1
‘Jullie zijn de professionals!’
Sociaal raadslieden en gemeenten maken nader kennis in het Land van Cuijk (30 september 2016)
Sociaalwerkorganisatie Sociom werkt in het Land van Cuijk (onder Nijmegen) voor vijf gemeenten: Sint Anthonis, Mill & Sint Hubert, Boxmeer, Grave en Cuijk.
In drie daarvan zijn sociaal raadslieden actief, namelijk in Boxmeer, Sint
Anthonis en Cuijk. Zij krijgen ook cliënten uit de andere twee gemeenten over de vloer omdat er veel behoefte is aan financiële en juridische ondersteuning.
Vandaar dat de landelijke organisatie van sociaal raadslieden (LOSR, aangesloten bij Sociaal Werk Nederland) samen met Sociom een bijeenkomst heeft
georganiseerd om deze vorm van ondersteuning voor kwetsbare burgers nader toe te lichten. Aanwezig waren wethouders uit Boxmeer, Mill & Sint Hubert en Cuijk en ambtenaren uit alle vijf gemeenten. Acte de présence gaven ook LOSR- voorzitter Jan Hamming, Lex Staal (directeur Sociaal Werk Nederland) en Ernst Radius (adviseur LOSR/Sociaal Werk Nederland).
Sociaal raadslieden blijven hard nodig
Directeur Jeroen Rovers van Sociom introduceerde het werk van de sociaal raadslieden aan de hand van een uiterst informatief filmpje. Dat maakt
glashelder waartoe het sociaalraadsliedenwerk dient en op welke pijlers het is gebaseerd:
integraal werken (verbinden en defragmenteren)
vroegsignalering, preventie, oplossingsgericht werken
groepswerk en individueel maatwerk
vrijwillige inzet en professionele inzet (kwaliteit dienstverlening)
Jan Hamming benadrukte nog eens dat hij overal in het land de meerwaarde van het sociaalraadsliedenwerk ziet, vooral op het gebied van inkomen en het
bestrijden van schulden. Hij verwacht dat deze hulp de komende jaren alleen maar meer nodig is. ‘Daarom is het zinnig om met de aanwezige gemeenten na te gaan of het handig is om het Land van Cuijk tot een gemeenschappelijke vorm van dienstverlening te komen. Bekijk het vooral regionaal, zeker met kleinere gemeenten bij elkaar.’
Gesmeerde samenwerking met schuldhulpverlening
De raadslieden onderstreepten vervolgens zelf het belang van hun werk aan de hand van enkele aansprekende voorbeelden. Uit het geval van een echtpaar dat met huisuitzetting werd gedreigd bleek duidelijk een probleem zelden alleen komt. Maar even duidelijk was dat eerst financieel orde op zaken moest worden gesteld om de overige problemen duurzaam te kunnen aanpakken.
Een succesfactor in het Land van Cuijk daarbij is vooral de afstemming en samenwerking van de raadslieden en de schuldhulpverlening, die wordt
2 uitgevoerd door de Plangroep. De wethouders vroegen zich af dat geen overlap geeft tussen beide werksoorten. De sociaal raadsvrouw maakte duidelijk dat zij vooral het voorwerk doen, waardoor de schuldhulpverlening effectiever kan starten of zelfs kan worden voorkomen. Hierover is een structureel casusoverleg met de Plangroep en dat werkt goed.
Voor wie werken de sociaal raadslieden?
Aan de hand van een ander voorbeeld werd duidelijk dat je als raadsvrouw kunt voorkomen dat een cliënt naar een advocaat stapt en vervolgens bijzondere bijstand moet aanvragen. Het draaide om een verkochte auto die op naam bleef staan van de oude eigenaar, maar de kwestie werd opgelost omdat de
raadsvrouw tot sluitende afspraken kon komen met de Belastingdienst, de RDW en het CJIB.
De wethouders wilden graag weten wie er feitelijk in aanmerking komt voor hulp van de sociaal raadlieden. In het Land van Cuijk wordt geen harde
inkomensgrens gehanteerd, maar de meeste cliënten hebben structureel weinig inkomen, of zijn door omstandigheden plotseling in financiële nood gekomen, bijvoorbeeld na een scheiding of het overlijden van een partner. Voor sociaal raadslieden geldt dat zij vooral te hulp schieten als mensen hun financiële bestaansgrond dreigen te verliezen. Zij zien ook steeds meer zzp’ers financieel kopje onder gaan.
Samenwerking met bank en bibliotheek
Sociom is een brede sociaalwerkorganisatie en zoekt actief samenwerking met andere organisaties (profit en non-profit). Rabobank en Sociom maken samen plannen om de laaggeletterdheid aan te pakken. Dit stemmen zij bovendien af met de bibliotheken die ook op dit gebied actief zijn dankzij een projectsubsidie van het ministerie van Financiën. De LOSR spreekt in dit verband met de
Belastingdienst en de bibliotheken om de afstemming tussen sociaal raadslieden en bibliotheken te optimaliseren.
Meer uren nodig
Uit de discussie werd opnieuw duidelijk hoe belangrijk de sociaal raadslieden zijn binnen het sociale domein, zeker ook omdat ze hun cliënten aanzetten tot
zelfredzaamheid en participatie. De raadsvrouw benadrukte nog eens dat het sociale aspect van de hulpverlening voor haar cruciaal is. Dat begint met het verhelderen van de vraag van de cliënt. Daardoor kun je indien nodig de cliënt ook gericht doorverwijzen is naar bijvoorbeeld het maatschappelijk werk.
Sociomdirecteur Jeroen Rovers betoogde vervolgens dat Sociom weliswaar sociaal raadsliedenwerk biedt, maar dat ze eigenlijk te weinig uren hebben voor vijf gemeenten, waarvan er twee niet financieel bijdragen. De aanwezige
wethouders waren kort maar duidelijk: maak een voorstel van hoeveel je nodig hebt en hoe we dat kunnen verdelen over de vijf gemeenten. Interessant daarbij is dan ook of er in iedere gemeente een loket moet zijn, of in slechts één of een beperkt aantal. Dat hangt van meerdere factoren af, maar moet wel worden overwogen, ook vanwege de kosten.
Laagdrempelige hulp betaalt zich uit
Tot slot lichtten de sociaal raadslieden nog een voorstel toe: “Geld Helpt!”.
Daarin doen ze de suggestie om in de brede werkwijze van sociaal werk en
3 sociaal raadslieden meer aandacht te vragen voor de financiële problemen van mensen, vooral uit preventief oogpunt. En wees erop gespitst dat ingrijpende gebeurtenissen als een scheiding vaak tot geldproblemen leiden. Vroeg ingrijpen kan dan veel ellende voorkomen. Maak daarom de toegang tot het sociaal
raadsliedenwerk (of het voorliggende loket) zo laagdrempelig mogelijk. En richt je ook op jongeren, alleenstaande moeders en statushouders.
De slotconclusie kwam van de wethouder van Boxmeer: ‘Wij weten allemaal wat we willen, maar het is aan jullie hoe je dat moet doen. Want jullie zijn de
professionals.’
Ernst Radius (namens LOSR/Sociaal Werk Nederland)
