LEVEN NAAST HET KAMP GRATIS
Auteur: Boyd van Dijk Aantal pagina's: 320 pagina's Verschijningsdatum: 2016-07-26
Uitgever: Spectrum EAN: 9789000354863
Taal: nl Link:
Download hier
Verify your identity
Een verwarrend beeld. Maar weer wel voor de hulpverleners een beperkte groep vrouwen en notabelen die al vóór de oorlog liefdadigheidswerk deden, zeker niet 'heel Vught' die de gevangenen in het kamp met extra levensmiddelen verzorgden en als ze toestemming kregen ook in de deportatietreinen voedsel en water uitdeelden. Ze hielpen het lot van de gevangenen wat te verlichten, maar werden zelf ook onderdeel van het systeem. En vooral: ze stonden machteloos tegenover de vreselijke dingen waarvan ze getuige waren.
Zo laat Van Dijk een hulpverleenster aan het woord die in de trein die op het punt stond naar Auschwitz te vertrekken, stuitte op een moeder met een stervende baby in haar armen. Om u deze content te kunnen laten zien, hebben wij uw toestemming nodig om cookies te plaatsen. Open uw cookie-instellingen om te kiezen welke cookies u wilt accepteren. Voor een optimale gebruikservaring van onze site selecteert u "Accepteer alles".
U kunt ook alleen de sociale content aanzetten: vink hiervoor "Cookies accepteren van sociale media" aan. Tip hier onze journalisten. Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Linken kan altijd, eventueel met de intro van het stuk erboven. Wil je tekst overnemen of een video fragment , foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright volkskrant. De Gids. Hier zou content moeten staan van bijv. Twitter, Facebook of Instagram Om u deze content te kunnen laten zien, hebben wij uw toestemming nodig om cookies te plaatsen. Meer over Boyd van Dijk Vught conflicten, oorlog en vrede gewapend conflict oorlog kunst en entertainment literatuur kunst, cultuur en entertainment Anet Bleich. Inloggen Log in of maak een account aan. Mijn account Uw gegevens en de bezorg-, vakantie- en verhuisservice. Meldingen Hier kunt u meldingen uitschakelen. Zoeken Zoeken op auteur, titel of onderwerp.
Puzzels Test uw kennis met uitdagende puzzels. Wat vindt u van deze website? We horen graag uw mening. Klantenservice Serviceomgeving voor al uw vragen. Nieuwsbrieven Kies en beheer uw favoriete nieuwsbrieven.
Rond de mobilisatie in legden Nederlandse militairen aan de noordkant van het paviljoen beslag op een stukje strand en richtten er een
provisorisch bad op. Het bad kreeg een aparte status, afgescheiden van de burgerbaden. Toen de Duitsers het strand confisqueerden, kreeg het in het dorp de naam: 'Duits bad' of 'Moffenbad'. Zaans, de nieuwe eigenaar, was in lid geworden van de NSB, mede om zijn hand te kunnen leggen op de IJzeren Man, en radicaliseerde in de jaren erna.
Hij begon zich steeds actiever in te zetten voor de nationaal-socialistische zaak en gaf veel donaties aan allerlei pro-Duitse organisaties. Op de bovenverdieping van het hotel waren Duitse militairen ingekwartierd. Ze organiseerden in de benedenzalen zogeheten 'kameraadschapsavonden' waarbij veel werd gedronken en gefeest. Het leidde ertoe dat omwonenden met regelmaat klaagden over dronken Duitsers en Hollandse SS'ers die voor ernstige overlast in hun buurt zorgden. Bijvoorbeeld op 3 februari Die nacht controleerden drie Vughtse gemeente-inspecteurs de brandputjes aan de Loonsebaan, op korte afstand van de IJzeren Man.
Plotseling werden zij opgeschrikt door een harde knal, afkomstig uit die richting. Het bleek om een geweerschot te gaan, dat was afgevuurd door twee Duitse militairen, die steeds dichterbij kwamen, verklaarde later een slachtoffer:. Zij waren klaarblijkelijk onder den invloed van drank, want zij spraken zeer luidruchtige en onverstaanbare taal en waggelden over den weg. Op nog ongeveer honderd meter van mij verwijderd, loste een dezer militairen wederom een pistoolschot in onbekende richting. Wij zijn daarna met ons drieën en met achterlating van ons materiaal [ Het derde pistoolschot werd even later door bedoelde militairen, op slechts vijftien meter van ons verwijderd, op den weg gelost. In de kamptijd nam de populariteit van de IJzeren Man snel toe. De keuken van het complex werd bijvoorbeeld gebruikt om vlees te bereiden voor de kampbewaking.
Het keukenpersoneel beende het vlees uit en maakte het zo eetklaar.
Het gedeelte dat was bestemd voor het lagere kamppersoneel ging naar de ingang van het kamp. Het overige, smaakvollere deel werd in de namiddag bereid voor de kampleiding en voor de Bauleitung , die 's avonds bij de IJzeren Man kwamen dineren. Zij werden dikwijls vergezeld door hun collega's uit Den Haag en door hoge SD'ers uit 's-Hertogenbosch, onder wie het hoofd Heinrich Küthe, die toezicht hield op de Brabantse kampen. Sommigen bleven na het eten slapen en overnachtten in de suites van de IJzeren Man. Ook het Nederlandse kamppersoneel kwam langs op het paviljoen, zoals de directeuren van het Philipskommando, en lokale en nationale figuren uit NSB-kringen — onder wie partijleider Anton Mussert. In de balzaal van het paviljoen werden in kamptijd grote propagandabijeenkomsten gehouden, waarbij Zaans in zijn zwarte SS-uniform rondliep. In november , toen de bouw van het kamp in volle gang was, verzamelde zich bij de IJzeren Man een legertje aan journalisten en hogere SS'ers.
De Germaanse SS was toen pas opgericht en zag het idyllische binnenmeertje als ideale locatie om zich te presenteren aan de Nederlandse pers.
Op 19 december werd op het paviljoen een zogeheten 'Joelfeest' georganiseerd, een oud-Germaans ritueel. De SS had dit omgevormd tot een nationaal-socialistische herdenking waarbij gevallen soldaten werden herdacht.
Bij dit 'Joelfeest' in Vught waren enkele honderden SS'ers en belangrijke Duitse functionarissen, onder wie Beauftragte Thiel, aanwezig. Zijn reputatie is berucht door zijn rol bij de latere Silbertanne-moorden Deze represaille acties voor verzetsaanslagen kostten in Noord-Nederland tientallen onschuldige burgers het leven. Zij werden door Rollema en anderen in koelen bloede vermoord. Na de toespraak van deze SS'er was er een herdenking.
Hierbij werden kaarsen aangestoken en nationaal-socialistische liederen ten gehore gebracht. Na afloop was er een diner in de eetzaal. Een van Zaans' beste vrienden was een invloedrijke Duitse propagandaleider Karl Görbing, een aan de Marggraffstraat woonachtige Ortsgruppenleiter. Hij had een Vughtse huishoudster in dienst, die later werd aangesteld als kampbewaakster. Görbing, gestoken in een bruin kostuum, hield kantoor aan het Bossche Julianaplein en was vertegenwoordiger in de provincie van de NSDAP, Hitlers moederpartij. In die rol organiseerde hij voor het bezoek van hoge functionarissen aan het dorp Mussert, Seyss-Inquart diverse feestelijkheden met erehagen, muziek en decoraties. In de functie van Ortsgruppenleiter onderhield hij nauwe contacten met hoge SD'ers, de Beauftragte en SS'ers, en organiseerde hij feesten voor hen bij hem thuis. Een van de genodigden was hotelhouder Zaans, met wie hij al snel een goede band opbouwde.
Zo goed zelfs, dat Görbing zijn zoon liet verloven met diens negentienjarige dochter, een Jeugdstormer. De Vughtse hotelhouder was gevreesd in de buurt. In mei verraadde hij een vierenveertigjarige, van oorsprong Limburgse Jood, Arthur Hertogs, die in het naburige dorpje Helvoirt zat ondergedoken en wiens bejaarde ouders al op 5 oktober in Auschwitz waren vergast. De dader en het slachtoffer kenden elkaar van voor de
oorlog, toen Hertogs eenmaal in Zaans' hotel in Heerlen overnachtte. Maar de valse papieren van de Jood waren van goede kwaliteit. De Duitse politie kon hem niets maken — en liet hem gaan, waardoor hij niet gevangen werd gezet in Kamp Vught.
Dat gold niet voor Adrianus Kerssens, een knecht van Zaans. Die werd rond de April-meistakingen, nadat hij zich had ziek gemeld, door de hotelhouder opgepakt. Hij had zijn afmelding geïnterpreteerd als sabotage, terwijl de knecht in werkelijkheid last had van een oorontsteking. In overleg met kampcommandant Chiemwelski zette Zaans hem af bij de ingang van het kamp. Terwijl zijn knecht naar het appèlterrein werd geleid, fietste zijn baas terug naar het paviljoen aan de IJzeren Man. Kerssens werd op het terrein door de SS-bewaking geslagen en lag vier uur lang bewusteloos in de stromende regen. Hierdoor liep de jonge knecht een ernstige longontsteking op en moest hij worden opgenomen in het kampziekenhuis.
Na zijn ontslag uit het ziekenhuis mocht hij het kamp verlaten en weer naar huis. Zijn ouders kenden hun doodzieke zoon haast niet meer terug.
Rond Zaans' strandpaviljoen vonden meer excessen plaats. Zijn badmeester, Henk van der Pas, die soms onderduikers verstopte op de zolder van het paviljoen, was daar getuige van.
In zijn korte memoires schreef hij dat: 'In de IJzeren Man door de gevangenen een prikkeldraadversperring [werd] gemaakt, waarbij zij tot aan hun middel in water van drie graden Celsius moesten staan. Geen wonder dat veel familieleden bericht kregen, dat de gevangenen [ En op een ochtend zag Van der Pas dat er een gevangene in een boom vastzat.
Leven naast het kamp
We doen er alles aan om dit artikel op tijd te bezorgen. We bieden verschillende opties aan voor het bezorgen of ophalen van je bestelling. Ga naar zoeken Ga naar hoofdinhoud Door drukte bij de bezorgdiensten kan de bezorging van je pakketje langer duren. Taal: Nederlands. Boek omdraaien. Auteur: Boyd van Dijk. Samenvatting 'Nauwgezet en levendig. Derde, herziene druk: februari Toon meer Toon minder. Overige kenmerken Gewicht g Verpakking breedte mm Verpakking hoogte 29 mm Verpakking lengte mm. Reviews Schrijf een review.
Aantal reviews: 3. Tonvdlaar Drunen 28 januari Ik raad dit product aan. Mooi vormgegeven Inspirerend. Geschreven bij Leven naast het kamp Het is een boekwerk dat de situatie tijdens de 2e Wereldoorlog in Vught weergeeft. Vond je dit een nuttige review? Imie utrecht 12 mei Ik raad dit product aan. Toegankelijk Verrassend Leerzaam geeft nieuwe inzichten. Geschreven bij Leven naast het kamp Soms denk je dat je nu wel genoeg hebt gelezen rond WO II en dan valt er toch weer een leerzaam boek in je handen wat je flink aan het denken zet.
Golfcees Oss 29 oktober Compleet Verrassend. Geschreven bij Leven naast het kamp Een objectief relaas van een inbreuk op de Vughtse gemeenschap. Kies je bindwijze. Op voorraad. Voor uur besteld, dinsdag in huis Levertijd We doen er alles aan om dit artikel op tijd te bezorgen.
Verkoop door bol. In winkelwagen Op verlanglijstje. Gratis verzending door bol. Anderen bekeken ook. Het hele leven is hier een wereld op zichzelf 0. Eindstation Auschwitz Daadkracht rond kamp Vught 3. Philips-meisje van kamp Vught Ik ontsnapte uit Auschwitz De jongen die tien concentratiekampen overleefde Bij ons in Auschwitz Het verscholen dorp 2. Mijn naam is Selma Bekijk de hele lijst.
Alle bindwijzen en edities 3. Het andere Vught, dat is het SS Konzentrationslager Herzogenbusch, oftewel Kamp Vught, waar tussen 13 januari en september 31 duizend gevangenen hebben verbleven, voordat ze stierven gevangenen , werden vrijgelaten of werden doorgestuurd naar Duitse kampen of naar de vernietigingskampen Auschwitz en Sobibor de Joodse gevangenen. Wat voor impact had de aanwezigheid van deze 'dodelijke vierkante kilometer' op de Vughtse Heide? Wat deden de omstanders? Over die omstanders, mensen dus die noch als dader noch als slachtoffer rechtstreeks betrokken waren bij de verrichtingen van het naziregime, is veel te doen.
Ze maakten zich indirect schuldig, meende Ies Vuijsje in zijn boek Tegen beter weten in. Nee, weersprak Bart van der Boom in Wij weten niets van hun lot: ze leefden voor het overgrote deel juist mee met de afgevoerde Joden, maar ze konden niet geloven in de Holocaust. Een belangrijke discussie, maar ook oeverloos, want 'de omstanders' zijn een veel te grove en algemene categorie. Vandaar dat het is toe te juichen dat in twee recent verschenen boeken een poging wordt gedaan om de problematiek van de omstanders op een concreter niveau te belichten.
Op die scriptie is het zojuist verschenen Leven naast het kamp gebaseerd. Van Dijk beschrijft nauwgezet en levendig hoe diverse groepen uit de Vughtse samenleving met het in hun midden verrezen concentratiekamp omgingen. De politie bijvoorbeeld die aan het kamp een lang verbeide uitbreiding te danken had. De agenten hielpen bij het begeleiden van groepen gevangenen van en naar het kamp, dwars door het dorp. Ze werden ingezet bij het van huis halen van Vughtse Joden, zoals Vogeltje Trompetter en haar twee kinderen. Maar politiechef Offermans tot juni toen hij door een SS'er werd vervangen redde ook één 7-jarig Joods meisje het leven en was betrokken bij het uit en in het kamp smokkelen van brieven.
Frans Goedhart van het verzetsblad Het Parool kon met hulp van twee agenten uit het kamp ontsnappen; triest genoeg was een van die politiemannen juist weer verantwoordelijk voor de dood van een Februaristaker.
Een verwarrend beeld. Maar weer wel voor de hulpverleners een beperkte groep vrouwen en notabelen die al vóór de oorlog liefdadigheidswerk deden, zeker niet 'heel Vught' die de gevangenen in het kamp met extra levensmiddelen verzorgden en als ze toestemming kregen ook in de deportatietreinen voedsel en water uitdeelden. Ze hielpen het lot van de gevangenen wat te verlichten, maar werden zelf ook onderdeel van het systeem. En vooral: ze stonden machteloos tegenover de vreselijke dingen waarvan ze getuige waren. Zo laat Van Dijk een hulpverleenster aan het woord die in de trein die op het punt stond naar Auschwitz te vertrekken, stuitte op een moeder met een stervende baby in haar armen. Om u deze content te kunnen laten zien, hebben wij uw toestemming nodig om cookies te plaatsen. Open uw cookie-instellingen om te kiezen welke cookies u wilt accepteren. Voor een optimale gebruikservaring van onze site selecteert u "Accepteer alles". U kunt ook alleen de sociale content aanzetten:
vink hiervoor "Cookies accepteren van sociale media" aan.
Tip hier onze journalisten. Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Aan de rand van het dorp Vught werd in de zomer van begonnen met de bouw van Konzentrationslager Herzogenbusch, beter bekend als Kamp
Vught. Op 13 januari kwam het eerste gevangenentransport aan. De Vughtenaren zagen het allemaal gebeuren. In Leven naast het kamp komen niet alleen de verzetsmensen en de collaborateurs tot leven, maar ook de zogenaamde zwijgende meerderheid.
De meerderheid van de Vughtenaren was echter geen van beide, maar speelde wel een belangrijke rol. Geen enkele Vughtenaar heeft aan het kamp kunnen ontsnappen. Boyd van Dijk deed grondig onderzoek naar de ervaringen van de kleine gemeenschap in de oorlogsjaren. Uit onder andere archieven, dagboeken en gesprekken met getuigen komt duidelijk naar voren hoe de bewoners van Vught nauw betrokken raakten bij het kamp. Boyd van Dijk is historicus en publicist. Hij heeft o. Zij waren klaarblijkelijk onder den invloed van drank, want zij spraken zeer luidruchtige en onverstaanbare taal en waggelden over den weg. Op nog ongeveer honderd meter van mij verwijderd, loste een dezer militairen wederom een pistoolschot in onbekende richting.
Wij zijn daarna met ons drieën en met achterlating van ons materiaal [ Het derde pistoolschot werd even later door bedoelde militairen, op slechts vijftien meter van ons verwijderd, op den weg gelost. In de kamptijd nam de populariteit van de IJzeren Man snel toe. De keuken van het complex werd bijvoorbeeld gebruikt om vlees te bereiden voor de kampbewaking. Het keukenpersoneel beende het vlees uit en maakte het zo eetklaar.
Het gedeelte dat was bestemd voor het lagere kamppersoneel ging naar de ingang van het kamp. Het overige, smaakvollere deel werd in de namiddag bereid voor de kampleiding en voor de Bauleitung , die 's avonds bij de IJzeren Man kwamen dineren.
Zij werden dikwijls vergezeld door hun collega's uit Den Haag en door hoge SD'ers uit 's-Hertogenbosch, onder wie het hoofd Heinrich Küthe, die toezicht hield op de Brabantse kampen. Sommigen bleven na het eten slapen en overnachtten in de suites van de IJzeren Man. Ook het
Nederlandse kamppersoneel kwam langs op het paviljoen, zoals de directeuren van het Philipskommando, en lokale en nationale figuren uit NSB- kringen — onder wie partijleider Anton Mussert. In de balzaal van het paviljoen werden in kamptijd grote propagandabijeenkomsten gehouden, waarbij Zaans in zijn zwarte SS-uniform rondliep. In november , toen de bouw van het kamp in volle gang was, verzamelde zich bij de IJzeren Man een legertje aan journalisten en hogere SS'ers. De Germaanse SS was toen pas opgericht en zag het idyllische binnenmeertje als ideale locatie om zich te presenteren aan de Nederlandse pers.
Op 19 december werd op het paviljoen een zogeheten 'Joelfeest' georganiseerd, een oud-Germaans ritueel. De SS had dit omgevormd tot een nationaal-socialistische herdenking waarbij gevallen soldaten werden herdacht. Bij dit 'Joelfeest' in Vught waren enkele honderden SS'ers en belangrijke Duitse functionarissen, onder wie Beauftragte Thiel, aanwezig. Zijn reputatie is berucht door zijn rol bij de latere Silbertanne-moorden Deze represaille acties voor verzetsaanslagen kostten in Noord-Nederland tientallen onschuldige burgers het leven. Zij werden door Rollema en anderen in koelen bloede vermoord. Na de toespraak van deze SS'er was er een herdenking. Hierbij werden kaarsen aangestoken en nationaal- socialistische liederen ten gehore gebracht. Na afloop was er een diner in de eetzaal. Een van Zaans' beste vrienden was een invloedrijke Duitse propagandaleider Karl Görbing, een aan de Marggraffstraat woonachtige Ortsgruppenleiter.
Hij had een Vughtse huishoudster in dienst, die later werd aangesteld als kampbewaakster. Görbing, gestoken in een bruin kostuum, hield kantoor aan het Bossche Julianaplein en was vertegenwoordiger in de provincie van de NSDAP, Hitlers moederpartij. In die rol organiseerde hij voor het bezoek van hoge functionarissen aan het dorp Mussert, Seyss-Inquart diverse feestelijkheden met erehagen, muziek en decoraties. In de functie van Ortsgruppenleiter onderhield hij nauwe contacten met hoge SD'ers, de Beauftragte en SS'ers, en organiseerde hij feesten voor hen bij hem thuis.
Een van de genodigden was hotelhouder Zaans, met wie hij al snel een goede band opbouwde. Zo goed zelfs, dat Görbing zijn zoon liet verloven met diens negentienjarige dochter, een Jeugdstormer. De Vughtse hotelhouder was gevreesd in de buurt. In mei verraadde hij een
vierenveertigjarige, van oorsprong Limburgse Jood, Arthur Hertogs, die in het naburige dorpje Helvoirt zat ondergedoken en wiens bejaarde ouders al op 5 oktober in Auschwitz waren vergast. De dader en het slachtoffer kenden elkaar van voor de oorlog, toen Hertogs eenmaal in Zaans' hotel in Heerlen overnachtte. Maar de valse papieren van de Jood waren van goede kwaliteit. De Duitse politie kon hem niets maken — en liet hem gaan, waardoor hij niet gevangen werd gezet in Kamp Vught. Dat gold niet voor Adrianus Kerssens, een knecht van Zaans. Die werd rond de April-meistakingen, nadat hij zich had ziek gemeld, door de hotelhouder opgepakt. Hij had zijn afmelding geïnterpreteerd als sabotage, terwijl de knecht in werkelijkheid last had van een oorontsteking.
In overleg met kampcommandant Chiemwelski zette Zaans hem af bij de ingang van het kamp. Terwijl zijn knecht naar het appèlterrein werd geleid, fietste zijn baas terug naar het paviljoen aan de IJzeren Man. Kerssens werd op het terrein door de SS-bewaking geslagen en lag vier uur lang bewusteloos in de stromende regen. Hierdoor liep de jonge knecht een ernstige longontsteking op en moest hij worden opgenomen in het kampziekenhuis. Na zijn ontslag uit het ziekenhuis mocht hij het kamp verlaten en weer naar huis. Zijn ouders kenden hun doodzieke zoon haast niet meer terug. Rond Zaans' strandpaviljoen vonden meer excessen plaats. Zijn badmeester, Henk van der Pas, die soms onderduikers verstopte op de zolder van het paviljoen, was daar getuige van.
In zijn korte memoires schreef hij dat: 'In de IJzeren Man door de gevangenen een prikkeldraadversperring [werd] gemaakt, waarbij zij tot aan hun middel in water van drie graden Celsius moesten staan. Geen wonder dat veel familieleden bericht kregen, dat de gevangenen [ En op een ochtend zag Van der Pas dat er een gevangene in een boom vastzat. Hij zag van een afstandje:. Dat om de boom drie S. De stumperd werkte zich met zijn armen omhoog en trok zijn benen zo hoog mogelijk op om voor hondenbeten gespaard te blijven.
Dit kon hij natuurlijk onmogelijk lang vol houden. Iedere keer als hij omlaag zakte, werden de honden aangezet, vlogen op de gevangene af en beten hem in benen en achterwerk. Het was vreselijk om te horen hoe die man om hulp riep. Ik kon hem echter onmogelijk helpen, daar dit zeker de doodstraf tengevolge zou hebben. Ik kon alleen op een afstand toekijken. Toen hij tenslotte uit de boom viel, moest hij hard naar zijn plaats teruglopen, met de losgelaten honden achter hem aan die hem steeds in de benen beten. Na Dolle Dinsdag in september vluchtte Zaans naar Duitsland. In juni werd hij verraden, opgepakt, zijn portefeuille met gulden ingepikt, en hijzelf teruggestuurd naar Vught waar hij werd vastgezet in Kamp Vught, dat nu fungeerde als interneringskamp voor oorlogsmisdadigers. In november moest hij voorkomen bij het Tribunaal in 's-
Hertogenbosch, dat het definitieve oordeel zou vellen in zijn lopende strafzaak.
Tanja
Mountain Homes, Cottages & Villas : Enchanting Home Plans for Mountain, Sea or Sun
