Aantal bijlagen 5
Professionele Bachelor Lager Onderwijs Brusselstraat 48 2018 Antwerpen
03 613 14 66 http://praktijkweb.kdg.be
LESVOORBEREIDING nr: 27
naam: Arne Ceulemans
doestage: 2
opleidingsgroep: PBLOC1 school: ’t Groen Schooltje leerjaar: 4 datum: 17/11/2016
(uur) van:
11:40 tot:
12:30 mentor: Sara Huybrechts aantal lln: 26
leergebied: Wereldoriëntatie leerdomein: Natuur lesonderwerp: CO-TEACHING uitvindingen en ontdekkingen: Water nagekeken
door: Sara Huybrechts op: 10 november 2016
Beginsituatie
De leerlingen werken rond het thema uitvindingen en ontdekkingen. De leerlingen hebben het thema’s ‘constructies’ en
‘elektriciteit’ al behandeld.
Kerndoelen
- De leerlingen kunnen samenwerken.
- De leerlingen kunnen het materiaal opruimen.
- De leerlingen kunnen vlot doorschuiven.
- De leerlingen kunnen ontdekken door de proefjes te doen.
Situering (leerplan en/of leergebiedoverschrijdende eindtermen)
Leerplan wereldoriëntatie, 2010, GO3.2.1.4 Gericht waarnemen met alle zintuigen en die waarnemingen op een systematische wijze noteren.
3.2.6. 24Van minstens één natuurlijk verschijnsel dat ze zelf waarnemen in eigen bewoording een hypothese formuleren en deze via een eenvoudig proefje toetsen en hierover verslag uitbrengen aan de groep.
Bronnen
Zeepkubus. Geraadpleegd op 8/11/2016, van http://www.proefjes.nl/proefje/187
Papier onder water. Geraadpleegd op 8/11/2016, van http://www.proefjes.nl/uitleg/060
Kleine letters. Geraadpleegd op 8/11/2016, van http://www.proefjes.nl/uitleg/190
Water op zijn kop. Geraadpleegd op 8/11/2016, van http://www.proefjes.nl/proefje/039
Lavalamp. Geraadpleegd op 8/11/2016, van https://www.youtube.com/watch?v=PBydiXgU5II
Duur
in min.
Fasering Leerinhoud (WAT)
per lesfase noteer je een duidelijke titel, tenminste één leerdoel en omschrijf je zeer gedetailleerd en eenduidig de leerstof of de vaardigheid
Onderwijsleer- middelen (WAARMEE)
Onderwijsleeractiviteiten (HOE) De leerkracht…
De leerlingen… Groep
45
min. 1
Experimenteren met water - De leerlingen kunnen in groep samenwerken.
- De leerlingen kunnen de opdrachten stelselmatig uitvoeren.
- De leerlingen kunnen niet morsen met het water.
Groepsverdeling:
Groep 1: Groep 2: Groep 3:
Roos Swing Luce Denzel Cezar Alexander Joke Alice Fie Miao Arthur Christ Jacob Charlie Milla Josse
Groep 4: Groep 5:
Wannes Elin Ellis Anthony Emma Héléna Neorah Lilli Stéphanie Simen
Zie werkblaadjes in bijlagen.
EXPERIMENTEN
- We maken een lavalamp!
Vraagstelling:
Hoe kunnen we een lavalamp maken met water en olijfolie?
Antwoorden:
op vraag 1:
De olijfolie drijft.
op vraag 2:
Op het moment dat er zout op de olie valt, zie je dat het zout en de olie naar beneden zakt. Het zout houdt de olijfolie vast en laat het daarna los. Het zout blijft op de bodem liggen en de olijfolie stijgt naar boven.
op vraag 3:
De olijfolie krijgt een fellere kleur door de lichtstralen van de zaklamp.
- Kaartnummers voor aanduiding van groepjes.
- 5 vellen papier.
- 1 emmer water.
- 3 glazen water.
- Glazen pot - Zout - Olijfolie
- 1 grote lepel voor zout
- 1 grote lepel voor olijfolie
- Kleine zaklamp - Doorzichtig groot glas
- 2 kannen - 2 vodden - 2 teksten met leine letters - 10 stukken dik karton
- Doorzichtige folie - 2 scharen - plakband - 2 rietjes - 2 drinkglazen - 3 bakken ( ongeveer 10 cm diep)
- Ansichtkaart - Zakje met dropjes - Cocktailprikkers eetlepel
- Afwasmiddel - Water - Radio - Liedje.
- Kopieerbladen
Voor de les begint:
stelt 5 hoeken op in de klas.
legt het materiaal bij de juiste hoek.
kopieert de opdrachtenbladen.
vertelt:
Professor Volta heeft voor zijn renovatie proefjes gedaan met water!
De proefjes waren volledig mislukt en hij vroeg aan mij of ik die proefjes eens wilde uittesten met de leerlingen van het vierde leerjaar. Hij had gehoord dat de proefjes rond elektriciteit goed gelukt waren. Ik ging meteen akkoord, want ik weet dat die leerlingen van het vierde leerjaar echte genieën zijn. Hij stuurde mij 5 recepten door met de nodige ingrediënten.
zegt:
Ik heb 5 hoeken gemaakt. In elke hoek heb ik een recept gelegd met de nodige materialen. Op het recept staan enkele vragen. Los die vragen in groep op en vraag een verbetersleutel aan de meester of juf. Ik duid straks in elk groepje 1 lezer, 1 materiaalmeester, 1 tijdsbewaker, 1 kapitein en 1 secretaris aan. Maak het experiment in groep! Ik zeg de groepjes, maar jullie blijven nog zitten. Pas als ik iedereen een taak heb gegeven, mogen jullie naar je hoek gaan. Werk goed door want jullie krijgen 18 minuten de tijd om de proefjes uit te voeren. Zorg dat je in stilte kan werken. De materiaalmeester mag enkel rondwandelen in de klas.
Wanneer jullie een muziekje horen, ruimen jullie alles op.
verdeelt de klas in groepen.
geeft iedereen een taak in de groep.
stuurt elk groepje naar een hoek.
De meester en de juf helpen en observeren de leerlingen.
nemen foto’s van de groepswerken.
speelt om de 18 minuten een muziekje
luisteren.
luisteren.
gaan naar hun hoeken.
lezen de opdrachtenblaadjes.
voeren het experiment uit.
ruimen op en schuiven door naar de volgende groep.
G
Duur
in min.
Fasering Leerinhoud (WAT)
per lesfase noteer je een duidelijke titel, tenminste één leerdoel en omschrijf je zeer gedetailleerd en eenduidig de leerstof of de vaardigheid
Onderwijsleer- middelen (WAARMEE)
Onderwijsleeractiviteiten (HOE) De leerkracht…
De leerlingen… Groep
Uitleg:
Olijfolie is een vloeistof dat lichter weegt dan water.
Wanneer je zout op olijfolie strooit, drukt het zout de olijfolie naar beneden. Maar olijfolie blijft lichter dan water en zout. De olijfolie zal terug opstijgen naar het oppervlakte. Het zout weegt zwaarder dan water en zal op de bodem blijven liggen.
- Papier onder water Vraagstelling:
Van water word je nat. Je wordt nat als je gaat
zwemmen of onder de douche gaat. Het papier van een boek mag niet nat worden, dus je kunt onder de douche geen boekje lezen. De bladzijden zouden doorweekt worden! Of kan het toch?
Antwoorden:
op vraag 1
Alle antwoorden zijn goed, als je hebt opgeschreven wat je dacht dat er zou gebeuren.
op vraag 2
Het papier in het glas bleef droog onder water.
op vraag 3
Alle antwoorden zijn goed, als je hebt opgeschreven hoe je dacht dat het kwam.
Uitleg:
In het glas zit papier en lucht. Lucht wil in water altijd omhoog. Maar de lucht kan niet door het glas heen. Het papier blijft droog, omdat er geen water in het glas past als er al lucht in zit. Wanneer je het glas niet goed rechtop houdt, kan de lucht toch ontsnappen en wordt het papier wel nat.
- Kleine lettertjes Vraagstelling:
Letters heb je in allerlei soorten en maten. Sommige letters zijn zo klein, dat je ze bijna niet kunt lezen. Hoe kun je kleine letters groter maken?
Antwoorden:
op vraag 1
Alle antwoorden zijn goed, als je hebt opgeschreven wat je dacht dat er zou gebeuren.
op vraag 2
De letters die je door de druppel heen ziet, zijn groter
af.
Duur
in min.
Fasering Leerinhoud (WAT)
per lesfase noteer je een duidelijke titel, tenminste één leerdoel en omschrijf je zeer gedetailleerd en eenduidig de leerstof of de vaardigheid
Onderwijsleer- middelen (WAARMEE)
Onderwijsleeractiviteiten (HOE) De leerkracht…
De leerlingen… Groep
dan de rest van de letters. Aan de rand van de druppel zijn de letters niet meer goed leesbaar, want ze zijn helemaal vervormd.
op vraag 3
Alle antwoorden zijn goed, als je hebt opgeschreven hoe je denkt dat het komt.
Uitleg:
Doordat de druppel bol is, werkt hij als de lens van een vergrootglas. Daarom zien de letters er groter uit als je ze door de druppel ziet. Aan de rand van de druppel zijn de letters niet meer goed leesbaar, omdat de druppel daar rond loopt.
- Water op zijn kop Vraagstelling:
je een glas met water omkeert, dan valt het water eruit.
Je kunt proberen om het water tegen te houden. Wat gebeurt er als je een glas water met een kaart erop omkeert?
Antwoorden:
op vraag 1
Alle antwoorden zijn goed, als je hebt opgeschreven wat je dacht dat er zou gebeuren.
op vraag 2
De kaart blijft tegen het glas met water zitten. Het water valt niet uit het glas, maar blijft erin zitten.
op vraag 3
Alle antwoorden zijn goed, als je hebt opgeschreven hoe je denkt dat het komt.
Uitleg:
De lucht om ons heen drukt overal tegenaan. Dit noem je de luchtdruk. Als je het glas met het water en de kaart omkeert, dan drukt de lucht van onder harder tegen de kaart dan het water van boven. Daardoor blijft de kaart hangen en valt het water niet uit het glas.
- Zeepkubus Vraagstelling:
Met water en zeep kun je zeepbellen maken. Een zeepbel is meestal rond. Hoe maak je een vierkante zeepbel?
Antwoorden:
op vraag 1
Alle antwoorden zijn goed, als je hebt opgeschreven wat
Duur
in min.
Fasering Leerinhoud (WAT)
per lesfase noteer je een duidelijke titel, tenminste één leerdoel en omschrijf je zeer gedetailleerd en eenduidig de leerstof of de vaardigheid
Onderwijsleer- middelen (WAARMEE)
Onderwijsleeractiviteiten (HOE) De leerkracht…
De leerlingen… Groep
je dacht dat er zou gebeuren.
op vraag 2
Het zeepwater maakt een vlies tussen de prikkers. Als je de verschillende kanten in het zeepwater doopt, dan krijg je een zeepkubus in het midden van de kubus van prikkers en dropjes.
op vraag 3
Alle antwoorden zijn goed, als je hebt opgeschreven hoe je denkt dat het komt.
Uitleg:
Als je de zijkanten van de kubus in het zeepwater houdt, dan ontstaan er een soort vliezen. Deze vliezen blijven aan elkaar plakken, omdat de deeltjes van het afwasmiddel elkaar aantrekken. Het afwasmiddel probeert het vlies zo klein mogelijk te maken. Als de vliezen van alle kanten aan elkaar plakken, dan vormen ze een zeepkubus.
5
min. 2 Opruimen + nabespreken
- De leerlingen kunnen hun hoeken opruimen - De leerlingen kunnen hun mening beargumenteren.
De leerkracht stelt vragen over de samenwerking van de groepjes en bespreekt de proefjes.
zegt:
Ruim jullie tafel op en ga op jullie plaats zitten.
vraagt:
- Wat hebben jullie vandaag ontdekt?
- Heeft iedereen van het groepje kunnen meewerken?
- Welk proefje vonden jullie het leukst?
- Welk proefje vonden jullie minder geslaagd?
geeft de nodige uitleg over de proefjes, zodat de leerlingen weten hoe die reacties tot stand kwamen.
ruimen de tafels op en gaan op hun plaats zitten.
antwoorden op de vragen.
luisteren.
G
