water in mijn miswijn
gisteren in de hoofdkerk van turnhout
mijn jongste broer mogen begraven niet zoals ik het had gewild
maar zoals hij erop zou staan in tegenstelling tot soms mijzelf hield hij zich altijd
heel strikt aan de voorschriften
& geplogenheden vooral aan de kerkelijke toen ik op aswoensdag laatst hem de as kwam opleggen verwonderde het mij dat hij toch zijn hoofd boog zoals dat in viersel de gewoonte is
zijn vrouw dochter & kleindochters hadden allevier naar behoren een kruisje op hun voorhoofd zo was ook zijn uitvaart een samengaan van mijn nog wat ongewone opvattingen
& zijn traditionele wensen
bij een begrafenis raad ik altijd aan de kist een half uur tevoren vooraan in de kerk te plaatsen
& er met de nabestaanden naast te gaan zitten je hoeft dan niet achteraan met alleen de mannen eenvormig de binnenkomers te verwelkomen
na een al even eenvormige zegening van de kist
je kan dan dicht bij elkaar in droefheid verbonden achter je heel de kerk langzaam horen vollopen met geluidloze meelevendheid nu was het wel zoals het hoorde : de twee zonen & schoonzonen achter in de kerk bij de kist
zijn vrouw dochters & kleindochters links vooraan
waren ze tevoren met heel de familie vooraan komen zitten dan had ik tussen hen
meelevend plaatsgenomen
& gewacht tot de oudste zoon mij teken zou geven
dat ik mocht beginnen nu voegde ik mij naar de geplogenheden
& wachtte ik op mijn eentje in de sacristie
tot de ondernemer me kwam halen ik had de zware kelk meegebracht die mijn broer precies
vijftig jaar geleden bij mijn priesterwijding
voor mij in brons had gegoten had (vervolg volgende week)
LUCVERSTEYLEN
WOORD EN ONT VREEMD EN
Het gemeste kalf
Als men voor een plechtig feestmaal het allerbeste laat aanrukken, dan kon je vroeger al eens horen: ‘Ze hebben het gemeste kalf geslacht’.
Bij de eiken van Mamre zat Abraham bij de ingang van zijn tent. Opeens zag hij drie mannen staan. Hij liep naar hen toe en nodigde hen uit om zich te verfrissen en goed te eten zodat ze op krachten konden komen. ‘Abraham haastte zich naar de tent, naar Sara. “Vlug” zei hij, “drie schepel fijn meel! Maak deeg en bak brood.” Daarna snelde hij naar de kudde, zocht een mooi kalf uit dat er mals uitzag, en gaf dat aan een knecht, die het onmiddellijk klaarmaakte.’ (Gen. 18,6-7)
Het ‘mooie en malse kalf’ krijgt een ander adjectief in Jezus’ ‘Parabel van de barmhartige vader , die men vroeger de Parabel van de verloren zoon noemde.
Hij bevindt zich alleen in het evangelie volgens Lucas (15,11-32)
De jongste van twee zonen vroeg zijn erfdeel en vertrok naar een ver land waar hij een losbandig leven leidde en
zijn vermogen verspilde. Hij kreeg wroeging en keerde terug naar zijn vader. Die ontving hem met open armen, en zei tegen zijn knechten: ‘ “Haal vlug het mooiste gewaad en trek het hem aan, doe hem een ring aan zijn vinger en geef hem sandalen. Breng het gemeste kalf en slacht het. Laten we eten en feestvieren, want deze zoon van mij was dood en is weer tot leven gekomen, hij was verloren en is teruggevonden.” En ze begonnen feest te vieren.’ (Luc. 15,22b-24)
De oudste zoon keert terug van het veld, hoort het feestrumoer en vraagt aan een knecht wat dat allemaal te beteken heeft. Hij krijgt als antwoord’: ‘ “Uw broer is thuisgekomen, en uw vader heeft het gemeste kalf geslacht omdat hij hem gezond en wel heeft
teruggekregen.” Hij werd woedend en wilde niet naar binnen gaan, maar zijn vader kwam naar buiten en trachtte hem te bedaren. Hij zei tegen zijn vader: “Al jarenlang werk ik voor u en nooit ben ik u ongehoorzaam geweest als u mij iets opdroeg, en u hebt mij zelfs nooit een geitenbokje gegeven om met mijn vrienden feest te vieren. Maar nu die zoon van u is thuisgekomen die uw vermogen heeft verkwanseld aan de hoeren, hebt u voor hem het gemeste kalf geslacht.” ‘ (Luc. 15,27-30)
Met een vreemd [een anders] kalf ploegen
Simson had zijn vrienden een raadsel had voorgelegd.
Zij zochten vergeefs naar de oplossing. Die konden ze enkel vinden door de hulp van Simsons vrouw die haar man op sluikse manier de oplossing van het raadsel had ontfutseld. Toen Simson dat te weten kwam, zei hij tegen zijn vrienden: ‘Jullie hebben met mijn vaars geploegd, anders waren jullie er nooit achter gekomen.’ (Re 14,18) Zo staat het tenminste in de Nieuwe Bijbelvertaling.
De Statenvertaling heeft: ‘Zo gij met mijn kalf niet hadt geploegd, gij zoudt mijn raadsel niet hebben
uitgevonden’. Ook de Nardense Bijbel heeft: ‘Hadt ge niet met mijn kalf geploegd dan hadt ge mijn raadsel niet gevonden’.
Op dit antwoord van Simson kan de uitdrukking ‘met een vreemd kalf ploegen’ of ‘met een anders kalf ploegen’
teruggaan, in de betekenis dat iemand stiekem het werk van een ander gebruikt en het voor eigen werk doet doorgaan.
BARTMESOTTEN
UIT DEN GROOTEN
VOLKSKALENDER
VAN PAUL VAN ZUMMEREN
De week die nu voor ons ligt, is de allerarmste week van het hele jaar voor wat de volksweerkunde betreft.
Je vindt in deze hele week maar één dagheilige die echt iets met het weer te maken heeft en dat is Ansel- mus. Een spreuk voor zijn feestdag op 21 april zegt:
ALS SINT-ANSELMUS U AANHOORT KRIJGT GE EEN KIEKEN VOOR EEN OORD (= oud muntstuk)
Met andere woorden: als het op Sint-Anselmus mooi weer is, dan zullen de kuikentjes niet veel duurder zijn dan de eieren waaruit ze komen.
Een wekelijkse column dan verder vullen in een week waarin helemaal geen verdere items voorkomen, is erg moeilijk. In de volksweerkunde geeft dat niet zo’n groot probleem, want zeker in de maand april kan je een heel eind weg met de zeer vele, erg uiteenlopen- de weerspreuken die een beeld geven van het weer in deze maand. Dus, daar gaan we dan:
Het weer in april is meestal erg onbestendig:
’T MAG VROEG OF LAAT ZIJN APRIL KAN KWAAD ZIJN WANT APRILLEKE HEEFT OOK ZIJN WILLEKE
Eigenlijk mag je in april alle mogelijke weersoorten verwachten: sneeuw, hagel, wind, regen, koude en warmte. Naar de boerenwijsheden te oordelen, is dat goed: hoe grilliger, hoe beter, zeiden de boeren vroe- ger:
APRIL VERANDERLIJK EN GUUR
BRENGT HOOI EN KOREN IN DE SCHUUR KRISTIENVANZUMMEREN
