2
6
s
e
p
te
m
b
e
r
1
9
9
2
PARTIJ FM " EKE
Macht en onmacht
Dat er een zekere afstand bestaat tussen de kiezer en de gekozene is een gegeven. De kleine groep mensen die aanspreekbaar is op beleid en bestuur moet duidelijk te onderscheiden zijn van hen die hun werk beoordelen. Met een volmacht van zijn kiezer werkt de politicus een beperkte tijd aan het algemeen belang. Tot het moment waarop hij zijn volmacht moet inleveren en hij openlijk verantwoording aflegt over de resultaten van zijn arbeid. Dat zorgt voor tweerichtings verkeer tussen parlement en maatschappij met duidelijke stellingnames en een luisterend oor. Een goed systeem waarin de machtscontrole ligt bij burgers, en waarin de bestuurders over volmachten beschikken. Opdat niemand misbruik van de macht kan maken.
Maar de afstand tussen kiezer en gekozene wordt vergroot wanneer een bestuurder de middelen die hij tot zijn beschikking heeft, oneigenlijk gebruikt om de resultaten van zijn werk te promo ten. Dat is geen verantwoording afleggen, maar verantwoordelijkheden ontlopen. Wanneer ministeriële plannen ondersteund door flinke hoeveelheden geld op TV worden gepresenteerd alsof ze onweerlegbaar zijn, dan doet dat geen recht aan de werkelijkheid.
En wanneer politici andere standpunten innemen buiten de Kamer dan die waaraan zij zich binnen de Kamer politiek hebben gecommiteerd, creëert dat onduidelijkheid. De kiezer weet niet meer op welke uitspraken hij zijn Haagse vertegenwoordiger moet beoordelen.
Blijkt dat politici zich intensief bezig houden met zaken die niet of nauwelijks spelen bij de mensen die ze representeren, dan wekt dat verwarring. De parlementaire discussie is niet meer de afbeelding van zijn maatschappelijk equivalent. Er ontstaat twijfel over de betekenis van het debat op het Binnenhof.
Door dergelijke praktijken verwordt de noodzakelijke afstand tussen kiezer en gekozene tot een diepe kloof. Een afstand is nog overbrugbaar, een kloof al veel moeilijker. Van communicatie is geen sprake meer. Het resultaat is een scheve verhouding tussen kiezer en gekozene, tussen de politieke en maatschappelijke praktijk. En bij de bevolking ontstaat logischerwijs een gevoel van onmacht, het vermoeden de greep op de macht kwijt te zijn geraakt. Honderden miljoenen beste den aan public relations, huisstijlen, logo's en nieuwe imago's helpen dat probleem niet op te lossen. Dat kan alleen met inhoudelijk helder beleid.
Frits Bolkestein
Ja of nee?
Na de nipte overwinning van de Franse voorstan ders van Maastricht ontstond onzekerheid; W at is de betekenis van de verhouding 51-49? Volgens de ministers Lubbers en Van de Broek was dit het bewijs dat we door moeten gaan op de ingesla gen weg. Maar minister Kók zag meer in bezin ning: “ want zo gaat het niet verder", zei hij letterlijk. De VVD vroeg daarom, gesteund door Groen Links, om uitleg van die verklaringen. Het kabinet hoort met één stem te spreken willed de partijen in het parlement een oordeel kunnen vellen over haar ideëen. Een ander argument voor een debat deze week was het volgende: wordt nu het Franse referendum eenduidig als ja uitgelegd, waarom gebeurde dat dan niet met het Deense nee? Moeten we toch met de ratificatie-procedure doorgaan? In het Verenigd Koninkrijk is dat proces juist stop gezet.
P ro cedu re
De PvdA, het CDA en D66 ondersteunen voort gang van de ratificatie en waarschijnlijk ook het Verdrag van Maastricht zelf. De VVD wacht het defintief antwoord over dit omvangrijke project af en heeft to t dusver gemengde gevoelens. De genoemde partijen verwijten om die reden de VVD niet helder te zijn. Geen ja, geen nee, is immers niet duidelijk. Het antwoord van VVD- woordvoerder Frans Weisglas daarop is dat je in een debat je nooit vooraf vast kunt leggen, zonder eerst alle partijen gehoord te hebben en antwoord te hebben gekregen op gestelde
vragen, al is en b lijft de VVD natuurlijk voor Europese integratie.
In een interruptie wees de VVD-woordvoerder op het fe it dat het Verdrag van Maasticht ju ri disch gezien al "kaduuk" is na de afwijzing van de Denen. Ratificatie van de tekst kan alleen met instemming van alle tw aalf landen.
V o o r lic h tin g
6 9
W E E K B E R IC H T
I ntegratie
Statiegeld
Al meer dan een jaar staat de discussie over de integratie van minderheden hoog op de politieke agenda dankzij de actieve inbreng van de VVD. De minister van Binnenlandse Zaken, Dales (PvdA), greep destijds dat initiatief enthousiast aan. Deze week werd tijdens een plenair debat de balans opgemaakt.
Volgens de VVD is het een winstpunt dat de problematiek nu w ordt erkend en dat de invloed van de complexe sociaal- culturele component w ordt beseft. In toenemende mate bestaat bereidheid nuchter over de zaken te praten. VVD- woordvoerder Hans Dijkstal wees de noodzaak niet te fixeren op problemen, maar aandacht te geven aan concrete oplossingen.
I n t e r p r e t a t ie
Een heikel punt in de voortgaande discussie is de immigratie-stroom. Relatief veel aandacht gaat naar de asielzoekers. Maar het grootste deel van de immigranten (30.000 per jaar) heeft als motief gezinsvorming en -hereniging. Over dat onderwerp bestaat onenigheid tussen de regeringspartijen. Het CDA heeft een strengere interpretatie van de regels dan de PvdA. De VVD wil een minder soepele toepassing van de toela tingseisen die gehanteerd worden bij gezinsvorming en -hereniging. Maar minister Dales vindt het niet nodig dat te doen en bestrijdt de opvatting dat lezing van de Troonrede daar aanleiding toe geeft. De beide regeringspartijen leggen daarentegen één zin uit de Troonrede op twee manieren uit.
A fz e g g in g
De PvdA trok bij monde van de heer Apostolou nog even ten strijde tegen de VVD. Reden voor de VVD-woordvoerder op te merken dat de PvdA "niets maar dan ook helemaal niets" heeft begrepen van de publicaties van de VVD. Een dag tevoren was de PvdA-er een stuk minder strijdlustig: op het allerlaatste moment zegde hij een interview bij NOS-Laat af. Hij durfde de geplande discussie met Hans Dijkstal niet aan. "Dat is heel jammer. Democratie is immers geen staatsvorm voor bange mensen," reageerde de woordvoerder op het wegblijven van de PvdA.
Inlichtingen:
Hans Dijkstal, 070-3182884.
De minister van Milieubeheer, Alders (PvdA), wil eind 1994 maatregelen door voeren die leiden to t statiegeldsystemen op allerhande gebruiksvoorwerpen. Onder andere televisies en radio's, computers, koelkasten. Op batterijen, autobanden en autowrakken w ordt indien alles volgens plan verloopt nog dit jaar statiegeld ingevoerd. De minister kondigde zijn plannen deze week aan in een debat over het wetsvoorstel op afvalstoffen. Wanneer de Kamer en de betrokken branches instemmen met de plannen wordt het binnen drie jaar inge voerd.
D e t a il s
Volgens de VVD geeft het wetsvoorstel in het algemeen een positieve richting aan milieubeheer, maar de fractie stelt enkele fundamentele vragen over onder delen ervan. Positief vindt de VVD de voorgestane deregulering en het letten op effectiviteit en efficiency. Maar woordvoerder Jan te Veldhuis vroeg zich af waarom het voorstel weer zo gede tailleerd is. Hij wees op het voorbeeld van Zwitserland, waar uit de wet meer vertrouwen in provincies en gemeenten spreekt. Daarnaast merkte de woord voerder op dat het voorstel eerder een middelenwet betreft dan een doelstellin genwet. De VVD bepleit in vergelijkbare zaken altijd het laatste. Bovendien bevat het voorstel meer dan 10 Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB), de wet levert dus niet meer dan een raam werk. Niet duidelijk is wat uiteindelijk gaat gebeuren.
Een ander onderdeel waar de woord voerder kritiek op uitte was het punt van decentralisatie. De VVD vindt de gege ven omschrijving "waarborgen van eenheid van beleid, doelmatige verwer king en algemeen belang" ruim gefor muleerd.
L a s te n v e r z w a r in g
Het grootste gemis aan het wetsvoorstel is dat niet of nauwelijks inzicht w ordt verschaft in de financiële consequenties van het beleid. Er is geen plafond. Bekend zijn gevallen waarin afvalheffin- gen zijn verdubbeld. Lastenverwaringen op gemeentelijk niveau worden door het Rijksoverheid in de hand gewerkt, maar niet door datzelfde Rijk gecompenseerd. Inlichtingen:
Jan te Veldhuis, 070-3182901.
Mijnwerkers
De VVD heeft in 1989 de discussie over het silicose-probleem (stoflongen) bij ex- mijnwerkers "bovengronds" gehaald. Ze vond dat de betreffende Limburgse ex- mijnwerkers - die nu letterlijk snakken naar een beetje lucht - onrechtvaardig zijn behandeld.
In 1967, toen de oude Ongevallenwet plaats moest maken voor de WAO, hadden zij al de eerste verschijnselen van silicose. De keuringsartsen hebben die diagnose toen niet willen stellen, met grote financiële en ook psychische gevolgen voor deze mensen.
De fracties van CDA en PvdA vinden ook dat er w at moet gebeuren voor de minstens 350 ex-mijnwerkers die nog in leven zijn. Langer wachten kan echt niet is de mening van de VVD, w ant dan lost het probleem zich vanzelf op...
A c tie
De staatssecretaris van Sociale Zaken, Ter Veld (PvdA), heeft minder haast. Ondanks alle steun in de Kamer en daar buiten om actie te ondernemen stelt zij zich zeer formalistisch op. Ze wil wel schuld bekennen, maar weigert het te zien als een ere-schuld die ingelost moet worden. Het gevolg hiervan is dat ze de schuld eerst bewezen wil zien en dus wacht op de beslissing van de Gezond heidsraad in deze. Over anderhalve maand wil ze weer verder praten. De VVD wil daarentegen nu handelen. Inlichtingen:
V V D EN H E T N IE U W S
Doorlichting van voorlichting
Ter voorbereiding op Prinsjesdag besteedde de Vijf-Uur-Show van RTL-4 aandacht aan de Troonrede en de Miljoenennota.
Zaterdag 19 september 'onthult' Frits Bolkestein tijdens zijn toespraak voor de Partijraad dat het Ministerie van Financiën Fl. 65.000,- heeft betaald aan RTL-4. In ruil daarvoor besteedde genoemde show aandacht aan de begro tin g en een bijbehorend spel op floppy disk. In de uitzending daarna mocht de Minister van Financiën zelf uit leggen hoe zijn begroting in elkaar steekt en w a t zijn voorstellen inhouden. Hij blijkt te zijn ondervraagd door geselecteerde kandidaten met vooraf bekende vragen.
V r a g e n
De media springen fel in op de kwestie. Ook de ministers Pronk (PvdA) en Andriessen (CDA) bleken betaald te hebben voor TV-optredens en bemoei enis met de inhoud van de programma's. Ook de VVD-fractie neemt de zaak niet licht op. Media-woordvoerder Dick Dees kondigt aan mondelinge vragen te willen stellen aan de minister-president (Algemene Zaken) en minister d'Ancona (WVC). Door hun afwezigheid echter en die van hun plaatsvervangers, blijkt dat onmogelijk en de VVD vraagt de rege ring om een brief over waarin het volgende aan de orde moet komen: 1) Moeten wij déze vormen van sponsoring en financiering als zodanig wel toelaten; passeren wij daarmee geen grens? Heeft
de overheid met Postbus 51 en de NOS (publieke omroep) niet voldoende mogelijkheden om een voorlichtingsbe leid te voeren? En als je al van mening bent dat toch iets meer moet kunnen, moet toch in ieder geval duidelijk zijn voor de kijker waar hij aan toe is; dat wil zeggen vooraf informatie en niet achteraf en liever 'd it programma is mede betaald door' in plaats van 'met dank aan'.2)Onder het mom van voor lichtingsbeleid mag geen politieke propaganda bedreven worden. 3) Het mag alleen gaan om in de Kamer goed gekeurd beleid. 4) Er mag geen belan genverstrengeling ontstaan in de zin van voor wat hoort wat.
D o o r d e b e u g e l
Het gaat de VVD er niet om personen aan de schandpaal te nagelen, maar het valt op dat versluiering steeds vaker voorkomt. Voor de VVD-fractie is het hoog tijd dat er een principiëel antwoord komt op wat wel en w at niet door de beugel kan.
Het is duidelijk dat in deze kwestie het overheids-voorlichtingsbeleid ter discus sie staat. M et betrekking to t het media beleid heeft de VVD altijd het standpunt ingenomen dat het bedrijfsleven meer ruimte moet krijgen voor reclame en sponsoring. Dat zijn normale maatschap pelijke activiteiten.
Overheidsvoorlichting blijft een andere zaak.
Inlichtingen: Dick Dees 070-3182917
Hoofdlijnen
Vorige week vroeg de VVD naar aanlei ding van diverse tegenstrijdige uitlatin gen over invoering van de W AO-maat- regel van de ministers van Sociale Zaken en Financiën, De Vries (CDA) en Kok (PvdA), om nadere uitleg daarover (zie VVD-Expresse nr. 68). Deze week kwam het antwoord van de regering. Deze brief verschafte geen opheldering over de opmerkingen en kondigde alleen de komst van het wetsvoorstel aan. Het kabinet gaf dus feitelijk geen antwoord op de gestelde vragen.
K lu i t j e
De VVD laat zich niet met een kluitje in het riet sturen. Direct na ontvangst van het wetsvoorstel vroeg woordvoerder Robin Linschoten om een debat op hoofdlijnen. Dat kan sinds kort na aanpassing van het Reglement van Orde. Formeel bestaat geen verband met de brief, inhoudelijk natuurlijk wel. De PvdA en het CDA wilden geen debat over de invoering van de WAO-maatre- gel. Beide partijen suggereerden dat zo'n debat mogelijk vertraging op kan leve ren voor de invoering van de wet. Ze willen beginnen aan de schriftelijke behandeling. De VVD-woordvoerder benadrukte dat wat de VVD betreft het W AO-debat op hoofdlijnen nog dezelfde avond gevoerd kon worden. Van vertra ging is dan geen sprake. Van duidelijk heid over de standpunten des te meer. Blijkbaar ontlopen PvdA en CDA officiële stellingname. Maar de woordvoerder wees erop dat in het land al geruime tijd openlijk w ordt gesproken over de voor stellen en dat door bewindslieden en parlementariërs bedenkingen worden geuit. De VVD vindt het geen bezwaar dat buiten de Kamer een debat plaats vindt, indien het in de Kamer maar hardop w ordt herhaald.
Inlichtingen:
Robin Linschoten, 070-3182895.
Colofon
D e V V D -E x p re s s e is een u itg a ve van de " M r A n n e lie n K ap p e yn e v a n de C o p p ello S tic h tin g " , o n d e r red actie v a n C lem ens C o rnie lje, h o o fd a fd e lin g V o o rlic h tin g van d e V V D -T w e e d e K am e rfra c tie , en A rn o Visser en D o m in iq u e Peters, m ed e w e rk e rs a fd e lin g V o o rlic h tin g . De V V D -E x p re s s e w o rd t g e d ru k t bij R oeland D ru k te Scheven ing en . Een a b o n n e m e n t kost fl 7 5 ,- en is schriftelijk aan te vra g e n bij de V V D -fr a c tie , T w e e d e K am e r d e r S ta te n -G e n e ra a l, postbus 2 0 0 1 8 , 2 50 Ó EA D en H a a g (te le fo o n 0 7 0 - 3 1 8 2 8 7 9 ) .
P o lit ie k b e d r i j f t m e n o p b a s is v a n a c tu e le in f o r m a t ie De VVD-Tweede Kamerfractie geeft daarom een nieuwsbrief uit, de VVD-Expresse. Deze bevat onmisbare actuele informatie over in de Kamer ingenomen standpunten met de bijbehorende argumentatie, en daarnaast nieuwsfeiten en opinie. De VVD-Expresse verschijnt iedere zaterdag, met uitzondering van ae recesperioden. U betaalt voor een jaargang Fl 75,-. U kunt een abonnement aanvragen door de bon ingevuld te sturen aan: VVD-Expresse, Tweede Kamer der Staten Generaal
Postbus 20018, 2500 EA DEN HAAG
JA, IK GEEF ME OP V O O R EEN A B O N N E M E N T OP DE WEKELIJKS VERSCHIJNENDE VVD-EXPRESSE.
Naam:
Adres:
Postcode: Woonplaats:
Handtekening:
O P IN IE
P artijraad 1 9 s e p te m b e r 1 9 9 2
Toespraak partijvoorzitter
mevrouw Mr. E.J.J.E. van Leeuwen-Schut
"Ik ben een optimist en zal dat altijd blij ven." Dames en heren, dit zijn de woor den van een man die twee dagen gele den de Erasmusprijs in ontvangst mocht nemen, Simon Wiesenthal. Juist in deze tijd, waarin neo-nazi's Duitse opvangte huizen voor asielzoekers aanvallen of Sloveense nationalisten Hongaarse supporters in elkaar slaan, is het goed dat deze grote persoonlijkheid die prijs krijgt. Met grote overtuiging en veel doorzettingsvermogen staat hij voor zijn zaak. Voor ons is hij een groot
voorbeeld.
De wereld is hevig in beroering. Onzekerheden over onze toekomst in Europa weerspiegelen zich ook in grote monetaire turbulenties. Elders vernielen stormen met groot geweld datgene wat mensen in velejaren hebben opgebouwd. Hier doen mededelingen van enkelen aan en in de pers eenvoudige kwesties opzwellen tot niet reële proporties. Bijna een jaar geleden koos u mij in Veldhoven tot uw voorzitter. Velen hebben mij destijds gestimuleerd en sommigen hebben mij gewaarschuwd, ja te zeggen tegen het voorzitterschap. Beide groepen ben ik dankbaar. Het is inderdaad een voorrecht in het bestuur lijk brandpunt van de partij te mogen verkeren.
In het afgelopen jaar is veel op het hoofdbestuur afgekomen en gebeurd. Alle kamercentrales zijn bezocht. De inhoudelijke discussie is verder vormge geven door aan de agenda's van de partijraden discussies over belangrijke politieke onderwerpen toe te voegen. Het startsein voor de operatie Talentmanagement is gegeven. De bouwstenen voor een ledenwervings campagne zijn aangedragen. Witte vlek ken op het gebied van vorming en scho ling worden ingevuld. Het functioneren van partijcommissies wordt geëvalueerd. In niet in de laatste plaats: er is een begin gemaakt met het doorvoeren van noodzakelijke veranderingen in de orga nisatie zowel van het hoofdbestuur als van het algemeen secretariaat. Maar dat laatste zal u niet ontgaan zijn.
Een zichzelf respecterende liberale partij die voortdurend vraagt om verande ringen bij de overheid, moet ook zelf bereid zijn veranderingen in haar eigen organisatie aan te brengen als dat nood zakelijk is. Het inkrimpen van het hoofd bestuur met als doel to t een slagvaardig en professioneel werkend team te komen, is zo'n verandering. Ook het omvormen van het algemeen secretariaat
tot een service verlenend apparaat aan leden, afdelingen en kiezers vergt veran deringen. Voor het doorvoeren van veranderingen komt het nodige kijken. Grote veranderingen gaan nooit zonder slag of stoot. Het hoofdbestuur streeft daarbij naar een goed evenwicht tussen de zakelijke en persoonlijke elementen die een rol spelen.
Voor het doorvoeren van veranderingen is een draagvlak onontbeerlijk. Het hoofdbestuur beseft dat terdege. We zullen daar voortdurend aan werken. Door open en eerlijk met elkaar om te gaan. Door voortdurend duidelijk te maken en te communiceren waar we mee bezig zijn en waar we naar toe willen. En door te luisteren naar de adviezen die het hoofdbestuur gegeven worden.
Dit alles hoort in de bestuursstijl die inherent is aan een liberale partij: waarbij verantwoordelijkheid staat voor het nemen van initiatieven; waarbij verdraagzaamheid staat voor het geven van ruimte aan elkaar; waarbij geldt dat afspraak afspraak is; en niet in de laatste plaats waarbij wederzijds vertrouwen de basis is voor onze samenwerking. Centraal hierbij staat ons streven naar het krijgen en het bevorderen van kwali teit. Niet alleen door kwaliteitseisen aan onszelf en de partij te stellen, maar ook door kwaliteitseisen te stellen aan het regeringsbeleid en de maatschappelijke organisatie. Het streven naar kwaliteit en het eisen daarvan, is altijd één van de belangrijkste kenmerken van een liberale partij geweest.
Kwaliteit is dan ook hét sleutelwoord van de operatie Talentmanagement. Het is een veel omvattende en ambitieuze operatie. Niet alleen gericht op het opsporen en inzetten van talenten, maar vooral ook gericht op bijvoorbeeld een grotere deelname in de besturen van maatschappelijke organisaties. Of op het vergroten van de kwaliteit van het werk van partijcommissies. O f op het verho gen van de kwaliteit van de serviceverle ning door het algemeen secretariaat. Of op met het oog op de gemeenteraads verkiezingen in 1994: goede kandidaten, een goed verkiezingsprogramma en een goede campagne.
Binnenkort gaat de rondtour in het kader van talentmanagement van start. Wij hopen dat de bestuurders van afdelin gen, ondercentrales en kamercentrales daar in grote getale op af zullen komen. De avonden staan in het teken van de voorbereidingen voor de komende gemeenteraadsverkiezingen en eigenlijk
voor de voortdurende campagne die vanaf het volgend najaar to t en met de verkiezingen voor het Europese parle ment gevoerd zal worden. Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 1994 zullen wij een hoge kwaliteit moeten leveren. De bijeenkomsten zijn bedoeld als een steun voor al die vrijwilligers die de partij rijk is. Vrijwilligers waar de partij niet zonder kan, want een politieke partij zonder vrijwilligers is als een auto zonder wielen: zij komt niet vooruit.
Niet alleen aan onszelf, maar ook aan het kabinet vragen wij om kwaliteit. Van een kabinet mag verwacht worden dat zij een visie heeft op alle veranderingen die zich in een razendsnel tempo hier maar ook in de landen om ons heen, voltrekken. Dat het alert en dynamisch daarop reageert. Liberalen zijn in staat een belangrijke bijdrage te leveren. Wij bruisen van vernieuwingsdrang. Wij zijn leidend in tal van belangrijke maatschappelijke en poli tieke discussies. Wij kunnen met onze opvattingen over de kerntaken van de overheid een uitstekende bijdrage leve ren aan een kleinere en betere overheid. Wij zijn in staat maatschappelijk en poli tieke problemen die nu nog wat onder belicht zijn, uitstekend signaleren en in de juiste context zetten. Of het nu om het minderhedenvraagstuk gaat of om de positie van de ouderen in onze samenle ving. En met Frits Bolkestein hebben wij een politieke leider die belangrijke discussies aanzet en leidt. Die duidelijk zegt wat hij vindt en wil. En die wel met alternatieven komt.
In het afgelopen jaar zijn stuk voor stuk de eerste stappen stroomopwaarts gezet om onze partij in het politieke spectrum van de jaren '90 die kwalitatieve en kwantitatieve plaats te geven die wij verdienen. Niet op basis van pretentie, maar op basis van vertrouwen. Op basis van ons zelfvertrouwen, maatschappelijk bewustzijn en politiek ideaal. In de komende jaren zullen wij alle energie nodig hebben om veranderingen tot stand te brengen, waar dan ook. Samen met een kritische opstelling en een grote inzet van duizenden vrijwilli gers en gekoppeld aan de duidelijke en initiatiefrijke politiek van onze volksvertegenwoordigers zal ik mij als voorzitter blijven inzetten voor de libe rale uitdaging en de bloei van onze partij. De enige liberale.partij van Nederland.
