PROGRAMMA DE ONDERNEMENDE STAD
Meer bedrijvigheid, versterken bedrijven
ALLEEN APELDOORN LIGT IN APELDOORN
1. INLEIDING 2222
2. PROFIEL EN PROFILERING 3333
2.1. Economisch profiel 3
2.2. Economische profilering 7
3. PROGRAMMA DE ONDERNEMENDE STAD 11111111
3.1. Visie ‘De ondernemende stad’ 11
3.2. Het programma ‘De ondernemende stad’ nader uitgewerkt 13
3.2.1. Realiseren van toekomstbestendige locaties voor werk, wonen en leven 13
3.2.2. Meer talent aantrekken, binden en boeien 15
3.2.3. Apeldoornse kiemkracht verzilveren 16
1. Inleiding
Apeldoorn ligt op één van de belangrijke kruispunten van het wegverkeer en spoorverkeer door Nederland. Wij gaan onze strategische positie aan de A1 en A50 en de internationale treinverbinding naar Berlijn beter benutten door het aantrekken van meer bedrijven. Wij willen geen ‘nee’ verkopen aan bedrijven die zich willen vestigen. Daarom moeten er ook geschikte locaties voor logistieke bedrijven beschikbaar zijn. Wij overleggen met de regio en de provincie Gelderland over goede oplossingen hiervoor. Bij de bedrijventerreinen verbeteren wij de kwaliteit van de inrichting en bevorderen wij de
duurzaamheid. Wij doen dat in samenspraak met de ondernemers. Dat geldt niet alleen voor de terreinen die wachten op ontwikkeling sinds de economische recessie. Wij vernieuwen juist ook de verouderde bedrijventerreinen.
Deze passage uit het bestuursakkoord 2018-2022 “De kracht van Apeldoorn” benadrukt het belang van het verzilveren van onze plek in het land en het versterken van onze economie. Het versterken van onze veelzijdige economie is dan ook één van de vier strategische opgaven van de gemeente Apeldoorn. We willen het momentum van economische voorspoed als hefboom gebruiken om de Apeldoornse economie toekomstbestendig te houden. Elementen die hieraan bijdragen zijn een gevarieerde arbeidsmarkt, een goed vestigingsklimaat met aandacht voor duurzaamheid en circulariteit.
In het bestuursakkoord is opgeroepen om tot een duidelijker economisch profiel te komen. Hieraan hebben wij uitvoering gegeven. Het resultaat is inhoudelijke richting voor onze inzet. Dit zijn geen dagkoersen, maar richtingen waaraan we langjarig gaan werken. Het kiezen voor deze koers gaat wat ons betreft samen met een het maken van keuzes in wat we concreet gaan doen. Vandaar dat parallel aan het spoor van de economische profilering een uitwerking is gemaakt van het programma de ondernemende stad. We gaan daarbij uit van de kracht van
Apeldoorn. Want alleen Apeldoorn ligt in Apeldoorn, dit maakt ons uniek en anders dan alle andere steden in Nederland.
Hoofddoelstelling van ons economisch beleid is “meer bedrijvigheid en versterken bedrijven” door onze kiemkracht te verzilveren. Immers, waar zitten de kansen voor groei? Om dit te bereiken bieden we de juiste randvoorwaarden voor ondernemers om zich hier te vestigen of om door te groeien. Hiervoor realiseren we (1) toekomstbestendige locaties voor werk, wonen & leven (2) willen we meer talent aantrekken &
boeien en (3) verzilveren we de Apeldoornse kiemkracht. Dit alles vormt samen onze inzet zoals vertaald in het herijkte programma ‘De ondernemende stad’.
Basisdocumenten
• De kracht van Apeldoorn, Bestuursakkoord 2018 - 2022
• Krachtig verder, Collegewerkprogramma 2018 – 2022
2. Profiel en profilering
2.1. Economisch profiel
Het economisch profiel van Apeldoorn is door de jaren ontstaan. Het profiel vertelt wie we zijn en wat ons kenmerkt. Apeldoorn is strategisch gunstig gelegen. Op een kruising van hoofdverkeersaders en tussen de economische kerngebieden van de Randstad en Oost- Nederland en verderop Duitsland. Onze economie kenmerkt zich door veel MKB-ondernemers en veel maakbedrijven, in combinatie met een fors aantal commerciële en niet commerciële dienstverleners. Dit kent zijn oorsprong in onze geografische ligging en het spreidingsbeleid van de
Rijksoverheid. De aanwezigheid van water bepaalde al vanaf ca. 1700 het economisch leven in Apeldoorn. Voor de papierindustrie was water een goedkope energiebron voor waterradmolens en een belangrijke schone grondstof om het papier te wassen. Nu nog steeds is de
papierindustrie sterk aanwezig in Apeldoorn en de regio. In de jaren zestig vestigden zich rijksdiensten (Belastingdienst, Domeinen, Kadaster, TNO) vanwege het nationale spreidingsbeleid in Apeldoorn en daarmee ook vele andere bedrijven. Hiermee was de Tweede schrijftafel geboren en groeide het inwoneraantal gestaag. Inmiddels is Apeldoorn een duidelijke centrumgemeente.
Profiel in cijfers
De Apeldoornse economie behoort tot de grootste in Gelderland en Oost-Nederland. Met ca. 93.100 banen (peildatum 2018) is Apeldoorn de regionale banenmotor. Onze bedrijven bieden werk aan veel Apeldoorners en inwoners uit de regio. Voor bestaande en nieuwe bedrijven zijn we een relevante vestigingslocatie. De kracht van onze regionale economie is de gevarieerdheid. Enkele cijfers:
• Apeldoorn telt 570 hectare bedrijventerrein en 700.000 m2 kantoren. 55% van al onze werkgelegenheid is hier te vinden.
• In Apeldoorn is relatief veel niet commerciële dienstverlening gevestigd (Kadaster, Politie Academie, politie). Deze sector is goed voor 32,9% van de werkgelegenheid, landelijk is dit 23,4%
• Toerisme en detailhandel biedt werk aan veel mensen. Belangrijker nog, de Veluwe is het bekendste toeristische merk in Nederland en zorgt voor levendigheid in onze dorpen.
• Apeldoorn is in Nederland de 19de gemeente qua economisch presteren.
• Het aantal werkzoekenden(peildatum 2018) is 7.100 en behoort tot de laagste in de regio.
• De arbeidsproductiviteit binnen de niet-commerciële sector ligt 12% hoger dan het landelijk gemiddelde.
• In Apeldoorn zijn 114 ondernemers- en bedrijfsverenigingen.
Binnen dit brede economische speelveld onderscheiden we vijf topsectoren; Te weten IT, toerisme, maakindustrie, zorg en transport &
logistiek. Deze sectoren zorgen voor een substantiële werkgelegenheid . Daarnaast zien we binnen deze sectoren clusterkracht en richting de toekomst economische groeikansen.
Sector Aantal
banen
Aantal sterke merken
IT 5.500 Thinkwise, Saab, PinkRoccade, KPN
Zorg 16.750 Riwis, ’s Heerloo Groep, Atlant, Gelre Ziekenhuis Maakindustrie 9.500 Bredenoord, Remeha, Van Drie Groep
Toerisme 6.700 Apenheul, Paleis het Loo, Orpheus, Julianatoren Logistiek 6.550 Sandd, Grolleman, Beekmantransport
Overig 48.200 Wasco, Kadaster, Belastingdienst, Politie Academie, Koninklijke Marechaussee, Centraal Beheer Achmea
Totaal 93.100
Tabel 1: Overzicht stuwende sectoren (peildatum 2018)
Op het vlak van de arbeidsmarkt is het zo dat Apeldoorn 93.100 banen telt, het werkloosheidspercentage is 3,9% en behoort tot de laagste in Gelderland. Daarbij ligt de werkeloosheid rond het landelijk gemiddelde, maar tegelijkertijd zien we dat een aantal van onze belangrijkste werkgelegenheidssectoren (niet publieke dienstverlening, overheid, onderwijs,) een dalende trend in arbeidsplaatsen kent. Dit heeft direct effect op het aantal arbeidsplaatsen in Apeldoorn. Het waren er in 2012 98.000. Gevolg is dat het aandeel van Apeldoorn in de Nederlandse economie de afgelopen jaren afneemt en de Apeldoornse economie groeit minder dan het landelijk gemiddelde (CBS cijfers). Ten slotte is het zo dat we veel MBO opgeleiden in onze stad hebben terwijl er een trend gaande is van een vraag naar hoger en anders (meer technisch) geschoold personeel.
Profiel in woorden
In het proces hebben we naast feiten ook gekeken naar beelden rondom ons profiel. Hiervoor hebben we gesproken met ondernemers, literatuur gelezen en gesproken met andere regio’s en gemeenten. Centraal in deze gesprekken was de vraag ‘Kenschets Apeldoorn in drie woorden’. Uit de gesprekken is een duidelijk DNA van Apeldoorn, en daarmee onze bestaand economisch profiel geschetst. Dit gaat niet over cijfers, maar wel hoe ondernemers Apeldoorn zien en ervaren.
De meest genoemde kenmerken van Apeldoorn zijn groen, centrale ligging & MKB stad. In Apeldoorn ontbreekt een industrie of
bedrijfstak die dominant is in de lokale economie. Apeldoorn heeft een brede en gevarieerde economie met veel MKB bedrijven. Apeldoorn is daarmee een stad van doeners, werkers.
Dit zien we ook terug als het gaat over innovatie en vernieuwing. Apeldoorn is de plek van de toegepaste kennis & innovatie.
Universiteiten en grote kennisinstellingen ontbreken wellicht. Dit neemt niet weg dat hier veel wordt geïnnoveerd. Denk bijvoorbeeld aan de energieketels van de toekomst (Remeha) of het initiatief om energie op te wekken uit remmende treinen.
Geprezen wordt de arbeidsmentaliteit in Apeldoorn en de regio (Veluwe). Deze wordt gekenmerkt door ‘no nonsens’ en ‘betrouwbaar’.
Dit is een pre voor bedrijven om zich hier te vestigen. En straalt tevens kracht uit, de economie wordt als robuust en daarmee toekomstvast betiteld.
Gekoppeld aan onze centrale ligging wordt de vertaling gemaakt naar kwaliteit van ondernemen en leven. Het groene en lommerrijke karakter van Apeldoorn geeft het gevoel dat hier letterlijk ruimte is om te ondernemen. De kwaliteit van de leefomgeving (veilig) is een positieve asset voor bedrijven en hun werknemers. Kwaliteit van werk en leven gaan hier heel gemakkelijk samen (Apeldoorn als gezinsstad). Het gaat hier wellicht een tandje zachter dan bijvoorbeeld in de randstad, maar er is oog voor de mens en de menselijke maat. De kwaliteit van het ondernemersklimaat is voor partijen van buiten Apeldoorn slecht bekend. Tel daar onze bescheidenheid bij op en ondernemers betitelen Apeldoorn als
‘onzichtbaar groot’.
De gemeentelijke overheid wordt ervaren als meewerkend
voorman, die naast bedrijven staat en letterlijk ruimte biedt om te ondernemen. Hier worden dingen mogelijk gemaakt. Daarnaast zijn in Apeldoorn veel verenigingen en ‘clubjes’ waarbij ondernemers zich
kunnen aansluiten. Onze stad biedt haar inwoners een uitstekend woon- en werkklimaat in een unieke omgeving met hoge natuurlijke belevingswaarde. Binnen het economisch beleid wordt de aanwezigheid van relatiemanagement en hun inzet voor de vijf speerpuntsectoren herkend.
Zijn er dan geen kritische geluiden laten horen over ons economisch profiel en Apeldoorn als ondernemende stad? Zeker wel. Veel van onze kwaliteiten hebben ook een keerzijde. Zo ontbreekt een sector of bedrijven die ‘dominant’ zijn in economie. Partijen die de kar trekken en een belangrijke verbindende schakel vormen voor de ‘bv Apeldoorn’, waarbij ondernemersbelang ondergeschikt is aan stad en regio. We zien dit terug in het aantal ondernemersverenigingen en belangenorganisatie. Dit zijn er veel, maar onderlinge samenwerking ontbreekt vaak. Ook op hoger regionaal schaalniveau zien we een soortgelijk beeld.
Bij een aantrekkelijke vestigingsstad horen aansprekende voorzieningen. Het groot stedelijke voorzieningenniveau van Apeldoorn komt niet altijd overeen met wat ondernemers verwachten van de 11de stad van Nederland. Onze binnenstad wordt hierin als voorbeeld genoemd, deze weerspiegelt niet de identiteit van de stad. En biedt niet de variatie op het vlak van wonen, werken en verblijven. De aanwezigheid van
grootstedelijke voorzieningen als Orpheus en Omnisport wordt als zeer positief gezien. Maar ook het ontbreken van (hoger) onderwijsinstellingen is genoemd. Jong ondernemerschap en innovatie vinden vaak een vruchtbare voedingsbodem op plekken waar kennisinstellingen aanwezig zijn. Dit is belangrijk in het aantrekken en binden van talent en jongeren.
Ondernemers noemen dat onduidelijk is waar de gemeente Apeldoorn voor staat. De gemeente Apeldoorn wordt gezien als een gemeente die niet kiest, meerdere prioriteiten stelt en zich richt op vandaag én de dag van morgen. Wat is de grotere agenda van de stad, waar gaat
Apeldoorn de komende jaren actief op inzetten? Waarbij brede consensus niet het doel moet zijn. Kiezen betekent in dit geval niet uitsluiten en daag partijen uit om hierin samen op te trekken, is de oproep aan de overheid
2.2. Economische profilering
Je profiel is wat je bent. Op basis van grote ontwikkelingen die op ons afkomen (technologisch, ecologisch, economisch, demografisch e.d.) is de vraag wat je kunt versterken c.q. waar groeikracht zit. Dit hebben wij omschreven als economische profilering. Onze economische profilering vertelt onze ambitie, hierin hebben wij de aandacht voor dag van morgen en die daarna. Deze profilering hebben we niet vanachter het bureau bedacht. Hiervoor zijn we letterlijk op pad gegaan, hebben bevraagd en geluisterd en ons laten inspireren door anderen. We hebben gesproken met ondernemers, andere steden en regio’s. Waarbij het onze ambitie is te komen tot meer bedrijvigheid en het versterken van onze bedrijven. De volgende elementen kwamen in die gesprekken nadrukkelijk aan de orde:
Input van bedrijven als het gaat om de gemeentelijke overheid
• Zorg ervoor dat de basis op orde is: infrastructuur, vestigingsmogelijkheden, betrouwbare overheid
• Biedt faciliteiten voor de ontmoeting, om de randjes op te zoeken, om te ondernemen
• Biedt ruimte voor het experiment
• Apeldoorn first! Aandacht naar het faciliteren lokale bedrijfsleven, dat gaat het verhaal verder vertellen
• Showcases: zet innovaties in de etalage en laat dat het verhaal zijn
• Kiezen is niet uitsluiten
• Arbeidsmarkt is de gemene deler met als probleempunt het gebrek aan talenten, ons arbeidspotentieel
• Investeer als het gaat om onderwijs niet in gebouwen, maar in toegepaste opleidingen
Relevante ontwikkelingen
Kijkend naar de toekomst van Apeldoorn hebben wij een analyse gemaakt van relevante ontwikkelingen. Thema’s die wij zien terugkomen zijn:
1. Grondstoffen schaarste, energietransitie en klimaat: Stijgende consumptie, druk op leefbaarheid (schaarste en vervuiling) duurzaam concurrentievoordeel is enkel mogelijk als productieproces duurzaam wordt ingericht;
2. Technologische ontwikkeling: digitalisering brengt innovaties en het delen van continue beschikbaarheid van kennis in stroomversnelling.
Automatisering van (productie)processen en handelingen verdringen arbeidsplaatsen en vragen meer banen in de techniek (ontwikkeling).
3. Demografische ontwikkeling: Vergrijzing in Apeldoorn sterker dan gemiddeld en dragende middengroep (20-64) neemt af, meer vrouwen en ouderen op de arbeidsmarkt en flexibilisering van de arbeidsmarkt (deeltijd, spreiding werkuren, flexibele contracten).
4. Versnellende verstedelijking: Trek naar de stad, 2% van de wereldbevolking woonde in 1800 in stedelijk gebied, tegen 50% in 2007. Niet alleen steden, maar stedelijke regio’s worden belangrijker en drager van de economie. Dit stelt eisen aan infrastructuur, zorg, energie, veiligheid en duurzame groei: we willen leefbare steden!
Wat betekent dit nu voor de inzet?
Met de kwaliteiten van Apeldoorn, input van ondernemers en een analyse van relevante ontwikkelingen hebben we naar de toekomst gekeken.
Waar zit groeikracht in Apeldoorn, waar liggen kansen en potentie, wat zijn onze groeibriljanten? We zien hierbij drie thema’s vooral oplichten.
Dit zijn daarmee onderwerpen waaraan we de komende jaren veel aandacht gaan geven binnen de uitvoering van ons economisch beleid. Met dit programma gaan we niet navelstaren maar actief een bijdrage leveren aan de bredere opgaven en strategische doelen van Apeldoorn.
De drie thema’s waarin we potentie en groeimogelijkheden zien zijn Veiligheid, Circulariteit en Innovatie. Hieronder een beeld vanuit de wortels en vleugels die deze thema’s bieden:
I. Veiligheid
Veiligheid in de breedste zin, van fysiek, mentaal en digitaal! Dit heeft een sterke link met IT. Maar we zien dit ook als een autonoom onderwerp waarin Apeldoorn kan groeien. Apeldoorn biedt in potentie veel clusterkracht op dit thema met enerzijds politie en Kmar en anderzijds de maakindustrie die oplossingen aandraagt voor veilig wonen, werken, veilig verkeer en sport. Apeldoorn waar vakmensen die de techniek kunnen toepassen samen komen met de vraag uit de stad zelf. Waar je je ook kunt scholen in veiligheidsberoepen. Wij kunnen in onze communicatie veiligheid als maatschappelijk onderwerp in al zijn vormen koppelen aan de veilige stad Apeldoorn. In Apeldoorn kun je
profiteren van de gezamenlijke kracht op dit thema. Wij denken geen veiligheid, wij doen het. Die overtuiging moet tussen de oren komen van investeerders uit Nederland en daarbuiten.
II. Circulariteit
Dit gaat over de bestendigheid van onze welvaart en ons verstandige gebruik van schaarse hulpbronnen uit de natuur. Hier hoort alle business en alle ontwikkelkracht bij die ondernemers én wij als overheid laten zien rondom circulariteit. Binnen Apeldoorn zien we hier volop kansen.
We zijn onderdeel van de Cleantech Regio, hebben bedrijven voor wie circulariteitsvraagstukken de kern van hun bedrijfsactiviteiten is en partijen in en buiten Apeldoorn die hierop willen samenwerken.
Binnen circulariteit zien we kansen als het gaat om het publiek-private initiatief Cirkelstad Apeldoorn en het aanjagen van de beweging voor meer circulariteit in de economie, zoals ruimte geven aan bedrijven die pionieren met hergebruik van elektronisch afval. Maar ook
energietransitie is een maatschappelijke ontwikkeling die ondernemers en ons uitdaagt. Wij willen het goede voorbeeld geven en mogelijk maken dat ondernemers soepel kunnen meebewegen, met name door het toekomstbestendig maken van werklocaties.
III. Innovatie
Dit gaat over alle technologische ontwikkelingen die reiken tot in de haarvaten van de samenleving, van ons dagelijks leven. Bij dit thema, met tal van nieuwe ontwikkelingen door technische innovaties wereldwijd, zien we kansen in het ruimte bieden voor experiment. Over Smart City, 5G en toegepaste innovatie. Ook dit is onderdeel van de infrastructuur die we als stad bieden. Het versterken van netwerkkracht in de stad is een van de randvoorwaarden voor innovatie. En voor innovatie heb je goede IT nodig. Daarnaast denken wij dat, in lijn met onze ambities voor Smart Cities, innovatie en informatietechnologie de stad vooruit helpen en bijdragen aan een betere kwaliteit van leven. Dus goed en kansrijk voor inwoners en ondernemend Apeldoorn.
Praatplaat visie op ‘De ondernemende stad’
3. Programma De Ondernemende Stad
In het vorige hoofdstuk is geschetst waar wij onze groeikracht zien op basis van wat we zijn en wat er op ons afkomt. Wat betekent dit nu voor onze inzet in het programma ‘De ondernemende stad’? Wij zien de economische groeikansen/profilering als een lading van het bredere programma. In dit hoofdstuk wordt nader ingegaan op dit programma.
3.1. Visie ‘De ondernemende stad’
HOOFDOELSTELLING VAN HET ECONOMISCH BELEID IN APELDOORN IS BEDRIJVEN EN BEDRIJVIGHEID VERSTERKEN DOOR ONZE KIEMKRACHT TE VERZILVEREN!
Onze ligging tussen de economische kerngebieden als de Randstad en Duitsland biedt kansen voor ondernemers. Tegelijkertijd is de vraag hoe ze die kunnen verzilveren in het licht van eerder genoemde trends en ontwikkelingen. We hebben daarom drie opgaven benoemd:
A. Realiseren van toekomstbestendige locaties voor werk, wonen & leven B. Meer talent aantrekken, binden & boeien
C. Apeldoornse kiemkracht verzilveren met focus op veiligheid, circulariteit en innovatie
Om een extra stimulans te geven aan de Apeldoornse kiemkracht hebben wij deze als aparte pijler benoemd. Insteek is echter dat we binnen de opgaven werken aan de inhoudelijke thema’s uit de profilering. Denk hierbij aan veiligheidsopleidingen faciliteren binnen de opgave talent aantrekken.
Binnen het team economische zaken wordt ook gewerkt aan opgaven voor toerisme en de Veluwe. De programmatische aanpak en gestelde doelen zijn opgenomen in het integrale programma ‘Wij zijn Veluwe’
Praatplaat het programma de ondernemende stad
Voor de uitvoering van het programma de ondernemende stad worden drie uitgangspunten gehanteerd:
1. We sturen op het totale programma en niet slechts op afzonderlijke projecten. Dus hoe kunnen projecten elkaar versterken en bijdragen aan de bredere strategische opgaven van Apeldoorn? Hoe kunnen projecten meerdere doelen dienen (ook doelen uit andere strategische doelen)? Hoe kunnen we goed momentum benutten? Waar leggen we de prioriteiten?
2. We zorgen voor een goede verbinding met bredere agenda’s. Projecten hebben soms een regionale scope of zijn ook interessant voor andere partijen die willen meefinancieren. We gedragen ons als grote stad en dragen bij aan de opgaven van de bv. Nederland.
3. We handelen pragmatisch en oplossingsgericht. Daar waar kansen zich voordoen zullen we die pakken. Dit kan betekenen dat na een aantal jaren de inzet op Veiligheid meer was dan die op Innovatie of dat deze bijvoorbeeld in elkaar zijn geschoven.
3.2. Het programma ‘De ondernemende stad’ nader uitgewerkt
De pijlers binnen het programma ‘De ondernemende stad’ worden nader toegelicht met bijbehorende doelstellingen en vertaald naar opgaven die een bijdrage leveren aan onze ambitie te komen tot meer bedrijvigheid en het versterken van onze bedrijven.
3.2.1. Realiseren van toekomstbestendige locaties voor werk, wonen en leven
Inleiding
In Apeldoorn is nauwelijks nog bedrijfsruimte te vinden. De uitgifte van bedrijfskavels is in de laatste twee jaar flink toegenomen en de vraag naar deze werklocaties blijft aanhouden. Dit betekent dat de Apeldoornse bedrijventerreinen nagenoeg zijn uitverkocht als de huidige
reserveringen ook daadwerkelijk worden geleverd. Hierdoor dreigt tekort aan bedrijfskavels te ontstaan en is de aanleg van nieuwe greenfields noodzakelijk om in de (regionale) behoefte te kunnen voorzien.
In de afgelopen jaren is een groot deel van onze leegstaande kantorenvoorraad getransformeerd naar wonen. De voorraad die is getransformeerd was deels verouderd en had als kantoorlocatie geen toekomst. We zien dat kantoorgebruikers andere eisen stellen een locaties. De behoefte aan traditionele werkplekken neemt af. Daarvoor in de plaats groeit de behoefte aan kwaliteit met ruimte voor kleinschaligheid, flexibiliteit en tijdelijkheid van werkplekken.
De lokale winkelmarkt is volop in beweging. Ondanks economische groei in de breedte staat de sector voor duidelijke opgaven. Meer en meer zien we integratie van verkoopkanalen, benaderen we winkelcentra als belevingsgebieden en moet worden geanticipeerd op
ontwikkelingen in de Europese Dienstenrichtlijn.
Om de behoefte van ondernemingen ten alle tijden te kunnen accommoderen in Apeldoorn voor vestiging, uitbreiding en/of verplaatsing zijn niet alleen nieuwe terreinen nodig. Bestaande werklocaties moeten kwalitatief voldoen aan huidige en toekomstige wensen en voorzieningen.
Dit programmaonderdeel richt zich hier specifiek op.
Doelstellingen
• We creëren toekomstbestendige werklocaties
• We verkrijgen inzicht in uitbreidings- en transformatiemogelijkheden voor economische functies
• We transformeren bedrijventerreinen tot werklocaties die door hun faciliteiten en infrastructuur kansen bieden voor een verregaand klimaatneutrale bedrijfsvoering
• Ons vestigingsklimaat is ook op toekomstige marktvragen ingericht
• We monitoren de voortgang van ons beleid en het economisch presteren van Apeldoorn
Opgave
a. We creëren toekomstbestendige werklocaties (kwalitatieve opgave). Revitalisering staat centraal zodra het gaat om deelgebieden op de bestaande bedrijventerreinen en (kantoor)locaties waarvan de marktperspectieven afnemen. Hierin heeft het thema duurzaamheid een belangrijke randvoorwaardelijke rol, onder meer bij het opstellen van het programmatisch kader voor Ecofactorij II. Onze werklocaties moeten duurzaam en klimaatbestendig worden. Dit vraagt een pro actieve aanpak, met procesbegeleiding, actieve investeringen in ruimtelijke kwaliteit en aankoopbeleid (via bv. revitaliseringsfonds) en duurzaamheidsmaatregelen. We hebben een prioritering reeds gemaakt van locaties en gebieden die hiervoor als eerste in aanmerking komen. Onze investeringen zijn kapitaalasten en in
proces/onderzoek (bv. versterken organisatiegraad en werkgelegenheid).
b. We creëren nieuwe werkmilieus. Het gaat om ruimte voor bedrijvigheid voor innovatieve start en scale up bedrijven (hotspot en
broedplaats locaties) als om gerichte profilering van bepaalde werklocaties om deze aantrekkelijk in de markt te zetten voor de huidige en toekomstige gebruikers.” De manier waarop mensen werken verandert. We willen antwoord bieden om deze groep ook in de toekomst te kunnen vestigen. Bijvoorbeeld door nieuwe flexibele, multifunctionele en onderscheidende concepten in stadscentra en/of op industriële werkomgevingen. We gaan hierin flankerend handelen, door bijvoorbeeld (mede te) investeren in fysieke plekontwikkeling en ruimte te bieden voor het experiment. Concreet gaat om locaties als het Zwitsal terrein, Hertberger Parc en de stationsomgeving in de binnenstad.
c. We creëren nieuwe werklocatie (kwantitatieve opgave). De realisering van bedrijventerrein Ecofactorij II en de verkenning (onderzoek) naar nieuwe vestigingslocaties in Apeldoorn zowel binnen als buiten het stedelijk gebied zijn de belangrijkste uitvoeringsacties. Hiervoor is reeds investeringsruimte beschikbaar.
3.2.2. Meer talent aantrekken, binden en boeien
Inleiding
We hebben een duidelijke ambitie voor onze arbeidsmarkt. Door het stimuleren van meer bedrijven en meer bedrijvigheid willen we meer mensen laten werken. De tendens is echter negatief. De werkeloosheid ligt rond het landelijk gemiddelde, maar tegelijkertijd zien we dat het aantal werkenden in de voor ons belangrijke werkgelegenheidssectoren daalt. Tevens verandert de arbeidsmarkt. Het gebrek aan (technisch) personeel is één van de gemene delers van ons bedrijfsleven als het gaat om gedeelde urgentie.
Nu zijn we met deze thematiek aan de slag, bijvoorbeeld via een heel actief relatiemanagement binnen onze speerpuntsectoren. Ook werken we aan het “halen” en stimuleren van toepassingsgericht/doelgericht hoger onderwijs. Bijvoorbeeld via diverse minor programma’s. Daarmee is het nu al een breed gemeentelijke inzet. We zijn ervan overtuigd dat het behalen van onze ambities extra investeringskracht vereist. We gaan concreet aan de slag met de uitkomsten van onder andere het regionale arbeidsmarktonderzoek (Louter).
Doelstelling
• We vergroten die instroom voor technisch geschoold personeel
• Werkgevers kunnen hun vacatures invullen
• Werkloosheidspercentage blijft onder het landelijke gemiddelde (3,9%)
• Invullen van 2 nieuwe hoger onderwijs concepten (toegepast op behoefte bedrijfsleven)
Opgave
a. Betere aansluiting onderwijs, arbeidsmarkt en ondernemerschap: We continueren onze inzet op de Apeldoornse topsectoren
(maakindustrie, zorg, IT, toerisme en transport & logistiek) en ondersteunen initiatieven die een brug slaan tussen onderwijs, arbeidsmarkt en ondernemerschap (Area055, de Energiefabriek, het ondernemershuis);
b. Innovatief ondernemerschap stimuleren: We willen innovatief ondernemerschap stimuleren en ruimte bieden voor de ontwikkeling van innovatieve hotspots (bv. Zwitsal/Hertzberger). Een centrale plek, zoals het ondernemershuis is hierin een belangrijke randvoorwaarde.
Tegelijkertijd luistert het nauw op welke wijze dit vorm wordt gegeven.
c. Realiseren fysieke locatie waar de 3 O’s samenwerken: Voorzien in een fysieke locatie waar de 3 o’s elkaar ontmoeten en gezamenlijk werken aan thema’s die aansluiten bij het economisch profiel. Uiteraard is in deze aanpak ook ruimte voor de vierde ‘o’ van onderzoek.
Apeldoorn is de stad van de toegepaste kennis & innovatie en we hebben ruimte nodig als 3 o’s om te kunnen experimenteren/innoveren.
Daarmee geven we een succesvol vervolg aan het Apeldoornse Ondernemershuis, dit vraagt om extra investeringen. We geven uitvoering aan onze ambities uit de Cleantechagenda voor de groei van het Cleantech gerelateerde werkgelegenheid. Heel concreet ondersteunen we de beweging die nu gaande is om de aansluiting tussen techniek bedrijvigheid en onderwijs samen te brengen. Met als doel de (zij)instroom in het technisch onderwijs te bevorderen. Dit resulteert concreet in een plekontwikkeling voor een leven lang leren (o.a NewTechPark, Technodiscovery, Platform Techniek Apeldoorn/Stedendriehoek).
3.2.3. Apeldoornse kiemkracht verzilveren
Inleiding
We zien in de thema’s Veiligheid, Circulariteit en Innovatie kansen om Apeldoorn economisch te versterken. Dit moet blijken uit de eerste twee pijlers, maar juist in deze opstartfase willen we hier extra aandacht aan geven en hebben we dit expliciet als derde pijler benoemd. We maken dat mogelijk door op deze thema’s ondernemers optimaal te faciliteren, te investeren in strategische ontwikkelingen en initiatieven en het versterken van de netwerkstructuur. Innovatie vindt namelijk plaats bij de gratie van de ontmoeting van de drie o’s. Daarmee is ons relatiemanagement de backbone van ons economisch beleid.
Met onze kiemkracht bieden we tevens antwoorden op de (relatief sterke) afhankelijkheid van de niet-commerciële dienstverleners. Dit doen we enerzijds door andere sectoren kwalitatief te versterken en te verbinden met de grote niet-commerciële dienstverleners onder de thema’s Innovatie en Circulaire economie. Anderzijds versterken we de clusterkracht onder het thema Veiligheid. Hiermee ontstaat wederkerigheid, netwerkkracht en onderlinge afhankelijkheid wat meer bedrijvigheid aantrekt, bedrijven versterkt én waardoor Apeldoorn een logische vestigingsplaats blijft voor deze partijen
Doelstellingen
• De economische profilering dragen we actief uit en is bekend bij Cleantechregio, Gelderland en het Rijk
• We werken kiemkracht uit tot concrete activiteiten in programmaonderdelen
• We zijn buitengewoon uitnodigend in onze persoonlijke benadering
• Het digitaal ondernemersplatform Ondernemen055 is in 2021 hét ondernemersplatform
Opgave
• Netwerkkracht bevorderen en faciliteren. Met onze partners uit de Economische Alliantie investeren we door in de Economische
Uitvoeringsagenda Apeldoorn. We zien een toenemende urgentie voor een collectieve en gebiedsgerichte aanpak voor verduurzaming van de bebouwde omgeving en bedrijventerreinen (Transvorm voor werklocaties). Samen gaan we inzicht krijgen in de afvalstromen op
bedrijventerreinen, de verwerking ervan en de circulaire toepassingsmogelijkheden naar hergebruik bij bedrijven/op werklocaties (mede in afstemming met de provincie die hiervoor een aanpak heeft ontwikkeld)
• Investeren in fysieke ontmoetingsplekken. Samenwerken tussen partijen en het stimuleren van innovatie gedijt op plekken waar je elkaar kunt ontmoeten. We vinden het belangrijk voor onze economie om ruimte te bieden aan ontmoeting en plekken waar partijen tot nieuwe ideeën en initiatieven kunnen komen. We geloven dat hier behoefte aan is, maar weten dat de ontwikkeling hiervan niet vanzelf gaat.
Daarom willen dit actief een duwtje in de juiste richting gaan geven!
• Ruimte bieden aan het experiment: Het Apeldoorns bedrijfsleven werkt samen om tot concrete en innovatieve toepassingen te komen (ambitie gemeente sluit naadloos aan op het werkveld). We ondersteunen deze initiatieven en investeren actief om tot realisatie te komen.
Het betreft de projecten simulatielab, gelijkstroomlab en e-waste hub. Onze bijdrage is in plekoptimalisatie, procesbegeleiding en het verkrijgen van subsidies.
---//---
