1
Contactpersoon Ons kenmerk Uw kenmerk Doorkiesnummer
drs. C.J. Muselaers OPTA/AM/2011/200608 (070) 315 35 92
Datum Onderwerp Bijlage(n)
18 maart 2011 11.0063.01 Reactie op de consultatie van de verdeelregeling
Geachte heer Verhagen,
Op 11 februari 2011 heeft het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (hierna: het ministerie) het college van de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit (hierna: de OPTA) verzocht om een reactie op de consultatie van de verdeelregeling voor 800 MHz, 900 MHz, 1800 MHz en een aantal andere vergunningen. U vraagt OPTA daarbij advies uit te brengen op het voorgenomen beleid. Het hierna volgende advies is, in overeenstemming met uw verzoek, opgesteld in
samenwerking met de Nederlandse Mededingingsautoriteit (hierna: de NMa).
Analyse van de mobiele communicatiemarkten
Het voorgenomen beleid bij de veiling van vergunningen in de 800 MHz, 900 MHz, 1800 MHz, 2100 MHz en 2600 MHz banden is een eerste toepassing van uw Strategische nota mobiele communicatie.
OPTA heeft in samenwerking met de NMa aan de totstandkoming van deze nota bijgedragen door voor het ministerie een analyse van de mobiele communicatiemarkten uit te voeren.1 Op basis van deze analyse heeft OPTA vastgesteld dat de mobiele communicatiemarkten op dit moment daadwerkelijk concurrerend zijn, maar dat wel het risico bestaat dat er in de toekomst (collectieve) aanmerkelijke marktmacht ontstaat. OPTA heeft geadviseerd dat het frequentiebeleid zich moet richten op het faciliteren van potentiële toetreding, zodat ex ante regulering op mobiele communicatiemarkten overbodig blijft.
1 Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit, Analyse mobiele communicatiemarkten, kenmerk:
OPTA/AM/2010/202992, 3 november 2010.
Ministerie van Economische Zaken, Landb. en Innov.
Directie ICT en Toepassing De heer drs M.G.H. Verhagen Postbus 20101
2500 EC 'S-GRAVENHAGE 2500EC20101
Openbaar
2
Doelstelling: bijdragen aan effectieve concurrentie
Uit de Regeling van de minister2 blijkt dat de doelstelling van het beleid van het ministerie is om via voorspelbaar frequentiebeleid bij te dragen aan effectieve concurrentie op de markt voor mobiele communicatie, ook op langere termijn. OPTA en de NMa juichen het toe dat het ministerie deze doelstelling centraal stelt. De aanbevelingen die worden gedaan in het advies van OPTA kunnen bijdragen aan het behalen van deze doelstelling aangezien deze zich richten zich op het faciliteren van potentiële toetreding. Maatregelen rondom de vergunningverlening zouden daarom
toetredingsbarrières moeten verlagen. Lagere toetredingsbarrières verhogen de kans op toetreding en vergroten de dynamiek op de markt. Hierdoor neemt voor bestaande spelers de prikkel tot concurreren toe en vermindert het risico op een beperking van de mededinging op de langere termijn.
OPTA heeft in zijn advies enkele maatregelen genoemd die toetredingsbarrières kunnen verlagen. Een voorbeeld van een dergelijke maatregel is het voorstel van het ministerie om voor nieuwkomers 2*10 MHz te reserveren in de 800 MHz band. In het advies heeft OPTA de kanttekening geplaatst dat er op de markt geen ruimte is voor een onbeperkt aantal spelers. De inrichting van een frequentieverdeling dient daarom alleen toetreding mogelijk te maken voor partijen die daadwerkelijk kunnen concurreren.
Het ministerie heeft PWC laten onderzoeken of er potentiële nieuwkomers zijn die de concurrentie willen en kunnen aangaan.3 PWC heeft vastgesteld dat deze potentiële nieuwkomers bestaan. Het is daarmee aannemelijk dat het reserveren van 2*10 MHz in de 800 MHz band een bijdrage levert aan de centrale doelstelling. In het licht hiervan beschouwen OPTA en de NMa de reservering voor
nieuwkomers dan ook als een goede maatregel.
Andere doelstellingen
Naast de doelstelling om bij te dragen aan effectieve concurrentie richt het beleid van het ministerie zich ook op continuïteit van dienstverlening en innovatie. Bovendien streeft het ministerie
marktconforme beprijzing na. Ook blijkt uit de verdeelregeling dat het ministerie belang hecht aan ‘het ervoor zorgen dat er een dienstaanbod tot stand komt’ en ‘het voorkomen van strategisch
inkoopgedrag’. Deze secundaire doelstellingen verklaren een aantal andere beleidskeuzes van het ministerie, zoals de waarborgsom (of bankgarantie) en de ingebruiknameverplichting. OPTA en de NMa staan neutraal tegenover deze secundaire doelstellingen en bijbehorende beleidskeuzes, maar wijzen erop dat de hieruit voortvloeiende maatregelen toetredingsdrempels op kunnen werpen. Hogere toetredingsdrempels hebben een negatieve uitwerking op de centrale doelstelling, te weten effectieve concurrentie op de markt voor mobiele communicatie. Het is daarom van belang dat maatregelen die voortkomen uit secundaire doelstellingen - zoals de ingebruiknameverplichting - niet worden
verzwaard zonder het (negatieve) effect op de primaire doelstelling in de overweging te betrekken.
OPTA en de NMa begrijpen de huidige beleidskeuzes aangezien het ministerie ook aan andere doelstellingen dan ‘het bijdragen aan effectieve concurrentie’ een zeker belang toekent. OPTA en de NMa waarschuwen er echter voor om de ‘uitruil’ tussen doelstellingen in het verdere
2 Regeling van de minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, nr. WJZ/10146523, tot vaststelling van de aanvraag- en veilingprocedure voor vergunningen voor frequentieruimte in de 800, 900 en 1800 MHz-band ten behoeve van mobiele communicatietoepassingen.
3 PWC, Quick scan spectrum awards in the Netherlands, in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, 6 december 2010.
3
besluitvormingsproces niet uit het oog te verliezen. Mogelijk verdergaande maatregelen ter
bevordering van secundaire doelen dienen niet per definitie de effectieve concurrentie op de markt voor mobiele communicatie. Omdat OPTA en de NMa juist effectieve concurrentie op de markt voor mobiele communicatie belangrijk vinden, hopen wij dat deze centrale doelstelling uit uw Strategische nota in het beleidsvormingsproces niet naar de achtergrond wordt verdrongen.
Naar aanleiding van dit advies zijn wij graag bereid tot nadere toelichting en treden wij graag met u in overleg.
Hoogachtend,
HET COLLEGE VAN DE ONAFHANKELIJKE DE RAAD VAN BESTUUR VAN DE
POST EN TELECOMMUNICATIE AUTORITEIT, NEDERLANDSE MEDEDINGINGSAUTORITEIT,
namens het college, namens de raad,
Hoofd afdeling Markten Directie Mededinging
Clustermanager Netwerksectoren en Media
drs. J.G.J. Keetelaar dr. D.E. Hesseling
