Vlaams meldpunt voor invasieve exoten: samen op de uitkijk

(1)

1

Vlaams meldpunt voor invasieve exoten

samen op de uitkijk

ANKONA ANKONA ANKONA

(2)

(3)

Ongenode gasten

Natuurindicatoren.be, INBO

Aanpak van probleem

(4)

Vroeg waarschuwingssysteem

Early warning system

Informatie Melding Alert Actie

Onderdelen van een EWRR

Surveillance en monitoring

Meetnet/gespecialiseerde surveillance Surveillance “in de breedte”

Diagnose en dataprocessing Validatie door experten

Geavanceerde technieken (vb. e-DNA) Risico-analyse

Quick screening of uitgebreid

Internationaal aanvaarde protocollen (ISEIA, Harmonia+, fisk, gablis, eppo) Rapporteren en informeren

Tijdsbestek zo kort mogelijk houden Snelle respons

Niets doen

(5)

Invasive Species Ireland

Binnenkort nodig !

CBD > EU strategie

Europees

Voorstel verordening

Lijst van voor de EU

zorgwekkende soorten (< RA) Toezichtsysteem nodig (Art 12) Rapportage Europa en andere MS

Indicatoren

(Aichi, Eu-headline)

(6)

GB NNSS, Niall Moore

Vraagzijde

EWS – maximaal informatiesysteem

systemen voor real-time opslag van observaties minimale vereisten

Soortnaam Georeferentie Datum Waarnemer

centrale databank waarin deze gegevens samenkomen gecoördineerde back-office voor het valideren van waarnemingen door experten

(7)

Aanbodzijde analyse

Enquête

Algemene informatie

Projectinformatie

Dataset informatie

Referenties en

toegankelijkheid

Temporele resolutie

Geografische spreiding

Taxonomische scope

EWS portal

Pilootproject (2012)

Doelstellingen

nagaan op welke manier EWS georganiseerd kan worden; voor welke soorten EWS georganiseerd kan worden; globale evaluatie a.d.h.v. een aantal toetsingscriteria.

spin-offs

“centraal” meldpunt voor een selectie van IAS; grotere aandacht voor IAS in inventarisatiewerk; mobilisatie van vrijwilligers voor het opvolgen van IAS; informatie en sensibilisering en sensibilisering en sensibilisering en sensibilisering van veldwerkers van burgers. http

httphttp

(8)

(9)

Opzet

Opzet soorten en herkenbaarheid

soorten en herkenbaarheid

Opzet

(10)

Informatie voor waarnemers

Fiches opgemaakt door NP studie

Opzet

Alertsysteem

Individuele soorten en gebieden

EWS-groepen (alarm, opkomend, gevestigd)

(11)

Globale evaluatie

Vragen

Welke soorten werden waargenomen en in welke mate ? Werden nieuwe soorten (= alarmlijst) opgepikt ?

Hoe gebiedsdekkend werden de gegevens verzameld ? Meer exotenwaarnemingen verricht in natuurgebieden ? Verzonden alerts

Kwaliteit en graad van detail van gegevens ? Meer exotenwaarnemingen door pilootproject ?

(12)

Resultaten

80% gevestigde soorten (> 5000 wnm)

nijlgans + halsbandparkiet: 95 %

15% opkomende soorten

damhert (24 %), Indische gans (21 %), zwarte

zwaan (20 %)

5% alarmlijst soorten

Rosse stekelstaart + heilige ibis (90 %)

(13)

Resultaten

exotische vogels

Exoten 2011-2012

Meer in Vlaanderen

Verspreid voor alle

EWS categorieën

Focus op

Focus op natuurgebieden ?

natuurgebieden ?

(14)

Focus op

Focus op natuurgebieden ?

natuurgebieden ?

Gevestigde soorten: overal

Alarm & opkomende: meer binnen

natuurgebieden

Focus op

Focus op natuurgebieden ?

natuurgebieden ?

meer dag-bezoeken binnen natuurgebied

dan erbuiten, en dit voor alle EWS

categorieën

(15)

Meer exotenwaarnemingen ?

aandeel exoten

wnm gemiddeld

3,3 %

van 27.000 in

2009 naar bijna

50.000 in 2013

Aandeel

gevestigde

neemt toe

(chi2 = 164.2611, df = 8, p < 0.001)

Resultaten

Alerts

35 ingeschrevenen

1621 alerts (46 pp)

Verklaring:

Korte looptijd Beperkte promo

(16)

Conclusies

Waarnemingen.be is een zeer belangrijke bron van exotendata meldingen weerspiegelen populaire soortengroepen bij de natuurvrijwilliger (vogels, planten, zoogdieren)

ook alarmlijst soorten worden opgepikt ! Vlaanderen wordt gebiedsdekkend bestreken

Alarm en opkomende soorten worden meer binnen natuurgebied waargenomen

tijdens de EWS periode niet substantieel meer gegevens van exoten algemeen of meer gegevens van EWS

Data hebben voldoende detail en kwaliteit voor validatie Mobiel waarnemen neemt aan belang toe

Aantal ingeschreven personen op de alerts was relatief laag (!) systeem wordt al gebruikt bij beleidsvoorbereiding en – uitvoering

Keep

(17)

Keep

Keep an

an

an eye

eye

eye out…

out…

(18)

Keep

(19)

Keep

Keep an

an

an eye

eye

eye out…

out…

Keep

Keep an

an

an eye

eye

eye out…

out…

(20)

To

To do’s

do’s

Soortenlijsten in lijn brengen voor België Soortenlijst in lijn brengen met EU lijst

Structurele financiering voor exotenopvolging via citizen science

Meer databronnen aanspreken + centralisatie Blijvend promotie maken

EU Verordening: dataverplichtingen Meesporen met professionele monitoring Rapid respons mechanismen opzetten

van een meldpunt naar effectieve EWS

Thankies

Natuurpunt Studie vzw (Wouter Vanreusel, Jorg Lambrechts, Marc Herremans, Karin Gielen)

Stuurgroep EWS

Alain Dillen (Agentschap voor Natuur en Bos), Bart Roelandt (Agentschap voor Natuur en Bos), Bianca Veraart (Provincie Antwerpen), Chris Van Liefferinge (Agentschap voor Natuur en Bos), Maud Istasse (DG Environnement), Elke Van den Broeke (Departement Leefmilieu, Natuur en Energie), Etienne Branquart (Service Public de Wallonie), Floris Verhaeghe (Agentschap voor Natuur en Bos), Gert Michiels (Hubertus Vereniging Vlaanderen), Hans De Schryver (Agentschap voor Natuur en Bos), Jan Coussement (Vlaamse Verenigingvan Hengelsport Verbonden), Freddy Janssens (LIKONA, provincie Limburg), Lucas Bergmans (Agentschap voor Natuur en Bos), Nicolas Brackx (Vogelbescherming Vlaanderen), Nick Berckvens en Hans Casteels (ILVO), Olivier BECK (Brussels Instituut voor Milieubeheer), Kim de Bus (Inagro vzw), Mieke Hoogewijs (Provincie Antwerpen), Jean-Yves Paquet (Natagora), Ann-Katrien Lescrauwaet, Thomas Verleye en Nancy Fockedey (Vlaams Instituut voor de Zee), Sonia Vanderhoeven (Belgisch