3. Bmm'^m a s t l i ^ t € i t nlt^ife.iid® mfi i « t tefiééltJk apjarsiü^t- to. paaflel-r.., „. -•

1 , CïJöoScf.

3. Bmm'^m a s t l i ^ t € i t nlt^ife.iid® mfi i « t tefiééltJk apjarsiü^t- to. paaflel-r.., „. -•

4 , Bc'Stiiiff'Sl>©S€'tttnf* -x-*^ _^ ^^ -^

i . Y@r«pi'€iclief j«?rTerslags»

Agmo^ ia voor GLe öestuursve' rgaderiïig op 8 ü o t o ö e r l'^47

ïlSlf

f # i ^ « ^ ^

: ^ : . s

^ ^

. i$ltsl

B«ft2iilitit o émM wat0uiêtim. m^^^^^'^

1* m 0»iiii&'&t»€«w'i|ii«i« tilt te't iMiai^iJii m»mmm^ êê wêMmm m@U9 itr@ei;'®ll »«ö«»» i» t%t • «w 'brief gceoauw w»é«!l mmr ^ »^t»«t*-©3r*

f# »«'e«lp ®9|;«^Li|i:-:iili%*is ém m$ês^m%t vmvém ^m$mmm*~ w^m

«4f:

^ «««f *ip !i€l Mliittt. .,1 « a r t i vwkrefe», ..,• . a g l t t l i

lw««ii^: ^ ^ # . r w r p J t r l » | | émê ^mrm$mémtm$ mré% »I» «Hftlljk ®«r»l

étmmmm^mth nx* fmim «iiS m teteliirt iimm Wbim mmm mm aft*

m^ stmmmkm' M :^iiii« «#t 4« t.'i^c* ^fw m «#i«iiiM»i4 ét fer®0,imi«

tm-tm^m§,mÊ m mmmmh m% vmUm ém mmm»%m hm mm « d r t l t j t e w i ^ mme. w«rÉ«« wms^mimé^

ê^im rUkmSnm ittiilm 0mt%mim mw^m m i«.ö»é#« mmém »,» m m^

ifmm^mm mis m mtémtmmh » t t ê t iR»*f ê« umm mm i»» feféull»!

M®rmt t f ^ J w i l s t« »t#ll«iit » « ê« iMm ma t® ©0»te#t-€»-:ial#,®t#, ««a

ét f t w t i i l l t i t ó t wa|iy®esl»f« «'|te|imtii^« tn bMémt %mmiM m ö»wii-

ü

t fiMT » • • * 19 W^ittÊ99U

•mlt'»mm»ê9Êimm m a

"^ ^v

ifWe'w&m 'U^Éti^^mm 4«r f«3:;»ii lül 4mi'im\' «^^«J

I®

^Ö*;f . .'-^ $ • , r , r«<-« sc-tt f i ï i ^ ^:'i S . l ï i f l nf; '^ :

^1

. iS,v:, 4; f tsr ÊAfn f

ttÜISl i « '

'^ • ; * - * - ' * " * ?

^ T '

• i t a's;.;.*. ;-^ . .^-iH^'P f! P

V

.« afdeeli^ag Voorschoten van de P.v.d.A. 13-12-'46.

spreekbeurt voor de ^^ ***;J;^_f^__

,. -, V. vr >.«eïii«^iïieeii van staatkundigen I » l e i d i » . . ! vo'6. 1900 , „ e „ =taat.un 1 ^ 1 - - J e ^ I J ^ . f ^ i ? ! . . - ; 1915 v . « , d . - aard verbod».. l ' O ? / " ! ^ ^ / , " * ^ J i t g « f 1« WW e . r = t van k r a c h t .

r l « van a r I . U l . u i t v o . r i n E r t e p a U n b a „««munistüche a c t i e S » o l l . o n t w l t t . l i n g . C » - . v a k a c t l e . S t a k i ^ J ' » W ^ d . • „^ ^ g , , „ a t i o « a l = t l s c h . 19S"/.i7 onlusten 1200 naar ? > f » ^ , " ° ° ° S ê e r d e s t u d e n t . . . Na 19J^ b e p . r -

Fér,lt;lTlXl tlXrlllt.'roli ...r.,...^^ OP nen-ccop.rati..

Standpunt geen bewegingsmogelijkheid ^fzydig wel i n o p p o s i t i e . Door den volksraad door °oi^-g^*^^^^ aanhan^if gemaakt Indische en Nederl. r e

of i n s t a l l i n g volwaardig l^^]2lft^lfrTnflot concessie korte termyn aanbod

f r i f S u u f t r g f a r i : ' ; fafa^lers f.: laigon waren 3500 .an .xUtietroepen aanvaard. Geen belangstelling

Gang van zaken na f ° g f ^ f , f , ^ : ; , , , o o r : -

Onvoldoende macht g e a l l i e e r a e a , zorgen

S = ? . : C n i : r r e / a p - r » J . r r e ^ e p u . . . door .apan... wape.

ir.^ir^srvr;d2^^ a^^

Engelschen aangewezen op medewerking r p Gedwongen t o t p i o l i t i e k overleg.

' N e d e r l . z y d e h a r v o r . i n g : . e l f s t a n d i g h e ^

opheffing a l l e ongelijkheid.

i+»v, +^i,q .samengaan,daaraa onafhankelijk.

Iiadoa. zijde : Voor beperkten tijd samenga ,

jVbruari_voorstellen. ^_^^^^^^^^ . vrijwillig samengaan

Voor..be^reMi5J..tijdjd^ : z e l f s t a n d i g .

^ ^ ^ * ^ ^ ^ ^ ' " T x X e n t r e S ^ e ^ h t e n vertegenwoordger Voor handhaving fundamenxeeie van de Kroon,

?faarborgen i n c o n s t i t u t i e

Toetreding V.N.O.

Tn M e i te Batavia : vergelijk. ^^„T.,.,„V T-ya en Sumatra

- ^ ^ ?::::reSe's?aat^idire:ia in federatief verband «et

Nederland,Suriname en Curacao.

,r -1 ™.. Alfen Java.

lïOOge V e l u w e . •'^•^* Ayatr

I»«en.xng ^ " ' ^ ° : ^ ^ , „ , , . „ „ „ t . c h a p .onder «eer,..en V a n j a i o a ^ j m * « • « ^ S ^ ï w » ' « i'""''"';êi'in.ione=isch.« vrijen staat in

,. =P9?ïïf:.ï''5i;;fiïirkiM.

I n overeeiist«iMlng van U » i g g a ; f « » t l i a weggBvalle» :

ïf.zf.hfJp r.sSiJ'fuS^'S;»!. r.oM.» .ioor d. Kroo. (v,rt.g.i.w)

deelgenootschap in het koninkrijk

behouden : waarborgen fundamenteaIe. rechten in het statuut der N.I.U.

niet voor beperkten tijdsduur.

Hoofdpunten_van _de_^£yergeakom^ :

Erk.»ln. V.» d. r.pnMl.k Ind„,„i.. Haar g.M.d. Java.Mado.ra, Sumatra. _ Y.atlging va, ,.» „ouver.ine,, staat d. V.3.I. Haar S-'"'*/'f'ïyj"*'"''""'

3^.iS^!l.nd, =tat... Verandering in ,a»,enst,XlxnE blyft mog.lyk.

N,4erla«d,ch-Indo»e,i.=he Unie. I r 2 e d t 4 » ^ i U | t l ^ g J l 2 l l ï £ i - ^ S ^ * ^ ^ omvaU*; de N.d.rland,N.d.rl.-Indi.,S,urlnam. en Curaoao.

j^^^^ytuït. ( g « d te keuren deor de aïSS'-^§ï«i4S?t.gen.oordlgxngen) Rechten en verpllohtingen «al partijen en nakoming.

' R : ! : ï S ^ " L 1 S * v e " r . n : n ' « „ b*ta.d vna het KeninkriJ. aan de V.I.S.

v:?:ikSinr«»^«"indam.nt..l. ^..nechellók. recWen .y.r e. -eer.

Termijn 1 Januari 1949.

Herstel en teruggave Militaire regelin^en^

r

Vereni^iné

NEDERLAND INDONESIË AMSTERDAM C

Keizersgracht 46'2, jelefoon:3501^t.

6 Juni 1947.

Aan de Raad van^muiatera..

^ ' " " " ° ' " ' ' de Vereniging Nederl and.-Indonea ië heeft de

,. Oe Nota betreffende de - - - ^ ^ ; 3 r e i : n : r a r i ^ r n : : b o d : n aeSTe;

djati.op 27 Mei 3.1' " « % t 3 ^ ™ Bi l.Hand. 2e Kamer,Zitt. 1946-47.

Republikeinse delegatie te Batavia ^^^J^;" gesteld, blijk van no! 475) geeft reeds door ^l'llll^:il'li;,li Nederland en de Repu- de impasse, waarin de °"^^^'^^^ 'f^^^^^f.^.'.'dingen van het stuk, die

bliek zijn geraakt. De ^"^"^^J ^ . ^ ^ ^ ' / ^ X p ^ g m g , vormen een ernsti^

sterk doen denken aan -^l^^^lllTe oorafgaande aan de onderteken, ge terugtred, vergeleken hl 3 d -^^^,^,^^^,^^^ ^^^^ ^^^^ ^^^ ^^^^

rernirg%rfe1rp.-rer:rs geliWvaerdige verdragspartner.

.. Oezien de ernst van de toestand, acht ^ ^ ^ ^ i J ^ ^ l J ^ ^ ^ : : ^ ^ ' i; overeenstemming met haar * f ^^* f"'" '^''^g te wagen, om een con- lossing der geschillen met f ° - ! ^ : ! j r J f beheersende impasse te structieve bijdrage te l^^f^^: teste te kunnen dienen, door in deze geraken. Zij meent dit '^«^^ ^^^^^'f/^^^Ln^ naartoe de inhoud van be--

^pen brief een aantal opmerkingen te maken, ^^^^ ^^^^^^^ .^^ ^^^^, doelde nota haar aanleiding ^ ^ f ^' ƒ ^,^"',°%aarop gevolgde verklaring aanleiding, nu in de nota -o.el Is m de daar P^^^^^. .^^ .^ uitgespro-^

der Nederlandse ^-^l^Hl^H IJ^^l ll^e'.öelé, indien deze voorstellen ken, welke weg zou dienen tejorae verworpen en op welke door de Republikeinse « f ^^^^^^J^f^J^g overeenkomstig haar verant^-^

"andere wijze" de Nederlandse «^S fj^^^' ° g^^^g ^an de "onhoudbare toe-^

woordelijkheid, zal streven na r «^^ °P^°^^of ^,,,,iging .-il uiting stand,- welke thans ^^ Indonesië bestaat ^^^ ^^^ Nederlandse geven aan de ernstige - « ^ / f ^ J ; ".^ ekerheid. Zij -ent . dat een volk ontstaan, tengevolge ^^'^^^^^^ °^"^3, ^ota de te volgen weg - of critische beschouwing van ^^/f/f^^'/^^^^^^g „ duidelijk naar voren

Juister: de in elk geval niet te volgen .veg doet springen.

3. voorop moge worden gesteld, dat de Vereni.inE ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ l[n, van'de L-g^^^ ^at i~over eenkom^ n t ^ ^ - J e ^^ ^^ Nederlandse

economische overv^egingen, met de Commissie

Regering zeer urgent acht. .

_ 2 -

en bestuurstechnisch gebied. Zij meent echter, dat het aantal zetels, overeenkomstig de Nota der Commissie-Generaal voor de bedoelde orga- nen toe te kennen aan de Republiek en aan de verschillende z.g. "Ma • lino-gebieden", te weinig rekening houdt met de overwegende beteke- nis van Java en Sumatra uit economisch en cultureel oogpunt, en een te groot relief verleent aan staatjes, na de parafering en deels zelfs Ha de ondertekening der Linggadjati-overeenkomst gesticht, zonder

overleg met de Republikeinse Regering.

Zij meent, dat bij het instellen van de bedoelde federatieve en andere overkappende organen de volgende richtlijnen in ieder geval behoren te worden in acht genomen;

a) In alle federale organen en andere overkappende organen, hetzij op te richten ten behoeve van het algemeen bestuursbeleid, hetzij voor samenwerking op concreet gebied, dient ten minste de helft der zetels toe te vallen aan de Republiek.

b) Besluiten behoren door al deze organen niet eenstemmig, doch bij gewone meerderheid van stemmen te worden genomen.

c) Geen hogere beslissingsmacht mag worden toegekend aan lichamen,waar- in de Republiek niet voor tenminste 50% is vertegenwoordigd. Ook een veto-recht of beslissingsmacht van den vertegenwoordiger der Kroon zou met dit beginsel in strijd komen.

d) West-Borneo, na de Linggadjati-overeenkomst gesticht, zonder over- leg met de Republiek en dus in wezen in strijd met de klaarblijkelijke bedoeling van artikel 2 der Linggadjati-overeenkomst en slechts een dun bevolkt gebied omvattend, komt als zodanig voor vertegenwoordiging in overkappende, al of niet federale organen, ^^niet in aanmerking.

Vertegenwoordiging van de staat Oost-Indonesië in de bedoelde organen is slechts aanvaardbaar, indien wordt gestreefd naar een zo snel mo- gelijke democratisering van het bestuur in dat gebied, mede in die zin, dat ook aanhangers der Republiek zich in dit territoir vrij m.ogen ui- ten en vrij mogen bewegen.

e) De Nederlandse vertegenwoordigers, die eventueel deel zullen uit™

maken van de in te stellen federatieve of andere overkappende organen, zullen bekend moeten staan als uitgesproken voorstanders van een voor- uitstrevende politiek en als zodanig aannemelijk moeten zijn voor de

•Republikeinse Regering.

3. Ten aanzien van de Nederlandse troepen in Indonesië meent de Vere- niging, dat de Nota der Commissie-Generaal op twee essentiële punten te kort schiet.

Ie. In de eerste plaats dient Nederland overeenkomstig art. 16 van de Linggad jati-overeenkomst aanstonds een ernstige aanvang te ma- ken met de vermindering van zijn troepen in Indonesië. Door niet te voldoen aan deze onvoorwaardelijk gestelde eis verspeelt Nederland het recht, om zijnerzijds nakoming van andere bepalingen der overeenkomst te verlangen. De van Republikeinse zijde gebezigde formulering: ver- mindering tot een zodanige sterkte, dat de aanwezigheid van het Neder- landse leger niet meer als een offensieve bedreiging voor het bestaan der Republiek kan worden gevoeld, acht de Vereniging zeer aannemelijk.

2e, De Vereniging meent, dat van de Republiek niet mag worden ge- ëist, dat zij in dit stadium Nederlandse troepen zou moeten toelaten op Republikeins gebied. Heeft de Nederland-Indonesische Unie haar de-

G

~ 3 "

fiaitieve vorm gevonden, dan zal het vraagstuk der defensie tevens ge- regeld zi jn,

6. ffat het politionele vraagstuk betreft, de Vereniging is , -^'^-^^"^J^

-eliik anders dan de Commissie-Generaal, van mening, aat de veiligheid b S n e n RepuWikeins gebied, met name ook op de Westerse ondernemingen ï n ^ binnenlanden, de m i n k e moeilijkheden zal veroorzaken m d i e n de Republiek de volledige zorg en verantwoordelijkheid draagt voor de • ei- x S e i d ; 'uiteraard mits de arbeidsvoorwaarden op de ondernemingen aan redel i ike eisen beantv;oorden, . n i „ Mocht an buitenlandse zijde eo.hter positief de eis worden gesteld van Nederlndse deelneming aan de beveiliging van de ondernemingen dan nog

ia de Vereniging van oordeel, dat binnen de Republiek opererende poli- tiecorpsen o^kindi en zil deel uitmaken van een algemene Indonesische piritiemaoht beioren te staan onder republikeinse bevelhebbers en voor 'fei dan dn l^eirt uit door de Republiek ter beschikking gesteld kader en lager personeel dienen te zijn samengesteld.

7 Het behoort naar het oordeel der Vereniging vast te staan dat ver- d;agen met buitenlandse mogendheden, om voor Indonesië te gelden voor- taan de ratificatie der federale interim-regering zullen behoeven.

8 Het dient eveneens vast te staan, dat de door export uit Republi- keinse gebieden ter beschikking komende deviezen niet zullen worden b s eed'ten behoeve van Nederlandse militaire doeleinden ^"^^ . - ^ f ^ "

tend voor de economische en culturele vooruitgang van Indonesië zullen dienen.

9 Naar aanleiding van de in de Nota uitgesproken gedachte, dat de con-

!;rrctïe voor de overgangstijd tegelijkertijd de grondslag zou vormen voor de lltere federale Regering en voor de toekomstige organisatie van de Nederlands-Indonesische Unie, -venst de Vereniging er de nadruk op e

leggen! dat de uiteindelijke regeringsvorm eerst kan v/orden vastgesteld op de ;onstituerende vergadering van de Verenigde Staten van Indonesië en op de Nederlands-Indonesische conferentie, en dat de thans te tref- fen regelingen op de alsdan te nemen beslissingen in genen dele mogen prejudiciëren,

10. Uit de voorafgaande beschou'.ingen, vielke zowel de bewoordingen als dP aeest van de Linggadjat i-o vereenkomst tot uitgangspunt nemen, blijkt n a f h e TordeeldefVereniging ten duidelijkste, dat afwijzing der voor- stellen of niet volledige aanvaarding op cardinale punten van de zijde der Republiek mogelijk zijn, zonder dat dit een loslaten van het basis- accoord van Linggad jati door de Republiek zou betekenen en J - « f ^ ^ geen omstandigheden voor de Nederlandse autoriteiten als motief zou mo- len geiden om de onderhandelingen met de Republiek af te breken. A fortiori meent de Vereniging - gesteld, dat zulks nog - ° ^ / ! ^ ^ ^ . , ^^^^^

hebben bev,ezen, dat iedere militaire actie als gevolg van een niet aan- vaarding dezer'voorstellen op geen enkele v.-ijze te verantwoorden zou De'^V^reniging maakt zich tot tolk van in brede kringen levende ongerust- heid door te verklaren, dat zij iedere poging tot uitbreiding van de door Nederlandse troepen bezette gebieden, al dan niet gemotiveerd als

., 4 -

t e n

faf ii'.fe: f . r n , 5 ; / n ^ a r e r ; r " . ,a„ .o.eM in Inaonea.e .e.

a l l e k r a c h t d i e n t t e worden voorkomen. , o o r 3 t e l l a n van D a a r n a a s t e c h t e r i e da T e r e n i g i n g van ™ " ^ " 8 ' / " * ° ° „ " i , „ „ „ e n vorm-

de C ° - l - l - = - = " f , ^ " = ^ , ™ „ : f ° : k : *n' r n e ï l g ^ a i o e p op de

ZllZ r d U - r i ï - i ' ^ e r g l e a t van ,ardraeg.ae..oid an .oraid-,

h e i d t o t s a m e n w e r k i n g t e b l i j v e n v o o r t z e t t e n .

. .. flpt TT d i t s e h r i i v e n a l s open b r i e f z u l t w i l l e n beschou'.ven

^^d'a: r ° o n ; : : Ï t " t o e s t r a r t o t p u b l l o a l i e ervan over t e gaan. tekenen w i j , met de m e e s t e h o o g a c h t i n g ,

Voor he t Landelijk Bestuur van de Vereniging Nederland-Indonesie

Soenitü»

(Yice-voorzitter)

Prof.Mr.W.F. Wertheim.

(2e Yice-Voorzitter)

;j. W,Eo Riemens.

('Secretaris)

Aan den V o o r z i t t e r van de Raad van M i n i s t e r s , IWEaccellentie Dr* L. J.M. Beel, den Ife-ag.

Bestuur en Raad van Overleg van de Vereniging «^^^^^^^"f:!^;

doneslë op 19 J u l i 1947 in v e r g a d e r i n g b i j e e n , fj^/^flfj aan hun diepe bezorgdheid over de s i n d s 27 Mei door de r e

^ e ? i n g revSïgde u l t i m a t i e v e p o l i t i e k tegenover de Indone- f i s c h l Republiek, welke p o l i t i e k - a * ^ s t r i O ö i g - * « f e ^ « ^ f t de geest van^de overeenkomst van Linggad.jatl, een overeenkomst l i e b e ^ x s t OP h e t b e g i n s e l van ^i-iJwi U i ge samenwerking^

Gelet OP de zeer vergaande c o n c e s s i e s reeds door ae Repu b l i e k g l ^ a n en culminerend in do i^n premier S j a r foeadins

gisterenavond bekend gemaakte 2de r a d i o - r e d e , ^^^f ^nd op de n a t i o n a l e sn i n t e r n a t i o n a l e onaanvaardbaarheid van een ge welddadige o p l o s s i n g , b e p l e i t e n b e s t u u r en ""^^^^Vf^^f.^^

aanvaarding der Republikeinse v o o r s t e l l e n , alsmede he^t af leggen van een ondubbelzinnige Nederlandse v e r k l a r i n g , d i e h e l e i n d e i n l u i d t der p o l i t i e k van elkander « P J ^ ^ f ^ ^ f ^^^J.^"

mata en de t e r u g k e e r t o t h e t vreedzaam en o^g^^^^^^en o v ^ i l e g , dat naar de otjverzwakte o v e r t u i g i n g van b e s t u u r en r a a d de enige s t a a t k u n d i g en moreel verantvporde grondslag van Neaer lands houding jegens Indonesië b l i j f t ,

Bestuur en Raad van Overleg

T?an de Vereniging Hederland' Indonesië-

/ /

Vereniging Nederland^Ind&nesle, K e i z e r s g r a c h t 462,

Amsterdara-O.

t e l . 35014.

A f s c h r i f t van een telegram geaonden a a n :

Den Heer Luitenant-IJouverneur-Generaal Dr. van Mook, B a t a v i a .

Nu een goed d e e l - ^ n de v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d ^ / ^ ^ ^ ^ ^ f ^ f ^ t " J van geweld in Indonesië op Uw schouders l u s t , aocn t'^ .••

I ? d l Raad van Overleg van de J^^^"^ f " ^ g ^ ï ^ ^ ^ ^ ^ f ^ede^ïands^

u i t i n g gevend aan g r o t e ^^^°f Ê^^^f, J ^ ^ ^ ^ , ' ? A v vem^^^^ l i g t volk, e e n - m a t s t e beroep ^ P ^ . om a l l e s v a t in Uw v^^ ^ i . j , , i i .

te doen, teneinde deze n o o a l o t t l g e °^oii,_^ing -^i j ^ zou l l g ^ Famenwerking tussen Nederland en 1"^°"°^^®^°"^°^'^^^ • „„y.e

^ i l e n " a l s n o g a f ' t e wenden „en het ^^^f f - f / / , , ^ ^ e l ï e n d e d?e volk te sparen voor de g e e s t e l i . j k e en s t o f f e l i j k e e i i e n ,

van het gehruik m n m i l i t a i r e machtsmidaelen het onvermaoaexij gevolg zouden zl.jn.

V o o r z i t t e r en S e c r e t a r i s van_de Vereniging ITederland-Indonesie

Mr. G. J. van Heuven GoedMrt

J. "#,E. Riemens.

x/

DE CUIi^TIPELE TA/J-C V M ÏÏEDERLAilD TEÏT MITZIE-AT VAIT IimOlTESIE.

I Het is overbodig veel woorden te besteden om te betogen dat, wanneer de t structuua." voor het samengaan van Nederland en Indonesië gevonden is, op

elk gebied een zware, maar niet minder een grootse taak ons Uederlanders wacht. Voor alles is nodig dat die met bezieling wordt aangevat, en er- naar gestreefd wordt er bezieling voor te wekken, De dienende zowel als de leidinggevende medewerking, die dan van Nederland zal moeten uitgaan, zal de grote proef worden of ons volk een wereldpositie aan kan, of het over voldoende initiatief en fantasie beschikt deze taak te vervullen.

Het z'j mij vergund mijals officieus, aanhangend lid der Verenigde I'acul- teiten over éen aspect van deze taak tot de Verenigde i^aculteiten te wen- den.

Wat Indonesië nodig heeft als water en brood is een steeds wassende groep van goedgevormde "leiders". Y/at Hederland nodig heeft zijn zeer hechte

economische en culturele ban.den. Dit vereist een zeer voortvarende cultuur- politiek van de Regering van het Rijk en evenzeer van de Regering in Indo- nesië\, die met onderv/i^s en opvoeding te maken hebben zal d.m.v, allerlei instanties. Al die instanties zullen daarin krachtig en doelbewust moeten medewerken, opdat wegen werden gevonden, die tot één, thans volstrekt ge- boden, doel leiden, n.l. onder'/s/ijs en opvoeding in te richten overeenl^om-

stig df; behoeften en de einen, die een land heeft dat politiek en maat- schappelijk uit eigen krachtsbewustzijn leeft.

Ephter niet alleen de Regeringen en de bij dit grote terrein van opvoeding tot ,iïiens, staatsburger en lid der samenleving betrokken instanties hebben 'hiermede te maken, Hier ligt een grote taak en een grote kans voor het

„particulier" initiatief in ITederland. Een grote taak, omdat het in het belang van Nederland en Indonesië beide is dat een groot getal Indonesiërs in Nederland zijn vorming ontvangt. Dit is de weg om een hechte, culturele en persoonlijke band te smeden, zonder welke er weinig terecht kan komen van oen Nederlands-Indonesische samenwerking» Tifeloverlegd handelen is hier nodig, want indien wij in Nederland deze zaak aan de loop der gebeurtenis- sen overlaten, is de kans groot dat de Indonesiërs hun vorming elders zoo- ken of elders heengetrokken worden. Ik verwijs naar de gift van de Rocke- fellerfoundation voor 20 beurzen t.b.v, Indonesische studenten. Het ver-

eist weinig verbeelding om in te zien dat een dergelijk verloop van zaken de grond weggraaft onder de Nederlands-Indonesische samenwerking, die het - nieuwe Indonesi'ê gestalte moet doen krijgen.

Een grote kans ligt hier, omdat wij hierin do mogelijkheid hebben do Indo- nesiërs te tonen dat wij Nederlanders loyale, overtuigde medewerkers wil- lon zijn aan het nieuwe Indonesië, en daarvoor onze intelligentie, door- ze tt endheid en gastvrijheid gsiarnc Inzetten. Daarom mag het noch aan het toeval v/orden overgelaten of en hoe veel Indonesiërs hierheen komen voor hun studie en vonning, nóch hoe 2-;ij hier studeren en leven. Er moet een lichaam geschapen worden dat voortdurend dit belang behartigt, zodat de Indonesiërs bemerken dat er g.an hen en hun belangen gedacht wordt; dat alles wordt gedaan om hen in het Nedcrlanse leven en de Nederlandse cul- tuui' in te wijden; dat bij hun. vorming gedacht wordt wat zij voor hun land in d__it stadium nodig hebben; dat zij in hun materi'öle on andere zorgen steun ontvangen. Hot komt mij Aroor dat de Verenigde Faculteiten het aan- gewezen lichaam is om in deze gewichtige culturele taak initiatief te ne- men, leiden is naar algemene opinie de Universiteit die cultureel het nauwst op Indonesi'ê betrokken is. Op haar rust dus een grote verantv/oorde- lijkheid. Men zal ook van haar verwachten dat zij dit verantwoordelijkheids-- besef en de openheid voor de zo-oven aangeduiie grote kans in daden toont.

Deze culturele betrokkenheid van loeiden op Indonesit5 heeft haar kernpunt in de Verenigde Raculteiten, Het is derhalve natuurlijk dat zij in deze materie de eerste stap doet.

l

\7anneer'ilc iets zou mogen zeggen over deze eerste stap, dan is het dit dat" de Verenigde Faculteiten als geheel of een door haar aaixgev/ezen groop van leden der Faculteit, op haar verzoek eventueel aangevuld net mannen en vrouwen buiten de Faculteit DJ zelfs buiten de Universiteit in engere zin, die voor dit probleem oo_g en talent bezitten, zich gaan heraden over een goede aanvat van dit probleem. De punten, , die dae^rbij zeker aan de orde komen, zijn; Ie het scheppen van een gereguleerd verband tot sjmen- werking tussen de Lcidse Universiteit - en ^andere Universiteiten en het Hoger Onder-wijs in Indonesië, hr zal uitv/isseling van leerkrachten moeten'komen. Verder is er vast contact nodig om in overleg m.et de H.O,

organen in Indonesië de stroom van Indonesiërs, die hier mriversitaire vorming zoeken, te regelen.

2e de opleiding der hederlandors die in Indonesië hun werk]a?ing zullen vinden in bestuur.of rechtspraak, zal geplaatst moeten worrden in het licht van het „nieuwe, wordende Indonesië", en gedragen moeten worden door do visie van het toekomstige, weerbare, m.oderne Indonesië. Daarnaast zal er v»'or do Indonesiërs, die voor het terrein van bestuur en recht- spraak hun voi'B.ing hier komen zoeken, een mogelijkheid m.octen bestaan dat in die opleiding aan hun; bijzondere behoeften gedacht wordt» Deze beide zaken vereisen nieuv/e doordenking van het onderwijso De wereldcon-

stellatie en de constellatie van het op- marsch-zijnde Indonesië verlan- gen dat men hier een echte péi^inière vindt voor haai' ontv/ikkeling en be- zieling beide, 3e het vraagstuk van de huisvesting en m.ateri(^)1-e en gees-' telijke verzorging der Indonesiërs, dis hier studeren ziJ-len, zal onder^

ogen moeten worden gezien. Bij dit punt is natuurlijk do eerst-™opkor.ende gedachte dat de Regering dan finana^ejsl over de brug zal m.oeten koro.enf en dat er dus niets zal kixnnen gebeuren, als deze niet eerst een stevige bij- drage toezegt. Ik zou, hoe natuujrlijk deze eerste gedachte ook is, toch ten sterkste willen afraden daaraan toe te geven, want een kort ogenblik van nadenken doet ons dan begrijpen dat de zaak dan cniniddellijk de doof- pot ingaat. Door de toestand der schatkist behoeft de Regering nog M e t

te zeggen dat zij niet tot een bijdrage in staat is, xiaar zij zal ze\ter op dit raom„ent niet anders kunnen zeggen dan dat zij niets beloven kan.

Daarop nu mag deze grote taak en deze grote kans, die eenvoudig voor ons liggen,, niet"stranded!.o De aangev/czen weg schijnt, zonder die vooraf ge-

garandeerde zejverheid van Regeringssteun, uitgedachte plannen ter tafel van de Regering te legr;en en in die plannen ook te verwerlcen in welke vo3?m Federlandse particuliere instanties en hederlandse gezinnen of per-

sonen hierin metterdaad zullen kunnen bijdragen. Deze handelwijze heeft . een tweevoudig m.oreel appèl. Door het geloof on dn daadkracht die er uit sproken, komon er v/egen"" open, die anders onontdekt en gesloten blijven.

Het beroep op de - var),zslfspr>:;kcnd nodige en vorpliehte - Regeringshulp is dan veel sterl'.er en sprekender.

Van harte hoop ik dat de Verenigde Faculteiten bereid zijn om op de in het bovenstaande suggestie in te gaan.

w.g, H.Kraemer,

V e r e n i g i n g ». ''"

IT e d e r 1 a n d - I n d o n e s i e . ^/

Amsterdam-C, J u l i 1947*

ETei.^ei-^gracht 462.

ï c l , : 3 5014*

Aan _de_Ledcnjt.

^ * ^ ' i n onze v o r i g e m e d e d e l i n g a a n U maakten wi ö de ow^^^in^g.

d a t vr:;,1 n i e t rrcheel g e r u s t waren over de s i t u a t i e , z o a l . dczc

J ) " . : " : : T : " t ! r h e " ' r S c L sindsdien zowel in Nederland als in

h M k r u - e t c n ^^rok^a yan_ae ^^-;;, ^^^-;:-^4f° ' ^ V -^r'rta vrezen»

I c d c r l a r ^ d on Inoor:cGic i s on.Sitaan en ^.xj n^ v ..i L,. _

Wij hebben r e e d s door h e t r i c h t e n ^^n. f " ^ ^ 1 ^ ^ ^ ^ ^ ^ , ^ ^ ^ ^ ^ ^ M i n i s t e r r a a d over de g e b e u r t e n i s s e n e . . u i t . n z . x g - ^ - o ^ ^ ^ h e t

spv,ri V7cn \-i,n een open b r i c i r^Wcci ..cnu.^a vcox u - ,,..,,,; ^.-i n- d c ^ ^ e i t ' i a t i o en onze borviarcn tc,::cn do ho^a van de C,^.nMis,.ic- G c n e r a a l ;:(Jïjba.ar gGr.sF,kt-,

Teneinde aan de t o e s t a n d h e t hoofd t e kunnen b i e d e n , werd d o o r ' h o t T . . n d e l i j k E e . t u u r v e r d e r b e s l o t e n o^ ?p "Vi^-:^':l J^l ^^

^T\ry e-n nr^etinP- t e b c i - g g e n , w e l k e , z o a l s u u.. t ^ - . » ' - d e n .^ult h - D o e r ^ v - n ó r e n ? gehouden w e r d cp Vo-:n:. .lag 18 Jun. i n Jiex R«A. I .

• g o b o ï I r / ' u . : ; e k L , t . r g e l e g e n h e i d waar^^.n b i j g e s l o t e n p...i- , f l o t werd u i t g e g e v e n .

Deze m e e t i n g w e r d een b u i t e n g e w o o n s u c c e s , dank z i j h e t f e i t d a t door v e l e v o o r a a n s t a a n d e _ s p r e k e r s . ^ n v e r s c h i l l e n d ^ p o l i t i e k e en g o d s d i e n s t i g e o v e r t u i g i n g e n ^ J j o o . . . ^ i d g e v o e r d OM Tiff f-^it, da O door de meer dan .lu. Uoü aan'./^^.... e--n ^ •• ^^ b--^ ^^

een'^ u P ^ ' - h é i d een b e l a n g r i j k e r e s c l u t . e eer c n d e r . t r e p m g 'mn he? s t a n d p u n t van d . Verenigd ng n a a r de betrokx^en r e g . r . . , . n en dele. g a t i es kon \vo r d c n ge'••' o :ide n-

V - . d e r werd door h e t L a n d e l i j k B e s t u u r b e s l o t e n over t e ^ a n t o t L t s t i c h t e n . a n een L i n g r a d j a t i - f o n d s , e v e n a l s h e t s t i c h t e n van c.:nióé*s uer v e r d e o i g i n g van -^-'-^'e;:-^^ J^: ; i ^ ^ ^ ^ - ^ P ; - , : : ; . ^ ' waar nog geen a f d e l i n g A^an de V e r e n i i i i n g . i c a . r l a n o . - x n'lon. . i c

b e s t a a t .

T,on a a n m e r k e l i j k e f i n a n c i ë l e a c h t e r s t a n d moet worden i n g e - loTD-^%^0-- d i t m o g e l i j k is» " e c d s b i j n a 2 j a r e n v c c n t e n wi j m e t

& L. '.^ i.^ ^ .^. v- ^ j_J ,.

P i c o-^'o-ii; r,on:cnt n ? u w e l : i j k e 200C p e r s e n e ; } o:ii-;at, m

een - a . : o -n voo,r'^:M;n :'aak-. a i o -vceJi,,,! onze ] ' r a o h . e n t< t o v ^n ' o p h i i n - : : v fr.an, Tch nu. t o e h e u b c n w i j e.^ktej- v . j . g o n o u d e n en d i t

; ; • • ' : w-M b H i . . . . d e . n . M J deen dearoM: ^ . n . e e r o.rin<..nd o e - ''•- • ' crew: I ' d ^ e ^ . i^et i s o . k 'iw zae.Ke H e t :.r on'^e v e r a n ' c -

'•' •^:}iS-'i.iv '''i^ -^n^agen U n i e - c ^ e e n g i f ; ; , m a a r e e n o t i e i v o o r o n s j ; l . ! H a ' . d j e , t i - f o n d s < , irngg^i,üja t i i ' ' "

•woerev-,1,:-.;.«-'.. ^ f . •>-j ^-o.f:•-... .- ''-;—•. . ; -^^ ^u'.'aax', h^-t m o c t d o o r o n s v-aedeeêgd w o i è e n .

J . W . E . R i c m e n s - S e c r e t a r i s .

Hoofdbestuur van de Vereniging Nederland-Indonesie t e

A M S T E R D A M .

M i j n e H e r e n ,

Toen ondergetekenden op uV verzoek toetraden als mede-opricliters, onderscheidenlijk leden van Uvje \'or-

eniging Nederland-Indonesie, hebben zij dit gedaan als een gevolg van de verbli j d«^nde sarao-n-^erking, welke ge- durende de beze-Gtingsi;ijd hior in Nederland tussen In-

donesiërs en Nederlanders

tot stand gekomen. De grond- slag dezer samem^erking was de wederzijdse, in volkon^^n vrijheid, tot stand gekomen overtuiging, dat na de oorlog Nederland en Indonesië, terwille van beider hoogste belan- gen, waren aangewezen op een innige saraenwerking binnen een Rijksverband. Indonesië zou dan binnen dit Rijksver- band volledig zelfbestuur krijgen wat aangaat zijne in- wendige aangelegenheden,, en op basis van gelijkwaardighexd vertegenwoordigd zijn in een opperste college, dat het ge- hele Koninkrijk zou vertegenwoordigen.

Op deze groncËLag - wij herhalen: als resultaat van volkomen vrijwillige samenwerking en in vrijheid ver- worven inzicht verkregen - werd ook Uwe Vereniging Ne-

derland-Indonesie opgericht. Artikel 3 van de ontwerp- statuten, welke in de vergadering van 29 Augustus 19^5 . werden aanvaard, luidt immers:

"Be Vereniging stelt zich ten doel:

a. Het uitdragen en uitwerken van de gedachten door Hare Majesteit de Koningin uitgesproken in Haar rede van 6 December ']^^-2;

b. De nieuwe geest van samenwerking tussen Nederlan- ders en Indonesiërs 5p voet van vrij willigheid_en gelijkgerechti;5pieid in gemeenschappelijke strijd in bezet Nederland en elders verworven, te behou- den en te versterken;

c. de bevordering van een blijvende band van vriend- schap en samenwerking tussen de volken van Neder- land en Indonesië."

Met stijgende verbazing hebben ondergetekenden ech- ter moeten"constateren, dat van dit duidelijk uitgespro- ken doel Uwer Vereniging al zeer spoedig werd afgeweken door de handelingen van hare», bestuurders.

De 20ste October '19^:-5 reeds werd onder verantv/oorde- lijkheid van Uwe Vereniging een adres aangeboden aan

Zijne Excellentie den Voorzitter van de Raad van Minis- ters, waarin werd aangedrongen op het plegen van over- leg door de Nederlandse Regering met het bewind Soekarno.

Het uitgesproken doel van het bcvrind Soekarno was ech-

ter juist de band mot Nederland binnen één Rijksverband

te verbreken en e^n geheel onafhankelijke republiek In-

donesia uit te roepen. De Nederlandse Regering hnd dan

ook duidelijk uitgesproken, dat zij om. deze reden niet

met het bewind Soekarno in besprekingen v/enste te treden.

- 2 -

Ondergotekenden zijn van oordeel, dat dez^ aandrang, uit- gaande van hot Bestuur U;Mr Vereniging, niet in overeenstemming is te brengen met hot duidelijk uitgesproken doel: de saraom;er~

king tussen Wodurland on Indlu binnon oen Rijksverband t^^ hand- haven. Zij veri;orpon d^ gedachte, dat er alleen dan van vrij\;il- lighoid van de zijde der Indonesiërs sprake zou kunnen zijn, in- dien eerst de band tussen Nederland on Indonesië verbroken \./erd en dan tussen tv/ee los van elkaar staande, onafhankelijke rijken over een \:ed^rzijdse verhouding zou i/orden gesproken. Zij stellen vast, dat do Indonesische verenigingen hi^jr te lande, ra.ot name hot Verbond van Indonesische Burgers en de Perhinpoenan Indone-

sia, blijkens do na Ned.,rland's bevrijding hunnerzijds gepubD.i- ceerde manifesten,^geheel vriJ^/illig op de grondslag van de sa- menwerking binnon Cv'n Rijksverband hebben gestaan, zoals zij dit ook tijdens de bezetting rouds voortdurend haddon godaan. Zij zijn van oordeel, dat de gedachte als zou hot zelfbeschikkingsrecht dor volken hot recht omvatten voor een Rijksgedoolto, telkens als oen aantal zich als vertegen\/oordigers van zulk oen Rijksdeel opver- pcnde personen dit gei.'enst acht, zich uit het Rijksverband los te maken om op voet van gelijkheid c:n vrijhuid over de vodorzijdse verhouding te beraadslagen, innerlijk ènhoudbaar is on ook voor Indonesië zelf de kiem van ontbinding in zich bevat. Zij vor\'er- pen deze gedachte en zij constateren, dat nóch tijdjns de bezetting bij de tussen Nederland^ers en Indonesiërs vorkregen samem/orking, nóch bij de oprichting U\/or Vereniging, van het bestaan van zulk een interpretatie van het zelfbeschikkingsrecht d.'r volkon ooit gebleken is.

Bij de eerste ontsporing Uv/er Vereniging op 20 October 1.1, hebbon ondergetekenden ni^t onmiddellijk i.'illen protesteren in de veronderstelling, dat, als govolg van de voor hen begrijpelijke opvjinding in Indonesische Kring.-n, een tijdelijke misgreep te vur- ontschuldigen \/as. Het is hun echter gebleken, dat voortdurend op deze r;og t/ordt voortgegaan; dat, in tegenstelling met de vroegere handolHijzo, thans ook van Uv;e zijde eenzijdig critiek v/ordt uit- geoefend op het Nederlandse bov/ind en do terreur, w.elke door de machthebbers in do republiek Indonesië \/ordt uitgeoefend - zo,

dat de v:ErkeliJke mening der Indonesiërs niet tot uiting kan ko- men - naui.'olijks een \/oord van critiek ontmoet.

Het manifest, door U verspreid in lanuari van dit Jaar, be- vestigt ondorgetokendon in hun critiek op UT; beleid. In eon zaak van zo groot gov'icht als de verhouding tussen de verschillende gobeidsdelen van het Koninkrijk, mag bij de beïnvloeding van de volksopinie niet ontbroken eon duidelijke formulering van het

standpunt, dat doze verschillende gobeidsdelen in oen Rijksver- band verenigd moeten blijven. Ondergetekenden zijn ervan over- tuigd, dat dit ook het standpunt van do Nederlandse Rogv^ring is en dat het Manifest daaraan goen recht laat \/odorvaren.

Ondergetekenden kunnen zich met deze handol^vijzo on dit op- treden van Uv'o Vereniging, zo volkomen in strijd met het doel, èat in do statuten \7ordt uitgespiooken, onmogelijk verder verenigen, on moeten U dus zoor tot hun spijt modedelen, dat zij hot lidmaat-

schap U\;or Vereniging niet langer met hunne verantwoordelijkheid in overeenstemming kunnen brengen. Zij willen hierbij met nadruk vaststellen, dat in hunne overtuiging, dat Noderlands-Indie binnen het Rijksverband volledig zelfbestuur behoort te verkrijgen, geen enkele \/iJziging is gekomen; maar, dat zij X'/eigeren mede te r/erkon aan do verbreking van dit Eijksverband op grond van hot feit, dat door onvoorziene omstandigheden een door den Japansen vijand in het loven goroe'pen macht in staat is gev/eest, althans op Java, zich met gev/old van waponen en terreur, te vestigen en te trachten geheel Indonesië uit het Rijksverband los te v-rikken.

Zij zijn van oordeel, dat juist daardoor de vrijheid van beslis- sing, zoi/el voor Nodorlandc^rs als voor Indonesiërs, welke leeet- sten ook in Indonesië zelf vlak voor het uitbreken ven de Japanse

oorlog

/ ^

»3~

oorlog unaniem do noodzakelijkheid en wenselijkheid van het be- houd van de Rljksband haddon erkend, to niv.-t wordt gedaan.

Van harte hopen ondergetekenden, dat het hun .weldra weer uitgelijk zal zijn met de Indonesiërs hi^^r te lande en in Indon..sie zelf

opnieuw samen to werken aan de heropbouw van het Rijk op_de_grond- slag van gelijkwaardigheid van al zijne delon, van hare mnigo samenwerking binnen hot one Rijksverband en van hare volkomen

zelfstandigheid in het bestuur der eigen im.-endige aangelegenheden.

Met ware hoogachting, 17.g. M.v.Poll

P.J.Wittoman

S,Stokman.

Les difficultés en Indonesië présentent, sans doute, divers^traits qui vous sont bien connus. L'esprit nationaliste, anti-impéria- liste et anti-colonialiste a envahi l'Asie oriëntale tout en- tière, Cet esprit se trouve surtout parmi les couches qui ont été touchées plus que super ficiellement par la civilisation européenne. Partout, la penetration du capitalisme a donné naissance a une classe de personnes qui ont joui d'une educa- tion oGcidentalBi Ce sont des employés et des techniciens, des fonctionnaires publics et des médecins, des instituteurs et des politiciens. Cette nouvelle classe est mécontente de la position que ses membres'occupent dans la hiërarchie sociale, et elle

attaque les privileges des classes les plus favorisêes. Le na- tionalisme, 1'anti-irapérialisme et 1'anti-colonialisrae sont pour ses couches récemment formées surtout 1'expression de leur lutte contra ces classes privilégées: contre la noblesse feodale, contre les grands propriêtaires et financiers orientaux, et principalement contre les européens vivant dans les pays orien- taux. Les détails different d'un pays oriental a 1'autre - mals le tableau en general est, a mon avis, ap|3licable a 1'Orient Asiatique tout entier.

Les classes nouvelles jouissent de certains avantages en plu- sieurs pays orientaux. En tant qu'elles s'opposent a 1'influence des impérialistes étrangers - des européens surtout - elles sont a même a invoquer le sentiment xénophobe, Elles sont en plupart plus rapprochées aux classes inférieures que les représentants du capitalisme. Elles sont capables a invoquer le mécontentement croissant parmi les masses en vue de leur position économique et sociale. L'influence occidentale-a touche les masses urbaines et rurales, en general, suffisamment pour produire le désir d'une amelioration de leur condition'. Des devises socialistiques ont trouble la resignation a la misère, proverbiale a 1'Orient, Les classes nouvelles ont acquis partout une certaine force en se procurant quelque appui parmi les masses, surtout dans les villes, mais a un certain dégrê aussi dans la campagne,

Le désavantage des classes nouvelles est principalement, qu'elles manquent encore dans plusieurs pays orientaux les qualités et 1'experience requises pour gouverner sans assistance des repré- sentants de l'ancien régime. Souvent, les nouveaux intellectuels n'étaient pas adrais, sous le régime colonial ou féodal, aux postes de responsabilité en nombre suffisant; leur incompetence doit être attribuée a une negligence des gouvernements coloniaux;

tout de même, elle existe. Et ii va sans dire que cette incompe- tence est exagêrée forteraent par ceux qui ont intérêt a prouver que leur presence est encore indispensable pour une période pro- longêe,

En tout cas, les classes nouvelles en Asie oriëntale ont évidem- ment acquis une importance suffisante, pour que les puissances

occidentales soient obligees de s'adapter a cette force nouvelle.

Partout dans les pays orientaux on voit que les puissances impé- rialistes dans le dessein d'exercer une certaine influence éco- nomique et culturelle, passent un accommodement avec les nouveau- venus. Seulement en reconnaissant les aspirations nationalistes, en affirmant 1'autonomie politique des pays nationaux, les puis- sances occidentales sont capables de retenir une position dans ce territoire, Aucune puissance occidentale ne peut ignorer ce fait. Aucun pays occidental ne peut s'eloigner trop de la ten- dance générale.

En Indonesië, -il y a quelques traits spéciaux auxquels je vou-

drais attirer votre attention. Avant la guerre on trouvait,la

aussi, un nationalisme vigoureux, qui avalt atteint toute la

classe des intèilectuels et demi-intellectuols. Les masses

étaient atteintes plus superficiellement des idees nouvelles du

nationalisme et du socialisme; n'en dêplaise,une certaine re-

pugnance contre les dominateurs non-islamiques êtait présente

dans plusieurs contrées.

- 2 -

Le gouvernement a manque plusi^^-urs occasions do montrer une cer- tiine libêralitö vers les forces nationalistes. Sur tout pendant les dernières annéesavant la guerre Asiatique 1'attitude du gou- vernement êtait tres negative envers tous ceux qui exprimaient un désir de réformes politiques. Les övênements après 1'occupa- tion Japonaisesont attribuables jusqu'un notable dégré a M, VVelter, Ministère des Colonies depuis 1939 i qui n'a rien fait pour gagner la confiance dans nos intentions de la part des nationalistes In- donésiens. Maintenant, M, Welter a été une des figures principa- les dans la Hollande, qui se sont opposées au rapprochement entre notre gouvernement et celui de la République.

Un autre trait particulier a 1'Indonesië était, que la classe dominative en Indonesië consistait, avant la guerre, surtout des européens, y compris les metis. Le nombre des européens excédait, en Indonesië, substantiellement leur nombre dans les autres pays Asiatiques. Par contre, le nombre des Indonêsiens, tenant des postes de responsabilité, était extrêmoment maigre. Ii'education européenne n'avait fait des progrès que depuis le commencement du siècle. Le commerce interne était presque entièrement dans les mains des chinois. Les grandes entreprises européennes n' employaient, au sommet de leur pyramide hiérarchique, que les européens, Seuleraent, dans la sphere gouvernementale des Indonc- siens, en plupart membres des families nobles, occupaient des hautes postes, Mais la aussi, les fonctionnaires les plus res- ponsables êtaient, pour la plupart, des européens et des metis.

Pendant 1'occupation japonaise le nationalisme a fait des progrès énormes. Les fonctionnaires européens êtaient internes prosque tous immédiatemont après l'arrivée de l'ennemi. Les japonais man- quaient 1' experience et la cpnnaissance du pays et du peuple

requises pour réglcr les affaires. I'ls êtaient contraints a faire usage des Indonêsiens a un dégré jusque la inconnu. La nouvelle classe des Indonêsiens cultivês a,ainsi, acquis 1'opportunité a apprendre de prendre soin de ses propres affaires. Puis, les ja- ponais ont essayé, après qu'il fut apparent qu'ils allaient perdre la guerre, a renforcer le nationalisme des peuples asia- tiques, dans l'espcrir d'en faire usage pour élever une grande armee, Bien des nationalistes., comme Soekarno et Moh. Hatta, se sont prêtés a ce jeu, pour activer le sentiment nationaliste parmi les masses et pour augmenter 1'influence du mouvement na- tionaliste sur le peuple. De cette fa^on, ils ont réussi a c<.n- struire un mouvement politique d'une puissance suf fisante pour s'opposer, après la capitulation japonaise, avec succes a la

restauration des hollandais dans leur position d'avant la guerre.

La République est la materialisation de l'idée nationaliste in- donésienne. Malheureusement sa naissance était accompagnée des exces, de faits terroristes ves les européenip et metis, femmes et enfants compris, vers les chinois, vers les indonêsiens Chre- tiens. Ces évënements ont contribuê a 1' accroissement des ennemis de la République. Il est difficile pour les parties intéressêes de comprendre qu'ils assistaient a une revolution sociale d'im- portance historique et que la naissance d'une nouvelle société est toujours accompagnée de douleurs d'enfanteraent. Les influ- ences japonaises dans les premiers jours d'existence de la Répu- blique donnaient un prétexte pour la décrier comme fasciste.

Par la faiblesse militaire de la Hollande et de 1'Angleterre, qui n'avaient pas assez de troupes pour annihiler la République, celle-ci obtint 1'opportunité de se consolider dans une certaine mesure. Quelques politiciens extrêmement habiles, comme Soetan Sjahrir et Sjarifoeddin, prirent la haute main. lis succédèrent a êtablir une certaine controle sur les iles de Java et de Su- matra, Le gouvernement nêerlandais êtait oblige de chercher un accord avec la République, Quelques hommes d'Etat, qui faisaient part du premier gouvernement après 1'occupation allemande, comme le premier Schermerhorn et le ministre des territoires d'outre-mer Logemann sentaient la nécessité politique de s'entendre avec la

•nouvelle classe des intellectuels indonêsiens. La plupart des

l a p r e s s i o n i n t e r n a t i o n a l e e t h o l l a n d a i s y c o n s e n t i t s e u l e m e n t s o u s

en vue de n o t r e f a i b l e s s e m i l i t a i r e . ^ _

Ce sont les adherents ^ - - / ; i - a ^ : e ! \ ï : r r r S ? n s 1 a n r r

c o l o n i a l , s i n o n dans un f^'^'^J°^^^;"^^g;é j u s q u ' i c i , e t q u i ont sens s o c i a l e t ^conomique q u i ont gagn j 4 ^^ R ê p u b l i q u e , c a u s e l a t r a g é d i e du 2 1 ^ u x l l e t En n é g o c . a n ^^^ ^ ^ ^ ^ ^ ^^ ^ ^ ^ ^ ^ i l s 6 t a b l i r e n t une f o r c e m i l . t a i r c - - - ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ , ^^ R ê p u b l i q u e ^

En dominant l o s p o r t s e t l a f ^ l l l l ^ ^ ^ux H e s comme Borneo i l s s u f f o q u è r e n t son ^ f- ^ ^ " ^ % ^ J " ° ^ ° f ^ : ' , e ; u s a p r è s l a g u e r r e comme

e t C e l e b e s , oü l e s ^'-^l^^^^^-'^ t'TtTtl oü ï e s féodaux e x e r c e n t une g o u v e r n a n t s , i l s ^ t a b l i r e n t ^des M a t s ou 1 ^^ ^^^^^^^ ^^

I r a n d e i n f l - n c e Les - g o c i a t i o n s a v a i c n t P ^ ^ ^ ^ ^^,^ e t ^ d e - i - - / ! ; - i : : : : ; : e ^ d : a Képubiiqu^

. e s c o m p l a i n t e s s u r l e s c o n t r a v e n t i o r ^ d e s a c c o r s ^ e t ^ d e s ^ t r e v ^ du c o t ê de l a R ê p u b l i q u e s o n t ^^^^^;^J:^;^^^.^f^,^^^^3 £ t a i t t r e s i n p a r - des fonctionnaires et des ^^^"^J'^f^^^^^^^res était évidente.

.aite.L-incompetence de tan d se. Ton tionn^^^ ^^^^^ ^^^^^^^^^

Les gouvernants de la K^puDiii compte des extremes .^ ces défauts. Tout de meme, il faut t.nir J^ ^ ê_

difficultés d'un Etat, - - % ^ ^ / , ^ : S urtlïLent dl mo^de, sans pro- rience, isolé économiquement ^^ ^J^^^'^V^^^perts. C'est plutSt un .

,..tion i;;--f--'/;rsrSSrd:bLrLns ces drconstances

miracle que cei, ui.ii^ -- r

pendant deux ans. _

.. i..tre coté f - - - L n ^ L f ^ e f t::ïiu:erdf :i:^:s;. in^

:-o?ra^:rirRlp:bï :r.u^.egard des ral^

négociations, la Rêpublique ^^^^^^^^'^^^ reprocher a lui-même . Bien gouvernement a beaucoup de ^^^'f ^ ^ , ^ ^ ^ ^ ^ ^ 1 officieux contribu- "

des mesures et des '^«"'"^"^''^^"f^ ^ " ^ ^ " ^ e la part des Indonêsiens.

. __.. i -1. .^,?-+Nnnne de nos intentions ae ia i-ait

aient a la méfiance de nos ^^^^f^^^^^^^^^t, n'êtaient absentes Les contraventions d-^f^-f^,f^,\°J:^ ^oÏns nombreuses que celles

non plus. Peut-etre ^ H e s étaient D i n importantes de la Rêpublique Par ?°f/^^^^f f/^rf/oires entiers, produisant

sous ie rapport ^-nomique. Des terri.u^.^ ^^ -^^^^, ^. ^^^^^^^^

Ie sucre, étaient annexes. Et la situation

après coup. . . „ ce sont les considerations ^conomiques a - s i ^ qui ont mene^notre^ _

gouvernement sur Ie ^ ^ ^ ^ ^ 'loo OoS soidats a épuisé notre fonds

£a formation d'une ^ ^ é e de 100 000 soldats P ^^^ ^^ ^^^^^^^

de devises. Sans ^' ^^^P °y^*'^^i°^,"'/,/e °ous L ^ même exister - nous ne pouvons c o n t m u e r , P^^^^'^f Lïïandais . La demande d'une a i - i ^^^ ^°^^!^,re°L \e'trr°rito e'de'Sfv^et Sumatra que la Ré-

gendarmerie mixte sur i- territ autorité de facto re-

?ubli.- a -P--rpri:s^;pSLir:rdÏÏ'plantations. A la fin

r n ' : ' p : s vLfu^acc'epter^e^i^que de négociations prolongees.

M n s i ! on a essayé de forcer Ie développement .

- . 1 . . movens de chercher une solution paisible n étaient

^ '"^^ ^"^"" I L i s é s Par la complaisance et la faibless.e de la.

pas encore ^-P^^^^^' ' ^^p^""-, _ demandes de notre gouvernement Rêpublique l--^^-^^3^^:Lt:ian:;on a couru Ie risque d'une

avaient ete f^c^°^^°®^- "'^\. ^,. , •„„„ AQ java et Sumatra - cefe . . • destruction de toutes 1^;; P j ^ ^ ^ t ' ^ ° f , / % , I couru Ie risque d'une S ï ^ l ' l n t e n^t-onai ; 1 m:nde'1nt:r;ational évidemment n'accepte

debacle 1^^^^'"^^^''-°;^^:':' 3 pour la restauration d'une puissance plus - recours ^ J ^ ^ ^ , , , éternelle du peuple indon sien : f v : r r i : ; h ^ l L n d X . Et on a couru Ie risque d'un grand mecon-

tentement parmi Ie peuple holiandais.

_ ^ _

Le plus grand danger est qu'en repoussant l>-s républicains, nous avons repousse la nouvelle classe des nationalistes, Pour se te- nir debout. a 1'Indonesië, la Hollande serait obligee d'appuyer, dorénavant, sur la classe feodale. C'est un appui trop faible dans les circonstances actuelles. Une puissance étrangère, qui cherchera 1'appui de la classe nouvelle, gagnera.

C'est pourquoi l'action du 21 juillet était pire qu'une injus-

tice. C'était une bêtise. Nous luttons pour que notre peuple

revienne sur ses pas avant qu'il soit trop tard.

PROCLAMATIE

aan het

IDËRLAISE

VOLK

Aan het Nederlandse volk

Diepgeschokt en van droefheid'vervuld, nu de Neder- landse regering gewapenderhand tegen de Indonesi- sche Republiek optreedt, gevoelen Bestuur en Raad van Overleg der Vereniging Nederland—^Indonesië het als hun taak, ons volk te vermanen tot ernstige be- zinning op de betekenis der gebeurtenissen van het ogenblik.

Bij de overeenkomst van Linggadjati, gesloten omdat partijen, gelijk zij het uitdrukten, het oprechte ver- langen koesterden de goede betrekkingen tussen de volken van Nederland en Indonesië te verzekeren in nieuwe vormen van vrijwillige samenwerking, werd het geweld als middel buiten de deur gezet. Sedert dien zijn aan beide zijden fouten begaan, die tesamen een vlotte uitvoermg der door de vertegenwoordigin- gen van beide volken aanvaarde overeenkomst in de weg hebben gestaan.

Tot die fouten aan Nederlandse zijde moet gerekend worden de ultimatieve toon der gestelde eisen, het volkomen nalaten van enige vermindering der Neder- landse troepenmacht, en het halsstarrig vasthouden aan de instelling ener gemengde gendarmerie of bij- zondere politie, ook nadat d e regering van de Repu- bliek Indonesia alle Nederlandse eisen vervat in de ultimatieve nota van 27 Mei van de Commissie- Generaal had ingewilligd, met uitzondering van het bovengenoemde onderdeel.

Bestuur en Raad van Overleg der Vereniging treden niet in beoordeling van de juridische argumenten, waarmee de regering zulk een gendarmerie of ge- mengde politie verdedigt, doch stellen nadrukkelijk vast, dat, niets h u n begrijpelijker en redelijker voor- komt dan dat de Repubhkeinse regering, eenmaal in Linggadjati als uitoefenende het feitelijke gezag over Java en Sumatra erkend, overwegende bezwaren ge- voelt tegen een politieregeling, die Nederland op Repu- blikeins gebied de feitelijke zeggenschap beoogt te verlenen. Door zulk een regeling te eisen wakkerde

de Nederlandse regering het noodlottig wantrouwen aan, dat aan de uitvoering van Linggadjati meer dan iets anders in de weg staat en waarover diezelfde regering zich thans zo bitter beklaagt.

Erkenning van de ernst der gerezen moeilijkheden brengt evenwel naar de diepe overtuiging van Bestuur en Raad onder geen enkel beding mee, dat een geweld- dadige oplossing daarvan rechtvaardiging zou k u n n e n vinden. Integendeel, met een gewelddadige oplossing wordt het gehele fundament van Linggadjati onder- mijnt, het wantrouwen tot haat aangewakkerd, niets opgelost en veeleer een situatie geschapen, die vreed- zame en vrijwillige samenwerking voor onafzienbare tijd onmogelijk maakt.

Dat de Nederlandse regering, zonder raadpleging van het parlement, tot gewelddadigheden tot de Republiek is overgegaan, betekent derhalve de verlating van de weg van Linggadjati en vervult talloze Nederlanders, die zich de jaren van de oorlog met smart herinneren, met een besef van schaamte jegens het Indonesische volk.

Bestuur en Raad van Overleg der Vereniging Neder- land—^Indonesië verwerpen de karakterisering van deze gewelddadigheden als ,,politioneel optreden", zulks te nadrukkelijker, nu uit de eerste officiële legerberichten reeds is gebleken, dat er op Java sprake is van omvangrijke operaties, blijkbaar ten doel hebbend de Republiek Indonesia te verdelen en te verlammen. 'Wie nog niet in oorlogspsychose ge- vangen is, beseft dat hier niet van politioneel optreden maar van een grootscheepse aanval op het gebied van de Republiek kan worden gesproken.

Onder deze verbitterende en verbijsterende omstan- digheden vermanen Bestuur en Raad ons volk tot bezinning op het destructief karakter der thans door de regering aanvaarde politiek, bezinning waarvan de uitingen even waardig als ondubbelzinnig dienen te zijn. Alleen zo kan het volk ertoe bijdragen, dat de regering terugkere van haar dwaalwegen tot de poli- tiek van overleg, die ter onzalige ure is verlaten.

Besef, dat de Indonesische zaak ook Uw zaak is. Geef uiting aan U w verontrusting over de geweldspolitiek der regering. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaaft..

Bestuur en Raad van Overleg

van de Vereniging Nederland—Indonesië Amsterdam, 22 Juli 1947.

Allen, van welke politieke of religieuze overtuiging ook, die instemmen met de voorgaande proclamatiej sluiten zich aaneen in de Vereniging Nederland—

Indonesië, Keizersgracht 462, Amsterdam (Centrum)

Sticht Actie-comité's tegen het geweld in Indonesië Steunt haar Linggadjati-fonds.

S t u u r t persoonlijke en uit de bedrijven collectieve adhaesie-betuigingen naar de Vereniging Nederland—

Indonesië, Keizersgracht 462, Amsterdam-C.

In naam van het recht, In naam van de vrijheid,

In naam van de vrede. — A a n ons de overwinning.

Sluit U aan bij de Vereniging Nederland—Indonesië.

Ondergetekende geeft zich hierbij op aan de Vereni- ging Nederland—Indonesië, Keizersgracht 462 Am- s t e r d a m - C , tel. 35014.

Als lid van de Vereniging (minimum contributie ƒ 2.50 per j a a r ) .

Ondergetekende wenst de snelle en radicale uitvoe- ring van Linggadjati te steunen door:

Het storten van ƒ in het Linggadjati-fonds van de Ver. Nederland—Indonesië. Giro no. 321221.

Naam: , Adres:

Woonplaats:

Handtekening:

WAARVOOR

DEMONSTREREN WIJ?

DE BRUG DJAMBATAN

PAMFLETTENREEKS - No. 2 - JUNI 1947 UITGAVE VERENIGING NED.INDONESIË

PRIJS 10 CENT

WAARVOOR DEMONSTREREN WIJ?

Over de uitwerking van Linggadjati zijn meningsverschillen ont- staan, zoals die ontstaan bij de uitwerking van welk basis-accoord ook. En deze meningsverschillen moeten evenzeer langs de weg van vreedzaam overleg worden opgelost als de hoofdpunten van het conflict Nederland—Indonesië door de opstelling van het basis-accoord van Linggadjati tot oplossing zijn gebracht.

Over deze uitwerking van Linggadjati mogen wij geen oorlog gaan voeren, zomin als wij een overeenkomst door geweld mogen afdwingen.

Op basis van het door beide partijen aanvaarde accoord van Linggadjati, uitgaande van de door de Commissie-^Generaal ge- dane voorstellen en het redelijke Republikeinse antwoord, moet in snel tempo en met doorbreking van het wederzijdse wantrouwen verder worden onderhandeld tot overeenstemming is bereikt.

Dit is de enige zedelijk verantwoordde en politiek reële weg.

Ieder die van deze weg afwijkt veronachtzaamt het U.N.O.-hand- vest en sluit zich door zijn drijven naar oorlog en het toepassen van een geweldspolitiek buiten de internationale rechtsgemeen- schap. Hij bewijst daarmee het vaderland een slechte dienst.

Het met alle kracht protesteren tegen deze politiek ran oorlog en geweld en het eisen van een vreedzarne oplossing ia daarom niet alleen een democratisch recht vuLar een nationale en inter- nationale plicht.

Maar daarnaast waarschuwen wij ook daarom zo ernstig tegen een geweldadig ingrijpen, omdat dit voor vele jaren de onder- gang van Java en Sumatra, ja van geheel Indonesië, als produc- tieland zou betekenen. Immers de Republikeinen zouden zich er dan niet toe beperken zonder verzet terug te treden, zoals dit bij Modjokerto en Perong is gebeurd, als gevolg van h u n kon- sekwente vredespolitiek, maar zij zullen de oorlogsmethode der verschroeide aarde en de guerillastrijd toepassen, terwijl de bevolking der Malino-gebieden hierbij niet achter zal blijven.

Dit betekent dat krachtstations, fabrieken, spoorbruggen enz.

zullen worden opgeblazen, steden en opslagplaatsen in brand zullen worden gezet, plantages gerooid of op andere wijze ver- nield, kortom dat alle productiemiddelen en voorraden welke onze verarmde wereld zo nodig heeft, zullen vernietigd worden.

Hierby komt dat direct een groot gevaar voor epidemiën e.d.

ontstaat, zoals het gebeurde in Frans-Indo China aantoont. En wat de guerillastrijd betreft, het gebeurde op Bali en in Zuid- Celebes hebben wel aangetoond, dat deze niet alleen het leven kost aan duizenden Indonesiërs, maar ook aan tientallen Neder- landers en dat ze een verblijf van Nederlanders op de plantage^

hoogst onveilig zo niet onmogelijk maakt.

2

Jo

Het protesteren tegen een politiek van oorlog, geweld en bezet- ting en het eisen van een vreedzame oplossing door een compro- mis is daarom niet alleen een democratische plicht, maar een nationaal en internationaal belang.

Om dit met overtuigingskracht en vastberadenheid aan onze mede-burgers te zegen, demonstreren wq op initiatief van de Vereniging Nederland-Indonesië.

Tegen oorlog en geweld!

Vóór directe vermindering van de troepensterkte.

Vóór overleg!

Het Nederlandse volk wenst vrede en vrijwillige samenwerking, maar de reactie drijft openlijk naar militair geweld, de bezetting van nieuwe delen van Java en Sumatra, de vernietiging van de Vrije Republiek Indonesia.

Daarom spreken wij uit dat wij een beslissing van de hangende economische en politieke vraagstukken met gebruikmaking van geweld niet wensen.

Daarom verklaren wij dat de Nederlandse troepenmacht in Indonesië aanstonds dient te worden teruggebracht tot een sterk- te, die niet voor offensieve doeleinden kan worden gebruikt en derhalve van Indonesische zijde niet als een bedreiging k a n wor- den gezien.

Wij menen dat daardoor de ernstige vertrouwenscrisis in zoverre kan worden overwonnen, dat een sfeer ontstaat, welke vrucht- baar is om op korte termijn door middel van voortgezette vreed- zame onderhandelingen, uitgaande van de nota's, welke tussen de Commissie-Generaal en de Indonesische delegatie gewisseld

• zijn, te komen tot een snelle en loyale uitvoering van het ac- coord van Linggadjati.

Daarom doen wij in het aangezicht van de onvoorstelbare ram- pen, welke onze beide landen zouden treffen bij een gewapend conflict een hartstochtelijk beroep op beide volken, op de beide regeringen en op de beide delegaties om het smalle en moeilijke pad van de vreedzame onderhandelingen te blijven bewandelen tot een compromis is bereikt.

Maar, Linggadjati is nog in gevaar!

Linggadjati moet verdedigd worden!

Daarom bouwen en versterken wij vooruitstrevenden van Ne- derland, volgens de beproefde methode, dat vele kleintjes één grote maken, met één slag het instrument, n.l. de vereniging Ne- derland—Indonesië, dat mede beheersend kan zijn voor de blij- vende band van vriendschap en samenwerking tussen Nederland en Indonesië niet alleen, m a a r dat met de woorden van Prof. J.

Romein, het orgaan is van voortdurende waakzaamheid met be- trekking tot het conflict Nederland—Indonesië.

Gezien de ernst van de toestand, achtte de vereniging het niet alleen haar plicht, in hét volle bewustzijn van haar verantwoor- delijkheid om een demonstratieve beweging onder het Nederland- 3

se volk te ontketenen, maar waagde zij in overeenstemmmg met haar traditionele strijd voor een vreedzame oplossing der ge- schillen met Indonesië, een poging, om een constructieve bijdrage te leveren, teneinde uit de heersende impasse te geraken.

Want er rezen niet alleen in de Republiek, maar ook bij ons progressieve Nederlanders van verschillende religieuze en poli- tieke overtuiging, zeer ernstige bezwaren tegen belangrijke on- derdelen van de voorstellen, zoals deze in de nota van de Commissie-Generaal zijn neergelegd.

Daarom richtte zij enige dagen voor het Republikeinse antwoord bekend was de volgende

en brief aan de Raad van Ministers.

Amsterdam, 6 J u n i 1947 Excellenties,

Het Landelijk Bestuur van de Vereniging Nederland—Indonesië heeft de eer, zich eerbiedig tot U te wenden met het navolgende:

1. De Nota betreffende de uitvoering van de overeenkomst van Linggadjati, op 27 Mei j.l. namens de Commissie-Generaal aan- geboden aan de Republikeinse delegatie te Batavia (Bijl. Hand.

2e Kamer, zitt. 1946—'47, no. 475) geeft reeds door de toon, waarin zij is gesteld, blijk van de impasse, waarin de onderhandelingen tussen Nederland en de Republiek zijn geraakt. De ultimatieve bewoordingen van het stuk, die sterk doen denken aan een een- zijdige wilsoplegging, vormen een ernstige terugtred, vergeleken bij de phase, voorafgaande aan de ondertekening der Linggadjati- overeenkomst, welke gekenmerkt werd door een erkenning van de Republiek als gelijkwaardige verdragspartner.

2. Gezien de ernst van de toestand, acht de Vereniging het haar plicht, in overeenstemming met haar traditionele strijd voor een vreedzame oplossing der geschillen met Indonesië, een poging te wagen, om een constructieve bijdrage te leveren, teneinde uit de heersende impasse te geraken. Zij meent dit doel het beste te kunnen dienen, door in deze open brief een aantal opmer- kingen te maken, waartoe de inhoud van bedoelde nota haar aanleiding geeft. Daartoe is naar haar oordeel te meer aanlei- ding, nu in <ie nota, zowel als in de daarop gevolgde verklaring der Nederlandse Regering van 2 Juni j.l., niet duidelijk is uit- gesproken, welke weg-zou dienen te worden bewandeld, indien deze voorstellen door de Republikeinse Regering mochten worden verworpen en op welke „andere wijze" de Nederlandse Rege- ring, overeenkomstig haar verantwoordelijkheid, zal streven naar een oplossing van de „onhoudbare toestand, welke thans in In- donesië bestaat". De Vereniging wil uiting geven aan de ernstige bezorgdheid, bij een deel van het Nederlandse volk ontstaan, tengevolge van deze onzekerheid. Zij meent, dat een critische beschouwing van de inhoud dezer nota de te volgen weg — of juister: de in elk geval niet te volgen weg — duidelijk naar voren doet springen.

4

3. Voorop moge worden gesteld, dat de Vereniging een spoe- dige uitvoering van de Linggadjati-overeenkomst, niet in de . laatste plaats uit economische overwegingen, met de Commissie-

Generaal en de Nederlandse Regering zeer urgent acht.

4. D e Vereniging stemt in met het voorstel, om thans reeds over te gaan tot de schepping van federatieve organen, met voor- lopig gezag bekleed, ten behoeve van de samenwerking op eco- nomisch, staatkundig en bestuurstechnisch gebied. Zij meent echter, dat het aantal zetels, overeenkomstig de Nota der Com- missie-Generaal voor de bedoelde organen toe te kennen aan de Republiek en aan de verschillende z.g. ,,Malino-gebieden", te weinig rekening houdt met de overwegende betekenis van^^Java en Sumatra uit economisch en cultureel oogpunt, en een te groot relief verleent aan staatjes, na de parafering en deels zelfs na de ondertekening der Linggadjati-overeenkomst gesticht, zon- der overleg met de Republikeinse Regering.

Zij meent, dat bij het instellen van de bedoelde federatieve en andere overkappende organen de volgende richtlijnen in ieder geval behoren te worden in acht genomen:

a) In alle federale organen en andere overkappende organen, hetzij op te richten ten behoeve van het algemeen bestuursbe- leid, hetzij voor samenwerking op concreet gebied, dient ten minste de helft der zetels toe te vallen aan de Republiek.

b) Besluiten behoren door al deze organen niet eenstemmig, doch bij gewone meerderheid van stemmen te worden genomen.

c) Geen hogere beslissingsmacht mag worden toegekend aan lichamen, waarin de Republiek niet voor tenminste 50% is vertegenwoordigd. Ook een veto-recht of beslissingsrecht van de vertegenwoordiger der Kroon zou met dit beginsel in strijd komen.

d) West-Borneo, na de Linggadjati-overeenkomst gesticht, zonder overleg met de Republiek en dus in wezen in strijd met de klaarblijkelijke bedoeling van artikel 2 der Linggadjati-overeen- komst en slechts een dun bevolkt gebied omvattend, komt als zodanig voor vertegenwoordiging in overkappende, al of niet federale organen, niet in aanmerking.

Vertegenwoordiging van de staat Oost-Indonesië in de bedoelde organen is slechts aanvaardbaar, indien wordt gestreefd naar een zo snel mogelijke democratisering van het bestuur in dat gebied, mede in die zin, dat ook aanhangers der Republiek zich in dit territoir vrij mogen uiten en vrij mogen bewegen.

e) De Nederlandse vertegenwoordigers, die eventueel deel zul- len uitmaken van de in te stellen federatieve of andere overkap- pende organen, zullen bekend moeten staan als uitgesproken voorstanders van een vooruitstrevende politiek en als zodanig aannemelijk moeten zijn voor de Republikeinse Regering.

5