CHRISTELIJK ONDERWIJS

f Bibliotheek

I <t-Exemplaar. t. d. v h.

STATISTIEK

VAN HET

CHRISTELIJK ONDERWIJS

IN NEDERLAND,

ZIJNDE

eenige bladzijden uit liet Dertiende Jaarverslag

VAN

D E U N I E

„JE

J3L

STOOMDRUKKERIJ,

D. VAN SUN & ZOON — ROTTERDAM.

Waa "° " ^,te toatistir,, ^L "' ^Jaan orshg ^V1 „ J

« w l ,!r ^rt ;'-;

^{™ *™ZerT'}

^*«*,-

str ^{^} ^ r- ^ra "**** j;" ^Secre ^ *» ^aïn -

, °nver ^um „ ^ ^tfeüelr ^aoori ^«cr*^ yoo ^na!l<1

ljLd

aan den q„

^

ontctetf ««kt,

or

Cr

'"

te geven

X O , 10

— 1 — (113) *

(Unie-Verslag).

STATISTIEK VAN HET CHRISTELIJK ONDERWIJS IN NEDERLAND.

i.

VEREENIGING VAN CHRISTELIJKE ONDERWIJZERS EN ONDERWIJZERESSEN IN NEDERLAND.

Opgericht 14 October 1854.

Hoofdbestuur: A. MEIJER, te Gouda, Voorzitter; H. BIJLE- VELD, te Amsterdam, Vice-Voorzitter; D. WIJNBEEK, te Zwolle le Secretaris; J. VAN ZANTEN, te Zeist, 2e Secretaris; W. JANSEN,' te Utrecht, Penningmeester; J. NOBELS, te Zetten; A. C. W.

SCHEFFER. te Harlingen; A. J. KORTEWEG, te Klundert en F RUM- SCHEIDT, te 's Hage.

tr r ^Hac?'' £^ronf'^s'^aa '^s het Woord Gods. Zij gelooft, dat de Heilige Schrift ook in de opvoeding moet zijn de eenige, genoeg­

zame en onfeilbare regel van al haar doen en laten, dewijl al de elementen eener waarachtige opvoeding in haar neergelegd zijn.

Zij telt thans 1277 Leden, 18 Donateurs en 30 Afdeelingen.

Aan het lidmaatschap is eene contributie van ƒ 1. — verbonden Zij ontving in 1890/91 ƒ 1976.39 K (met inbegrip van het saido des vorigen jaars ad ƒ 593,8914) en gaf ƒ 1292,39^ uit.

Iiaar orgaan is: het Correspondentieblad.

De 38ste Algemeene Vergadering werd in de Pinksterweek van 1891 te Leiden gehouden, en door ongeveer 300 leden bijgewoond.

II.

VEREENIGING VOOR CHRISTELIJK-NATIONAAL SCHOOLONDERWIJS.

Opgericht 30 October 1860.

De Hoofdcommissie bestaat uit de H.H.:

Ds. P. VAN SON, te Amsterdam, Voorzitter, Mr. TH. HEEMSKERK, te Amsterdam, Vice-Voorzitter; H. BIJLEVELD (Kerkstraat 254) te Amsterdam, Secretaris-, J. M. HEIJBROCK (Rozengracht 62) te Amsterdam, Penningmeester; Dr. J. A. GERTH VAN WIJK te

s Hage; Dr. J. WOLTJER, te Amsterdam en Ds. K. SCHARTEN te

Amsterdam. '

Adviseerende Leden zijn de H.H.:

Ds. JW.FELIX, te Utrecht en Prof. J.J.P.VALETON, te Amersfoort, ij 8 ^°™mlssie Y00r het Na-examen bestaat uit de H.H.:

Mr. E. J. L. Baron DE GEER VAN JÜTPHAAS, te Utrecht; Dr.

(*) Pagineering Unie-Verslag.

J. WOLTJER, te Amsterdam ; Dr. H. BAVINCK, te Kampen; J. SMELIK Sr., te 's Hage; Dr. J. A. GERTH VAN WI.TK, te 's Hage; R. HUSEN, te Utrecht, benevens Mr. TH. HEEMSKERK, te Amsterdam, als lid der Hoofdcommissie.

De Vereeniging is zooveel mogelijk werkzaam:

a. tot ondersteuning van scholen, waarin bij onbelemmerd en doeltreffend gebruik der Heilige Schrift en trouwe voorstelling der Volkshistorie, het onderwijs in nuttige kundigheden aan Christelijke opvoeding wordt dienstbaar gemaakt;

b. tot opleiding van onderwijzers voor bovengenoemde school;

c. tot opwekking van gemeen overleg en samenwerking omtrent al wat verder tot de belangen van de Christelijke School behoort.

Het lidmaatschap wordt verkregen door eene jaarlijksche Contributie van 5 gulden.

Door de Leden worden Hulpvereenigingen gevormd, die zich met den Raad van het district in verbinding stellen.

De leden der Hoofdcommissie worden gekozen door de stem­

gerechtigden, zijnde de Leden der Hoofdcommissie, de Adviseerende Leden en de Afgevaardigden der Hulpvereenigingen. Het getal van 10 tot 25 leden geeft recht op 1 Afgevaardigde en verder iedere 25 leden of deel daarvan boven de 25 op 1 Afgevaardigde meer tot de Algemeene Yergadering.

De jaarwedde van den Hoofdonderwijzer van eene door de Vereeniging ondersteunde school zal niet lager worden gesteld dan ƒ800.— benevens vi'ije woning of bij gemis daarvan eene billijke schadeloosstelling.

Onder toezicht van de Vereeniging staan drie „Fondsen tot het verleenen van voorschotten" ten behoeve van Christelijke scholen a 5 pCt., waarvan 3 pCt. voor rente en 2 pCt. voor aflossing bestemd is. Voor het eerste Fonds zijn 200 Aandeelen a ƒ 500. —, voor het tweede Fonds zijn 73 Aandeelen a ƒ 500.—

en voor het derde Fonds zijn 32 Aandeelen a ƒ 500.— geplaatst.

De Aandeelen van de eerste twee Fondsen zijn renteloos en de Aandeelen van het derde Fonds geven 2M pCt. rente.

Onder beheer van de Vereeniging staat het „Groen van Prinstererfonds" tot opleiding van Onderwijzers, die aan Christe­

lijke scholen werkzaam zijn. Van dit fonds, groot f 62,100 nominaal, worden de renten bestemd om de kosten der Normaal­

lessen te helpen dekken.

Aan Hoofdonderwijzers van door de Vereeniging gesubsi- diëerde of bij haar aangesloten Scholen wordt voor eiken kweekeling door hen tot Hulponderwijzer opgeleid, eene gratificatie van minstens ƒ 100.— toegekend. Waar zich minstens drie hoofd­

onderwijzers van Christelijke Scholen vereenigen tot het geven van Normaallessen, wordt, onder nader omschreven bepalingen, ter tegemoetkoming ƒ 15.— voor eiken kweekeling uitgekeerd.

— 3 - ⁽¹¹⁵⁾ In 1890 konden 31 premiën uitgereikt worden tot een bedrasr van ƒ 1,550.—

Volgens het jaarverslag over 1890/91 bedroegen de ont­

vangsten aan giften voor eens (waaronder ƒ 3,264.96! uit de kas der Unie) aan contributiën, batig saldo, renten, enz. enz.

ƒ 49,394.89. De uitgaven aan subsidiën voor Scholen, Normaal­

scholen, opleiding van kweekelingen enz. enz. bedroegen ƒ 36,082.00i.

Het batig saldo bedraagt alzoo ƒ 13,312.88h

\ oor 1890/91 zijn de ontvangsten en uitgaven geraamd op ƒ 35,576.

De bijdragen van de Stuiversvereenigingen bedroegen over

1890 ƒ 2,085.13. 8

Ten slotte zij nog gemeld, dat het aantal normaallessen, die door de Vereeniging gesubsidiëerd worden, 10 bedraagt;

dat het aantal Hulpvereenigingen 88 is; en

dat het aantal scholen, die door de Vereeniging gesubsidiëerd worden, 201 bedraagt, tot een bedrag van ƒ 20,000.

Moge ook deze Vereeniging onder den zegen van God Almachtig zich meer en meer uitbreiden en met ieder volgend levensjaar ervaren, dat God nooit beschaamd maakt, allen, die op Zijnen Naam betrouwen.

III.

EREENIGING VOOR GEREFORMEERD SCHOOLONDERWIJS.

Opgericht 20 December 1868.

Het Hoofdbestuur van deze Vereeniging bestaat uit de H.H.:

Docent M. NOOBDTZIJ, te Kampen, le Voorzitter; Dr. H.

BAVINCK, te Kampen, 2e Voorzitter; A. W. VAN KLUIJVE, te Middelburg, Secretaris', Ds. T. Bos, Penningmeester en Redacteur van het orgaan der Vereeniging; C. M. VAN HEIJZELENDOORN, te Rotter­

dam^. OLTHOFF, te Krabbendam en Ds. J. NEDERHOED, teMiddelstum.

hereleden zijn: Docent S. VAN VELZEN, te Kampen; Docent H. DE COCK, te Kampen; Ds. J. R. KREULEN, te Suawoude.

i?6] ^ereeil'8'ng is gegrond op de onveranderlijke waarheden door Gods Woord geopenbaard en in de Formulieren van Eenheid der Gereformeerde Kerken uitgedrukt.

Haar doel is:

a. opleiding van jongelingen tot Gereformeerde onderwijzers;

o. ondersteuning van Gereformeerde scholen;

c. opwekking van algemeene samenwerking omtrent al wat tot de belangen van Gereformeerd Schoolonderwijs behoort.

Wie instemt met den grondslag en het doel der Vereeniging, en eene jaarl. bijdrage van 2, 5 of 10 of meer gulden betaalt, is lid.

Door de leden worden Hulpvereenigingen gevormd. De leden van het Algemeen Bestuur worden gekozen door de stemgerech-

tigden, zijnde de leden van het Algemeene Bestuur (Hoofdbestuur) en de Afgevaardigden der Hulpvereenigingen. Het getal van 5—10 leden, en voorts voor ieder 20tal daarboven, geeft recht tot afvaar­

diging van een lid tot de Algemeene Vergadering.

Het Hoofdbestuur wordt door Agenten bijgestaan, die de belangen der Vereeniging trachten te bevorderen. De jaarlijksche ondersteuning van scholen der Vereeniging gaat de helft der jaar­

wedde van den Hoofdonderwijzer niet te boven.

Aan Hoofdonderwijzers van scholen der Vereeniging wordt voor iederen kweekeling, die door hen tot hulponderwijzer is opgeleid, eene gratificatie van ƒ 100 verleend; aan de Normaalklas eene gratificatie van ƒ 15 voor eiken kweekeling en ƒ 150 na afgelegd staats-examen.

Volgens het Jaarverslag over 1890/1891 bedroegen de ontvang­

sten aan giften voor ééns, (waaronder ƒ 214.65 uit de kas der Unie) en aan contributiën f 8.231.291; de uitgaven aan opleiding van kweekelingen, enz. f 7,333.74. Het saldo bedraagt alzoo ƒ 897.55- 2 .

Ten slotte zij nog gemeld dat het aantal Hulpvereenigingen 136 bedraagt;

dat het getal Agenten 22 en dat der Correspondenten 88 is; dat het aantal scholen, die door de Vereeniging gesubsidiëerd worden, 41 bedraagt en dat het aantal Normaalklassen 2 is.

Ruste Gods zegen op deze Vereeniging, opdat ook door hare werkzaamheden vele kinderen gebracht worden aan den voet van het kruis onzes Verlossers, Jezus Christus onzen Heer.

IV.

DE UNIE „EEN SCHOOL MET DEN BIJBEL,"

gesticht 23 Januari 1879.

Het Bestuur bestaat uit de H.H.:

J. E. N. Baron SCHIMMELPENNINCK VAN DER OIJE, te 's Gravea- hage, Voorzitter; R. DERKSEN (Kievitsstraat 40), te Rotterdam, Secretaris; Mr. T. P. Baron MACKAY, te 's Gravenhage, Pen­

ningmeester; Ds. J. W. A. NOTTEN, te Ermelo, Assessor (2e Voorzitter); Jhr. Mr. H. M. J. VAN ASCH VAN WIJCK, te Utrecht, Assessor; Ds. J. Bos, te Bedum; Jhr. Mr. W. H. DE SAVORNIN LOHMAN, te Amsterdam; C. RUBSAAM, te Bergen op-Zoom; M. DE JONGE Jz., te Goes; Jhr. Dr. L. DE GEEE, te Velp; W. M. OPPEDIJK, te IJlst; Ds. J. VAN ANDEL, te Leeuwarden en S. T.DE JONG, te Kampen.

De Unie „Een School met den Bijbel", is een Bond van Locale Comité's voor het volkspetitionnement.

De Unie heeft ten doel: 1°. om aan de bestaande Vereeni- gingen ter bevordering van het Christelijk onderwijs, zonder op haar terrein te treden, zedelijken en geldelijken steun te ver- leenen; 2°. plaatselijk den bloei der vrije school te bevorderen;

- 5 — (117)

3°. de tijdens het Volkspetitionnement verkregene organisatiën te behouden, allengs vaster gestalte te laten aannemen en in zoo­

danig onderling verband te zetten , dat ze zoo dikwijls de belangen van „de bchool tnet den Uitbel' dit vereischen, onverwijld dienst kunnen doen. Zij onthoudt zich van alles, wat niet in onmiddellijk verband met het onderwijs staat.

Door een Locaal-Comité wordt verstaan de gezamenlijke petitionarissen en adhaerenten, die, binnen de bij het Register omschreven grenzen, aan de Augustus-of Unie-Collecte bijdragen.

Een Locaal-Comité is georganiseerd of is niet georganiseerd Elk niet georganiseerd Locaal-Comité staat onder de leiding van een Correspondent, die door de petitionarissen of door het Bestuur der Unie benoemd wordt.

Elk georganiseerd Locaal-Comité staat onder leiding van een Bestuur, dat een zijner leden als Correspondent aanwijst.

De Correspondent is de eenige persoon van een Locaal- Gomite , met wien het Bestuur der Unie zich in betrekking stelt.

De Correspondent of het Bestuur neemt op zich om jaar­

lijks in de week van 3 Augustus bij zijn Locaal-Comité eene collecte te doen houden voor „de School met den Bijbel."

De Augustus- of Unie-Collecte is eene voortdurende dank­

bare herinnering aan het Volkspetitionnement van 1878.

Alle inkomsten der Locale Comité's, waaronder de Augus­

tus- of Unie-Collecte , de jaarlijksche contributiën der Leden enz.

begrepen zijn, kunnen, behoudens een jaarlyks vaat te stellen bijdrage aan de kas der Unie, besteed worden zoowel tot ondersteuning als tot stichting van Scholen met den Bijbel, van suppletiefondsen voor die Scholen en van kweekscholen tot opleiding van onderwijzers en onderwijzeressen voor Scholen met den Bijbel, mits de instellingen , waarvoor die gelden besteed worden gevestigd zijn binnen de grenzen van het

Locaal

Alle inkomsten, niet aangewend voor de in het vorig lid omschreven doeleinden, worden in de kas der Unie gestort.

Gelden met door de gevers zelve aangewezen bestemming bij de Augustus- of Unie-Collecte ontvangen, zijn hiervan uitgezonderd en worden terstond door den Correspondent overeenkomstig die aanwijzing uitgekeerd.

HetBestuur der Unie stort alle gelden, die aan het einde van haar boekjaar beschikbaar zijn, in de kasder Vereenigingen voor Christelijk-

ationaal Schoolonderwijs en Gereformeerd Schoolonderwijs, naar verhouding van hare uitgaven volgens het laatste Jaarverslag.

I'1 {'e I'aaschweek wordt eene vaste Jaarvergadering der Unie gehouden, waarop de Locale Comité's, die gelden in de kas der Unie storten, door afgevaardigden of door den Corres­

pondent vertegenwoordigd worden.

Blijkens het jaarverslag der Unie over 1890 was het aantal

Correspondenten van Locale Comité's 574, omvattende door com­

binatie 1511 plaatsen. Het aantal Locale Comité's, die bij Reglement georganiseerd waren, bedroeg 91.

Door het Bestuur der Unie zijn in 1890 verspreid: 1500jaarversla­

gen, 1500 circulaires (in 2 nummers), die betrekking hebben op de Aug.- of Unie-Collecte, 300500 Unieblaadjes en 2000 Verzoekschriften.

De Aug.- of Unie-Collecte bracht in 1890 de som van ƒ 89293,62 op.

De inkomsten der Unie bedroegen ƒ 7775,—. De uitgaven bedroegen ƒ 6487,09X. Van het batig saldo, groot ƒ 1287,90lA werden overeenkomstig de statuten ƒ 1073,2534 gestort in de kas van de Vereeniging voor Christelijk-Nationaal Schoolonderwijs en ƒ 214,65 in die van Gereformeerd Schoolonderwijs.

In het jaar 1890 zijn er namens de Unie ten behoeve van de Locale Comité's 76 Voordrachten gehouden tot vermeerdering van de belangstelling in — en tot bepleiting van het goed recht van — „de School met den Bijbel."

Dat de Unie niet ongezegend werkt blijkt vooral daaruit, dat door haren invloed op vele plaatsen de stichting van een School met den Bijbel wordt voorbereid of reeds heeft plaats gehad.

Ruste Gods zegen bij voortduring op de Unie „een School met den Bijbel."

Zoo zij het!

V.

SCHOOLRAAD VOOR DE SCHOLEN MET DEN BIJBEL.

(Vastgesteld op 18 Maart 1890).

De Schoolraad is samengesteld uit 12 gedelegeerden, gekozen door de Hoofdbesturen der vier Algemeene Vereenigingen voor Christelijk onderwijs; 12 gedelegeerden, gekozen door de School­

besturen, die zich bij den Schoolraad hebben aangesloten, en 1 lid gekozen door de 24 genoemde gedelegeerden.

De Schoolraad heeft tot taak om de Scholen met den Bijbel te hulp te komen in al datgene, wat geacht kan worden aller gemeenschappelijk belang te zijn, en wel met name: 1. bij de bevordering van de oprichting van Scholen met den Bijbel; 2. bij de bevordering van den paadagogischen bloei der scholen; 3 bij de beslechting van gewone geschillen, die in den boezem der scholen rijzen mochten; 4. bij de beslechting der Kerkelijke geschillen, die in den boezem der scholen rijzen mochten; 5. bij de regeling van het pensioenwezen der onderwijzers en 6. bij de handhaving en verbetering van de rechtspositie dezer scholen.

Voor elke dezer punten bestaat eene Commissie, waarvan de leden telkens voor drie jaren door den Schoolraad gekozen worden.

De Schoolraad eerbiedigt stiptelijk de grenzen, die tusschen

_ 7 — ⁽¹¹⁹⁾ zijn College en de Hoofdbesturen van de Vereeniging voor Christelijk- Nationaal Schoolonderwijs, de Vereeniging voor Gereformeerd Schoolonderwijs, de Unie „Een School met den Bijbel" en van de Vereeniging van Christelijke Onderwijzers en Onderwijzeressen in Nederland zijn afgebakend.

De Algemeene Vergadering van den Schoolraad wordt jaarlijks in de Paaschweek gehouden. Tot deze Vergadering hebben toegang allen, die belangstellen in den bloei van het Christelijk onderwijs. De kosten van den Schoolraad worden gedekt: a. door vrijwillige bijdragen van particulieren, b. door eene vrijwillige gift van de Schoolbesturen, die zich bij den Schoolraad hebben aan­

gesloten, c. door eene bijdrage uit de kas der Unie „Een School met den Bijbel."

Het aantal scholen, op 1 Januari 1892 bij den Schoolraad aangesloten, bedraagt 245.

De Schoolraad bestaat uit de Heeren:

Vanwege de Vereen. ( ^ ^VOLTJER, te Amsterdam.

voor ^ Christelijk-Natio- •{ J. M. HEIJBROCK, te Amsterdam.

naai Schoolonderwijs. ( H. BIJLEVELD, te Amsterdam.

Vanwege de Vereen. | Doe. M. NOORDTZIJ, te Kampen.

voor Gereform. School- < Ds. J. NEDERHOED, te Middelstum.

onderwijs. ( A. W. VAN KLUIJVE, te Middelburg.

{

Jhr. Dr. L. DE GEER, te Velp.

R. DERKSEN, Kievitsstraat 40, te Rotterdam.

Vanwege de Vereen, i A. MEIJER, te Gouda.

van Chr. Onderwijzers en I T ~\T, * r,. ,,

Onderwijzeressen in Ne- 1 -NOBELS, te Zetten.

derland'. I D. WIJNBEEK, te Zwolle.

Voor het lste District, J. BOUWES, te Appingadam.

„ „ 2de „ Ds. J. J. A. PLOOS VAN AMSTEL, te Reitsum.

„ „ 3de ^N A. ELSHOUT RZ., te Lollum.

„ n 4de n Th. PLDIJTER, te Assen.

LI n 5de N DR. H. BAVINCK, te Kampen. (2e Voorz.)

„ „ 6de n p. ROODHÜIJZEN, te Veenendaal.

T r 7de „ Ds. J.J. WESTERBEEK VANEERTEN,te Mijdrecht.

„ „ 8Ste „ J. A. WORMSER, te Amsterdam.

» v 9de n Ds. J. J. IMPETA, te Alfen ald. Rijn.

» n 10de n MR. L. W. C. KEUCHENIUS, te 'sGravenhage.

„ „ 11de ⁿ Mr. Th. HEEMSKERK, te Amsterdam.

„ „ 12de „ Mr. C. LUGASSE, te Middelburg.

Het 25ste Lid, Mr. T. P. Baron MACKAY, te 's Gravenhage.

Het Moderamen, II. PIERSON, Voorzitter.

L. DE GEER, Penningmeester.

R. DERKSEN, Secretaris.

VI.

VEREENIGING „BARNABAS"

TOT STEUN VAN NAGELATEN BETREKKINGEN VAN CHRISTELIJKE ONDERWIJZERS IN NEDERLAND, GEVESTIGD TE AMSTERDAM.

Zij is opgericht 1 Mei 1872.

(Erkend bij Kon. besluit van 31 Mei 1873 No. 28, van 21 Juli 1884 No. 48 en van 18 Dec. 1886 No. 27).

Bestuur: M. WIEGAND, Voorzitter; P. S. VAN DORP, le Secretaris; F. C. WIJLE, 2e Secretaris; A. VAN HEMERT, le Penning­

meester; en J. HESTA, 2e Penningmeester allen te Amsterdam.

Haar doel is: le Om aan weduwen en weezen of, zoo deze er niet zijn, aan andere nagelaten betrekkingen van Christelijke onderwijzers in Nederland, terstond na hun overlijden, eene uit- keering in eens te verstrekken (Uitkeeringsfonds) ; 2e Om aan de bedoelde weduwen en weezen bovendien eene jaarlijksche toelage te verleenen (Hulpfonds); 3e Om over deze weduwen en weezen een christelijk patronaat uit te oefenen.

De benoodigde gelden worden gevonden uit jaarlijksche bijdragen van werkende en donateerende leden en uit verschillende giften, erflatingen, collecten, enz.

Alle onderwijzers, hier te lande in Christelijke bijzondere scholen werkzaam en die tevens lid zijn van de Yereeniging van Christelijke Onderwijzers en Onderwijzeressen in Nederland, kunnen, zoo zij het 50ste levensjaar nog niet voleindigd hebben, werkende leden van de Yereeniging „Barnabas" zijn.

Begunstigers der Vereeniging zijn zij, die minstens ƒ 2,50 's jaars of ƒ 50.— als gift in eens, betalen.

Ieder werkend lid betaalt vooruit, voor het overlijden van een medelid, f 1.— aan het Uitkeeringsfonds; een jaarlijksche contributie van ƒ 5.— benevens 50 cent voor elk kind beneden de 18 jaren ten behoeve van het Hulpfonds, alsmede eene jaarlijksche bijdrage van ƒ 1.25 voor administratiekosten. Boven­

dien een inleggeld volgens Tarief.

Het maximum der uitkeering in eens aan de weduwe is ƒ 250.

Het bedrag der jaarlijksche toelage aan elke weduwe wordt geregeld naar de inkomsten, maar gaat de som van ƒ 300 niet te boven. Daarenboven ontvangt zij '/io harer toelage voor elk kind beneden de 18 jaar, ten laste der weduwe. De over­

schietende gelden worden jaarlijks bij het vaste kapitaal gevoegd, waarvan de rente dient voor de jaarlijksche toelagen aan de weduwen.

— 9 — (121)

Het vaste kapitaal was op 1 Mei 1891 tot ƒ 82612.61 i geklom­

men, 46 weduwen en 71 weezen werden ondersteund; het aantal werkende leden bedroeg toen 460.

Zij, die deze Vereeniging bij Testamentaire beschikking willen bedenken, worden herinnerd aan bovenstaanden of flciëelen titel.

VII.

YEREENIGING „JOHANNES"

TOT STEUN VAN BEJAARDE, ZIEKE OF HULPBEHOEVENDE ONDER­

WIJZERS EN ONDERWIJZERESSEN VAN CHRISTELIJKE BIJZONDERE SCHOLEN IN NEDERLAND.

Zij is opgericht 13 Juni 1878.

(.Erkend bij Koninklijk besluit van 3 Mei 1879 en gevestigd te Utrecht).

Bestuur: J. VAN ZANTEN, te Zeist, Voorzitter; J. JANSEN, te Rotterdam, Oppert 63, le Secretaris; M. WIEGAND, te Amster­

dam , Rapenburg 47, 2e Secretaris; C. HARTWIGSEN, te Utrecht, le Penningmeester en H. B. VAN LUMMEL, te Nijmegen, 2e Pen­

ningmeester.

Haar doel is:

le. Om aan bijzondere onderwijzers en onderwijzeressen in Nederland, na volbrachten vijf-en-zestigjarigen leeftijd eene jaar­

lijksche uitkeering te verstrekken. (Uitkeeringskas).

2e. Om aan zieke of hulpbehoevende bijzondere onder­

wijzers of onderwijzeressen vóór het bereiken van dien leeftijd, zoo noodig, financiëele hulp te verleenen. (Ondersteuningskas).

3e. Om hun, dit verlangende, zooveel mogelijk steun en bescherming te verleenen.

De benoodigde gelden worden gevonden uit de Contributiën van de werkende leden en uit verschillende giften. Werkende leden van „JOHANNES," kunnen zijn alle onderwijzers en onderwijzeressen hier te lande, in Christelijke bijzondere scholen voor Lager of Middelbaar onderwijs werkzaam, die tevens leden zijn van de Vereeniging van Christelijke Onderwijzers en Onderwijzeressen in Nederland en den ouderdom van 55 jaar nog niet bereikt hebben.

De werkende leden storten eene jaarlijksche bijdrage volgens een vastgesteld tarief. Voor de administratiekosten betaalt men jaarlijks ƒ 1.—. Het aantal werkende leden is 164.

De Uitkeeringskas had 31 Dec. 1890 een batig saldo van ƒ 41897.61 M.

De Ondersteuningskas had op 31 Dec. 1890 een batig saldo van ƒ 14955.90K.

vin.

NORMAALLESSEN VOOR DE SCHOLEN MET DEN BIJBEL.

Het aantal Normaallessen, waaraan ongeveer 400 kweekelingen tot onderwijzers of onderwijzeressen worden opgeleid, bedraagt 19.

Zij zijn gevestigd te: Bedum, Groningen, Loppersum, Bergum, Franeker, Harlingen, Reitsum, Amersfoort, Utrecht, Utrecht, Amsterdam, Zaandam, Alfen a/d. Rijn, Dordrecht, Leiden, Rotterdam, Rotterdam, Vlaardingen, Klundert.

IX.

CHRISTELIJKE NORMAALSCHOOL TE NIJMEGEN.

Opgericht in 1846.

Directie: Jhr. Mr. C. C. G. DE PESTERS , te Groesbeek; Mr. M.

CROMMELIK, te Utrecht; J. G. SILLEM, te Amsterdam en Mr. O. W. STAR NÜMAN te 's Hage.

Directeur: A. L. GERRETSEN.

Deze inrichting is bestemd om jongelingen uit Christelijke gezinnen en die den leeftijd van 13 jaren bereikt hebben, tot onderwijzer op te leiden.

Het kostgeld is ƒ 300. Het schoolgeld bedraagt ƒ 50 's jaars.

De kost-kweekelingen, betalen ƒ 15 als entree en moeten van kleedingstukken, enz. voorzien zijn. De kosten voor geneeskundige hulp, boeken, viool met strijkstok, herstelling van kleederen en zakgeld komen voor rekening van de ouders, die daarvoor eene som van f 30 bij de Directie moeten deponeeren. Voor zooverre de Directie door bijdragen van belangstellende vrienden daartoe in de gelegenheid gesteld wordt, kunnen er ook kweekelingen kosteloos geplaatst worden.

Het onderwijs omvat de vakken van het Lager Onderwijs, de Fransche en Hoogduitsche taal, de wiskunde, het teekenen, de muziek (viool- en orgelspel^ en de gymnastiek.

De cursus duurt 4 jaren.

Het aantal kweekelingen bedraagt 28.

X.

CHRISTELIJKE NORMAALSCHOOL VOOR ONDERWIJZE­

RESSEN TE ZETTEN.

Opgericht in 1864.

President-Directeur: Ds. H. PIERSON; Directrice: Mej. J. J. WEIJLAND.

Hoofdonderwijzer: J. NOBELS.

De inrichting is bestemd voor toekomstige onderwijzeressen aan scholen voor U. L. O., inzonderheid voor dochters van predikanten, onderwijzers en zendelingen. Tegen betaling van

— 1 1 — ( 1 2 3 )

f 400 s jaars ontvangen zij onderwijs in de Hollandsche vakken en in de Fransche, Engelsche en Duitsche talen, muziek, zang en teekenen, kost, inwoning, bewassching, medicinale hulp enz.

De cursus duurt meestal 4 jaren. Het aantal plaatsen bedraagt 42.

XI.

GROEN-VAN-PRINSTERER SCHOOL TE DOETINCHEM.

Opgericht in 1878.

Bestuur Mr. A. H. BRANDT , te Velp, Voorz.\ Ds. M. A.

VAN RECHTEREN ALTENA , te Doetinchem, Secretaris ; Ds. A. H. DEN BOER, te Doetinchem, Penningmeester; Jhr. Dr. L. DE GEER, te Velp; Dr. K. G. P. SOHWARTZ , te Doetinchem; Ds. J. A. KAN, te Velp; Jhr. Mr. J. H. C. J. MARTENS VAN SEVENHOVEN , te Zutphen en Dr. J. W. GUNNING, te Amsterdam, Eere-lid.

Directeur: P. H. MOORA.

Het doel dezer school is: Jongelingen uit Christelijke ge­

zinnen tot Onderwijzer voor de Christelijke school op te leiden.

Zij, die aan het toelatings-examen voldaan hebben, worden aangenomen op voorwaarde, dat voor hen een jaarlijksch bedrag van ƒ 300 en een jaarlijksche entrée van ƒ 25 betaald wordt.

\ oor kleeding, wasch, zakgeld en boeken zorgen de ouders.

Kweekelingen van onvermogende ouders kunnen na het proefjaar, op vergunning van het Bestuur gedeeltelijk kosteloos worden opgenomen, mits de jaarlijksche entrée-gelden a f 25 voldaan worden.

De cursus bestaat uit 4 klassen. Het onderwijs omvat, behalve de vakken van het Lager Onderwijs, de Fransche, Hoogduitsche en Engelsche taal, wiskunde, teekenen en muziek (piano).

Het aantal kweekelingen bedraagt thans 26.

XII.

CHRISTELIJKE OPLEIDINGSHUIZEN VOOR MEISJES TE ZETTEN.

Opgericht in 1880 en 1882.

President-Directeur: Ds. H. PIERSON. Directrices: Mej. E. DE MOL VAN OTTERLOO en Mej. J. M. C. LEDEBOER.

Deze twee inrichtingen zijn bestemd om meisjes op te leiden voor allerlei betrekkingen, waartoe meer vereischt wordt dan van eene dienstbode wordt gevergd. Opleiding tot hulponderwijzeressen YOOI de lagere school staat daarbij echter op den voorgrond. De kweekelingen ontvangen uitsluitend onderwijs in de Hollandsche vakken. Zij zijn uniform gekleed, doch dragen geen onderscheiden dracht. De opvoeding is zeer eenvoudig, terwijl zij moeten leeren

alle huiswerk te verrichten. Het kostgeld is ƒ 3.— per week, waaronder alles is begrepen; voorts voor entree ƒ 25.—

Het aantal plaatsen in elk dezer inrichtingen bedraagt twaalf.

Opneming kan reeds op zeven jarigen leeftijd geschieden.

XIII.

KWEEKSCHOOL VOOR GEREFORMEERDE ONDERWIJZERS EN ONDERWIJZERESSEN TE AMSTERDAM.

Geopend 1 Sept. 1885.

Bestuur: Dr. J. WOLTJER, Ds. H. W. VAN LOON, Dr. A.

KUYPER, W. HOVY en J. A. WORMSER, allen te Amsterdam.

Directeur: H. BIJLEVELD, (Kerkstraat 254).

Deze kweekschool stelt zich ten doel kweekelingen uit Amsterdam en daarbuiten, op te leiden tot Christelijke onderwijzers en onderwijzeressen aan Christelijke scholen. De voorwaarden tot toelating zijn: a. eene verklaring van ouders of voogden, dat zij voorstan­

ders zijn van Christelijk onderwijs ; b. het voldoen aan een examen (de eischen voor dit admissie-examen zijn bij den Directeur kosteloos verkrijgbaar); c. het betalen van een jaarlijksch schoolgeld van ƒ 80.— Een Suppletiefonds voorziet in de behoefte van hen, die niet het volle schoolgeld kunnen betalen. Wat hun gesuppleerd wordt, betalen zij terug na het verkrijgen van de akte in jaar- lijksche termijnen in overleg met den Directeur. De kweekelingen zijn verdeeld in vier klassen.

Aan de kweekschool is eene voorbereidingsklasse verbonden voor leerlingen van 12 — 14 jaar. Het schoolgeld is, evenals op de kweekschool, ƒ 80.— 'sjaars.

Alleen de kweekelingen uit de 3de en 4de klasse kunnen praktisch in de verschillende, door het Bestuur daartoe aan te wijzen Christelijke scholen, werkzaam zijn. Het leerjaar begint 1 Mei. Het aantal kweekelingen bedraagt thans 48.

XIV.

CHRISTELIJKE NORMAALSCHOOL TE 'S-GRAYENHAGE.

Geopend 21 Juni 1886.

Het bestuur bestaat uit de H.H.: Mr. T. P. Baron MACKAY, Voorzitter, G. P. POST, Secretaris, G. SNOECK HENKEMANS, Penning­

meester, Ds. C. J. G. VAN HOOGSTRATEN, Mr. O. W. STAR NUMAN en Dr. J. A. GERTH VAN WIJK, allen te 's-Gravenhage.

Directeur: J. D. DE VISSER SMITS.

De grondslag der Yereeniging is die van de Vereeniging voor Christelijk-Nationaal Schoolonderwijs.

— 13 - ⁽¹²⁵⁾ Haar doel is, jongelieden op te leiden voor het Christelijk Onderwijs.

Het onderwijs omvat de vakken van het Lager Onderwijs, de Bijbelsche en Kerkelijke Geschiedenis, de Fransche en de Hoog- duitsche taal, de wiskunde, het teekenen, de gymnastiek en de muziek (viool).

De meisjes-kweekelingen ontvangen ook onderwijs in de handwerken. Het schoolgeld bedraagt f 48.—

Jaarlijks wordt in de maand April een toelatingsexamen ge houden.

Het prospectus, bij den Directeur gratis te bekomen, geeft verdere inlichtingen. Het aantal kweekelingen bedraagt 32.

XV.

OPLEIDINGSSCHOOL (Gymnasium) TE ZETTEN.

Vereeniging voor Gymnasiaal onderwijs op Gereformeerden grondslag.

Zij is opgelicht in 1864 door F. P. L. C. VAN LINGEN.

Curatoren: Dr. A. H. DE HARTOG, te Amsterdam, Voorzitter;

F. P. L. C. VAN LINGEN, Secretaris-Penningmeester en Director, te Zetten; Jhr. Mr. W. VAN TEIJLINGEN VAN KAMERIK, te Utrecht;

Jhr. Mr. H. M. J. VAN ASCH VAN WIJCK, te Utrecht; Dr. S. R.

HERMANIDES te Geldermalsem; Dr. A. J. W. MONNIK, te Vorden en H. DE COCK, Docent te Kampen.

Docenten: F. P. L. C. VAN LINGEN, Dr. L. W. VAN DEVEN­

TER, Dr. G. OOSTERHUIS, J. VERMAAT, S. S. HOOGSTRA, J. ESSER, J. HASPERS en G. GRÜNEVELD.

Het doel dezer inrichting is: de Christelijke wetenschappe­

lijke opleiding van jongelingen tot de Hoogeschool. Het onderwijs wordt gegeven in den geest onzer Gereformeerde belijdenis. De kosten van verpleging en leergeld zijn ƒ 500.— 's jaars; aan minder gegoeden kan eenige korting worden toegestaan.

De kweekelingen wonen in het gebouw der Vereeniging.

Als externen worden alleen zij toegelaten, die bij hunne ouders tehuis zijn.

Tot toelating wordt vereischt: een bewijs van goed gedrag, en een examen, waaruit blijkt, dat met vrucht de lessen van het lager onderwijs zijn gevolgd. Die niet aan het examen voor een der zes klassen voldoen, kunnen in de voorbereidingsklasse geplaatst worden. Het aantal leerlingen bedraagt 62.

Het lidmaatschap der Vereeniging wordt verkregen door eene jaarlijksche contributie van ƒ 5.— en het betuigen van instemming met de beginselen der school.

Aan deze Inrichting is eene voorbereidende school voor meer uitgebreid lager onderwijs verbonden, waarvan de heer G. GRÜNEVELD hoofdonderwijzer is en die 18 leerlingen telt.

XVI.

VEREENIGING VOOR VOORBEREIDEND UNIVERSITAIR ONDERWIJS TE AMSTERDAM.

Geopend 3 Sept. 1889.

Directeuren: H. WALLEK, Amsterdam; Jhr. A. T. M. VAN ASCH YAN WIJCK, te Utrecht; Jhr. J. C. VAN DE POLL, te 's Gra- venhage en Th. Ruus Gz., te Amsterdam.

Curatoren: Dr. J. WOLTJER, te Amsterdam; Ds. P. VAN SON, te Amsterdam en Mr. Th. HEEMSKERK, te Amsterdam.

Docenten: F. F. C. FISSCHER Jr., (voor het Grieksch en het Latijn); S. POSTMUS (Geschiedenis, Aardrijkskunde, Natuurlijke Historie); P. MERKES, (Hoogduitsch); H. BIJLEVELD, (Wiskunde);

R. VERSLUIS, (Latijn); R. v. MINNEN, (Fransch en Nederl.) en Dr. W. GEESINK, (Godsdienstonderwijs).

De Inrichting staat onder leiding van Dr. J. WOLTJER.

Het leergeld bedraagt ƒ 120.— per jaar.

De nieuwe cursus 1891/92 werd geopend met 59 leerlingen, waarvan 24 voor de le klas, 18 voor de 2e klas en 17 voor de 3e klas.

XVII.

THEOLOGISCHE SCHOOL TE KAMPEN.

Geopend 6 December 1851.

Curatoren: ^ oor N.-Holland: Ds. L. NEIJENS, te Amsterdam ; voor Z.-Holland: Ds. W. DOORN, te's Gravenhage ; voor Zeeland:

Ds. A. LITTOOIJ, te Middelburg ; voor N.-Brabant: Ds. JOH. VAN DER LINDEN, te 's Bosch; voor Utrecht: Ds. M. VAN MINNEN, te Utrecht; voor Gelderland: Ds. VV. DE HAAS, te Hattem; voor Overijsel:

Ds. J. BAVINCK, te Kampen ; voor Drente: Ds. J. GROENEWEGEN. te Ruinerwold ; voor Friesland: Ds. J. VAN ANDEL, te Leeuwarden, voor Groningen: Ds. T. Bos, te Bedum. Penningmeester: Ds. J.

NEDERIIOED, te Middelstum.

^ Docenten: S. VAN VELZEN Sr., II. DE COCK, M. NOORDTZIJ, D. K. WIELENGA, L. LINDEBOOM en Dr. H. BAVINCK.

Leeraren: C. MULDER, J. VAN DER VALK, Dr. H. REININK, Rector 1891/92: D. K. WIELENGA en Bibliothecaris: Dr. II. BAVINCK.

Het aantal studenten bedraagt 101, waaronder 51 voor het Litterarische gedeelte en 50 voor het Theologische gedeelte.

- 15 - ¹²⁷ XVIII.

VEREENIGING VOOR HOOGER ONDERWIJS OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG.

(Vrije Universiteit).

Zij is opgericht 2 Februari 1879 en gevestigd te Amsterdam.

Directeuren: W. HOVY, te Amsterdam, Voorzitter; S. Baron VAN HEEMSTRA, te Sassenheim, Secretaris; S. J. SEEFAT te Amster­

dam, Penningmeester; E. G. WENTINK, te Schalkwijk en G. H. TH.

a TH. VAN DER HOOP, te Doornspijk.

Plaatsvervangende Directeuren: C. M. E. VAN LÖBEN SELS, te 's Gravenhage en Mr. TH. HEEMSKERK, te Amsterdam.

Curatoren: Mr. L. W. C. KEUCHENIUS, te 's Gravenhage, Voorzitter; Mr. A. W. VAN BEECK CALKOEN, te Utrecht, Secretaris;

Ds. B. VAN SCHELVEN, te Amsterdam ; A. BRUMMELKAMP Jr., te Groningen en Mr. TH. HEEMSKERK, te Amsterdam.

Professoren: Dr. A. KUYPER, (Godgeleerdheid), Dr. F. L.

RUTGERS, (Godgeleerdheid), Mr. D. P. D. FABIUS, (Rechten), Dr. J.

WOLTJER, (Letteren), Dr. A. H. DE HARTOG, Regent voor het Hospitium, Jhr. Mr. A. F. DE SAVORNIN LOHMAN, (Rechten), Dr.

G. H. W. J. GEESINK, (Godgeleerdheid) en Jhr. Mr. W. H. DE SAVORNIN LOHMAN , (Rechten).

Amanuensis: JB. VAN OVERSTEEG, (Bureau, Keizersgracht 162).

Pedel: B. J. MULLER, (Bloemgracht 158).

De Vereeniging bedoelt de oprichting en instandhouding van scholen voor Hooger Onderwijs.

Zij staat voor alle onderwijs, dat in hare scholen gegeven wordt geheel en uitsluitend op den grondslag der Gereformeerde beginselen en erkent mitsdien, als grondslag voor het onderwijs in de Godgeleerdheid, de drie Formulieren van eenigheid, gelijk die in den jare 1619 door de Nationale Synode van Dordrecht voor de Nederlandsche Gereformeerde Kerken zijn vastgesteld.

Leden der Vereeniging zijn allen, die hare statuten onder­

teekenen en eene jaarlijksche contributie van minstens ƒ 25.— of eene som in eens van minstens ƒ 500.— in de kas der Vereeniging inbrengen. Alle anderen, die door geldelijke bijdragen de Ver­

eeniging steunen, worden als begunstigers aangemerkt.

De eerste Hoogeschool (Vrije Universiteit) is op den 20sten October 1880 te Amsterdam plechtig geopend.

Het aantal studenten bedraagt 87, waarvan 68 voor de God­

geleerdheid, (waaronder 6 ook voor de Rechten en 2 ook voor de Letteren), 8 voor de Rechten, en 11 voor de Letteren.

XIX.

S T A A T

VAN DE

„ S C H O L E N M E T D E N B I J B E L . "

De met een f geteekende scholen worden door de Vereeni­

ging voor Ihristelijk-Nationaal Schoolonderwijs gesubsidiëerd, die met een * door de Vereeniging voor Gereformeerd Schoolonderwijs.

De met een § geteekende scholen hebben zich bij den Schoolraad aangesloten.

Provincie Groningen.

GEMEENTE. HOOFDONDERWIJZER, AANMERKINGEN.

*Aduard § J. Wedeven 102

Appingadam § R. Hui/.enga 210

Ratio J. van der Molen Tz. 91

Bedum § J. C. Wirtz Cz. 348 Ten Boer § A. H. II. Homan 142

Delfzijl § G. Broekstra 230

fEnumatil F. Eringa 151

Ezinge J. Fokkens 145

Garrelsweer P. Oosterhof 133

Groningen J. H. F. Gangel Cz. 17 Oude Boteringstr (Kostschool).

n M. Weersma 333 Guyotsplein.

» J. Meijnen 511 Schoolholm.

„ J. Texer 264 Baresteeg.

fGrootegast § A. Lukkien 158

*Hoogkerk J. de Groot 80

*Houwerzijl § Th. van Straalen 97

*Leens § K. W. Gerritsma 143

*Marum § V. Dam 131

Middelstum § E. v. d. Schans 243 Onstwedde J. G. Vreeswijk 197 fOostwold

(Oldambt) § H. Jager 177

„ J. W. Ort 83

N. Pekela J. J. Scholtens Gz. 165

*0. Pekela § R. Visser j 152

( 1 2 9 )

P R O V I N C I E G R O N I N G E N . 17

GEMEENTE. HOOFDONDERWIJZER, AANMERKINGEN.

fSappemeer R. Klevering 118

fSlochteren § ' P. J. Westerhoff 89

Spijk J. Keuning 181

fStedum J. Gras 128

*Phesinge § H. Broekstra 98

Uithuizen § K. Fleurke 142

UithuizermeedenW.g.§ P. S. v. d. Schaar 138

*UithuizermeedenO,g.§ D. Batjes 61

*Ulrum § W. Nipperus 133

fWagenborgen § W. K. H. Magendans 119 Warffum § G. W. v. Apeldoorn 141 fWetsinge-Sauwert § S. Steensma 136

Wildervank § K. Olthoff 165

Winschoten § E. Ronner 136

*Winsum (Gron.) § W. van der Weg 125

't Zandt § M. de Graaf 102

Zuidwolde § R. v. Wageningen 80

Provincie Friesland.

Abbega , D. van Heerde

j

Achlum J. W. Ort Jr. 67

fAnjum § j A. A. van der Poel 135 J fSt. Anna Parochie S. van der Kooij Kz. 18

fArum § 71

Baijum M. Gaikema 35

fBalk § J. B. Coevoets 178

fBeetgum F. Zijlstra 54 I

fBergum § J. D. de Yries 130

fBerlikum § K. Kremer 115

n § S. Heinsma 74

Oude Bildtzijl H. Bijkerk Hz. 95 fBolsward ! H. J. de Visser 158 f Buitenpost § L. J. Visser 125

j-Burgwerd H. B. Alers 55

Burum § H. Jonkhoff 97

Cubaard J. de Boer 66

fDokkum § G. F. Wamelink 234

f Drachten § W. Kroese 170

fEe H. S. Bartlema , 142

fExmorra § D. Folkerts j 67

GEMEENTE. HOOFDONDERWIJZER, AANMERKINGEN.

fFerwerd P. Wielenga 130

Ferwoude B. van der Heide 23

Folsgare 41

fFraneker P. Oosterlee 217

fGaast A. Koebrugge 62

fGaastmeer § P. van Loon Az. 82

-j-Garijp § P. Lub Hz. 188

fGauw § J. Wielenga 57

„ P. Groeneveld 34

fGerkesklooster § C. P. Beukenkamp 143

-j-IIallum § G. Fokkema 106

fHarlingen § F. Lettinga 56

§ A. C. W. Scheffer 339

fHeeg § H. J. de Ruiter 134

fHeerenveen § S. J. van Wijck 114

Hitzum F. A. Terpstra 36

fHolwerd § J. J. Wolbeek 112

fHommerts § A. Brouwer Hz. 112

Hijdaard W. Straatsma 46

fHijlaard § R. Visser 87

Jutrijp P. de Mol Moncourt 50

fKollum § A. Buwalda 201

fKoudum B. R. Wijminga 185

fLeeu warden § W. C. v. Munster 264 fDe Lemmer § A. B. H. Funcke 161

Lollum § W. Post 69

fMakkum § S. Gerber 143

fMenaldum § R. G. Fennema 116

•fMinnertsga § J. Hobma ló8

St. Nicolaasga T. de Groot Ez. 96 -j-Nijkerk (Ooster) Ph. M. Roorda 127

Nijland H. Pollema 167

Oldeboorn § S. Bijlsma Bz. 98 Oosterbierum H. Gerretsen 152

Oosterend P. B. Orneé 125

fOostermeer S. K. van der Veen 105

Oosthem J. C. de Puy 78

fOppenhuizen II. de Vries Az. 156 Oudega (Wijmbr.) T. Kokmeijer 92

*0udega (Small.) § H. Woudsma 106

fOudwoude W. Veltman 145

(131)

P R O V I N C I E F R I E S L A N D . 19

GEMEENTE. HOOFDONDERWIJZER, J^J1 AANMERKINGEN.

fParrega J. W. Scheffer 97

fReitsum § H. Dijkstra 83

fRinsumageest § A. Hoekstra 158 Scharnegoutum R. H. Walda 53

t » § D. Wolvius 76

Schettens § P. Kurpershoek 36

„ J. W. van Beem 41

Schraard J. Kuiper 52

Sexbierum J. de Ridder 184

Sneek T. de Jong 209

Spannum Mej. L. J. v. Naerssen 20 (Kostschool).

» J. Gr. Hiddink 80

*Stiens § J. van den Berg 82 Surhuizum J. R. Looijenga 135

fTzum H. Brouwer 80

*Veenwoudsterwal § O. Huizing 90

Wanswerd J. Alberts 79

Wanswerda/d.Streek § W. Belgrayer 130

Welsrijp " A. Storm 84

fWinsum (Friesl.) § R. de Vries 48 fWirdum § P. van der Ploeg 50

fWitmarsum § J. Monsma 94

fWoramels § K. Spijksma 100

Wolvega § J. ter Borg 116

Wons H . Pasma 32

T n § K. Floor 43

yWorkum F. E. Boeschoten 112

fWoudsend J. Voorink 139

fWouterswoude § J. Reijenga 151

flJlst W. J. Vallentgoed 158

Provincie Drente.

fAssen § W. Hummelen 155

Bovensmilde R. Wedeven 76

Emmen R. H. van Otterloo 100

fHoogeveen § D. Mulder 224

* ii § R. Beukema 250

fHijkersmilde § P. Veenhuijsen Jr. 108

fMeppel § A. Wiersinga* 215

n tt Getal

UEMEENTE. HOOFDONDERWIJZER. ]EER] AANMERKINGEN.

Meppel D. Nijhoff 102

Nieuweroord G. Koster 70

*Nijeveen § J. van Veen 58

Rninerwold ^ A. Lanieris 106

Provincie Overijsel.

jAlmelo § A. G. Welscli 186

*Dedemsvaart § K. Booij 117 (Gem. Avereest).

t n G. van der Waa 131 „ „

fDeventer § J. Broekhuijsen 163

tEnschedé K. Nieboer 115

*Genemuiden § A. H. van Dijk 72 fHardenberg § J. A. P. Stroes 162 fKampen § J. A. G. de Waal 432

Kamperveen § B. Bijma 41

-j-Nijverdal § W. Wieske 242

-j-Oldemarkt J. Eekma 113

Ommen § C. Munneke 123

-(•Staphorst L. C. Schreuders 242

fSteenwijk R. de Bruin 152

Vriezenveen W. G. Aldershoff 142

„ C. A. de Groot 100

fWestenhaar (Sibculo) W. Heins 62 (G. Vriezenveen).

*Zwartsluis § H. J. Kroeze 230

Zwolle § D. Wijnbeek 369

Provincie Gelderland.

Aalten Joh. Staal Pz. 121

f „ § W. H. Verlaan 256

Andelst A. van Dorp 67

fAngeren R. Rijksen 38

Apeldoorn Dames Kröpff & De

Liefde 24 (Kostschool),

f „ § A. Evers 163 (Het Loo).

„ W. de Vries 260

Appeltern J. H. Meijerink 36

Arnhem J. H. Voerman 207 Roermondsplein.

„ P. Voerman 391 Klarendalschew.

Barneveld G. van den Pol 129

(133)

P R O V I N C I E G E L D E R L A N D . 21

GEMEENTE. HOOFDONDERWIJZER. | AANMERKINGEN.

f Beekbergen E. A. Bloem 98

fBemmel D. J. Pott 65

Bennekom M. G. P. Medema 183 j-Bruchem J C. Goldschmidt 72

fCulemborg § F. Palte 82

Dieren § J. W. yan Straaten 118

fDinxperlo J. Verbeek 170

fDinxperlo-Heurne , P. Geldermans 169

fDoesburg A. J. Kers 121

fDoetinchem G. Leerink 323

Doornspijk § A. van den Pol 201 fEibergen H. J. van Egmond 109

Ede C. R. Frowein Jz. 50 (Kostschool).

n M. J. van Wijk 164

fEefde bij Gorssel § D. Eskes 127

Elburg Mej. S. M. H. Hoek 15 (Inst. v. Kinsb.)

T 11 K. de Beijl 241

Eist bij Arnhem H. Milo 15

Ermelo fc; J. de Vries 49

Gortel bij Ernst § B. H. van der Laan 34 fllalle bij Zelhem J. ten Have 138

Harderwijk § R. Ferwerda 226

fHattem H. van Zuijlen 303

f's Heerenberg § P. Thiele 33

Hemmen J. de Hartog 73

tHerveld § W. v. d. Wurff Lz. 118

fHeteren W. A. Kopmels 75

fHien § A. Jonkman 120

Hoevelaken L. van Zuijlen 128

Hoog-Keppel J. Smedink 55

Kerkwijk § R. J. v. d. Stal 105 Kootwijk tj Gr. J. Boegman 27 Kootwijkerbroek § J. T. Bakker ] 18

Leeuwen A. van den Bold 28

Neerbosch B. v. d. Schuur 563 (Weesinrichting).

Nunspeet C. v. d. Velden Jz. 128 Nijkerk (Veluwe) § J. van der Waals 340 jNijkerkerveen J. v. Noort 250 Nijmegen -Mej. H. van Duijm 40

n A. L. Gerretsen 173 (Leerschool van de

| Chr. Normaalsch.)

x I H. B. v. Lummel 239

GEMEENTE. HOOFDONDERWIJZER. AANMERKINGEN.

fOldebroek J. Teijgeler 294

fOosterbeek A. H. Schut 311

Renkum § S. Boorsma 252

fRheden § J. F. Buisman 105

fSchaarsbergen § W. Reesink 106

Sillevolde H. Veenendaal 50

fSteenderen (Toldijk) A. J. van Lummel 102

„ K. H. Wallien 43

fTiel C. Staal Pz. 120

yValburg J. Lantermans 40

fVarsseveld F. W. Jolink 219

Velp § G. W. Nederbragt 580

Yoorthuizen § G. A. v. d. Berg 89 fVorden C. F. C. Bösecke 215 fWageningen § G. W. Goedhard 460 f Winterswijk § P. C. Mondriaan 167

Zaltbommel C. D. Israël 48

fZelhem H. H. J. v. Rooijen 184

Zetten J. Snoep 126 (Talitha Kumi)

f „ J. A. Peters 120

i'Zut.phen G. Schutte 100 (Oudewant)

„ G. W. Ormel 277 (Paardenwal)

Zwartebroek § A. Ouwehand 95

Provincie Utrecht.

fAbcoude B. de Roos 87

Amersfoort H. Hasper Hz. 316

fBaarn L. Onvlée 200

Baambrugge § P. Vermeer 60

•fBreukelen § H. W. Koelman 70

„ J. Pelser 75

Bunschoten § H. Schuil 248 (Spakenburg).

„ A. Kuijper Boone 102

Driebergen A. A. Kleijn 195

Eem nesbuiten J. II. Leebeek 48 fLoenen a/d. Vecht J. H. Ligtvoet 88

*Lopik § C. J. Scheffers 67

Oud Loosdrecht- § Jh. Bakker 38 Nieuw Loosdrecht W. Voogsgeerd. 41

( 1 3 5 ) P R O V I N C I E U T R E C H T . 23

GEMEENTE. HOOFDONDERWIJZER. IEERJ AANMERKINGEN.

1~De Meern A. van der Kemp 55

fMontfoort J. Schouten 111

Mijdrecht § J. de Blauw 41

" § D. la Roij 28 (den Hoef).

Nichtevecht § R. Faber 40

Renswoude. J. Grijpma 104

Tienhoven § H. Emmens 74

Utrecht § Mej. J. R. Bremer 24 Plompetorengr.

i W. Jansen 43 Kr. N. Gracht.

» J. Feringa Az. 216 Munster-Kerkhof.

» Mej. M. Wefers

Bettink. 212 Oud-Kerkhof,

n B. Roelofsen

Verburgt 394 Bloemstraat.

» E. ijland 435 Springweg,

n § A. Waasdorp 221 Minrebroederstr.

" § B. Kok 110 Ambachtstraat.

1 § R- Husen 443 Oude Gracht.

» C. Hartwigsen 474 Wijde Waterstr.

„ H. Wagenvoort 499 Oude Gracht,

n A. G. Schilp 142 Jutfasche Weg.

n H. te Winkel 630 Pieterskerkhof.

n A. H. v. Riel 213 Buiten de Weerd.

» P- Hess 133 AchterSt. Pieter.

Veenendaal § B. J. Wijnveldt 296

fVinkeveen § J. C. Paap 49

fVreeswijk § G. Meijers 50

Westbroek § N. Bos 57

fWilnis § W. G. Schröder 67

Zeist K. A. van Lummel 42 (Kostsch.v. Jong.)

r K. A. van Lummel 35 ( „ v. Meisj.)

i) J. van Zanten 317

r § A. C. de Vriendt 47

Provincie Noord-Holland.

Aalsmeer F. Roosjen 210

TAlkmaar A. Limburg 139

*Nieuwer Amstel § L. F. Arends 96 Hand naar Leiden.

« § J. N. Seulijn 108 Van Speykstr. 6.

GEMEENTE. HOOFDONDERWIJZER. JEERJ AANMERKINGEN.

! ¹

fNieuwer Amstel § R, P. Sterkenburg 195 Visserstr. (Overt.)

„ C. F. Schöttelndreier 139 Amstelveen.

t n § A. C. Breedveld 149 Ouderkerk a/d A.

Amsterdam H. F. Gieseke 60 Heerengr. 368.

„ H. F. Gangel 70 Westeinde 19.

„ Mej. W. M. v. Loon 45 Keizersgr. 444a.

„ P. J. Kloppers 125 Keizersgr. 345.

„ P. Ie Grand 106 Keizersgr. 586.

„ J. Yserinkhuijsen 95 Focke Sim.str. 11.

„ Mej. R. Bantjes 90 N. Z. Kolk 13.

„ W. van Doorn 95 Commelinstr. 42.

„ § H. Lankamp 291 Kerkstraat 109.

„ § A. Sweers 422 Bloemstraat 148.

,, § L. Meijer 210 GovertFlincks.31.

„ § J. C. van Eijken 415 Planciusstr. 7.

ff § W. de Jong Jr. 645 Zeeburgerstr. 4.

„ § P. van Oploo 155 Quellijnstr. 9.

„ S. Gonggrijp 252 Keizersgr. 413.

„ P. H. van der Velde 63 Reguliersgr. 51.

„ G. W. v. Apeldoorn 249 Doklaan 2.

„ P. S. van Dorp 352 Marnixstr. 285.

„ J. Hesta 330 Lindengr. 85.

„ M. Wiegand 173 Rapenburg 47.

„ H. J. Emous 391 N.Z. Voorb.w.328.

„ G. J. van Zanten 450 Gr.Wittb.str.42.

„ L. Vogelesang 380 Looiersgr. 49.

„ J. H. Brockmann 232 Prinsengr. 357.

„ J. J. van Krieken 614 Weteringscb. 76.

„ A. van Weel Mz. 539 Rozengr. 113a

„ H. Schamhardt 552 Kraijenhoffstr. 29.

„ A. van Hemert 398 Prinsengr. 400.

„ C. G. Wiegand 400 Boomsloot 41.

„ B. Nieuwenhuis 184 Stadhoudersk. 22.

(W eeshuissch.)

„ D. R. Adriaan Wz. 505 Brouwersgr. 278.

„ F. A. Watermann 263 Bloemstraat 189.

Andijk § J. de Vries 90

fBeverwijk § C. Lijesen 141

Bloemendaal G. van den Berg 89 -j-Broek-op-Langendijk § J. J. v.Wermeskerken 198 fBuiksloot § C. F. Capelle Jr. 85

(137) P R O V I N C I E N O O R D - H O L L A N D . 25

GEMEENTE. HOOFDONDERWIJZER. ]EEI.J AANMERKINGEN.

Enkhuizen § S. de Jong Ez. 171 's Graveland § J. Smelik Jr. 75

Haarlem H. S. Loran 382

„ S. P. van Dorp 443

*HaarlemmermeerO.Z.§ D. Deddens 113

Heemstede G. Klijn 85

Den Helder P. Adriaanse 261

fHilversum F. W. Wagner 424

fHoofddorp § H. Pos 158

fHoorn A. L. Gerretsen 71

fHuizen R. Smits Jr. 307

*Krabbendam J. Olthoff 28

fMonnickendam J. C. Luitingh 98

fMuiden § J. Goedhard 138

fNederhorst den Berg§ J. H. v. d. Hoeven 49

„ H. Betist 42

Nieuw-Vennep § W. Valkenburg 165

*Oosterend op Texel § R. Jansma 53 -'[-Uithoorn § A. H. van Mourik 217

fVeisen § P. Vermeulen 171

Weesp A. Langhout 212

fWormerveer § J. F. Kastein 75

Zaandam B. Labruijère 55

t „ § W. L. Vogelesang 284

* „ § B. H. Korfker 200

Zaandijk § J. Schaap Hz. 49

Provincie Zuid-Holland.

fAarlanderveen § H. Houtman 111 f Alblasserdam § J. Sitton 184

f „ § H. J. van Wijlen 138 (Kinderdijk) Alfen a/d. Rijn § A. A. J. v. Egmond 247

„ J. Postma 112 (Marthastichting)

jAmeide B. IJ. Wielinga 120

fBarendrecht J. Fransen 64

„ § C. Berkouwer 287

Oud Beijerland § A. Jongejan 370 fZuid Beijerland § J. P. Heblij 182

GEMEENTE. HOOFDONDERWIJZER. JEER'/ AANMERKINGEN.

f Bergambacht § A. W. Rakers 130

fBleiswijk § J. Mulder 48

Bodegrave § | J. van Andel Jz. 170

fBoskoop § D. Veerman 173

Bolnes G. G. van Altena 96

Brandwijk § W. Dijkshoorn 61

fCapelle a/d. IJsel § N. Heukels 143 (Pr.-Alex.-Pold.).

Charlois J. Fransen 567

fDelftshaven P. H. Rom 338

fDelft § J. Hemmes 231

f „ § A. van der Sluijs 364 Dirksland § A. van Oversteeg 89 Dordrecht P. Gips J. Cz. 152

„ § J. v. Dijk 360

„ W. J. C. v. Buuren 443 (Lindengracht).

Driebrugge § Chr. Kraaij H. Jz. 82

*Giesendam § L. Brouwer 191

Gorinchem A. Bloot Az. 100

fGouda § J. v. d. Putte 186

„ § P. J. Meijer 133

's Gravendeel § M. van der Sluijs 132

's Gravenhage Mej. C. M. Tinholt 47 Mauritskade 166.

„ H. Eerdbeek 88 Laan 12.

„ H. Nieukerke 140 Amst. Veerk. 19.

„ § J. Smelik 253 Luth. Burgw. 13.

„ A. J. van Wijk 332 Ostadestraat 114.

„ F. Rumscheidt 138 Bleijenburg 5.

„ G. P. Post 446 Nobelstraat 15.

„ J. P. van der Haas 367 Z.O.Buitens. 112.

„ J. P. Schaberg 534 Groote Halstr. 1.

„ L. Plette 428 Koningstraat 1.

„ J. A. Wijnveldt 522 Prinsengracht 62.

„ D. W. C. Kool 123 Z.O.Buitens. 233.

(W aalschW eesh.)

„ H. F. v. Rosmalen 64 H. Westeinde 15.

(Burger Weesh.) Mej. H. Bekens. 43 Z.Binnensing. 31.

(Huis v. Barmh.)

f's Gravenzande § P. Heus 170

*Hazerswoude (dorp) § G. Jansen v. Rijssen 120 Hazerswoude a/d.

Rijndijk § H. A. P. Meijer 143

(139) P R O V I N C I E Z U I D - H O L L A N D . 27

n TT Getal

(JEMEENTE. HOOFDONDERWIJZER. JEERJ AANMERKINGEN.

Heinenoord § W. J. Caspers 154 fHendrik-Ido- E. de Vries 211

Ambacht §

Katwijk a/d. Rijn W. Beek 114 f Kralingen R. v. Groenenbergh 314

*Langerak b/z. Lek § C. van der Mark 73

fLeerbroek § A. de Zeeuw 115

fLeiden J. B. Meijnen 134 Aan den st. Rijn.

i> 8 G. Mulder 192 Hooigracht,

n F. Uittenbroek 184 Pieterskerkgr.

» Abr. J. de Lange 601 Middelste gracht.

jLeiderdorp § L. W. van Giessen 167

t n § J. de Bruijn IJz. 207 (Singelschool).

' de Lier § D. van Wijck 134 fLoosduinen G. L. Hansen. 161

n P. van Slooten 22 (Kostschool).

Maasland B. F. Drewes 151

fMaassluis 5 g 5

t » C. Lievense 175

Middelharnis P. Oranje 107 (Provinciale

rMijnsheerenland J. A. v. Noppen 117 Weeshuissch.) .Naaldwijk J. v. d. Laan 120

fNieuwerburg a/d. Rijn J. Snoek 141 fNieuwerk a/d. IJsel § G. Hogeweg 108 fNieuw Lekkerland § D. C. Kraaij 137

fNieuwveen § C. Quack 44

fNumansdorp § S. Broos 104

tOuddorp § H. H. Kerkhoven 391 Ouderkerk a/d. IJsel § C. Brouwer 150

fOudewater § L. Looijen 134

fOudshoorn § D. van Duin 123

fOverschie F. J. Dun 294

*Pernis § R. Medema 161

tn B. Dijkman Wz. 178

Reeuwijk § H. G. Rierink 40

Rhijnsburg § 209

n H. Weiland 150

fRidderkerk W. J. van Rooijen 192

Rotterdam J. Esmeijer 123 Houtlaan 4.

» ; Mej.A.E.A.Mongers 89 Haringvliet 61.

» G. v. Bleek 145 Nieuwehaven 67.

» i Mej. M. A. Hulstijn 28 le Lomb.str. 50.

GEMEENTE. HOOFDONDERWIJZER, ' AANMERKINGEN.

I J

Rotterdam J. R. Bender 144 Eleonorastr. 21.

d § J- Jansen 296 Oppert 63.

„ A. Brakel 56 Nieuwehaven 87.

n R.J.F.J.H.Nogarede 653 Hoveniersstr. 36.

» J- Kruithof 371 Baan 8.

n § R- Derksen 450 Kievitsstraat 40.

n J. L. Slofi 354 Zwaanshals 44.

„ J. Mackenzie 576 Jan v. Loonsl. 65.

•1 W. P. Bloemendaal 385 Noordsingel 48.

n J- H. Wessel 554 Eendrachtstr. 61.

„ W. Schrevel Wz. 498 Crispijnlaan 12.

•) J- Zeverboom 587 Generaal van der Heydenstraat 22.

n J. Couvee 384 Goudsche Rijweg

58 (Arentschool).

i) G. C. v. d. Laan 105 G. Wagenstr. 15 (Weeshuissch.)

!> P- Molenaar Jr. 277 j Crispijnlaan 138.

Rijsoord § J. van der Laan 237

*Scheveningen § C. F. Verschoor 335

„ H. W. te Winkel Jr. 251 Gondelstraat.

Schiedam § W. A. J. Kruijer 158

t „ A. J. Dekker 252

Schoonhoven § J. Fafié 63

Schoonrewoerd D. van der Valk 93

Sliedrecht J. Bokhout 178

Strijen § C. H. Steenwinkel 67 Vlaardingen S. v. Kampen 482

„ J. Smit 236

fVoorburg § Th. A. v. d. Wart 93 Voorschoten § C. P. Aartse 86

Waarder E. van Loo 40

fWaddingsveen § G. J. Slothouber 127 f Wassenaar § L. van Ingen 120

-j-Westmaas A. Bouman 131

fOude Wetering § G. J. B. Bontje 128

f Woerden F. Kalsbeek 250

jWoubrugge § P. J. Gijsman 83

IJselmonde A. Willemse 211

•fZegwaart J. J. Ket 137

^Zevenhoven § M. van den Berg 43

fZuidland § R. Hajer Fz. 105

<141> PROVINCIE ZUID-HOLLAND. 29

GEMEENTE. HOOFDONDERWIJZER, J^' AANMERKINGEN.

fZwammerdam § S. Hempenius 99

Zwijndrecht § G. Blok 304

Provincie Zeeland.

Aagtekekerke G. E. Overweg 110

fAardenburg C. Jansen Jz. 50

fAxel P. van Vliet 198

*Biggekerke D. Happee 38

*Bruinisse N. J. Bastmeijer 120

*Camperland § A. Los 85

fDomburg C. Weeda 73

Goes § J. de Hoogh 205

fGroede N. W. Ligthelm 94

Ierseke § J. A. Ket 141

Middelbuig J- J. Jonk 6/ Molstraat.

n L. C. Breebaart 93 Bogardstraat.

„ A. W. van Kluijve 239 Gravenstraat.

« ^ • Hademaker 282 Molenwater.

Nieuwdorp § L. Melse 86

jOostburg § J. P. Vergouwen 98

•{"Sluis C. Hondius 94

*Terneuzen § H. Koelmans 244

*Veere § J. v. d. Kleijn Cz. 76

fVlissingen H. Merckens 110

n § J- Baarschers 153

fWissenkerke § T. Swart 131

Zaamslag § D. de Rijcke 92

,, § J. C. Boot 84

fZierikzee D. Mulder 167

Provincie Noord-Brabant.

Almkerk § M. Smink Jr. 214 a/d Nieuwendijk.

Op-en Neder-Andel J. Goldschmidt 132 fBergen op Zoom § M. D. de Bruijn 86

Breda H. Scholtens Kz. 100

*Dinteloord A. Kloosterman 97

GEMEENTE. HOOFDONDERWIJZER,

j

J

Fijnaart § J. A. Eijgenraam 45 Genderen § J, JJ_ Blacquière 93

"("Heiningen 64

's Hertogenbosch § J. R. de Mildt 121 i Klundert § A. J. Korteweg 267 fLoonschendijk § A. v. Beek 70 Raamsdonk J. van der Valk 137

Werkendam § H. W. Knol 220

Willemstad § S. Vermolen 57

"("Zevenbergen N. Versluijs 219 fZwingelspaan

(Gem. Fijnaart) § J. Sonneveldt 72

Provincie Limburg.

Sittart H. Stienatra 30 |

Scholen, die vermoedelijk in 1892 geopend worden.

Stadskanaal Beesterzwaag Idsegahuizen Joure

Oudega (H. O. N.) (1 Maart) '. '. C. Janse.

Haarlem (1 Aprd) j. de jon„

rurmerend

Oud Alblas (1 April)

Sassenheim (1 April) J. Oldeboom.

Heusden

Vacant zijn de scholen te:

Arum F olsgare Maassluis Rhijnsburg Heiningen

- 31 - XX.

R E C A P I T U L A T I E .

PROVINCIËN GETAL SCHOLEN. j GETAL LEERLINGEN.

op 1 Jan. 1891. op 1 Jan. 1892.! in 1890. |op 1 Jan. 1892.

G r o n i n g e n . . . 4 0 4 1 6 3 3 6 6 3 9 5 F r i e s l a n d . . . 8 8 9 2 9 7 6 9 9 8 7 2 D r e n t e . . . . 8 1 1 1 1 7 6 1 4 6 4 O v e r i j s e l . . . . 1 6 1 9 2 9 5 7 3 1 9 4

Gelderland. . . 73 75 10876 11481

U t r e c h t . . . . 4 0 4 5 6 6 4 7 7 2 3 7

Noord-Holland . 71 70 14962 15216

Zuid-Holland . . 124 130 25102 26920

Z e e l a n d . . . . 2 3 2 5 2 8 2 4 3 1 3 0

Noord-Brabant . 16 16 1884 1994

L i m b u r g . . . 1 1 2 7 3 0

500 525 82560 86933

Van deze 525 scholen worden er 201 gesubsidiëerd door de Vereeniging voor Christelijk-Nationaal Schoolonderwijs tot een bedrag van f 21000 en 41 scholen door de Vereeniging voor Gereformeerd Schoolonderwijs tot een bedrag van / 6700, terwijl er 245 Scholen bij den Schoolraad zijn aangesloten.

Voor de 86933 leerlingen, die onze scholen bezoeken wordt jaarlijks (berekend tegen ƒ 20.- min ƒ 5.— aan Rijkssub- sidie f 15. per kind) ongeveer f 1305000 door de ouders en belangstellenden in de School met den Bijbel vrijwillig te zamen gebracht. De Rijkssubsidie bedraagt ongeveer ƒ 435000.—

Het aantal Hoofden, Onderwijzers en Onderwijzeressen, dat aan de Scholen met den Bijbel werkzaam is, bedraagt ongeveer 1800, en dat der kweekelingen, ongeveer 400.

AANTAL Scholen met den Bijbel.

Op 1 Jan. 1873 waren er 300 Op 1 Jan. 1886 waren er 425

„ 1 „ 1880 „ „ 340 „ 1 „ 1887 „ „ 441

» 1 » 1881 « » 350 „ 1 „ 1888 „ „ 460

„ 1 „ 1882 „ „ 365 „l „ " 1889 „ 480

„ 1 „ 1883 „ „ 375 „ 1 „ 1890 „ „ 488

» 1 » 1884 » » 395 „ 1 „ 1891 ., „ 500

» 1 » 1885 „ „ 415 ï „ 1 „ 1892 „ „ 525