d.d. 16 juli 2020
Toeristisch en cultureel middelpunt van Nederland
Visie Lieve Vrouweplein
1 Voorwoord 3
2 De stichting Lieve Vrouweplein 4
3 Amersfoort beleven bij de Onze Lieve Vrouwetoren op het plein 5
4 De historische betekenis van het plein 6
De Onze Lieve Vrouwetoren, gebouwd van geld van toeristen 6
De contouren van de ontplofte kerk 7
De gebouwen rondom het plein 8
5 De culturele betekenis van het plein 9
Doelstelling 9
Gezinnen en kinderen 10
Licht initiatieven bij en op de toren 10
Tentoonstellingen in de toren 10
Theater De Lieve Vrouw 11
Evenementen 11
Overige culturele samenwerkingsmogelijkheden 11 6 De toeristische betekenis van het plein 12
Positie VVV Amersfoort 12
Rondvaarten 12
Stadswandelingen en themawandelingen 13
Winterse beleving plein 13
Pleingebruik door toeristen en toeristische organisaties 13
Toeristisch overleg Amersfoort Stadshart 13
7 De ondernemende betekenis van het plein 14
Huidige situatie 14
Gewenste situatie 14
Horeca 15
Markt 16
Overige ondernemers 16
8 De positie van de horeca t.o.v. de evenementen 17
Huidige situatie 17
Gewenste situatie 17
9 Openbare Ruimte 19
Voorstellen ter verbetering 19
10 Duurzaamheid en Milieumaatregelen 20
11 Promotie en communicatie 21
Online en offline promotie Onze Lieve Vrouwetoren en
Lieve Vrouweplein 21
12 Actieplan voor 2020/2021 23
Inhoudsopgave
“Ondernemen op een cultuur-historisch plein”
In deze bijzondere tijd, waarbij het overleven voor ondernemers centraal staat, voelt het vreemd om met een visie voor ons mooie plein te komen. Desondanks wil het bestuur van de stichting Lieve Vrouweplein de ogen juist op de toekomst richten. Het bestuur heeft daarom een visie opgesteld om verder gezamenlijk met anderen uit te werken. Wij zien deze visie als een plan voor de komende vier jaar en werken dit uit in een concreet activiteitenplan voor 2020/2021. Het doel is om te komen tot een nog mooier en gezelliger plein. Wij kijken daarbij vooruit naar de situatie in normale omstandigheden.
Deze visie borduurt voort op reeds bestaande initiatieven zoals op de websites www.lievevrouweplein.nl en www.onzelievevrouwetoren.nl te vinden zijn.
Het bestuur zal het initiatief nemen om anderen bij de verdere uitwerking te betrekken.
Voorwoord
1
De stichting Lieve Vrouweplein bestaat uit ondernemers aan en gebruikers van het Lieve Vrouwekerkhof, het plein in de binnenstad van Amersfoort aan de voet van de Onze Lieve Vrouwetoren en is opgericht in 2011. De stichting zet zich in om het Lieve Vrouweplein als toeristisch en cultureel startpunt van Amersfoort te promo- ten.
Stichting Lieve Vrouweplein is met het diverse integrale aanbod gericht op het be- reiken en betrekken van alle doelgroepen van Amersfoort. Dat geldt voor de eigen bewoners, maar zeker ook voor toeristen. We richten ons op gezinnen, kinderen en jongeren, ouderen en nieuwkomers. Het spreekt voor zich dat minder validen ook toegang hebben tot het aanbod.
Wij willen ons presenteren als toegankelijk en gastvrij, waarbij we inwoners be- trekken en de inzet van ondernemers en vrijwilligers bevorderen. We gaan voor het creëren van nieuwe kansen en het leggen van verbindingen.
Er zijn al heel veel projecten op en rond het plein door onze stichting de afgelopen jaren in gang gezet en gerealiseerd, bijvoorbeeld:
• De aanlegsteiger achter de Onze Lieve Vrouwe- toren
• ‘Lieve Vrouwekerkhof als toeristisch startpunt van de Amersfoortse binnenstad’
• Fotowedstrijd en expositie ‘Beleef de Onze Lie- ve Vrouwetoren’
• Organiseren van een torenborrel voor bewo- ners, gebruikers en ondernemers.
• De ijsbaan Amersfoort op ’t ijs
• Een maatschappelijk project i.s.m. Matchpoint
• Internationale uitwisseling met studenten
• Arrangementen met toeristische partijen, waaronder Waterlijn Amersfoort; Vrouwevaart, Pelgrimsvaart, Varen & dineren en meer the- mavaarten.
• Lanceren en onderhouden van www.onzelieve- vrouwetoren.nl (met o.a. gezamenlijke agenda en ticketshop) i.s.m. Gemeente Amersfoort, SRO, VVV Amersfoort en Gilde Amersfoort
• De trouwlocatie de Onze Lieve Vrouwetoren
• Mede mogelijk maken en deelnemen aan festi- vals en evenementen op het Lieve Vrouwekerk- hof
• Algemene promotie Onze Lieve Vrouwetoren en Lieve Vrouwekerkhof, zowel online als offline
De stichting Lieve Vrouweplein
Masha Bakker
2
Veel Amersfoorters noemen dit plein het gezelligste plein van de stad en met de unieke Onze Lieve Vrouwetoren het mooiste plein van Amersfoort. Met steeds meer wortelende terrascultuur in Nederland en mooie platanen op het plein, doet het plein vaak denken aan zuidelijke landen rond de Middellandse zee. Dit ver- sterkt de unieke beleving van het plein. Dat vraagt om een goede beschouwing van de betekenis van het plein en vervolgens goed kijken wat er nog beter en nog mooier kan. We werken dit uit in de volgende hoofdstukken.
• De Onze Lieve Vrouwetoren als locatie voor borrels en diners
• Samen met de Nederlandse Beiaardschool en Theater De Lieve Vrouw verras- sende activiteiten georganiseerd zoals de Valentijns klokken en de luisterwed- strijd
• Actieve deelname aan overleggen, zoals actieve ondernemersoverleg, overleg- gen met gemeente, het initiëren van het toeristisch overleg, etc.
• Sociaal maatschappelijke projecten, zoals koken voor daklozen en in wijk
centra.
• 3D print AOHIJ
• Themadiners in de toren, zoals het Diner Français
Amersfoort beleven bij de Onze Lieve Vrouwetoren op het plein
3
De Onze Lieve Vrouwetoren, gebouwd van geld van toeristen
Het is voor velen een bekend verhaal, maar het kan nooit kwaad om het nog maar eens te herhalen. In 1444 was een meisje uit Nijkerk op weg naar Amers- foort om aldaar in het klooster te treden. Zij had een Mariabeeldje bij zich als geschenk voor de kloosterzusters. Ze vond het echter te lelijk om het als een ge- schenk te kunnen aanbieden en ze gooide het in de gracht.
Een Amersfoortse dienstmeid droomde een aantal nachten dat zij naar de gracht moest gaan. Uiteindelijk deed zij dat en vond het Mariabeeldje onder het ijs.
Zij nam het mee naar huis en stak een kaars aan die wonderbaarlijk lang bleef branden. Dit was voor haar aanleiding om zowel de vondst als het verhaal van de lang brandende kaars aan haar biechtvader te vertellen. Het beeldje kreeg een plaats in de OnzeLieveVrouwekapel.
Het wonderbaarlijke verhaal ging door het land en al snel stroomden de pelgrims naar Amersfoort. De stad werd bekend, met name door de zogenaamde wonderen die er gebeurden. Er is een boek met ruim 550 Mirakels uit die tijd overgebleven.
Door deze stroom van pelgrims, nu zouden we het gewoon toeristen noemen, kwam er ook geld de stad binnen. Van dat geld werd de Onze Lieve Vrouwetoren gebouwd. De reeds bestaande kapel werd omgebouwd tot een losstaande kerk.
De historische betekenis van het plein
Schilderij uit ongeveer 1525 over de vondst van het beeldje.
bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Mirakel_van_Amersfoort
Links: Een prachtig uitzicht op de Onze Lieve Vrouwetoren.
Jmh2o https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=50863776
4
Het verhaal wordt door stadsgidsen verteld aan de huidige toeristen. Onze stich- ting zou het een leuk idee vinden om daarnaast het plein meer in het teken van dit verhaal te laten staan. Wij werken dit graag uit samen met partijen zoals VVV Amersfoort, Museum Flehite, Gilde Amersfoort, Waterlijn, stichting Open Oog, on- dernemers en andere betrokken organisaties.
Wij denken aan:
• Meer aandacht voor de historie/het verhaal op www.onzelievevrouwetoren.nl
• QR codes op de terrastafels met verwijzing naar de historie op www.onzelie- vevrouwetoren.nl
• Brochures/menukaarten met het verhaal
• Het actief promoten van initiatieven van stichting Open Oog, waaronder de Pelgrimsdeur en het beeldhouwwerk.
• Het verhaal uitbeelden, d.m.v. muziek, dans en toneel (bijvoorbeeld i.s.m.
Levende Historie)
• Het samenstellen of voortzetten van arrangementen i.s.m. toeristische partijen zoals de Mariavaart en de Pelgrimsvaart.
De contouren van de ontplofte kerk
Het plein, officieel genaamd het Lieve Vrouwekerkhof, is nu een plein zonder de kerk. Op 2 augustus 1787 (Bloedige donderdag) was de laatste stadhouder Prins Willem V in Amersfoort en waren zijn troepen in Amersfoort gelegerd. De kerk was niet meer in gebruik en werd door de troepen als opslagplaats gebruikt.
Waarschijnlijk lag er ook buskruit en ontstond er een ontploffing doordat een soldaat onvoorzichtig met een mes een vonkje veroorzaakte. Door de ontploffing werd de kerk verwoest en nooit meer herbouwd. Hierdoor ontstond het huidige plein. De enige herinnering aan de kerk zijn de contouren die in het plein zijn ge- legd.
Onze stichting vindt dat dit verhaal wel beter verteld kan worden dan alleen met wat onduidelijke contouren. Wij willen dit graag verder uit- werken met anderen. Een aantal voorbeelden:
• Een duidelijkere inkleuring van de contouren op het plein zelf.
• Bordjes die het verhaal vertellen op het plein.
• QR codes met verwijzing naar het verhaal op www.onzelievevrouwe- toren.nl
• Speciale (ludieke) herdenking op 2 augustus 2021 (234 jaar geleden) met een Brandbiertje. Nader uit te werken met bijv. themabeklimmin- gen en kinderbeklimmingen, themastadswandelingen en traditioneel vervoer door de binnenstad met paard en wagen, een veemarkt, etc.
• Brochures/menukaarten met het verhaal of afbeelding
Voor de gebeurtenissen rond en om de OLVtoren zie ook
https://www.tijdbalkamersfoort.nl/index.php/OLVtoren/kapel/kerk
Het in de lucht springen van lieve vrouwenkapel te Amersfoort
Instelling Museum Flehite Collectie. Museumobjecten. Deelcollectie Museumobjecten Museum Flehite Objectnummer 1002-743 https://www.utrechtaltijd.nl/bekijken/detail/museum-flehite_1002-743
De gebouwen rondom het plein
Het plein heeft haar historische uitstraling in de loop der eeuwen behouden.
Enkele speciale gebouwen blijven de aandacht trekken, zie http://www.onzelieve- vrouwetoren.nl/pleinhistorie/.
Het plein heeft ook een moderne uitstraling met de vele horecabedrijven, terras- sen op het plein, VVV Amersfoort, Theater De Lieve Vrouw en de markten. Mede door de inspanning en sponsoring van onze stichting worden jaarlijks al veel ac- tiviteiten rond en op het plein georganiseerd.
Brouwerij De Klok
In de Lieve Vrouwestraat, op de hoek met het Lieve Vrouwekerk- hof, staat het prachtige pand van voormalige brouwerij De Klok.
Het gaat om een pakhuis met trapgevel en een hijsbalk, uit 1615.
Lieve Vrouwestraat 6-8
Een eenvoudig dubbel stadshuis, gebouwd omstreeks 1525. Het is een ge- meentelijk monument, gerestaureerd in 1974. In gebruik als horeca. Sinds 2020 is hier Papa’s Bar gevestigd.
Het Kapelhuis
Het Kapelhuis is rond 1500 gebouwd voor de Broederschap van Onze-Lieve-Vrouw.
De Broederschap organiseerde onder meer erediensten in de LieveVrouwekapel voor de vele pelgrims, die sinds de vondst van een miraculeus Mariabeeldje naar de stad kwamen.
In de jaren 60 Huidige situatie
Doelstelling
Stichting Lieve Vrouweplein verlegt continu haar grenzen om zoveel mogelijk mensen (nationaal en internationaal) kennis te laten maken met belevenissen op ons plein én onze stad. Wij geloven in de pure kracht van diverse culturele uitin- gen en willen daarin investeren.
Om dit mogelijk te maken werkt de stichting samen met muziek en theater in- stellingen en diverse culturele stichtingen/evenementenorganisaties uit de stad, waarbij we continu streven naar die vernieuwing, kruisbestuiving en aanvulling op programmering van de stad Amersfoort.
Doordat Lieve Vrouweplein ons inziens het meest belevingsvolle monumentale plein van Amersfoort is, verdient het ook de beste kwaliteit in cultureel aanbod.
Onze stichting wil samenwerken met de culturele en evenementenorganisaties welke ons plein en Amersfoort goed op de kaart zetten. Naast een aantal grote evenementen met een uitstekende landelijke of regionale uitstraling, waarbij Amersfoort Jazz, Dias Latinos en Spoffin hun sporen hebben verdiend en van hun bekendheid genieten, willen wij ook oog hebben voor een aantal kleinere evene- menten welke de beleving van het culturele klimaat zichtbaar omhoog stuwen.
De eendaagse evenementen zoals Smartlappen en de gaypride hebben kleur en klank verrijkende waardering en zijn belevingsvolle evenementen van het plein.
Met oog voor diversiteit in deze kleurrijke stad, zien wij ook de verrijking van multiculturele muziek van stichting Arta Ganza aan ons plein als een belevings- verrijking van het culturele aanbod.
Naast deze, bekende en goed georganiseerde culturele en evenementenorganisa- ties, met hun onmisbare aanbod en aandeel in culturele beleving van ons plein, zijn wij van mening dat er meer mogelijk is. Zeker op dit prachtige toeristische plein. Onze stichting zal actief bijdragen aan initiatieven, waarbij ook stedelijke groepen, artiesten en culturele aanbieders een “presentatie / optreden” podium krijgen. Een op maat opgezette mobiele podium voor amateur kunstenaars is ons inziens een proef waard. Ons stichting zal open staan voor bijzondere nieuwe ini- tiatieven.
Blijft, in onze culturele perspectief, dat dit top plein, rijk aan historische monu- menten met een zuidelijke belevingenentourage, zich uitleent voor hoog niveau culturele evenementen met een landelijke en regionale aantrekkingskracht. Cul- tuur – in openbare ruimte – beleef je op dit plein.
De culturele betekenis van het plein
5
Gezinnen en kinderen
Het plein leent zich natuurlijk ook prima om scholen en gezinnen te betrekken.
Wij denken bijvoorbeeld aan een speurtocht op en om ons plein om te ontdekken in wat voor mooie stad je woont, maar ook om kennis op te doen over het verle- den. Met aandacht voor historische gebruiken, manier van leven en wat er toen werd gegeten en gedronken. Een mooie manier om de horeca er optimaal bij te betrekken. Beleven kan ook met verkleedopties en foto’s als herinnering en voor jongere kinderen kleurplaten. Ook de toren kan hiervoor benut worden. Denk aan kinderbeklimmingen en de pakjestoren. Een middagje uit je eigen stad met het gezin of de klas.
Natuurlijk is hiervoor een app te ontwikkelen en kunnen ook de andere pleinen/
deelgebieden hierbij betrokken worden. Het lijkt ons een goed idee om dit samen met anderen uit te werken.
Licht initiatieven bij en op de toren
Er zijn diverse lichtinitiatieven rondom de Onze Lie- ve Vrouwetoren ontstaan, waaronder:
• Lichtshows op de Onze Lieve Vrouwetoren
• Onze Lieve Vrouwetoren in LED-verlichting
• De herinneringslantaarn: Houdt de herinnering aan een dierbare nabestaande eeuwigdurend levend door de naam van die persoon te verbin- den aan een lichtje.
• De Onze Lieve Vrouwetoren in een specifieke kleur verlicht passend bij een Amersfoorts thema of festival
• Het mirakel van Amersfoort
• Wij zien hierin mogelijkheden om de verhalen over de historie van Amersfoort te vertellen.
Daarbij is het uitlichten van de contouren van het plein een grote wens. Onze stichting wil graag onderzoeken wat hiervoor nodig is en wel- ke partijen hieraan kunnen bijdragen.
Tentoonstellingen in de toren
De Onze Lieve Vrouwetoren biedt uitstekende mogelijkheden om tentoonstel- lingen te organiseren. Wij denken dat daar nog te weinig gebruik van wordt gemaakt. Graag promoten wij deze functie en gaan wij in overleg met culturele instellingen in Amersfoort om dit verder uit te werken.
Theater De Lieve Vrouw
Theater De Lieve Vrouw heeft een rijk cultureel aanbod met films en theatervoor- stellingen. Film op het plein is een van de activiteiten waarmee zij de activiteiten die zich binnen in het theater afspelen naar buiten brengen. Wat ons betreft is het plein een mooi podium om meer programmaonderdelen op te etaleren, bij- voorbeeld een voorproefje voorafgaand aan de voorstelling. Dit zullen wij actief onder de aandacht brengen bij het theater. Daarnaast stellen wij graag arrange- menten samen met inhoudelijk programma en een culinaire activiteit.
Evenementen
In dit jaar 2020 zijn de evenementen door de coronacrisis in het water gevallen. Wij gaan ervan uit dat er in de (nabije) toekomst wel weer evenementen zullen plaats- vinden. De intieme sfeer van het plein maakt het bij uitstek geschikt voor de evene- menten, zoals Rabobank Amersfoort Jazz, Musica Mundo en LatijnsAmerikaans en Caribisch festival Dias Latinos, Straattheaterfestival Spoffin en Koningsdag.
Stichting Lieve Vrouweplein ondersteunt de activiteiten en ziet graag een goede samenwerking tussen de evenementen en de horeca op deze locatie. De kracht in deze samenwerking ligt in het doen waar ieder goed in is: de evenementenorgani- saties in het verzorgen van de evenementen en de horeca als gastheren en -vrou- wen van het plein. Door samenwerking kan dit alleen nog maar beter worden.
Overige culturele samenwerkingsmogelijkheden
Wij zien nog vele andere mogelijkheden zoals de ontmoetingen tussen verschil- lende culturen en het bevorderen van een inclusieve samenleving. Een ontmoe- ting op het plein tussen de verschillende wijken organiseren lijkt ons daarbij ook een mooi idee. Wij zien ook mogelijkheden om de musea uit te nodigen op het plein met tentoonstellingen. Een ander idee is een flashmob op het plein door een Amersfoorts orkest.
Een idee voor internationale uitwisselingen is een EU project waarin cultuur, toe- risme en beleving in andere steden onderzocht wordt.
De Onze Lieve Vrouwetoren is van ons allemaal! Elke Amersfoorter heeft wel een eigen verhaal bij de toren. Laten we de toren op handen dragen, hiervoor belang- stelling creëren en ambassadeurschap opbouwen. Het Lieve Vrouweplein (kerk- hof) is bij uitstek geschikt om als de toeristische verzamelplek in de binnenstad van Amersfoort te fungeren.
Hier komen bij elkaar:
• Torenbeklimmingen
• Stadswandelingen
• Citytuk tours
• Themawandelingen
• Rondvaarten
Ook zijn er interessante cultureel historische initiatieven, zoals:
• 100 klokken, waaronder 7 luidklokken
• Beiaardier
• Kadastraal nulpunt
Daarnaast zijn er speciale bewoners zoals vleermuizen en slechtvalken.
Positie VVV Amersfoort
Op de hoek van het plein en de Breestraat is VVV Amersfoort gevestigd. De fysie- ke locatie waar de toeristen informatie kunnen krijgen over de stad Amersfoort.
Onze stichting werkt samen om de speciale activiteiten op het plein te promoten.
Rondvaarten
De rondvaarten van de Waterlijn zijn niet meer weg te denken uit Amersfoort. Door de aanlegsteiger die bij de Onze Lieve Vrouwetoren is gerealiseerd kunnen bezoe- kers van Amersfoort direct bij het plein in en uitstappen.
De aanlegsteiger wordt actief gebruikt door bruidsparen, grote groepen die een pri- véboot hebben geboekt en arrangementen zoals de Vrouwevaart, de Pelgrimsvaart en Varen & Dineren. Graag blijven we samenwerken met Waterlijn om de huidige arrangementen voort te zetten en nieuwe samenwerkingen te ontwikkelen.
Ook blijven we aandacht vragen om deze aanlegsteiger in het vaste vaarschema van de Waterlijn op te nemen als in en uitstapmogelijkheid of in een hop on
hop off vaart. Om de toren meer allure te geven is het een idee om aan de water- kant vlaggen te plaatsen.
De toeristische betekenis van het plein
6
Stadswandelingen en themawandelingen
Stadswandelingen doen natuurlijk ons plein aan om de prachtige toren te bele- ven. Wij sluiten daar graag op aan door toeristen te ontvangen in de vele horeca- gelegenheden en terrassen. Meer themawandelingen die verwijzen naar de histo- rische feiten (Mariabeeldje, de ontploffing van de kerk) en historische panden op en om ons plein juichen wij toe.
Winterse beleving plein
De wens bestaat om jaarlijks een grote kerstboom op het plein te realiseren, ter- wijl er onder de toren geschaatst kan worden. We zoeken naar passende winterse initiatieven voor ons mooie plein. Denk bijvoorbeeld aan winterse wandelingen, verhalenvertellers of lichtjes wandelingen, terwijl het plein ondergedompeld is in een warme winterse sfeer met schapenvellen, barretjes met glühwein, warme chocomelk en warme wafels. Ook besteden we graag aandacht aan de activitei- ten van Sinterklaasstad zoals de pakjestoren.
Pleingebruik door toeristen en toeristische organisaties
Bezoekers en gidsen heten wij graag welkom op het Lieve Vrouweplein. Dit is een plek waar toeristen verzamelen en hun dag beginnen. Vaak lopen zij naar het mid- den van het plein om de onze Lieve Vrouwetoren van afstand te kunnen bekijken.
De fysieke ruimte voor deze doelgroep moet gewaarborgd blijven in het totale pla
tje van het plein.
Toeristisch overleg Amersfoort Stadshart
Tijdens de torenborrel die wij jaren geleden organiseerde ontstond de behoefte onder toeristische organisatie uit de Amersfoortse binnenstad om elkaar vaker te spreken en samenwerkingen aan te gaan. Hieruit is het toeristisch overleg ont- staan. Dit overleg vindt nog steeds eens per twee maanden plaats en hieraan ne- men wij deel om ontwikkelingen te volgen en samenwerkingen te bewerkstelligen.
De toeristische betekenis van het plein
Huidige situatie
Op het plein zijn twee belangrijke belangenorganisaties aanwezig, onze stichting en de Ondernemersvereniging LVK. Beide organisaties hebben een pleinhoofd afgevaardigd voor overleg met de Gemeente Amersfoort en andere organisaties zoals de branchevereniging Koninklijke Horeca Nederland (KNH) afdeling Amers- foort, de Ondernemersvereniging Binnenstad Amersfoort en evenementenorgani- saties.
Wij constateren dat er toch regelmatig misverstanden zijn over elkaars rollen. De KHN is een landelijke brancheorganisatie en heeft ons inziens vooral als doel:
• Kennis en ervaring aanbieden via o.a. workshops en onderzoek
• Beschermen reputatie en de kwaliteit van de branche bij het grote publiek
• Aanbieden van netwerken
• Mogelijkheid tot benchmarking/marktonderzoek
• Samenwerking en ketenoverleg in zijn algemeenheid
• Branche PR
Wij zijn van mening dat de KHN zich als brancheorganisatie moet bezighouden met de onderwerpen waarvoor een brancheorganisatie dient. De belangenverte- genwoordiging vindt plaats door daartoe specifiek opgerichte ondernemersver- enigingen en stichtingen. Zij zijn vertegenwoordigers voor de aangesloten onder- nemers, juist bij locatie gerichte onderwerpen. Voor ons plein is daarom duidelijk de afspraak gemaakt, dat de twee belangenverenigingen op het plein ieder een pleinhoofd als aanspreekpunt leveren naar de gemeente. Wij hebben als stichting dat nog eens benadrukt bij de Gemeente Amersfoort.
Gewenste situatie
Wij zien de huidige samenwerking op het plein zelf verbeteren door op meerdere terreinen, zoals de promotie van het plein, de samenwerking nadrukkelijk te zoe- ken. Samen projecten aangaan en samen kijken naar overeenkomsten in plaats van verschillen. Onderling respect en begrip voor elkaars rol is daarvoor een voorwaarde. De situatie waarbij er twee belangenorganisaties op het plein zijn, is een gegeven en hoeft geen probleem te zijn. De belangen zijn te verschillend, mede omdat er sprake is van zowel zachte als harde horeca op een relatief klein plein. Daarom zien wij het wel als wenselijk dat de pleinhoofdenstructuur met twee pleinhoofden én rechtstreekse, goede communicatie vanuit de beide plein- hoofden met de Gemeente Amersfoort en derden gehandhaafd blijft.
Onze stichting wil investeren in samenwerking. Deze pleinvisie is daarom geen kant en klaar document, maar biedt nog volop de mogelijkheid om daarop input te leveren. Daarbij staan wij open voor input van derden (bezoekers, gebruikers,
De ondernemende betekenis van het plein
7
ondernemers, etc.) en zoeken wij graag samenwerking op het plein en daarbuiten voor het realiseren van onze doelen.
Horeca
Restaurants
Op en rond het plein zijn een aantal grotere en kleinere restaurants gevestigd:
• Bistro ‘t Kannetje
• De Houtoven
• Pizzeria Lorenzo
• De Vier Broers | beer & grill
• Restaurant ‘t Lieve Vrouwtje
• El Ternero
• The Palmtree
• Pizzeria Pompei
• Snacks & Grill Chaplin
• Hete Kolen
• Juffrouw Jacoba
• Sari Djaya
Cafés
Ook de zogenaamde harde horeca is ruim vertegenwoordigd:
Direct aan het plein:
• Vyssotski
• Stadscafé Amersfoort
• Long Johns pub
• Marktzicht
En in de Krankeledenstraat en Lieve Vrouwestraat:
• Boothill Saloon
• Brutus
• Papa’s bar
Hotels
Het plein heeft zelfs twee hotels: Hotel Keistad en het Lange Jan hotel.
Terrassen
Bijna alle horecabedrijven aan het plein hebben een terras. De terrasindeling op het plein is uiteindelijk tot stand gekomen, zodat de ondernemers er baat bij hebben. Het blijft een gevoelig evenwicht en het kost de nodige moeite om dat evenwicht te bewaren.
De indeling ten behoeve van de anderhalve meter samenleving is een project geworden van alle ondernemers aan het plein gezamenlijk. Dat ging niet vanzelf, maar het is wel gelukt en dat geeft aan dat alle ondernemers met elkaar bereid zijn om te investeren in een samenwerking en het respecteren van elkaars belan- gen. De sfeer van het plein met een open karakter, lage schotten en toegankelijke terrassen vanuit middenterrein is daarbij gewaarborgd.
De ondernemende betekenis van het plein
Het is wenselijk de terrasindeling expliciet op te nemen in de nieuwe horecanota en aan te geven welke criteria daarvoor gebruikt worden. Dat schept duidelijk- heid en voorkomt discussie naar de toekomst.
Van belang is o.a. toegankelijkheid, bereikbaarheid en duidelijke criteria. Wij den- ken daarbij aan een terrasindeling o.b.v. inhoudscriteria.
Ook de terrasindeling tijdens evenementen op het plein is en blijft een punt van aandacht. In de laatste evenementennota is opgenomen dat evenementen over het plein beschikken en is de terrasruimte van ondernemers niet goed gewaarborgd.
Onze stichting wil blijvend investeren in een goede samenwerking op het plein met gemeente Amersfoort, horecaondernemers, evenementenorganisaties en an- dere belanghebbenden, waarbij het onderling respect voor elkaars belangen de basis is. Onze stichting levert daarom input op de evaluatie/herijking van het eve- nementen en horecabeleid. In hoofdstuk 8 is dit verder uitgewerkt.
Markt
Elke vrijdagochtend is de bloemenmarkt op het plein aanwezig. Ook zijn er thema- markten zoals de snuffelmarkt en de kunstmarkt. Dit zijn mooie gelegenheden om het plein te promoten en onze stichting wil ook hier samenwerken. Een punt van aandacht zijn de looppaden, af- en aanvoer en de opstelling van de terrassen.
Met de bloemenmarkt gaan we graag in gesprek over een actievere samenwer- king bijvoorbeeld themagericht (feestdagen, lente, etc.).
Mogelijkheden voor andere themamarkten zoals een kerstmarkt willen wij graag onderzoeken, waarbij wel rekening moet worden gehouden met de hier genoem- de aandachtspunten.
Overige ondernemers
Op het plein zijn nog een aantal andere ondernemers aanwezig:
• Kapsalon Hare Majesteit
• Smartshop
• Kinderkledingwinkel Klompe Dompe
chert
Huidige situatie
Er is een evenementennota die nog niet is geëvalueerd. Wij leveren daarvoor als stichting input aan. Een belangrijke conclusie is dat een betere samenwerking en heldere afspraken nodig zijn.
Gewenste situatie
Onze stichting wil zich constructief opstellen voor het maken van betere afspra- ken voor het evenementenbeleid. Daarbij is belangrijk dat er sprake is van ge- lijkwaardig speelveld tussen de evenementenorganisaties en de locatiegerichte horeca. Wij zijn van mening dat de evenementenorganisaties de evenementen verzorgen en de horecaondernemers verantwoordelijk zijn en blijven voor Food &
Beverage middels terrassen waar mogelijk en met geveltaps en eetkramen bij de horecabedrijven door de hele stad. Hierbij is het niet nodig en zelfs onwenselijk dat horecabedrijven van buiten het plein de beschikking krijgen over exclusieve exploitatie op festivalterreinen in de binnenstad en specifiek op het Lieve Vrou- weplein.
De horecaondernemers kunnen eens per jaar voor alle evenementen in dat jaar een vergunning aanvragen voor de verstrekking van drank en food in de vorm van een geveltap en/of eetkraam. Dit houdt de horecaexploitatie en horecain- komsten bij de (horeca)ondernemers. De jaarlijkse aanvraag scheelt een hoop bureaucratie, omdat het per evenement aanvragen van gevelvergunningen – voor en na vaststelling van de evenementenkalender creëert een zeer ongewens- te hoeveelheid bureaucratie. Bovendien kan elke ondernemer vanuit eigen kracht en op eigen creatieve wijze een bijdrage leveren aan de festivals
Per evenementenlocatie dient er een duidelijke beschrijving te komen. Daarin worden ten minste de grenzen van het evenemententerrein beschreven. Nu ligt er geen besluit aan ten grondslag, slechts een publicatie op de gemeentesite zonder enkele garantie. Op deze locatieprofielen wordt ook de pleinafspraak over de F &
B vastgelegd. Belangrijk is dat deze beschrijving van de evenemententerreinen als bijlage aan de nota wordt toegevoegd.
Hieraan toegevoegd past het idee dat de evenementen budget kunnen aanvragen bij het ondernemersfonds (SOAB) mooi in dit plaatje. Via de gemeentelijke belas- tingen wordt een (extra) bijdrage geïnd bij ondernemers t.b.v. evenementen. We denken graag actief mee over de wijze waarop deze gelden voor evenementen worden verdeeld.
De positie van de horeca t.o.v. de evenementen
8
Om deze samenwerking vorm te geven hebben wij nodig:
• Locatieprofielen tijdens evenementen waarin de ruimteverdeling op het plein voor terras en evenement is aangegeven.
• Een structureel bijdragesysteem voor de bijdrage van binnenstadsonderne- mers aan evenementen en een vooraf voorgesteld verdelingsplan.
• Concrete afspraken over de Food & Beverage tijdens evenementen. Dit moet bij de locatiegerichte horeca blijven en een afspraak per plein zijn. Tijdens het vergunningstraject kan de gemeente de evenementenorganisaties informeren over de plein specifieke afspraken over de Food & Beverage.
• Het werkt niet om deze samenwerkingsafspraken tussen horeca en evene- menten wederom ‘in de lucht te laten hangen’ en in een uitvoeringsagenda te plaatsen.
• Verankering van de bovengenoemde samenwerkingsafspraken tussen horeca en evenementen in het horeca- en evenementenbeleid en eventueel de belas- tingverordening.
Spoffin 2012
Voorstellen ter verbetering
• Wij zien graag dat de toegangswegen naar het plein worden verbeterd. Het is bijvoorbeeld beter om de toegang via het middenterrein vanaf de toren naar de terrassen structureel te waarborgen. De toegangswegen vanaf de Lange- straat, zoals de Lieve Vrouwestraat, aantrekkelijker maken door kunst in de openbare ruimte en ons erfgoed benutten om de kwaliteit van de openbare ruimte te versterken. Denk daarbij aan onze Amersfoortse schilders als Mond- riaan, maar ook Toon Tieland.
• Wij zien de steegjes graag meer als een verbindend element tussen de pleinen.
Het lint van de Appelmarkt via de Groenmarkt, Hof, Lieve Vrouweplein naar de Appelmarkt verdient aandacht.
• De kwaliteit van de openbare ruimte zien we graag verbeterd door bankjes terug te plaatsen, overbodige verkeersborden en overbodige paaltjes te ver- wijderen.
• Bij het gebruik van de laad en losstroken zien wij graag het gebruik van venstertijden en handhaving. Wij pleiten voor een onderzoek naar het ver- plaatsen van de parkeerplaatsen en laad en losstrook aan het plein en in de Zwanenhalssteeg.
• Wij vragen aandacht voor een verbetering van het fietsparkeren. Acties hier- voor in samenwerking met de gemeente zijn gestart. Wij blijven hierover het overleg met de gemeente graag behouden en plannen bijstellen.
• Graag onderzoeken we hoe de toegankelijkheid van het plein voor mensen met een handicap en/of een chronische ziekte verbeterd kan worden. Hiervoor bestaat een initiatief waar we mee kunnen samenwerken.
• We nemen graag het initiatief om een proces tot herinrichting en een herin- deling van het Lieve Vrouweplein aan te jagen. Daarbij agenderen wij boven- staande voorstellen en inventariseren we graag de wensen van alle andere gebruikers en ondernemers.
Openbare Ruimte
9
Wij zien de hele dag door auto’s laden en lossen, vaak met ronkende motoren tussen de terrassen. Dat is niet alleen vervelend voor de gasten, maar ook slecht voor het milieu.
Om de beleving van het plein te verbeteren zien wij daarom graag dat het plein autovrij gemaakt wordt. Het opheffen van de huidige parkeerplaatsen en de laad- en losplaatsen past in het beleid van de gemeente om de binnenstad auto- luw te maken. We willen graag samen kijken naar een optimale oplossing voor alle partijen voor het gebruik van laaden losmogelijkheden, bijvoorbeeld d.m.v.
venstertijden, en betrokken blijven bij plannen voor duurzame bevoorrading.
In het gemeentelijk beleid (Uitvoeringsprogramma 2018) zijn projecten opgeno- men ter verbetering voor de stroomvoorziening. Dit is nog niet gerealiseerd. Het is wenselijk dat dit alsnog wordt uitgevoerd. In hetzelfde uitvoeringsprogramma zijn ook nieuwe netaansluitingen bij de Onze Lieve Vrouwetoren opgenomen.
Ook dit is nog niet uitgevoerd. Als dit wordt gerealiseerd zijn er geen aggregaten meer nodig zijn voor evenementen zoals een ijsbaan. Sowieso zou het ook voor de ondernemers mooi zijn om op het plein te kunnen inpluggen op stroom, bij- voorbeeld voor de verlichting van de terrassen.
Wij zijn blij met de prachtige bomen op ons plein en hopen dat ze nog lang mo- gen blijven staan. Mocht het ooit nodig zijn dat ze vervangen moeten worden, dan willen wij graag betrokken worden bij het uitzoeken van nieuwe bomen. We geven dan de voorkeur aan bomen die iets minder overlast veroorzaken.
We blijven ons inzetten voor het beperken van zwerfafval en het gebruiken van milieuvriendelijk materiaal, zoals bij voorkeur glaswerk in plaats van plastic tij- dens evenementen.
Duurzaamheid en Milieumaatregelen
10
Onze stichting heeft in de loop der jaren veel gedaan voor de promotie van acti- viteiten aan ons prachtige plein, zoals het promoten van:
• De aanlegplaats voor rondvaartboten achter de Onze Lieve Vrouwetoren
• ‘Lieve Vrouwekerkhof als toeristisch hoofdkwartier van Amersfoort’
• Diverse gebruiksfuncties in de onze Lieve Vrouwetoren zoals exposities en bruiloften.
• Samenwerkingen met en van initiatieven van evenementenorganisaties, toe- ristische organisaties, gebruikers van de toren en andere initiatieven aan het plein.
Daarbij speelt het platform www.onzelievevrouwetoren.nl een centrale rol. Het initiëren en onderhouden van dit platform met gezamenlijke agenda en ticket- shop is een belangrijke taak van onze stichting.
Wij willen blijvend investeren in de promotie van het plein en willen dat samen met diverse organisaties, vrijwilligers, bezoekers en ondernemers op het plein doen. Ons speerpunt is om toeristisch en cultureel middelpunt van Nederland te zijn. Wij willen daarin de samenwerking zoeken en kijken of er leuke, gezamenlij- ke projecten te bedenken zijn. Wij roepen alle ondernemers aan en bezoekers en gebruikers van het plein op om daarover mee te denken.
Om onszelf scherp te houden organiseren we regelmatig oproepen of bijeenkom- sten voor de denktank bestaande uit bezoekers, gebruikers en ondernemers om ideeën te generen voor het plein.
Torenborrels en netwerkbijeenkomsten worden georganiseerd om laagdrempeli- ger met elkaar in gesprek te zijn.
Online en offline promotie Onze Lieve Vrouwetoren en Lieve Vrouweplein
Wij zorgen dat de communicatie van alle initiatieven via www.onzelievevrouwe- toren.nl verloopt met een gezamenlijke agenda en ticketshop. Daarnaast willen we het gebruik van sociale media met de #olvtoren en QR codes actief inzetten.
De website van de Onze Lieve Vrouwetoren willen we uitbouwen met een portal waar alle hoofdactiviteiten toerisme binnenstad Amersfoort direct zichtbaar zijn.
Benodigde acties:
• Promoten van de ticketshop op de portal waar kaartjes voor deze hoofdacti- viteiten geboekt kunnen worden.
• Accenten leggen op de hoofdactiviteiten/ cultureelhistorische toeristische
Promotie en communicatie
11
activiteiten en commerciële arrangementen.
• Gezamenlijk budget opbouwen om dit lokaal, regionaal en landelijk onder de aandacht te brengen.
• Offline promotie maken door folders, flyers, posters, borden e.d.
• De website ook commercieel uitwerken: meer een verdienmodel van maken.
Onderzoeken wat daarvoor nodig is.
• Staan op het “plein”, bij de gemeente om de activiteiten van de stichting be- ter te promoten bij de politiek bestuur en andere organisaties in de stad.
• Benutten van de pers. Inzenden van persberichten en actief onder aandacht brengen van onze activiteiten bij, met name, huis- aan huisbladen.
• Maken beeldmateriaal voor sociale media.
• Sponsoren van goede doelen, culturele en toeristische activiteiten en daar- mee naamsbekendheid opbouwen.
In deze pleinvisie komen nieuwe ideeën naar voren die we willen uitwerken voor de komende periode:
• Het aanjagen van het proces van de herinrichting en herindeling van het Lie- ve Vrouweplein;
• De historische betekenis van het plein beter uitdragen door het verhaal van het ontstaan van de Onze Lieve Vrouwetoren te benadrukken (Mariabeeldje);
• Onderzoek naar het uitlichten van de contouren van de kerk;
• Actief promoten van de gebruiksfuncties van de OLVtoren, waaronder de tentoonstellingen en bruiloften in de Onze Lieve Vrouwetoren;
• Speciale (ludieke) herdenking op 2 augustus 2021 omdat het 234 jaar geleden is dat de kerk ontplofte;
• Evenementenplan met bijdragesysteem en Food & Beverage afspraak;
• Actieve input op horeca- en evenementenbeleid;
• Diverse samenwerkingen intensiveren, waaronder het actief betrekken van gebruikers, bezoekers, ondernemers en directe communicatie met Gemeente uitbouwen en onderhouden;
• Door ontwikkelen van het platform www.onzelievevrouwetoren.nl en andere manieren van promotie;
• Onderzoek naar het verplaatsen van de parkeerplaatsen en laad en los- strook aan het plein en in de Zwanenhalssteeg;
• Verbeteren openbare ruimte, waaronder toegangswegen naar het plein en de terrassen;
• De toegankelijkheid en bereikbaarheid van het middenterrein van het plein voor de toren waarborgen;
• Jaarlijkse torenborrel organiseren;
• Verbindende intermediairsfunctie tussen verschillende gebruikers van het plein;
• Actief uitvragen van ideeën voor het plein bij bezoekers en gebruikers van het plein;
• Een groen plein, samenwerking met de bloemenmarkt.
We zijn ambitieus en nemen graag het initiatief om in samenwerking met ande- ren het Lieve Vrouweplein als toeristisch en cultureel startpunt van Amersfoort verder te promoten.
Amersfoort, juli 2020
Namens het bestuur van de Stichting Lieve Vrouweplein
Wilma Huijskes Voorzitter
Stichting Lieve Vrouweplein info@lievevrouweplein.nl
www.lievevrouweplein.nl en www.onzelievevrouwetoren.nl
Met dank aan: denktank van gebruikers, bezoekers en ondernemers
