APPENDIX 1 INTERVIEW QUESTIONS
Introductie- Voorstellen en achtergrond beschrijven interview - Uitleggen doel van het interview
- Aangeven wat er met de informatie gaat gebeuren
- Aangeven wat de geïnterviewde terug kan verwachten (Boek, resultaten, etc)
Algemene vragen
- Wat is uw huidige functie?
- Hebt u ervaring in het leiden van post-merger integratie processen?
M&A-achtergrond
- Was er noodzaak voor de fusie/overname?
- Wat was het achterliggende doel van de fusie/overname?
- Was u gedurende het gehele M&A proces erbij betrokken? Waarom wel/niet? - Wat is de meest belangrijke fase van een M&A proces? Waarom?
Post-merger integratie
- Hoe wilt u een post-merger proces beschrijven? Is het vergelijkbaar met een ander proces? - Welke activiteiten werden ondernomen in het post-merger proces?
- Wat ging goed en wat ging minder goed tijdens het post-merger integratie proces? - Hoe zou u het succes/ mislukking van een fusie of overname en in het bijzonder een
post-merger integratie willen meten en waarom?
- Hoe definieer je succes van een post-merger proces?
- Was uw post-merger integratie proces een succes? Waarom wel/niet?
Leiderschap in de post-merger integratie
- Wat was uw rol in het post-merger proces?
- Is het leiden van een post-merger proces anders dan het leidinggeven aan afdelingen of projecten? In welk opzicht?
- Welke competenties zijn volgens u belangrijk? Zijn deze aan te leren of kun je deze (verder) ontwikkelen? Zo ja, op welke manier?
- Was u verrast dat deze competenties belangrijk zijn in een post-merger proces? Waarom wel/niet?
- Tegen welke problemen bent u opgelopen in het post-merger proces? En hoe hebt u deze opgelost?
- Zouden deze problemen in de toekomst kunnen worden voorkomen? - Ontstond er bijvoorbeeld weerstand, zo ja wanneer en waarom?
- Welke maatregelen werden genomen om bijvoorbeeld de weerstand weg te nemen?
Visie
- Hoe ontwikkel je een visie tijdens een post-merger integratie proces? Betrek je daarin ook de werknemers?
- Hoe draag je een visie tijdens een post-merger integratie proces over naar werknemers?
Meten visie (uit Den Hartog 1997, Inspirational Leadership Questionnaire)
- Is het belangrijk dat de leidinggevende een visie geeft van toekomstige mogelijkheden tijdens een post-merger integratie proces?
- Is het belangrijk dat de leidinggevende een uitdagend beeld schetst van de toekomst van het bedrijf tijdens een post-merger integratie proces?
- Is het belangrijk dat de leidinggevende een uitdagende visie van het bedrijf communiceert tijdens een post-merger integratie proces?
- Is het belangrijk dat de leidinggevende optimistisch praat over de toekomst tijdens een post-merger integratie proces?
- Is het belangrijk dat de leidinggevende een uitstekende openbare spreker is tijdens een post-merger integratie proces?
- Is het belangrijk dat de leidinggevende sterk overtuigd is van de strategie tijdens een post-merger integratie proces?
- Is het belangrijk dat de leidinggevende een gevoel heeft waar het bedrijf naar toe moet binnen vijf jaar tijdens een post-merger integratie proces?
- Is het belangrijk dat de leidinggevende duidelijk weet welke kant het bedrijf op gaat tijdens een post-merger integratie proces?
- Is het belangrijk dat de leidinggevende een hoge mate van vertrouwen heeft in zijn eigen visie tijdens een post-merger integratie proces?
Empowerment (uit de Hoogh, Koopman en Den Hartog 2004, Charismatic Leadership in Organizations questionnaire CLIO)
- Is het belangrijk dat de leidinggevende praat met medewerkers wat voor hen belangrijk is tijdens een post-merger integratie proces?
- Is het belangrijk dat de leidinggevende medewerkers stimuleert om op nieuwe manieren na te denken tijdens een post-merger integratie proces?
- Is het belangrijk dat de leidinggevende medewerkers betrekt bij besluiten die van belang zijn voor hun werk tijdens een post-merger integratie proces?
- Is het belangrijk dat de leidinggevende medewerkers stimuleert hun talenten zo goed mogelijk te ontwikkelen tijdens een post-merger integratie proces?
Communicatie
- Wanneer worden welke groepen werknemers in het post-merger proces betrokken? - Wat voor doel heeft communicatie in het post-merger traject?
- Op welke manier communiceer je met werknemers? Welke communicatiemiddelen zet je wanneer in?
- Is er betrokkenheid en draagvlak gecreëerd onder de deelnemers? Hoe? Bij welke participanten?
Meten communicatie (uit Miller, Johnson en Grau, 1994)
- Is het belangrijk dat werknemers op het juiste tijdstip informatie ontvangen over het post-merger integratie proces?
- Is het belangrijk dat de informatie over het post-merger integratieproces geschikt wordt gecommuniceerd?
- Is het belangrijk dat werknemers nuttige informatie ontvangen over het post-merger integratie proces?
- Is het belangrijk dat werknemers positieve informatie ontvangen over het post-merger integratieproces?
- Is het belangrijk dat werknemers de reden van de fusie of overname krijgen uitgelegd? - Is het belangrijk dat de informatie antwoorden geeft op vragen van werknemers over het
post-merger integratieproces?
Afronding
- Kunnen deze elementen van leiderschap worden aangeleerd? Zo ja, hoe? Zo, nee waarom niet.
- Welke lessen heeft u geleerd van het leidinggeven aan post-merger processen?
- Indien toepasbaar: Hebt u dingen anders gedaan in uw tweede merger proces? Welke en waarom?
- Wat voor advies wilt u andere leidinggevenden meegeven indien ze een post-merger proces moeten leiden?
- Wat zijn volgens u de meest belangrijke elementen van leiderschap, wist u dit van tevoren of is het een kwestie van ervaring?
- Zijn er nog meer zaken die ik moet weten? - Bedanken voor informatie, tijd en gesprek - Samenvatting
- Vertellen wat er met de informatie gaat gebeuren en aangeven wanneer hij/zij het complete interview kan terugverwachten, complete thesis of boek, afhankelijk wat er vooraf is
APPENDIX 2 E-MAIL
Geachte heer [………..]/mevrouw[………..],
In het kader van mijn master Business Administration met als specialisatie Change Management aan de Rijksuniversiteit Groningen, ben ik sinds medio september 2007 aan het afstuderen bij CIM/WCHR. Mijn onderzoek richt zich op leiderschap in de post-merger integratie fase tussen zakelijke dienstverleners.
Er zijn weinig situaties die zoveel kansen bieden en risico’s inhouden als fusies en overnames. In veel merger- of acquisitie-trajecten manifesteert de daadkracht van de leidinggevenden zich voornamelijk in de onderhandelingen en het structureren van de deal en veel te weinig in het integratieproces. Opmerkelijk, omdat juist de waarde wordt gerealiseerd door een succesvol verlopen post-merger integratie proces. Mijn interesse gaat daarom uit naar het identificeren van elementen van leiderschap die belangrijk zijn in de post-merger integratie fase.
Gezien uw ervaring als leidinggevende in een post-merger traject, wil ik u uitnodigen om deel te nemen aan het onderzoek. Ik zou graag een interview met u willen houden om meer inzicht te verschaffen in de elementen van leiderschap die volgens u belangrijk zijn in een post-merger proces. Uiteraard worden uw gegevens niet aan derden verstrekt en worden de antwoorden vertrouwelijk en anoniem verwerkt in de onderzoeksresultaten. Ik kijk met interesse uit naar uw deelname van het onderzoek. Mochten er nog vragen en/of opmerkingen zijn, neemt u dan gerust contact met mij op. Met vriendelijke groet,
Gerben Anne Postma
