TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK
Reitdiep College Kamerlingh Onnes HAVO
VWO
Plaats : Groningen
BRIN nummer : 13ZU|C1
BRIN nummer : 13ZU|00|HAVO
BRIN nummer : 13ZU|00|VWO
Onderzoeksnummer : 286282
Datum onderzoek : 19 november 2015 Datum vaststelling : 18 maart 2016
De Inspectie van het Onderwijs heeft op 19 november 2015 een tussentijds kwaliteitsonderzoek uitgevoerd op het Reitdiep College, vestiging Kamerlingh Onnes, afdelingen havo en vwo naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling.
Per 1 januari 2010 is het openbaar onderwijs in de stad Groningen
verzelfstandigd en ondergebracht in de stichting: de Openbaar Onderwijs Groep Groningen (O2G2). Kamerlingh Onnes is één van de vestigingen van dit bestuur als een openbare school voor havo en vwo. De school is gehuisvest in een recent verbouwd gebouw in de buurt van het Noorderstation. Er gaan rond de 950 leerlingen naar deze locatie, evenwichtig verdeeeld over beide
afdelingen. Kamerlingh Onnes vormt samen met twee andere scholen (Simon van Hasselt en Leon van Gelder) onderdeel van het Reitdiep College.
De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende.
Tijdens eerder uitgevoerde kwaliteitsonderzoeken in voorafgaande jaren op beide afdelingen stelde de inspectie tekortkomingen vast in de opbrengsten en het onderwijsleerproces en zijn kritische opmerkingen gemaakt met betrekking tot de kwaliteitszorg op het Kamerlingh Onnes. Deze zijn onder
meer beschreven in eerdere rapporten van bevinding en in het meest recente inspectierapport dat is vastgesteld op 10 november 2014. De kwaliteit van het onderwijs is toen opnieuw als zwak beoordeeld en wij hebben ons toezicht geïntensiveerd. Intensief toezicht betekent dat wij met het bevoegd gezag afspraken hebben gemaakt over het verbetertraject. Deze afspraken staan beschreven in een zogenaamd toezichtplan. Prestatieafspraak met de afdeling havo was dat de opbrengsten in september 2015 weer van voldoende niveau zouden moeten zijn en voor de vwo zou dat moeten gelden in mei 2016.
In het kader hiervan voeren wij nu een tussentijds onderzoek uit om na te gaan in hoeverre de in het toezichtplan opgenomen tekortkomingen zijn opgeheven en aan de afspraken is voldaan.
Het tussentijds kwaliteitsonderzoek is gebaseerd op afspraken vastgelegd in het definitieve rapport van bevindingen vastgesteld op 4 december 2014 en nader gemaakte afspraken met het bestuur omtrent vervolgtoezicht. De nader
1. INLEIDING
Aanleiding
Onderzoeksopzet
Pagina 3 van 10
gemaakte afspraken houden onder meer in dat de kwaliteit op de volgende indicatoren van voldoende kwaliteit zal zijn: opbrengsten, onderwijsleerproces en kwaliteitszorg. Daarom zijn deze indicatoren onderzocht.
Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten:
• Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd.
• Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd samen met teamleiders van de school.
• Wij hebben gesprekken gevoerd met de directie, leraren en leerlingen.
• Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en een terugkoppeling gegeven aan de aanwezige leraren.
In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het
vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven.
Opbouw rapport
Onze conclusie voor Kamerlingh Onnes, afdelingen havo en vwo is als volgt:
De kwaliteit van het onderwijs is op de afgesproken onderdelen verbeterd. Dit betekent dat de school zich in positieve richting ontwikkelt. Wij handhaven echter het toezichtarrangement zwak, omdat de opbrengsten voor beide afdelingen op het moment van het onderzoek nog onvoldoende zijn. Weliswaar zien wij ook hier verbeteringen en daarom is de afspraak gemaakt dat op grond van de resultaten van het lopend examenjaar, zodra deze bekend zijn, opnieuw zal worden bezien of het traject van geïntensiveerd toezicht kan worden
beëindigd.
2. CONCLUSIE EN TOEZICHTARRANGEMENT
Kwaliteit
Pagina 5 van 10
In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit van de onderzochte aspecten zijn gekomen.
Eerst ziet u het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan.
Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe.
We hebben van Kamerlingh Onnes op basis van het onderzoek een positief beeld overgehouden. De school heeft na een aantal moeizame jaren haar draai
gevonden, heeft ambities geformuleerd en is een nieuwe weg ingeslagen. Dat vertaalt zich onder meer in een plezierig schoolklimaat, in
succesvolle verbeteringstrajecten met betrekking tot de kwaliteit van het onderwijs en een meer zichtbare aansturing. De doorwerking van deze positieve ontwikkelingen is echter nog niet zichtbaar in de opbrengsten zoals die door de inspectie wordt berekend. De verwachting is dat dit wel de uitkomst zal zijn in september 2016.
In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is.
Legenda:
1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende
4. goed
5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten)
Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score
‘ja’ of ‘nee’.
3. BEVINDINGEN
3.1 Algemeen beeld
3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel
De indicatoren voor de opbrengsten zijn voor de twee onderwijssoorten apart gescoord. De overige indicatoren (vanaf 4.3) gelden voor beide afdelingen.
13ZU|00|HAVO - HAVO
De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de
kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden 1 2 3 4 5
•
•
•
• 1.1 De leerlingen behalen in de onderbouw het
opleidingsniveau dat mag worden verwacht.
1.2.4 De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding havo.
1.3.4 De leerlingen van de opleiding havo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht.
1.4.4 Bij de opleiding havo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau.
13ZU|00|VWO - VWO
De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de
kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden 1 2 3 4 5
•
•
•
• 1.1 De leerlingen behalen in de onderbouw het
opleidingsniveau dat mag worden verwacht.
1.2.5 De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vwo.
1.3.5 De leerlingen van de opleiding vwo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht.
1.4.5 Bij de opleiding vwo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau.
De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod
eigen te maken 1 2 3 4
• 4.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd.
Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat
tot leren en ontwikkeling 1 2 3 4
•
•
•
• 7.1 De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw.
7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg.
7.3 De leerlingen zijn actief betrokken.
7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces.
Pagina 7 van 10
Het kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: de opbrengsten, het onderwijsleerproces en de kwaliteitszorg.
de opbrengsten
De opbrengsten zijn van doorslaggevende invloed geweest op het besluit tot het handhaven van het geïntensiveerd toezicht op de school. De rendementen van de onderbouw en van de bovenbouw zijn onvoldoende. In een eigen analyse geeft de school hiervoor diverse verklaringen. Belangrijkste daarvan is een ruimhartig plaatsingsbeleid, het bieden van kansen aan leerlingen. Voor een grote groep leerlingen bleek dit echter te hoog gegrepen en dat heeft effect op
De leraren stemmen hun didactisch handelen af op verschillen
tussen leerlingen 1 2 3 4
•
• 8.2 De leraar stemt de instructie af op verschillen tussen
leerlingen.
8.3 De leraar stemt de verwerking af op verschillen tussen leerlingen.
De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten 1 2 3 4
•
• 12.1 De school evalueert systematisch de opbrengsten.
12.2 De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten.
De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces 1 2 3 4
•
•
• 13.1 De school evalueert systematisch het onderwijsproces.
13.2 De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces.
13.3 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces.
Nalevingsindicatoren 2013 ja nee
•
•
• N1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de
inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de onderzochte onderdelen (WVO, art. 24c en 24a).
N2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de onderzochte
onderdelen (art. 24c en 24 WVO).
N4 Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en deze documenten bevatten de onderzochte onderdelen (Eindexamenbesluit art. 31).
3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel
zowel het onder- als bovenbouwrendement. Voor het negatieve
bovenbouwrendement geldt ook het te weinig planmatig en opbrengstgericht werken in het verleden. Op basis van deze eigen analyse heeft de school interventies gepleegd met als uitkomst dat de rendementsgegevens het laatste jaar wel verbetering vertonen, maar in de berekening van het gemiddelde over de afgelopen drie schooljaren nog als onvoldoende uitkomen.
De gemiddelden van het centraal examen van de havo en het vwo liggen voor de laatste twee examenjaren (Opbrengstenkaart 2014 en 2015) op het landelijk gemiddelde. De centraal examencijfers tonen voor beide afdelingen een
stijgende lijn.
We hebben ook gekeken naar de resultaten met de nieuwe berekeningswijze van de inspectie. Daar zijn betere resultaten te zien met betrekking tot het onvertraagd doorstromen in de onder- en bovenbouw. De plaatsing in het derde leerjaar conform het advies van de basisschool zal zich op basis van het
driejaars gemiddelde nog niet direct verbeteren. Of de score op het eindexamen ook voldoende wordt, is mede afhankelijk van de resultaten van het lopend examenjaar.
het onderwijsleerproces
De door ons geobserveerde lessen kenmerken zich door een plezierige sfeer. De lessen hebben in de meeste gevallen een heldere opbouw en voor de leerlingen is duidelijk wat er van hen wordt verwacht. Deze positieve aspecten zoals die ook in het rapport van november 2014 zijn verwoord, hebben we opnieuw kunnen constateren, met name ook waar het gaat om de goede verhouding tussen leraren en leerlingen. De versterking van de aandacht voor de individuele leerling en het enthousiasmeren en motiveren van leerlingen tot een actieve lerende houding heeft binnen de school veel meer aandacht gekregen, maar heeft zich nog niet zichtbaar vertaald in de dagelijkse lespraktijk bij alle leraren.
Er is aandacht voor sterkere en zwakkere leerlingen, er wordt een beroep gedaan op zelfstandigheid en zelfverantwoordelijkheid van de leerlingen, maar juist in de vwo-afdeling kan dit nog meer uitgewerkt worden.
Al met al vinden we dat de dagelijkse onderwijspraktijk voldoet aan de basale kwaliteitseisen, maar dat er volop mogelijkheden en kansen zijn om de kwaliteit op een hoger niveau te brengen.
de zorg voor de kwaliteit
Met de wijziging in de directie is de zorg voor de kwaliteit meer expliciet in de organisatie neergelegd door het benoemen van de noodzaak van sturing op resultaten en het nakomen van afspraken. Het team heeft zich hieraan gecommitteerd en de teamleiders hebben in dit proces een belangrijke rol en
Pagina 9 van 10
taak gekregen. De verbeteractiviteiten gericht op de kwaliteit van het primaire proces zijn planmatig ingezet. De vertaling van de visie op het onderwijs naar de dagelijkse onderwijspraktijk vraagt nog om een aantal keuzes waarbij het behouden van draagvlak en samenhang in het team aandachtspunten zijn. De verheldering van de verantwoordelijkheids- en verantwoordingsstructuur met als oogmerk een integrale aanpak van de kwaliteit van het onderwijs is nog niet in haar geheel uitgekristalliseerd. Dat betekent onder meer het aanspreken en het kritisch reflecteren op het persoonlijk functioneren van medewerkers, maar ook op dat van de organisatie in haar geheel.
Afspraken vervolgtoezicht
Op 14 juli 2016 zal een onderzoek naar kwaliteitsverbetering plaatsvinden.
Onderwerp van gesprek zijn de resultaten van het examenjaar 2015-2016 in relatie tot de voorgaande twee examenjaren. Het dan vigerende
onderwijsresultatenmodel is van toepassing.
