Hoe hebben jongeren de coronatijd beleefd? Ervaring van Rotterdamse jongeren tijdens de coronaperiode

(1)

Hoe hebben jongeren de coronatijd beleefd?

Ervaring van Rotterdamse jongeren tijdens de coronaperiode

(2)

Eerste peiling Jongerenpanel Rotterdam

2 Colofon

Uitgave I&O Research Piet Heinkade 55 1019 GM Amsterdam 020 308 48 00

www.ioresearch.nl

Rapportnummer 2021/236

Datum

November 2021

Opdrachtgever Gemeente Rotterdam

Auteurs

Suzanne Brookman

Laurens Klein Kranenburg

(3)

Inhoud

1. Ervaringen tijdens corona

2. Corona, jongeren en onderwijs

3. Vaccinatie en Europees coronapaspoort 4. Rol van jongeren

6

10

13

19

(4)

I&O Research voerde in opdracht van de gemeente Rotterdam een online onderzoek uit onder 1.380 Rotterdamse jongeren van 12 tot 26 jaar. Het thema was hoe jongeren de coronatijd hebben beleefd en hoe zij na corona verder willen gaan. Het onderzoek is uitgevoerd in augustus 2021.

Fysiek contact met vrienden en familie was tijdens corona een groot gemis

In de coronatijd, toen alle beperkingen van kracht waren, misten jongeren het fysieke contact met vrienden en familie. Het niet (spontaan) kunnen uitgaan of reizen ervoeren zij als een groot gemis. Ook het wegvallen van de normale dagindeling met fysiek onderwijs en sporten had een grote impact op hen. Dit waren ook de dingen waar zij het meeste naar uitkeken toen de

coronamaatregelen werden versoepeld.

Jongeren willen groot deel van de lessen weer fysiek, toch mag online wel blijven Ruim twee derde van de jongeren vond het niet zo fijn om alle lessen digitaal te volgen. Een derde van de universitaire studenten vond online college fijn, tegenover 22 procent van de hbo- studenten. Gevraagd naar de ideale verhouding willen scholieren ongeveer een kwart van de tijd online les en drie kwart van de tijd fysiek onderwijs. Bij studenten in het hoger onderwijs is deze verhouding ongeveer 30 procent online en 70 procent fysiek onderwijs. Ruim driekwart (78%) van de scholieren denken met online lessen minder geleerd te hebben dan met lessen in de schoolbanken. Voor studenten ligt dit aandeel iets lager (68%), waarbij driekwart van de hbo-studenten denkt dat ze minder hebben geleerd, terwijl dit voor 56 procent van de WO- studenten geldt.

Niet alle jongeren willen zich laten vaccineren, wantrouwen speelt een grote rol In augustus, toen het onderzoek werd uitgevoerd, hadden ongeveer zeven op de tien volwassen jongeren uit Rotterdam minimaal één prik van het coronavaccin gehad. Onder 12-17 jarigen lag de opkomst lager. Hoger opgeleide jongeren zijn vaker gevaccineerd dan lager opgeleide jongeren, wat deels te maken heeft met hun leeftijd en de vaccinatievolgorde (de jongste groep kwam later in aanmerking voor een prik). Onder jongeren die nog geen afspraak hadden staan, laat de helft zich niet vaccineren, twijfelt één op de vijf en gaat één op de drie het vaccin wel halen. Degenen die het vaccin weigeren, uiten met name twijfels over de effectiviteit van het vaccin, mogelijke bijwerkingen en de snelheid waarmee het vaccin is ontwikkeld.

4 Belangrijkste uitkomsten

Grote bekendheid met het Europese coronapaspoort

Acht op de tien jongeren hebben iets meegekregen van het coronapaspoort, waarmee het reizen binnen de Europese Unie mogelijk werd gemaakt. Bijna twee derde weet ook wat het coronapaspoort inhoudt. Hoger opgeleiden en 18-plussers weten vaak meer over het Europese coronapaspoort.

Rotterdamse jongeren zijn overwegend positief over de komst van het paspoort. Eén op de vijf vindt het een slecht idee.

Luister naar jongeren!

Jongeren willen meer betrokken worden, maar dit gebeurt nog onvoldoende.

Jongeren hebben sterk het gevoel dat er niet naar hen geluisterd wordt. Ook houden de bestuurders van Nederland naar hun idee geen rekening met jongeren. Rotterdamse jongeren willen graag iets voor de maatschappij betekenen, maar hebben in beperkte mate het gevoel dat het ook

daadwerkelijk gelukt is. Zelf zien de jongeren graag dat mensen zich aan de coronamaatregelen blijven houden en dat mensen in het openbaar vervoer een mondkapje blijven dragen. Het dragen van een mondkapje op school hoeft wat hen betreft niet.

Terug naar het ‘oude normaal’?

Een meerderheid (53%) van de jongeren wil dat alles hetzelfde wordt als vóór corona. Niettemin zijn er ook jongeren die iets willen meenemen uit de

coronaperiode, zoals de aandacht voor hygiëne, waaronder het (vaker) je handen wassen of desinfecteren. Het contactloos begroeten en de

anderhalve meter zouden ze in stand willen houden. Jongeren zijn zich door corona bewuster geworden van het belang van hygiëne en weerbaarheid tegen virussen. De coronamaatregelen die het reizen per vliegtuig of met de auto inperkten, hebben jongeren ook meer bewust gemaakt van de impact van hun reisgedrag op het klimaat.

(5)

Introductie

Aanleiding

De gemeente Rotterdam is benieuwd hoe jongeren de coronatijd hebben beleefd. Wat hebben ze gemist? En zijn er misschien positieve dingen waarmee ze willen doorgaan? Deze ervaringen gebruikt de gemeente bij het maken van nieuwe plannen voor en mét jongeren.

Methode

De doelgroep bestaat uit jongeren van 12 t/m 26 jaar die in de gemeente Rotterdam wonen. Zij zijn op verschillende manieren benaderd voor dit onderzoek. In de eerste plaats is een brief gestuurd naar een aselecte steekproef van 7.000 jongeren uit de Basisregistratie Personen (BRP). Zij ontvingen een persoonlijke uitnodiging om de vragenlijst online in te vullen.

Kinderen tot 16 jaar zijn benaderd via hun ouder(s) of verzorger(s). Verder hebben we jongeren geworven via het I&O Research Panel en sociale media (Facebook, Instagram en Snapchat). Ten slotte is een open link op de website van de gemeente “Rotterdam. Sterker door jongeren” geplaatst. De vragenlijst kon worden ingevuld tussen 28 juli en 30 augustus 2021.

Respons

In totaal hebben 1.380 Rotterdamse jongeren aan dit onderzoek meegedaan.

Dit is ruim voldoende om betrouwbare uitspraken te kunnen doen en een aantal uitsplitsingen te maken.

Analyse

Op de data is een weging toegepast naar geslacht, leeftijd en opleidingsniveau.

Dit betekent dat de kenmerken van jongeren in het onderzoek overeenkomen met de werkelijke verhoudingen onder Rotterdamse jongeren. Groepen die ondervertegenwoordigd zijn, krijgen een groter gewicht, terwijl

oververtegenwoordigde groepen een kleiner gewicht krijgen. Op deze manier zijn de resultaten representatief voor alle jongeren van 12 t/m 26 jaar in de gemeente Rotterdam, wat betreft deze achtergrondkenmerken.

Als percentages niet optellen tot 100 procent, is dit het gevolg van afrondingsverschillen.

Leeftijdsgroep Aantal %

12-15 jaar 221 16%

16-17 jaar 278 20%

18-22 jaar 389 28%

23-26 jaar 492 36%

Totaal 1.380 100%

Tabel 0.1 - ongewogen respons naar leeftijd Tabel 0.2 - ongewogen respons naar bron

Bron Aantal %

BRP 757 55%

Sociale media 522 38%

I&O Research Panel 65 5%

Open link 36 3%

Totaal 1.380 100%

(6)

1. Ervaringen tijdens corona

6 Dit hoofdstuk gaat in op de ervaringen van

jongeren tijdens de coronacrisis. Wat hebben ze gemist, naar welke versoepelingen keken ze het meeste uit en waar hebben ze overlast van

ervaren?

4

5

6

(7)

De coronacrisis is inmiddels al ruim anderhalf jaar aan de gang.

Ook voor jongeren had dit ingrijpende gevolgen, van het niet zomaar kunnen afspreken met vrienden of sporten tot het volgen van volledig online onderwijs. Langzamerhand zijn steeds meer maatregelen opgeheven en mogen ook jongeren steeds meer.

Aan jongeren in de gemeente Rotterdam is gevraagd wat zij tijdens de coronacrisis het meest gemist hebben. Veel van hen misten het (fysieke) contact met vrienden en familie. Wanneer ze af konden spreken, gebeurde dit buiten en op afstand. Het niet kunnen uitgaan, drinken op een terras of leuke uitjes met vrienden ervoeren ze als een groot gemis.

Dat de structuur van het normale leven voor een groot deel wegviel, bleek wel uit de antwoorden van jongeren. Velen van hen misten het volgen van fysiek onderwijs en het sporten.

Jongeren misten vrienden en familie

Tijdens de coronacrisis waren veel dingen niet mogelijk.

Wat heb jij het meeste gemist?

“De mogelijkheid hebben om vrij te zijn, en te kunnen gaan en staan waar ik wil zonder dat daar regels of consequenties aan hangen. Het natuurlijke contact met de mensen om mij heen. Het contact en mooie

momenten met familie en vrienden. Vrijheid.”

“Ik heb sporten het meest gemist en gewoon buiten zijn met vrienden.”

“Ik heb school en mijn vrienden gemist.”

“Feestjes met vrienden en schoolreisjes naar het buitenland”

“Feestjes, afspreken met een vriendinnengroep, naar de bioscoop en uiteten gaan, knuffels geven aan vrienden en familie.”

“Bij elkaar komen en hoe het altijd was.”

“Afspreken met vrienden (meer tegelijk), samen eten, fysiek colleges volgen, werkgroepen. Op het dieptepunt was eigenlijk elke reden om

de deur uit te kunnen meer dan welkom.”

(8)

Langzaam werden versoepelingen weer mogelijk, maar naar welke drie keken Rotterdamse jongeren het meeste uit? Ze zagen er vooral naar uit om weer (thuis) met vrienden af te spreken (35%) of op vakantie (naar het buitenland) te gaan (34%). Een kwart wilde graag weer naar school of de opleiding (25%).

Ook het afschaffen van het mondkapje in winkels stond bij een kwart van de jongeren hoog op het lijstje. Het weer zelf kunnen bezoeken van winkels wordt door 12 procent genoemd.

Bijna een op de vijf vond het erg fijn als ze weer naar een

concert of festival konden gaan (19%) en anderen weer konden knuffelen (18%).

Jongeren die andere versoepelingen noemen, kijken uit naar het moment dat het mondkapje in het openbaar vervoer af mag en dat ook (nacht)clubs weer volledig opengaan.

8 Jongeren keken uit naar het afspreken met vrienden en vakantie

1%

4%

1%

4%

7%

12%

18%

19%

21%

24%

25%

34%

35%

0% 10% 20% 30% 40% 50%

Weet ik niet Iets anders Met anderen naar sport kijken op tv Sportwedstrijden als toeschouwer bezoeken Naar museum, tentoonstelling kunnen gaan Met vakantie / op reis in NL kunnen gaan Naar een pretpark kunnen gaan Niet (steeds) thuiswerken, collega’s ontmoeten Naar een theater of bioscoop kunnen gaan Weer naar winkels kunnen gaan Naar een café kunnen gaan Anderen weer kunnen aanraken of knuffelen Naar een concert of festival kunnen gaan Naar een restaurant kunnen gaan Weer (meer) kunnen sporten Niet meer steeds bij alles na moeten denken Geen mondkapje dragen in winkels Naar school / opleiding kunnen gaan Met vakantie / naar buitenland kunnen gaan Met vrienden (thuis) afspreken

Figuur 1.1 – Naar welke versoepelingen kijk/keek jij het meeste uit?

Basis: alle jongeren, n=1.380 – Maximaal drie antwoorden mogelijk

(9)

Jongeren hadden soms last van de coronasituatie. Ze hadden in de afgelopen tijd het meeste last van mensen die geen anderhalve meter afstand hielden. Ruim vier op de tien jongeren (45%) ondervonden hier veel hinder van. Een derde had hier ‘een beetje’ last van.

De ervaringen met het thuiswerken of –studeren waren wisselend.

Ongeveer een derde had veel last van gezinsleden of huisgenoten die (ook) aan het werk waren of studeerden. Drie op de tien hadden hier een beetje last van (31%) en een derde (bijna) niet.

Een klein deel van de jongeren had veel last van buren die veel geluid maakten (16%), rondhangende of rondrijdende mensen op straat tijdens de avondklok (11%) of illegale feestjes (10%).

Met name last van mensen die onvoldoende afstand hielden

10%

11%

16%

19%

23%

24%

30%

32%

45%

22%

20%

22%

34%

35%

40%

31%

33%

58%

60%

58%

37%

36%

35%

26%

33%

19%

10%

4%

10%

6%

7%

4%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Illegale feestjes Rondhangende of rondrijdende mensen

op straat tijdens de avondklok Buren die veel geluid maakten Mensen die zich niet lieten testen bij

klachten

Mensen die niet in de elleboog hoestten of niesten

Mensen die bij elkaar (in groepen) kwamen, toen dat niet mocht Mensen die geen mondkapje droegen

waar dat wel moest

Andere gezinsleden die thuis aan het werk waren of online les volgden Mensen die geen 1,5 meter afstand

hielden

Veel Een beetje (Bijna) niet Weet niet / n.v.t.

Figuur 1.2 – In hoeverre heb jij zelf in de coronatijd last gehad van…

Basis: alle jongeren, n=1.380

Meisjes en vrouwen ondervonden in verschillende situaties vaker overlast dan jongens en mannen. Dit was vooral het geval wanneer men geen afstand hield, buren luidruchtig waren, mensen bij elkaar kwamen wanneer dit niet mocht of wanneer er andere thuiswerkende of studerende gezinsleden aanwezig waren.

Jongeren tussen de 16-17 jaar hadden vaker last van thuiswerkende of studerende gezinsleden dan 12-15 jarigen en 23-26 jarigen.

(10)

2. Corona,

jongeren en onderwijs

10 Wat zijn de ervaringen met online onderwijs? En

hoe zien jongeren zelf de toekomstige verdeling

tussen digitale lessen en fysiek onderwijs?

(11)

Niet alleen volwassenen moesten verplicht thuiswerken, ook jongeren volgden hun lessen noodgedwongen vanuit huis. Ruim twee derde van de jongeren vond het (helemaal) niet zo fijn om alle lessen digitaal te volgen. Dit geldt zowel voor scholieren als studenten. Niettemin vond een deel van de jongeren het wel (heel) fijn om alle lessen online te volgen.

Als jongeren een ideale verdeling aan moeten geven van digitaal en fysiek onderwijs, willen scholieren ongeveer een kwart van de tijd online les en drie kwart fysiek onderwijs volgen. Een op de tien heeft geen duidelijke voorkeur.

Studenten in het hoger onderwijs willen ongeveer drie op de tien lessen online volgen, terwijl ze de rest fysiek op locatie kunnen volgen. Zes procent heeft geen duidelijke voorkeur.

Twee derde vond digitale lessen (helemaal) niet zo fijn

Figuur 2.1 – Door de sluiting van scholen zijn veel lessen digitaal gegeven. Wat vond je hiervan?

Basis: jongeren die naar school gaan of een opleiding volgen, n=1.036

8%

7%

24%

21%

40%

34%

26%

34%

3%

4%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Groep 8 / vo / mbo

hbo / wo

Heel fijn Fijn Niet zo fijn Helemaal niet fijn Weet niet / geen mening

Kinderen tussen de 12 en 15 jaar vonden online lessen iets fijner dan 16-plussers.

Een derde van de universitaire studenten vond online colleges wel fijn, terwijl dit voor 22 procent van de hbo-studenten het geval was.

(12)

Hoeveel hebben jongeren online kunnen leren in vergelijking met fysiek onderwijs? Ruim driekwart (78%) van de jongeren in groep 8, voortgezet onderwijs (vo) of het mbo leerde naar eigen zeggen (veel) minder tijdens de digitale lessen. Op het hbo of de universiteit is dit aandeel iets lager (65%).

Acht procent van jongeren in het hoger onderwijs denkt juist (veel) meer geleerd te hebben via de online lessen. Onder jongeren in groep 8, het voortgezet onderwijs of het mbo is dit vijf procent.

12 Jongeren denken (veel) minder geleerd te hebben

Figuur 2.2 – Heb je meer of minder kunnen leren tijdens de online lessen? Of ongeveer even veel?

Basis: jongeren die naar school gaan of een opleiding volgen, n=1.036

3%

5%

15%

19%

36%

35%

42%

30%

2%

8%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Groep 8 / vo / mbo

hbo / wo

Veel meer Meer Ongeveer even veel Minder Veel minder Weet niet

Hbo-studenten schatten zelf in dat ze (veel) minder

hebben geleerd via online onderwijs (73%), terwijl WO-

studenten hierover iets minder negatief zijn (56%).

(13)

3. Vaccinatie en Europees

coronapaspoort

Hoeveel jongeren zijn gevaccineerd of hebben een afspraak voor een vaccinatie? Waarom laten

sommige jongeren zich niet vaccineren?

En wat denken jongeren van het Europese

coronapaspoort? Staan ze hier positief of negatief tegenover?

4

5

6

(14)

58%

44%

70%

87%

5%

2%

1%

29%

37%

21%

10%

8%

14%

7%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Vo / vso

Mbo

Hbo

Wo

Ja, ik heb al 1 of 2 prikken gehad Nee, maar er is wel een afspraak ingepland Nee, en er is ook nog geen afspraak ingepland Wil ik niet zeggen

58%

49%

68%

75%

4%

6%

4%

1%

32%

33%

20%

19%

7%

12%

9%

5%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

12 - 15 jaar

16 - 17 jaar

18 - 22 jaar 23 - 26 jaar

Ja, ik heb al 1 of 2 prikken gehad

Nee, maar er is wel een afspraak ingepland Nee, en er is ook nog geen afspraak ingepland Wil ik niet zeggen

In augustus, toen het onderzoek werd uitgevoerd, hadden ongeveer zeven op de tien 18-26 jarigen minimaal één prik gehad. Van de 16-17 jarigen was dit de helft.

Onder de jongste leeftijdsgroep (12-15 jaar) was de opkomst met 58 procent iets hoger.

Voor actuele vaccinatiecijfers per leeftijdsgroep (gebaseerd op registratiecijfers), zie: https://www.rivm.nl/covid-19-vaccinatie/cijfers-vaccinatieprogramma

14 Meer dan de helft van de jongeren (deels) gevaccineerd

Figuur 3.1 – Ben je al gevaccineerd tegen het coronavirus? Gesplitst naar leeftijd Basis: alle jongeren, n=1.380

Figuur 3.2 – Ben je al gevaccineerd tegen het coronavirus? Gesplitst naar opleidingsniveau Basis: alle jongeren, n=1.380*

Verreweg het grootste deel van de universitaire geschoolde jongeren is gevaccineerd (87%). Een op de tien heeft nog geen afspraak voor een vaccinatie.

De opkomst is onder mbo-opgeleiden het laagst, wat deels komt doordat zij gemiddeld jonger zijn. Ruim een derde van de mbo’ers is niet gevaccineerd en heeft ook geen afspraak ingepland.

* Groep 8-leerlingen niet afzonderlijk weergegeven (n=12).

(15)

Wantrouwen tegen het vaccin speelt mee bij weigeraars

Een deel van de Nederlanders wil zich om uiteenlopende redenen niet laten vaccineren. Ook bijna de helft van de Rotterdamse jongeren die nog geen vaccinatieafspraak heeft, is (waarschijnlijk) niet van plan zich te laten vaccineren. Eén op de vijf twijfelt nog. Eén op de drie jongeren gaat (waarschijnlijk) wel het vaccin halen.

De snelheid waarmee het vaccin er is, zorgt voor wantrouwen onder jongeren (58%). Verder twijfelen ze of het vaccin voldoende werkt (47%) en zijn ze bang voor bijwerkingen (44%). Daarnaast leeft bij jongeren de overtuiging dat ze niet tot de risicogroep behoren.

14% 18% 23% 24% 21%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Zeker wel Waarschijnlijk wel Waarschijnlijk niet Zeker niet Weet ik (nog) niet Figuur 3.3 – Ben je van plan je te laten vaccineren tegen het coronavirus?

Basis: jongeren die nog geen vaccinatieafspraak hebben ingepland, n=325

58%

47%

44%

38%

24%

18%

10%

6%

4%

9%

17%

1%

Dit vaccin is er te snel, ik vertrouw het niet Ik heb twijfels of het vaccin voldoende werkt Ik ben bang voor bijwerkingen Ik behoor niet tot de risicogroep Mijn immuunsysteem kan het coronavirus weghouden Het is niet zo’n ernstige ziekte Ik ben al besmet geweest Ben tegen de dierproeven waarmee het vaccin is getest Vanwege religieuze overwegingen Andere (kwetsbare) groepen hebben voorrang op mij Vanwege principiële redenen Anders Weet ik niet

Figuur 3.4 – Waarom zou je je (waarschijnlijk) niet laten vaccineren?

Basis: jongeren die zich (waarschijnlijk) niet laten vaccineren n=166, meerdere antwoorden mogelijk

Meisjes en vrouwen zijn vaker bang voor bijwerkingen dan jongens en mannen, terwijl jongens en mannen vaker denken dat hun immuunsysteem voldoende bescherming biedt tegen het virus of het virus niet als ernstig beschouwen. Ook zijn mannen naar eigen zeggen vaker besmet geweest, waardoor ze immuniteit hebben opgebouwd.

(16)

16 Ruim de helft kent het coronapaspoort

65%

16%

20% Ja, en ik wist ook wat

het betekent Ja, maar ik wist niet wat het betekent Nee

Eerste peiling Jongerenpanel Rotterdam 47%

57%

71%

77%

21%

19%

14%

11%

32%

24%

16%

12%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

12 - 15 jaar 16 - 17 jaar 18 - 22 jaar 23 - 26 jaar

Ja, en ik wist ook wat het betekent Ja, maar ik wist niet wat het betekent Nee

57%

51%

77%

87%

19%

17%

14%

7%

24%

32%

8%

6%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Vo / vso

Mbo

Hbo

Wo

Ja, en ik wist ook wat het betekent Ja, maar ik wist niet wat het betekent Nee

Vanaf 1 juli kun je binnen de Europese Unie reizen met het digitale coronapaspoort. Wanneer je gevaccineerd bent, negatief getest op het virus of hersteld bent van corona, kun je een coronabewijs krijgen.

Acht op de tien jongeren hebben iets meegekregen van het coronapaspoort. Bijna twee derde weet ook wat het betekent.

Naarmate jongeren ouder zijn of hoger opgeleid, zijn ze vaker op de hoogte van het digitale Europese coronapaspoort.

Figuur 3.5 – Heb je iets meegekregen van het digitale Europese coronapaspoort?

Figuur 3.7 – Heb je iets meegekregen van het digitale Europese coronapaspoort? Gesplitst naar opleiding

Basis: alle jongeren, n=1.380*

Figuur 3.6 – Heb je iets meegekregen van het digitale Europese coronapaspoort? Gesplitst naar leeftijd Basis: alle jongeren, n=1.380

* Groep 8-leerlingen niet afzonderlijk weergegeven (n=12).

(17)

Rotterdamse jongeren zijn overwegend positief over het Europese coronapaspoort. Bijna twee derde vindt dit een (heel) goed idee. Een op de vijf vindt dit niet zo’n goed of een slecht idee.

Voorstanders zien het paspoort als een middel om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Daarnaast zijn de regels binnen Europa gelijk, wat het reizen makkelijker maakt. Tegenstanders vinden dat het paspoort mensen dwingt om zich te laten vaccineren, terwijl ze dit eigenlijk niet willen.

Twee derde vindt Europees coronapaspoort goed idee

Figuur 3.8 – Wat vind je van dit digitale Europese coronapaspoort? Ik vind dat…

21% 43% 9% 11% 17%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

een heel goed idee een goed idee een niet zo goed idee een slecht idee weet ik niet

Universitair opgeleide jongeren zijn vaker voorstander van een Europees coronapaspoort dan andere groepen.

Waarom is het digitale Europese coronapaspoort een goed idee?

• “Ben nu op vakantie, en omdat het overal hetzelfde is, weet iedereen waar ze naar moeten kijken en kan je zonder gedoe door.”

• “Dan houdt het de spreiding van het virus tegen.”

Waarom is het digitale Europese coronapaspoort geen goed idee?

• “Al ben ik helemaal voor vaccineren, vind ik wel dat het iedereens eigen keuze moet zijn. Zo duw je toch mensen een bepaalde richting op.”

• “Dit is pure dwang. Mensen hun vrijheden bewust afnemen, zodat ze zich laten vaccineren.

Schandalig!! Ook mijn ouders vinden dat en laten zich niet vaccineren.”

(18)

Op de vraag of jongeren al gebruik hebben gemaakt van het Europese coronapaspoort, geeft een op de vijf aan dit al te hebben gedaan en gaat een vijfde het paspoort zeker nog gebruiken. Iets meer dan een kwart denkt er wel over om het paspoort ‘waarschijnlijk’ te gaan gebruiken, maar zijn hierover nog niet helemaal zeker.

18 procent denkt om uiteenlopende redenen geen gebruik te gaan maken van het Europese coronapaspoort, bijvoorbeeld omdat ze niet gevaccineerd zijn of niet naar het buitenland gaan.

De volwassen jongeren (18+) hebben al vaker gebruik gemaakt van het Europese coronapaspoort. Dit geldt met name voor hoger opgeleide jongeren.

18 Meeste jongeren willen Europese coronapaspoort gebruiken

20% 19% 29% 5% 9% 4% 14%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Ja, ik heb er al gebruik van gemaakt Ja, zeker

Ja, waarschijnlijk wel Nee, ik voldoe niet aan de voorwaarden Nee, ik ga niet naar het buitenland Nee, om een andere reden

Weet ik niet

Figuur 3.9 – Denk je dat je gebruik gaat maken van het digitale Europese coronapaspoort?

(19)

4. Rol van jongeren

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op hoe jongeren hun rol zien tijdens de coronacrisis. En moeten we weer terugkeren naar het ‘oude normaal’ of mag er iets uit de coronatijd behouden blijven?

4

5

6

(20)

3,9 4,0

4,8 4,9

6,4 6,4 6,5

7,5

Er wordt voldoende naar jongeren geluisterd in deze coronatijd

De mensen die dit land besturen, houden voldoende rekening met wat jongeren

belangrijk vinden

Ik heb het gevoel dat ik op dit moment, tijdens deze crisis, iets kan betekenen voor de

maatschappij

Ik vind het goed dat je een mondkapje moet dragen op de middelbare school Ik zou iets willen doen om anderen te helpen in

deze coronatijd

Ik zou graag vaker mijn mening willen geven Ik vind het goed dat je een mondkapje moet

dragen in het openbaar vervoer Ik vind het belangrijk dat mensen zich aan de

coronamaatregelen blijven houden

20 Jongeren willen meer betrokken worden

Rotterdamse jongeren vinden het in het algemeen belangrijk dat mensen zich aan de coronamaatregelen blijven houden. Ook staat een meerderheid achter de verplichting om een

mondkapje te dragen in het openbaar vervoer. Een mondkapje op de middelbare school kan op minder instemming rekenen.

Jongeren voelen zich slecht gehoord, onder andere door de mensen die het land besturen. Ze vinden dat er onvoldoende rekening wordt gehouden met wat zij belangrijk vinden en zouden vaker hun mening willen geven.

De Rotterdamse jeugd wil graag anderen helpen, maar heeft in beperkte mate het gevoel dat ze iets voor de maatschappij kunnen betekenen tijdens de coronacrisis.

Figuur 4.1 – Stellingen over betrokkenheid jongeren

Basis: alle jongeren, n=1.380 1=helemaal mee oneens, 10=helemaal mee eens

(21)

53% 39% 8%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Alles mag hetzelfde worden als vóór corona Er mag iets uit de coronatijd blijven Weet ik niet

59%

63%

44%

35%

30%

28%

52%

62%

11%

9%

4%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Vo / vso

Mbo

Hbo

Wo

Alles mag hetzelfde worden als vóór corona

Tot slot is de vraag gesteld: Wil je dat alles weer hetzelfde wordt zoals vóór de coronacrisis? Of zijn er dingen uit de coronatijd die van jou mogen blijven? Ruim de helft van de jongeren zou graag zien dat alles weer hetzelfde wordt. Van twee op de vijf jongeren mag er wel iets uit de coronatijd blijven.

Terug naar het ‘oude normaal’?

Figuur 4.2– Wil je dat alles weer hetzelfde wordt zoals vóór de coronacrisis? Of zijn er dingen uit de coronatijd die van jou mogen blijven?

Vooral middelbare scholieren en mbo-studenten verlangen terug naar het ‘oude normaal’. Hbo- en wo-studenten noemen vaker iets uit de coronatijd dat wat hen betreft mag blijven.

Figuur 4.3 – Wil je dat alles weer hetzelfde wordt zoals vóór de coronacrisis? Of zijn er dingen uit de coronatijd die van jou mogen blijven? Gesplitst naar opleidingsniveau

Basis: alle jongeren, n=1.380*

Aandacht voor hygiëne en mogelijkheid online onderwijs mogen behouden blijven

De jongeren die iets willen meenemen uit de coronatijd (39%), noemen een aantal zaken. De aandacht voor hygiëne, zoals het handen wassen of desinfecteren, wordt door veel jongeren als iets positiefs gezien om vast te houden. Ook de anderhalve meter afstand en contactloze begroetingen (geen handen schudden of drie zoenen geven) worden regelmatig genoemd. Daarnaast zijn er positieve ervaringen met het gedeeltelijk online studeren of werken, bijvoorbeeld 1 of 2 dagen per week (voor wie dat wil). Andere jongeren vonden het prettig dat het op straat of in de winkels minder druk was. Verder keert het woord ‘bewustzijn’ geregeld terug in de antwoorden.

Jongeren zijn zich meer bewust geworden van het belang van goede hygiëne en de weerbaarheid tegen virussen. Ook de bijdrage aan het klimaat (minder autorijden of vliegen) is een thema dat leeft onder deze jongeren.

(22)