NHG-Standpunt
‘Ik zie het even niet meer zitten …’
GGZ in de
huisartsenzorg
2 I GGZ in de huisartsenzorg
Het aantal mensen met psychische
Mevrouw Kramer is 51 jaar oud en lijdt al jaren aan diabetes.
Ze woont met haar echtgenoot op een fl at. Ze hebben een dochter van 20 jaar en een zoon van 18 jaar. Sinds een jaar gaat het opeens slechter met mevrouw Kramer. Na een lang ziekbed is haar moeder overleden. De relatie met de uitwonende kinderen laat te wensen over. Ze slaapt slecht, besteedt minder zorg aan haar uiterlijk en heeft weinig belangstelling meer voor de dagelijkse bezigheden.
Naast een sombere stemming, heeft mevrouw Kramer ook lichamelijke klachten als hoofdpijn, duizeligheid en benauwdheid. Voor haar gevoel is ze in een diep dal geraakt waar ze niet meer uit kan komen.
Als huisarts bent u vaak de eerste die een patiënt met psychische, psychosociale of psychosomatische klachten te zien krijgt. U krijgt er ook steeds méér te zien.
Want het aantal mensen met psychische problemen dat een beroep doet op de huisarts, groeit. En dit aantal zal door de vergrijzing van onze samenleving alleen maar blijven toenemen. U zult in uw praktijk dus steeds meer te maken krijgen met patiënten met geestelijke gezondheidsproblematiek. Bent u daarop voorbereid?
problemen dat een beroep doet op
de huisarts, groeit en zal blijven
toenemen...
Meer geestelijke
gezondheidsproblematiek in de eerste lijn
Patiënten willen het liefst met hun psychische en (psycho)sociale problemen bij hun huisarts terechtkunnen. En ook de politiek wil meer geestelijke
gezondheidsproblematiek in de eerste lijn laten opvangen. De overheid heeft daartoe zelfs al een aantal maatregelen genomen: de geneeskundige GGZ valt nu onder de basisverzekering en er is een nieuwe functie ‘praktijkondersteuner huisartsenzorg GGZ’ (POH-GGZ) geïntroduceerd.
Maar is de huisartsenvoorziening wel het juiste adres om meer GGZ onder te brengen?
Het antwoord is ja. De huisarts is voor de patiënt een belangrijke vertrouwenspersoon en is een constante factor in de gezondheidszorg. De huisartsenvoorziening biedt continue, generalistische en contextgerichte zorg en is daardoor in staat de zorg voor somatische, psychische en sociale problemen te integreren. Daarnaast kan de huisarts vanuit zijn gidsfunctie voor de patiënt en zijn spilfunctie in de gezondheidszorg, onnodige medicalisering voorkomen en zelfredzaamheid bevorderen.
Als kerntaak van de huisartsenzorg moet de geestelijke gezondheidszorg zijn afgestemd op de behoeften van de eigen patiëntenpopulatie. Het is van belang dat het voor patiënten helder is wat zij van de huisartsenvoorziening kunnen verwachten. Om grote verschillen in de aanpak van psychische klachten te
voorkomen, is een eenduidig basisaanbod in de huisartsenzorg wenselijk. Daarnaast bestaan er ook mogelijkheden voor een aanvullend en bijzonder GGZ-aanbod.
4 I GGZ in de huisartsenzorg
Concrete aanbevelingen voor innovaties in
uw praktijk
Om de zorg voor psychische problemen in de toekomst toegankelijk te houden, wordt gewerkt aan de versterking van de eerstelijns GGZ. Het NHG-Standpunt beschrijft de positie en het taakgebied van de huisarts tegen de achtergrond van de ontwikkelingen in de zorg en de beroepsgroep.
Naast een tiental uitgangspunten bevat het Standpunt ook concrete aanbevelingen en praktische tips. En gaat in op de randvoorwaarden voor vernieuwing.
Op een rijtje
Uitgangspunten GGZ in de huisartsenzorg
• Medische en preventieve zorg. De huisarts heeft de regie over de zorg binnen de eerste lijn en is alert op psychische problematiek, ook bij somatische klachten. Hij defi nieert het probleem en initieert begeleiding en behandeling.
De triage is een kerntaak van de huisarts zelf.
• Samenstelling en taken van het team in de huisartsenvoorziening. Een POH-GGZ maakt deel uit van het team. De POH-GGZ vervult onder regie van de huisarts taken als probleemverheldering/-inventarisatie; advisering aan de huisarts; begeleiding; processturing mede op basis van kennis van het regionale netwerk; casemanagement; en de liaisonfunctie naar de tweede lijn. De huisartsenvoorziening begeleidt patiënten met chronische psychische problemen die niet (meer) door de tweede lijn worden behandeld.
• Samenwerking. De huisartsenvoorziening maakt samenwerkingsafspraken over consultatie, (terug)verwijzing en verslaglegging met andere hulpverleners op het terrein van de GGZ.
• Aanvullend en bijzonder aanbod.
Het aanvullend aanbod kan bijvoorbeeld bestaan uit kortdurende cognitieve gedragstherapie; behandeling voor paniekaanvallen; korte oplossingsgerichte therapie; problem solving treatment (PST); casemanagement en extra zorg bij bijzondere groepen. Voorbeelden van een bijzonder aanbod zijn gezinstherapie en uitgebreide seksuologische hulpverlening.
6 I GGZ in de huisartsenzorg
NHG-Standpunten als inspiratiebron
Steeds vaker kloppen patiënten met psychische of
psychosociale problemen aan bij de huisarts. Als huisartsen proberen we de problemen te onderkennen, de mensen te begeleiden en zo nodig door te verwijzen. Uiteraard willen we ook op dit gebied kwalitatief goede zorg verlenen.
Maar in onze snel veranderende maatschappij valt dat niet altijd mee. Allerlei nieuwe ontwikkelingen zorgen voor veranderingen in de beroepsuitoefening en zijn van invloed op onze professionaliteit. Om op dit terrein een actieve bijdrage te leveren, heb ik met plezier meegewerkt aan het opstellen van dit NHG-Standpunt, als leidraad voor onze beroepsgroep dat ons inhoudelijk houvast kan bieden.’
Evelyn van Weel, huisarts en medewerkster afdeling eerste lijn UMC St Radboud; voorzitter van de werkgroep die het NHG-Standpunt GGZ ontwikkelde
“
”
Het NHG werkt aan de ondersteuning van de implementatie van de in 2001 uitgebrachte Toekomstvisie Huisartsenzorg 2012. Dit gebeurt onder meer door het uitbrengen van verschillende NHG-Standpunten Toekomstvisie Huisartsenzorg. Deze Standpunten handelen over diverse facetten van de patiëntenzorg en praktijkorganisatie, en zijn voorzien van concrete aanbevelingen voor de innovatie in de huisartsenpraktijk.
Bent u geïnteresseerd?
U vindt alle NHG-Standpunten inclusief de concrete aanbevelingen op onze website www.nhg.org.
Een greep uit de Standpunten die al beschikbaar zijn:
• Huisartsgeneeskunde voor ouderen
• Farmacotherapiebeleid in de huisartsenzorg
• De huisartsgeneeskundige inbreng in de acute ketenzorg
• Zorg voor patiënten met een veelvoorkomende chronische aandoening in de eerste lijn
U vindt de NHG-Standpunten
op onze website:
www.nhg.org
Het Nederlands Huisartsen Genootschap is in 1956 opgericht. Het NHG is de wetenschappelijke vereniging van huisartsen, die als doel heeft een wetenschappelijk gefundeerde uitoefening van de huisartsgeneeskunde in de praktijk te bevorderen.
De ontwikkeling van richtlijnen, deskundigheidsbevordering en de facilitering van een goede praktijkvoering vormen de
hoofdbestanddelen van het kwaliteitsbeleid. Hiermee levert het NHG een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de huisartsenzorg en de professionalisering van de beroepsgroep.
Voor meer informatie:
Nederlands Huisartsen Genootschap Postbus 3231
3502 GE Utrecht telefoon 030 - 282 35 00 e-mail info@nhg.org internet www.nhg.org
