Vrijheid 11
detnocr·a tie
WEEKBLAD VAN VOOR VRIJ H E·l D
NUMMER 915
DE VOLKSPARTIJ IN DEMOCRATIE
VRIJDAG 28 APRIL 1967
Pers peetieven
voor een politieke .herstructurering
Het debat in de Tweede Kamer over de regeringsverklaring en over minister Wittevcens nota omtrent het
"herziene beeld van de rijksbegro- ting 1967" heeft zoveel onderwerpen van geheel onderscheiden aard be- streken, dat daar gemakkelijk een reeks van afzonderlijke beschouwin- gen aan zou kunnen worden gewijd.
V oor deze week willen wij ons na de opmerkingen over de regerings·
verklaring in ons vorige num~er, be- perken tot een tweetal onderwerpen van staatkundige aard: de procedure van kabinetsformatie en de moge- lijke perspectieven voor een hervor- ming der partijenstructuur.
Het eerstgenoemde onderwerp betreft een oude, maar nog altijd actuele kwestie. Onze fractievoorzitter, mr.
Toxopeus, heeft daarover in verband met de gang van zaken bij de jongste kabinetsformatie, enige opmerkingen ge- maakt, die mij - en ongetwijfeld velen van ons - uit het hart gegrepen zijn.
Is het, zo vroeg hij, inderdaad de juiste weg, dat een stel fractievoorzit- ters tezamen met een informateur - naderhand bleek hij (prof. Zijlstra) geen formateur te worden - de hoofd- lijnen voor een regeringsprogram gaat opstellen, die dan voor het kabinet en de betrokken fracties bindend worden als zij leiden tot een kabinetsforma- tie?
Terecht m.i. sprak de heer Toxopeus zijn voorkeur uit voor een andere proce- dure, die zeker niet voor de eerste keer in onze kring is bepleit. Die is deze, dat de formateur, die dan ook de pre- mier moet worden, een eigen kort poli- tiek program opstelt en daarna aan de voorzitters van de fracties, met wier geestverwanten hij wil samenwerken, zou vragen wat zij hun geestverwanten zouden adviseren als hun gevraagd werd een portefeuille te aanvaarden.
Er zouden volgens deze methode zijns inziens volstrekt parlementaire kabinet- ten ontstaan, steunend op het vertrou- wen in de Kamer, welk vertrouwen in belangrijke mate zou zijn gelegen in de personen der geestverwante mi- nisters.
Aldus zou men het dualistische karak- ter van ons staatsbestel - waaraan wij in onze kring in het algemeen sterk hechten - duidelijker toespitsen. "Men zou" - zo zei de heer Toxopeus daar- over woordelijk - "de verantwoordelijk- heden van enerzijds het ·kabinet en an- derzijds het parlement veel duidelijker voor zich zien en men zou niet te lijden krijgen onder het geschermutsel over het publiceren van stukken tijdens de
zeer uitvoerige besprekingen, die in het thans toegepaste systeem moeten wor- den gehouden alvorens tot een stel hoofdlijnen kan worden gekomen en ook met onder de exegese, die men later altijd algemeen pleegt te gaan be- oefenen."
Verlevendio·ino· 0 0
Mijn tweede opmerking betreft de vraag of uit dit eerste parlementaire treffen in de nieuwe Kamer, mede in verband met_ :vat er op de achtergrond va;:t ons politieke leven gaande is, al
emg~ aapwijzing valt te putten, in wel- ke r1chhng de verhoudingen zich gaan ontwikkelen. Het antwoord daarop kan voorlopig niet anders. dan met de nodi- ge reserve en strikt persoonlijk (dus
(Vervolg op pag. 6)
OP 5 MEI EEN
WEEKBLAD
In verband met de feestdagen (]ie volgende week gevierd wor- den, zal Vrijheid en Democratie op 5 mei niet verschijnen. Het volgende nummer van ons week- blad vindt men dus pas ovet· ve·er- tien •lagen in lle brievenbus · en zal gedateerd zijn: 12 mei 1967.
Gelukwensen voor verjaardag
Zondag viert H. M. Koningin Juliana haar 58ste verjaardag, waarmee de redactie van Vrijheid en Democratie haar van harte gelukwenst. Wij allen hopen dat inmiddels haar dochter, prinses Beatrix, het leven geschonken heeft aan een gezonde baby, zodat er in de koninklijke familie reden zal zijn voor dubbele feestvreugde, waarin ons volk en onze partij gaarne delen.
-PRIKKELS-
• Hoofdartikel All?;emeen Han- delsblad: "Blakend van zelfvm·- tt·ouwen heeft premier De Jong voor een aandachtig luisterende Tweede Ramer het prog·ram van zijn regering ontvouwd. Bij veel vraagstukken, die hij aanroerde, bleef hij aan de oppervlakte - voor een zeeman trouwens geen slechte positie - maar hier en daar ging hij toch wel dieper. op de dingen in. Het meest door- wrocht is de paragraaf over het begrotingsbeleid, llie zo uit het collegedictaat-Witteveen lijkt te lijn geknipt".
8 Hoofdartikel De Telegraaf:
"Na het roekeloze - anderhalf jaar durende - avontuur van het kabinet-Cals/Vondeling, dat ons land op het randje van een ernsti-
·ge economische inzinldng bracht ziet het kabinet-De Jong/Witte:
veen zich bij zijn eerste optreden gesteld voor de belangrijkste taak, het financiële. evenwicht te herstellen''.
0 Blijkens de resultaten van een NIPO-enquête is slechts 35 pct. van ons voll' (althans van de geënqueteerdcn) voor Yergroting van de Nederlandse bUdrage vooi·
ontwikkelingshulp: 37 pct. vindt de thans verstrelde bUdrage vol- doende f'll wenst deze te bandim- ven; 18 pct. wil haar verminde- ren en 10 pct. had geen oordeel.
Onder de D'66-stemmers was nog g·een 30 pet. voorstander van uit- breiding van de ontwikke·
lingshulp en onder de VVD-stem- mers onder deze omstam1ighetlen nog geen 20 pct.
• Uit een artikel van een Trouw-redacteur: "Voor de opvat- ting, dat de landen va,n het Westen hun ontwikkelingshulp flink moeten uitbreiden, pleiten, zoals bekend, verscheidene solide argumenten. Daartoe rekenen sommigen ook de stelling, dat het opvoeren van deze hulp bijdraagt tot de handhaving, of zelfs de ver- meerdering, van wat er in deze wereld aan vrede te vinden is.
Helaas denken polemologen dat zijn geleerden, die vraa.gstuk- ken van oorlog en vrede bestude- ren - daar anders over. Althans in de komende tientallen jaren zal, naar menselijke, zij het des··
kundig-polemologische bereke- ning, het aantal gewapende con- flicten in de onderontwikkelde lan- den groeien, naarmate ook het tempo waarin deze landen zich moderniseren, toeneemt".
2 - vrijdag 28 april 1967
UIT DE PARTIJ
• Culturele commissie
De culturele commissie van de VVD kwam op 20 april in Den Haag bijeen.
Als belangrijkste punt stond op de agen- da een gedachtenwisseling met de to- neelspeler Rob Geraerds over de ge- wenste cultuurpolitiek te voeren door de VVD.
De heer Geraerjs gaf een overzicht over het cultuurbeleid dat in het verle- den · gevoerd is en waarop een rooms-rood stempel is gedrukt. Vervol- gens ontplooide hij zijn visie aangaande de politiek die de VVD op dit gebied zou moeten voeren.
Na het gloedvolle betoog van de heer Geraerds werd de rest van de vergade- ring gewijd aan huishoudelijke zaken.
• Wageningen
De afdeling Wageningen hield onlangs haar jaarvergadering. In het bestuur werd benoemd de heer H. W. F. C.
Donkersloot. Het bestuur bestaat thans uit: ir. J. C. Friederich, voorzitter; L.
J. Wijrna, secr,etaris; mevr. ·dr. B. A ..
Honing-'l'id<iéils, ~~·~penningmeesteresse;
mevr. ir. M. Post-Bakker, mr. J .. P.
Tiddens en H .. W. F. C. Donkersloot:
leden. .
Na de vergadering werd de gebruike-
gesticht in januari 1965, omvat de volgende onder- nemingen:
N.V.
EERSTE NEDERLANDSE APPA- RATENFABRIEK (ENRAF) N.V.:
Sol~x bromfietsen - elektrische huishoudelijke toestellen • elektrisch hand.gereedschap - ventilatoren
INDOLA N.V.:
kosmetica - interieurverzorging N.V. INDUSTRIËLE ONDER·
NEMING W. H. BRASKAMP:
ventilatoren - kappers- apparatuur - elektrische huishoudelijke toesteller CHEMISCHE FABRIEK INDOLA COSMETICS N. V.:
chemische produkten VOKAP N.V.:
interieurverzorging N.V. ELEKTROTECHNISCHE MECHANISCHE INDUSTRIE (EMI): elektromotoren - ventila- toren - professionele motoren N.V. PHARMACEUT. CHEMISCHE FABRIEK v / h E. M. BRASKAMP:
farmaceutische artikelen INTERHEEM N.V.:
exportmaatschappij
N.V. FABRIEK VOOR PLASTIEK·
PRODUKTEN VAN NIFTRIK:
Fabrieken in:
Den Haag, Rijswijk, Voorburg, Utrecht, Putte (N.Br.).
Weekblad van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie.
Adres van de administratie (zowel voor abonnementen als voor advertenties): Witte de Withstraat 73 te Rotterdam (postbus 824 te Rotterdam).
-Tel 010-1110 00, abonnemen- ten toestel 249, advertenties toestel 224. Postgiro: 245103 t.n.v. Administratie Vrijheid en Democratie te Rotterdam.
Hoofdredacteur:
Ph. C. la Chapelle jr.
Adres van de redactie:
Nieuwe Herengracht 89 B te Amsterdarn-C.
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
POliTIEK PIEKEREN
lijke bijeenkomst van:· de "Liberale Kring" gehouden. Elke eerste dinsdag van de maand wordt narnelijk een discussie-avond gehouden, toegankelijk voor leden en· introducés. Ditmaal was het onderwerp "Herziening rechtsvorm van de onderneming", ingeleid door mr. J. P. Tiddens. Een bijzonder leven- dige discussie volgde.
Met de "Liberale Kring"-avonden werd vorig jaar december gestart. Het is gebleken dat voor deze avonden door- gaans veel meer belangstelling· bestaat dan voor de ledenvergaderingen. ..
Naast gemeentelijke ·problematiek zijn o.a. de volgende onderwerpen sinds december in discussie geweest: woning- wetbouw, studietoelagenbeleid, werkge- legenheid, consequenties van de stern- busuitslagen en herziening rechtsvorm van de onderneming.
De onderwerpen werden door de le- den zelf ingeleid. De voorbereiding en organisatie van dez~ avonden berust bij een propagandacommissie op.der l~iding
van ir. L. Smeets. Leden mt ornhggen- de gemeenten zijn oók welkom en heb-·
ben reeds meerdere malen van hun be- langstelling blijk gegeven door de discussie-avonden bij te wonen.
• Purmerend
De afdeling Purmerend hield haar jaarvergadering in opgewekte . sfeer, want 1966 leverde een toenernmg op van 15 leden en 10 gezinsleden. Hoogte- punten in het afgelopen jaar waren het verwerven van de derde raadszetel en de vestiging van een liberale so- ciëteit.
Mr. J. Lie.uwen heeft gerapporteerd over de activiteiten van de VVD-raadsfractie. Hij toonde zich wei- nig tevreden over de gang van zaken in de gemeenteraad. "Men Iaat ons verzui- pen in het papier, maar besteedt te weinig aandacht aan de op de toekomst gerichte vraagstukken, zoals aan de verplaatsing van de veemarkt en de concurrentiepositie van de Purmeren- der middenstand t.o.v. Amster- dam-Noord."
Wegens vertrek van de he~r J. Brug- man uit de gemeente zal diens plaats in de gemeenteraad waarschijnlijk wor- den ingenomen door drs. H. W. Deunk, afdelingsvoorûtter, nummer laatst van de kandidatenlijst.
• Sassenheim
In de bestuursvergadering van de VVD-afd. Sassenheim, welke onlangs werd gehouden, is als gevolg van de bestuursverkiezingen ir. de jaarvergade- Ping de functieverdeling aan de orde geweest. De samenstelling van het bestuur is nu als volgt:
Voorzitter: Jac. J. Gorter; secreta- ris: J. K. Roodzant, Israëlhove 4, tel.
6418; penningmeesteresse: InJ~vr. M. J.
Frenks-Verhoe.l; vice-voorzitter Th. H.
Berbee; leden: T. Platje, en J. P. v.d.
Broek.
Verschillende initiatieven zullen door dit bestuur in de komende tijd worden ontplooid. Reeds bestaande plannen, door de achterliggende verkiezingen ter- zijde geschoven, zullen weer ter hand worden genomen. Meer aandacht dan tevoren zal worden besteed aan de poli- tieke denkbeelden en doelstellingen. ·
Op donderdag 11 mei a.s. zal een bij- eenkomst voor leden en belangstellen- den worden georganiseerd, waarop men in een prettige sfeer kan kennis nemen van nieuwe denkbeelden welke ook in wijder verband het karakter van de VVD zullen bepalen.
• Oesterbeek
Op de vergadering van de plaatse- lijke afdeling van de VVD te Ooster- beek is besloten iedere maand een discussie te organiseren met de raadsfractie, waarbij de inwoners van de gemeente Renkum gelegenheid zal worden geboden hun grieven te spuien en suggesties voor het nemen van even- tuele besluiten te. doen.
BRANDBEVEILIGING Officieel goedge!<eurd
Talrijke attesten SIMPLUS N.V. DORDRECHT Visstraat ·~ ~ 8 - Tel, 3344 (01850)
De. VVD hoopt hiermee tegemoet te komen aan het bezwaar, dat bij de laatste verkiezingen zo sterk naar vo- ren is gekomen, nl. de te grote afstand tussen kiezer en gekozene. Zonodig zal er op aangedrongen worden de agenda voor de raadsvergadering tijdig te ·))U·
bliceren, zodat de bevolking weet wat er binnen de muren van het nieuwe gemeentehuis te . Costerbeek gaande is.
• Boskoop
De heer F. W. A. Jansen heeft als secretaris van de afdeling Boskoop be- dankt. In zijn plaats is gekozen de heer A. Sandbrink, Azalealaan 68 te Boskoop, tel. 3050.
Radio-
uitzending van de VVD
• Maarn-Maarsbergen
Radio-uitzending van de VVD: dinsda;g, 9 mei, van 18.20-18.30 uur, over de zender Hilversum I ( 402 m).
Op donderdag 20 april werd door de afdeling Maarn-Maarsbergen van de VVD in Motel Maarsbergen een con- tactavond gehouden voor leden en be- langstellenden. Het VVD-raadslid de heer Harten hield een inleiding, waar- bij hij vooral inging op de staatsrechte- lijke aspecten van het gemeente- bestuur. Na 'een korte pauze bestond gelegenheid tot het stellen van vragen, wa:arvan de vele aanwezigen een ruim gebruik maakten. Hierbij kwam duide- lijk naar voren hoe groot het belang is van contact tussen leden ener politieke partij en hun raadsleden. Verschillende opmerkingen van praktische aard brachten de fractie ertoe stappen op dit gebied te overwegen, voornamelijk be- treffende de voorlichting van gemeente- wege en de door enige aanwezigen ge.
constateerde vervuiling van Maarn. Aan het slot van de avond wees de voorzit- ... ter nog op de door de VVD. in hotel
Gadellaa georganiseerde koffieuurtjes, waarvan de eerstvolgende zal plaats hebben op zaterdag 13 mei te 11 uur. Al met al was het een geslaagde avond, die door de aanwezigen zeer op prijs werd gesteld.
naar
LET OP DE ZENDERWISSELING
TWEE BEKENDE MERKEN
BORGH
Tevens adres voor Chemisch Reinigen
c
N.V. STOOM- EN CHEMISCHE WASSERIJ
v.h. C. D. BORGH & Zn.
B~llevoystraat 75 - Rotterdam - Telefoon 232631 - 236235
SPREEKBEURTEN
5 mei
8 mei 10 mei 11 mei 12 mei 19 mei 19 mei 19 mei 22 mei 22 mei 26 mei 29 mei 30 mei
periode 28 april tot en met 30 mei 1967
Rijswijk, 14.00 uur, Rijswijks Lyceum (Culturele Dag/forum over "Verdraag- zaamheid")
Bodegraven (Karnercentrale Leiden) Assen (Liberale Club)
Hilversum, 20.15 uur, Hof van Holland (JÇ)VD 't Gooi)
Nijmegen Oegstgeest Haarlem
Amstelveen, 20.00 uur, café-restaurant
"De Roemer:' (JOVD)
Utre'ch't, 20.00 uur, Jaarbeursrestaurant Hendrik Ido Ambacht, 20.00 uur, Dorps-
huis "De Schoof" .
Groningen, 20.00 uur, CMV-gebouw (fed. Jongerengroepen PvdA) Leeuwarden
Uden, 20.00 uur, "De Schouw"
Mr. J. G. Rietkerk
H. Wiegel, debat met D'66 H. Wiegel
G. Koudijs, debat met A. G. v. d.
Spek (psp) / Mr. W. J. Geertsema H. J. L. Vonhoff
Mevrouw mr. E. Veder-Smit H. Wiegel
H. J. de Koster
H. Wiegel, debat met D'66 H. Wiegel, debat })artijstructuur H. J. de Koster
H. Wiegel
Voor ·zover·. ons bekend zijn })laats en aa,nvangsuur van de vergadering vernield.
Twintig jaar Vrouwen
•de VVD gevierd
met zeer
es laagde I nddag
Laren
Een bijzonder groot aantal VVD-sters is maandag naar Laren in het Gooi gekomen om met gasten en genodigden het heuglijke feit te Vieren van het twin- tigjarig bestaan van de Organisatie Vrouwen in de VVD. En het is gevierd met blijdschap, met b1:>emen, met goe:
de woorden, in een gezellige sfeer en in een volledtg uitv.erkocht huis.
Mevrouw A. H. Stibbe-de Waal vi- ce-voorzitster van de groep Hilver- sum-Laren-Blaricum, heette de aanwezi- gen welkom. V•ervolgeoo was het woord aan de presidente, mevrouw mr. E. A.
J. Scheltema-Conradi. Op hartelijke. wij- ze begroebte zij de gasten en de verte- geTIJWOOrdigsters van andere vrouwen-or-
Van mevrouw mr. M.L. Busch- kens-Dijkgraaf ontvingen wij ne- venstaand verslag van de Jubi- leum-Landdag van de Organisatie Vrouwen in. de VVD. Om tech- nische redenen hebben wij het he- l.aas entigszins moeten bekorten.
ganisaties. Zij gaf een kort O'Verzich't van de wordings- en bestaansgeschiede- nis van de Organri.satie Vrouwen in de VVD. Een organisáMe in de VVD, niet - zoals. vroeger de Liberale Vrouwen - een aparte partij; een opzet die vol- komen geslaagd is te achben. Ziende naar de boelkomst vroe·g spreekster zich af of aparte vrouwen-bewegingen opge- nomen zuHen blijven of worden in ge- mengde partijen. Of we het gouden feest zullen halen? We weten het niet.
Alles is in beweging, alles is ·en wordt nnders. Wij moeten leren bij de dag te leven, niet eige!llwijs te zijn. En de ogen open te houden. Onze groepering is een- voudig opgezet. Mocht het nodig zijn, dan kan alles zo worden overgedragen en opgaan in de parbij. Wij zijn daartoe bereid en in staat, maar nu zien we nog als taak op onZle wijze voort te gaan om de vrouwen voor te lichten, goede VVD-sters van hen te maken, maar vooral hen te helpen vormen tot volledige en bekwame staatsburgers.
Een voorstel om een telegram van hulde te zenden aan de IConJingin werd met applaus begroet.
WIJS WOORD
Met grote belangstelling luisterden de aanwezigen daarna naar het betoog van mr. E. H. Toxopeus over: .,De actuele politieke situatie." .,We hebben een kabi- net, de VVD neemt er aan deel en de fractie is vol vertrouwen. Het gedoe met de formatie heeft IlJOgal wat wr.evel opgewekt, maar we zijn er trots op dat de VVD voor alle v>oorgestelde posten geschikte kandidaten had. Het kabinet zal het niet· gemakkelijk krijgen met alle problemen die moeten worden opge- lost, terwijl er bovendien een sfeer van ontevredenheid heerst; niet alleen in de politiek, maar vooral over het bestaan- de partijstelseL De VVD steLt: als men
Y,aat veranderen - en wij vinden dat er veranderd moet worden - dan doen we mee. ,.De presidente heeft zojuist een wijs woord gezegd," aldus mr. Toxo-
>eus, . .,nl. wij moeten niet tè veel waar- de hechten aan het bestaande, maar openstaan voor andere waarden."
Uitvoerig ging onze Tweede Ka- mer-fractievoorzitter in op de taken nm het kabinet. Hij noemde daarbij de toestand in Amsterdam, de móeilijke fi- ''1anciële situatie en vooral de werk- 1oosheid, die een omvang heeft aangeno- men die wij haast niet meer mogelijk
"chtten. Za.ken die vraogen om een snel- te maar gedegen en verantwoorde oplos- rüng. Wij zullen dit alles beter kunnen bezien als de regering koont met haar plannen waar aan gewerkit wordt en waartoe we haar de rust en de gelegen- 'v~id moeten Laten. Spreker zette uiteen waarom de VVD geen behoefte had aan rle reeks van vorige week ingediende moties en waarom zij die heeft verwor- pen. Ontwikkelingshulp, wer~gelegen-
Mr. Korthals Altes biedt aan de presidente van de Organisatie Vrouwen in de VVD namens het hoofdbestuur van de VVD een ets aan.
Theepauze in de tuin van het Binger-museum.
Mej. Joh. H. Springer met de fraaie plant met inhoud heid, het kiesstelsel spreken ÓOk de
VVD sterk aan. Maar wij wHlen geen oplossingen in het wilde weg. Er zijn dan ook zelfs geen tegemnoties inge- diend.
De eerste de-batten Zlijn, zo :r;ei mr.
Toxopeus, niet slecht verlopen. Wij ver-' wachten nu duidelijke uiteenzettingen van de regering.
·BEVOLKINGSPROBLEEM
Na mr. Tüxopeus sprak mr. Geertse- ma over "Het Bevolllingspr-obleem."
Een probleem waar niemand meer langs kan en dat de vraag opwerpt wel- ke mogelijkheden er bestaan voor de regering om de toeneming van de bevol- king af te remmen, eventueel zelfs stop te zetten als dat nodig zou Zlijn. Spreker zette uiteen hoe een (v·erdere) daling van het geboortencijfer slechts bereikt kan worden door een sterkere daling van de huweHjksvruchtbaarheid, door geboorten beperking.
Het geboortecijfer in Nederland ligt al jaren -Lang ver onder het z.g. natuur- lijke geboortoocijfer. Al jaren lang is dus
geboortenbeperking in een of andere vorm toegepast. Het verzet daartegen neemt sterk af, o.m. doar de grotere vrijheid waarmee over wenselijke· ge- zmsgrorytte en g.eboortenregeling wordt
gesproken, door de sterk toegenomen techrlisohe mogelijkheden om deze ge- boortenregeling te bereiken (.,de pil") en door de moderne communicatiemid- delen waardoor deze kennis in bredere kring wordt verspreid.
Blijft de bevolking toenemen, dan komt er eenmaal een maximum. Waar dat ligt, wij weten het niet. Wij weten alleen dat er een optimale bevol- kingsdichtheid is, d.w.z. een situatie waarbij er een maximale produk•tie is per hoofd van de bevolking en dus de hoogste welvaart. Daarna komt de maximale bevolkingsdichtheid, nl. als de wel'Vaart is gedaald tot een niveau dat nog net redelijk genoemd kan wor- den. Groeit de bevolking nog meer en neemt de produktie niet toe, dan is er sprake van overbevolking. Dan zouden zelfs de elementaire c001dities met be-
trekking tot de leefbaarheid in het g.e- drang komen. Dan móet er een statio- naire fase intreden, d.w.z. een fase waarin geboorten- en sterftecijfer gelijk zijn. Dan kàn een verdere uitbouw van de bevolking eenvoudig niet meer wor- den gedoogd en zouden zodanige krach- tige maatregelen moeten worden geruo- men dat wij als liberalen vuri:g moeten hopen dat het zover noooit komt. Dan immers gaan de persoonlijke vrijheid en verantwoo'r'delijkheid verloren.
Huldiging van presidente en secretaresse voor 20 1aar onvermoeibaar werken
. Gelu~~ig r:s het zover bepaald nog met. WIJ bev>mden ons in een fase - en daarop is _zowel ons beginselprogram als ons ~erkiezingsprogram afgestemd -
wa~rm het voldoende is wanneer de re- germg het geven van voorlichting bevor- dert en er voor wrgt dat middelen tot gebo?rt_enbeperking van deugdelijke
kwa1He~ot zonder onnodige belemmerin- gen verkrijgbaar zijn. Gode 21ij daruk kunnen we de verantwoordelijkheid V?Or ~~ grootte van het gezin nog volle- èhg biJ. de ouders laten. Het ziet er naar mt dat de regering haar t·aak - zoa,Is wij die zien - inderdaad v:ers1;aat. ~ij verleent subsidies aan par-.
hchliere Instellingen, die zich tot taak stellen de kennis van alle betrokkenen ov>er de mogelijkheden van geboortenbe- p_erking te vergroten. Mogelijkheden
z~et de heer Geertsema ook in een stu- die-centrum seksualiteit; in telev!i-
s~e-voorl:iéhtmg, o.a. via onderwijstelevi- sw; seksuele voorlichting, ook op lage- re scholen; gesubsideerde huwelijks- scholen op vrijwillige basis en meer a~ndacht bij de artsenopleiding voor ge- zmsvraa,gstu!kken. Antl-conceptlonalia
be~:oren voor i~dereoo onbelemmerd ver- knJgbaar _te zij?, ook voor minderjari- gen. Ovengens 1s het een primaire taoaJk V?-n de ouders en niet van de Overheid komderen te wijzen op de bezwaren - ook in moreel opzicht - van een te vrij
~~ksueel_ verkeer. Gezien de betrekke- liJk germge ervaring die rot dusverre met "de pil" is arpgedaan moet deze
voor~hands alleen op recept en uitslui- tend m de apotheek yerlnijgbaar zijn.
HUlDIGINGEN
In haar dankwoêlrd tot beide sprekers sprak de p~esidente lmar voldoening uit over het fe]t dat de leidin"" van de Ka- merfractie bij deze beide"' heren in zo sterke handen is gebleven.
yervolgens sprak zij de aanwezige dne afgetreden vrouwelijke Kamerle-
den, de dames ir. Kuiper-Struyk, mr.
Ten Broecke Hoekstra en mr. Stof- fels-Van Haaften boe om hen te danken voor het vele werk dat zij hebben ver- rioht. Fraa;ie bloemen en een hartelijk applaus onderstreepten deze woorden.
Behalve het 20-jarig bestaan van de Organisatie was er nog !ets te vieren en wel de 20-jarige leiding van eenzelf- de p;:~esidente .en eenzelfde secretaresse respectievelijk mevr. mr. E. A. J. Schel:
tema-Oonradi en mej. Joh. H. Sprin- ger.
Namens de aanwezigen en allen in den lande die zich verbonden voelen met de Organisatie Vrouwen in de VVD huldigde mevrouw Dettmeij>er beide da- mes. De presidente, die richting en lelf.- ding heeft gegeven aan de OrgaQ!isatie en mej. Springer, de "spil om wi:e alles draaide". Mevr. Dettmeijer 'betrok ook de zuster VMl mej. Springer in haar huldiging.
., Wij allen wilden u op deze dag een herinnering aanbieden als daruk voor het vele door u verrichte werk. Het spontaan daartoe bijeengebrachte be- drag is zo groot dat wij niet de verant- woording op ons wilden nemen voor de besteding ervan. Daarom bieden wij u elk een cheque aan, verhuld in bloe- men, met een naamlijst van alle geefsters." Staande en met een haast ovationeel applaus toonden de aanwe?!i- gen hun instemming met de woorden van mevr. Dettmeijer. Vervolgens bood mr. F. Korthals Altes, algemeen secreta- ris van de ·VVD, beide dames een ets aan namens het hoofdbestuur van de partij. ·.,Uw organisatie is een stabi-el en niet weg te denken element in de partij," zo zei hij.
Na de lunch genoot het gezelschap van het optreden van het cabaret Pe- pijn onder leiding van Paul van Vliet.
In haar slotwoord dankte de presidente allen die hadden meegewerkt deZle dag w bijronder te doen slagen.
4 - vrijdag 28 april 1967
Ontluisterd vertrouwen
DE AMSTERDAMSE wrevel heeft zich, na de "stationsrel" en de daaropvolgende stroom van reacties en com.mentaren, de laatste dagen in toe- tlCmende mate vastgehecht aan de persoon van de burgemeester van de stad, mr. G. van Hall. Erg verwonder- lijk is dat niet: als hoofd van de politie en daardoor in eerste instantie voor het politiële beleid verantwoordelijke functio- naris, lmn hij verwachten dat onbeha- gen en ontevredenheid over de gang van zaken hem als zondebok zullen kie- zen.
Dat wij dit overigens niet zo heel onjuist achten, moge reeds eerder zijn gebleken uit in deze rubriek bij vorige
aanleidingen gemaakte opmerkingen.
Een opvatting als die van de voorzitter van de Bond van Christelijke Poli-
tie-am.btenaren - dat de heer Van Hall er de schuld van is dat er bij de wanor- delijkheden in het station niet eerder is ingegrepen - kunnen wij . dan ook de- len. Men behoeft -- en daarvoor verwij- z·en wij naar onze opmerking van vori- ge week - niet zo bijzonder inventief te zijn om ool' in een situatie zoals in de stationshal, die formeel niet tot de opénbare weg behoort, een mogelijk- heid te vinden om tenminste een oogje
in het zeil te houden. Ook bij vroegere moeilijkheden is er maar al te vaak reden geweest om zich af te. vragen of
de gevolgen van het optreden (of het niet-optreden) bij bepaalde vannen van ordeverstoring nu heus niet beter te voorzien waren geweest.
Het is natuurlijk voor iedereen achter- af gemakkelijk die gevolgen te zien en
van daaruit vast te stellen dat er on- juist is gehandeld. Men dient zich bij een eerlijke beo::n'deling van zulke za- ken wel te realiseren dat het vooral bij de kronkelwegen die een gedeelte van de Amsterdamse jeugd de laatste twee jaren heeft bewandeld, uitzonderlijk moeilijk was om tevoren een goede beleidslijn te kiezen. Dat er in dat be- leid enige malen van tactiek is veran- derd, kan men dan ook niet zonder meer veroordelen. Van de andere kant kan men iemand die niet een betere oplossing aan de hand doet niet het recht op een oordeel ontzeggen: men behoeft geen éieren te kunnen leggen om de versheid ervan te bemerken.
Bij alle kritiek die op het hoofd van de heer Van Hall neerkomt, schijnt nu ook nog - voorzover de uitgelekte in- houd ervan juist is - een weinig vlei- end beeld van de heer Van Hall te komen uit het rapport van de commis- sie-Enschedé, dat nu in zijn eindsta- dium begint te komen. De gevolgen daarvan zullen overigens n1oeten wor- den afgewacht.
Zeven scholengemeenschappen
GROTE gebeurtenissen werpen hun schaduwen vooruit. De juistheid van dit gezegde is weer eens aan het licht getreden bij de geschiedenis van het Rotterdamse plan voor de re-organisatie van het voortgezet onderwijs. Weken voordat het desbetreffende voorstel van burgemeester en wethouders ter openba- re discussie in de gemeenteraad kwam, was er al een levendig g.esprek ov·er aan de gang in de vakpers en de dag- bladen. De raad zelf heeft 21ijn licht ook al niet onder de korenmaat gezet. In een urenlang debat, dat rijk was aan kritische geluiden, heeft hij de zaak van alle kanten bekeken alvorens er bij meerderheid van stemmen zijn sanctie aan te geven.
Kort samengevat behelsde het voorstel de samenbundeling van alle ge- meenteLijk voortgezet onderwijs - het Erasmiaans gymnasium uitgezonderd - in zeven grote scholengemeenschap- pen. Zes van deze scholengemeenschap- pen moeten voorbereidend wetenschap- pelijk onderwijs gaan omvatten naast hoger aJg·emeen voortgezet onderwijs.
Aan de zevende scholengemeenschap zal, zo is de bedoeling, bovendien nog lager beroepsonderwijs voor jongens en meisjes worden gegeven.
Burgemeester en wethouders zijn er- van uitgegaan dat het aantal leerlingen van deze scholengemeenschappen met-
tertijd zal gaan variëren van zestienhon- derd tot zesentwinbighonderd. Zij heb- ben zich verder op het standpunt gesteld dat om verschillende redenen het Erasmiaans · gymnasium zijn zelfstandigheid kan behouden. Wat dat betreft hebben zij zich gedistantieerd van de Commissie hergroepering voort- gezet onderwijs. Deze adviescommissie had namelijk tot ontstelterns van zeer velen oplossing van het gymnasium in de scholengemeenschap voor het weste, lijk stadsdeel aanbevolen.
Over het algemeen met grote instem- ming heeft de raad de afwijkende visie van het college overgenomen.
Tot degenen die het plan voor de ze- ven grote scholengemeenschappen met zeer kritische zin teg·emoet zijn getre- den, behoorde niet in de laatste plaats de . liberale onderwijsspecia1iste me- vrouw ir. M. C. Endert- Baylé. Onver- bloemde sympathie ondervond het plan eigenlijk alleen van socialistische en communistische zijde. De socialisten kwamen zelfs met twee woordvoerders van ingenomenheid met de ontworpen scholenorganisatie getuigen.
In hun gelederen hadden zij slechts één man- en wel mr. Van Dongen- die zich door het algemene .socia- listische enthousiasme niet op sleep- touw wenste te laten nemen en die inte- gendeel het plan in alle nuchterheid op
Vervoersproblemen
DE GEMEENTERAAD heeft zich ver- enigd met de "wijzigingen, die B. en W. in overleg met de HTM hadden voor- gesteld in het lijnennet, zoals dat door
de heer Lelmer was ontworpen. De raad, feitelijk voor 't eérst in de gele- genheid mee te praten over de proble- matiek van het openbaar vervoerbedrijf, he.eft zijn kans gretig aangegrepen. De dames en heren hadden zich degelijk op' de zaak voorbereid en het kan met voldoenirlg worden geconstateerd, dat zij verscheidene goede suggesties voor verdere verbeteringen hebben gedaan.
Het moest evenwel bij suggesties blij- v,en, want elk voorstel zou geld kosten en dat is altijd een vervelende zaak, want de financiële positie van Den Haag, die tenslotte de tekorten moet bijpassen, is niet zo best. Nog altijd moet worden afgewacht in hoeverre de nieuwe regering de g•emeenten nu echt in hun financiële zorgen tegemoet denkt te komen. Erg veel hoop daarop he·b- ben we, na het debat over de regerings- verldaring, niet. ,
De discussie in de gemeenteraad heeft nog één verrassing opgeleverd.
Eindelijk zijn de Ned. Spoorwegen over de brug gekomen. De buslijn Den Haag Amsterdam wordt binnen de Haagse grenzen opengesteld voor lokaal ver-
voer. Hiermee volgen de ps het goede voorbeeld van de andere streekvervoer- maatschappijen. Het heeft wel lang ge- duurd voor het inzicht in Utrecht is doorgedrongen, dat de buslijn in het lokale vervoer een nuttige rol zou kun- nen spelen.
Jammer is intussen, dat men tevens besloot de bussen niet meer over de Van Alkemadelaan te laten rijden, maar via de Wassenaarseweg en de Raamweg. De reden daarvoor is waarschijnlijk, dat de Van Alkemade- laan nogal eens verkeersopstoppingen te zien geeft, vooral in het weekeinde en in de zomermaanden. Toch vinden we dit geen voldoende argument voor de omlegging van de route. Deze omleg- ging betekent namelijk voor ee.n groot deel van de bewoners van het Be- noordenhout, dat de waarde, die aan de inschakeling in het lol,ale vervoer
Kwalijker dan dit alles is echter dat vooral de laatste maanden ook zijn e,i- gen partij de bereidheid heeft getoond om de heer Van Hall alleen te laten staan. De socialistische fractievoonit- ter in de -Amsterdamse gemeenteraad, _ drs. E. van Thijn, heeft reeds enige tijd duidelijk de indruk gewekt dat hij het op een treffen met de heer Van Hall aanstuurde. Opmerkingen- in de raadsvergaderingen, de wijze waarop hij zijn wijzigingsvoorstel voor de APV indiende en andere gebeurtenissei1 we- zen daarop. Ook in de uitlatingen van de vroegere Amsterdamse wethouder, drs. J. M. den Uyl, kan men de laatste dagen een zekere afkeuring van zijn vroegere collegevoorzitter horen.
Dat zou nog verklaarbaar en aanne- melijk . zijn als niet juist de houding van diezelfde fractievoorzitter een van de onsmakelijkste bijdragen is geweest tot de vergroting van de brutaliteit waarmee een kleine groep Amster- damse jongeren optreedt. Juist hij heeft voor de verkiezingen zó duidelijk gekoketteel'd met de groep waarvan hij (ten onrechte) aanvulling van het jonge electoraat voor zijn partij ver- wachtte, dat daardoor de mogeHjkhe- den van het gezagsapparaat onnodig wer- den beknot. Trouwens de hele indiening van de wijzigingsvoorstellen in de APV op dat tijdstip waren daarop gericht.
ZIJn merites wilde beoordelen. Zijn in- zichten stemden aardig overeen met die van mevrouw Endert.
Laatstgenoemde toonde zich l'ijkelijk beducht voor de forse aanpak die· het college bleek voor te staan. Haar voor- keur ging uit naar een voorzichtig be- gin. Hierbij overwoog zij o.a.. dat de scholen bijkans overbevoll{t dreigen te worden, dat er over de financiële conse- quenties van het plan voor de gemeente weinig of niets te zeggen viel, dat er hoe dan ook behoefte aan zeven centra- le gebouwen ontstaat, en dat er aan een scholengemeenschap ongetwijfeld voordelen maar even ongetwijfeld nade- len kleven.
Mevrouw Endert maakte geen ge- heim van haar vrees dat Rotterdam zich aan de oprichting van zeven volle- dige scholengemeenschappen ineens zwaar zal vertillen en dat dit een com- plete chaos tengevolge zal hebben.
Zo kwam mevrouw Endert ertoe een proef ·met voorlopig een scholenge- meenschap te bepleiten. Deze proef zou dan het beste genomen kunnen worden il1 de Prins Alexanderpolder, het nieuwe stadsdeel dat aan de oostelijke periferie in opbouw verkeert, Er waren meer raadsleden, ook uit bepaalde andere fracties, die naar een bescheiden experi- menteel begin wel oren hadden .. Die we- tenschap moet mevrouw Endert er m'e-
moet worden gehecht, geheel verloren gaat. En het ging er deze bewoners nu juist om, dat zij eindelijk eens een goede verbinding zouden krijgen met he-t Gemeentemuseuin · straks oü]{
met het Congresgebouw - en met de Vogelwijk en Bohemen.
De omlegging over Wassenaarseweg en Raamweg zal nauwelijks potentiële passagiers opleveren, om de eenvoudi- ge reden, dat er op dit deel van het traject bijkans meer kant01•en dan woonhuizen zijn. En voor zover er woon-
huizen staan, zijn die zo dicht bij de Van Alkemadelaan gelegen, dat de be- woners ook daar de NS- bus kunnen pakken.
We zouden daarom een dringend be- roep op de autoriteiten willen doen om zich nog eens ernstig op de route-omleg- ging te beraden.
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
Meegesleurd door de "wervingspoli- · tiek" van de PSP hebben de heer Van Thijn en zijn medestanders de onwelrie- kende weg ingeslagen die tot ondermij- ning van het gezag moest leiden.
In feite is dáárvan de heer Van Hall het slachtoffer geworden. Hij n1.ag dan aanzienllijke fouten hebben gemaakt - dat zij in het midden gelaten - maar zelfs als dat niet het geval was dan kon in de sfeer, die door deze vrijage met de afwijkende jeugdgroepen was ontstaan, geen enkele beleidsbeslissing geheel juist worden genomen. In deze sfeer immers werd niet-optreden vel'oor- deeld, maar elk wel-optreden even- eens.
De nu daaruit gegroeide situatie sluit een oplossing uit. Het prestige en de image van de heer Van Hall zijn zozeer ontluisterd dat alleen al daarom zijn werk onmogelijk is geworden. ·De functie van een burgemeester is voor èen groter deel dan men zich gewoon- lijk realiseert een vertrouwensfunctie, in die zin dat men de burgemeesterlijke taak slechts kan vervullen als de burgerij vertrouwen in hem heeft. Dat vertrouwen is ondèrmijnd, deels mis- schien door zijn eigen onzekerheid, deels zeker door de manipulaties van zijn eigen partijgenoten in Amsterdam.
de toe hébben bewogen haar gedachten in een motie vast te leggen. Pas bij de stemming openbaarde zich dat son1.mi- gen, hoewel door het toekomstplan van het college bezwaard, om alleszins respectabele redenen hun stem aan de motie niet meenden te kunnen geven.
Met 32 tegen 9 stemmen ging de mo- tie 'ten onder, waarna het voorstel met dezelfde stemmenverhouding werd goed- gekeurd. Over dat resultaat zal de tijde- lijke wethouder van onderwijs. de socia- List Van der Ploeg, vermoedelijk niet geheel en al tevreden zijn geweest.' De aard van .de problematiek en de gevoe- lens van meni'g raadslid in aanmerking genomen, was het toch ook bepaald ge,en resultaat waarover hij zich hoefde te schamen.
Te zijner ere kan worden gezegd dat hij het voorstel met bekwaamheid .;n behendigheid - zij het wat erg omstan- dig - heeft verdedigd. Zonder voorbe- houd mag worden erkend, dat hij een respect afdwing.ende prestatie leverde.
Teleurstellend vonden wij het alleen dat hij de notoire aanhangers van de scholengemeenschappen als visionaire progressieven, de meer bedachtzamen daarentegen als conservatieven meende te moeten kwalificeren. Het was ner- gens ·voor nodig deze tegenstelling te creëren. Zij was tr•ouwens ook door niets gerechtvaardigd.
OP de vragen van mr. Hes met be- trekking tot het instellen van een sprekershoek hebben B. en W. weinig positief 'geantwoord. Van een behoefte zou niet zijn gebleken. We vragen ons af: hoe weten B. en W. dat? Helemaal afwijzend staan B. en W. tegenover het · denkbeeld van ooo liberale raadslid ech- ter niet. Zonodig zou het Malieveld er voor _kunnen w01rden aangewezen.
Over het Malieveld gesproken, men gaat eindelijk iets aan het parkeren ter plaatse doen. Er komen verharde ran-
den langs Malieveld. Daarmee is al iets gewonnen, maar niet bijster veel.
Hoezeer wij de betekenis van het Ma- lieveld als groene plek in onze stad waarderen, w'e zijn nog altijd van me- ning, dat het geen overwegend bezwaar
zou behoeven te zijn, het gehele terrein tot parkeerplaats in te richten. Het par- keerprobleem in de binnenstad zou daarmee in belangrijke mate kunnen worden opgelost. Het rijk houdt echter nog altijd vast aan het denkbeeld ónder het Malieveld een parkeergarage aan te leggen. Op zich een goed idee, maar wel heel erg kostbaar wat de uitvoering betreft. En dat zou dan tevens beteke- nen kostbaar voor de parkeerders, want die zullen per slot van r-ekening de investering moeten betalen.
