E-Book
introductie Familieopstellingen
Inzicht in het systeem
Gera de Jong:
Toegepast Psycholoog
Systemische (kinder) therapeut
IN S I G
Over INSIG
INSIG is Afrikaans voor inzicht. Familieopstellingen zijn dertig jaar geleden herontdekt door de Duitse psychotherapeut Bert Hellinger. Hij was als missionaris actief in Zuid-Afrika en
maakte daar kennis met de familiebanden van de Zoeloes. Hij ontdekte dat gebeurtenissen binnen families generaties lang kunnen doorwerken en hoe belangrijk de onderlinge
verhoudingen binnen families zijn.
Inzicht vormt de basis van systemisch werken met
opstellingen. Inzicht in onderliggende patronen, inzicht in energieën tussen leden van het systeem en inzicht in de invloed van dat alles op het eigen gedrag en de persoonlijke ontwikkeling en groei
.
Via systeemtherapie kun je op zoek naar inzicht in vastgeroeste patronen, waardoor je dagelijkse gedrag wordt beïnvloed. Waarom gedraag jij je zo? Wat zit hierachter? Deze vragen kun je d.m.v. systeemtherapie beantwoorden, zodat je waar je last van hebt, kunt ombuigen naar gedrag dat jou energie geeft.
IN S I G
IN S I G
Over Gera
Al sinds de basisschool ben ik gefascineerd door mensen en hun gedrag, omdat ze zo verschillend en
uniek zijn. Deze fascinatie vormt de rode draad in mijn leven. Wat ik interessant vind aan mensen is; wat hen beweegt, hoe ze zichzelf zien en naar anderen kijken.
Het is boeiend te ontdekken hoe zij ieder op hun eigen manier omgaan met tegenslagen en teleurstellingen. Tevens beschikt ieder mens over een enorme veerkracht wanneer het leven tegenzit.
Vanuit mijn interesse in mensen, heb ik in mijn loopbaan steeds gekozen voor mensgerichte beroepen. Ik heb ervaring in zowel het bedrijfsleven als in de zorg en kan me makkelijk bewegen in elk segment. Op dit moment ben ik naast zelfstandig Toegepast
Psycholoog werkzaam bij 113Zelfmoordpreventie en Gevangenenzorg Nederland.
IN S I G
Het systeem
Van jongs af aan maken we deel uit van verschillende systemen. In deze systemen ontwikkelen we onszelf en groeien we op. Iedereen ontwikkeld zich binnen de mogelijkheden van het systeem. Het
systeem waar we vanaf de geboorte deel van uit maken is de familie en het gezin van herkomst. Maar ook de school of de sportclub, is een systeem. En later is de organisatie waar we voor werken een systeem waar we deel van uit maken.
Binnen elk systeem gaat men uit van basis 3 principes nl:
• plek;
• ordening;
• balans.
D.m.v. Systemisch werk worden verborgen belemmeringen zichtbaar gemaakt. Hierbij worden personen als onderdeel van het systeem, de context gezien.
Bewustwording van; hoe het in een specifieke situatie heeft gewerkt en nog werkzaam is, kan veel ruimte, vrijheid en rust geven.
IN S I G
Binding, ordening en balans
Binnen het systemisch werk gelden 3 basisprincipes namelijk;
binding, ordening en balans.
Binding
Iedereen (ook overleden personen, abortussen, miskramen en mensen die verstoten zijn). Wat erbij hoort, hoort erbij, ook die vervelende oom, die te veel drinkt en op feestjes te hard praat. Of het familielid die zich tijdens de oorlog heeft aangesloten bij de NSB en werd buitengesloten.
Dit familielid is nog steeds een onderdeel van het systeem. Buitensluiten maakt niet los.
Ordening
Binnen het systeem heeft iedereen een eigen plek in de ordening van het systeem. Degene die het langst in het gezin is, neemt de eerste plek in en dan opeenvolgende degene die daarna kwamen. De ordening is van oud naar jong. De ouders gaan voor de kinderen. Als de ordening niet
duidelijk is kunnen kinderen niet hun plek innemen, dit uit zich in gevoelens van onrust, onzekerheid en of onderlinge concurrentie.
IN S I G
Balans
Door te geven krijg je recht op iets, door te nemen kom je in de schuld.
Wanneer geven en nemen niet in balans is, dus als de één onevenredig veel geeft en de ander onevenredig veel neemt, ontstaat er een
verstoring in het evenwicht.
In de relatie tussen ouders en kinderen is de balans tussen geven en nemen niet van toepassing. De ouders geven en de kinderen nemen.
Verstrikking
Er ontstaan verstoring en conflicten in de onderlinge verhoudingen en in persoonlijk functioneren van het individu op het moment dat de basisprincipes niet worden gerespecteerd. Deze verstoring worden verstrikkingen of dynamieken genoemd.
Voorbeelden van verstrikkingen zijn:
• Een kind neemt de rol van een ontbrekende ouder op zich, een verantwoordelijkheid die niet bij het kind hoort en te zwaar is voor het kind om te dragen;
• een kind neemt uit liefde de last van een ouder over, waardoor het kind niet kan nemen maar geeft;
• er is een abortus/miskraam geweest waardoor de kinderen
daaronder niet op de juiste plek staan en de ordening niet meer klopt.
IN S I G
Dynamieken
De letterlijke vertaling van dynamiek is interne kracht. Vanuit deze dynamieken wordt er een nieuw evenwicht nagestreefd. Waardoor de huidige situatie blijft bestaan.
Voorbeelden van dynamieken zijn:
• Iets dragen voor iemand anders binnen het systeem;
• iemand volgen in zijn lot (de dood, ziekte enz.);
• het niet kunnen nemen van de ouders (groter zijn dan de ouders);
• tussen de ouders in staan;
• iemand zijn schuld of last dragen;
• iemand gaat van zijn plek;
• met iemand of iets geïdentificeerd (verstrikt) zijn;
• op iets of iemand gericht zijn, dat er niet mag zijn (buitengesloten is).
IN S I G
Gevolgen van dynamieken
Vanuit dynamieken ontstaan symptomen zoals:
• Gebrek aan daadkracht;
• gebrek aan zelfvertrouwen;
• gevoelens van angst/paniek;
• gevoelens van onrust;
• relatieproblemen;
• niet beschikbaar kunnen zijn als ouder;
• onverklaarbare lichamelijke klachten;
• extreem verantwoordelijkheidsgevoel;
• vermijdend gedrag;
• niet productief kunnen zijn;
• depressie / burn-out.
Het gedrag, de patronen kunnen zo sterk aanwezig zijn, dat het dagelijks leven wordt belemmerd in verschillende contexten als relatie, gezin, vrienden werk, vereniging enz. Zo kan iemand die vanuit het systeem de last van een ander is gaan dragen, vanuit de overtuiging dat het dan
beter gaat met de ander. Een extreem verantwoordelijkheidsgevoel ontwikkelen. Bijvoorbeeld: een taak blijft liggen, degene met een
extreem verantwoordelijkheidsgevoel neemt het over (burn-out ligt op de loer).
.
IN S I G
Systemisch werk om belemmerende patronen of gedrag te doorbreken Veel van onze onbewuste overtuigingen gedragingen en patronen vinden hun oorsprong in het gezin van herkomst. Bekrachtigende en
belemmerende patronen hebben we vaak uit loyaliteit meegenomen.
Deze patronen kunnen je in het dagelijks leven, binnen je huidige systemen (gezin, werk, vrienden, vereniging) behoorlijk belemmeren De fascinerende werking van familieopstellingen kan deze onbewuste patronen op een krachtige wijze weer zichtbaar maken. Het geeft op korte termijn inzicht (op dieper niveau) in verborgen dynamieken die zorgen voor deze belemmerende patronen en of gedrag. Dit komt
doordat je snel tot de kern van een probleem of patroon komt. Vanuit de diepere laag krijgt men inzicht in wat er nodig is om een verandering of ontwikkeling op gang te brengen, waardoor er ruimte ontstaat en
belemmerende patronen kunnen worden opgeheven.
Door verbinding te maken met het systeem van herkomst (of als dat niet mogelijk is met een alternatief). Dit doe je door te: ‘Erkennen wat er is’
de opgelopen schade onder ogen te zien. Te zien hoe je vanuit loyaliteit de last van een ander hebt gedragen en dit terug geeft waar het hoort.
Vanuit die ruimte kan het systeem zich als vanzelf, van binnen uit, bewegen in de richting van een oplossing, die met behulp van de opstelling ook zichtbaar gemaakt wordt.
Hoe werkt een Familieopstelling?
Een opstelling kun je doen in een groep, of individueel met poppetjes.
Een opstelling in een groep, werkt als volgt:
Een persoon binnen de groep brengt een vraag of thema in. De vraag of het thema wordt d.m.v. het stellen van vragen verder verkent,
omdat er soms onder de vraag nog een vraag ligt. Als de vraag helder is. Kiest de persoon representanten uit: één die de persoon zelf
representeert en andere representanten die familieleden
representeren, die op dat moment belangrijk zijn voor de vraag. Soms worden ook elementen ingebracht zoals verlangen, passie, verdriet of ziekte. De representanten ervaren hoe het is op die plek in het
systeem. De opsteller vraagt vervolgens aan representanten een
beweging te maken als ze daar behoefte aan hebben. Uiteindelijk zal de kern van het probleem zichbaar worden en wordt ook zichtbaar wat de invloed hiervan is op de hudiige situatie. Dit inzicht geeft ruimte
voor acceptatie en om een verandering in beweging te zetten.
IN S I G
IN S I G
Waarbij kan een familieopstelling helpend of helend zijn.
• Heb jij diepliggende overtuigingen en of emotionele blokkades vanuit je verleden die jou belemmeren?
• je voelt je niet gezien;
• je wilt inzicht in de relatie met je (ex) partner;
• je hebt last van burn-out klachten / stress;
• je wilt de relatie met je ouders, broers, zussen, eigen kinderen verbeteren;
• je durft niet op jezelf te vertrouwen;
• je loopt steeds vast in werksituaties;
• je worstelt met regelmatig terugkerende angstgevoelens, boosheid, verdriet;
• je hebt ernstige schuldgevoelens;
• je voelt je vaak depressief;
• je hebt last van bindingsangst;
• je kreeg te maken met verlies (overlijden, scheiding);
• je vindt het moeilijk om van jezelf te houden;
• één van je kinderen vertoont ernstig probleemgedrag;
• je hebt lichamelijke klachten zonder duidelijke aanwijsbare oorzaak.
IN S I G
Samenvattend.
Familieopstellingen ook wel systemisch werk genoemd, is een helder middel om onbewuste, belemmerende en vaak onzichtbare patronen aan het licht te
brengen (die belemmerend werken in het dagelijks leven). en ook daadwerkelijk ruimte voor verandering te creëren.
Een opstelling kan in een groep mensen, of individueel met poppetjes.
IN S I G
Kennismaken met systemisch werk via een workshop
Wil je kennismaken met systemisch werken? Wil je zelf ‘aan den lijve’ ervaren of opstellingen je kunnen helpen in het inzichtelijk maken van de onbewuste patronen die jouw groei en ontwikkeling in de weg staan? Speciaal hiervoor geef ik workshops over opstellingen.
De workshops zijn voor iedereen toegankelijk. Deelnemers aan de workshop krijgen de mogelijkheid om deze methode te ervaren als vraaginbrengen en/of representant. Deelnemers die geen vraag inbrengen en alleen toeschouwer of representant zijn, kunnen op een laagdrempelige manier kennismaken met deze methode. Vaak worden zij diep geraakt door wat zij bij andere
deelnemers zien, of wat zij ervaren in de ‘rol’ van representant. Als
representant weet je niet wat er gaat gebeuren, maar zodra je opgesteld wordt (in de opstellingen een rol krijgt) ‘weet’ je het. Behalve dat je als representant getuige bent van een bijzondere middag zul je zelf ook inzichten van krijgen Wil je liever één op één begeleiding dan kan dat natuurlijk ook.
IN S I G
Kennismaken met systemisch werk via individuele begeleiding
Heb je liever één op één begeleiding dan kan dit ook. De manier van werken is
‘iets’ anders de uitwerking is hetzelfde.
Een individuele opstelling is even sterk als een opstelling met menselijke representanten.
Ik werk met (houten) poppen en elementen die indien nodig kunnen worden ingebracht.
Je bent zelf geen actief onderdeel van de opstelling, wel de aandrager van de elementen.
Voordelen zijn dat je thema volledig privé blijft en je het moment vrijer kunt kiezen.
IN S I G
Informatie
Nieuwsgierig geworden naar systemisch werk en de bijzondere werking hiervan en wil je meer weten over bijvoorbeeld de workshops of de mogelijkheden van één op één begeleiding.
Systemisch werk is er voor iedereen die nieuwsgierig is naar terugkerende thema’s en patronen. Dit kunnen vragen zijn rondom relaties, ziekte, familie, kinderen, werk of geld. Maar ook als je wilt achterhalen waarom je steeds in conflictsituaties terechtkomt of waarom je niet goed in staat bent je grenzen te bewaken. Of waarom je regelmatig kampt met gevoelens van boosheid,
somberheid, verdriet, schuld enz.
Neem dan vrijblijvend contact met mij op:
Gera de Jong
Toegepast Psycholoog Systemisch (kinder)coach
Email: info@insig-systeemtherapie.nl App: 06-48642932
Website: www.insig-systeemtherapie.nl QR-cde
