ZELDZAAM UNANIE E UITSPRAAK VAN DE KAMER

Zaterdag 20 febr. 1960 - No. 574

en MOCBATI

Interne activiteit

(Zie pag lP

REGERING, PARLEMENTAIR OVERLEG EN OPPOSITIE

In ons artikel van de vorige week toonden wij reeds aan, dat de principiële doel- stellingen van het Kabinet-De Quay van libe- raal standpunt zeer wel kunnen worden onder- schreven.

V oor de eerste maal in deze na-oorlogse jaren klonk een duidelijk geluid van een Kabinet, dat zich baseert op de bevordering van het parti- culier initiatief en de erkenning van de waarde van de menselijke persoonlijkheid en dat zijn streven richt op eeri - zij het uiteraard geleide- lijke- verwijdering van kunstmatige elemen- ten uit ons economisch bestel.

Dit alles met inachtneming van een verant- woorde verdeling der vruchten van de econo- mische vooruitgang en onder een voortdurend nastreven van die voorwaarden, welke zijn gericht op de voorziening in de behoeften van maatschappelijk en economisch zwakkeren.

Een politiek dus, s o c i a a 1 maar n i e t s o c i a I is ti s c h, waarbij aan zelfontplooi- ing van de individule mens een eerste plaats wordt ge15even.

* *

Het is nauwelijks nodig vast te stellen, dat de aanwezigheid van liberale ministers en in het bijzonder van een liberale vice-minis- ter-president in dit nieuwe Kabinet uit deze doelstellingen wel zeer duidelijk naar voren treedt.

Anderzijds mag nimmer worden vergeten dat, zoals ook mr. Van Riel in zijn Arnhemse rede nog eens onderstreepte, dit Kabinet ge- baseerd is op samenwerking van ministers uit verschillende politieke groeperingen.

Die ministers hebben ook niet voldoende aan het vertrouwen van hun "eigen" fracties, maar hebben tevens de steun nodig van de andere fracties, waarbij het Kabinet in het algemeen sympathie voor zijn politiek hoopt te vinden.

Met andere woorden: het Kabinet kan geen zuiver liberale politiek voeren, noch een zuiver confessionele politiek. Van onze kant kan slechts worden verlangd, dat, zoals prof. Oud

·het heeft uitgedrukt, in redelijke mate metonze verlangens wordt rekening gehouden.

Daarbij komt, dat een jarenlang gevolgde politieke lijn niet anders dan geleidelijk kan worden omgebogen.

Over de mate van geleidelijkheid kunnen in concrete gevallen zeer wel accent-verschillen optreden. Verschillen ook tussen de Kamer- groeperingen onderling.

* *

Er zijn ook problemen - het kunnen zelfs vrij belangrijke zijn- die niet of slechts indirect met de sociaal-economische doeleinden, waárop dit Kabinet is gevormd, verband houden.

De belangrijke vraag bijvoorbeeld wat :inet de Lauwerszee moet geschieden en wanneer; de vraag ook of aan de Coentunnel de voorrang moet worden gegeven boven de IJ-tunnel, dan wel of de Rijksoverheid aan beide projecten tegelijk haar steun zal kunnen geven, staan beide niet in direct verband met deze principiële richtlijnen en doeleinden. .

Indirect wel, in zoverre de totale overheids- investeringen niet de reeds dreigende over-

besteding te zeer in de hand mogen werken.

Indirect óók, in zoverre het Kabinet in zijn (normaal) vierjarige ambtsperiode een alge- mene verlaging van de inkomsten- en loon- belasting tracht na te streven, welke verder gaat dan die, welke reeds voor de ongehuwden is tot stand gebracht, voor zover althans de conjuncturele situatie op dat ogenblik zich niet te zeer tegen een algemene belastingverlaging blijkt te verzetten.

In dit verband is het goed op te merken, dat de minister van Verkeer en Waterstaat a 1 s z o d a n i g persoonlijk zeker geen reden heeft zich tegen een forse "aanpak" van de Lauwerszee of tegen tunnelbouw te verzetten.

Terwijl wij dit artikel schrijven, ligt de be- . handeling van de begroting van minister Kort- hals nog vóór ons. Onder het voorbehoud dus, dat bij deze begrotingsbehandeling inmiddels (Vervolg op pag. 3)

DE I(RACHT VAN DE OPPOSITIE

Evert Vermeer: "Net Wim I(an"

ZELDZAAM UNANIE E UITSPRAAK VAN DE KAMER

De Tweede Kamer heeft vorige week met algemene stemmen een motie aangenomen waarin diepe teleurstelling wordt uitge~proken over de houding van Amerika met het weigeren van landings- _rechten aan de KLM in Californië (Los

Angeles).

Het is in de vijftien jaren na de oorlog slechts tweemaal voorgekomen dat een motie met algemene stemmen werd aan- vaard en deze zeldzame unanieme uit- spraak van de Kamer vorige week getuigt dus wel· hoe onrechtvaardig en grievend de Amerikaanse weigering in· ons volk is gevoeld.

Het initiatief tot het indienen van de motie is afkomstig van onze geestver- wante, mevrouw mr. J. M. Stoffels-Van Haaften, maar prof. Oud heeft de motie in de Kamer aan de· orde gesteld nadat hij eerst aan minister Luns een uiteenzetting had gevraagd van de onderhandelingen .te Washington.

* • *

Minister Luns verklaarde dat uit de motivering van de Amerikaanse weigering blijkt dat de Amerikaanse luchtvaartpolitiek onverbloemd gericht is op de meest volledige bescherming van de belangen van de Amerikaanse luchtvaart- maatschappijen op korte termijn. De Ame- rikaanse politiek, ingegeven door vrees voor de concurrentie van de KLM, komt in feite neer op een flagrante discrimina- tie jegens ons land.

. De regering is over het verloop van de besprekingen te Washington niet alleen

~erbaasd en diep teleurgesteld, maar zij acht. dit bovendien niet te rijmen met de goede verhoudingen die steeds tussen de Verenigde Staten en Nederland hebben bestaan en nog bestaan.

_ Het Amerikaanse standpunt is boven- dien onbegrijpelijk als men bedenkt dat tiO à 70 procent van de wereldluchtvaart zich voltrekt onder Amerikaanse vlag. Als een dergelijk machtig land op dit gebied een zo eng, protectionistisch voorbeeld geeft, moet men zich dan verbazen wan- neer andere landen onverhoopt dit voor- beeld zouden volgen?

De regering hoopt dat de Amerikaanse regering, mede terwille van haar eigen luchtvaartbelangen op lange termijn, een andere koers zal gaan volgen, meer in overeenstemming met hetgeen zij bij an- dere gelegenheden met een beroep op free enterprise en free competition als haar politiek bepleit.

De Nederlandse regering had van haar grootste bondgenoot stellig een andere houding verwacht. Het laatste woord is over deze zaak nog niet gesproken. De Amerikaanse awbassadeur is over het standpunt. van de Nederlandse regering ingelicht, ter doorgeleiding naar Washing- ton.

* * •

prof. Oud dankte voor de verstrekte inlichtingen. Nu ben ik, zei hij, in overleg met de heren Romroe (KVP), Bur-

&er (PvdA), Bruins Slot (AR) en Tilanus f'.::!H) tot de slotsom gekomen dat het ter

·versterking van de positie van de rege- ring bij hernieuwe besprekingen met de regering van de Verenigde Staten van Amerika gewenst fs, dat duidelijk blijkt dat de houding van de Nederlandse rege- ring in de Kamer ten volle steun vindt.

Mede namens de genoemde fractievoor- zitters diende hij daarna de volgende mo- tie in, die met algemene stemmen werd aangenomen:

De Kamer,

kennis genomen hebbende van de loop der besprekingen te Washington over de landingsrechten van de KLM,

spreekt haar diepe teleurstelling uit over de daarbij door de regering der Verenigde Staten van Amerika aangenomen houding, welke een miskenning is van de vrijheid van luchtverkeer en van de beginselen van gezonde concurrentie, voorts discri- mineert ten nadele van hel nationale Ne- derlandse belang en niet past in het kader van de bondgenootschappelijke betrekkin- gen, welke tussen de Verenigde Staten van Amerika en Nederland bestaan,

verzoekt te allen overvloede de regering hernieuwde stappen te ondernemen om een herziening van de Amerikaanse be- slissing te verkrijgen.

Minister Luns verklaarde dat de motie voor de regering een sterke steun is.

• • •

E r is vorige week natuurlijk ook weer gestemd moeten worden over een socialistische motie, van· de heer Wierda waarin teleurste~ling werd uitgesproke~

over het feit dat Nederland in de Ver- enigde Naties niet heeft gestemd voor de resolutie die was gericht tegen het Franse voornemen in de Sahara bij wijze van proef een atoomboom tot explosie te brengen.

· AmerikaansPo weigering van landingsrechten aan de KLM on~

rechtvaardig en grievend ·Voldoening voor mevrouw J. M. Stof- fels-van Haaften • Minister Luns wiist VN-beheer over Nieuw-Gui- nea af • Suggestie van PvdA vond geen instemming • Motie-Wier- da (PvdA) over Franse atoombom verworpen • PTT overweegt draad-televisie - Minister Van Rooy een vlot spreker.

Mevr. mr. J. M. STOFFELS- VAN HAAFTEN .... succes en voldoening . ..•

Minister Luns zette uiteen dat aan Frankrijk niet kan worden ontzegd wat Rusland, Amerika en Engeland wel is, toe- gestaan. Voorts bestond er geen reden tot twijfel aan de herhaalde verzekeringen van Frankrijk, door overtuigende uiteen- zettingen geschraagd, dat de voorgenomen explosies geen speciaal risico zouden op- roepen; De Franse proefnemingen zullen op veel grotere afstand van bewoonde centra worden >gehouden dan de proef- explosies destijds in de Verenigde Staten of de Sowjet~Unie.

Overigens heeft Nederland gestemd voor de rosolutie volgens welke Frankrijk zich te zijner tijd dient aan te sluiten bij een verdrag tot stopzetting der proefexplosies.

De motie-Wierda is bij zitten en opstaan verworpen. Voor stemden alleen PvdA, PSP en de communisten. Met de KVP, AR, CH en SGP stemde onze fractie tegen op grond van de overwegingen, die minister Luns had uiteengezet.

* • •

De zoveelste krampachtige poging van de PvdA om instemm5ng te krijgen voor de suggestie Nieuw-Guinea onder beheerschap van de V N te stellen, heeft minister Luns zeer beslist afgewezen.

Hij verzekerde dat wij in onze vele en uiteenlopende V N-activiteiten niet wer- kelijk door het Nieuw-Guinea-probleem worden gehinderd. Een eventueel V N-

trustschap, met Nederland als beheerder, zou ons geen cent minder kosten dan nu.

Wat is het Nieuw-Guinea-vraagstuk en waarom is het er? Het antwoord daarop is: omdat Indonesië het gebied opeist.

Niemand tast ons beheer aan omdat het koloniaal verkeerd van opzet of uitvoering zou zijn. Er is geen enkel land dat van ons wijziging in de beheersvorm verlangt. Er is in New York nooit principiële kritiek op ons bestuur uitgeoefend.

Er zou maar één werkelijke therapie zijn: toegeven aan Indonesië. Dat lost het internationale probleem grotendeels op, behoudens dan een zeer moeilijke situatie ten opzichte van Australië. Het is, gelijk bekend, niet het voornemen van de rege- roing om met Indonesië over Nieuw-Gui- nea in onderhandeling te treden, laat staan het gebied over te dragen.

Maar alle andere zogenaamde oplossin- gen schieten naast het beoogde doel.

Iedere andere situatie blijft voor Indone- sië onaanvaardbaar. Minister Luns verze- kerde ten slotte dat de regering volstrekt niet met een zekere luchthartigheid of als het ware met oogkleppen op haar verant- woordelijkheid voor Nieuw-Guinea draagt.

Voor mevrouw Stoffels-Van Haaften leverde het antwoord van minister- Luns op de beschouwingen over de bui- tenlandse politiek de voldoening op dat hij zich bereid verklaarde zeer spoedig in overweging te willen nemen een schrap- ping van artikel 104 van het reglement voor de buitenlandse dienst, volgens het- welk een vrouwelijke ambtenaar wordt ontslagen als zij in het huwelijk treedt.

Onze geestverwante gaf ook uiting aan haar tevredenheid over het feit, dat het subsidie aan de Europese Beweging nog dit jaar zal worden verhoogd van ·12.000 tot 20.000 gulden.

Eveneens was zij tevreden over de op- heldering dat de steun aan de minder ont- wikkelde gebieden in de wereld dit jaar 9,2 miljoen gulden zal bedragen in plaats van ⁶ miljoen, het bedrag, dat voorlopig op de begroting was gezet. Deze verho- ging had de regering afhankelijk gesteld van aanzienlijk grotere bijdragen van an- dere landen. Nu de toezeggingen daartoe zijn gedaan, zal· de regering haar belofte gestand doen.

Met nadruk heeft minister Luns de kri- tiek van de PvdA op zijn buitenlands be- leid verworpen. Hij karakteriseerde de kritiek van de heer Patijn als schaken op een dambord, waarbij aan de raadsheer wordt verweten dat het niet goed gaat.

De minister ·zei voorts dat de regering niet tegen top-conferenties tussen Oost en West is, maar wel tegen illusies om- trent het resultaat. Met afschuw heeft de regering kennis genomen van de anti-se- mitische manifestaties in Duitsland en elders.

• • •

Met de oprichting van de Europese Vrijhandels · Associatie onder lei- ding van Engeland, dreigde een splitsing in Europa te ontstaan. Bovendien beval- len ook .l)..merika de hoge buitentarieven niet van de E.E.G.-landen, waardoor deze voor de internationale handel goeddeels

Flitsen van het

Binnenhof (I)

l

zouden worden afgesloten. Amerika streeft er daarom naar de buitentarieven van de E.E.G. verlaagd te krijgen in wereldver- band.

Op 12 en 13 januari is in Parijs de At- lantische Economische Conferentie gehou- den tussen een aantal O.E.E.S.-landen, Ca- nada, de Verenigde Staten en de Europese Commissie van de E.E.G. Ten aanzien van de O.E.E.S. is besloten dat vier deskundi- gen na overleg met de nationale regerin- gen en de Europese gemeenschappen vóór 19 april a.s. een rapport zullen opstellen met voorstellen tot reorganisatie en ver- betering van de huidige organisatie van de O.E.E.S.

Het is de bedoeling, dat ook de Ver- enigde Staten en Canada zullen toetreden tot de nieuwe organisatie.

De regering staat positief tegenover deze ontwikkeling omdat zij meent dat er een goed·e kans bestaat dat de O.E.E.S. nieuw leven kan worden ingeblazen. Eveneens positief staat zij tegenover het feit, dat in dit Atlantische kader een nieuw forum is geschapen, waarin het gesprek tussen de Zes (E.E.G.) en de Zeven (E.V.A.) kan worden hervat.

De minister verklaarde aan het adres van onze geestverwant, mr. F. G. van Dijk; dat hij de mogelijkheden voor een vruchtbaar gesprek tussen de Zes en de Zeven meer dan voorheen aanwezig acht.

Hij zei ook dat er symptomen zijn van een meer liberale gezindheid in de E.E.G.

In een vlot tempo heeft de Kamer ook nog de PTT-begroting afgehandeld, waarbij onze woordvoerder, de heer M, Visser, uiteraard attent heeft gemaakt op de grote winsten van de PTT en aange.

drongen heeft op tariefsverlaging.

Minister KÓrthals verzekerde dat ta·

riefsverlaging ook bij hem leeft, maar hij wil de ontwikkeling eerst nog even aan- zien nu de loonkosten stijgen. In een be- drijf met meer dan 50.000 personeelsleden lopeh de loonsverhogingen gauw in de tientallen miljoenen.

De narigheid met het tarief van 25 cent voor een brief met een gewicht van ²⁰ tot 40 gram (waarover de heer Visser had ge.

klaagd) hoopt de minister nog dit jaar in het reine te brengen door een wijziging -van het postbesluit.

Natuurlijk is ook het grote verlies op de draadomroep weer ter sprake gebracht.

Daarover zei minister Korthals dat hij een rapport heeft ontvangen met diverse mo•

gelijkheden om de draadomroep aantrek.

keiijker te maken, ook door over te gaan tot draadtelevisie in samenwerking inet particulieren. Verder dan voorlopige ^be~

sprekingen is men nog niet. Er wordt na.., gegaan of inderdaad de mogelijkheden aanwezig zijn die in het rapport naar vo- ren worden gebracht.

* • *

E

erlijkheidshalve dient nog te worden vermeld, dat minister Van Rooy, wiens optreden zo vaak onderhevig is aan kritiek, vorige week in de Tweede Kamer een uitstekende indruk heeft gemaakt bij de verdediging van een wijziging van de hinderwet.

Hij las· niet een gereedgemaakte tekst voor, maar hij sprak uit zijn hoofd bij- zonder vlot en gemakkelijk. Daardat hij het onderwerp beheerste, was zijn gehele optreden zelfverzekerd. Men zei welme- nend dat hij zeker wel een goede minister zou zijn, maar dat hij misschien op het verkeerde departement zit.

De hinderwet ligt niet typisch op het terrein van Sociale Zaken en het amende- ment, dat de PvdA had ingediend, betrof speciaal het beleid van de gemeenten, waarover de minister als oud-burgemees- ter kan meepraten.

Bij de wijziging in 1952 van de oude hinderwet van 1875 is in de lijn van de ontwikkeling van uitbreidingsplannen de mogelijkheid geschrapt in een deel van een gemeente alle inrichtingen te weren die hinder of gevaar kunnen veroorzaken.

Het amendement van de PvdA wilde die mogelijkheid eigenlijk doen herleven.

Mede op grond van eigen ervaring kon minister Van Rooy, vlot zijn aantekenin- gen raadplegend van de diverse sprekers, verzekeren dat de behoefte aan de moge- lijkheid in de afgelopen periode niet is ge- bleken, terwijl de gemeenten eventueel gebruik kunnen maken van artikel 168 van de gemeentewet, al is die procedure iets moeilijker.

Prof. Oud vond echter dat het zin heeft het amendement tijdelijk te doen gelden tot dat de materie in de wet op de ruim- telijke ordening is geregeld.

Het amendement werd aangenomen met 64 tegen 62 stemmen.

Tegen; K.V.P., A.R. en C.H.U.

V. v.D.

...

.

!.:. Vertraagd Reveil i.~.

(Ingezonden)

: De heer Sidney J. van den • : Bergh deed er goed aan de VVD ;

; attent te maken op de te trage i

: ombuiging van het emigratiebe- ;Î

•i ^leid. De tijd van het brede-basis- ^•

• sprookje van overbevolktheid •

i van ons land is voorbij, evenals ·.:

; de. tijd van het prolongeren van • : ambtelijk brede-basis-bezinksel. :

• Mr. Van Riel herinnerde daar- •

i aan op de Gelde1·se Landbouw- i

: dag. :

• Door gepaste verhuizing en •

.:. heroriëntering binnenslands kun- ·•.

• nen voor decennia onze ove1·be- •

i volkingsmuizenissen worden i

: weggeblazen. ;

• Wat dit betreft is er niemand •

i verlegen om een "Klein EU1·opa Î

•; van de Zes" (in liquidatie!). :.·

Het bevo1·deren van verhui-

i zing binnen onze g1·enzen, door i

+ het vrijer maken van huren, •

Î pachten en grondgebruik is 1·e- Î

• geringstaak. •

: Naarmate deze taak vordert ;

Î zuLlen levensruimte, fatsoen en !

; st(jl hier terugke1·en. ; : De betrokken ambtena1·en ko- ; :. men vrij voo1· de p1·oduktieve ;

+ sectoren. ;

: Dordrecht, 12 febr. 1960. :

! G. VAN WEEZEN BEEK. :

: :

.

VRIJHEID EN DEMOCRATm

(Vervolg van pag. 1)

nog enkele andere facetten naar voren zouden kunnen zijn gekomen, zijn wij wel sterk geneigd te zeggen: de obstakels, voor zover die er op dit ogenblik zijn, liggen op het financiële

terrein. ·

Wij schrijven dit niet om verantwoordelijk- heden te verleggen. Wanneer het Kabinet op voorstel van de minister van Financiën besluit, dat over enkele maanden éérst een. lijst van prioriteiten in de volgorde van grote werken en uitgaven dient te worden opgemaakt, dan aanvaardt iedere minister, die met zulk een besluit meegaat of zich daar ten slotte bij neerlegt, daarmede op datzelfde ogenblik naar buiten ook de volle verantwoordelijkheid hier- voor.

Het is echter goed, duidelijk te onderscheiden en uit te spreken hoe de zaken liggen.

* • *

Er zijn ook actuele zaken, die geheel buiten de sociaal-economische grondslagen val- len, waarop het Kabinet is opgetrokken.

Zulk een zaak is het vraagstuk van de voet- balpool. Daarom heeft prof. Oud dan ook terecht bepleit, dit als een "vrije kwestie" te beschouwen. Met andere woorden: Laat de beslissing over amendementen hier geheel aan de Kamer over en laat iedere minister zich, zonder daar consequenties aan te verbinden, bij de beslissing van de Kamer (meerderheid

neerleggen. · .

·Afgezien dus van het geheel op zichzelf staande toto-geval, is er nog genoeg waarop, ondanks de overeenstemming over de hoofd- lijnen tussen Kamermeerderheid en Kabinet, incidentele wrijfpunten kunnen optreden.

Regering en Kamers d~~ge~ uiteindel~j~ elk haar eigen verantwoordeliJkheid en de visie op concrete aangelegenheden en situaties is nu eenmaal wel eens mede afhankelijk van de vraag, aan welke zijde van· ~e tafel men zit.

Hier is het, dat een Regermg, zonder haar eigen verantwoordelijkheid, welke zij op nie- mand anders kan overdragen, uit het oog te verliezen, zoveel haar dat maar enigszins mogelijk is, soepelheid zal moeten betrachten.

· · De Kamers zijn er niet om uitsluitend ja en amen te zeggen. Zij zijn niet alleen controleurs van het Regeringsbeleid, maar óók mede-wet- gevers. Het amendementsrecht van de Tweede Kamer is geen frase. De "sterkte" van een Kabinet wordt zeker niet in de eerste plaats bepaald door het grote aantal ma~en,.?at het tegenover verlangens van een dmdehJke Ka- mermeerderheid een "onaanvaardbaar" laat horen.

In tegendeel, hoe zwakker het voormalige Kabinet-Drees kwam te staan, des te meer lieten de ministers het "onaanvaardbaar"

horen.

* *

·. Twee weken geleden hebben wij duidelijk geschreven, dat de Regering zich o.i. in de kwestie van het "ultimatum" aan de N.B.M.- stakers had verkeken. Wij hebben toen even- eens erkend, dat het Kabinet-De Quay, voor zover dat toen uit de parlementaire praktijk viel af te leiden, een enkele zwakke plek had.

In het licht van hetgeen wij hiervóór op- merkten over de principiële doelstellingen, waaraan uiteraard volledig dient te worden vastgehouden; over de concrete uitwerking, waarbij de nodige soepelheid mag en moet toegepast en over het noodzakelijke wederzijdse overleg, passend in het "parlement!lire spel"

(wij herinneren nog eens aan de stellmg van de heer Van Riel: democratie is regeren in over- legvorm), is het echter duidelijk, dat de socia- listische oppositie haar doel ver voorbijschiet.

Het was al begonnen met die kinderachtig alarmerende opschriften in de socialistische pers, waarbij iedere kleine concessie van de

N.V.

Regering, hoewel volkomen passend in het gemeen overleg tussen Regering en Staten- Generaal en de principiële hoofdzaken vol- komen onverlet latend, met een "Regering door de knieën", "Minister haalde bakzeil" en andere dergelijke koppen aan de argeloze lezers werd aangeboden.

Het werd echter tot politieke hysterie (men vergeve ons de term) op die inderhaast bijeen- geroepen "kaderdag" in Den Haag, volgend op het Kamerdebat over de houding der Regering in een loonkwestie en de daarbij uitgelokte wilde staking.

Partijvoorzitter Vermeer deelde mede, dat naar zijn mening het eigen kader en "het gehele volk" er recht op hadden te weten, waar de P.v.d.A. staat "in ogenblikken van grote poli- tieke spanning" (!)

Mr. Burger vreesde, dat het Regeringsgezag het afgelopen jaar niet alleen binnen onze grenzen, maar ook in het buitenland "hollende bergafwaarts" was gegaan.

En verder daverde het op deze vergadering en in de socialistische pers van hol gedaas (deze term is van prof. Romroe in "De Volks- krant") over "onaanvaardbare onmacht", het

"struikelen van de ene herroepen beslissing naar de andere, hetgeen niet te verdragen is",

"de wet van de jungle treedt weer voor het voetlicht", enz., enz.

Het dagblad "Trouw" noemde deze kritiek

"geheel in de sfeer van het cabaret" en volgens de politieke redacteur van "De Telegraaf" zou tijdens het optreden van mr. Burger voorzitter E. Vermeer . aan de naast hem zittenden dit optreden van zijn fractievoorzitter dan ook · hebben aangeduid als "precies Wim Kan". Het- geen, tegen zijn bedoeling, door een indiscrete luidspreker op de voorzitterstafel, zou zijn wereldkundig gemaakt.

* *

Het is alles wel het toppunt van kunst- matige opwinding en pure dwaasheid.

De enige troost kan wellicht zijn, dat de socia"

listische partijleiding dit toch zelf ook w~l een beetje is gaan aanvoelen. Zo zou haar w~t aar- zelende vraag aan de na deze "kaderdag~' ge- hou,den "fakkeldragersdag'' zijn te verldareh.

De. vraag namelijk, bij nota aan de "fakkel- dragers" voorgelegd, of de partij in de oppositie

wel voldoet. ·

Wij zijn geen socialistische fakkeldrager, doch zijn toch maar zo vrij geweest, die vraag (hierboven) ook onzerzijds te beantwoorden.

Al weten wij wel, dat ongevraagde adviezen meestal weinig welkom zijn.

Tenslotte mogen wij aandacht vragen voor hetgeen de bekende schrijver-politicus van

"Tussen Plein en Binnenhof" in "De Volks- krant" in zijn denkbeeldig wekelijks dispuut dezer dagen een socialist liet betogen: .

"Ik had respect voor de manier, waarop Oud en de zijnen (destijds) hun oppositie tegen ons voerden. De liberalen steunden herhaaldelijk de Regering, met name wanneer afgevaardigden, behorende tot de gouvernementele partijen, het een minister lastig maakten.

"Dat subtiele spel van een constructieve poli- tiek heeft de liberalen geen windeieren gelegd, in tegenstelling tot de plompe wijze van handé- len der communisten.

De liberalen regeerden mee; ze hoorden er voi~p bij. Het is immers dwaasheid alles af te keuren en te kleineren wat een onwelgevallig Kabinet zegt en doet.

In een democratisch-geregeerd land dient de"oppositie haa~ gezich~ niet te v~rlieze~ .~n integendeel prestige te wmnen. Het IS moeiliJk, maar niet volstrekt onmogelijk".

Aldus stond te lezen in "Tussen Plein en Binnenhof" van 10 februari j.l.

Wij hebben daar niets aan toe te voegen.

A.W. A.

20 FEBRUARI 1900- PAG. 3

Interne

acti"iteit

Nu er geen verkiezingen in het vooruit~

zicht zijn, lijkt het misschien wel of de acti~

viteit van onze partij minder groot is dan de laatste jaren het geval is geweest, maar niets is minder waar. De groei, welke wij de afgelopen jaren hebben medegemaakt wordt thans verwerkt door een zo goed mogelijke organisatie, aangepast aan het feit, dat wij de derde partij in het land ge·

worden zijn, op te bouwen. Nieuwe afde- lingen zijn of worden opgericht, waarbij ik o.a. denk aan de tot onze vreugde op 3 februari opgerichte afdeling Maastricht, de 405e afdeling in ons partijverband;

maar daarnaast is er in de komende jaren nog zeer veel inte.rne activiteit, die veel van de aandacht en van de energe van onze partij-functionarissen zal vragen, maar waartoe ik langs deze weg hen toch oproep.

Daar is ten eerste op zaterdag 5 maart a.s. de Partijraad van onze partij, waar uit- voerig over onderwijsvraagstukken in ver- band met de Mammoetwet zal worden ge- discussieerd. Vervolgens zal op zaterdag,

12 maart a.s., de jaarvergadering van de Vereniging van Staten- en Raadsleden van onze partij plaats hebben, waar des mid- dags de minister van Binnenlandse Zaken, mr. E. H. Toxopeus, het woord zal voeren.

Dan vindt op zaterdag, 19 en zondag .20 maart éen studie-conferentie plaats over de public relations van een politieke partij, welke conferentie in samenwerking niet de J.O.V.D. wordt gehouden; Op 26 maart .. komen zowel het Dagelijks Bestuur als het Hoofdbestuur in vergadering bijeen. Op 2 april is er weer een bespreking van het Dagelijks Bestuur en dan vervolgens op vrijdag 8 en zaterdag 9 april de jaarlijkse algemene vergadering van onze partij in Hilversum, de belangrijkste gebeurtenis in partijverband, welke wij kennen.

Ik heb deze opsomming eens gedaan, om te laten zien hoeveel werk er nog in intern verband binnen de partij gebeurt, zonder dat daarvan naar buiten veel over blijkt. Maar dat werk is een noodzakelijk iets, om te maken dat de organisatie zo- danig is om in jaren, waarin verkiezingen gehouden worden, goed voor de daq te komen. Het werk kan alleen gebeuren door de arbeid van de besturen, de afdelingen en van de centrales. Arbeid, waar veel tijd in gaat zitten en die vaak vele moeiliik- heden met zich brengt. Pat zijn de rade- ren, die moeten draaien, wil ~et grote rad van de partij in beweging blijven en wij mogen, als wij het voorqaande program- ma overzien, dankbaar zijn, dat er zovelen zijn, die hun tijd voor de partij en de libe- rale beginselen beschikbaar willen stellen.

D. W. DETTMEIJER

W. A. HOEI('s

MACHINE· EN ZUURSTOFFABRIEK

Hoofdkantoor en 1\lachinefabrlek Maak de V. V. D . sterk!

te Schiedam

Compressors voor alle gassen en iederen druk.

lnstaUaties voor de bereiding VaD zuurstof, stikstof ens.

FELLE BEWOGENHEID 0 DE SPIJTOPTANTEN

In een fel-bewogen betoog heeft mr. dr.

R. baron de Vos van Steenwijk, bij de behandeling van de begroting van Jus- titie in de Eerste Kamer, vorige week weer "epleit voor een ruimere toelating in ons" land van de spijtoptanten die in Indonesië in ellendige omstandigheden verkeren.

Wanneer, zei hij, de minister zijn te- genwoordige politi~k voortzet om er 2@0 per jaar toe te laten, al is dit aantal dan niet sacrosanct, dan·. zal het nog . zeven jaar duren voor. de laatsten zijn toege- laten. De minister zal dat niet erg vin- . den, want hij .heeft· de kans dat er in

die tijd .een aantal is gekrepeerd en dat maakt voor hem de oplossing van het probleem gem,akkeÜjker.

Vooral voor· de jonge kinderen zal het lange wachten fataal zijn. Het van hon- ger omkomen komt reeds voor en d.e woningtoestanden zijn rampzalig, ook mt hygiënisch oogpunt. . . .

Reeds jaren achtereen, telkens opmeuw . komt de heer De Vos van Steenwijk ·op voor het lot van de spijtoptanten. Naar- mate de toestand in Indonesië slechter wordt, is zijn pleidooi steeds bewogener geworden en nu liet hij zich zelfs ontval- len:

"Zolang deze minister (mr. A. C. W.

Beerman) in zijn ambt blijft, zullen er Jüet veel verwachtingen gekoesterd wor- den. Daarvoor heeft men genoeg teleur- stellingen opgedaan. En op beschikkingen op grond van humanitaire overwegingen behoeft men ook niet te rekenen. Daar- voor moet men bij deze minister oorlogs.

·misdadiger zijn. De spijtoptanten en an·

dere maatschappelijke Nederlanders we.

ten maar al te goed dat deze minister hun overkomst naar Nederland zoveel mogelijk wil afremmen".

De woordvoerder van de CHU, mr. dr.

J. van Bruggen, wilde zich in het be- lang van de goede zaak op verschillende punten van het betoog van de heer De Vos van Steenwijk distanciëren, maar ook hij ondersteunde met kracht de wens op de ruimste wijze de spijtoptan- ten, die in bittere ellende verkeren, in ons land toe te laten.

Het gestelde richtgetal van 2000 vond hij onvoldoende. Daarom onbeperkte toe- lating, al zal dit voor ons land vele moei •.

ten en lasten meebrengen. Toch moeten wij bereid zijn deze extra zorgen op ons te nemen. Het gaat om medemensen, die Nederlands bloed in de aderen hebben en die, oorspronkelijk van Nederlandse nationaliteit, een verkeerde keuze deden, mede omdat zij door adviezen uit naam van de Nederlandse regering gegeven, in verschoonbare dwaling hebben verkeerd.

Ofschoon de heer De Vos van Steen- wijk zich naar de smaak van prof. dr. I.

A. Diepenhorst {AR) met iets te felle be- wogenheid had geweerd, betreurde ook hij dat het kabinet, evenals zijn voorgan- ger, mensenlevens heeft laten verloren gaan, die gespaard hadden kunnen blijven.

Ik begrijp, zei prof Diepenhorst, dat de minister niet alles vermag bij weige.

ring van een kabinet. Zijn voorganger prof. Samkalden, werd ook door zijn me- de-bewindslieden - naar ik de indruk heb, door dr. Drees voorop - geremd.

Deswege val ik mr. Beerman niet, val ik de regering wel hard. Haar standpunt acht ik te eng, te straf, te egoïstisch.

BIJNA JAAR

Betonpaal·

funderingen

OOK IN KELDERS

STALEN PAlEN

DAMWANDEN

GRONDOr~DERZOEK

DE WAALPALEN

A'DAM, GEN. VETTERSTR. 58, TEL 81810-87414 R'DAM, THURLEDEWEG 19,

TEL. 65219

Mr. dr. R. baron de Vos van Steenwiik pleitte in Eerste Kamer weer voor ruimere toelating· Steun van CHU, AR, KVP en PvdA

• Oplossing in zeven iaar duurt te lang • Getreiter en gesar L1 Indonesië niet uit te houden • Geen betrekking en geen onder- steuninq. Het gaat om het redden van een aantal ongelukkigen.

diging een commissie in te stellen, waar- in R.K. en protestantse ·geestelijken en

vertegenwoor~igers van het CCKP zitting hebben om de visa-aanvragen te beoor- delen en daarover te adviseren. Uiter- aard blijft dan nog de beslissing aan de regering.

Degenen die voor Indonesië opteerden waren figuren met energie en werklust, die wilden trachten in harmonie met de Indonesische bevolking iets op te bouwen en hun· arbeid voor het land, waar zij een aantal jaren hadden gewerkt, voort te zetten. Nederland moet tegenover de- ze ongelukkigen een christelijke politiek voeren.

Mr. dr. R. BARON DE VOS VAN STEENWIJK . . . . fei "bewogen ....

Nu de enorme vloed van repatrianten uit Indonesië verwerkt is en er steeds meer lege plaatsen in de contractpensions komen, meende ook mr. G. J. P. Cam- melbéeck {PvdA) dat een groter aantal spijtoptanten kan worden toegelaten. Hij hoopte dat in overleg met de minister de toezegging zal worden verkregen dat het toelatingsbeleid op aanzienlijke wij-

ze zal worden verruimd,

Ook mevrouw J. A. A. Luijckx-Sleijfer (KVP) drong aan op een ruimer toela- tingsbeleid. Het gaat om 13.000 spijtop-·

tanten of - met inbegrip van familiele- den - ongeveer 50.000 personen. In het huidige tempo zou de toelating tien jaar duren .Dat is lang, voor velen te lang.

Er moet naar onze mening, zei de woordvoerster van de KVP, snel een be- rekening gemaakt worden, die sneller opvang in Nederland ten doel heeft. Zeer langdurig voortbestaan der diensten van het Ministerie van :Maatschappelijk Werk, dat aan kosten voor 40.000 gerepatrieer- den in 1960 al 44 miljoen gulden per jaar moet uittrekken, is bij een spreiding der groepen over zoveel jaren niet effi- ciënt.

Want het apparaat en de kosten zijn afgesteld op de komst van 15.000 gere·

patdeerden per jaar en het huidige toe.

ratingsbeleid zou gésteld zijn op slechts 9000.

lVIaar hoe hoog de uitgaven ook mogen zijn, wanneer ze niet uit de ge·wone mid- delen kunnen worden betaald, dan moet of de begroting van dit jaar worden overschreden of bepaalde kosten moeten worden verlaagd, óf de suggestie van de heer De Vos van Steenwijk zou moeten worden gevolgd om de kosten dan maar uit te strijken over meer jaren.

Aan hulp voor de spijtoptanten moet hoogste prioriteit worden gegeven, bo- ven hulp aan de onder-ontwikkelde ge- bieden. Maar ons volk moet weten waar.

om.

•

Volgens de minister is voor de spijtop- tanten in Indonesië geen levensge- vaar aanwezig. Inderdaad, bevestigde de heer De ·Vos van Steenwijk, de kans dat zij worden doodgeschoten of met een kris worden doorboord, is - althans voor dit ogenblik - niet groot. Maar is door het niet steeds aanwezig zijn van de mo- gelijkheid van moord de situatie voor de bedoelde personen nu zo rooskleurig?

Hoe vindt de minister het dat dochters en jongevrouwen worden lastig gevallen, dat zij uit hun woningen worden gezet of door inwoning van Indonesiërs eruit worden gepest, dat zij worden ontslagen en hun alle inkomsten worden onthou- den, dat hun kinderen de scholen niet meer mogen bezoeken en voortdurend worden getreiterd en gesard, dat de moe- ders zenuwziek worden omdat zij niet weten hoe zij hun kinderen moeten voe- den?

lVIaar de minister vindt het blijkbaar niet erg dat zij afzakken tot koelieniveau, dat vrouwen en meisjes tot prostitutie worden gedwongen.

Inderdaad, zij hebben geen direct le- vensgevaar te duchten.

De minister is aan boord van de Zui- derkruis geweest en heeft wellicht de·

conclusie getrokken ·dat het een vreemd gezelschap is dat ons land binnenkomt.

Men moet echter bedenken dat er onder deze mensen zijn die al 19 jaar in de ellende hebben gezeten, die geestelijk en lichamelijk geknakt aan boord zijn ge- komen.

De minister zal vermoedelijk denken:

van deze soort moet ik er ni~t meer in ons land toelaten; zij kunnen zich nooit bij ons assimileren. Maar laat de minis·

ter zich dan maar het rapport te dezer zake laten overleggen van prof. Van der Veur, die de reis met deze ongelukkigen aan boord van de Waterman heeft mee- o-emaakt, en van de maatschappelijke

~erkster die met de Zuiderkruis is mee- gekomen.

Begrijpt de minister ook niet dat als deze personen. nog zeven jaar in deze hel moeten leven, zij definitief ten onder gaan? Er is een brief van iemand die zegt: wann"e:r ik i1·)g tot li>Sl I:wet wac~­

ten: voor ik terug kan, haal Ik het met meer .

,____.

__

l

!

Binnenhof (ll)

·---

To. t welke categorieën moet de toelating zich nu uitstrekken? In de eerste plaats natuurlijk tot de spijtoptanten die een visumaanvrage indienen en dan tot de z.g. maatschappelijke Nederlanders, die in dezelfde moeilijke positie verkeren.

Kortom: tot hen uit deze beide catego·

rièën voor wie Indonesië geen leefbaar land is, tegenover wie door de Indone- sische regering de meest discriminatoire maatregelen worden toegepast en die geen betrekking, geen behoorlijke wo- ning, geen ondersteuning, enz., krijgen.

Zij behoeven niet allemaal zonder na- der onderzoek te worden toegelaten. Maar wel vroeg de heer De Vos van Steenwijk om bij de onvoldoende bezetting van de Nederlandse diplomatieke vertegenwoor-

.. ..

Toen de kabinetsformatie hangende was, zo besloot de heer De Vos van Steenwijk, werd van de zijde van de poli~

tielee partij waartoe de minister behoort (CHU), betoogd dat het aandeel van die partij in het kabinet moest· worden \'et- sterkt, want anders kon men geen chris- telijk-sociale politiek voeren.

En toen de formatie in die zin was ge- wijzigd, juichte men en zei: nu was er plaats voor een waarlijk christelijk-so- ciale politiek.

Men ziet nu het resultaat. Ik krijg her- haaldelijk wanhoopsbrieven van moeders of grootmoeders die smeken om hulp om- dat zij niet weten waarmee zij hun kin- deren zullen voeden, omdat zij hun vol- wassen dochters niet op straat durven la- ten gaan, omdat hun kinderen niet de school kunnen bezoeken e'l. gesard en ge- treiterd worden. Zij vragen: heeft de ministe·r van justitie dan geen hart?

Wat moet ik dan antwoorden? "Ja, de minister van Justitie heeft bezwaar; dát is nu de christelijk-sociale politiek; u begrijpt het niet, mevrouw, ik ook niet, maar dat komt omdat wij beiden geert begrip hebben van hetgeen de christe- lijk-sociale politiek eigenlijk inhoudt".

Laat de minister dan nu eens inhoud trachten te geven aan deze politiek en laat hij eventuele moties niet naast zich neerleggen. Het gaat hier om het redden van een aantal ongelukkigen, kinderen, vrouwen en ook mannen, op wie de In- donesische regering de meest discrimine- rende bepalingen toepast en voor wie geen uitkomst meer bestaat.

Laat de minister toch aan de kinderen denken en eens goed naar de biljetten kijken, die overal zijn opgehangen: Red een kind.

Het was inderdaad een fel-bewogen betoog van mr. dr. R. baron de Vos van Steenwijk.

V. V.D.

···~··••+•••••*••··· : • _{: ren, kan U} uit eigen ervaring verzeke- : • t

: ren, dat U van het begin tot eind ge- :

: boeid zult luisteren. :

: Wij hopen dat hij in Zeist een even :

: volle zaal tegenover zich zal zien als :

: indertijd in de hal van het Haademse :

: stadhuis. :

t J, H.S. t

• l

f VROUWENGROEP GORINCHEM J

Î In Gorinchem hebben een aantal :

: Copie voor deze ;·uoriek te :zenden naar: VVD-dames een hele avond met grote t· ·

: aandacht en genoegen geluisterd naar •

+ Mejuffr. Joh, H. Springer, AJexander- een lezing van mevr. mr. M. L. Busch- : : atraat 16, Haarlem. kens-Dijkgraaf uit Rijswijk, vertegen- :

i waardigster van de Kamercentrale ~·

: I N D I A Dordrecht. Dit bewees, zo schrijft de ,

. : secretaresse, mevr. E. Jansen-Ver- :

:: kou teren, dat ook samenkomsten van i'·

Op donderdagmiddag 3 maart, om alleen dames in een behoefte voorzien.

+ half drie, zal in hotel Hermitage te Wij raden haar aan, het ook eens op :

t Zeist onder auspiciën van de Vrou- een middag te proberen, misschien ko- :

i• wengroep Zeist, met medewerking van men er dan nog meer. • het Kon. Instituut voor de Tropen in Uit het verslag nemen wij verder het : : Amsterdam, een lezing met kleuren- volgende over. .:

t dia's over India worden gehouden door Spreekster begon met niemand min- :

i ir. F. B. Carbasius Weber. der dan Hugo de Groot, die in een i.

+ De spreker is enige jaren in dat land brief aan zijn zoon schreef over de on-

• •.

: werkzaam geweest als lid van de F.A.O. mondigheid van de gehuwde vrouw en • : {Food Agriculture Organisation) en ad- over de gehoorzaamheid die de vrouw : : viseur van de regering van India. aan de man is verschuldigd, zoals het : : Het grote probleem, dat hij zal uit- ook in het Burgerlijk Wetboek stond, :

• eenzetten, is het vraagstuk om meer tot enkele jaren geleden. : : voedsel te verschaffen aan een sterk Mevr. Buschkens memoreerde ver- : : groeiende bevolking, die nog geworteld der Aletto Jacobs en de Nationale ten- : : is in de heel vroege Middeleeuwen, toonstelling voor vrouwenarbeid in • : maar thans geconfronteerd wordt met 1898, waarna zij via de oprichting van :

• ••

: het midden van de 20ste eeuw. de eerste vrouwenverenigingen bij on- •.

+ De vrouwengroep Zeist, die zich, ze eigen organisatie terecht kwam.

• ••

: terecht, gelukkig acht deze spreker be- Zij besloot haar betoog met te wij- ...

+ reid te hebben gevonden, nodigt de Ie- zen op de dubbele taak die de vrouw

Î den van alle andere vrouwengroepen heeft: enerzijds een naar buiten ge- •.:

~ uit, deze lezing bij te wonen. En zeker richte belangstelling te voelen en an-

i zullen ook andere VVD-vrouwen wel- derzijcts het middelpunt van haar gezin i.

• kom zijn. te blijven.

i Wij raden U sterk aan er heen te Een levendige gedachtenwisseling, !.

+ gaan. o.a. over de nationaliteit van de ge- •

i Ondergetekende, die een poos terug huwde vrouw, besloot de leerzame :

+ het genoegen had deze .spreker te ho- avond. :

i ;

.