[}=u ~ 0 ©J . ~ [f.j)
o.cra 1e
Geertsema' s advies aan de koningin
De kabinetsinformateur, prof. dr.
P. A. J. M. Steenkamp heeft tijdens zijn persconferentie op 16 mei jl.
mededeling gedaan van de voor·
naamste inhoud van de door de fractievoorzitters aan H.M. de Ko-
ningin in verband met de kabinets- formatie uitgebrachte adviezen. Hij liet het geheel aan de fractievoor·
zitters over om desgewenst de vol- ledige tekst van hun advies te publi- ceren. Daartegen bestond geen enkel bezwaar. Met het oog daarop heeft mr. W. J. Geertsema ons verzocht de tekst van zijn advies integraal te pu- bliceren.
Radio-uitzending van de VVD:
zaterdag 29 mei, van 18.19- 18.29 uur, over de zender Hilversum I (402 m.).
Televisie-uitzending van de VVD: woensdag 26 mei, van 20.20-20.30 uur, Nederland I.
Gevolg gevend aan de daartoe strek- kende uitnodiging, door Uwe Majesteit tot mij gericht, h~b ik de eer het navolgende mede te delen.
Gezien de noodzaak tot een zo Iu·achtig mogelijk regeringsbeleid in de voor ons liggende periode, ben ik van mening, dat allereerst een poging zal moeten wor·
den ondernomen om te komen tot de vorming van een kabinet, dat zal mo·
gen rekenen op de steun van een meer- derheid in het parlement.
Onder de huidige omstandigheden be- tekent dit een kabinet, bestaande uit geestverwanten van de KVP, de VVD, de ARP, de CHU en DS '70.
Op grond van het feit, dat de ver- kiezingsprogramma's van deze partijen ten dele sterk van elkaar verschillen, heb ik de verwachting, dat het aller- minst eenvoudig zal zijn een zodanige regeringscombinatie tot stand te bren- gen.
Het verdient daarom aanbeveling al- lereerst een informateur de mogelijkheid daartoe te laten onderzoeken.
Gezien het feit, dat de KVP de grootste partij in deze coalitie zou zijn en ik bovendien de overtuiging heb, dat in de KVP-fractie de meningen over het al dan niet deelnemen aan de bedoeldd samenwerking het meest verdeeld zijn, acht ik het verstandig, dat een inforl'ta- teur wordt aangewezen uit de KVP- kring.
Op de vraag van Uwe Majesteit of ik de naam van een mogelijke informateur kon noemen, heb ik gemeend te moeten antwoorden, dat het allereerst op de weg van de KVP ligt Iemand aan te bevelen, die het vertrouwen van de fractie geniet. Indien deze informateur tot de slotsom komt, dat de mogelijkheid tot de vorming van 'n meerderheidskabi·
net, als door mij bedoeld, aanwezig is, zal hij in zijn rapport tevens de naam moeten noemen van diegene, die naar zijn mening in aanmerking komt door Uwe Majesteit te worden aangewezen als formateur van een kabinet, waarvan hij de leiding op zich wil nemen.
Mocht de informateur daarentegen geen mogelijkheid tot de vorming van een zodanig kabinet aanwezig achten, dan .verdient het naar mijn overtuiging aanbeveling, dat door tussenkomst van Uwe Majesteit het rapport van de in- formateur ter beschikking komt van de Tweede Kamer, opdat deze opnieuw In een openbare beraadslaging kan onder- zoeken of een meerderheidsoordeel kan worden uitgesproken over een door Uwe Majesteit te benoemen kabinetsforma- teur.
Op Uwer Majesteits vraag, welke andere mogelijkheden tot kabinetsvor- ming ik in dat geval aanwezig achtte heb ik geantwoord, dat het mij onwaar- schijnlijk voorkwam, dat als een vijf partijenkabinet onmogelijk zou blijken te zijn, wel een vier partijenkabinet zou kunnen worden gevormd.
Gezien de aard van de te verwachten voornaamste geschilpunten - punten nl. op het gebied van de hoogte van de overheidsuitgaven en de daarmee sa- menhangende belastingdruk - acht ik op grond van de onderscheidene partij·
programma's het vermoeden gewettigd dat de breuklijn zal liggen tussen de confessionele partijen aan de ene kant en de VVD en DS '70 aan de andere kant.
Als enig reëel alternatief van een
vijf partijenkabinet zie ik derhalve een confessioneel minderheidskabinet, dat zal moeten trachten voor zijn beleid de steun van wisselende meerderheden te verwerven. Dat zal misschien mogelijk zijn. Een minderheidskabinet van de PvdA, D'66 en de PPR zal daarin zeker niet slagen.
Aangezien naar mijn mening de na- tionrule noodsituatie niet aanwezig is, die voorwaarde is voor een succesvol op- treden van een nationaal kabinet, een extra-parlementair kabinet of een za- kenkabinet, zie ik na gebleken onmoge- lijkheld tot 't vormen van een vijf partij- enkabinet, een vier partijen-kabinet en 'n confessioneel minderheidskabinet, als enige oplossing, dat Uwe Majesteit het door het huidige kabinet aangeboden ontslag niet aanvaardt en dat dit kabinet vervolgeris op korte termijn de ontbin- ding van de Tweede Kamer bevordert.
Ik realiseer mij daarbij, dat het allerminst zeker is, dat door deze nieuwe verkiezingen de vorming van een kabi- net gemakkelijker zal worden.
Dit zou slechts het geval zijn, indien bij deze verkiezingen grotere samen- werkingsverbanden zouden gaan optre- den, dan bij die van 28 april jl. Gezien de dan reeds gebleken onmogelijkheid tot de vorming van een vijf partijen- en een vier partijen-kabinet is dat uiterst
Hartelijk dank aan alle Trekpaarden
Toen de verkiezingsdag ten einde liep, was ik natuurlijk niet echt blij. Ik had het beter gewild - en wie onzer niet?
Als ik bedenk hoe onze lijstaanvoerder tot het einde met een onverstoorbaar goed humeur en ongelooflijk uithou- dingsvermogen zich inzette voor een overwinning, hoe alle werkers in het hele land zwoegden om deze verkiezin- gen tot de meest glorieuze uit onze geschiedenis te maken - nee, dan ben ik niet echt blij, maar gewoon een beet·
je teleurgesteld.
Toch, ik zou willen zeggen: juist nu, hartelijk dank allemaal voor wat u heeft gedaan! Ik heb, zelf op de KoninginDe- gracht zittend, kunnen waarnemen wat er door velen werd verricht. Het zat ons echt niet mee. Onze goede vriend Van Vlaardingen moesten we missen, we za·
ten niet dik in de duiten en verschillen- de nieuwe partijen, die nu eenmaal het voordeel genieten geen verleden te heb- ben en dus ook geen fouten te hebben gemaakt, stonden tegenover ons.
Onze lijstaanvoerder schreef het al in het vorige nummer: het aantal stemmen van de provinciale staten hebben we ver- beterd, maar we hebben onvoldoende de ,floating voters' kunnen opvangen van de andere partijen. Daar zit onze onvre- de en daar zullen we op moeten werken.
Ik geloof niet dat hel liberalisme on·
voldoende werving heeft. Ik geloof wel dat nog meer mensen zich zullen moeten inzetten. Wat door ons partijkader Is verricht grenst hier en daar aan het
onwaarschijnlijk, tenzij er een stembus- akkoord tot stand zou komen tussen de confessionele partijen en de huidige op- positiepartijen.
Het is nl. niet ondenkbaar, dat deze een monsterverbond zouden aangaan tot invoering van een districtenstelsel.
Op de vraag van Uwe Majesteit ten·
slotte, of naar mijn mening de infor- mateur een ruime of een beperkte op- dracht moet worden verstrekt, heb ik geantwoord, dat hem uitsluitend zou moeten worden opgedragen de mogelijk- heid te onderzoeken van de vorming van een kabinet, bestaande uit geestverwan- ten van de KVP, de VVD, de ARP de CHU en DS'70. Bij een ruimere opdracht zou nl. de mogelijkheid be- staan, dat een keuze zou worden gedaan uit de andere mogelijkheden tot het vormen van een ltabinet, zonder dat de Tweede Kamer in de gelegenheid zou zijn daarover tevoren een oordeel uit te spreken. Dat zou naar mijn mening onjuist zijn.
Vertrouwende hiermede aan de uit- nodiging van Uwe Majesteit te hebben voldaan, verblijf ik met de meeste eer- bied,
Uwer Majesteits getrouwe onderdaan, (w.g. W. J. Geertsema)
ongelooflijke, maar ik heb mij tijdens deze campagne wel eens afgevraagd of niet méér leden actief zouden moeten zijn. Het is nu eenmaal een stuk gemak- kelijker om samen een taak te verzetten dan alleen.
Een van de conclusies die ik uit de ver- kiezingen trek is dat onze partijorgani- satie, die reeds een stuk verbeterd Is, nog beter kan en moet worden. De inter- ne communicatie dient verbeterd te wor- den en afdelingen die reeds jaren winter- en zomerslapen moeten ontwaken. Nog te vaak krijg ik brieven van nieuwe le- den, die mij onthullen dat zij van hun af·
deling niets vernemen. Dit moet anders.
Men wordt geen lid als daar niet iets tegenover staat. Men wenst mee te doen aan de meningsvorming en het gevoel te hebben erbij te horen. Juist in deze veel- al verontmenselijkende samenleving is dit zo belangrijk en juist kleine afdelin·
gen kunnen hierin een grote rol spe·
len.
Het hoofdbestuur is bezig met plannen voor dit jaar. Die plannen hebben slechts zin als al onze leden echt meedoen, als ze ook mee kunnen doen. Het is de taak van bestuurders op ieder niveau om dit mogelijk te maken. Dat is een enorme verantwoordelijkheid, maar het is een- voudig noodzakelijk.
Nogmaals; hartelijk dank aan alle Trekpaarden (met excuses aan de JOVD), maar ... breidt hun aantal uit.
Het liberalisme is het waard!
H. VAN SOMEREN-DOWNER
• t ~' -:-. ; • • , • , ,. ~ ' • • ' ~ • • • ' ' ,•' • ·, • - : • ' •
veertiendaagse uitgave van de volkspartij voor vrijheid en democratie nummer 1042. vrijdag 2.1 mei 1971
2 - vrijdag 21 mei 1971
Kopij voor deze rubriek zenden aan:
mevr. mr. E. de Roock-Bedding, Stadhoudersplantsoen 212, Den Haag.
(Zie echter het stukje Vakantie in de derde kolom)
De VVD-fractie in de Tweede Kamer
zoekt voor
onmiddellijke indienst- treding een
typiste
voor halve dagen en wel van 13.00
tot 17.00 uur.
Zij moet zich in een drukke omgeving goed kunnen concentreren.
Bruto salaris:
f 500.- per maand.
Sollicitatie-adres:
Th. H. Joekes,
secretaris van de VVD- fractie, Binnenhof 1 A, 's-Gravenhage.
Winterswijk
In navolging van de in Ede door de centrale-vertegenwoordigster van Arn- hem mevrouw Van der Laan-Meesters onder de V.V.D.-vrouwen gehouden en-·
quête, werd door het bestuur van de vrouwengroep Winterswijk aan vijftig vrouwen de vraag voorgelegd: "Over welke problemen van nu en morgen in onze maatschappij maakt u zich zorgen en welke veranderingen zou u wenselijk achten?" Vorige maand werden de bin- nengekomen antwoorden op een zeer ge- animeerde discussiemiddag in behande- ling genomen. Problemen van zeer ver- schillende aard kwamen hierbij aan de orde. Velen waren bezorgd over de steeds toenemende inflatie en over de te grote theoretische benadering van diver- se problemen, waarbij aan de stem van
de prakFik niet voldoende aandacht wordt geschmJu:n. Verder kwam onder meer te sprake het gevaar van drugs, waaraan de jeugd is blootgesteld; de wens tot opheffing van de discriminatie
op woon- en belastinggebied van de alleenstaanden; de milieuverontreini- ging; de sociale voorzieningen en het misbruik, dat hiervan dikwijls wordt ge- maakt; het nijpend tekort aan verpleeg- inrichtingen voor bejaarden. Wij willen van harte aanbevelen het initiatief van Ede en Winterswijk na te volgen. Het is goed ons gezamenlijk te buigen over de maatschappelijke problemen die ons V.V.D.vrouwen ter harte gaan en op een discussiebijeenkomst hierover van ge- dachten te wisselen.
E.d.R.-B.
Vakantie
In verband met mijn vakantie van 24 mei tjm 14 juni verzoek Ik u vriendelijk gedurende deze periode dringende corre- spondentie en kopij voor deze rubriek te willen toezenden aan de 2e secretaresse mevr. A. F. Bonthuis-Wunderl, Hugo de Grootlaan 41 te Middelburg tel.: 01180 - 3872.
E.d.R.-B.
~
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
Den Bosch
In maart werd in Den Bosch ten huize van het raadslid mevr. E. Hoes-de Win- ter een afdeling van de Organisatie
"Vrouwen in de V.V.D." voor Den Bosch en omstreken opgericht.
Mevr. H. J. Schlemper-Van Gijn, vice- voorzitster van de organisatie "Vrouwen in de V.V.D.," gaf een uitee,nzetting van de werkwijze van de "Vrouwen in de V.V.D."
Namens onze organisatie zal mevrouw Van Oost afgevaardigd worden naar de onlangs opgerichtte vrouwen adviescom- missie voor de woningbouw in Den Bosch en zal mevrouw Pijnenburg deel uitmaken van de Federatie V.V.H.
"Wij willen ook in Den Bosch niet een groepje politiek-geïnteresseerde vrou- wen zonder meer worden, maar een zo goed mogelijke bijdrage leveren aan het welzijn van de hele burgerij," aldus me- vrouw Schlemper.
Friesch Groningsche Hypotheekbank N.V.
pandbrieven
~·een veilige belegging met zeer hoog rendement
• Een rectificatie van de adressen van de bestuursleden van de afdeling Ter- schelling; voorzitter J. F. Spiering, Lan- derum 16 post Midland, secretaris me- vrouw F. M. Mooy Oepkes, Oosterend 5 post Hoorn Terschelling, penningmees- ter mevrouw R. Luidenge Bakker en leden W. F. Greve en M. J. Bos- huiyer ..
• De nieuwe samenstelling van het be- stuur van de afdeling Delft is als volgt:
Ir. E. M. Storm, voorzitter, w. J. R.
Stratman, vice-voorzitter, A. J. Korff, secretaris, drs. W. H. Wisman, penning- meester, mevr. G. de Vries-Pielkenrood, vertegenwoordigster Vrouwen in de VVD, A. de Vries, H. J. Renaud en ir.
M. L. Toppinga, leden.
Aankondigingen
NUNSPEET
21 mei: H. Wiegel in Veld en Boszicht, Spoorlaan 42; 20.00 uur.
RIJSWJK
26 mei: H. J. L. Vonhoff; 20.00 uur.
HUIZEN
1 juni: H. Wiegel, voor ledenvergade- ring afdeling Huizen.
ROTTERDAM
7 juni: mr. A. Geurtsen op politiek spreekuur in hotel Regina; 20.00 uur.
vrijheid en democratie
De redactie van Vrijbeid en Democra- tie is gevestigd &e Amsterdam, Nieuwe Herengracht 89-B. Hoofdredacteur ea voorzitter van de redactiecommissie 111 de beer Pb. C. la Cbapelle.
De abonnementen-administratie wordt verzorgd door bet algemeen secretariaat van de VVD, KoninginDegracht 61 te Den Haag (telefoon, uitsluitend voor abon- nementen-administratie, 070 • 111741).
Voor adreswijzigingen etc. wende men zich dus tot bet algemeen secretariaat.
De advertentie·exploitatie wordt ver- zorgd door de Nederlandse Da.gblad Unie, Westblaak 180 (postbus 824) &e Rotterdam, telefuon 010 • 147211.
algemeen secretariaat
•
Het algemeen secretariaat van de VVD is gevestigd te Den :Haag, Konin·
ginnegracbt 61, telefoon (070)·604803.
PostrekeDing: 67880 tea name van de algemeen secretaris van cle VVD te Dea Haag.
Mijn opinie is ...
• Afvallige kiezers
Aan het einde van zijn "Analyse van een teleurstellende uitslag" in het vorige nummer van "Vrijheid en Democratie"
schrijft de heer Abspoel: "We zullen on- ze afvallige kiezers duidelijk moeten
maken dat het voor hetgeen zij voor- staan niet nodig is op een ondanks alles toch in wezen nog socialistische partij als DS'70 te stemmen."
Deze zinsnede roept twee vragen op.
Allereerst die naar het "ondanks alles toch in wezen nog socialistische'' karak- ter van DS'70. De heren Drees en Goed-
hart hebben hier heel interessante ant- woorden op gegeven. Ten tweede impli- ceert de aangehaalde zinsnede, dat de betrokken eertijds liberale kiezers een weerstand hebben moeten overwinnen om op een "socialistische partij als DS'70 te stemmen." De vraag is of daarmede de afschuw voor het socialisme bij onze (potentiële) kiezers niet ietwat over- schat wordt. Voorshands d.w.z. zonder motievenonderzoek zou men met even- veel waarschijnlijkheid kunnen stellen:
We zullen onze afvallige kiezers duide- lijk moeten maken dat het voor hetgeen zij voorstaan niet nodig is zich van een weliswaar in wezen liberale, maar niet- temin oook sociale partij als de VVD af te wenden.
Drs. P.A. Delvaux ZEIST
620.7 64 vermisten
620.764 Nederlanders hebben op de VVD ge- stemd zonder lid van de partij te zijn. Dat zijn 620.764 vermisten, die wij moeten opsporen.
Eigenlijk gaat het toch niet aan om al het werk, dat nu eenmaal nodig is om te komen tot een verantwoord bestuur· van onze samenleving, te laten doen door een handjevol mensen. Maar daar komt het op die milni,er wel op neer, nietwaar?.
Die 620.764 Nederlanders zijn zeer ·weldenkende mensen.
Anders hadden zij niet hun stem op de VVD uitgebracht. Maar dan moet het ook een koud kunstje zijn hen ervan te overtuigen dat zij eigenlijk lid behoren te worden.
Knip deze bon uit, stop hem in een envelop Èm stuur hem naar iemand in uw omgeving, van wie u vermoedt dat hij op de VVD heeft gestemd zonder lid van de partij te zijn.
~---A Ik overweeg lid te worden van de VVD. Stuurt u daarom documentatie en het adres van het secretariaat van de afdeling in mijn woonplaats aan:
,__
(naam) (adres) . . . (woonplaats) (opzenden aan Algemeen Secretariaat WO, Koninginna-
gracht 61 te Den Haag - Telefoon 070 - 604803)
---
Bez.inning op toekomst liberalisme
door onze redacteur V. G. A. M. Hafkamp
Te koop
Unieke
RECREATIE-
WONI~NG
met grote garage, aan Slaperdijk te Zurich (Fr.) 60 m van Wad- denzee, 1 km van IJsseJmeer verwijderd. Ideaal viswater.
Indeling: beneden 3 kamers, hal, keuken; boven 4 slaapka- mers, overloop, alles inclusief vloerbedekking. Direct te aan- vaarden. Koopsom f 30.000 k.k.
K. P. KALMA,
Gornjum 10-05109-1326
Als over enige tijd de rook van de kabinetsformatie is opgetrokken zal de VVD er goed aan doen zich te bezinnen op de toekomst van het liberalisme in Nederland en, op haar eigen positie· in het bijzonder. Dat zei onze politieke lei- der, mr. W. J. Geertsema op de bijzon- dere openbare vergadering van de par- tijraad die 15 mei in hotel Gooiland in Hilversum werd gehouden. De heer Geertsema gaf in zijn toespraak een haarscherpe analyse van de huidige_ po- litieke situatie in ons land en de moge- lijkheden tot vorming van een nieuwe regering. Hij bracht daarmee tevens in de openbaarheid in welke richting het door hem aan de Koningin uitgebrachte advies in verband met de kabinetsfor- matie is gegaan. •) Hij liet er geen twijfel
nver bestaan dat hij in een vijf partijen- kabinet, gevormd door de confessionele drie, de VVD en DS'70 de meest wense- lijke oplossing ziet.
Over de noodzaak tot bezinning, zei hij niet te doelen op het teleurstellende verlies tegen de verwachting in van een parlementszetel, maar op het partijpoli- tieke beeld in ons land . .,We hebben ons gelukkig geprezen om de eenheid in on- ze gelederen. Die heeft ons behoed voor een nederlaag als die, welke de confes- sionelen hebben geleden. Maar eenheid is niet het hoogste goed. De bepaling van de plaats van het liberalisme in de maatschappij van morgen is even be- langrijk. Niet omdat we in vergelijking tot 1967 0,4 procent zijn achteruitge- gaan, maar omdat we door die eenheid zouden kunnen vastroesten in oude denkpatronen", aldus mr. Geertsema.
Hij merkte op dat we de uitslag van de jongste verkiezingen tot zijn ware pro- porties moeten terugbrengen. "Ten on- rechte is hier en daar gesteld dat de socialisten de grootste overwinning sinds de oorlog hebben behaald. Maar de PvdA staat nog altijd op het op een na laagste stemmenpercentage sinds de tweede wereldoorlog. En het is onmis- kenbaar waar dat de gezamenlijke pro- gressieve part!_ien slechts anderhalf pro- cent meer stemmen behaalden dan de PvdA in 1956 alleen. Dit behoort het schaduwkabinet tot enige voorzichtig- heid te manen," zei hij.
Deconfessionalisering
Over de verliezen van de confessionele partijen zei hij dat in die kringen veel op rekening van deconfessionalisering wordt geschoven. Hij gaf toe dat zij een rol heeft gespeeld, maar dié is volgens hem toch niet zo groot geweest· als de confessionele partijen willen doen voor- komen. .,Het is makkelijk de deconfessio- nalisering als boosdoener aan te wijzen.
De deconfessionalisering kan niets te- rugzeggen", aldus mr. Geertsema die in alle eerlijkheid wilde stellen dat de poli- tiek van het kabinet De Jong ook een belangrijke rol heeft gespeeld en de re- geringspartijen geen goed heeft gedaan.
"Het kabinet heeft veel gelegenheden voorbij laten gaan om zijil beleid beter te presenteren. Het heeft nooit de kans die de omroepwet biedt voldoende aan- gegrepen om bepaalde beleidsbeslissin- gen via de televisie nader toe te lichten, behalve dan in het geval van de 225 miljoen extra voor defensie na de Tsje- choslowaakse crisis". Een komend kabi·
net zal z.i. dan ook aan de presentatie veel aandacht moeten besteden. Mr.
Geertsema ontkende dat hèt Nederland- se volk hèt beleid van de regering De Jong heeft afgekeurd. "Dat zou onrecht- vaardig zijn tegenover een kabinet dat op menig terrein zoveel goed werk heeft verricht. Maar loonbeleid en sterk ge- stegen inflatie zijn sterker blijven voortleven in de gedachten van vele kie- zers dan de voortreffelijke wetgevende arbeid, zoals die op het terrein van de ondernemingen". De heer Ge ertserna noemde het loonbeleid een .,uiterst zwak punt" van het demissionaire kabinet.
Dit beleid is voor een belangrijk deel de
oorzaak van het verlies van KVP en ARP, meende hij.
Een voorlopige analyse van de uitslag leert volgens mr. Geertsema dat de re- kening-courant van de VVD ten opzich- te van alle confessionele partijen posi- tief is geweest. ,.Wij wonnen van de confessionelen meer dan we aan hen verloren". Over het procentuele op een na hoogste verliespercentage van de VVD aan de KVP, merkte hij op dat de kwestie van de abortus daarin zeker een rol heeft gespeeld. Het grootste verlies leed de VVD aan DS'70 en de Neder- landse Middenstandspartij. .,Ongeveer twee zetels van DS'70 en één van de NMP zijn afkomstig van ex-VVD-stem- mers. Het is niet na te gaan hoeveel potentiële winstkansen deze partijen ons hebben onthouden". Mr. Geertsema wil- de beide partijen overigens niet over één kam scheren. .,Beide partijen hebben weliswaar gemeen dat ze geen politiek verleden hebben, maar voor de NMP komt daar nog bij dat ze ook geen poli- tieke toekomst heeft. De beeldspraak over de in de knop gebroken bloem is te fraai voor het rottingsproces dat nu bij de middenstanders al aan de gang blijkt".
Moeilijke periode
Na een opsomming van de mogelijk- heden van kabinetsformatie, merkte mr.
Geertsema op dat ons land een moeilijke periode tegemoet gaat. Er zijn voor de- ze stelling veel voortekenen. Hij noemde daarom een krachtig regeringsbeleid no- dig. Een krachtig beleidsplan kan alleen worden opgesteld en uitgevo_erd door een kabinet dat door een meerderheid in het parlement wordt gedragen, zei hij.
Hij voorzag grote moeilijkheden bij een formatie van een kabinet van de vijf door de verschillen in programma.
Vooral tussen het gemeenschappelijke urgentieprogram van KVP-AR-CHU en het program van VVD-DS'70 gaapt een groot verschil. Ook tussen VVD en DS'70, maar de breuklijn ligt z.i. tussen dat van de drie en VVD-DS'70. "Wan- neer een van de vijf haar programma als minimumprogramma gaat uitroepen,
Alblasserdam, tel. 01895·3777, postbus 5
kunnen we een kabinet van de vijf wel vergeten. Iedereen moet iets van zijn programma in het regeringsprogramma terugvinden. De verkiezingsuitslag moet hiervoor richtsnoer zijn. Alleen dat in·
zicht kan .tot succes leiden" aldus mr.
Geertsema. "Als het niet lukt, zal de breuk vermoedelijk op het financieel·
economische vlak komen te liggen. Ne- derland zou ook niet begrijpen als die breuklijn elders zou komen."
Omdat die breuklijn zal lopen tussen de confessionele drie enerzijds en VVD·
f>S'70 aan de andere kant, zag mr.
Geertsema weinig mogelijkheden voor de vorming van een vierpartijenkabinet dat met wisselende meerderheid zou moeten regeren.
Een daadwerkelijk optreden van het schaduwkabinet zou volgens hem gezien zijn plannen en persoonlijke samenstel- ling "voor ons land zeer rampzalige ge- volgen kunnen hebben". Een confessio.
neel minderheidskabinet zou dan nog te preferen zijn, maar een team zonder de- mocratisch-socialistische of liberale in- breng zou volgens hem niet in het landsbelang zijn.
Als enige voorwaarde voor het optre- den van een zakenkabinet zag hij een al- gemeen erkende noodsituatie. Hij noemde
het verder uiterst onwaarschijnlijk dat uit nieuwe verkiezingen wel een duide- lijke regeringscombinatie tevoorschijn zal komen. Het beeld zou bij nieuwe verkiezingen weinig afwijken van het recente. Alleen zouden er minder par- tijen deP.lnemen. Hij waarschuwde voor de gedachte van een eventueel monster- verbond van linkse drie en confessionelen met een wijziging van het kiesrecht als doel. Hij constateerde in de Tweede Ka·
mer een meerderheid aan voorstanders voor invoering van een districtenstelsel.
"Dat leeft ook bij de confessionele par- tijen. Zij zou het onderwerp kunnen vor- men van- een stembusakkoord om de kieswet te veranderen. Invoering van een districtenstelsel met als consequen- tie éen vorming van· twee blokken zou voor de liberalen in ons land catastrofale gevolgen hebben" zei hij.
De heer Geertsema die zijri instem- ming uitsprak over de aanwijzing van prof. Steenkamp als informateur, sprak er ten slotte zijn voorkeur voor uit dat eventuele nieuwe verkiezingen door het zittende kabinet worden uitgeschreven.
Vertrouwen
, Mr. H. van Riel, fractievoorzitter van de VVD in de Eerste Kamer sloot zich geheel aan bij de politieke analyse van mr. Geertsema . .,Iedereen is gesterkt in zijn vertrouwen in Geertsema's politieke wijsheid. Hij heeft er lil de verkiezings- campagne een voorbeeld van gegeven hoe men kan bijdragen tot openheid zonder tot ongelukken te komen" zei hij.
Mevrouw Van Someren wees in haar openingswoord op de teleurstelling die de verkiezingsuitslag heeft gewekt.
.,Maar al is het doel niet bereikt, de spirit zit er bij ons nog volop in" zei ze.
.,We hebben bijzonder prettige reactiès gehad en geen schimpscheuten van stuurlui aan de wal". Uit de uitslag is volgens haar onder meer gebleken dat de middengroepen teveel op de tocht zijn gekomen. "Wij moeten ons afvra- gen waarom bepaalde kiezers ons in de steek hebben gelaten. Het hoofdbestuur zal zich van de zomer beraden over wat we in het najaar gaan aanpakken".
Aan het einde van de vergadering bracht zij verder nog hulde en dank aan mej. mr. I. Günther die jarenlang op het secretariaat van de partij in Den Haag heeft gewerkt en onlangs afscheid nam.
•) Nadat dit artikel geschreven en gezet was, bereikt ons de integrale tekst van bedoeld advies, welke wij hebben afgedrukt op pagina 1.
Voor· Buig- en Zetwerk
op hydr. pers 1000 ton- ZETLENGTE 7 m, dikte 32 mm
Construdiewerkplaatsen W. HUIZER N.V.
TELEFOON 010-332657 - GROENEDIJK 10 - CAPELLE a/d IJSSEL
4 - vrijdag 21 mei 1971
De Haagse kabouters
DEN HAAG
• Het secretariaat van de afdeling Den Haag is gevestigd: Leuvensestraat 20, telefoon: 070 - 55 44 40.
EPE (Veluwe)
TE KOOP
DRIEKAMER- SERVICEFLAT (hoekflat)
oppervl. 9 x 12 m2 m. ga- rage en stoffering, prach- tig gelegen in "Rozenhof".
Nabij centrum dorp en bij de bossen, 2 overd. balkons, zonweringen, 8 ingeb. kas- ten, maandel. kosten 1 pers.
I 402,-, 2 pers. I 468,-. Vr.- pr. I 115.000.
Spoedig te aanvaarden.
Telefoon 05780- 2574.
KORT na de verkiezingen spraken wij een jonge drs. in de psychologie aan wie wij vroegen hoe hij de teruggang in het stemmental voor de Kabouters ver.
klaarde. Niet dat hij zelf ooit een ,,ka- bouter'' is geweest, maar wel omdat hij uiteraard voor het fenomeen belang- stelling had en hij bovendien nogal links georiënteerd is. Zijn antwoord was kort. Er is, zo zei hij, ·een sterk afne- mende belangstelling onder de jongeren voor de politiek. Dit antwoord stemt merkwaardig overeen met de opvatting van een Rotterdamse hoogleraar, die dezer dagen in Algemeen Handelsblad/
NRC bij de studenten eveneens een sterk verminderde interesse voor vraag- stukken als democratisering en in- spraak constateerde. De studie zelf en de voltooiing van de studie staat, al- dus de hoogleraar, weer op de eerste plaats.
Hoe men over het bedriJven van poli- tiek ook moge oordelen, het is moei- lijker dan velen denken. Elke revolutio- naire beweging wordt, of men wil of niet, geconfronteerd met een bestuurs.
apparaat. Zonder dat is de ingewikkel- de maatschappij van heden niet te rege- ren. De jeugd gaat in zijn streven naar hervorming hieraan vrijwel voorbij, of omdat zij zich niet in de geschiedenis verdiept heeft, of omdat zij - in jeug- dige onervarenheid - te licht aan het bestuurlijke vraagstuk tilt.
Op die manier kan teleurstelling niet uitblijven. De provo's zijn er aan ten ondergegaan, de kabouters zijn ge- volgd; eerst in Amsterdam, nu o.a. ook in Den Haag. Kabouter-elfje Christie Baas heeft het geweten. Ze heeft moe- ten constateren, dat ze tegen het veel omvattende gemeenter~erk niet op kon. En dit waarlijk niet omdat de rest
van de raad haar onaardig zou hebben behandeld. Integendeel; er was trou- wens ook geen reden voor. De kwestie Is eenvoudig dat het Christie Baas aan kennis en scholing voor het werk in het gemeentebestuur ontbrak. Met tra- nen in de ogen heeft ze de Javastraat verlaten. Ze behoeft er zich niet voor te schamen. Zijn er immers onlangs ook geen tranen gestort in de Eerste Ka- mer? En nog wel door een vrouwelijk Kamerlid mèt ervaring?
De misiukte politieke carrière van Christie Baars schijnt overigens ook toe te schrijven aan onenigheid in de kring van Haagse Kabouters. Casper Schu- ckink Kool en zijn fractie-genote Christie Baas blijken zich in de ogen van de nog geïnteresseerde Kabouters al te veel te hebben .,aangepast" en dat is kennelijk een soort doodzonde. Schuckink Kool moet ook maar verdwijnen. De ontevre- den Kabouters hebben voor hem al een ,,schaduw-fractie-voorzitter" aangewe- zen, niet zo'n erg originele gedachte, af- gekeken van de nationale linkse oppo- sitie. Schuckink Kool heeft inmiddels laten weten er niet aan te denken terug te treden. Hij heeft de oppositie in zijn partij ( ? ) gezegd, dat zij helemaal niet weet "hoe een raad functioneert". Met deze opmerking heeft Schuckink Kool twee spijkers op de kop geslagen. In de eerste plaats bevestigt hij daarmee de onwetendheid van velen over de juiste werking van het democratische spel; in de tweede plaats toont hij met zijn uit- lating aan, · dat ongenuanceerd verzet geen uitzicht op slagen biedt. Schuckink Kool lijkt voor redelijke argumenten vatbaar, maar die zijn lbij zijn achterban meestal ver te zoeken. Het zou ons niet verbazen als de baardige Kabouter met al zijn revolutionaire hervormings- idèeën de raadszaal niet zo gauw zal
·Vruchtbaar initiatief
ROTTERDAM
e Het secretariaat van deze afde- ling is gevestigd Meent 106. Telefoon 133995.
Als de verkiezingen voor de Tweede Kamer onze partij niet het resul- taat hebben gebracht dat iedere recht·
geaarde liberaal haar zo graag had ge- gund, dan is dat - zeker voorzover het Rotterdam betreft - niet het gevolg geweest van gebrek aan initiaJtief en activiteit bij de Vrouwen in de VVD.
Die hebben zich integendeel, werkend naar een nieuw propagandistisch model, ten zeerste ingespannen om de partij zo goed mogelijk uit de bus te laten komen.
Het leek ons wel aardig daar in deze rubriek wat meer over te vertellen, ook al omdat daardoor bij toekomstige ver- kiezingen het Rotterdamse voorbeeld wellicht tot navolging van andere afde-
/ejnholef _jjrnhem
annex SAVOY-RESTAURANT
Hotel met sfeer en gesoigneerde keuken
RIJNTERRAS
· Onderlangs 10 • Arnhem • Tel. 08300. 27141
Jingen zal kunnen strekken. Daal'bij willen wij vooropstellen dat de bedrijvig·
heid van de Rotterdamse dames zich niet richtte op partijleden, maar op zo.
genaamde marginalen in het kiezers- korps. Op kiezers dus die bij wijze van spreken, tot het laatst aan onzekerheid ten prooi zijn. En dat zijn er, zoals de ervaring telkens weer leert, bij elke verkiezing hèel wat.
De redenering van de Rotterdamse dames was ongeveer aldus. "Tot de trouwe VVD-ers, zowel mannen als vrouwen, hoeven we ons niet te wen- den. We mogen ervan uitgaan dat die toch wel liberaal stemmen. Wie we wèl moeten zien te bereiken zijn de kiezers die - politiek gezien - in de randzone leven, zij het dan dat zij geacht kwmen worden niet à priori afwijzend tegenover de liberale gedachte te staan. Laten we nu eens proberen met zoveel mogelijk van die-mensen in collitact te komen en laten wij hun dan in huiselijke omgeving en ongedwongen sfeer zodanig van voor- lichting dienen dat zij tot de OIVertuiging 'komen hun stem niet beter te kunnen uitbrengen dan op een liberale kandi- daat."
Welnu, naar dit uitgangspunt heeft het bestuur van de Rotterdamse vrouwen- groep gehandeld, consequent en met elan. Het heeft de leden gevraagd namen te willen opgeven van mensen die po- tentieel voor een benadering in aanmer- king zpuden kunnen komen. Men zou dus kunnen zeggen dat er sprake was van een gerichte campagne. In totaal is het bestuur in het bezit gekomen van onge- veer driehonderd namen. Het heeft de betreffende mensen telefonisch uitgeno- digd voor een gesprek over algemene of specifieke onderwerpen ten huize van gastvrij meewerkende bestuurs- of ge- wone leden.
Mevrouw G. C. S. Tellegen-BUiist, de presidente van de Vrouwen in de VVD, afdeling Rotterdam, noemde in een ge- sprek met ons die telefonische uitnodii·
gingen alleen reeds een belevenis. Daar
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
verlaten, omdat hij tot het besef schijnt te zijn gekomen dat daar veel goeds valt te leren.
EMS
Intussen heeft de EMS weer eens voor een opzienbarende gebeurtenis gezorgd.
Mr. van Dusseldorp is op staande voet uit de Raad van Beheer gezet en hem is de toegang tot het Circus-theater - waarover hij de directie voerde - ont- zegd.
Het is niet de eerste maal dat hoge functionarissen van de EMS zijn ont- slagen. Er is een periode geweest dat dit bijna aan de lopende band gebeurde.
Eerlijk gezegd heeft het ons verwon- derd, dat mr. van Dussetdorp eerst thans het zoveelste slachtoffer is geworden. In het midden latende, wat de aanleiding tot het ontslag is geweest, veel te bete- kenen heeft deze zaak vermoedelijk niet, want het Circustheater is praktisch al eigendom van de gemeente en die schijnt de heer van Dussetdorp - uit de school van mr. Adama Zijlstra - graag met het beleid van het Circustheater te wil- len belasten. Dat komt ons voorailsnog als een goede zaak voor, want de heer van Dusseldorp is in de theaterwereld bijzonder goed thuis.
Overigens krij1gt de gemeente in het jaarverslag van de EMS opnieuw een veeg uit de pan. Het staat er wel niet met zoveel woorden, maar dat er op- nieuw verlies is geleden, wordt geweten aan het gebrek aan samenwerking met het gemeentebestuur. Zou het misschien niet zo zijn, dat nog altijd juist is, dat wie het onderste uit de kan wil hebbeo, het lid op de neus krijgt?
zijn soms langdurige en spitse gedachten·
wisselingen door de telefoon lllit ont- staan die volgens mevrouw Tellegen op zichzelf niet anders dan vruchtbaar heb- ben kunnen werken. WaJt daarvan ook zij: om en nabij de honderdvijftig (mar- ginale) mannen en vrouwen uit verschil·
lende maatschappelijke kringen hebben de huisbijeenkomsten bezocht, vijftig procent van het aantal genodigden dlu:s.
Over die opkomst toonde mevrouw Tel- legen zich bepaald niet ontevreden.
Er zijn vijf bijeenkomsten gehouden.
Daarvan waren er twee gewijd aan on- derwijsproblemen. Eén van deze twee onderwijsbijeenkomsten was belegd voor
"leken", de andere voor onderwijzend personeel. Beide bijeenkomsten werden geleid door mevrouw ir. M. C. Endert- Baylé, tot september vorig jaar de ijverige en bekwame onderwijsspecialis·
te van de liberale fractie in de Rotter- damse raad.
Eén van de andere bijeenkomsten stond in het teken van de fiscale vraag- stukken. De leiding berustte in dit ge·
val bij mr. H. E. Konirig, de belasting·
deskundige van de liberale fractie in de Tweede Kamer. Mevrouw drs. N. Smit- Kroes, lid van de Rotterdamse gemeen- teraad, gaf leiding aan bijeenkomst num- mer Vlier. Zij wisselde met haar a-udito- rium van gedachten over algemene poli- tieke vraagstukken, toegespitst op Rot- terdamse verhoudingen en - hoe kon het anders bij deze vervoersspecialiste - op wenselijkheden van het transport- wezen.
Ook in de vijfde bijeenkomst, onder leiding van ons Tweede-Kamerlid mr. A.
Geurtsen, hielden de geesten zich bezig met algemeen politieke vraagstukken, daaronder ook gerekend het abortus- vraagstuk.
Er is, aldus de samenvattende indruk van mevrouw Tellegen, dikwijls zeer diep in de behandelde onderwerpen ge- graven. Er is spel en tegenspel gegeven op zulk een geanime·erde manier en doorgaans met zoveel kennis van zaken dat zonder overdrijving van gekruide discussies kon worden gesproken.
Voor mevrouw Tellegen staat het dan ook als een paal boven water dat de VVD in Rotterdam met deze bijeenkom- sten een goede beurt heeft gemaakt. Na·
vorsingen na de verkiezingen hebben geleerd dat bezoekers van de bijeenkom- sten hun stem op de VVD hebben uitge- bracht, hoewel zij er eerst helemaal niet zo zeker van waren dat zij dit zouden doen. De bijeenkomsten hebben hun ken- nelijk het beslissende stootje gegeven.
