Viering van het heilig avondmaal
Dorpskerk Schipluiden, vrijdag 15 april 2022, 19.30 uur voorganger: ds. E. Dibbets-van der Roest
orgel: Maartje van der Kooij-den Haan
orgelspel
welkom en mededelingen
psalm 130: 3 (we gaan zo mogelijk staan)
Ik heb mijn hoop gevestigd op God de Heer die hoort.
Mijn hart, hoezeer onrustig, wacht zijn verlossend woord.
Nog meer dan in de nachten wachters het morgenlicht, blijf ik, o Heer, verwachten uw lichtend aangezicht.
Stil gebed, bemoediging en groet (hierna mag u gaan zitten) Aanvangstekst: Hosea 6: 1-2 (NBV)
‘Kom, laten wij teruggaan naar de HEER!
Hij heeft ons verscheurd, hij zal ons genezen;
de hand die sloeg, zal ons verbinden.
Hij redt ons na twee dagen van de dood, de derde dag doet hij ons opstaan:
in zijn nabijheid zullen wij leven.
Samenzang lied 547: 1, 2, 3
Met de boom des levens wegend op zijn rug droeg de Here Jezus Gode goede vrucht.
Kyrie eleison, wees met ons begaan,
doe ons weer verrijzen uit de dood vandaan.
Laten wij dan bidden in dit aardse dal, dat de lieve vrede ons bewaren zal, Kyrie eleison, wees met ons begaan,
doe ons weer verrijzen uit de dood vandaan,
want de aarde vraagt ons om het zaad des doods, maar de hemel draagt ons op de adem Gods.
Kyrie eleison, wees met ons begaan,
doe ons weer verrijzen uit de dood vandaan.
Gebed
lezen Exodus 12: 21-28 (NBV) gelezen door Aria van Leerdam
Toen riep Mozes de oudsten van Israël bij elkaar. ‘Elke familie moet een lam of een bokje kiezen, ‘zei hij, ‘en dat moet worden geslacht als pesachoffer. Laat ieder daarna een bos
majoraantakken nemen, die in de schaal met bloed dopen en het bloed aan de bovendorpel en aan de beide deurposten strijken. Ga dan tot de morgen de deur niet uit, want de HEER zal door Egypte heen gaan om het te straffen. Maar ziet hij bij een deur bloed aan de bovendorpel en aan de posten, dan zal hij die deur voorbijgaan, hij zal de doodsengel geen
toestemming geven om uw huizen binnen te gaan en u te treffen. Dit voorschrift blijft voor u en uw kinderen voor altijd van kracht. Ook als u eenmaal in het land bent dat de HEER u zal geven, zoals hij heeft beloofd, moet u dit gebruik in ere houden. En als uw kinderen dan vragen: “Wat betekent dit gebruik?” antwoord dan: “Wij brengen de HEER een
pesachoffer omdat hij de huizen van de Israëlieten voorbij is gegaan toen hij de Egyptenaren strafte; ons heeft hij
gespaard.”’ Toen knielden de Israëlieten en bogen ze zich diep neer, en ze deden wat de HEER aan Mozes en Aäron had bevolen.
psalm 22: 2
Nochtans, op U, o God die heilig zijt en troont op lofgezangen, U gewijd door Israël dat Gij hebt uitgeleid, steunt ons vertrouwen,
immers, de vaderen bleven op U bouwen, dat Gij hen nam in heilige bescherming:
Gij hebt, als zij U riepen om ontferming, hen niet beschaamd.
lezing: Lucas 23: 1-7 (NBV) gelezen door Aria van Leerdam Ze stonden allen op en leidden hem voor aan Pilatus. Daar brachten ze de volgende beschuldigingen tegen hem in: ‘We hebben vastgesteld dat deze man ons volk van het rechte pad afbrengt en de mensen ervan weerhoudt belastingen aan de
2
keizer te betalen en dat hij van zichzelf zegt de messiaanse koning te zijn.’ Pilatus vroeg hem: ‘Bent u de koning van de Joden?’ Jezus antwoordde: ‘U zegt het.’ Daarop zei Pilatus tegen de hogepriesters en de samengeschoolde menigte: ‘Ik vind niets waaraan deze man schuldig is.’ Maar ze bleven hardnekkig beweren: ‘In heel Judea ruit hij met zijn onderricht het volk op, van Galilea tot hier!’ Toen Pilatus dit hoorde, vroeg hij aan Jezus of hij uit Galilea kwam, en toen hij besefte dat hij onder Herodes’ gezag viel, stuurde hij hem naar Herodes, die op dat moment in Jeruzalem verbleef.
Korte toelichting lied 558: 6, 7
Om het zwijgen, het geduld, waarmee Gij de wet vervult,
als men vruchtloos zoekt naar schuld, Kyrie eleison.
Om het woord van godlijk recht dat Gij tot uw rechters zegt,
- zelf hebt Ge_uw geding beslecht,- Kyrie eleison.
lezing: Lucas 23: 8-12 (NBV) gelezen door Marijke van Leeuwen
8Herodes was bijzonder blij toen hij Jezus zag, want hij wilde hem al heel lang ontmoeten omdat hij veel over hem gehoord had. Bovendien hoopte hij hem een wonder te zien doen. 9Hij ondervroeg hem uitvoerig, maar Jezus antwoordde hem niet één keer. 10De hogepriesters en de schriftgeleerden die erbij stonden, brachten zware beschuldigingen tegen hem in. 11Hierop begonnen Herodes en zijn soldaten Jezus te honen, en ze dreven de spot met hem door hem een pronkgewaad om te hangen. Zo stuurde hij hem terug naar Pilatus. 12Op die dag werden Herodes en Pilatus vrienden, terwijl ze altijd elkaars vijanden waren geweest.
Korte toelichting lied 558: 8
Om de doornen van uw kroon, om de geesling en de hoon, roepen wij, o Mensenzoon, Kyrie eleison.
lezing: Lucas 23: 13-25 (NBV) gelezen door Marijke van Leeuwen
13Pilatus riep de hogepriesters en de leiders en het volk bij zich 14en zei tegen hen: ‘U hebt die man voor mij gebracht als iemand die het volk van het rechte pad afbrengt, maar u weet dat ik hem, toen ik hem in uw bijzijn verhoorde, aan geen van de zaken waarvan u hem beticht schuldig heb bevonden. 15En Herodes evenmin, hij heeft hem immers naar ons
teruggestuurd; hij heeft niets gedaan waarop de doodstraf staat. 16Dus zal ik hem vrijlaten, nadat ik hem heb laten geselen.’ 18Maar ze begonnen met zijn allen luidkeels te schreeuwen: ‘Weg met hem! Laat Barabbas vrij!’ 19Deze laatste was gevangengezet wegens een oproer dat in de stad had plaatsgevonden en wegens moord. 20Pilatus praatte opnieuw op hen in omdat hij Jezus wilde vrijlaten. 21Maar ze schreeuwden het uit: ‘Kruisig hem, kruisig hem!’ 22Voor de derde maal zei hij tegen hen: ‘Wat voor kwaad heeft die man dan gedaan? Ik heb niets gevonden waarvoor hij de doodstraf verdient. Dus zal ik hem vrijlaten, nadat ik hem heb laten geselen.’23Maar ze bleven luidkeels eisen dat hij gekruisigd zou worden, en met hun geschreeuw wonnen ze het
pleit: 24Pilatus besloot hun eis in te willigen. 25Hij liet de man gaan die wegens oproer en moord gevangen was gezet en om wiens vrijlating ze hadden gevraagd, en leverde Jezus uit aan hun willekeur.
Korte toelichting
4
lezing: Lucas 23: 26-32 (NBV) gelezen door Marijke van Leeuwen
26Toen Jezus werd weggeleid, hielden de soldaten een zekere Simon van Cyrene aan, die net de stad binnenkwam. Ze legden het kruis op zijn rug en lieten het hem achter Jezus aan dragen. 27Een grote volksmenigte volgde Jezus, evenals enkele vrouwen die zich op de borst sloegen en over hem weeklaagden. 28Jezus keerde zich echter naar hen om en zei:
‘Dochters van Jeruzalem, huil niet om mij. Huil liever om jezelf en je kinderen, 29want weet, de tijd zal aanbreken dat men zal zeggen: “Gelukkig wie onvruchtbaar is, gelukkig de
moederschoot die niet gebaard heeft en de borst die geen kind heeft gezoogd.” 30Dan zullen de mensen tegen de bergen zeggen: “Val op ons neer!” en tegen de heuvels: “Bedek ons!”31Want als dit gebeurt met het jonge hout, wat zal het verdorde hout dan niet te wachten staan?’ 32Samen met Jezus werden nog twee anderen, beiden misdadigers, weggeleid om terechtgesteld te worden.
lied 547: 6
Met de boom des levens doodzwaar op zijn rug droeg de Here Jezus Gode goede vrucht.
Kyrie eleison, wees met ons begaan,
doe ons weer verrijzen uit de dood vandaan.
lezing: Lucas 23: 33-43 (NBV)
33Aangekomen bij de plek die de Schedelplaats heet, werd hij gekruisigd, samen met de twee misdadigers, de een rechts van hem, de ander links. 34Jezus zei: ‘Vader, vergeef hun, want ze weten niet wat ze doen.’ De soldaten verdeelden zijn kleren onder elkaar door erom te dobbelen. 35Het volk stond toe te kijken. De leiders hoonden hem en zeiden: ‘Anderen heeft hij gered; laat hij nu zichzelf redden als hij de messias van God is, zijn uitverkorene!’ 36Ook de soldaten dreven de spot met hem, ze gingen voor hem staan en boden hem zure wijn aan, 37terwijl ze zeiden: ‘Als je de koning van de Joden bent, red jezelf dan!’38Boven hem was een opschrift
aangebracht: ‘Dit is de koning van de Joden’.39Een van de gekruisigde misdadigers zei spottend tegen hem: ‘Jij bent toch de messias? Red jezelf dan en ons erbij!’ 40Maar de ander wees hem terecht met de woorden: ‘Heb jij dan zelfs geen ontzag voor God nu je dezelfde straf ondergaat? 41Wij hebben onze straf verdiend en worden beloond naar onze daden. Maar die man heeft niets onwettigs gedaan.’ 42En hij zei: ‘Jezus, denk aan mij wanneer u in uw koninkrijk komt.’ 43Jezus antwoordde: ‘Ik verzeker je: nog vandaag zul je met mij in het paradijs zijn.’
gezang 189: 3, 4
Mijn Verlosser hangt aan 't kruis.
Zou ik dan in droeve dagen troostloos klagen?
Als ik naar zijn kruis mij richt, valt mijn eigen last mij licht.
Mijn Verlosser hangt aan 't kruis!
'k Heb mij, Heer, voor dood en leven U gegeven.
Laat mij dan in vreugd en pijn met U in gemeenschap zijn.
Korte toelichting
gezongen geloofsbelijdenis (we gaan zo mogelijk staan) Ik geloof in God de Vader,
de Almachtige Schepper des hemels en der aarde.
En in Jezus Christus, zijn eniggeboren Zoon, onze Heer, die ontvangen is van de heil'ge Geest,
geboren uit de maagd Maria,
die geleden heeft onder Pontius Pilatus,
is gekruisigd, gestorven en begraven, nedergedaald ter helle,
ten derden dage wederom opgestaan van de doden, opgevaren ten hemel, zittende ter rechterhand Gods, des almachtigen Vaders,
6
vanwaar Hij komen zal om te oordelen de levenden en de doden.
Ik geloof in de heilige Geest,
ik geloof één heilige, algemene christelijke kerk, de gemeenschap der heiligen.
vergeving der zonden, wederopstanding des vleses en een eeuwig leven. Amen, amen, amen.
vredegroet: we wensen elkaar de vrede van Christus toe Onderwijzing over het heilig Avondmaal
Broeders en zusters,
In het heilig Avondmaal gedenken wij hoe onze Heer en Heiland Jezus Christus in de wereld is gekomen om ons te verlossen. Wij vieren en gedenken hoe Hij geleefd heeft ten bate van anderen, zonder voorbehoud, ten einde toe.
Onschuldig is Hij ter dood veroordeeld, tot de dood op het kruis. Voor ons is Hij gestorven en begraven. Op de derde dag is Hij opgewekt uit de doden en nieuw leven heeft Hij gebracht: verzoening voor allen die gebukt gaan onder het juk van zonde en dood.
Vele malen heeft onze Heer gegeten en gedronken met tollenaars en zondaars, met al wie zijn leven wilde delen, met zijn vrienden, zoals in die laatste nacht, toen Hij een teken heeft gesteld van zijn eindeloze liefde en trouw en zichzelf gegeven heeft als brood voor de wereld.
Aan hen die Hem zo lief waren, en ook aan ons, heeft Hij de opdracht gegeven om te doen wat Hij gedaan heeft: brood en wijn - tot zijn gedachtenis. En zo nodigt Hij ons hier en nu aan zijn maaltijd, een vreugdemaal voor heel het volk van God.
Ja, van oost en west, van noord en zuid zullen de volken der aarde komen en aanzitten in het koninkrijk van God.
Laat ons dan delen in het feest dat de Heer voor ons bereid heeft. Komt en nadert straks tot deze tafel, de tafel des Heren, waar het brood ons zal verzadigen en de wijn ons hart verheugt.
Evangelische liedbundel 275: 1 'k Heb geloofd en daarom zing ik, daarom zing ik van gena,
van ontferming en verlossing door het bloed van Golgotha.
Daarom zing ik U, die stervend alles, alles hebt volbracht;
Lam Gods, dat de zonde wegneemt, Lam van God, voor ons geslacht.
Inzettingswoorden
Hoort dan de woorden van de inzetting van het heilig Avondmaal van onze Heer Jezus Christus: In de nacht waarin de Heer Jezus werd overgeleverd, nam Hij een brood, sprak de dankzegging uit, brak het en zei: Dit is mijn lichaam voor u.
Doet dit tot mijn gedachtenis. Evenzo ook de beker, nadat de maaltijd afgelopen was, en Hij zei: Deze beker is het nieuwe verbond in mijn bloed. Doet dit, zo dikwijls gij die drinkt, tot mijn gedachtenis. Want zo dikwijls gij dit brood eet en de beker drinkt, verkondigt gij de dood des Heren, totdat Hij komt.
gebed
collecte (bestemd voor de projecten van Streekverband De Tien)
gezang 363 (de tafel wordt klaargemaakt) O God die stierf onschuldig,
geoogst als wijn en brood, Gij hebt vermenigvuldigd ons leven met uw dood.
Op wonderbare wijze zegent Gij ons bestaan.
Gij spijst, Gij zijt de spijze, wij zitten met U aan.
8
Nodiging
(Op aanwijzingen van de dienstdoende diaken komen we rij voor rij naar voren. Achterste rij eerst. Graag via het
middenpad aan de kant van de herenbanken naar voren lopen en via het zijpad langs de zijdeur naar uw zitplaats terug.)
Uitdeling en communie
Dankzegging: Hebreeën 10: 19-24 (Basisbijbel) Broeders en zusters, door het geofferde bloed van Jezus kunnen we nu dus zonder vrees en vol geloof
het hemelse heiligdom binnengaan. Jezus is de nieuwe en levende weg naar God. Over die nieuwe weg kunnen we naar God gaan, achter het gordijn dat voor de hemelse allerheiligste kamer hangt. Jezus Zelf, zijn lichaam, is als het ware dat gordijn. Alleen door Hem kunnen we binnengaan. We hebben een machtige Hogepriester over het huis van God. Daarom kunnen we nu naar God toe komen met een eerlijk hart en vol vertrouwen dat Hij ons zal ontvangen. Want ons hart is
schoongewassen door het bloed van Jezus. Daardoor hebben we nu een goed geweten. En ons lichaam is gewassen met zuiver water. Laten we blijven geloven in wat Hij heeft beloofd, zonder eraan te twijfelen. Want Hij die de beloften heeft gedaan, is trouw. Hij zal doen wat Hij heeft beloofd.
En we moeten ook zorgzaam op elkaar letten. We moeten elkaar aanmoedigen tot liefde en tot het doen van goede dingen.
lied 578: 1, 5, 6
O kostbaar kruis, o wonder Gods, waaraan de prins der glorie stierf;
ik wil om U zijn zonder trots, ik acht verlies wat ik verwierf.
9
En door zijn dood en door zijn bloed is nu de wereld dood voor mij.
Ik ben gestorven, maar voor goed van heel de dode wereld vrij.
De aarde zelf is veel te klein voor wie U waarlijk loven wil.
Uw liefde is een groot geheim, zij vraagt geheel mijn hart en ziel.
Gebed
Lezen Lucas 23: 44-46 (NBV)
44-45Rond het middaguur werd het donker in het hele land doordat de zon verduisterde. De duisternis hield drie uur aan.
Toen scheurde het voorhangsel van de tempel doormidden.
46En Jezus riep met luide stem: ‘Vader, in uw handen leg ik mijn geest.’ Toen hij dat gezegd had, blies hij de laatste adem uit.
de paaskaars wordt gedoofd (moment stilte)
Lezen Lucas 23: 47-56 (NBV)
47De centurio zag wat er gebeurd was en loofde God met de woorden: ‘Werkelijk, deze mens was een rechtvaardige!’ 48De mensen die voor het schouwspel samengekomen waren en de gebeurtenissen hadden gadegeslagen, keerden terug naar huis, terwijl ze zich op de borst sloegen. 49Alle mensen die Jezus gekend hadden waren op een afstand blijven staan, ook de vrouwen die hem vanuit Galilea gevolgd waren en alles hadden zien gebeuren.
50-51Er was ook een man die Josef heette en afkomstig was uit de Joodse stad Arimatea. Hij was een raadsheer, een goed en rechtvaardig mens, die de komst van het koninkrijk van God verwachtte en niet had ingestemd met het besluit en de
handelwijze van de raad. 52Hij ging naar Pilatus en vroeg hem 10
om het lichaam van Jezus. 53Nadat hij het lichaam van het kruis had gehaald, wikkelde hij het in linnen doeken en legde het in een rotsgraf dat nog nooit was gebruikt. 54Het was de voorbereidingsdag, de sabbat was bijna aangebroken. 55De vrouwen die met Jezus waren meegereisd uit Galilea, volgden Josef naar het graf om het te bekijken en om te zien hoe Jezus’ lichaam er werd neergelegd. 56Daarna gingen ze naar huis en bereidden ze geurige olie en balsem. Op sabbat namen ze de voorgeschreven rust in acht.
lied 575: 1, 6 (we gaan zo mogelijk staan) Jezus, leven van ons leven,
Jezus, dood van onze dood, Gij hebt U voor ons gegeven, Gij neemt op U angst en nood, Gij moet sterven aan uw lijden om ons leven te bevrijden.
Duizend, duizendmaal, o Heer, zij U daarvoor dank en eer.
Dank zij U, o Heer des levens, die de dood zijt doorgegaan, die Uzelf ons hebt gegeven ons in alles bijgestaan,
dank voor wat Gij hebt geleden, in uw kruis is onze vrede.
Voor uw angst en diepe pijn wil ik eeuwig dankbaar zijn.
heenzending en zegen (geen gezongen ‘amen’) In stilte verlaten we de kerk
