plaats voor

nummer 1125 7 maart 1975 vrijheid en democratie • De redactie van Vrijheid en Democratie is gevestigd te Hilversum, Pieter de Hooghlaan 87. Hoofdredacteur is de heer Ph. C. la Chapelle. • De abonnementen-administratie wordt verzorgd door het algemeen

secretariaat van de VVD, Koninginnegracht 57 te Den Haag (telefoon 070- 614121). Voor adreswijzigingen etc. wende men zich dus tot het algemeen

secretariaat. • De advertentie-exploitatie wordt verzorgd door het Bureau Van Vliet b.v., postbus 20 te Zandvoort, telefoon 02507- 4745. algemeen secretariaat • Hetalgemeen secre-tariaat van de VVD is gevestigd te Den Haag, Koningirmegracht 57, telefoon 070- 614121. Postrekening: 67880 ten name van algemeen secretaris van de VVD te Den Haag.

tweede kamerfractie

• Het secretariaat van de VVD-fractie in de Tweede Kamer is gevestigd in het gebouw van de Kamer, Binnen-· hof 1 A te Den Haag. Telefoon.070- 614911.

Werkgelegenheldsnota: pag. 4 en 5

Haya gaat bij-tanken: pag. 6

Discussie over kernenergie: pag. 8

Kamerjournaal: pag. 10

VVD-Kamerlid Van Aardenne: Niet zomaar uit rode vakbond weglopen pag. 12 Raadslid Homan-Müller over Hilversums onkruid: pag. ·15 VVD-Kamerlid De Koster over buitenlands beleid: pag. 16 Brezjnjew is weer beter: pag. 17

door Ph. C. la Chapelle. hoofdredacteur

AIDsterdaiDse

/

onbekuraaiDheid

Tijdens de begrotingsbehan-deling, eind vorig jaar, heeft de voorzitter van de VVD-fractie in de Amsterdamse ge-meenteraad, H. H. Jacobse, aan de heer Samkalden ge-vraagd of hij nog wel burge-meester van de hoofdstad wilde blijven. Samkalden zat opgescheept met een hem op-gedrongen links meerderheids-college. Figuren zoals ex-provo, ex-kabouter en thans PPR-lid Roei van Duyn en PSP' er Huib Riethofwaren tot wethouder gebombardeerd. Van meet af aan was duidelijk dat het college qua personele samenstelling ondermaats wa~

(die verschraling treedt on-vermijdelijk op als slechts een heel krappe meerderheid alle wethouders moet leveren) en dat de samenwerking bin-nen het dagelijks bestuur van de gemeente moeilijk zou worden.

In Amsterdam zijn nu op korte termijn twee zaken aan de orde: oplossing van de poli-tieke bestuurscrisis en een zakelijke oplossing van het probleem Nieuwmarktbuurt.

.. Ik blijf dit doen," zo kreeg Jacobse te horen, .. zolang ik er plezier in heb - en dat is nog steeds het gevaL" Men

Ex-wethouder Riethof

Met het vertrek van wethou-der Riethof is de PSP uit het college verdwenen. Daar-mee is de politieke basis aan dit college ontvallen. We menen dat de consequentie daarvan zou moeten zijn dat thans alle wethouders hun portefeuilles ter beschikking stellen, om aldus de weg te effenen voor de vorming van een nieuw college. Onze voor-keur gaat daarbij uit naar een zo breed mogelijk sa-mengesteld afspiegelingscol-lege. Zoals bekend is de VVD daarvan principieel voorstan-der. In de Amsterdamse situ-atie komt erbij dat men, door zoveel mogelijk politieke par-tijen bij het dagelijks bestuur van de stad te betrekken, gebruik kan maken van de

kan zich in redelijkheid afvragen of het plezier er voor Samkalden zo langzamerhand niet af is. Wij hopen niet dat hij het bijltje erbij

n~erlegt, want daardoor zou de crisis alleen maar ernstiger worden. Maar het zou ons niet verbazen.

Wat in Amsterdam gebeurt, is uiterst triest De energie wordt verspild aan het elkaar af-vangen van vliegen en het elkaar beentje lichten, de democratie wordt in discrediet ge-bracht, het stadsbelang wordt schromelijk verwaarloosd. De zaak is tot barsten gekomen op het fel omstreden punt van de metroaanleg, maar hoe ernstig op zichzelf ook -' dat is slechts een symptoom van de

onbe-kwaamheid van het college.

Wij waren er al langer van overtuigd, maar in Amsterdam is het nu dan duidelijk bewe-zen: .. getuigenis-partijen", zoals de PSP en de PPR zijn ongeschikt om bestuursverant-woordelijkheid te dragen. De vertegenwoor-digers van die partijen komen er op een be-stuurspost al ras achter, dat de zaken vaak toch wel wat· anders liggen en ingewikkelder zijn dan hun achterban, in een extreem uto-pisme, meent Moeilijkheden met die acher-ban blijven dan ook niet uit. Een deel van de PvdA - ook dat is in Amsterdam overduide-lijk - heeft de neiging zich bij die .,getui-genis-partijen" aan te sluiten.

best beschikbare krachten (en dat is hoog nodig), terwijl het bovendien de. enige weg lijkt om het geschokte ver-trouwen van de burgerij te herstellen. Wat de metro-problemen betreft: de VVD heeft steeds scherp geageerd tegen het tracé door de Nieuwmarktbuurt. De liberale fractie in de hoofdstad vindt het een zeer ongelukkig tracé en is van mening dat de mogelijke alternatieven onvoldoende zijn onderzocht De linkse meerderheid heeft het Nieuwmarkt-tracé doorgedrukt en daarbij een volslagen gebrek aan tact tentoongespreid. Er dient ge-streefd te worden naar ontspanning door: 1. uitstel van het werk,

2. herstel van het gesprek met betrokkenen, 3. serieus onderzoek naar alternatieven.

Er ligt een raadsbesluit om de oostlijn van de metro via de Nieuwmarktbuurt naar het Cen-traal Station door te trekken en men· kan de ~

stelling verdedigen dat dit eenmaal genomen besluit uitgevoerd moet worden. De WD heeft er geen moeite mee een herziening van dat besluit - waartegen men altijd gewaar-schuwd heeft en dat nu heel duidelijk niet goed blijkt te zijn -te bepleiten. Zij is ook van mening dat er geen noord-zuid lijn onder het hart van de stad door moet komen en dat dus ook dàt raadsbesluit ingetrokken dient te

De aanvullende nota o.ver maatregelen om de werkge-legenheid te bevorderen en de economie te activeren is on-langs met weinig enthousias-me ontvangen. De perscom-mentaren waartoe wij ons hier beperken geven daarvan een duidelijk beeld.

De N RC constateert dat ,.het indrukwekkende aantal van 59 maatregelen" weinig be-vat dat een werkelijk ant-woord is op het taaie onge-rief van de hardnekkige werk-loosheid. Het werkelijke ant-woord op de problemen kan pas worden verwacht als de regering haar begroting voor 1976 moet opstellen. ,.Dan zal moeten blijken of het mogelijk is de lasten voor de particuliere sector blijvend te verlichten". Het huidige pak-ket maatregelen is vooral ge-richt op behoud van de werk-gelegenheid. ,.Het zou on-rechtvaardige kritiek zijn te zeggen dat het aangediende beleid geen garantie biedt dat de werkloosheid in ons land binnen afzienbare tijd aan-zienlijk zal worden vermin-derd", maar de oplossing van het vraagstuk van de struc-turele werkloosheid zal nog veel tijd vergen. ,.Voor de rest is de werkgelegenheidssitua-tie in ons land bovenal af-hankelijk van de ontwikkeling in de wereldeconomie".

De Volkskrant spreekt er zijn teleurstelling over uit dat het kabinet niet duidelijker heeft laten zien in welke richting het de aanval op de struc-turele werkloosheid zoekt. ,.De grote vraag is - en de regering werpt die ook op -hoe de arbeidskosten voor de bedrijven geremd kunnen worden. Dat zal een moeilijke operatie zijn, waarmee recht-vaardige lasten verdeling en meedelen van werknemers in de extra winsten als gevolg van die matiging nauw ,, samenhangen .... De

verde-lingsvragen die aan de orde zijn, betreffen ook de ruimte die het bedrijfsleven krijgt. Het kabinet houdt vast aan gerichte maatregelen, waar-van echter moet worden af-gewacht of ze in hun huidige omvang voldoende ,zijn .... De werkloosheidsnota kiest niet duidelijk een weg naar

Ulerkgelegen-heidsnota

ombuiging van het proces dat tot structurele werklobsheid leidt en mist daarmee per-spectief voor de langere ter-mijn"

Het Algemeen Dagblad vindt dat bedrijven, ,.die de toekomst met vertrouwen tegemoet zien" te weinig door de nota worden gestimuleerd. .. Een verlaging van de ven-nootschapsbelasting, dus een lastenverlichting over de hele linie, is hiervoor het beste middel. Het zou een bijdrage leveren aan het noodzakelijke herstel van de rendemen-ten . . . . Zonder voldoende winst geen investeringen, zonder investeringen geen nieuw werk". De krant hoopt dat de confessionele partijen de regering m.b.t. de verlaging van de vennootschapsbelas-ting over de streep kunnen trekken.

De Telegraaf noemt de wijze waarop de regering het werk-loosheidsvraagstuk benadert funest. Pas nu buigt de rege-ring zich over een studie van het Centraal Planbureau ,.dat uitstoting van arbeid door sterk gestegen arbeidskosten als een van de voornaamste oorzaken ziet van het abso-luut tekort aan arbeidsplaat-sen". ,.De p~emier heeft daar niet de conclusie uitgetrokken

dat algemeen werkende maatregelen die ook de sterke groeiers en motoren van onze economie bevoordelen geno-men moeten worden om de l.ast van het bedrijfsleven te verlichten".

Het Parool meent dat van de 29 goedgekozen bouwpro-jecten die het programma van de regering bevat het snelst effeçt kan worden verwacht.

,.Eveneens van belang, vooral ook op langere termijn, zijn maatregelen als de verklei-ning van de beroepsbevolking door de versnelde leerplichts-verlenging en het streven naar een vervroegde of flexi-bele pensionering, de ver-ruiming van de herscholing, de verbetering van arbeids-plaatsen en de versterking van de arbeidsbemiddeling. Deze punten verdienen stuk voor stuk waardering al kan men zich van sommige afvragen waarom daarmee zo lang ge-wacht is. Van de meeste overige maatregelen, met name die in de fiscale sfeer, is het effect onzeker, omdat moet worden afgewacht hoe het bedrijfsleven daarop zal reageren. Terecht heeft het kabinet niet willen grijpen naar- een te globaal werken--de - verlaging van werken--de

ven-nootschapsbelasting''. Het is echter een gemiste kans van Den Uyl, vindt het blad, dat hij de gelegenheid niet heeft aangegrepen om de nood-zaak van inflatiebestrijding te onderstrepen. ,.Per slot van rekening vormt de inflatie een van de grondoorzaken van de nog steeds overwegend struc-turele werkloosheid". Ook mist het blad iets over be-vordering van de geografi-sche mobiliteit van de werk-nemers en ,.de plaatsing van het werkgelegenheidsvraag-stuk in de bredere samenhang van een ,.totaal" beleid op langere termijn. In die zin is de nota meer een optelsom van incidentele, ten dele niet onverdienstelijke maatregelen, dan de formulering van een beleidsrichting".

Trouw meent van het kabinet verwacht te mogen hebben dat het onder de aandacht van het publiek gebracht zou hebben dat de arbeidskosten in het bedrijfsleven niet onge-straft kunnen worden losge-maakt van hun samenhang met de arbeidsproduktiviteit, .. al was het slechts om het land verdere werkgelegen-heidsrampen in de toekomst te besparen. Maar helaas mist men in de nota .. en in de presentatie ervan elk spoor van. de mentale beïnvloeding, die in dit opzicht bitterhard nodig is" ... De aard van het probleem is buitengewoon ingewikkeld en het is daarom goed dat het kabinet in zijn concrete beleid vooral heeft gemikt op gerichte maatrege-len .... Wel is het de vraag of de regering niet te weinig heeft nagedacht over de kan-sen die de export biedt .... Te voorzichtig behandelt het kabinet voorts het goede idee dat de overheid zelf uit de algemene middelen recht-streeks bijdraagt in de kosten van de werkgeverspremies".

~~~ronzeparlementaireredac-

Een brevet van

Minister Boersma

"Het kabinet heeft zichzelf een brevet van onvermogen gegeven." Zo stond het in de reactie van de VVD-fractie op de werkloosheidsnota van het kabinet-Den Uyl. "Niet alleen voor de Nederlandse werklo-zen maar ook vooral op die werknemers die nog wel werk hebben moet deze nota als een koude douche wer-ken."

Gemakkelijke praat van een partij die op dit moment geen regeringsverantwoordelijkheic draagt?

Of gewoon de harde waar-heid?

Aan de hand van een voor-beeld mag iedereen zelf de conclusie trekken.

Een jaar geleden vroeg de VVD om verlaging van de ven-nootschapsbelasting. Het ka-binet weigerde dit.

Vorig najaar vroeg de VVD opnieuw verlichtingen van de belasting op het bedrijfsleven. Het kabinet wuifde dit weder-om weg.

Ook de KVP en de ARP (re-geringspartijen) gingen nat-tigheid voelen. Dankzij de steun van de VVD nam de Tweede Kamer hun motie aan om de vennootschapsbelas-ting te ver.lagen. Minister Dui-senberg stopte die in zijn achterzak, meer niet.

onverinogen

álmRES.75

·fO

VER~GHEGEnhtl

r

(HOGEn

.

De demonstratie tegen de werkloosheid, op 22 februari te Utrecht

Ernst

Een maand gelegen vroeg fractieleider Wiegel in een motie om nu toch echt ernst te maken met de kameruit-spraak om het bedrijfsleven meer lucht te geven. KVP en ARP steunden die motie-Wie-gel niet omdat zij er vertrou-wen in hadden dat het kabi-net in de werkloosheidsnota met zo'n maatregel zou ko-men.

Nu is die nota er, maar ver-laging van de vennootschaps-belasting staat er niet in. KVP. ARP en CHU hebben ten einde raad nu maar beslo-ten om zelf het initiatief te nemen voor een verzachting van de winstbelasting op het bedrijfsleven. Zo wordt het "succesje" gegund aan de KVP (en ARP/CHU).

Wiegel heeft in een televisie-uitzending het niet verlagen van de vennootschapsbelas-ting bestempeld als "een stomme streek van het kabi-net-Den Uyl".

De premier zelf zegt dat het kabinet nu is uitgepraat. "Ik zou tenminste niet weten wat· we verder nog zouden

moe-ten doen," zei hij.

Somber

Voor de werkloosheid is dit

een somber vooruitzicht. Vak-beweging en werkgevers heb-ben hun kritiek niet onder stoelen of banken gestoken. Het kabinet gaat nu zelfge-noegzaam afwachten hoe de maatregelen uitpakken. Maar de stuurknuppel waarmee kan worden voorkomen dat nog meer bedrijven gedwongen worden mensen op straat te zetten blijft onberoerd. Zelfs heeft de premier al aange-kondigd dat hij het voorstel van de confessionele partijen om iets voor het bedrijfsle-ven te doen fel zal bestrij-den.

Bezoek Trudeau

De liberale premier van Cana-da, Trudeau, heeft tijdens zijn bezoek aan Nederland, vorige week, een delegatie van de WD ontvangen. Men sprak o.a. over de politiek van de Canadese regering ter be-strijding van de werkloos-heid, die bijzonder succesvol is geweest. Voor het eerst in de geschiedenis is het werkloosheidspercentage lager dan in de VS, zelfs 2 procent. De middelen die de Canadese regering han-teert (o.a. belasting-verla-ging in de consumptieve sfeér). vertonen opmerke-lijke overeenstemming met de door de WD bepleite maatregelen.

Onder druk van de linkse ach-Vlrban heeft het kabinet ge-kozen voor ehbo-beleid. Wie gewond is kan een noodver-band krijgen. en verder bas-ta. Dat laatste geldt onder andere ook voor het midden-en kleinbedrijf midden-en de zwakke regio's waar de werkloosheid naar verhouding het hoogst is.

Naast adem voor het bedrijfs-leven heeft de VVD-fractie ge-pleit voor een belastingverla-ging voor de individuele bur-gers die .zoden aan de dijk zet.

Het samenvattend eindoor-deel van de VVD luidt: "On-verantwoordelijk en onaan-vaardbaar."

Salto's

Volgens Wiegel wordt de poli-tiek van premier Den Uyl voornamelijk bepaald door de angst dat hij ruzie krijgt met zijn achterban.

Die achterban eist linkse sal-to's, hoe dubbeler, hoe lie-ver. desnoods mortaaL

Jaap van de Merwe. een op-recht links cabaretier, heeft dit een paar jaar geleden al ver-klapt op een grammofoon-plaatje over Den Uyl:

Het is allemaal begonnen op eenbootinde

Amsterdamse grachten. We schrijven de·

na-oorlogse jaren,' 48, '49. Haya

1 ~mper

20 toen ..

droeg vanaf die boot de liberale gedachten uit.

Dapper gesteund door een jongeman met een

fors stemgeluid, Henk Vonhoff, die later

staatssecretaris en burgemeestervan Utrecht

zou worden. De paardevijgen (die had j.e toen nog) ·

vlogen hen om de oren.

Toen in '48 de VVD werd opgericht was Haya in het Amsterdamse Bellevue na-tuurlijk van de partij. Ze stu-deerde enkele jaren geschie-denis en wijsbegeerte. maar vond daarnaast tijd om huis-aan-huis VVD-folders te ver-spreiden en "s nachts de stad te versieren met aanplakbi,l-jetten. Dat alles onder de be-zielende leiding van de in-middels overleden. haast legendarische heer Citroen. Een echt leuke tijd. die be-ginjaren in de partij.

In '52 werd Haya journaliste. Zij kreeg een plaats op de kunstredactie van De Tele-graaf, waaraan zij tot

'58

ver-bonden bleef. Het laatste half jaar van haar krantentijd bracht zij door op de parle-mentaire perstribune.

En toen kwam Oud, die haar vroeg of zij geen Kamerlid zou willen worden. Dat is ge-beurd: van maart '59 tot oktober "68 maakte Haya deel uit van de Tweede Kamer-fractie van de VVD. Onder-wijs. omroep, pers. kunst-zaken en verkeerswetgeving behoorden tot haar terrein.

Persoonlijke aanpak Op 1 april 1969 volgde zij ir. Van der Pols op als voor-zitter van de partij. Op 1 5 maart van dit jaar, na zes jaar dus, legt zij die functie neer. Zij doet dat om strikt per-soonlijke redenen. In een brief aan de leden van het hoofdbestuur, de' voorzitters van de Kamercentrales. de Kamerleden en de staf van de Teldersstichting, waarin zij op 1 6 december vorig jaar haar aftreden bekend maakte. schreef zij o.m.: .. Toen de partij nog klein was, heb ik er een gewoonte van gemaakt mij heel persoonlijk met zaken te bemoeien, mensen

per-6

MevrouwVan Someren- ~

·· Downer zal op 15 maart,

tijdens de algemene ledenvergadering te Breda. aftreden als voorzitter van de V'i/0. Ter gelegenheid daarvan had Ph. C.la Chapelie een gesprek met haar.

soonlijk te helpen of te enthousiasmeren. Deze per-soonlijke aanpak, waar de partij aan gewend is geraakt, is thans in de veel grotere partij létterlijk slopend gewor-den. Het werk is daardoor steeds meer tijd en inspan-ning gaan vragen en vooral voor mijn gezin is er een situ-atie gegroeid, die niet meer bevredigend is".

Een jaar tevoren had zij zich-zelf al de vraag gesteld of zij zich opnieuw kandidaat zou stellen voor het voorzitter-schap, toen het haar beurt

JIP.Dgaat

hijtanken

was om af te treden. Maar de partij stond voor een gro-te verkiezingscampagne en Haya heeft zich laten over-reden ... Ik heb toen mijn eigen vuur en energie overschat. Dat was een beoordelings-. fout, waarvoor mijn veront-schuldiging", schreef zij in haar zojuist geciteerde brief.

Afmaken

Het is niet de bedoeling ge-weest zich helemaal uit het hoofdbestuur terug te trekken. ..Ik heb een aantal zaken aangevat, die ik nog graag af wil maken, de continuïteit in het bestuur speelt een rol en bovendien is het onmoge.-lijk om al het werk dat ik ver-richt over te dragen aan één persoon, die een normale baan heeft. Vergeet niet: ik hoef thuis niet voor hetbrood op de plank te zorgen, dat doet mijn man. Laten we eer-lijk zijn: een heleboel mensen denken dat je als huisvrouw niet veel anders te doen hebt dan je te wijden aan je hob-bies. En als je dan voorzitter van een vereniging bent (dat is onze partij tenslotte), dan komt er veel naar je toe rollen, waarvoor anderen geen tiid hebben. Voor iemand die e~n baan heeft in de maatschappij. waarvan hij zichzelf en zijn gezin moet onderhouden, ligt dat anders. Het advies dat ik mijn opvolger moet geven luidt dan ook: .. doe een aan-tal dingen niet, die ik wèl deed". Het kan gewoon niet anders".

Toen in december 1974. de penningmeester, de heer Caron, meedeelde dat hij wilde aftreden, zag Haya haar kans schoon. Zij zou zich kunnen terugtrekken en als penningmeester toch in het bestuur kunnen blijven. Een dergelijke mogelijkheid had zich niet eerder voorgedaan

en dat is dan ook de reden dat zij haar aftreden pas laat bekend kon maken.

Niet politiek

.. Er bestaan over het partij-voorzitterschap enorm veel misverstanden". vertelde H aya tijdens een gesprek dat wij in haar gezellige Rotter-damse huis hadden. ..Het grootste misverstand is wel, dat het een politieke functie zou zijn. Dat is het niet. De partij heeft na het aftreden van Oud heel bewust gekozen voor een scheiding in organi-satorische en politieke verant-woordelijkheid. Oud was èn fractievoorzitter in de Tweede Kamer èn partijvoorzitter. Men vond dit een te grote concentratie van macht en koos voor splitsing. Toch roe-pen velen om een politieke voorzitter, daarmee onvol-doende beseffend wat dit voor de betrokkene precies be-tekent".

omdat ik het met de fractie eens was".

,.Op beperkte schaal hield ik ook spreekbeurten. Maar het mocht natuurlijk niet gebeu-ren dat ik wat anders zou zeg-gen dan de fractie. Stel je voor: de pers zou bol staan van de verhalen over ver-deeldheid in de VVD. In twij-felgevallen (en die zijn er na-tuurlijk) vergewiste ik mij dan ook altijd tevoren of hetgeen ik wilde zeggen in overeen-stemming was met het standpunt van de fractie".

Durevrouw

.. Voor een ex-politica is dat frustrerend. Ik heb het vol-gehouden omdat de persoon- , lijke verhouding tussen Hans Wiegel en mij uitmuntend is. Maar het is een vreemde, wat tweeslachtige baan. Een baan zonder salaris of vergoe-dinÇJ (mijn man zègt altijd: je bent een verrekt dure vrouw, al draag je dan geen bontjassen). Het is een vooral onder niet-leden wijd verbreid misverstand dat de voorzit-ter van de VVD vet betaald zou worden. Laatst riep een

boze mevrouw, die ik niet te-vreden kon stellen, door de telefoon dat ik voor mijn ton salaris wel eens wat meer mocht doen. Ik vertelde haar in het geheel niet bezoldigd te zijn. Ik heb het gevoel dat ik haar ook daarvan niet over-tuigd heb".

Mevrouw Van Someren vindt, zo bleek uit ons gesprek, dat de tijd rijp is om te overwe-gen van het voorzitterschap van de VVD een betaalde baan te maken. Daar zitten, afgezien van de partijfinan-cieën, natuurlijk wel wat

pro-biemen aan vast, maar die lij-ken haar oplosbaar. Het mag niet zo worden dat de voor-zitter tot zijn pensionering aanblijft en je zult dus moeten proberen er mensen voor te vinden, die het aandurven na bijvoorbeeld vier jaar op straat te staan ... Maar als ik zie hoe dat bij de PvdA gaat, dan lijkt mij die gok niet zo groot. Vondeling is Kamervoorzitter geworden en Van der Louw kwam ook heel aardig terecht als burgemeester van Rot-terdam".

Financieën

Overigens: mevrouw Van So-meren zou het wel willen, maar de partijfinancieën staan het op het ogenblik in ieder geval niet toe. En hier spreekt dan de toekomstig penning-meester van d~ partij: .. Wij hadden eind 1973 een voor-delig saldo van een ton, maar eind 1974 een nadelig saldo van. vijftig duizend gulden. In één jaar tijd zijn we dus anderhalve ton achteruit ge-gaan en dat vervult mij met zorg. De oorzaken zijn dui-delijk: een enorme toeneming van activiteiten, een gevoel van .. het geld kan niet op", omdat er twee maal zoveel leden zijn dan een paar jaar geleden. Maar die leden-stroom heeft ons ook geld ge-kost. Denk alleen maar aan de ongeveer zes procent leden (bij elke grote vereniging een normaal percentage) die ver-zuimen hun contributie te be-taifm. Die worden wel van de lijst afgevoerd, maar intussen - hebben zij geld gekost:

toe-zending van het blad, opne-men in het computersysteem, enfin ga maar door.

..Ik geloof dat we op enige manier toch iets aan de con-tributie moeten doen. Zelf zou ik het meeste voelen voor contributie naar draagkracht,

zoals o.a. de PvdA kent. Men werpt tegen dat dit zóveel aan administratie kost, dat je er niets wijzer van wordt. Dat wil ik eerst dan nog wel eens zien".

Ombudswerk

Aan iemand die zes jaar voor-zitter is geweest stel je na-tuurlijk de vraag wat zij in al die tijd de leukste ervaringen heeft gevonden. Antwoord:

1 .. Da't ik mensen kon helpen,

zowel binnen als buiten de partij. Als Kamerlid heb ik veel ombudswerk gedaan. Dat is tijdens mijn voorzitterschap gewoon doorgegaan. Het heeft veel tijd gekost, maar het was eigenlijk het meest gelukkige deel".

.. Verder denk ik met heel veel plezier terug aan de algemene vergaderingen. Vooral die te Assen en te Utrecht heb ik qua sfeer heel fijn gevonden. In het voorzitterschap van de algemene vergaderingen ver-diepte ik 'mij zó, dat ik vaak mijn eigen mening over voor-stellen vergat. Dat is een vorm van je identificeren met de zaal. Ik wild~ verder nooit ruzie. Een heel enkele keer ben ik boos geworden, maar na afloop had ik daar dan enorme spijt van. Het is eens gebeurd dat een vragensteller naar mijn mening echt aan het zeuren en zuigen was. Toen werd ik boos en objectief bekeken terecht. Maar die objectiviteit moet je vergeten. De zaal gaat er namelijk v.an uit dat de voorzitter door zijn functie al zóveel vóór heeft, dat hij tegen iedereen vrien-. delijk moet zijn. En daar ~en ik het mee eens".

.. Natuurlijk zijn er veel meer · mooie momenten geweest. Ik denk aan de prachtige ver-kiezingsuitslagen en aan mijn . bezoeken aan de

Kamercen-trales. Aan de vele contacten met allerlei mensen binnen de partij. aan de vriendschappen die daaruit zijn ontstaan".

En de naarste ervaringen? .. Ach .... nare ervaringen .. weet je: de moeilijkste ver-gaderingen heb ik de verga-deringen gevonden waarop de kandidatenlijst voor de Twee-de Kamer vastgesteld moest worden. Ik ken de Kamer-leden vrij goed en voelde me dan erg betrokken. Als een kandidaat naar mijn mening te laag op de lijst kwam, vond ik dat heel erg. Tijdens de vergadering zat ik voor als een computer, liet ik niets merken. Na afloop was er altijd wel iets wat ik naar vond".

Schietgebedje

Haya is .. ontzettend blij" dat ze nu in de Eerste Kamer zit. .. Wat ik tijdens mijn voor-zitterschap zo enorm belas-tend vond was dat iedereen van mij verwachtte dat ik net zo op de hoogte zou zijn als een beroeps Tweede Kamer-lid. Dat kostte erg veel extra werk. Nu krijg ik de benodig-de kennisveel rechtstreekser".

..In de naaste toekomst hoop ik meer tijd te hebben voor mijzelf, voor mijn hobbies en andere interessen. Een beetje bijtanken op andere gebieden dan de politiek, vooral op het culturele vlak. Ik doe een schietgebedje dat men nu niet gaat redeneren: .. nu heeft ze wel tijd, nu kunnen we met dit of dat aankomen". Maar als dat gebedje niet verhoord wordt ben ik mans genoeg om .. nee" te zeggen.

Het is kwart voor twaalf. Haya gaat haar zoontje uit school halen, het gesprek is afgelopen . ..Ik heb een ijze-ren regel: als mijn zoon thuis komt w,il ik geen partijwerk doen. Dat doe ik pas weer 's avonds als hij in bed ligt en in de weekends als hij naar padvinderij of vrienden is".

•

Disoó.ssif:

In het jaar 1975 dienen er in Nederland belangrijke beslis-singen te worden genomen, onder meer over ons energie-beleid.

Dit beleid wordt op integrale en genuanceerde wijze uitge-stippeld in de Energienota van minister Lubbers die in sep-tember j.l. verscheen. Het on-derwerp energie- en in het bij-zonder de aspecten energie-bespar.ing-, alternatieve me-thoden van energieopwek-king en vooral de toepassing van kernenergie voor electrici-teitsopwekking, waren in 197 4 punten van vaak hete discussie. '"

Die discussie moet natuurlijk worden voortgezet, maar het wordt wel hoog tijd om tot vaststelling van een nieuw beleid te komen. Immers, zelfs als we de groei van ons ener-gieverbruik drastisch beper-ken en als we de drie grote kerncentrales gaan bouwen, dan nog zal het aandeel dat aardolie heeft in ons energie-verbruik van 45% in 1973 tot 60 % in 1985 toenemen, om-dat het Groningse aardgas-veld rond 1978 zijn maximale productie bereikt. Daarmee wordt de afhankelijkheid van het buitenland groter en onze betalingsbalans negatief be-last. Of iedereen daadwerke-lijk bereid is om minder ener-gie te gebruiken (lagere leef-temperatuur, langzamer rij-den .... ) zal moeten blijken; of men kerncentrales wil ac-cepteren staat nog ter discus-sie.

Kernenergie

Hierna zou ik een paar kant-tekeningen willen maken bij de bijdrage die vanuit VVD-kring in de discussie over kernenergie kan worden gele-verd.

• Kernenergie mag niet als een geïsoleerde vorm van energieopwekking worden be-sproken; het is één van de vormen van energiewinning

. onze gastkolom·.gevuld .. door ir. B .• P, Rauwerda

die in zijn artikel· >ingaat op het natiónale ,· èt:i~rglebeleid.en.de

· o.,ptol;)lematiek rond de. ;kernenergie. De heer

Rauwerda, werktuigkundig . ingenieur, verviJlt een

leerstoel ·op

net

gebied van de kernreactoren aan de. Technische

Hbgescnool te Delft. Hij is werkzaam bij . Nerato9m in Den Haag, een ingenieursbureau . voor de kernenergie.

Politiek is de heer Rauwerda actiflf als -voorzitter van de VVD-... · afdeling Wisch bij

·Doetinchem.

uit delfstoffen, waaraan voor-en nadelvoor-en verbondvoor-en zijn. Deze voors en tegens passe-ren in voornoemde Energieno-ta de revue op weg naar een integraal beleid en men komt bij lezing steeds meer onder de indruk van de complexiteit van de problematiek. Het feit dat Nederland een klein land is maakt dat tevens ons ener-giebeleid op de ons omringen-de EEG-lanomringen-den moet woromringen-den afgestemd.

Bij de plussen en minnen om tot een afgewogen beleid te komen spelen technische en economische overwegingen dan ook een zeer belangrijke rol. Zoals uit het navolgende zal blijken is er m.i. geen ruimte voor een principieel standpunt.

alge-mene uitspraak te komen, blijkt uit de zogenaamde Be-zinningsnota. Van de Bezin-ningsgroep Energiebeleid van september 1974, openbaar gemaakt in de Kleine Aarde te Boxtel. De verdienste van deze nota is dat de discussie over de kernenergie wordt ge-voerd aan de hand van een tiental uitgangspunten: onder andere de kosten, de zeker-heid van

electriciteitsvoorzie-ning, de werkgelegenheid,

enz. Bij de behandeling van deze punten werd echter een aantal feitelijk onjuiste gege-vens gehanteerd als gevolg waarvan de getrokken conclu-sie, namelijk uitstel van het bouwen van kerncentrales, omgekeerd zou moeten wor-den in de zin als voorgesteld in de Energienota van minis-ter Lubbers.

• Er wordt veel over nieuwe alternatieve vormen van ener-gieopwekking gesproken, zo-als wind-energie en zonne-energie.

Niemand zal ontkennen dat in deze richting onderzoek moet gebeuren, maar om daar nu in de beleidsbepaling serieus rekening mee te houden is een uiterst speculatieve zaak. Op het gebied van de toepas-sing van de kernenergie voor electriciteitsopwekking heb-ben we nu zo'n twintig jaar ervaring en velen beschouwen

de kernenergie nog als

nieuw!! Zonne-energie, fusie-energie en wind-fusie-energie wor-den misschien alternatieven (met plussen en wellicht grote onverwachte minnen) in de

periode tussen 1985 en

2000!!

• Een belangrijk punt van kri-tiek op de kernenergie is de veiligheid. Het begrip veilig-heid is in dit verband een rela-tief begrip. Twee technische gegevens om dit toe te lichten:

- Indien we de zogenaamde.

natuurlijke stralingsdosis op 100 stellen in termen van ge-middelde straling voor de

Ne-derlandse bevolking, dan is de extra kunstmatige straling ten gevolge van

röntgendiagnos-, tiek, TV-kijken en dergelijke

ca. 40 en de stralingsinvloed

van dertig (!) in Nederland te

bouwen kernreactoren van 1 000 MW op niet meer dan 1 te stellen.

- De kans dat leden van de

bevolking om het leven ko-men door een ongeluk met een kernreactor (zoiets is ge-lukkig nog nooit gebeurd) is in de Verenigde Staten door een studiegroep van MIT bere-kend als vergelijkbaar met de inslag van een meteoriet in een .stad. De kans op een on-geluk met 100 of méér slacht-offers is 1 in tienduizend jaar

en de kans op 1 000 of méér

slachtoffers is 1 in miljoen jaar.

Angstige reactie

Hoewel wij nuchter

naden-kend tot de conclusie komen dat de toepassing van kern-energie een verwaarloosbaar kleine toevoeging is aan de gevaren die het leven in het algemeen bedreigen, bemer-ken wij toch om ons heen een angstige reactie. Ik meen dat de achtergrond van deze angst in dit verband te maken heeft met de onheilsprofe-tieën over de toekomst die ons van alle kanten worden aangezegd. Natuurlijk is er grote zorg omtrent de toe-komstproblematiek, maar de-ze zorg dreigt in een funda-mentele angst voor de

toe-komst te verkeren. Angst voor

het onbekende kan ertoe lei-den alles bij het oude te la-ten en onze verantwoordelijk-heid voor de toekomst uit de weg te gaan. Niet handelen is óók handelen.

• Onder meer in samenhang met de opslag van radioac-tief afval van kerncentrales is een vaak gehoord argument

Kernenergiecentrale te Borssele

dat men het nageslacht niet met grote verantwoordelijk-heden mag opschepen. Uiter-aard willen wij het nageslacht met zo min mogelijk aange-taste voorraden aan energie-bronnen en een zo min moge-lijk aangetast milieu confron-teren, maar wij mogen er toch vertrouwen in hebben dat on-ze kinderen en kleinkinderen eerder met méér dan met minder verantwoordelijkheid in de wereld zullen staan. • Tenslotte wordt kernener-gie aangevochten op grond van een mogelijke

kwetsbaar-heid voor terrorisme .. Nog

afgezien ervan dat dit met

technische en wettelijke

maatregelen zeer vergaand te voorkomen is, moet men zich toch afvragen of terreur aan-vaard mag worden als be-leidsbepalend element in onze samenleving. Naar mijn me-ning zijn we dan op weg de democratie fors te

ondermij-nen.

e

Donderdag 27 februari ver-waardigde minister Gruijters (volkshuisvesting)· het zich een persconferentie te geven. Premier Den Uyl persoonlijk had hem gedwongen om nu eindelijk maar eens van zijn voetstuk te stappen. Eind vorig jaar had het VVD-ka-merlid mevrouw Kappeijne van de Coppello al bij de pre-mier geïnformeerd waarom d.e D'66-minister stelselmatig gesprekken met de pers meed. Den Uyl hield zijn bouwminister toen nog de hand boven het hoofd. Maar nu. met de belabberde woningbouwcijfers zwart op wit, was dat niet langer mo-gelijk.

.. Langs deze mij onsympathie-ke weg," zoals Gruijters het uitdrukte, deed hij een poging zijn beleid toe te lichten.

Hij gaf toe dat hij het afgelo-pen jaw te optimistisch was geweest. Er zouden een dik-ke 130.000 woningen in aan-bouw moeten zijn genomen in 1974.

Het werden er bijna 112.000. Dit jaar hoopt Gruijters onge-veer ditzelfde aantal te halen. Al met al is dit in twee jaar een gat van 40.000 wonin-gen vergeleken met de oor-spronkelijke plannen.

Hemd

Daar sta je dan als minister van volkshuisvesting mooi mee in je hemd, wat overi-gens nog altijd minder be-roerd is dan die 40.000 wo-ningzoekenden die dankzij dit beleid in de kou staan. G ruijters zei de schuld van alle ellende toe te schrijven aan de onvoorziene neergang in de economie.

.. Men kan ons verwijten dat we te optimistisch zijn ge-weest, maar niet dat we in lijdzaamheid hebben afge-wacht." Volgens hem zijn af-gelopen jaar alle maatregelen

genomen die je maar kunt verzinnen.

Hij zei er natuurlijk niet bij dat hij de extra maatregelen steeds veel later heeft geno-men dan de VVD-fractie bij monde van zijn bouwexpert De Beer had gevraagd.

Fractieleider Wiegel zei vorige week te hopen dat minister Gruijters de eer aan'zich zelf zal houden en aftreedt. De Beer heeft in de Tweede

Ka-VVD-Kamerlid De Beer ... spoeddebat gevraagd ...

mer een poging gedaan om met spoed een woningbouw-debat te houden. Maar de ka-meragenda is overvol. Dat debat kan waarschijnlijk niet meer voor Pasen plaats heb-ben.

Jarenlang hebben de linkse partijen moord en brand ge-roepen over het bouwbeleid van het kabinet-De Jong err het kabinet-BiesheuveL Achteraf bleken dat recordja-ren voor de woningbouw. Toen Gruijters minister werd stond er een paradepaard voor hem klaar. Hij sprong op het zadel en reed fluitend weg. In de Stal van het minis-terie van volkshuisvesting ligt nu een kreupele knol. Drs. Hans Gruijters was zijn jockey.

Minister Gruijters .. in zijn hemd ..

Huurwet

Nauw verwant aan het bouw-beleid is de huurpolitiek . Slechts door met aftreden te dreigen lukte het het kabinet om vlak voor Kerstmis een huurverhoging van acht pro-cent af te dwingen in de Tweede Kamer. Juist die huurpolitiek is één van de oor-zaken dat de beleggers

wei-WO-Kamerlid Keja .. twee moties ..

nig animo hebben om hun geld in de woningbouw te steken. De Beer: .. En dan te bedenken dat die beleggers goed zijn voor 17.000 wo-ningen per jaar".

gemeld, zodat daartegen kan worden opgetreden, ook als de verhoging rechtvaardig is.

De VVD typeerde in de senaat het regeringsvoorstel als een "broddelwerk". Helaas wil-den de confessionele frac-ties de zaak niet opnieuw op scherp zetten.

Girorel

De inning van de milieube-lasting in de provincie Utrecht heeft een enorme rel rondom staatssecretaris Van .Hulten (verkeer) tot gevolg gehad. Deze PPR-bewindsman had de PTT opdracht gegeven om niet mee te werken aan de beslagen die het provinciebe-stuur had gelegd op de giro-saldo's van personen die wei-gerden de milieubelasting te betalen.

Het VVD-kamerlid Koning, een alom erkend jurist en fis-caal expert, viel de staatsse-cretaris hier fel op aan. Hij trok een vergelijking met Nixon, die ook tot zijn eigen schade het recht heeft probe-ren te frustreprobe-ren. Na zeer veel verwarrende ontwikkelingen stuurde Van Hulten de kamer een brief waarin hij voorna-melijk alles aan misverstan-den toeschreef. Aan het be-slag zou de girodienst verder loyaal meewerken, zo was zijn slotsom.

De afgelopen dagen heeft Ko-ning in de kamer nadere op-heldering gevraagd. Meer hierover in het volgende num-mer.

Wasterterp

Bij het verkeersdebat in de Tweede Kamer heeft minister Westerterp van de VVD wei-nig enthousiasme gehoord. Trouwens, ook de andere par-tijen verkeerden niet in opper-ste vreugde. Mevrouw

Smit-VVD-Kamerlid Koning .. opheldering ..

Kroes verweet de KVP-minis-ter dat hij "voor een dubbel-tje op de eerste rij" wil zit-ten. Hij maakt mooie sier met maatregelen die de overheid geen cent kosten. "De minis-ter hecht te veel aan suc-ces op de Bühne," zo stelde de VVD-woordvoerdster vast. Zij had kritiek op de ,,wille-keur" in het beleid van de mi-nister.

Staatssecretaris Van Hulten . . misverstanden ..

Een hartstochtelijk pleidooi hield mevrouw Smit-Kroes voor de auto. Niet omdat daarvan alle heil komt, wel omdat dit vervoermiddel niet de doem verdient die het hui-dige beleid daarop wil leggen. "Wij kunnen het niet verant-woorden om honderdduizen-den Nederlanders gestapeld

in flats in nieuwbouwwijken, verspreid door het land te huisvesten en ze vervolgens de wegverbindingen te ont-houden. Frekwent en fijnma-zig openbaar vervoer voor al die nieuwbouwwijken is on-betaalbaar. We mogen de mensen daar eigen verplaat-singsmogelijkheden niet. ont-houden," aldus mevrouw Smit-Kroes. Ook dit debat in de kamer was bij het slui-ten van dit magazin nog niet afgesloten.

Sportnota

---Minister Van Doorn (CRM) heeft een stroom van kritiek op zijn sportnota gekregen. Namens de VVD-fractie dien-de Keja twee moties in. In dien-de ene wordt afgekeurd dat Van Doorn de sportwereld geen inspraak heeft gegeven, in de andere wordt de minister uit-genodigd om een nieuwe sportnota te maken.

Kern van de kritiek is dat de minister uitsluitend oog lijkt te hebben voor de sportieve re-cratie, en nàuwelijks voor de georganiseerde sportwereld en de topsport. Van Doorn heeft beterschap beloofd, maar daarmee de race nog lang niet gewonnen.

•

Nieu«Te

hoeken.

Bij de uitgeverij KI uwer te De-venter is verschenen Over-zicht van het Nederlandse milieurecht van de hand van J. J. de Graeff en prof. mr. J. M. Polak, no. 20 in de se-rie Recht en Praktijk.

De schrijvers inventariseren de in Nederland bestaande re-gelingen en wettelijke bepa-lingen op het gebied van de verontreiniging van lucht, bin-nenwateren, kustwateren, zee en bodem; de geluidshinder; de opslag, transport e.d. van radio-actieve stoffen en ert-sen; en de controle over ver-vaardige produkten voor zover deze bij produktie, distributie, gebruik en lozing of dumping als afvalstof op enigerlei wijze het milieu kunnen schaden. Verder wordt een overzicht gegeven van de (staats)instel-lingen die zich met de uit-vaardiging van wetten en re-gels bezighouden of daar in-vloed op uitoefenen. Prijs

f

21 ,50 (abonnees op de se-rie 20% korting); 102 pag.

Prof. dr. L. M. Klaassen en drs. A. C. P. Verster zijn de auteurs van het boek Kosten-baten-analyse in regionaal per-spectief, verschenen bij Tjeenk Willink in Groningen.

In deze publikatie is een aan-tal colleges samengevat die gedurende het academisch ~

Te KOOP zeer gunstig gelegen

WOONHUIS

aan de VAN NIJENRODEWEG te A'dam-Buitenveldert.

Bev. 6 kamers, ruime hal en garage. V.v .

e.v. Tuin op het zuiden, grenzend aan gemeente-plantsoen.

O-plevering zeer spoedig in

over-leg. Koopprijs f 159.000,- k.k.

lll.;l[[illii.

iJcl/e

etl?Jompagnon&)Jl!

~ makelaars o.g.

Direktie:

G. Bolle, S.G. Engelsman Jr., Jac. Timmerman. Stadhouderskade 2, Amsterdam.

vervolg van pagina 11

jaar 1972/'73 aan de Eras-mus-Universiteit werden ge-geven over genoemd ondwerp. In het eerste deel is er-naar gestreefd een overzicht te geven van de theoretische problemen waarmee een ieder die zich met kosten-ba-tenanalyse bezighoudt, wordt geconfronteerd. In een twee-de twee-deel is een aantal voor-beélden gegeven van uitge-voerde analyses. In de voor-beelden betreffende de indus-triële ontwikkeling van Hun-terston in Schotland en de in-poldering van het Amelandse Wad wordt getracht de pro-blematiek te verheffen boven het gebruikelijke sociaal-eco-nomische niveau door naast economische en sociale ook milieuaspecten in de be-schouwingen te betrekken 214 pag.

Het maandblad TWS, het tijdschrift voor juridische, fis-cale en economische vraag-stukken van vennootschap-pen, verenigingen en stichtin-gen en voor de algemene pro-blematiek van de onderne-ming, is in januari met een bij-zonder nummer gekomen, ge-wijd aan de faktor arbeid binnen de onderneming en de ontwikkeling in de verhou-dingen tussen de komponen-ten die tesamen de onderne-ming en haar doelstellingen bepalen. De onderwerpen zijn: prof. mr. N. E. H. van Esveld: Harmonie of conflict in ar-beidsverhoudingen; dr. A. Pe-per: Macro-sociologische ont-wikkelingen in de Nederland-se arbeidsverhoudingen; prof. dr. W. Albeda: Multinationals en arbeidsverhoudingen; mr. H. J. de Bijll Nachenius: Me-ningen uit NVV en CNV over de ontwikkeling van Onder-nemingsraad en Raad van Commissarissen; mr. M. M. Lombaers: Een beschou-wing over de verhouding tus-sen vakorganisatie, onderne-mingsraad en bedrijvenwerk; dr. J. J. Ramondt; Arbeiders-zelfbestuur in een politieke monocultuur; mr. H. J. Jansz: Wijzigingsvoorstel Wet op de ondernemingsraden enig commentaar. Uitg. Kluwer. Prijs

f

8,50; 52 pag.

•

'De laatsteweken is een discus$ie in de VVD gaande,. o.a. via onze

r:ub~iek .. Mijn opinie js ... .::. over de vraag of liberalen zich nog wel. . th1,1is kunnenvoelen in de · · rode vakbonden èn of het'

geen tijd wordt dè oprich.ting te overwegen van een U barale vakbond. ·Het' artikel van Ph. C. Ja

Chapelle op deze pagina is een bijdrage in die discussie.

CCNV>

"

•

In Nederland is 42 procent van de werknemers georgani-seerd. De grootste vakcentra-le is het NVV met zijn onge-veer 670.000 leden. Het NKV telt ongeveer 40Ç>.OOO leden, het CNV1 _{ongevéer 230.000.}

Naast deze drie z.g. erkende vakcentrales (erkend in de zin dat zij betrokken worden bij het georganiseerde overleg) bestaat de Raad van overleg voor mediaal en hoger perso-neel, die 120.000 leden heeft. En verder is er een aantal .,ca-tegorale" bonden.

De VVD heeft altijd op het standpunt gestaan dat de vak-beweging niet op de stoel van het parlement behoort te gaan zitten. Vakbonden zijn ont-staan en vervullen een uiterst nuttige functie als behartigers van de belangen van werkne-mers. Tot die belangenbehar-tiging kan men een hele reeks zaken rekenen, van het loon-overleg tot juridische bijstand bij ontslag. De belangenbe-hartiging is nodig. Er zijn nu eenmaal werkgevers die on-aardige dingen doen. Het is het goed recht van de werk-nemer zich daar tegenover sterk te maken.

Omturnen

Natuurlijk doen de vakbonden en de vakcentrales aan poli-tiek. Dat kan niet anders en er is ook niets tegen zolang zij het doen binnen het raam van de belangenbehartiging. Maar als zij zich bijvoorbeeld gaan uitspreken over de hoog-te van de defensiebegroting, dan gaan zij - naar onze me-ning - buiten hun boekje. Dan begeven zij zich op het ter-rein van het parlement. En dan wordt het doel van de vakbeweging niet het beharti-gen van de belanbeharti-gen der le-den, maar het omturnen van de maatschappij.

In sommige vakbonden is die

tendens sterk aanwezig. Het schoolvoorbeeld is Groene-velds Industriebond, aange-sloten bij het NVV. Maar de Bouwbond van datzelfde NVV heeft een duidelijk ande-re stellingname. En voor iedereen is waarneembaar (men hoeft maar goed te luis-teren naar de heer Lanser) dat het CNV als geheel aan-zienlijk minder politiek is dan NKV en vooral NVV.

Het is duidelijk dat VVD-le-den en -stemmers zich niet altijd thuis zullen voelen in hun vakbond. Dat zijn er overigens bij het NVV nog aardig wat. Precieze cijfers zijn niet bekend, maar bij het NVV zelf schat men het per-centage VVD-georiënteerden op ongeveer tien. Zo'n 60.000 leden dus. Bij NKV en CNV liggen de percentages, naar men veronderstelt, aanzien-lijk lager.

Ander geluid

·ode

Vakbond lopen·

Drs. G. M. V. van Aardenne

Vierde centrale

Eruit lopen en een eigen bandje oprichten helpt niets. Dat zie je ook bij afkalving elders. Kijk naar DS'70, de club die zich heeft afgeschei-den van de PvdA omdat Nieuw Links daar de dienst ging uitmaken. Kijk naar an-dere splinters in de politiek,

Minister

Van Doorn

zoals de PSP, de PPR.

"Neen", zegt Van Aardenne, "eruit lopen is een gevaarlijke zaak als je niet zeker bent van succes. Een splinter in de vak-beweging kan niets voorstel-len. Juist vanwege die belan-genbehartiging heb je een goed en vrij kostbaar

appa-raat nodig - en dat kan alleen als je veel leden hebt".

Voor een ",iberale vakbond" voelt Van Aardenne niets. "Een vabond hoort een be-langen-organisatie te zijn, niet een politieke organisatie. Al-leen het woord "liberaal" al zou - terecht dan waarschijn-lijk - bindingen doen vermoe-den met de VVD. Dat ver-schijnsel, bindingen van een vakcentrale met een politieke partij, bestrijden wij nu juist bij de erkende centrales. Nou, dan moet je er zelf niet óók aan gaan meedoen".

"Dat wil niet zeggen", zo ver-volgt Van Aardenne, "dat men niet kan streven naar een vier-de vakcentrale, met een neu-traal karakter. Noem het wat mij betreft een "algemene" vakcentrale. In de sector van de beambtenbonden is be-weging ontstaan. Dat zou kunnen leiden tot een bunde-· ling van krachten, waarbij uit-bouw in de industriële sfeer denkbaar is. Maar de VVD be-hoort bij dat proces geen rol te spelen. Dat zou ook niet goed zijn voor onze verhou-ding tot de bestaande vakcen-trales, die nu eenmaal onze gesprekspartners zijn. Nu wat minder, omdat wij in de oppo-sitie zitten, straks weer meer als wij regeringsverantwoor-ding dragen".

Overigens is de heer Van Aar-denne wèl van mening dat de Raad van overleg met zijn 120.000 leden voor "erken-ning" in aanmerking komt, zuiver op grond van het ge-tal. Ér zijn trouwens tekenen die erop wijzen dat in bre-de kring elbre-ders daarover net

zo gedacht wordt.

e

In Vrijheid en Democratievan 21 februari stond in hetartikel "De bureaula van minister Van Doorn" vermeld dat de betreffende bewindsman (mr. Van Doorn dus) lid is van de KVP. Dat is uiteraard onjuist. De heer Van Doorn verliet in 1968 de KVP en is sindsdien lid van de PPR.

•

•

•

<

~(ltll.ll:1

I

ss

te

De Culturele Commissie van de VVD kwam op 5 februari j.l. bijeen. De leden beraadden zich over punten waarvan zij het wen-selijk achtten dat zij door de VVD-fractieleden bij de behande-ling van de begroting van CRM aan de orde zouden worden ge-steld.

Uitgebreid werd gesproken over het mediabeleid van minister Van Doorn en over het functio-neren van de Raad voor de Kunst. Men vroeg zich af of het zgn. vormingstheater, dat niet ope-reert. om tegemoet te komen aan een behoefte doch optreedt tij-dens verplichte lesuren als zo-danig niet duidelijker het karak-ter heeft van ,.onderwijs" dan van ,.cultuur".

Voorts heeft de Commissie uit haar midden een subgroepje ge-vormd om zich te beraden over bouwstenen voor de culturele paragraaf in een vernieuwd ver-kiezingsprogramma.

De Commissie betreurt dat drs. L. van Leeuwen zich wegens het aanvaarden van zijn nieuwe funk-tie als burgemeester van Ca-pelle a/d IJssel genoodzaakt heeft gezien het lidmaatschap van de Culturele Commissie neer

te leggen.

e

Nit.~tn:vs

uit

uit

de:~

.JOVD

• De propaganda-feestavond

van de afdeling Zuidlaren wordt gehouden op zaterdagavond 22 maart in de ,.Sprookjeshof". Sprekers onder meer: Paula Was-sen-Van Schaveren (voorzitster nationale commissie emancipatie van de vrouw). Mieke Sterk (atlete) en Annelien Kappeijne van de Coppello (lid van de Tweede Kamer voor de VVD). • De JOVD Geldermalsen houdt maandag 1 0 maart een openbare forumavond in hotel ,.De gouden leeuw", Rijksstraatweg 7 te Gel-dermalsen.

Aanvang 20.00 uur. Sprekers zijn de heren E. Nijpels, alge-meen voorzitter van de JOVD, F. Portheine, lid van de Tweede Ka-mer voor de VVD en drs. H. Roethof, lid van de Tweede Ka-mer voor de PvdA en oud-voor-zitter van de JOVD. Gespreks-onderwerp: ,.Polarisatie,

.,Gelijkheid van man en vrouw, de volledige integratie van de vrouw in de ontwik-kelingsinspanning en de toe-nemende bijdrage van de vrouw aan de ontwikkeling van vriendschappelijke be-trekkingen en de versterking van de wereldvrede op alle niveaus, nationaal, regionaal én internationaal". Dat is het drieledige doel dat met het Internationale Jaar van de Vrouw wordt nagestreefd. Dit zei mevr. Helvi L. Sipilä, se-cretaris-generaal van de Ver-enigde Naties voor het In-ternationaal Jaar van de Vrouw, op een bijeenkomst in de Ridderzaal die op 13 februari j.l. was georganiseerd door het Nationaal Comité Internationaal Jaar van de Vrouw 1975.

In dit verband is het belangrijk dat elk land zijn binnenlandse situatie bestudeert om na te gaan in hoeverre de vrouw ge-lijke rechten en kansen heeft verworven als, zo vervolgde mevr. Sipilä, de man, en in hoeverre zij op gelijke voet met de man verantwoordelijk-heden draagt.

Het is evenzeer van belang te onderzoeken in hoeverre de vrouw volledig geïntegreerd is in het leven van de natie, wat het bekleden van func-ties in alle sectoren en op al-le niveaus betreft. Ook moe-ten wij wemoe-ten in hoeverre de vrouw bijdraagt aan de ont-wikkeling van vriendschappe-lijke betrekkingen tussen de landen en wel vooral aan de formulering van het buiten-lands beleid, en in hoeverre zij een stem heeft in de inter-nationale besluitvorming op alle gebieden, ten einde poli-tieke, economische en socia-le vraagstukken op te lossen en de voorwaarden te schep-pen die gunstig zijn voor de bevordering van wederzijds begrip en vrede.

De situatie verschilt van land tot land, maar momenteel is er geen enkel land ter wereld waar vrouwen naar evenre-digheid van hun aantal zeg-genschap hebben in de poli-tieke besluitvorming, op welk niveau ook. Toch zijn er nog maar weinig landen meer waar de vrouw niet het - al-thans theoretische - recht

den waarom de vrouw poli-tieke rechten zou genieten zonder de daarbij behorende verantwoordelijkheden op zich te nemen.

. daartoe heeft. Het Internatio-naal Jaar van de Vrouw bete-kent derhalve een beroep op de vrouw zelf, haar eigen mogelijkhedel'l te onderken-nen als burgeres van haar eigen gemeenschap, haar eigen land, en ook van de we-reld, waar de onderlinge af-hankelijkheid steeds groter wordt. Er is geen enkele

re-Sedert hun oprichting heb-ben

utl

Verenigde Naties ac-tief de grondbeginselen ge-propageerd van de gelijk-heid van alle mensen, zonder onderscheid naar, bijvoor-beeld geslacht. In vele ver-klaringen, internationale over-eenkomsten, aanbevelingen en resoluties zijn de interna-tionale normen voor gelijk-heid vastgelegd en is er ge-vraagd om uitbanning van alle normen van discriminatie.

Het Internationaal Jaar van

A. VAN DE LOOSDRECHT EN CO B.V.

Bestaande uit landhuis, carport, 4 paardeboxen, hobbyschuur, relaxruimte van 30 m2 _waarin

o.m. sauna met centrale verwarming en douche, 2 grote schuren, verwarmd zwembad van 5.6 x 11.5 m, sier.- en bostuin van totaal 13.620 m2

Het gehele terrein is afgerasterd. Het landhuis is enige jaren geleden geheel gerenoveerd en voldoet aan alle eisen van de tegenwoordige tijd. Indeling: Zitkamer met schouw van massief eiken, ruime keuken, voorzien van alle moderne apparatuur. Eetkamer met parketvloer. Ruime hal met massief eiken trap met parket. Toilet. studeerkamer en hobbykamer. Wijnkelder. 1 e verdieping: 5 slaapkamers allemaal voorzien van wastafels met warm- en koud stromend water, grot-e badkamer, met o.a. bidet, toilet, 2 wastafels, ligbad en douche. 2e verdieping 3 slaapkamers eveneens met vaste wastafels, toilet en douchecabine. De prijs bedraagt l 750.000,- kosten koper incl. de algehele stoffering van de allerbeste kwaliteit. Het geheel is gemeubileerd in de stijl van dit landhuis, desgewenst kan de koper deze meubilering geheel of gedeeltelijk overnemen.

makelaars in onroerende goederen F. A. Moli]nlaan 28 te Nunspeet Tel. 03412-2363 b.g.g. 2925 bemiddelen gaarne bij de verkoop van nevenstaand pand te weten:

de Vrouw dient een jaar te zijn waarin een nieuw tijd-perk aanvangt waarin over de gehele wereld de vrouwen onderling solidair zijn en man-nen en vrouwen elkaar als partners beschouwen, ten ein-de datgene te bereiken waar-naar wij allen streven- ver-betering van dè kwaliteit van het bestaan en het scheppen van een nieuwe en menselij-ker wereld.

In juni/juli 1975 zal in Mexi-co City de'Wereld Conferen-tie van het Internationaal Jaar van de Vrouw worden gehou-den waar, naar verwacht, een mondiaal actieplan zal wor-den aanvaard om de doelstel-lingen van het Internationaal Jaar van de Vrouw te verwe-zenlijken, aldus mevr. Sipilä.

Een ieder zal ongetwijfeld zijn eigen mening hebben over het Jaar van de Vrouw; het feit ligt er nu eenmaal, dat het is ingesteld. Onze Organisa-tie heeft haar volle mede-werking aan de activiteiten toegezegd, evenals vrijwel alle bij de. Nederlandse Vrouwen Raad aangesloten organisa-ties.

Indien op het plaatselijk of provinciaal vlak op de VVD-vrouwen een beroep op me-dewerking aan de te organise-ren activiteiten wordt gedaan, zal ons bestuur het dan ook bijzonder op prijs stellen als u aan dit beroep gehoor wilt geven, zodat de liberale vrou-wen hierbij niet zullen ont-breken.

Gelijkerechten in EEG

12 februari j.l. een richtlijn goedgekeurd die de discrimi-natie van vrouwen op dit ge-bied zo snel mogelijk moet uitbannen. De Europese mi-nisterraad krijgt de richtlijn binnenkort op tafel. Deze heeft 1 7 dec. '7 4 al de gelijke beloning voor vrouwen en mannen geregeld. Nu wordt

de negen lidstaten van de EEG gevraagd binnen een jaar alle maatregelen te treffen die de discriminatie van de vrouw in het arbeidsproces opheft.

•

KrÏinpcn.ei•n·anJ•(I

Op maandag 10 maart vindt in Berkenwoude in de

Krim-penerwaard een openbare bij-eenkomst plaats van de Vrou-wen in de VVD in het Cultu-reel Centrum, Kerkweg 2, aanvang 20.00 uur. Er zal een forum gehouden worden over "emancipatie en het Jaar van de Vrouw" o.l.v. mevr. Lap en met medewerking van mevr. Boef-v. d. Meulen (lid Man,

moet 11\Îorden•aangepa:n.:'S'sn .. ·. de

grond. TPouwans;.otlkn:a$;., ··

tleve öurgersdie ons

v~nnut-1 tig

materiaal

heöber:wdot2,ièn•,

kwamen toteen eensluidt:Jf!äiii'

conclUsie.

De

commi

·

tót

.een:

eel'lstèinrnig

gekort'l~n:

{Ne

'f'l:!·m,ûin ·

a~ri'

t#iMn · ..

~ll·

e9f5t

.

gror\~lág.

T:et.og·naar

·• . tuur:·•f1ie·

nieuwe bepta

rnoe,~l'!

1

al

oQ.:'dle

Qr'

worch!!n in

t.

M

mà~iilir'l er

rlljk ·

.. •

me·a~c>ud

.

zo'n'4~·~fl.~:O.

· ·

l(eling·óók.geld.k~r·

..

:\;•!''

;';;rs:

Vrouw, Maatschappij, exweth PvdA Capelle a/d IJssel), mevr. Evenhuis-v. Essen (voorz. Vrouwenbelangen, mevr. A. Kappeyne-v. d. Cop-pello (lid Tweede Kamer voor de VVD) en mevr. Wassen-v. Schaveren (voorz. Nat. Ad-viescommissie Emancipatie).

•

.Het·

is

ov~(igens

de

DedO~A

•

Hng·dat

dé·Hilverso~.~.~é• be\to~k:~

volklog

ru\mi:ueggenl5èt!láp,Jfli>

déze .. aartg~ègenl:teid . krljg':t;;. Oe •.

Hilversummers•., ;

I'Jê.t:>b.aQ\

. zich t6t

dusverre

niet<ofibè,.;<

tuigd ·gelaten .èn .de comml~-.,

..

Steleden

Varli OJ.lttige

'•Wenk,enJ .. ·

. .

enJnformat'i~

voorzien;

c;,l,n~(ie

hele•

\·gemeei'lte .

dijk~ ··tti~'tlt

aarcllg.·.content:

m~t de nu.l.!Sfiol.t; ..

ge

situati~itbtèri ;wè.:t~et,n~·

zo

maar

.hól.l(je:t1,,.Ats eritlfêett~

een

'Qevaártilkê ·

sltuat~ Ol1tJ

staát/-'oudé rnensel!f

k'l.lrtbèn' .

op·'oepaaldé·

punten

\Îl1l't~fij.Z'

'te

stèltle:r~.

o ' ( ' , , o',

~'op ' / : ~' '

' , , ',~:, , , , , 0

Schouderklop

voor

door onze parlementaire

redac-teur

Van der Stoel

H. J. de Koster

Het kan vreemd lopen in de politiek. Bij het kamerdebat over buitenlandse zaken kreeg PvdA-minister Van der Stoel van zijn eigen partij de wind van voren. Bemoedigende schouderklopjes kreeg hij van de VVD.

,.Ik ben verheugd over het feit dat mijn analyse van de ontspanning in grote lijnen door de minister wordt onder-schreven," zei VVD-woord-voerder De Koster. ,.Hij is zo-wel realistisch als optimis-tisch geweest. Zonder gren-zeloos optimisme moet men niet aan oost-west besprekin-gen beginnen," aldus De Kos-ter nadat Van der Stoel zijn beleid in de kamer had ver-dedigd.

De liberale buitenlanddeskun-dige had in het begin van het

debat al gezegd dat het be-leid ,.evenwichtig" is. Hij on-dersteunde het verzet van mi-nister Van der Stoel tegen het verlangen van de linkse par-tijen om de banden met de re-gering-Thieu in Zuid-Vietnam te verbreken en de revolutio-naire regering daar te erken-nen.

Vredeling

Kritiek had hij op het Navo-beleid, waarvoor vooral minis-ter Vredeling verantwoordelijk is ... Waarom lopen wij wel de Navo voor de voeten tijdens de onderhandelingen met der-den maar komt het kabinet niet met nieuwe creatieve voorstellen?" vroeg hij zich af.

Hij bedoelde daarmee onder andere de openlijke verklaring van de regering om de tac-tische wapenen te betrekken in de besprekingen over we-derzijdse troepenverminde-ring. De bondgenoten hebben dit tot nu toe buiten de be-sprekingen gehouden. De Koster noemde deze houding van het kabinet ,.een school-voorbeeld van westerse des-organisatie" dat geheel onno-dig aan de wereld is getoond.

Pronk

Minister Pronk (ontwikke-lingssamenwerking) kreeg in het buitenlanddebat een flin-ke veeg uit de pan omdat hij een sterke neiging heeft om z.ich te bemoeien met de binnenlandse politiek van an-dere landen. Waalkens: ,.In zijn uitspraken toont de mi-nister zich telkens weer een echte neo-kolonialist. Want dat is het wanneer een ring tegen een andere rege-ring zegt: gij krijgt de brood-nodige hulp alleen van mij wanneer ge de inrichting van uw samenleving aanpast aan onze politieke opvattingen." Waalkens zei dat de VVD die houding volstrekt verwerpt.

Ook had hij kritiek op de

ma-Minister Van der Stoel

nier waarop Pronk het be-drijfsleven in de ontwikke-lingssamenwerking buitenspel probeert te zetten. Waalkens vroeg zich verder af of het wel zinvol is de hulpverlening volgend jaar met één mil-' jard gulden te verhogen, ter-wijl er dan een stuwmeer is van 2955 miljoen gulden. Hij pleitte er voor (ook in een mo-tie) dat ons land bij geldle-ningen aan arme landen de waardevermindering van de munteenheid in die landen ten opzichte van onze gulden voor eigen rekening neemt.

De VVD kwam verder met moties om Cuba niet langer te beschouwen als een land waarop wij de hulp concentre-ren en om het systeem van internationale culturele be-trekkingen te herzien.

•

Geruime. tijd hebben er ge-ruchten de ronde gedaan dat de Russische partijleider Brezjnjew ziek was. Enerzijds waren er genoeg mensen te vinden die de aard van de ziekte meenden te kennen. Leukemie was de ernstigste kwaal die de autoverzamelaar van het Kremlin werd toege-dacht. Anderzijds waren er genoeg die het meer in de richting van een ,.politieke" ziekte zochten, vooral toen Brezjnjew zijn reis naar het Midden-Oosten afzegde. Hij zou een bezoek aan Egypte hebben willen vermijden om gezichtsverlies te voorkomen, daar het onwaarschijnlijk was dat Sadat bereid was opnieuw· aan de leiband van de Sow-jet-Unie te lopen.

Ook zou de partijleider te toe-gevend tegenover het Wes-· ten zijn geweest, hetgeen aan zijn positie in het Kremlin afbreuk zou hebben gedaan. Met name zijn toegevendheid tegenover de Verenigde Sta-ten met betrekking tot de ver-ruiming van emigratiemoge-lijkheden voor joden in ruil voor een handelsakkoord, zou hem geen goed hebben ge-daan. Een poging van het Amerikaanse Congres in ·dit opzicht het onderste uit de kan te halen deed de deur dicht. De Sowjet-Unie besloot geen handelsakkoord aán te gaan en Brezjnjew leek van het toneel te verdwijnen.

Vage verklaring

Brezjnje«T.

I

•

s

door onze redacteur buiten-land

«Teer beter

traag voortgang vindt in Ge-nève werd na het kerstreces hervat zonder dat het ogen-schijnlijk had geleden onder het Russisch-Amerikaanse in-cident.

I

De Russen blijven voor ont-spanning geporteerd hoewel er in sommige S.owjet-bron-nen teleurstelling wordt geuit over de resultaten van de ont-spanningspolitiek. Voordelige economische overeenkom-sten met het Weovereenkom-sten zijn niet zo vlot tot stand gekomen als werd verwacht en, terwijl men in de Sowjet-Unie zijn toon tegenover het Westen matig-de, leek men daar meer na-druk te gaan leggen op het probleem van de dissidenten in de Sowjet-Unie. In het Mid-den-Oosten trachtten de Amerikanen de Russen buiten spel te zetten bij het opzet-ten van een regeling. Als reac-tie hierop lieten de Russen de Amerikanen weten zich niet met hun binnenlandse aangelegenheden te be-moeien middels het niet door laten gaan van het handels-akkoord, streven zij krachtiger dan ooit naar hervatting van het overleg over het Midden-Oosten in Genève en leggen ze in de media meer nadruk op de economische crisis in het Westen.

De Russische partijleider Brezjnjew

Verandering

Maar er is, zoals Jonathan Steele in de Guardian op-merkte, wel het een en ander veranderd sinds de jaren der-tig toen de Sowjet-Unie de economische moeilijkheden in het Westen aangreep om de communisten daar op te wek-ken tot massa-actie en alge-mene stakingen. Moskou biedt de werklozen nu hulp door zaken te doen met hur kapitalistische werkgevers. "De Sowjet-Unie kan nieu111 werk verschaffen aan duizen den en nog eens duizender arbeiders in uw land en eer

nieuwe stimulans betekenen voor de economie", zei Brezj-njew tijdens een lunch voor de Britse premier.

Steele meent dat de angst voor de herleving van het fas-cisme de Sowjet-Unie er van-af houdt de politiek van ont-spanning te laten varen en ook zonder Brezjnjew zou de drang tot ontspanning blijven bestaan.

Misschien speelt ook hierbij het conflict met China een rol. Zoals de Chinezen er bij het Westen op aandringen vooral de defensie in stand te hou-den tegenover de "sociaal-im-perialisten" in Moskou, zo zouden de Russen er mis-schien voor willen waken op twee fronten strijd te moe-ten leveren. Er is geen reden geweest het 25-jarig bestaan

van het Sina-Sowjet verdrag te vieren en de onderhan-delingen tussen Chinezen en Russen over de omstreden grènsgebieden gaan zonder enig resultaat hun zesde jaar in.

Hoe het zij, verwacht wordt dat het overleg tussen de West- en Oost-Europese lan-den plus de VS en Canada in Genève (CEVS) nog vóór de zomer tot een resultaat zal leiden.

Het voornaamste obstakel dat nog genomen moet worden is dat van de bevestiging van het vertrouwen in elkaar. Van de Russen wordt langd dat zij reden tot ver-trouwen geven door in te stemmen met een systeem van meldingen van militaire oefeningen en het toelaten van waarnemers daarbij.

De Russen gaan daarin een klein eindje mee, maar zijn nog niet bereid gebleken daarin volmondig toe te stem-men. Het punt van de uit-wisseling van personen en ideeën, dat vooral bij de Ne-derlanders hoog op het ver-langlijstje heeft gestaan, heeft het blijkbaar niet gehaald, ter-wijl de Russen mogelijk niet geheel hun zin krijgen in de kwestie van de onverander-lijkheid van de status quo in Europa. Veranderingen zou-den mogelijk moeten blijven

middels door overleg tot stand gekomen akkoorden, vooral van belang voor een eventuele hereniging van Oost- en West-Duitsland.

Evenwicht

Het is natuurlijk de vraag hoe hoog men de waarde van de-ze toekomstige Geneefse ak-koorden moet schatten. Zon-der een daadwerkelijke troe-penvermindering in Europa, die de parallel lopende be-sprekingen in Wenen over de wederzijdse troepenverminde-ringen (MBFR) zouden moe-ten opleveren, betekenen mooie beginselverklaringen over veiligheid en samenwer-king geenszins dat de betrok-kenen hun militaire krachts-inspanningen zullen vermin-deren. Veiligheid blijft dan een kwestie van evenwicht in be-wapening, eerder dan van ontwapening en hoe samen-werking in het licht van de blijvende ideologische ver-schillen meer kan zijn dan het afsluiten van min of meer voordelige handelstransacties is ook niet duidelijk. Wat pa-pieren verklaringen over de eerbiediging van de status quo in tijden van grote span-ningen betekenen, heeft de ge-schiedenis ons maar al te vaak laten zien. Maar voor meer tastbare resultaten schijnt de tijd nog lang niet rijp, met of zonder Brezjnjew.