Preek voor zondag 23 januari 2022 Heiloo en Limmen Teksten: 1 Korintiërs 13 en 2 Korintiërs 12: 5-10
Thema: Paulus: Brieven vol van liefde en genade Geliefde gemeente van Christus,
Naast verhalen, gedichten, gebeden, liederen en spreuken kent de bijbel ook een behoorlijk aantal brieven.
Sterker nog: ongeveer één-derde - 21 van de 66 - bijbelboeken zijn eigenlijk brieven.
En brieven zijn - zeg maar in de wereld van de teksten - een verhaal apart...
Ik weet niet of u nog wel eens een echte brief schrijft..., maar ik eigenlijk nog maar zelden...
Vroeger, ja vroeger..., toen ik jong was - en ooit een half jaar in Israël verbleef - schreef ik - elke week - een brief naar huis.
En elke week - kreeg ik er minstens één terug.
Van mijn moeder of mijn vader, van broer of zus - en een enkele keer van een goede vriend...
Handgeschreven, op van dat luchtpostpapier...
In een grote doos op zolder bewaar ik ze als herinnering aan een andere tijd.
Nu krijg ik nog maar zelden een brief. En dan bedoel ik een echte, op papier.
Want e-mailtjes.... tja, het mag dan misschien elektronische post heten, ik ervaar ze toch echt anders - dan een echte papieren brief.
Het mag dan allemaal vlugger gaan, het is ook vluchtiger geworden.
Een brief ademt vooral - direct persoonlijk contact.
Het heeft eigenlijk bijna de sfeer van een gesprek...
Het ligt er natuurlijk ook een beetje aan WIE er schrijft - en AAN wie, maar in een brief kunnen ontboezemingen worden gedaan
soms bijna nog méér - dan dat je iemand tegenover je hebt...
De fysieke afstand helpt soms om eerlijk te zijn.
Om te spreken, nou ja..., te schrijven recht uit het hart...
En zo iemand was Paulus.
Het merendeel van de brieven in de bijbel is van zíjn hand...
Hij schreef altijd hele persoonlijke brieven:
...Goede raad..., antwoorden op vragen..., maar soms ook vermaningen.
Maar altijd: brieven, en nooit dogmatische verhandelingen.
In die zin is het al niet terecht, hem voor dogmatisch te verslijten...
Hij gaat altijd in gesprek - met de geadresseerden,
en meestal naar aanleiding van heel concrete problemen of vragen.
Over van alles en nog wat:
over zonde en genade..., over leven en dood,
over wet en evangelie... over vrijheid en gebondenheid.
Naar de gemeente in Rome, in Korinthe, of Thessalonici, of Fillippi...
Dus eigenlijk niet speciaal naar ons, hier in Heiloo of in Limmen Hij gaat in op vragen die dáár speelden. In díe tijd...
Dat moeten WIJ ons goed realiseren als we zijn brieven lezen...
Ze waren echt niet speciaal voor óns bedoeld...
Ik denk dat hij nooit heeft kunnen vermoeden dat zijn brieven
2000 jaar later nog gelezen - en soms zelfs gespeld zouden worden...
Of dat er zelfs “leer” van gemaakt zou worden...
Maar stel nou dat hij wél aan ons een brief had gericht...
Naar de gemeentes van Limmen en Heiloo anno NU...
Wat zou hij dan geschreven hebben...?
Of laten we het ons nóg anders voorstellen:
En wij zouden eerst een brief naar hém hebben geschreven...
Waarop hij dan vervolgens antwoord geeft...
Misschien had onze brief er dan wel zo uitgezien:
Beste Paulus,
U kent ons niet, en om eerlijk te zijn, kennen we u ook eigenlijk niet zo heel goed...
Er zit zoveel afstand tussen ons... In tijd, in cultuur, in alles eigenlijk.
We kijken - om met u te spreken - een beetje in een wazige spiegel - en er zijn zoveel vragen, twijfels ook soms...
Maar ook wij willen - net als u - volgelingen zijn van Jezus Christus.
En u weet daar misschien wel meer van dan wij...
Sta ons daarom toe, u een paar vragen te stellen...
Allereerst: kunt u ons iets vertellen over hoe u
van bestrijder van het Christendom tot volgeling van Jezus bent geworden...?
En ja, ook allemaal mooi en wel, schrijft u over de liefde.
Maar dat valt warempel nog niet mee...
Wij leven in een tijd waarin de tegenstellingen groter worden.
Het populisme groeit, en mensen komen - lijkt het wel - steeds meer tegenover elkaar te staan.
Sommigen willen geen vluchtelingen meer in ons land, anderen geen vaccinatie...
Weer een derde gelooft niet dat het klimaat verandert
en wéér een ander vlucht voor de belasting - naar een paradijs...
En om dan altijd maar lief en aardig te blijven...
Of bedoelt u nog iets anders... als het gaat om liefde...?
En wat is dat toch? Dat u maar zo hamert op de genade...
Wat zit daar achter? En wat betekent die genade eigenlijk? Is die voor een ieder? Of wat?
En tot slot: wat is toch die “doorn in het vlees” waar u zo onder lijdt.
Heeft u een handicap? Is het psychisch? Ik geef toe: het is puur nieuwsgierigheid, maar toch...
Bij voorbaat dank... voor uw reactie...
En stel dat Paulus dan terugschrijft: zoiets al dit...
Beste gemeente in Heiloo en Limmen, dank voor jullie vragen.
Het voelt voor mij een beetje onwerkelijk dat 2000 jaar nadat ik brieven aan verschillende gemeentes in Europa en Azië schreef,
mensen nog steeds lezen in die brieven. Over de hele wereld. Al verheugt het me natuurlijk zeer dat het verhaal van Christus blijkbaar nog altijd springlevend is.
Bij mij is het allemaal nogal snel gegaan.
Het geloof kwam - in zekere zin - bij mij uit de lucht vallen...
Als fel bestrijder van die Jezus, was ik onderweg naar Damascus en het was toen alsof de bliksem bij mij insloeg.
Ik heette toen nog Saulus, en ik hoorde een stem: “Saul, Saul waarom vervolg je mij?”
Het was dus alsof Jezus als koning David sprak tegen zijn achtervolger: koning Saul.
Want dat zei David ooit tegen Koning Saul:
“Saul, Saul waarom vervolg je mij?”
Het was alsof die stem nu tegen mij zei: VERvolger van mij, Jezus, wil je niet mijn NAvolger worden?
Die stem was vol liefde en vol genade.
Niet van iemand die opgeblazen was - of jaloers of beledigd.
Welnee!... Het was een milde en uitnodigende stem.
En die stem, die gebeurtenis, veranderde mijn leven...
Vanaf dat moment werd ik - in plaats van vervolger een volgeling - van Jezus.
En die stem van liefde en genade werd leidend in mijn leven.
In al mijn brieven probeerde ik altijd díe toon te treffen...
Al ben ik echt wel eens uit de bocht gevlogen, natuurlijk.
Het heetgebakerde - dat in mij zat - is nooit helemáál verdwenen...
Maar ik weet dat het mij vergeven is...
Of beter gezegd: dat geloof ik met volle overtuiging.
Want zó heb ik die Jezus leren kennen: vol van liefde en genade...
Zo is het dus begonnen, en het is nooit meer gestopt...
Geliefde gemeentes in Limmen en Heiloo,
jullie vragen naar de inhoud van die liefde en van die genade...
Daar vertel ik graag over...
Want al ben ik nooit getrouwd geweest, ik heb wel veel over de liefde nagedacht Ik heb er ook veel over geschreven.
Naar Korinthe bijvoorbeeld.
En dat ik naar Korinthe over de liefde schreef, dat was niet toevallig.
Want jullie moeten weten dat het in Korinthe wemelde van de tempels.
Vandaag de dag kun je daar nog de restanten van zien...
Machtige tempels waar in mijn tijd duizenden mensen heentrokken van over heel de wereld.
Het waren tempels met honderden, zo niet duizenden priesteressen die zich prostitueerden in dienst van de goden...
Tempelprostitutie.
Daar stonden die Tempels tot in de verste uithoeken van de aarde om bekend.
Hoererij was daar tot religieuze cultus verheven.
Prostitutie en hoererij...: Het was Big Business...
En juist tegen dat Corinthe schreef ik een brief over de Liefde...
Nee, Ik hield geen donderpreek over hoe slecht en decadent ze wel niet zijn...
Geen tirade tegen seksuele perversie of zedeloosheid.
Ik wil geen moralist zijn, geen betweter, of zelfs drammer...
Nee, heel eenvoudig heb ik gewezen op een ándere weg...
De weg van de liefde van God, de liefde van Christus.
De liefde die zichzelf wegcijfert voor anderen Want de liefde is het kloppend hart van de wereld.
Ja ook: geloof en hoop, maar de LIEFDE is - wat mij betreft - echt de meeste.
En als je het goed beschouwt is dat helemaal in de geest van waarin ik ben opgevoed.
Want de kern van de wet van Mozes is immers de liefde?
De liefde voor God en de liefde voor je naaste...
Aan deze liefde hangt - de hele wet - en de profeten...
Ja, en dan die tegenstellingen, waar jullie het over hebben.
Ik heb me - na mijn bekering - altijd gekeerd tegen hokjes tegen etikettenplakkerij en tegen scheidsmuren.
Voor mij is met Jezus alles anders geworden.
In hem is er geen mannelijk, noch vrouwelijk, noch slaaf, noch vrije, noch Jood, noch Griek.
Of om het naar u tijd te vertalen: In Christus is er geen onderscheid tussen legaal en illegaal tussen gevaccineerd of on-gevaccineerd
tussen autochtoon of allochtoon, wit/zwart, Rijk/arm, belastingontwijkers of voedselbankbezoekers
Alle verschillen vallen weg in Christus.
Afkomst, geslacht, geaardheid, maatschappelijke positie het doet er allemaal niet toe.
Al betekent dat natuurlijk niet dat onrecht mag blijven bestaan. Integendeel!
Maar ons aller identiteit is er één die wordt gedefinieerd door een radicale gelijkheid in Christus.
We sluiten niemand uit...
Nee, ik zeg niet dat dat het er allemaal gemakkelijker op maakt...
Geloven is nou eenmaal niet altijd gemakkelijk...
Maar daarover gaat het als ik het heb over genade...
Gods genade gaat altijd voorop. Er is geen voorwaarde vooraf. Niet één...
Het valt ons toe. Om niet. We hoeven het niet te verdienen, of iets te presteren.
We worden door hem aanvaard met ons hele hebben en houwen.
Met mooi en lelijk, met licht en donker in ons.
Geloven is geen prestatie...
Die genade gaat voorop - het wordt ons gegeven - en al het andere komt daar achteraan...
Meer heb je niet nodig. Ik schrref het al in mijn brief aan Korinthe.
Het enige dat wij maar hoeven te doen, is het aan te nemen...
En zelfs dat hoeft geen struikelblok te zijn.
Genade is genade
En tot slot: die doorn in het vlees...
Het spijt me zeer, maar dat gaat jullie nieta aan.
Als dat WEL het geval was, had ik het wel eerder geschreven.
Wat voor mij hierin belangrijk is,
is dat ook met zwakheden in je lijf of in je geest je niet afgeschreven wordt bij Jezus. Bij God!
Nee sterker nog: juist niet...
Het gaat in het geloof niet om succes of rijkdom of aanzien.
Het kruis van Jezus heeft ons dat wel geleerd...
Ook met onze zwakheden, met onze beperkingen kunnen we navolgers zijn van hem...
Dat bedoelde ik met:
“door mijn zwakheden kan de kracht van Christus openbaar worden”
Want het gaat uiteindelijk helemaal niet om mij, of om u.
Het gaat om hem wiens leerling ik wil zijn en u allen ook, naar ik begrijp.
Niet meer mijn ik, maar Hij leeft in mij...
En dat maakt dat wij allen proberen te leven vanuit zijn genade en vanuit zijn liefde.
Een liefdevolle groet, aan u allen, Uw dienaar, Paulus.
Amen.
Ds. Edward Kooiman Heiloo, 22 januari 2022
