Gids veilig en gezond werken in een KMO tijdens en na de coronacrisis

(1)

Gids veilig

en gezond werken

in een KMO

tijdens en na de coronacrisis

(2)

Gids veilig en gezond werken

in een KMO tijdens en na de coronacrisis

Deze gids biedt een antwoord op de vraag:

Hoe kunnen we op een veilige en gezonde manier de continuïteit

**en de heropstart van de bedrijfsactiviteiten* waarborgen, rekening**

houdend met de specifieke omstandigheden ten gevolge van de

corona- pandemie?

(3)

Inleiding 3

Actiefiche 1 – Conformiteit met de coronarichtlijnen van de overheid 6 Actiefiche 2 – Infectiepreventie - Hygiëne & schoonmaak 8

Actiefiche 3 – Gezondheidstoezicht 11

Actiefiche 4 – Psychosociale aspecten 15

Actiefiche 5 – Eerste hulp 17

Actiefiche 6 – Telewerk 20

Actiefiche 7 – Werken met derden 22

BIJLAGEN

Bijlage 1 – Checklist Toezicht Welzijn op het Werk 23

Bijlage 2 – Mogelijke ‘social distancing’-maatregelen op bedrijfsniveau 33

Bijlage 3 – Handhygiëne 36

Bijlage 4 – Nies- en hoesthygiëne 37

Bijlage 5 – Afstand bewaren 38

Bijlage 6 – Blijf thuis als je ziek bent 39

Bijlage 7 – Overzicht hygiëne en schoonmaak van high-touch oppervlakken 40

Bijlage 8 – Telewerk: advies voor de werkgever 42

Bijlage 9 – Telewerk: advies voor de werknemer 45

Bijlage 10 – Regels voor externen 48

Bijlage 11 – Persoonlijke beschermingsmiddelen: maskers 50

Bijlage 12 – Sanitaire ruimten 52

Bijlage 13 – Legionella 53

Bijlage 14 – Contactonderzoek bij coronabesmetting 54

Bijlage 15 – Wanneer moet je in quarantaine? 57

(4)

Inleiding

Slimme preventie en corona

Het is onze doelstelling om werknemers, ook tijdens en na een crisis zoals deze corona- pandemie, gezond en veilig aan de slag te houden of terug aan de slag te laten gaan in een optimale werkomgeving, en dit ondersteund door de juiste kennis en tools.

Deze gids heeft tot doel een leidraad te zijn voor werkgevers van een KMO en kan gebruikt worden tijdens deze crisis, maar ook bij de door- of heropstart van bedrijven die als gevolg van de crisis de activiteiten al dan niet gedeeltelijk moesten terugschroeven. Deze gids dient als ondersteuning en helpt om te bepalen welke acties er genomen moeten worden en waar de prioriteit gelegd zal worden. Er moet rekening gehouden worden met de bijzondere omstandigheden die tijdens een crisis kunnen ontstaan.

GEZONDE WERKNEMERS

Gezondheidstoezicht Psychosociaal welzijn

VEILIG AAN DE SLAG

Eerste hulp

OPTIMALE WERKOMGEVING

Hygiëne en schoonmaak Telewerk

KENNIS

& TOOLS

Uw klantenzone My IDEWE OptiDesk

Conformiteit

Risico- analyse

(5)

Hoe borgen we op een veilige en gezonde manier de

continuïteit en de heropstart van de bedrijfsactiviteiten?

OPGELET VOOR EXTRA ARBEIDSONGEVALLEN

We moeten beducht zijn voor momenten zoals hervatting van de activiteiten. We weten immers dat in abnormale omstandigheden het risico op arbeidsongevallen hoger is.

Vermoedelijk zal de afbouw van de coronamaatregelen en het opstarten van de activiteiten in stappen verlopen en zullen bepaalde maatregelen nog enige tijd blijven doorlopen.

Een periode van lage activiteit doorbreekt de routine, sommige dingen worden snel vergeten of afgeleerd. Organisaties hervatten de bedrijfsactiviteiten mogelijk met een onderbezetting van personeel of met werknemers die niet hun gewone taken uitoefenen. Ook machines en installaties verdienen verhoogde aandacht na een periode van stilstand.

VOLGENDE PUNTEN VRAGEN DE NODIGE AANDACHT

Conformiteit met coronarichtlijnen van de overheid

Ondernemingen die de continuïteit van hun activiteiten wensen veilig te stellen, moeten het ministerieel besluit van 28 oktober 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het corona-virus SARS-CoV-2 te beperken, naleven.

Infectiepreventie – hygiëne en schoonmaak

Handhygiëne, hoesten nieshygiëne en omgevingshygiëne zijn cruciaal om de conformiteit met de richtlijnen van de overheid te waarborgen en de verspreiding van het coronavirus te stoppen.

In deze gezondheidscrisis is het essentieel om de voorgeschreven instructies (zie conformiteit) zeer strikt na te leven en rekening te houden met extra maatregelen.

Het gezondheidstoezicht

Door maximaal gebruik te maken van teleconsultaties krijgen de werknemers de kans om onze gezondheidsexperts op een veilige en kwaliteitsvolle manier te raadplegen. Zo vermijden we dat sluimerende medische of psychosociale bezorgdheden straks een efficiënte heropstart of verder werken hypothekeren.

Psychosociale aspecten

Voor werknemers kan werken in coronatijden een stressvolle situatie zijn omwille van angst om besmet te raken, een moeilijkere thuissituatie (bijv. opvang kinderen), een gewijzigd uurrooster, wijziging in de taken … Er kunnen ook nieuwe vormen van conflict ontstaan.

Zorg ervoor dat de werknemers weten bij wie ze terecht kunnen met hun vragen, bijv. bij HR, leidinggevenden, vertrouwenspersoon, preventieadviseur psychosociale aspecten.

Telewerk regelen

Een werkgever staat in voor de veiligheid en de gezondheid van zijn werknemers en moet vanuit die rol thuiswerk op een goede manier regelen zodat de betrokkenen duidelijk weten onder welke voorwaarden dit gebeurt en waaraan ze zich moeten houden.

(6)

Eerste hulp

Voor het toedienen van eerste hulp zullen er maatregelen moeten genomen worden om met verminderde bezetting en besmettingsgevaar de noodzakelijke noodmaatregelen te kunnen waarborgen.

Richtlijnen voor werken met derden

Om derden (bezoekers/klanten …) de richtlijnen te laten volgen die bepaald zijn in de onderneming, moeten er ook instructies aanwezig zijn voor hen.

De andere acties rond preventie en bescherming op het werk (PBW)

We moeten beducht zijn voor een hoger risico op arbeidsongevallen ten gevolge van de abnormale omstandigheden zoals hervatting van de activiteiten na lockdown of periode van lage activiteit, routine-onderbreking, onderbezetting van personeel of met werknemers die niet hun gewone taken doen. Het is aan de de werkgever om hierop goed voorbereid te zijn.

INLEIDING

(7)

Conformiteit met de coronarichtlijnen van de overheid Ministerieel besluit van 28 oktober 2020

Ondernemingen die de continuïteit van hun activiteiten willen veiligstellen, moeten het ministerieel besluit van 28 oktober 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken naleven. Voor de andere ondernemingen is het uitvoeren van de bedrijfactiviteiten mogelijk onder bepaalde voorwaarden:

Telethuiswerk is verplicht bij alle ondernemingen, verenigingen en diensten voor alle

personeelsleden, tenzij dit onmogelijk is door de aard van de functie of de continuïteit van de bedrijfsvoering, de activiteiten of de dienstverlening.

Als telethuiswerk niet wordt toegepast:

• nemen bedrijven, verenigingen en diensten de nodige maatregelen om de maximale naleving van de regels van social distancing (bijlage 2) te garanderen: vooral afstand bewaren van 1,5 meter tussen elke persoon.

• nemen de handelszaken, private en publieke bedrijven en diensten die noodzakelijk zijn voor de bescherming van de vitale belangen van de natie en de behoeften van de bevolking (en ook de producenten, leveranciers, aannemers en onderaannemers van goederen, werken en diensten die essentieel zijn voor de activiteit van deze bedrijven en diensten) de nodige maatregelen om de regels van social distancing in de mate van het mogelijke toe te passen.

Resultaatsverbintenis Resultaatsverbintenis Inspanningsverbintenis Werken via protocol of van

toepassing zijnde Gids of minimale algemene regels

van overheid (MB 28 oktober 2020)

Telethuiswerk

Indien onmogelijk:

social distancing of preventiemaatregelen

(minstens gelijkwaardig)

Telethuiswerk Ondernemingen en

verenigingen die goederen of diensten aanbieden aan

consumenten

Bedrijven en diensten ZONDER vitale belangen

Bedrijven en diensten MET vitale belangen

producenten, leveranciers, +

aannemers en onderaannemers van goederen, werken en diensten

die essentieel zijn voor de activiteit van deze ondernemingen en deze diensten

Telethuiswerk

Indien onmogelijk:

social distancing of preventiemaatregelen

(in mate van mogelijke)

Schematisch overzicht van de organisatie van de arbeid

(8)

De bedrijven, verenigingen en diensten nemen tijdig passende preventiemaatregelen om de toepassing van de regels van social distancing te garanderen en een maximaal niveau van bescherming te bieden.

Deze passende preventiemaatregelen zijn veiligheids- en gezondheidsvoorschriften van materiële, technische en/of organisatorische aard zoals bepaald in de Generieke gids om de verspreiding van COVID-19 op het werk tegen te gaan, aangevuld met richtlijnen op sectoraal en/of ondernemingsniveau, en/of andere passende maatregelen die minstens een gelijkwaardig niveau van bescherming bieden. Collectieve maatregelen hebben altijd voorrang op individuele maatregelen.

Deze passende preventiemaatregelen worden op het niveau van de onderneming, vereniging of dienst uitgewerkt en genomen met respect voor de regels van het sociaal overleg in het bedrijf, of bij gebrek daaraan in overleg met de betrokken werknemers, en in overleg met de diensten voor preventie en bescherming op het werk.

BIJKOMENDE REGIONALE, PROVINCIALE EN GEMEENTELIJKE BESLUITEN

Wanneer een burgemeester, een gouverneur of een regionale overheid door het

gezondheidsorganisme van de betrokken gefedereerde entiteit wordt ingelicht over een plaatselijke heropleving van de epidemie op diens grondgebied, of wanneer hij dit vaststelt, moet hij bijkomende maatregelen nemen die de situatie vereist.

Er kunnen dus bijkomende maatregelen gelden voor een hele provincie of voor (groepen) van steden, gemeenten of regio’s. Deze gids maakt hiervan geen aparte opsomming en houdt hier dus geen rekening mee.

Social distancing

In bijlage 2 vindt u een overzicht van mogelijke ‘social distance’-maatregelen die ingevoerd kunnen worden (bron: FOD WASO).

Volg de wijziging van de richtlijnen van de overheid nauwgezet op:

• www.werk.belgie.be: Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg.

Op deze site vindt u ook sectorfiches terug.

• www.info-coronavirus.be: Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en leefmilieu. Op deze site kunt u onder andere affiches downloaden met tips voor een goede hygiëne - ook in andere talen beschikbaar.

• www.sciensano.be: een wetenschappelijke instelling in de epidemiologie van infectieziekten die de evolutie van de epidemie beschrijft en de gevolgen hiervan op de gezondheid van de Belgische bevolking beoordeelt. Op vraag van de gezondheidsautoriteiten, coördineert Sciensano de redactie van de procedures voor de huisartsen, ziekenhuizen, patiënten en labo’s.

ACTIEFICHE 1

(9)

Infectiepreventie - hygiëne & schoonmaak

HYGIËNE OP DE WERKVLOER

IDEWE stelt u een aantal affiches ter beschikking die de hygiënemaatregelen duidelijk illustreren:

• Bijlage 3: handhygiëne

• Bijlage 4: nies- en hoesthygiëne

• Bijlage 5: afstand bewaren

• Bijlage 6: blijf thuis als je ziek bent

REINIGEN VAN DE WERKOMGEVING

Tijdens een crisis (zoals deze veroorzaakt door het coronavirus) behoren de werknemers die schoonmaakactiviteiten uitvoeren tot de groep cruciale werknemers die aan de slag moeten blijven.

Mede door kantoren, kamers, lokalen … en

werkplaatsen regelmatig te reinigen en high-touch oppervlakken te desinfecteren, wordt de verspreiding van het coronavirus een halt toegeroepen.

Werknemers die schoonmaak uitvoeren hebben een belangrijke taak in deze gezondheidscrisis, en moeten de voorgeschreven instructies (zie

conformiteit) strikt naleven en rekening houden met extra preventiemaatregelen.

Advies reinigen

• Reinigen met water en een klassiek schoonmaakmiddel volstaat vaak. Een microvezeldoek heeft de eigenschap om veel beter micro-organismen op te nemen dan een katoenen schoonmaakdoek. Vervang doeken en water minstens na elk lokaal. Was de doeken op een wasprogramma van minimum 60°C.

• High-touch oppervlakken (zie bijlage 7) kunnen bijkomend gedesinfecteerd worden.

• U moet kiezen voor een product met het juiste werkingsspectrum en het moet in de juiste concentratie en dosering gebruikt worden. Voor het coronavirus zijn 4 % verdund bleekwater (40 ml of 4 soeplepels op 1 l water) of 70% alcoholgeschikte oplossingen. (*)

• Daarnaast zijn er ook desinfectiemiddelen verkrijgbaar in de farmaceutische handel. Wipes of sprays lijken ons dan het meest aangewezen. Deze bevatten reeds de juiste concentratie.

• De contacttijd (verdund bleekwater = 5 minuten) moet gerespecteerd worden. Hoe korter de inwerkingstijd, hoe praktischer het product in gebruik.

• Het product moet materiaalvriendelijk zijn en niet schadelijk voor de omgeving.

• Niet alle materialen zijn bestand tegen desinfectie, bijv. toetsenborden, schermen ….

• Chemische desinfectiemiddelen moet je steeds met de correcte persoonlijke

beschermingsmiddelen hanteren volgens de veiligheidsvoorschriften van de fabrikant.

• Meng nooit bleekmiddel met ammoniak of een ander reinigingsproduct.

* voor de juiste dosering: https://www.apb.be/nl/corp/volksgezondheid/Info-Corona/Wetenschappelijk/Pages/javel.aspx

(10)

Situaties met verhoogde waakzaamheid

• Verlucht enkele keren per dag de ruimtes (kantoren, kleedkamers …) door de vensters te openen.

• Reinig frequenter en minstens dagelijks met een klassiek schoonmaakmiddel. Desinfecteer best met een middel dat doeltreffend is met een breed spectrum bijv. chlooroplossing 1000 ppm of alcohol 70 %. Indien beschikbaar heeft een kant-en-klaar desinfecterend product de voorkeur. Zeker voor high- touchpunten zoals: leuningen, deurklinken, telefoons, lichtschakelaars, tafeloppervlakken, afstandsbediening en sanitair (zeker spoelknop, kraan,…).

• Gebruik minimaal één propere doek en vers (zeep)water per ruimte.

• Was dagelijks de schoonmaakdoeken en –moppen, gescheiden, en op een zo hoog mogelijke temperatuur (min 60°C). Droog ze in de droogkast.

• Gooi al het afval dat in aanraking is geweest met een besmette persoon in een aparte

afgesloten afvalzak, die best voorzien is in de kamer. Draag handschoenen bij het verwijderen van de afvalzak en voer het af met de rest van het huishoudelijk afval.

• Eetgerei wordt best machinaal afgewassen. Indien er geen afwasmachine is, kan het eetgerei met de hand afgewassen worden met heet water en afwasmiddel.

Checklist belangrijke locaties

Het is belangrijk dat alle vaak aangeraakte oppervlakken zeer regelmatig gereinigd worden.

In bijlage 7 vindt u een niet-limitatieve lijst van belangrijke locaties.

Persoonlijke beschermingsmaatregelen

• Indien er een vermoeden van besmetting is, moet het schoonmaakpersoneel (bij het reinigen van de geïmpacteerde lokalen) wegwerphandschoenen en een overschort dragen voor alle taken in het reinigingsproces, inclusief het hanteren van afval.

• De wegwerphandschoenen worden na het reinigen van het lokaal weggegooid. Ga nooit met vuile handschoenen naar een ander lokaal. Pas daarna altijd de gepaste handhygiëne toe.

• De handschoenen moeten compatibel zijn met de gebruikte desinfecterende producten.

Ze mogen niet door de producten aangetast worden.

• Mogelijk zijn aanvullende persoonlijke beschermingsmiddelen vereist, naargelang de gebruikte reinigings- of desinfectiemiddelen. Bijvoorbeeld bij kans op spatten, is een veiligheidsbril verplicht.

• Handschoenen en schorten moeten voorzichtig worden uitgedaan om besmetting van de drager en de omgeving te voorkomen. Trek je handschoenen als laatste uit (zie figuur in actiefiche eerste hulp) en zorg ervoor dat u daarna onmiddellijk uw handen grondig wast.

• Schoonmaakpersoneel moet regelmatig controleren of de persoonlijke

beschermingsmiddelen nog in goede staat zijn. Bij beschadiging van persoonlijke

beschermingsmiddelen tijdens het reinigen (bijv. scheuren in handschoenen) of mogelijke blootstellingen, moet de activiteit onmiddellijk gestaakt worden en moeten de persoonlijke beschermingsmiddelen vervangen worden.

• Als er, na het verwijderen van handschoenen, mogelijk contact is geweest met een besmet persoon (of iemand waarvan het vermoeden bestaat dat hij besmet is) of met materialen of

ACTIEFICHE 2

(11)

Type persoonlijk

beschermingsmiddel Niet

-schoonmaakpersoneel Algemene hygiëne Vaak aangeraakte

oppervlakken

Schoonmaakpersoneel Schoonmaak personeel Covid-19 verdacht lokaal

(*)

FFP2- of FFP3-masker

Chirurgisch masker

Comfort- en stoffen masker



Als de veilige afstand van 1,5 m t.o.v. anderen niet

verzekerd kan worden



Veiligheidsbril



Bij kans op spatten (aanmaak en gebruik)

van reinigings- of ontsmettingsmiddel



Wegwerphandschoenen



Bij gebruik van reinigings- of ontsmettingsmiddel, maar altijd in combinatie

met goede handhygiëne



Wegwerpschort

  

Wegwerpoverall

  

(*) lokaal waar een werknemer actief was en die door (COVID-19)-gezondheidsklachten huiswaarts gestuurd werd.



(12)

Actiefiche 3

Gezondheidstoezicht

In tijden van corona kunnen werkgevers en werknemers blijvend een beroep doen op hun externe dienst voor preventie en bescherming op het werk.

De dienstverlening kan zoveel mogelijk vanop afstand gebeuren tijdens de periode waarin de quarantainemaatregelen door de overheid opgelegd worden. Periodieke onderzoeken kunnen tijdelijk opgeschort worden tijdens de coronacrisis, maar de medische equipes en preventieadviseurs psychosociale aspecten blijven altijd beschikbaar.

Speciale onderzoeken (zoals spontane raadplegingen, onderzoeken in het kader van moederschapsbescherming, onderzoeken in het kader van re-integratie en werkhervatting …) blijven doorgaan. Dit kan via teleconsultaties. Indien er voldoende rekening kan gehouden worden met de hygiënische richtlijnen en de richtlijn rond ‘social distancing’ kunnen speciale consulten nog fysiek uitgevoerd worden.

Bij werkhervatting van werknemers na bevestigde coronavirusbesmetting of vermoeden van een coronavirusbesmetting, moet er rekening gehouden worden met extra aandachtpunten.

De evaluatie van de arbeidsgeschiktheid na ziekte is een belangrijke taak voor de arbeidsarts.

DOOR DEZE CRISIS KUNT U ALS WERKGEVER GECONFRONTEERD WORDEN MET NIEUWE MEDISCHE VRAGEN:

• Hoe kan ik mijn werknemers die behoren tot een risicogroep (65-plussers, diabetici, personen met hart-, long- of nieraandoeningen, personen met een verzwakt

immuunsysteem …) beschermen?

• Welke maatregelen moet ik specifiek nemen voor zwangere werkneemsters?

• Welke maatregelen moet ik nemen als een van mijn werknemers is besmet met Covid-19?

• Wat moet ik doen als een werknemer in nauw contact is geweest met een (mogelijk) besmet persoon (bijvoorbeeld een gezinscontact of een besmette collega waarmee intensief is samengewerkt?

(13)

Vertoon je symptomen (koorts, hoesten, keelpijn, ...)

Steeds de huisarts consulteren

Ik behoor tot de risicogroep?

(verminderde immuniteit of weerstand)

Is er vaak en nauw (< 1,5 m) contact met klanten

of derden mogelijk?

Aangepast werk, vermijd nauw contact

Normale taken mits bewaken van de fysieke afstand en hygiënische maatregelen

ja neen

ja

neen

ja neen

MAATREGELEN DIE U KUNT NEMEN:

1. Werknemers met onderliggende pathologie of verminderde immuniteit:

Het gaat om werknemers van de risicogroep (65-plussers, diabetici, personen met hart-, long- of nieraandoeningen, personen met een verzwakt immuunsysteem …):

Als uw werknemers geen klachten hebben, mogen ze verder blijven werken.

We adviseren altijd om:

• de standaard hygiënische maatregelen (handen wassen, hoesten nieshygiëne) zeer strikt toe te passen;

• nauw contact (straal van minstens 1,5 m) te vermijden;

• grote massa’s te vermijden waarbij het niet mogelijk is om een afstand van meer dan 1,5 m te respecteren, bijv. transport met het openbaar vervoer;

• geen zorg te verlenen aan personen met bevestigde infecties.

Als uw werknemers toch klachten ontwikkelen, moeten de ze de huisarts contacteren.

Uw werknemer kan de arbeidsarts consulteren voor individueel advies. Zo nodig kan aangepast werk, waarin regels rond ‘social distancing’ wel kunnen gerespecteerd worden, geadviseerd worden. Als de werkgever geen aangepast werk kan bieden, kan een tijdelijke werkstop nodig zijn en heeft de werknemer recht op een tijdelijke werkloosheid door overmacht.

(14)

2. Zwangeren

Er zijn momenteel geen wetenschappelijke aanwijzingen dat zwangere vrouwen meer risico lopen om ziek te worden door het coronavirus. Op dit moment is er geen reden tot paniek.

De gebruikelijke handen hoesthygiene toepassen, zou voldoende moeten zijn. Indien de job geen direct zorgend contact met besmette personen inhoudt, kan het werk normaal doorgaan.

Met andere woorden: de normale procedure moederschapsbescherming blijft van kracht.

3. Werknemers met COVID- 19-infectie

De werknemer in kwestie krijgt de nodige verzorging via huisarts en is in ziekteverlof voor minstens 7 dagen en zolang hij klachten heeft (koorts, ademhalingsmoeilijkheden, ziektegevoel,…).

4. Is uw werknemer in nauw contact geweest met een (mogelijk) besmette persoon?

Een belangrijk onderdeel van de federale exitstrategie is de zogenaamde contact tracing.

Bij contact tracing wordt een bevestigde Covid-19-patiënt gecontacteerd en bevraagd naar zijn contacten binnen een periode van twee dagen voor tot zeven dagen na de eerste symptomen of positieve test. Deze contacten worden op basis van de intensiteit van het contact beschouwd als een hoog risico contact (= nauw contact) of een laag risico contact en krijgen gepast advies wat ze moeten doen.

Als uw werknemer werd aangeduid als een laag risico contact:

• Asymptomatische laag risico contacten mogen blijven werken.

• Ze moeten op het werk altijd een stoffen mondneusmasker dragen.

• Strikt naleven van handhygiëne en maatregelen rond ‘social distancing’ is noodzakelijk.

• Het is belangrijk om de gezondheidstoestand en de lichaamstemperatuur op te volgen.

Bij het optreden van symptomen gaat de werknemer onmiddellijk naar huis. Er moet dan telefonisch contact opgenomen worden met de huisarts.

Als uw werknemer werd aangeduid als een hoog risico contact (= nauw contact)

• Thuisisolatie voor 10 dagen na het laatste risicocontact. Indien mogelijk kan telewerk uitgevoerd worden.

• Werken is alleen toegestaan in essentiële beroepen, als dit noodzakelijk is om de continuïteit te waarborgen. Bijv. in de zorg mits het dragen van mondneusmasker:

chirurgisch masker in de zorg, stoffen masker buiten zorg.

5. Contactonderzoek

Contactonderzoek is essentieel om de verspreiding van het coronavirus (SARS-CoV-2) af te remmen. Via contactonderzoek gaan we na welke collega’s mogelijk besmet kunnen zijn door (nauw) contact met een besmette persoon. Zo weten die werknemers of ze zich moeten laten testen en eventueel andere maatregelen moeten nemen. (zie bijlage 14 voor contactonderzoek en bijlage 15 voor quarantaine)

ACTIEFICHE 3

(15)

De geplande medische onderzoeken gaan nog steeds door zoals voorzien. Onze arbeidsartsen blijven natuurlijk maximaal rekening houden met de richtlijnen rond hygiëne en social distancing. De prioriteit van onze arbeidsartsen is momenteel contact tracing binnen organisaties, om de verspreiding zo snel mogelijk te kunnen inperken.

Omdat contact tracing, in overleg met de federale en regionale overheden, momenteel onze topprioriteit is, is het noodzakelijk om de periodieke onderzoeken naar 2021 te verschuiven als het aantal positief geteste werknemers verder stijgt.

Speciale onderzoeken blijven wel altijd doorgaan.

Kan een gepland medisch onderzoek niet fysiek doorgaan in uw bedrijf omdat uw werknemers bijvoorbeeld telewerken? Neem dan zelf contact op met onze medewerkers van de klantenservice. In overleg met u bepalen ze of het onderzoek in de vorm van een teleconsultatie kan doorgaan.

(16)

Actiefiche 4

Psychosociale aspecten

Voor werknemers kan een (her)opstart een stressvolle situatie zijn omwille van angst om besmet te raken, een moeilijkere thuissituatie (bijv. opvang kinderen), een gewijzigd uurrooster, wijziging in de taken, nieuwe vormen van spanningen onder de collega’s door een verschillende beleving van de ganse situatie …

Duidelijke en regelmatige communicatie over de stand van zaken en de genomen maatregelen met de nodige aandacht voor ieders psychisch welzijn is essentieel om een opstart vlot te laten verlopen. Zorg ervoor dat de werknemers bij u terechtkunnen met hun vragen.

Voor u als leidinggevende is het een hele uitdaging de juiste communicatie te voeren, het goede voorbeeld te geven, het team te motiveren en gerust te stellen … Dit zal niet voor iedereen een eenvoudige opdracht zijn. Als werkgever kunt u de noden bij de werknemers bevragen zodat je hen hierin kan ondersteunen. Zorg voor eenduidige, haalbare richtlijnen en doelgerichte maatregelen.

(17)

Enkele tips voor uw werknemers

• Angst is een normaal gegeven in deze tijd en zelfs een nuttige emotie, omdat u reageert op een bedreiging. Of de bedreiging echt zo groot is als onze inschatting is niet altijd duidelijk, maar onze reactie blijft wel dezelfde.

• Herken voor uzelf deze stresssignalen: bloeddruk, hartkloppingen, slaapproblemen, concentratie, ademhalingsproblemen, en zoek actief naar de ontspanning die u nodig hebt om deze signalen onder controle te houden.

• Ieder heeft zijn eigen manier om om te gaan met stress en wees daar respectvol in naar elkaar.

Humor, uitdrukken en benoemen wat u voelt en positieve verhalen ophalen en delen kan u helpen om u in deze crisis gaande te houden.

• Meer dan ooit, zorg voor een gezonde levensstijl en routine en breng structuur in uw dag.

Indien je bedrijf/organisatie een interne vertrouwenspersoon heeft, is het nuttig om als interne preventieadviseur te polsen of er extra ondersteuning nodig is (bijv. opleidingsmateriaal, communicatiemiddelen …).

Bij de externe preventieadviseur psychosociale aspecten kunt u terecht voor eventuele verdere ondersteuning of hulpmateriaal (affiches, opleidingen …). Ondersteuning en intakes zullen tijdelijk zoveel mogelijk vanop afstand gebeuren via teleconsulten.

Op uw klantenzone my.idewe.be kunt u onder het tabblad mijn contacten/contactgegevens een affiche (Mijn IDEWE-preventieteam) downloaden. Hebt u nog geen toegang tot uw klantenzone? Neem dan contact op met uw regionaal IDEWE-kantoor.

IDEWE biedt ook eerstelijnsondersteuning aan voor werknemers. Deze ondersteuning wordt verzorgd door arbeidsverpleegkundigen, arbeidsartsen en preventieadviseurs – psychosociale aspecten.

(18)

Actiefiche 5

Eerste hulp (EH)

ADVIEZEN VOOR WERKGEVERS

Uw onderneming of organisatie neemt diverse maatregelen om het risico op verspreiding van het coronavirus te beperken. Vergeet in uw plan van aanpak de eerstehulporganisatie niet en overleg met de eerste hulpverleners.

1. Vraag uw hulpverleners om extra alert te zijn op hun eigen gezondheid.

2. Check of er nog voldoende hulpverleners op de werkplaats aanwezig zijn. Mogelijk zijn de werkprocessen aangepast en zijn ook werknemers thuis aan het werk.

3. Instrueer uw hulpverleners dat – als een persoon hen contacteert – ze aandachtig zijn voor symptomen van een acute infectie van de bovenste of onderste luchtwegen. Concreet:

een werknemer met koorts en die hoest of ademhalingsproblemen vertoont, moet telefonisch contact opnemen met de huisarts.

4. Benadruk de vereiste hygiënemaatregelen. Zorg voor voldoende handwasfaciliteiten en zorg ervoor dat het eerstehulplokaal (indien u hierover beschikt) regelmatig verlucht en dagelijks gereinigd wordt.

5. Zorg ervoor dat uw hulpverleners beschikken over en gebruikmaken van beschermingsmiddelen zoals wegwerphandschoenen.

6. Stem met de hulpverleners af over de richtlijnen op de volgende pagina.

(19)

RICHTLIJNEN VOOR EERSTEHULPVERLENERS

Het algemene principe is (zoals altijd): eerste hulp of reanimatie mag niet worden gestart als de veiligheid van de eerstehulpverlener niet voldoende kan worden gegarandeerd. In deze tijden betekent dit dat voorkomen moet worden dat de eerstehulpverlener door het slachtoffer besmet wordt met het coronavirus COVID-19. Aangezien niet geweten is of een slachtoffer besmet is, wordt iedereen als vermoedelijk besmet beschouwd.

1. Houd afstand: als het niet nodig is om het slachtoffer dichter dan anderhalve meter te benaderen, verleen dan hulp op afstand door het slachtoffer aanwijzingen te geven om zichzelf te helpen en door - indien nodig - de hulpdiensten te verwittigen.

2. Levensreddend handelen: kom alleen dichter bij het slachtoffer (1) voor levensreddende handelingen én (2) mits het dragen van wegwerphandschoenen én een chirurgisch of FFP2-mondmasker. In dit geval kan ook een chirurgisch mondmasker aangebracht worden bij het slachtoffer als extra bescherming. Geen wegwerphandschoenen én mondmasker?

Benader het slachtoffer niet en verwittig de hulpdiensten. De kans op besmetting als eerstehulpverlener is immers te groot.

3. Reanimeren: bescherm uzelf met een chirurgisch of FFP2-mondmasker én

wegwerphandschoenen alvorens de borstcompressies te starten. Geef geen mond-op- mondbeademingen, ook niet met een zakmasker. Een AED-gebruiken kan wel. In dit geval kan ook een chirurgisch mondmasker aangebracht worden bij het slachtoffer als extra bescherming. Geen mondmasker én wegwerphandschoenen? Voer dan geen reanimatie uit (dus geen borstcompressies en geen AED), aangezien de kans op besmetting voor de hulpverlener te groot is.

4. Was uw handen grondig met water en zeep, voor en na elke interventie.

5. Draag tijdens elke interventie wegwerphandschoenen. Zie afbeelding hieronder voor het uittrekken ervan:

6. Vraag de persoon die hulp inroept om aan te geven of hij/zij symptomen zoals koorts en hoest of ademhalingsproblemen vertoont. Indien dit het geval is, verwijs hem/haar door naar de huisarts.

7. In het kader van goede nies- en hoesthygiëne: voorzie papieren zakdoeken voor uzelf en de persoon die hulp inroept. Papieren zakdoeken moeten weggegooid worden in een afsluitbare vuilbak. Indien je beschikt over een open vuilbak, voorzie deze van een plastic zak die u na een verzorging dichtknoopt en definitief verwijdert.

8. Na elke interventie: reinig en ontsmet gebruikte materialen en werkoppervlakken met een 70% alcoholische oplossing.

9. Eerstehulplokaal (indien u hierover beschikt): verlucht dit lokaal regelmatig door deur en raam te openen.

(20)

MAG IK EERSTE HULP TOEDIENEN OF REANIMEREN IN TIJDEN VAN CORONA?

Moet u levensreddende handelingen uitvoeren?

Verleen eerste hulp vanop afstand.

Verwittig de noodcentrale 112 indien nodig.

Hebt u wegwerphandschoenen en een chirurgisch of FFP2-mondmasker?

Gaat het om een reanimatie?

Breng eventueel een chirurgisch mondmasker aan bij het slachtoffer en dien eerste

hulp toe.

Breng eventueel een chirurgisch mondmasker aan bij het slachtoffer.

Start borstcompressies.

Geef GEEN mond-op-mondbeademing.

Gebruik AED-toestel indien nodig.

Benader het slachtoffer niet

en verwittig de noodcentrale 112.

NEEN JA

JA

JA EN NEEN

NEEN

Gebaseerd op de ethische principes en richtlijnen van de Belgische Reanimatieraad (22/03/2020) en de eerstehulprichtlijnen van Rode Kruis- Vlaanderen (03/04/2020)

Aanbeveling: volg de instructies van de telefonist van de noodcentrale 112 die de reanimatie telefonisch begeleidt.

ACTIEFICHE 5

(21)

Telewerk

SITUERING

Deze tekst schetst kort het wettelijk kader over tele(thuis)werk en verwijst verder naar twee bijlagen:

• tips voor de werkgever – zie bijlage 8

• tips voor de werknemer – zie bijlage 9

WETTELIJK KADER

Wat is de wettelijke basis van telewerk?

Er bestaan twee vormen van telewerk: structureel en occasioneel. Het grote verschil tussen beide ligt in de regelmaat waarin van thuis uit gewerkt kan worden, niet enkel ten tijde van corona. Bedrijven zullen nu vooral gebruikmaken van occasioneel telewerk. Het structurele telewerk in de privésector, wordt geregeld in CAO 85, occasioneel telewerk in de wet van 5 maart 2017 (werkbaar en wendbaar werk).

Verplicht van thuis uit werken?

In principe kan een werkgever zijn werknemers niet verplichten om thuis te werken, maar in uitzonderlijke tijden is het juridisch wel verdedigbaar. Een werkgever is wettelijk namelijk ook verplicht in te staan voor de veiligheid en de gezondheid van zijn werknemers op de werkvloer en kan vanuit die taak telewerk als veiligheidsmaatregel invoeren. Bovendien heeft de overheid verplicht telewerk opgelegd voor alle niet-essentiële ondernemingen, ongeacht hun grootte en dit voor alle werknemers van wie de functie zich daartoe leent. Volg steeds de laatste richtlijnen van FOD WASO hierover.

Wat met arbeidsongevallen op de thuiswerkplek?

Arbeidsongevallen, ook bij telewerk, worden wettelijk geregeld in de arbeidsongevallenwet.

Het ongeval van de telewerker wordt, behoudens tegenbewijs, geacht overkomen te zijn tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst indien het ongeval plaatsvond op de locatie die schriftelijk werd bepaald én in de periode van de dag die schriftelijk werd bepaald.

Wanneer er geen schriftelijke afspraken zijn over de locatie en uren van telewerk (zoals occasioneel telewerk), bouwt de wet van 21 december 2018 twee vermoedens in. Ten eerste geldt het vermoeden van arbeidsongeval voor de woonplaats of voor de plaats(en) waar het telewerk gewoonlijk wordt uitgevoerd. Ten tweede geldt het vermoeden van arbeidsongeval tijdens de uren die de telewerker gepresteerd zou hebben indien hij in de lokalen van de werkgever aan het werk was geweest.

Bovendien bepaalt deze wetgeving dat ongevallen op het traject naar de opvangplaats van kind(eren) en op het traject naar de locatie waar een lunch wordt aangeschaft ook voor telewerkers gelijkgesteld zijn met ongevallen op de weg van en naar het werk.

(22)

De ergonomische verplichtingen bij thuiswerk.

Thuiswerk vindt bij veel medewerkers plaats in een noodbureau waarbij een ergonomische opstelling niet altijd mogelijk is. Ondanks enkele nadelen zijn er ook voordelen verbonden aan thuiswerk en is het duidelijk geworden dat telewerk de norm zal blijven. De komende weken, maanden en waarschijnlijk jaren zullen we vaker van thuis werken dan dat we dat voor de coronacrisis gedaan hebben. Het zal misschien niet zo intensief zijn als tijdens het begin van de crisis, maar toch meer dan voldoende om geleidelijk aan af te stappen van ons noodbureau en over te gaan tot een meer structurele oplossing om de thuiswerkplek ergonomisch in te richten.

Een computerwerkplek, op het kantoor of thuis, zou moeten beschikken over hetzelfde goede materiaal: een goede bureaustoel, een bureau dat op een correcte hoogte staat en, bij voorkeur, een extern scherm of een laptopverhoger met een extern klavier en muis. Nu we in de toekomst één tot meerdere dagen per week thuis blijven werken, is het belangrijk om de werknemers ook thuis van deze correcte arbeidsmiddelen te voorzien. Tot slot is een werkgever verplicht om passende maatregelen te nemen voor zijn werknemers om zo de risico’s op lichamelijke belasting te beperken (Codex boek VIII titel 2 – Beeldschermen / CAO 85 - Telewerk).

ACTIEFICHE 6

(23)

Werken met derden

Om derden (bezoekers, klanten …) de richtlijnen te laten volgen die bepaald zijn in de onderneming, moeten er ook instructies aanwezig zijn voor hen.

Deze doelgroep kan op regelmatige basis aanwezig zijn in de onderneming, maar dit kan ook eenmalig zijn.

Richtlijnen om te instrueren:

1. Bezorg informatie op voorhand over eventueel aangepaste:

a. openings- en/of bezoekuren b. in- en uitgang(en)

c. onthaalprocedure

d. maximum aantal bezoekers

e. verboden toegang bij koorts, hoesten of ademhalingsproblemen 2. Zorg voor visuele aanpassingen:

a. Afficheer het maximum aantal bezoekers aan de ingang.

b. Gebruik markeringen, linten of fysieke barrières om zones of plaatsen af te bakenen.

c. Gebruik spreidingsmaatregelen bij in-, uit- en doorgangen met de hulpmiddelen die hierboven opgesomd staan.

d. Bepaal op voorhand een te volgen route.

e. Hang affiches uit rond handhygiëne en ‘social distancing’.

3. Zorg voor fysieke barrières, bijv. plexischermen aan kassa’s/onthaalbalies en zorg voor instructies voor werknemers om deze schermen te reinigen.

4. Verplicht derden op een elektronische wijze te betalen.

5. Laat derden indien van toepassing verplicht gebruikmaken van een winkelkar om een fysieke barrière aan te houden.

6. Neem liften uit dienst of afficheer dat ze zo weinig mogelijk gebruikt mogen worden.

7. Voorzie eventueel handontsmettingsmiddel bij het betreden van het gebouw.

8. Besteed extra aandacht aan het reinigen van sanitaire voorzieningen als er derden gebruik van maken. Zie actiefiche 2.

9. Bekijk de mogelijkheid om derden meer gespreid te ontvangen.

10. Leg het maximum aantal aanwezigen in aparte lokalen vast.

11. Volg de richtlijnen in de toekomst van www.info-coronavirus.be op en pas deze aan indien nodig.

Voor meer info: zie ook bijlage 10.

(24)

Bijlage 1

Checklist coronarichtlijnen Toezicht op het Welzijn op het Werk (versie 03/05/2020)

Algemene maatregelen

Checklist JA NEE Omschrijving situatie/

te nemen maatregelen Er is een regelmatig overleg over de maatregelen die

genomen (zullen) worden met de Ondernemingsraad, het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk, de vakbondsafvaardiging en de werknemers zelf (via rechtstreekse participatie).

 

Er wordt een beroep gedaan op de interne of externe

preventiedienst.

 

Er zijn duidelijke instructies voor de werknemers.

 

Er is opleiding voor de werknemers.

 

Er is psychosociale ondersteuning van de werknemers.

 

Er is aandacht voor werknemers met een kwetsbare gezondheid (65+, personen met diabetes, personen met hartziektes, long- of nieraandoeningen en personen van wie het immuunsysteem verzwakt is).

 

De nodige informatie werd voorzien voor werknemers en

derden.

 

De namen en de contactgegevens van de preventieadviseurs bevoegd voor arbeidsveiligheid, arbeidsgeneeskunde en psychosociale aspecten, en desgevallend de naam en de contactgegevens van de vertrouwenspersoon en van de externe dienst zijn op een gemakkelijk toegankelijke plaats vermeld.

 

De regels van ‘social distancing’ worden maximaal toegepast.

 

(25)

Hygiënemaatregelen

Handhygiëne

te nemen maatregelen De nodige middelen zijn ter beschikking gesteld:

• water

• zeep

• papieren doekjes

 

Er worden geen handdoeken en geen elektrische handdrogers

gebruikt.

 

Op plaatsen waar handen wassen niet mogelijk is, worden

dispensers met handgel voorzien.

 

Reinigen van werkplekken, arbeidsmiddelen en sociale voorzieningen

te nemen maatregelen Contact met voorwerpen en oppervlakken die door anderen

gebruikt of aangeraakt worden, wordt vermeden.

 

Na contact met oppervlakten en verpakkingen die door veel

mensen zijn aangeraakt worden de handen gewassen.

 

Via bijv. affiches worden de werknemers gesensibiliseerd over

de hygiënemaatregelen.

 

Er zijn passende recipiënten voor de opvang van het

afvalmateriaal zoals zakdoekjes en wegwerpreinigingsdoekjes.

 

Er is een goede reiniging van de arbeidsplaats, ook tussen

shiften door.

 

Arbeidsmiddelen, handvaten worden gereinigd vóór het

gebruik door iemand anders.



Er is aandacht voor de reiniging van automaten, ook in ruimtes

voor rust- en lunchpauzes en in ruimtes voor klanten.

 

Vaak aangeraakte oppervlakken zoals deurklinken, leuningen, liftknoppen, lichtschakelaars, handgrepen van kasten en schuiven, kranen van wastafels, bedieningsknoppen van toestellen en machines krijgen de nodige aandacht.

 

De mogelijkheid wordt bekeken om zaken contactloos of met

de elleboog te openen.

 

Er is aandacht voor het reinigen van bedieningsschermen van printers of machines, of alternatieve wijzen van bediening

(bijv. een touchscreen-pen worden voorzien.

 

Er is aandacht voor de reiniging van smartphones,

toetsenborden en computermuizen.

 

Er zijn passende reinigingsmiddelen, persoonlijke

beschermingsmiddelen en instructies voor de werknemers die

schoonmaken.

 

(26)

BIJLAGE 1

Ventilatie en verluchting

te nemen maatregelen Er is voldoende en regelmatige verluchting van de

werkruimten en sociale voorzieningen via natuurlijke of

mechanische ventilatie.

 

Er is een goed onderhoud van ventilatie- of

verluchtingssystemen.

 

Er worden geen individuele ventilatoren gebruikt.

 

Collectieve en persoonlijke beschermingsmiddelen

te nemen maatregelen Collectieve beschermingsmiddelen (tussenwanden, linten,

markeringen, enz.) krijgen voorrang op individuele.

 

Bij het gebruik van mondmaskers wordt rekening gehouden met de richtlijnen rond het rationeel en correct gebruik

(https://covid-19.sciensano.be/nl/covid-19-procedures).

 

Van thuis naar het werk

te nemen maatregelen Werknemers worden erop gewezen om zich ziek te melden

en thuis te blijven als ze zich ziek voelen.

 

Werknemers worden erop gewezen om de handen thuis te

wassen vóór het vertrek.

 

Werknemers worden erop gewezen om onderweg naar het

werk voldoende afstand te houden.

 

Het gebruik van deelfietsen en deelsteps wordt afgeraden.

 

Het vervoer met de auto wordt georganiseerd zodat 1,5m afstand gehouden kan worden. Het aantal te vervoeren

personen hangt dus af van het type wagen.

 

Het wordt aangeraden om de wagens regelmatig te reinigen

en te verluchten.

 

De werknemers worden erop gewezen om de richtlijnen van de vervoersmaatschappijen voor het openbaar vervoer te

volgen.

 

(27)

Bij aankomst op het werk

te nemen maatregelen Er is voorzien dat wie zich ziek voelt terug naar huis gaat.

 

De gelijktijdige aankomst van werknemers wordt vermeden.

De mogelijkheid om het werk te spreiden wordt bekeken.

 

Bij de in- en uitgangen worden hulpmiddelen gebruikt om

de social distancing te respecteren.

 

Er wordt maximaal afstand gehouden.

 

Het gebruik van liften wordt vermeden. Als dit niet kan wordt

het gebruik van de lift beperkt.

 

Op smalle trappen wordt eenrichtingsverkeer of

voorrangsregels toegepast.

 

Er worden geen begroetingen gebruikt die contact inhouden.

 

Indien tijdsregistratie wordt gebruikt, dan worden alternatieve wijzen overwogen (bijv. contactloos). Tussen de werknemers

door wordt dit gereinigd.

 

Bij aankomst worden de handen gewassen met vloeibare

zeep.

 

Kleedruimte/kleedkamers

te nemen maatregelen

Social distancing wordt gerespecteerd.

 

Het aantal personen dat tegelijk aanwezig is wordt beperkt.

 

Indien nodig worden er extra kleedkamers voorzien of worden er zones afgebakend waar er maar maximaal 1 persoon tegelijk

in mag.

 

De kleedkamers worden regelmatig gereinigd en verlucht en dit in elk geval tussen de shiften en op het einde en bij het

begin van elke dag.

 

Voor en na het gebruik van de kleedkamer worden de handen

gewassen.

 

(28)

BIJLAGE 1

Tijdens het werk of op de werkpost

te nemen maatregelen Het werk wordt zodanig georganiseerd dat telewerk maximaal

mogelijk is voor de functies die het toelaten.

 

Op het werk zelf wordt het werk georganiseerd zodat social

distancing maximaal mogelijk is.

 

Tussen de werkposten wordt voldoende afstand gecreëerd.

 

Is het niet mogelijk om voldoende afstand te creëren, dan

worden fysieke afschermingen gebruikt.

 

Het aantal werknemers in één ruimte wordt beperkt door

thuiswerk, aangepaste shiften, aangepaste pauzes.

 

Bij ploegwerk wordt de grootte van de teams beperkt en wordt

de rotatie in de samenstelling van de teams beperkt.

 

Werknemers blijven uit de ruimtes waar zij niet moeten zijn

voor het werk.

 

Werkzaamheden waarbij het niet mogelijk is om de afstand te bewaren worden uitgesteld als ze niet dringend zijn. De andere dringende werkzaamheden waar het niet mogelijk is om de afstand te bewaren worden herbekeken.

 

Er is een goede hygiëne van arbeidsmiddelen: gereedschap, smartphones, toetsenborden. Er wordt maximaal met eigen arbeidsmiddelen gewerkt. Ze worden regelmatig gereinigd, zeker bij gebruik door andere werknemers.

 

Er worden alternatieven gebruikt voor bijeenkomsten en vergaderingen, opleidingen of werkoverleg. Dit door gebruik van digitale communicatiemiddelen of een luidsprekersysteem waarbij iedereen op zijn werkpost blijft.

 

Als bij een vergadering fysieke aanwezigheid toch nodig is,

worden de principes van social distancing toegepast.

 

De werknemers krijgen informatie over de procedures wat ze

moeten doen bij ziekte. Zie website van de FOD.

 

Werknemers die belast zijn met EHBO krijgen aangepaste instructies. De nodige persoonlijke beschermingsmiddelen

zijn ter beschikking.

 

(29)

Sanitaire voorzieningen

te nemen maatregelen Er zijn instructies dat de handen gewassen moeten worden

na ieder gebruik van het toilet.

 

Social distancing wordt gerespecteerd door extra toiletten

te voorzien of de toiletruimte te beperken.

 

Er zijn papieren doekjes om de handen te drogen.

 

Er wordt geen gebruik gemaakt van handdoeken of

elektrische drogers.

 

Er is vloeibare zeep, bij voorkeur in dispensers die niet moeten

aangeraakt worden.

 

De sanitaire voorzieningen worden regelmatig verlucht en

onderhouden.

 

Er worden eventueel bijkomende sanitaire zuilen geplaatst, bijv. aan ingangen, laad- en loszones, onthaalpunt externen,

enz.

 

Rust- en lunchpauzes

te nemen maatregelen Werknemers worden erop gewezen de handen te wassen voor

en na de pauze of lunch.

 

Pauzes en lunchmomenten worden gespreid zodat het aantal

gelijktijdig aanwezigen beperkt wordt.

 

Bepaal het maximaal aanwezigen.

 

De aanwezigen beperken hun tijd op plaatsen waar groepen

aanwezig zijn.

 

De zitplaatsen worden georganiseerd zodat social distancing

kan worden gerespecteerd.

 

Werknemers brengen hun eigen lunch mee of er wordt

gebruikgemaakt van voorverpakte maaltijden.

 

Het gebruik van cash geld wordt vermeden.

 

Ter hoogte van de zelfbediening of automaten is alcoholgel ter

beschikking.

 

In ruimtes voor rust- en lunchpauzes is er extra aandacht voor

hygiëne, zeker bij automaten die veelvuldig gebruikt worden.

 

Dezelfde regels worden toegepast in de rooklokalen.

 

(30)

Circulatie

te nemen maatregelen Er wordt afstand gehouden en social distancing wordt

maximaal gerespecteerd.

 

Men maakt gebruik van hulpmiddelen zoals markeringen, linten of fysieke afscheiding om de routes zo duidelijk mogelijk

aan te geven voor werknemers, klanten, leveranciers, enz.

 

Werknemers worden erop gewezen de handen te wassen voor

en na de pauze of lunch.

 

Men gebruikt spreidingsmaatregelen bij in-, uit- en

doorgangen met hulpmiddelen zoals markeringen, linten of

fysieke barrières.

 

Men zorgt ervoor dat personen elkaar zo weinig mogelijk moeten kruisen, bv. door markeringen aan te brengen op de grond of door eenrichtingsverkeer toe te passen in gangen en trappen waar men elkaar moet kruisen.

 

Het gebruik van liften wordt vermeden. Kan dit niet, dan beperkt men de lift tot één persoon of tot een aantal personen

die rug aan rug in de lift staan.

 

De deuren die niet gesloten moeten blijven, staan zo veel

mogelijk open om aanraking te vermijden.

 

Deze regels worden zowel binnen als buiten het gebouw gebruikt, bijv. om naar parkings, productielijnen, werkposten

te gaan.

 

Evacuatieoefeningen worden beperkt tot theorie en testen

op afstand.

 

Terug naar huis

te nemen maatregelen Vóór het vertrek worden de handen gewassen.

 

De vertrektijden worden maximaal gespreid.

 

Er wordt aangegeven dat bij thuiskomst de handen gewassen

moeten worden.

 

BIJLAGE 1

(31)

Regels voor externen

te nemen maatregelen Het aantal externen wordt beperkt tot wat strikt noodzakelijk

is.

 

De regels worden geafficheerd op de plaats waar zij binnen

komen.

 

De externen worden gespreid, bijv. enkel na afspraak,

max. 1 klant per 10 m², individueel komen.

 

Externen worden in een afzonderlijke ruimte onthaald.

 

De inrichting van het onthaal wordt gereorganiseerd:

beschermingsmiddelen aan de receptie, teleonthaal, mogelijkheid om handen te wassen of te ontsmetten, contactloos deponeren van pakjes.

 

Leveranciers voeren hun leveringen uit met zo weinig mogelijk fysiek contact, dus laden en lossen volledig door

de leverancier of de ontvanger.

 

Leveringen worden gespreid ingepland.

 

Er wordt zoveel mogelijk op bestelling gewerkt met afhaaluren

en afhaalpunten buiten het gebouw.

 

Betalingen gebeuren zo veel mogelijk elektronisch, bij voorkeur contactloos. De betaalterminal wordt regelmatig

gereinigd.

 

Werken met derden

te nemen maatregelen Als meerdere werkgevers met hun werknemers of

zelfstandigen samen werken, coördineren zij de maatregelen

die moeten worden toegepast.

 

Opdrachtgevers maken vooraf duidelijke afspraken en wisselen tijdig informatie uit. De aannemers geven hun eigen werknemers hierover tijdig de nodige informatie en instructies.

 

Zelfstandigen en freelancers die in een onderneming gaan werken, worden vooraf geïnformeerd over de maatregelen die

gelden in de onderneming waar zij gaan werken.

 

Uitzendkrachten moeten dezelfde werkwijze hanteren en dezelfde instructies krijgen als de eigen werknemers van de onderneming waar zij werken; zij moeten ook op dezelfde wijze worden behandeld (bijv. wat beschermingsmiddelen betreft).

 

(32)

Werken op verplaatsing

te nemen maatregelen Voor de aanvang van de werkzaamheden worden duidelijke

afspraken gemaakt. De werkgever vraagt tijdig informatie op over de maatregelen die gelden op de plaats waar zal worden gewerkt; de werkgever geeft zijn eigen werknemers hierover tijdig en zeker voor het begin van het werk de nodige informatie en instructies. De werkgever kan zelf bijkomende maatregelen nemen indien nodig.

 

Er is een tool (bijv. LMRA – Laatste Minuut Risico Analyse) of

korte checklist voor de werknemers.

 

Er werd overwogen om een checklist ter beschikking te stellen

aan transporteurs.

 

Er worden regelingen getroffen voor het leveren van pakketjes en bestellingen: bijv. contact wordt vermeden bij leveringen, er wordt een uur afgesproken, er wordt geen handtekening geplaatst.

 

Bij onderhoud, herstellingen, reiniging, ... bij particulieren of in bedrijven: wanneer de aanwezigheid van de bewoner of werknemer niet nodig is, begeeft de bewoner of werknemer zich bij voorkeur naar een andere ruimte; bij werken bij particulieren kan vooraf gevraagd worden om aan te geven of er zieke personen aanwezig zijn: de werken worden in dat geval uitgesteld tenzij ze zeer dringend zijn; voor zorg aan personen (bv. thuiszorg) gelden specifieke regels.

 

Eigen arbeidsmiddelen en beschermingsmiddelen worden

gebruikt, niet die van derden of andere werknemers.

 

BIJLAGE 1

(33)

Werken op werven

te nemen maatregelen Men houdt voldoende afstand en respecteert de social

distancing.

 

De toegang wordt beperkt voor onbevoegden, bv. door

afscheidingen of linten.

 

De nodige voorzieningen voor handhygiëne worden

geïnstalleerd.

 

Er is aandacht voor de opslag van materiaal op de werf zodat niet iedereen op dezelfde plaats zijn materiaal moet ophalen

en daarbij de afstand niet zou kunnen bewaren.

 

Er wordt voorzien in een goede hygiëne van de

arbeidsmiddelen. Men werkt zoveel mogelijk met de eigen

arbeidsmiddelen. Bij wissel van gebruiker worden ze gereinigd.

 

Er werd overwogen om een checklist ter beschikking te stellen

aan transporteurs.

 

Lunch- en rustpauzes worden niet collectief gehouden in

besloten ruimtes zoals vrachtwagens of kleine werfketen.

 

Telewerk

te nemen maatregelen Er worden afspraken gemaakt over arbeidsuren, taken,

planning en overleg.

 

Er zijn passende instructies in verband met communicatie en

communicatietools.

 

Er wordt op gewezen op het belang van pauzes en er wordt vermeden dat werknemers te veel uren kloppen door een vals

gevoel van verantwoordelijkheid.

 

Er wordt gezorgd voor een ergonomische opstelling, goede verlichting en een werkplek die handig is ingericht met een

degelijk afgestelde stoel en tafel.

 

De welzijnsaspecten verbonden met thuiswerk worden besproken met de werknemers, in het bijzonder de

arbeidsgerelateerde psychosociale aspecten.

 

(34)

Bijlage 2

Mogelijke ‘social distancing’-maatregelen op bedrijfsniveau

1. Afstand houden betekent blootstelling vermijden aan andere personen binnen 1,5 meter.

Dat is de afstand die vermeld wordt in het ministerieel besluit. De

Wereldgezondheidsorganisatie spreekt over 1 meter maar dat gaat vooral over de publieke ruimte waar de ontmoetingen vluchtiger zijn dan in een werkomgeving met collega’s.

In wetenschappelijke literatuur wordt vaak 6 voet (1,80 meter) gehanteerd.

• Als de werkorganisatie het toelaat, gebruik dan een ruimere marge. Is dat niet mogelijk?

Hou dan minstens 1,5 meter afstand.

• Schermen gebruiken als collectieve bescherming op plaatsen waar 1,5 meter afstand niet gegarandeerd kan worden is een mogelijke oplossing.

• Gebruik markeringen, linten of fysieke barrières om zones of plaatsen af te bakenen.

• Gebruik spreidingsmaatregelen bij in-, uit- en doorgangen met de hulpmiddelen hierboven opgesomd.

• Bekijk de mogelijkheden van spreiding van het werk in de tijd tijdens een werkdag.

Dit heeft automatisch een impact op het aantal aanwezige personen.

• Spreid ook zoveel mogelijk de pauzes: intermitterend in plaats van samenvallend.

• Pas de werktijden van de verschillende ploegen aan zodat ze niet meer met elkaar in contact komen. Laat de vroege ploeg bijv. 10 minuten vroeger stoppen, en de late ploeg 10 minuten later starten. Verlucht de kleedruimte en douches tussen de shiften en op het einde van de shift en desinfecteer eventueel tussentijds.

• Leg het maximum aantal aanwezigen in de refter vast. Zet de tafels uit elkaar en verwijder overbodige stoelen.

• Leg het maximum aantal aanwezigen in andere lokalen, zoals het rooklokaal, koffielokaal ... vast.

• Zie ook punt 3 over isolatie of afgezonderde tewerkstelling.

2. Beperk de aanwezigheid in ruimten of op plaatsen waar groepen mensen aanwezig zijn.

Zelfs al kan de minimale afstand tussen die personen gegarandeerd worden, dan nog is het aangewezen om de toegang voor te behouden aan wie daar echt aanwezig moet zijn. Vermijd dus niet-noodzakelijke praatjes of bezoekjes aan afdelingen of locaties waar werknemers zelf geen werkzaamheden moeten verrichten.

3. Isolatie of afgezonderde tewerkstelling is een extreme vorm van afstand houden. Normaal moet zoveel mogelijk worden vermeden dat werknemers afgezonderd werken maar nu kan het een tijdelijke optie zijn.

• Werkplekken onderbrengen in afzonderlijke ruimtes met bezetting door 1 persoon.

• Werkplekken compartimenteren, bijvoorbeeld door scheidingswanden te plaatsen.

• Indien mogelijk voor de uitvoering van het werk kunnen teams die normaal per