Voor een nieuw Oostenrijk : aartshertog Johan als legerhervormer en generaal 1805-1809
Hattem, M.A. van
Citation
Hattem, M. A. van. (2011, November 10). Voor een nieuw Oostenrijk : aartshertog Johan als legerhervormer en generaal 1805-1809. Retrieved from
https://hdl.handle.net/1887/18049
Version: Not Applicable (or Unknown)
License: Licence agreement concerning inclusion of doctoral thesis in the Institutional Repository of the University of Leiden
Downloaded from: https://hdl.handle.net/1887/18049
Note: To cite this publication please use the final published version (if applicable).
Stellingen
Behorend bij de verdediging van het proefschrift
‘Voor een nieuw Oostenrijk.
Aartshertog Johan van Oostenrijk als legerhervormer en generaal 1805-1809’
Door Mark van Hattem, 10 november 2011
1. De legerhervormingen van aartshertog Johan moeten worden gezien als deel uitmakend van een bredere wens tot hervormingen op politiek, bestuurlijk en economisch vlak.
Johan streefde daarbij naar meer autonomie voor de kroonlanden en het stimuleren van burgerinitiatief. Hij zag deze hervormingen als een noodzakelijke aanpassing van de staat aan een liberalere, burgerlijke tijdgeest.
2. Kenmerkend voor Johans kijk op oorlogvoering waren de elementen van volksverzet, regionale verdediging, eigen initiatief op alle niveaus, beweeglijkheid en grootschaligheid.
Al deze elementen zijn rechtstreeks terug te voeren op Johans politieke en maatschappelijke ideeën.
3. De invoering van de reserve en de oprichting van de Landwehr gebeurden in samenwerking met aartshertog Karel. Aan Karels denkbeelden over legerhervorming lag echter een ander politiek concept ten grondslag, namelijk een wens om te komen tot een meer gecentraliseerde staat.
4. De legerhervormingen van aartshertog Johan waren in zoverre militair succesvol, dat het leger een voorheen ongekende omvang had kunnen bereiken. Zonder deze hervormingen was de krachtmeting met Napoleon bij voorbaat kansloos geweest.
5. Een gevolg van het beroep dat de Oostenrijkse staat in 1809 op burgers deed bij het vervullen van dienstplicht in het leger, is dat het volk vroeg of laat op zijn beurt een beroep op de staat zou doen om meer politieke invloed te verkrijgen.
6. Aartshertog Johan wordt nauwelijks herinnerd als legerhervormer en generaal, terwijl hij behoorde tot de meest vooruitstrevende politiek-militaire figuren van zijn tijd.
7. Historici van de napoleontische oorlogen zijn nog altijd geneigd de verliezer op het slagveld te zien als de persoon die vooral fouten heeft gemaakt.
8. Er is een direct verband tussen de teleurstelling van al diegenen die in de napoleontische oorlogen vochten voor een ideaal (welk dan ook) en het ontstaan van het alpinisme in de Alpenlanden.
9. Re-enactors van de napoleontische oorlogen zijn het levende bewijs, dat wij nooit echt zullen weten hoe napoleontische soldaten eruit zagen of wat zij dachten.
10. Integratie in de Europese Unie is een poging om het nationalisme van de natiestaat ongedaan te maken. Grotere nadruk op regionale autonomie en culturele diversiteit zou dit proces versoepelen en de Europese landen opener en toleranter maken.
11. Nederland heeft meer aan een Museum van Europese Geschiedenis dan aan een Nationaal Historisch Museum.
