Een financieel beeld

(1)

“Stresstest”

Een financieel beeld

Portugaal 3 juni 2013

Rein-Aart van Vugt Jaap Schot

Auditcommissie gemeente Albrandswaard

(2)

Waar draait het om?

Voorzieningen- niveau Financiële

positie

Lokale

lasten

(3)

Uitgangspunten stresstest .

Hoofdzakelijk op basis van openbare bronnen:

– Begroting – Jaarrekening – CBS-statistieken

– Atlas van de lokale lasten Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO)

– Publicaties schuldpositie Nederlandse gemeenten VNG

Ranking op basis van:

– Landelijke normen van VNG

– Vergelijking benchmarkgemeenten

– Albrandswaard, Barendrecht en Ridderkerk 2012

– Capelle a.d. IJssel, Schiedam, Spijkenisse en Vlaardingen 2011

(4)

Financieel gezond .

Financiële positie:

“Het vermogen van een gemeente

in relatie tot de exploitatie, met inachtneming van de risico’s”

Dat is:

•- Breder dan reserves

•- Breder dan het weerstandsvermogen

•- Ook de toekomstige reguliere exploitatielasten

(5)

Sluitende begroting

Weerstandscapaciteit Weerstandsvermogen

Risico’s

Financiële positie

AO/IC Verzekeren

Reserves

Onbenutte Stille reserves

Voor het inzicht zijn

meer

factoren

belangrijk

(6)

Algemene indicatoren .

Albrandswaard Barendrecht Ridderkerk

Aantal inwoners 25.111 47.407 45.324

“Groene druk” (< 25 jaar) 29% 32% 26%

“Grijze druk” (≥ 65 jaar) 14% 13% 22%

Centrumfunctie Zonder Weinig Weinig

Sociale structuur Goed Goed Redelijk

Oppervlakte (km2) 23,75 21,72 25,10

Oppervlakte land (km2) 22,11 20,08 23,75

Oppervlakte water (km2) 1,64 1,64 1,35

Lengte wegen (km) 114 212 175

Lokale lasten 2013 (meer.pers.huish.) € 845 € 805 € 655

Ranglijst Coelo 2013 396 366 106

Gemiddeld inkomen per huishouden € 37.500 € 35.900 € 29.300

Aantal mensen per huishouden 2,5 2,5 2,2

Gemiddelde WOZ-waarde € 281.000 € 273.000 € 211.000

(7)

Algemene indicatoren .

Albrandswaard Barendrecht Capelle a/d

IJssel Ridderkerk Schiedam Spijkenisse Vlaardingen

"Groene druk" (<25 jaar) 29% 32% 29% 26% 29% 28% 28%

"Grijze druk" (>65 jaar) 14% 13% 16% 22% 16% 15% 19%

Lokale lasten 2013 (MPH) 845 805 632 655 718 654 684

Ranglijst Coelo 396 366 70 106 238 104 160

(8)

Lokale heffingen (2013) .

Nederland gemiddeld Albrandswaard

Gemeentelijke woonlasten 2013 Bedrag Mutatie (%)

Eénpersoonshuishouden 630 2 Eénpersoonshuishouden 713 3,2

Meerpersoonshuishouden 697 1,9 Meerpersoonshuishouden 845 3,3

Rangnummer

meerpersoonshuishouden 396

Onroerendezaakbelasting (ozb) Onroerendezaakbelasting (ozb)

Tarief woningen (%) 0,1091 3,3 Tarief woningen (%) 0,1182 2,8

Tarief niet-woningen (%) 0,3883 2,9 Tarief niet-woningen (%) 0,5489 2,9

Reinigingsheffing woningen Reinigingsheffing woningen

Tarief éénpersoonshuishouden 213 -0,4 Tarief éénpersoonshuishouden 209 0 Tarief meerpersoonshuishouden 264 -0,2 Tarief meerpersoonshuishouden 278 0

Kwijtschelding mogelijk Kwijtschelding mogelijk Ja

Kwijtscheldingsnorm (%) Kwijtscheldingsnorm (%) 100

Rioolheffing woningen Rioolheffing woningen

Tarief éénpersoonshuishouden 167 3 Tarief éénpersoonshuishouden 188 7,7 Tarief meerpersoonshuishouden 183 2,8 Tarief meerpersoonshuishouden 250 7,7

Kwijtschelding mogelijk Kwijtschelding mogelijk Ja

Kwijtscheldingsnorm (%) Kwijtscheldingsnorm (%) 100

Heffingskorting Heffingskorting

Bedrag 0,14 Bedrag 0

Burgerzaken Burgerzaken

Kosten paspoort 50,24 2 Kosten paspoort 50,35 3,3

Kosten rijbewijs 43,55 4,2 Kosten rijbewijs 42,7 2,9

Kosten identiteitskaart 41,79 3,3 Kosten identiteitskaart 41,9 4,6

Kosten uittreksel gba 9,74 4,5 Kosten uittreksel gba 14 7,7

Toeristenbelasting Toeristenbelasting

Bedrag per overnachting 1,59 9,1 Bedrag per overnachting 0 0

Hondenbelasting Hondenbelasting

(9)

De indicatoren .

Indicator

Schuldpositie Reservepositie

Aanwending externe financiering Vaste activa -/- reserves

Voorzieningen Garantstellingen

Rentelasten Grondexploitatie Begroting 2013 - 2016

Reserve-ontwikkeling

EMU Saldo

(10)

Risicoprofiel . (* € 1.000)

31.12.2011 Albrandswaard Barendrecht Capelle a/d

IJssel Ridderkerk Schiedam Spijkenisse Vlaardingen Weerstandscapaciteit (WC) 10.912 7.580 ? 5.574 51.800 23.948 46,0

Risicoprofiel (RP) 4.245 4.338 5.500 2.940 31.000 35.675 ?

Ratio WC/RP 2,6 1,7 ? 1,9 1,7 0,7 ?

(11)

Schuldenpositie .

Landelijk gemiddelde

2011

Kritische norm

Albrands- waard 2010

Albrands- waard 2011

Albrands- waard 2012

Debt Ratio 58% 80% 69% 65% 62%

Netto schuld/

Exploitatie 44% 135% 85% 65% 77%

Netto schuld/

balanstotaal 56% 45% 47%

Schuld-evolutie € 194 - € 257 € 14

Plaats op de Deloitte

ranglijst 303 256 Nog niet

bekend

Netto schuld per inwoner € 1.424 n.v.t. € 1.615 € 1.358 € 1.372

(12)

Landelijk gemiddelde

2011

Kritische norm

Barendrecht 2010

Barendrecht 2011

Barendrecht 2012

Debt Ratio 58% 80% 55% 61% 62%

Netto schuld/

Exploitatie 44% 135% 73% 80% 88%

Netto schuld/

balanstotaal 34% 32% 35%

Schuld-evolutie € 177 € 94 € 156

Plaats op de Deloitte

ranglijst 238 228 Nog niet

bekend Netto schuld per inwoner € 1.424 n.v.t. € 1.180 € 1.274 € 1.430

Schuldenpositie .

(13)

Landelijk gemiddelde

2011

Kritische norm

Ridderkerk 2010

Ridderkerk 2011

Ridderkerk 2012

Debt Ratio 58% 80% 47% 47% 50%

Netto schuld/

Exploitatie 44% 135% 44% 50% 53%

Netto schuld/

balanstotaal 38% 38% 39%

Schuld-evolutie € 232 € 70 € 89

Plaats op de Deloitte

ranglijst 225 217 Nog niet

bekend Netto schuld per inwoner € 1.424 n.v.t. € 1.115 € 1.185 € 1.274

Schuldenpositie .

(14)

Landelijk gemiddelde

2011

Kritische norm

Albrands- waard 2012

Barendrecht 2012

Ridderkerk 2012

Debt Ratio 58% 80% 62% 62% 50%

Netto schuld/

Exploitatie 44% 135% 77% 88% 53%

Netto schuld/

balanstotaal 47% 35% 39%

Schuld-evolutie € 14 € 156 € 89

Plaats op de Deloitte ranglijst

Nog niet bekend

Nog niet bekend Netto schuld per inwoner € 1.424 n.v.t. € 1.372 € 1.430 € 1.274

Schuldenpositie .

(15)

Schuldenpositie . (per 31.12.2011)

Landelijk gemiddelde

Kritische norm

Albrands- waard

Baren- drecht

Capelle a/d IJssel

Ridder-

kerk Schiedam Spijke- nisse

Vlaar- dingen

Debt Ratio 58% 80% 65% 61% 53% 47% 85% 86% 86%

Netto schuld/

Exploitatie 44% 135% 65% 80% 5% 50% 127% 125% 109%

Netto schuld/

balanstotaal 45% 32% 4% 38% 70% 49% 75%

Schuld-

evolutie - € 257 € 94 € 153 € 70 € 369 € 572 € 480

Plaats op de Deloitte ranglijst

256 228 94 217 418 397 405

Netto schuld

per inwoner € 1.424 n.v.t. € 1.358 € 1.274 € 139 € 1.185 € 5.682 € 3.796 € 4.187

(16)

Aanwending externe financiering . (x € 1.000)

Albrandswaard

2009 2010 2011 2012

Langlopende schulden 33.749 40.496 41.576 33.356

Werkkapitaal

(vlottende passiva -/- vlottende activa) 3.359 1.475 -6.051 518

Externe financiering 37.108 41.971 35.525 32.838

Kapitaalverstrekking deelnemingen 1.661 1.661 1.661 1.661

Uitgezette leningen 1.415 1.415 1.415 1.415

Overige uitzettingen > 1 jaar

Grondexploitaties 11.649 12.440 12.594 14.349

Bijdrage aan activa in eigendom derden

Inzet financiering FVA en GREX 14.725 15.516 15.670 17.425

Externe financiering ten behoeve van het

voorzieningenniveau 22.383 26.455 19.855 18.449

(17)

Aanwending externe financiering . (x € 1.000)

Barendrecht

2009 2010 2011 2012

Langlopende schulden 59.774 70.586 101.914 106.248

Werkkapitaal

(vlottende passiva -/- vlottende activa) 5.756 2.866 -8.738 -6.140

Externe financiering 65.530 73.452 93.176 100.108

Kapitaalverstrekking deelnemingen 1.328 1.328 1.328 1.328

Uitgezette leningen 17.979 17.507 32.760 32.323

Overige uitzettingen > 1 jaar

Grondexploitaties 7.030 7.847 7.543 -3.520

Bijdrage aan activa in eigendom derden 26.737 27.190 27.452 27.032

Inzet financiering FVA en GREX 42.819 53.830 69.125 67.418

Externe financiering ten behoeve van het

voorzieningenniveau 22.711 19.622 24.051 32.690

Materiële vaste activa 88.972 91.241 95.407 103.585

Externe financiering in % materiële vaste activa 25% 21% 25% 31%

(18)

Aanwending externe financiering . (x € 1.000)

Albrands- waard

Barendrecht Ridderkerk

2012 2012 2012

Langlopende schulden 33.356 106.248 50.165

Werkkapitaal

(vlottende passiva -/- vlottende activa) 518 -6.140 9.969

Externe financiering 32.838 100.108 60.134

Kapitaalverstrekking deelnemingen 1.661 1.328 2.714

Uitgezette leningen 1.415 32.323 2.402

Overige uitzettingen > 1 jaar

Grondexploitaties 14.349 -3.520 26.696

Bijdrage aan activa in eigendom derden 27.032

Inzet financiering FVA en GREX 17.425 67.418 31.818

Externe financiering ten behoeve van het

voorzieningenniveau 18.449 32.690 28.316

(19)

Aanwending externe financiering . (x € 1.000)

Albrands-

waard Barendrecht Capelle a/d

IJssel Ridderkerk Schiedam Spijkenisse Vlaardingen

2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011

Langlopende schulden 41.576 101.914 92.110 42.335 257.374 445.943 230.187

Werkkapitaal

(vlottende passiva-vlottende activa) -6.051 -8.738 833 13.746 217.878 -1.792 92.364

Externe financiering 35.525 93.176 92.943 56.082 475.252 444.151 322.551

Kapitaalverstrekking deelnemingen 1.661 1.328 6.334 2.714 18.238 6.604 2.117

Uitgezette leningen 1.415 32.760 74.028 2.369 49.319 164.810 17.114

Overige uitzettingen > 1 jaar 10.000 5.604 5.802 3.669

Grondexploitaties 12.594 7.543 2.373 26.832 16.402 114.211 47.540

Bijdrage aan activa in eigendom derden 27.452 163

Inzet financiering FVA en GREX 15.670 69.125 92.735 31.933 89.726 291.427 70.440

Externe financiering ten behoeve van

het voorzieningenniveau 19.855 24.051 208 24.149 385.526 152.724 252.111

Materiële vaste activa 46.404 95.407 102.918 99.254 473.388 229.151 306.713

Externe financiering in % materiële

(20)

Albrandswaard 2009 2010 2011 2012

Algemene reserve 7.353 1.156 1.067 9.154

Bestemmingsreserve 18.965 21.003 24.044 16.539

Resultaat na bestemming (1.775) (1.231 (15) 1.010

Totaal eigen vermogen 24.543 20.928 25.096 26.703

Eigen vermogen in % van balans 35% 29% 33% 36%

Reserves . (x € 1.000)

Ridderkerk 2009 2010 2011 2012

Algemene reserve 29.445 27.882 28.972 26.954

Barendrecht 2009 2010 2011 2012

Algemene reserve 15.383 12.251 19.552 18.260

Bestemmingsreserve 30.680 34.911 26.623 24.656

Resultaat na bestemming (1.791) 604 1.304 3.688

Totaal eigen vermogen 44.272 47.766 47.479 46.404

Eigen vermogen in % van balans 31% 29% 25% 24%

(21)

Reserves . (x € 1.000)

31.12.2011 Albrands- waard

Baren- drecht

Capelle a/d

IJssel Ridderkerk Schiedam Spijkenisse Vlaardin- gen

Algemene reserve 1.067 19.552 13.883 28.972 11.348 16.402 26.832

Bestemmingsreserves 24.044 26.623 67.137 36.322 43.556 43.621 29.364

Resultaat na bestemming (15) 1.304 1.714 2.665 5.720 12.549 -10.162

Totaal eigen vermogen 25.096 47.479 82.734 67.958 60.624 72.572 46.034

Eigen vermogen in % van balans 33% 25% 38% 48% 10% 13% 11%

Eigen vermogen in % van de

exploitatie 48% 63% 45% 63% 18% 33% 17%

Balanstotaal 75.458 187.697 217.196 141.067 598.698 560.067 404.188

Totaal exploitatie (excl. storting

reserves) 52.536 75.136 185.584 107.717 330.754 219.316 276.716

(22)

Vaste activa en reserves . (x € 1.000)

Albrandswaard 2009 2010 2011 2012

(im)materiële vaste activa -/- reserves 23.474 27.711 21.308 20.138

(im)materiële vaste activa -/- reserves in % van de exploitatie

(excl. stortingen reserves) 48% 58% 41% 45%

Uitstaande geldleningen 1.415 1.415 1.415 1.415

Uitstaande geldleningen in % van langlopende aangetrokken

leningen 4% 3% 3% 4%

Barendrecht 2009 2010 2011 2012

(im)materiële vaste activa -/- reserves 44.860 45.071 49.383 58.633

(im)materiële vaste activa -/- reserves in % van de exploitatie

(excl. stortingen reserves) 50% 59% 66% 76%

Uitstaande geldleningen 17.979 17.507 32.760 32.323

Uitstaande geldleningen in % van langlopende aangetrokken

leningen 30% 25% 32% 30%

Ridderkerk 2009 2010 2011 2012

(im)materiële vaste activa -/- reserves 22.376 32.511 31.296 35.508

(23)

Vaste activa en reserves . (x € 1.000)

31.12.2011 Albrands-

waard Barendrecht Capelle a/d IJssel

Ridder-

kerk Schiedam Spijkenisse Vlaardin- gen (im)materiële vaste activa -/- reserves 21.308 49.383 20.184 31.296 412.801 156.579 260.679 (im)materiële vaste activa -/- reserves in

% van de exploitatie (excl. stortingen reserves)

41% 66% 11% 29% 125% 71% 94%

Uitstaande geldleningen 1.415 32.760 84.028 2.369 54.923 170.612 20.783

Uitstaande geldleningen in % van

langlopende aangetrokken leningen 3% 32% 91% 6% 21% 38% 9%

(24)

Voorzieningen . (x € 1.000)

Albrandswaard 2009 2010 2011 2012

Voorzieningen 1 januari 1.001 1.091 1.255 1.453

Toevoegingen 90 170 198 236

Onttrekkingen 6

Voorzieningen 31 december 1.091 1.255 1.453 1.689

- Voorzieningen verplichtingen en risico's 975 1.255 1.298 1.514

- Voorzieningen onderhoud 116 136 155 175

- Door derden beklemde middelen

Barendrecht 2009 2010 2011 2012

Voorzieningen 1 januari 20.703 22.159 25.449 25.332

Toevoegingen 6.610 5.763 3.112 2.410

Onttrekkingen 5.154 2.473 3.229 1.799

Voorzieningen 31 december 22.159 25.449 25.332 25.943

- Voorzieningen verplichtingen en risico's 6.935 7.855 8.792 8.309

- Voorzieningen onderhoud 14.987 17.399 16.379 17.483

(25)

Voorzieningen . (x € 1.000)

Ridderkerk 2009 2010 2011 2012

Voorzieningen 1 januari 6.986 6.919 7.974 7.147

Toevoegingen 174 1.376 943 748

Onttrekkingen 241 321 1.770 703

Voorzieningen 31 december 6.919 7.974 7.147 7.192

- Voorzieningen verplichtingen en risico's 3.237 4.225 3.392 3.321

- Voorzieningen onderhoud

- Door derden beklemde middelen 3.682 3.749 3.754 3.871

(26)

Voorzieningen . (x € 1.000)

31.12.2011 Albrands-

waard Barendrecht Capelle a/d

IJssel Ridderkerk Schiedam Spijkenisse Vlaar- dingen

Voorzieningen 1 januari 1.255 25.449 17.835 7.974 18.386 4.091 6.463

Toevoegingen 198 3.112 8.020 943 9.957 977 4.500

Onttrekkingen 3.229 5.880 1.770 1.068 1.211 2.394

Voorzieningen 31 december 1.453 25.332 19.975 7.147 27.275 3.857 8.569

- Voorzieningen verplichtingen en

risico's 1.298 8.792 2.637 3.392 16.913 1.333 8.559

- Voorzieningen onderhoud 155 16.379 17.338 6.958 2.524

- Door derden beklemde middelen 161 3.754 3.404 10

(27)

Garantstellingen . (X € 1.000)

Albrandswaard 2009 2010 2011 2012

Gewaarborgde leningen 131.522 125.603 122.691 130.811

Garantstellingen

Barendrecht 2009 2010 2011 2012

Gewaarborgde leningen 46.590 45.354 120.787 110.827

Garantstellingen

Ridderkerk 2009 2010 2011 2012

Gewaarborgde leningen 115.700 110.214 105.232 132.010

Garantstellingen 16.600 14.891 13.374 12.609

(28)

Garantstellingen . (X € 1.000)

31.12.2011 ^Albrands-

waard Barendrecht Capelle a/d

IJssel Ridderkerk Schiedam Spijkenisse Vlaardingen Gewaarborgde leningen _122.691 _120.787 _348.287 _105.232 _446.586 _556.063 _20.751

Garantstellingen _13.374 _1.880

(29)

Rente . (x € 1.000)

Rentekosten leningen

Gemiddelde rente-percentage

1.795 4,4%

Rente-opbrengsten uitgezette leningen

Gemiddelde rente-percentage 12

Netto rentekosten 1.783

Rentekosten eigen financieringsmiddelen 1.335

Waarvan toegevoegd aan reserves/voorzieningen 0

Waarvan ten gunste van exploitatie 1.335

Totale rentelasten (netto) 1.783

Totale rentelasten (netto) in % van de exploitatie 4,3%

Rente ten laste van de grondexploitatie 528

Rente ten laste van de producten (exploitatie) 2.626

Renteresultaat - 1.371

Per saldo ten laste van de exploitatie 1.255

Out of pocket rentekosten 1.783

(30)

31.12.2011 Albrands-

waard Barendrecht Capelle a/d IJssel

Ridder-

kerk Schiedam Spijkenisse Vlaardingen Grond- en hulpstoffen,

gespecificeerd naar 201

- NIEGG 6.163 5.371 3.105 100 5.197 2.377 17.909

- Overige grond- en

hulpstoffen 40 8

OHW, waaronder IEGG 6.432 2.476 - 732 26.733 10.363 111.826 29.430

Gereed product en

handelsgoederen 802

Vooruitbetalingen

Grex . (X € 1.000)

(31)

Grex NIEGG (Albrandswaard) . (X € 1.000)

(32)

Grex IEGG (Albrandswaard) . (X € 1.000)

(33)

01-jan-

12 Investering Desinves

tering 31-dec-12

Te realiseren inves- teringen

Te

realiseren invest. in % van de totale invest.

Te realiseren opbrengst

en

Te

realiseren opbr. in % van de totale opbr.

CW 010113

(pos)

CW 010113

(neg)

Overhoeken III 4.060 97 4.157 507 4% 5.100 42% 514

Centrum

Poortugaal 2.172 191 2.362 1.136 20% 2.747 56% 646

Centrum

Rhoon AH 2.576 249 1.618 1.207 1.642 44% 367 29% 2.159

Ontwikkeling 6

ha Poortland 748 162 911 3.106 72% 4.719 94% 640

Wish

Albrandswaard sedijk

73 50 123 202 62% 325 100%

Totaal 9.630 749 1.618 8.760

Voorziening 4.521 4.761 6.592 13.258 1.154 2.805

Grex IEGG (Albrandswaard) . (X € 1.000)

(34)

Grex NIEGG (Barendrecht) . (X € 1.000)

(35)

Grex IEGG (Barendrecht) . (X € 1.000)

(36)

Grex NIEGG (Ridderkerk) . (X € 1.000)

(37)

Grex IEGG (Ridderkerk) . (X € 1.000)

(38)

Begroting . ^{(X €1.000)}

Albrandwaard 2012 (w) 2013 2014 2015 2016

Totale lasten 45.001 41.488 41.248 38.083 37.913

Resultaat voor bestemming 1.607 -249 477 778 312

Mutaties in de reserves 598 -249 477 778 312

Resultaat na bestemming 1.010 0 0 0 0

Resultaat voor bestemming in % van totale lasten 4% -1% 1% 2% 1%

Barendrecht 2012 (w) 2013 2014 2015 2016

Totale lasten 77.210 75.437 74.291 74.452 76.309

Resultaat voor bestemming - 875 - 4.674 - 1.596 - 1.881 - 1.172

Mutaties in de reserves - 4.563 - 4.675 - 1.598 - 1.773 - 1.176

(39)

Begroting . ^{(X €1.000)}

Ridderkerk 2012 (w) 2013 2014 2015 2016

Totale lasten 109.647 119.785 127.017 112.450 107.416

Resultaat voor bestemming - 1.292 - 2.526 - 2.356 - 3.381 - 2.917

Mutaties in de reserves - 2.548 - 317 336 - 37 - 552

Resultaat na bestemming 1.256 - 2.209 - 2.692 - 3.344 - 2.365

Resultaat voor bestemming in % van totale lasten -1% -2% -2% -3% -3%

(40)

Albrandswaard 2012 (w) 2013 2014 2015 2016

Reserves 1 januari 25.096 26.703 26.454 26.931 27.709

Resultaat voor bestemming 1.607 - 249 477 778 312

Reserves 31 december 26.703 26.454 26.931 27.709 28.021

Begroting ^. ^{(X €1.000)}

Barendrecht 2012 (w) 2013 2014 2015 2016

Reserves 1 januari 47.479 46.404 41.730 40.132 38.359

Resultaat voor bestemming - 1.075 - 4.674 - 1.598 - 1.773 - 1.176

Reserves 31 december 46.404 41.730 40.132 38.359 37.183

Ridderkerk 2012 (w) 2013 2014 2015 2016

Reserves 1 januari 67.958 66.666 64.140 61.784 58.403

(41)

-10.000 -8.000 -6.000 -4.000 -2.000 0 2.000 4.000 6.000 8.000 10.000

2008 2009 2010 2011 2012

Totaal (= resultaat vóór bestemming)

Geraamd primair resultaat voor bestemming

Geraamd resultaat voor bestemming

Resultaat voor bestemming . ^{(X €1.000)}

(42)

Vergelijking exploitatie . ^{(X €1.000)}

(43)

EMU-saldo . ^{(X €1.000)}

Albrandswaard

(44)

EMU-saldo . ^{(X €1.000)}

Barendrecht

(45)

EMU-saldo . ^{(X €1.000)}

Ridderkerk

Referentiewaarde 2013: -/- € 5.494

(46)

Overall overzicht .

INDICATOR Zeer

Gunstig

Gunstig Neutraal On- gunstig

Zeer ongunstig

Lokale lasten

Weerstandsvermogen Schuldpositie

Aanwending externe financiering Reservepositie

Verhouding activa/reserves Voorzieningen

Gespaard voor onderhoud Garantstellingen

Rentelasten

Rentelasten eigen financieringsmiddelen Rente (investeringen en grondexploitatie) Grondexploitaties

Niet in exploitatie genomen gronden

(47)

Samenvatting en beoordeling

Lokale lasten niveau Zeer ongunstig: tarieven OZB, rioolheffing en reinigingsrechten boven het landelijke gemiddelde (beperkte bron van weerstandscapaciteit)

Vergrijzing Gemiddeld

Verjonging Gemiddeld

Weerstandsvermogen Gunstig: weerstandsratio jaarrekening 2011 is 2,6

Schuldpositie Neutraal: netto schuld als percentage van het balanstotaal de afgelopen 3 jaar gedaald met 9 procentpunten. Vanaf 2011 netto schuld per inwoner onder het landelijke gemiddelde.

Aanwending externe financiering

Neutraal: externe financiering ingezet voor 53% t.b.v. financiering grondexploitatie en financiële vaste activa en voor 43% t.b.v.de financiering van het voorzieningenniveau in de gemeente. In de afgelopen vier

jaar is er minder externe financiering nodig geweest voor de financiering van de gemeentelijke voorzieningen (daling met 8 procentpunten).

Reserve positie Neutraal: eigen vermogen in de afgelopen vier jaar versterkt met circa € 2,0 miljoen. Eigen vermogen in vergelijking met andere gemeenten gemiddeld.

Voorzieningen Neutraal: geen onderhoudsvoorziening aanwezig, wel een onderhoudsreserve. Toereikendheid onderhoudsreserve in relatie tot actuele beheersplannen is een attentiepunt.

Garantstellingen Neutraal

Rentelasten Neutraal: rentelasten zijn circa 4,3% van de exploitatie; dit is exclusief de rentekosten van de eigen financieringsmiddelen. Inzicht in en sturing van het rente-risico is een belangrijk aandachtspunt Rentelasten eigen financieringsmiddelen Ongunstig: geen rente toegevoegd aan de reserves (geen potentiële bron van weerstandscapaciteit

aanwezig).

Rente toegevoegd aan grondexploitatie Neutraal: toevoeging is circa 3,7% van de netto-boekwaarde.

Grondexploitatie

Neutraal: toekomstige investeringen zijn beperkt (€ 6.6 miljoen) en de nog te realiseren opbrengsten zijn circa € 13,2 miljoen. Verliesvoorziening ultimo 2012 gevormd voor negatie exploitatieresultaat van twee

complexen.

Niet in exploitatie genomen gronden Neutraal/ongunstig: risico’s beperkt (verliesvoorziening ultimo 2012 gevormd voor lagere verwachte opbrengstwaarde) en kansen ook beperkt (beperkte bron van weerstandscapaciteit aanwezig)

Omvang in totaliteit wel relatief hoog

Begroting 2013 - 2016 Neutraal/gunstig: eigen vermogen stijgt in de periode tot en met 2016 met circa € 1,3 miljoen.

(48)

Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity. Please see www.deloitte.nl/about for a detailed description of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms.

Deloitte provides audit, tax, consulting, and financial advisory services to public and private clients spanning multiple industries. With a globally connected network of member firms in more than 150 countries, Deloitte brings world-class capabilities and high-quality service to clients, delivering the insights they need to address their most complex business challenges. Deloitte has in the region of 200,000 professionals, all committed to becoming the standard of excellence.

This communication contains general information only, and none of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, its member firms, or their related entities

(collectively, the “Deloitte Network”) is, by means of this publication, rendering professional advice or services. Before making any decision or