Samenwerking huisarts en bedrijfsarts:
Nascholing over surmenage
Patiënten met surmenage zien vaak zowel hun huisarts als bedrijfsarts en zijn er dus mee gediend als beide professionals hun aanpak goed op elkaar afstemmen. Begin vorig jaar werden daartoe richtlijnen vastgelegd in de Landelijke Eerstelijns Samenwerkingsafspraak
Overspanning. Nu wordt gezocht naar mogelijkheden om deze ‘LESA’ te implementeren in de regio’s. In Amsterdam kreeg dat vorm in een gezamenlijke cursus voor huis- en bedrijfsartsen.
De Landelijke Eerstelijns Samenwerkingsafspraak (LESA) Overspanning, die NHG en NVAB in januari 2005 publiceerden, breekt een lans voor een betere, gestructureerde samenwerking tussen huisartsen en bedrijfsartsen rondom de patiënt met surmenage. Een wetenschappelijk onderbouwde, uniforme aanpak dient de kwaliteit en de continuïteit van de zorg voor deze patiënten.
Afspraken maken op landelijk niveau is één ding, ervoor zorgen dat de beroepsbeoefenaren die ook uitvoeren blijkt telkens weer een geheel andere uitdaging. Daarom zoeken NHG en NVAB naar partners die bereid zijn implementatie in de regio te ondersteunen. Bij de LESA Overspanning bleek dit niet eenvoudig; het onder Medwerk opgebouwde netwerk is bij gebrek aan subsidie ontmanteld en de regionale ondersteuningsstructuren (ROS’en) rekenen het bevorderen van arbocuratieve
samenwerking niet altijd tot hun taak.
Maar gelukkig zijn er toch mensen in den lande tot pionieren bereid.
Eerst even snuffelen
Eind november vond in Amsterdam de eerste gezamenlijke cursus plaats voor huisartsen en
bedrijfsartsen in het kader van de implementatie van de LESA Overspanning. De organisatie was in handen van Eerstelijn Amsterdam, de ROS voor de hoofdstad. Huisarts Tineke Muileboom - die de kaderopleiding GGZ heeft gevolgd - en bedrijfsarts Olof Huiberts hadden zich goed voorbereid. Aan de bijeenkomst namen zo’n twintig artsen deel.
Hoewel landelijk al een aantal jaren intensief aandacht wordt gevraagd voor arbocuratieve
samenwerking, bleek het ook nu weer noodzakelijk de deelnemers eerst wat aan elkaar en aan elkaars werkterrein te laten snuffelen.
Minimale Interventie Strategie
Na de pretoets en een inleiding die het thema van de avond duidelijk neerzette, werd aandacht besteed aan de Minimale Interventie Strategie bij Surmenage (MISS), een interventie die in de
huisartsenpraktijk goed toepasbaar is. De deelnemers oefenden in het werken met de MISS, waarbij de bedrijfsartsen de rol van overspannen patiënt voor hun rekening namen. Opvallend was dat
overspannen mensen hun klachten bij de bedrijfsarts over het algemeen heel anders presenteren dan bij de huisarts.
Werken met de 4DKL
Vervolgens kwam het gebruik van de Vierdimensionale Klachten Lijst (4DKL) aan de orde.1 De 4DKL is een handzame vragenlijst die bedrijfsartsen vaak gebruiken om de differentiële diagnostiek te ondersteunen. Bij de aanpak van overspannenheid is het immers belangrijk om angststoornis en depressie uit te sluiten. De huisartsen hadden de lijst van tevoren toegestuurd gekregen en konden er dus al mee oefenen in de praktijk. Zij toonden zich enthousiast over de 4DKL en gaven aan er vaker gebruik van te gaan maken.
Mogelijkheden en beperkingen
Daarna lichtten de bedrijfsartsen aan de hand van een casus hun insteek toe. Verrassend is daarbij telkens weer dat zij veel meer naar de mogelijkheden van patiënten kijken dan naar hun beperkingen.
Bedrijfsartsen voeren de ‘patiënt-empowerment’ veel hoger in het vaandel dan de meer zorgend ingestelde huisartsen.
Het laatste gedeelte van de avond werd besteed aan de samenwerking tussen beide beroepsgroepen met de LESA als instrument, waarna de toetsresultaten zijn besproken.
Elders in het land
Aan de hand van de ervaringen in Amsterdam zal de cursus nog wat verder worden verbeterd. Ook elders in het land kan de cursus dan worden gegeven. Midden-Nederland heeft zich inmiddels hiervoor aangemeld. Aldus ontstaat een bruikbaar instrument om de LESA te implementeren en zodoende aan de samenwerking tussen huisartsen en bedrijfsartsen handen en voeten te geven.
Beide beroepsgroepen blijken veel van elkaar te kunnen leren. Een samenwerking die de sterke kanten van huisartsen en bedrijfsartsen mobiliseert ten behoeve van een gecoördineerde aanpak van de problemen van de patiënt, kan langdurige arbeidsongeschiktheid voorkomen. Dat dit niet alleen bijdraagt aan het oplossen van een groot maatschappelijk probleem maar ook aan de levensvreugde van de patiënten, behoeft geen betoog.
Bijkomende voordelen voor de betrokken dokters zijn: een beter begrip over en weer, minder ergernissen, betere resultaten bij patiënten, en dus meer werkplezier!
Pieter van Wijk, huisarts, wetenschappelijk medewerker NHG
1. Terluin B. Vierdimensionale Klachtenlijst. Leiderdorp: Datec, 2002. De lijst is te downloaden via www.datec.nl.
Ook kan de 4DKL in Medicom als ‘masker’ worden gebruikt, waarbij de lijst op naam wordt uitgedraaid.
