NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN.
Z. M. DE KONING.
Z. K. H. PRINS ALEXANDER.
Z. K. H. PRINS FREDERIK. 2.
Z. K. H. PRINS HENDRIK. 3.
H. K. H. PRINSES MARIANNE. Ho11. pap.
A.
Academische Bibliotheek. Utrecht.
Achterberg, Mr. C. E. Capelle a/d IJsel.
Adriani, A. H. Boekhandelaar, Leiden. 3.
Aelst, C. G. van Papekop.
Akerlaken, Jhr. Mr. A. van Kantonrechter, Hoorn.
Altman & Roosenburg, Boekhandelaar, Rotterdam.
Altorffer, J. C & W. Boekhandelaars, MiddelbuTg.
Alvarez, F. W. d' 's Gravendeel.
Ameshoff, Mevrouw Utrecht.
Andel, H. van Beest van Maastricht.
Andries, J. E. Notaris, 's Gravenhage.
Anspach, Dr. J. A. Deventer.
Apeldoorn. L. J. van Theol. Stud., Utrecht.
5.
5.
B.
Baart de la Faille, Mr. G. Notaris, Veendam.
Bachem de Boer, S. van Katwijk aan Zee.
Backerus, J. F. Nijmegen.
Bahle, F. H. Utrecht.
Bakkenes & C°. L. van Boekhandelaars, Amsterdam. 2.
Banck, Mr. J. E. 's Gravenhage.
Barger, J. Utrecht.
NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN.
Barger, W. Utrecht.
Bastert, J. N. Utrecht.
Bazendijk, P. M. Boekhandelaar, Rotterdam. 5.
Beaufort, Jhr A. C. de Utrecht.
Beaufort, W. H. de Op den Huize de Treek bij Amersfoort.
Beaufort Stoop, Mevrouw de Utrecht. 2.
Beck, J. D. 's Gravenhage.
Beek Vollenhoven, Mevrouw S. van Amsterdam.
Beekhuis Damste, L. Groningen.
Beelaerts, Jhr. M. A. A. Utrecht.
Beels, H. H. Amsterdam
Beets, W. Boekhandelaar, Delft 8.
Beins, A. Zutphen.
Belinfante, Gebrs. Boekhandelaars, 's Gravenhage. 5.
Bellaart, J. Breda.
Bellaart, W. H Amsterdam.
Benthem & Jutting, van Boekhandelaars, Middelburg. 5.
Bentinck, A. C. Baron, 's Gravenhage.
Benturn Zn , J van Boekhandelaar, Gouda. 2.
I3erends, H. A. Boekhandelaar, Harderwijk. 2.
Berg, G. van den Boekhandelaar, Haarlem. 2.
Berg, Jr. J. Rotterdam.
Bergh, J. A. de 's Gravenhage.
Berghuijs, B. Boekhandelaar, Kampen. 5.
Bern, Mevrouw van Zeist.
Berrier den Boer, F. Boekhandelaar, Middelburg.
-Beuker, J. B. Amsterdam.
Bevelander Schoo, J. Onderwijzer, Groede.
Beije, Z. Utrecht.
Beijers, J. L. Boekhandelaar, Utrecht. 14. I Holl. pap.
Bibliotheek Hoogere Burgerschool, Haarlem.
van het Bisschoppelijk Seminarium. Voorhout.
Bilt, F. N. van Jur. Stud. Leiden.
Bisdom, M. C. Utrecht.
Blanche & C°., A. F. Boekhandelaar, Utrecht. 2.
Blankenberg Jr , B. H. Boekhandelaar, Amsterdam. 14.
Blankenberg & Zn , B. Boekhandelaar, Amersfoort.
Blankenhagen, J. J. 's Gravenhage.
Bleaupot ten Cate, Mr. J. J. Groningen.
Blom, Mejuffrouw G H. J. Utrecht.
Blom, H. C. Boekhandelaar, Utrecht. 5
Blusse & van Braam, Boekhandelaars, Dordrecht. 8.
Blijk, H. A. van den Dordrecht.
Bochardt, Dr. A. W. P. Makkum.
Bodegrave, J. W. Gep. majoor, Utrecht.
Boele, W. G. Kampen.
Boer, C. 's Gravenhage.
Boer, J. de Geneesheer, Donkersloot.
NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN
Boetselaar van Dubbeldam, Mevrouw Douairiaire Baronnesse, C. W. J. Utrecht Boeije, J. W. D. Leiden.
Bogaerts, Henri Boekhandelaar, Amsterdam.
Bohn, M. N. Rotterdam.
Bohn, Erven F. Boekhandelaar, Haarlem. 5.
Bokma, H. Boekhandelaar, Leeuwarden. 8.
Bolk Jr , F. Kooprnan, Utrecht.
Bolland, A. A. W. Boekhandelaar, Goes. 2.
Born, G. Theod. Boekhandelaar, Amsterdam. 5.
Bon-Landry, Mevr. 's Gravenhage.
Bonnerman, D. Amsterdam.
Bonte, W. J. Zalt-Bommel.
Boogaard, Dr. J. A. Hoogleeraar. Leiden.
Boom, M. P. Amsterdam.
Boonen, H. Em. pred. Arnhem.
Boonstra, L. Theol. stud. Utrecht.
Boot, Mr. C. H. B. 's Gravenhage.
Bootsrna, Th. Speers Borger, J. de Bilt.
Bormeester, Mejuffrouw W. E. Amsterdam.
Borsius van Maanen, Mevrouw de Wed. Middelburg.
Bos, H. J. J. Rotterdam.
Braam, Mejuffrouw van Hattem.
Brants, E. R. E. Utrecht.
Breemen, B. H. van Theol. stud. Utrecht.
Breukelman, D. Rotterdam.
Breunise, R. D. Theol. stud. Utrecht Breijer, H. B. Boekhandelaar, Arnhem. 14..
Brill, E. J. Boekhandelaar, Leiden.
Brill, Dr. W. G. Hoogleeraar, Utrecht.
Brink, H. ten Boekhandelaar, Meppel. 2.
Brink & de Vries, Ten Boekhandelaars, Amsterdam.
Brinkman, C. L. Boekhandelaar, Amsterdam. 5.
Brinkman & Zn. 8.
Broers, P. N. Utrecht.
Broese & C. Boekhandelaars, Breda.
Broese, J. G. Utrecht. 14.
Bronsveld, Dr. A. W. Haarlem.
Bronswijk, A. J. Boekhandelaar, Oostburg. 5.
Brouwer, Bert. 's Gravenhage.
Brouwer, G. Boekhandelaar, Deventer. 5.
Brouwer, Jan D. Boekhandelaar, Amsterdam. 5. i Holl. pap.
Brouwer, Ds. J. D. B. Leiden.
Brumund, J. K. H. Leiden.
Bruijn, C. Hoorn.
Bruijn, Dr. L. A. Delftshawen.
Bruijn, B. de. Geervliet.
Bruijn, L. de Leiden.
NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN.
Buchner, K. J. E. A. M Leiden.
Buisonje, J. C. de Boekhandelaar, Nieuwediep.
Bull, A. J. de Amsterdam.
Buijtendijk, S. H. Predikant, Kralingen.
Bylandt, Mr. E. J. A. Graaf van 's Gravenhage.
Bylandt geb. v. d. Staal van Piershill, Gravin S. A. van 's Gravenhage.
C.
Caland, P. H. Commies der Posterijen Leeuwarden.
Callenbach, C. F. Boekhandelaar, Nijkerk. 8.
Callenbach, W. Predikant, Hardenberg.
Cammann, J. W. Amsterdam. Holl. pap.
Campen, J. Boekhandelaar, Sneek.
Camphuis, Mej. C. Leeuwarden.
Celosse, D. R. Kralingen,
Chais van Buren, Mr. C. A. Amsterdam.
Chevallier, J. W. Doesburgh.
Chevallier Stienstra, Mevrouw G. Veldwijk bij Ermelo.
Citters, A. J. van Leiden.
Claus, H. L. Schaper Amsterdam.
Claus, J. M. Rotterdam.
Cleef, Gebrs. van Boekhandelaars, 's Gravenhage. 5. I Ho11. pap.
Clercq, F. S. A. de Batavia.
Clocquet, H. Leiden.
Coerdes, Mej. W. C. Amsterdam.
Colenbrander, B. H. Boekhandelaar, Zutphen. 5.
Cool, H. Schiedam.
Coninck Westenberg, J. Amsterdam. Holl. pap.
Constant Rebecque, Mr. J. D. C C. W. Baron de Loosduinen. Holl. pap.
Cores de Vries, Mevrouw 's Gravenhage.
Coster, A. Siebert Alkmaar.
Coster & Zn., Herm. Boekhandelaars, Alkmaar.
Couvee & C°. Boekhandelaars, Leiden. 5.
Couvee, M. M. Boekhandelaar, 's Gravenhage. 21.
Crab, geb. Wiederholt, Mevr. de Wed. J. H. Amersfoort.
Cramer, L. A. ter Student N. A. Leiden, Cramer Jr , G. A. Amsterdam.
Cramerus, E. W. H. Amsterdam.
Cranendoncq. Boekhandelaar, Nijmegen.
Creemer, J. Boekhandelaar, Groningen.
Crommelin, Dames Amsterdam.
Crommelin, G. C. Huize Lathmer bij Deventer.
Crommelin, J. W. H. Amsterdam.
Crommelin, Mr. M. Dordrecht.
NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN.
D.
Dam, W. P. M. van 's Gravenhage.
Daniels, A. Amsterdam.
Dannenfelser & C o. Boekhandelaars, Utrecht. 14.
Dedel, Jhr. P. S. Amsterdam.
Dekema, P. F. Boekhandelaar, Utrecht. 8.
Deking Dura, J. Leiden.
Dekker & van der Vegt. Boekhandelaars, Utrecht.
Del Baere, Dr. L. J. Schiedam.
Dieudonne, E. F. M. Hilversum.
Dishoeck A. M. E. van Boekhandelaar, Zierikzee.
Dobben, J. F. van Boekhandelaar, Haarlem. 5.
Doesburgh, S. C. van Boekhandelaar, Leiden. 54.
Dolmans, H. J. Tilburg.
Doorman, De Erven Boekhandelaars, 's Gravenhage.
Doom & Zn., C. van Boekhandelaars, 's Gravenhage.
Doom, Jhr. A. A. J. van Leiden.
Dorbeck, Dr. D. Alkmaar.
Dorsten, Jr. A. van Boekhandelaar, Utrecht. 8.
Droogleever Fortuyn, L. Rotterdam.
Drose, H. C. Boekhandelaar, ,Zwolle. 54.
Druijvestein, F. D. C. Amsterdam.
Duif, G. F. 's Gravenhage.
Duitz, J. Amsterdam.
Dungen, J. C. van den 's Gravenhage.
Dunk, J. H. Boekhandelaar, Rotterdam. 54.
Dupper, Mevrouw de Wed. Gouda.
Dura, H. C. van Utrecht.
Dusseau, C. B. A. Amsterdam.
Dussen, Freule H. E. A. van der 's Gravenhage.
Duuring, G. Breukelen Holl. pap.
Duijn, Ch. van der Jur. stud. Leiden.
Dijk, J. P. van Boekhandelaar. Zwolle. 5.
Dijkstra, D. Theol. stud. Utrecht.
E.
Eeden, Mejuffrouw van Amsterdam.
Eeghen, C. P. van Amsterdam. Holl. pap.
Eeghen, P. A. van (Mejuffrouw) Amsterdam.
Eekhoff & Zn., W. Boekhandelaar, Leeuwarden. 5.
Eelde, J. C. van Utrecht.
Eelkema, W. Boekhandelaar, Amsterdam.
Eerde, J. R. van Boekhandelaar, Winschoten.
Eeten, Dr. J. C. van Utrecht.
Egmond & Heuvelink, Boekhandelaar, Arnhem. 8.
5.
5.
NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN.
Eichholtz, H. Rotterdam.
Eisma, E Theol. stud. Utrecht.
Elberts, W A. Leeraar aan de Rijks H. B. school, Zwolle.
Elden, W. J. van Theol. stud. Utrecht.
Ente, M. J. L. Leiden.
Ermerins, Mevrouw de Wed. 's Gravenhage.
Es Jr., N. P. van Theol. stud. Utrecht.
Essink, J. H. A. M. Jur. stud. Utrecht.
Eversz. J. W. Boekhandelaar, Zeist. 5. t Holl. pap.
Everwijn, Mr. G. H. Delft.
F.
Falck, Mr. A. R. Utrecht.
Farncombe Sanders, Utrecht.
Faure, A. W. F. Alewijn Theol. stud. Utrecht.
Feenstra, T. S. Boekhandelaar, Sneek.
Feenstra, Wed. P. M. Boekhandelaar, Bolsward.
Felix Meritus, (Atd. Letterkunde.) Amsterdam.
Fellinga, W. Boekhandelaar, Nijmegen. 5.
Fels, W. P. Zwolle.
Flier, Mej. J. M. van der Nijkerk.
Fockens, G. Groningen
Foreest, P. van Oud-Burgemeester van Wieringerwaard.
Fouw, J. P. de Goes.
Fouw, L. de Boekhandelaar, Goes. 2.
Frederiks, J. G. Zutphen.
Frommink. Ammerzoden.
Fuchter, H. Leiden.
Fuchter, J. H. 's Gravenhage.
G.
Gagnebin, H. A. Delft.
Garcin, J. Amsterdam.
Garde, H J. van der Boekhandelaar, Zalt-Bommel. 2 Gebhard, iVIej. Lodewika. Amsterdam.
Gebhard, J. H. Boekhandelaar, Amsterdam.
Geer van Oudegein, Jhr. J. J. de Utrecht.
Geesink, W. Amsterdam.
Gef ken, Mr J. W. 's Gravenhage.
Gelder, H. E. van 's Gravenhage.
Gelder, P. Smidt van Amsterdam. Holl. pap.
Gelze van Vrijberghe van Westenschouwen, jhr. Mr. P. P. van R ijsenb urg Genderen, M. Johs. van Rotterdam.
Geradts & Co ., Johs. Boekhandelaars, Hilversum .
NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN.
Gerlings, J. D. Bankier, Utrecht.
Gerlings, Mr. J. A. Jager Haarlem.
Gerritsen, G. Th. Utrecht.
Gewin, E. E. Predikant, Abcoude.
Gildemeester, F. van Gheel Theol. Cand. Utrecht.
Gilderneester, J. P. Amsterdam.
Giltay & Zn., J. Boekhandelaars, Dordrecht.
Gobuis, H. A. F. A. Utrecht.
Goes van Naters, Jhr. Mr. A. van der Delft.
Gogh, C M. van Boekhandelaar, Amsterdam. 5o. 3 Holl. pap.
Golverdinge & Zn., J. van Boekhandelaars, 's Gravenhage. 3o. I Holl. pap.
Gonzalves, Mevrouw de Wed H. M. A. Haarlem.
Goor Zonen, G. B. van Boekhandelaars, Gouda 14.
Gorcum, Willem van Boekhandelaar, Assen 2.
Gorcum & C°., van Boekhandelaars, Assen.
Goseling, E. J. C. Amsterdam.
Graaf, J. J. Secretaris van Z. D. de Bisschop van Haarlem.
Graaff, W. C. de Boekhandelaar, Haarlem. 5., Grandia, P. J. 's Gravenhage.
Gravemeijer, E. C. Theol. Dr. Groningen.
Greeve, P. Amsterdam.
Greven, J. Boekhandelaar, Utrecht. 5.
Grient Dreux, J. F. de Leiden.
Grinten, H. T. van de Zeggen Breda.
Groen van Prinsterer, Mr. G. 's Gravenhage. Holl. pap Groot, S. J. de Leiden.
Groot, Pzn. J. de Amsterdam.
Groot, J. Wzn. W. H. de Amsterdam.
Grothe, Alex. Utrecht.
Grothe, Mr. J. A. Utrecht.
Gulje, N. R. H. Breda.
Gijn, H. van. Boekhandelaar. Delft. 5.
H.
Haaff, J. M. van 't Boekhandelaar, 's Gravenhage. 5.
Haalmeijer, D. J. P. Amsterdam.
Haan & Zoon, de Boekhandelaars, Haarlem.
Haanebrink, F. W. Utrecht.
Haar, Bzn., B. ter Predikant, Nijmegen.
Haar van Voorst, Mevr. ter Utrecht. Holl. pap:
Haas, J. S. de Boekhandelaar, Amsterdam. 2.
Haas, W. de IJzendoorn.
Haersma de With, Jhr. J. H. Maarsen.
Hahn, Mevrouw de Wed. J. C. Rotterdam.
Hall, Mevr. Douariaire Baronesse van 's Gravenhage.
NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN.
Hanrath, C. Amsterdam.
Hansma, J. J. Boekhandelaar, Dockum. 2.
Harloff, Mevrouw Salatiga.
Harry Barge, Mr. C. A. Nijmegen.
Harte, P. Boekhandelaar, Bergen op Zoom. 2.
Hartgerinck, H. J. Theol. cand. Utrecht.
Hartog, Ds. J. Utrecht.
Hartog, A. H. den Predikant, Rotterdam.
Hasebroek, Ds. J. P. Amsterdam.
Hassoldt, Jan L. Amsterdam.
Haver Schmidt, F. Schiedam.
Hayze, J. de la Rotterdam.
Hazenberg Gz. Jac. Boekhandelaar, Leiden. 30.
Heek, H. M. Boekhandelaar, Maarsen.
Heeris, F. J. Docent R. H. B. S. Leeuwarden.
Heijningen, Kits van Deventer.
Heim, Mr. J. D. Baron van der 's Gravenhage.
Heim, Freules van der 's Gravenhage.
Heiden, S. van Boekhandelaar, Amsterdam.
Heidring, L. J. Veip.
Helten, W. L. M. van Hoofdonderwijzer, Rotterdam.
Hemert, W. C. van Zutpben.
Hendriksen, Gebrs. Boekhandelaars, Rotterdam. 5.
Hendriksen, H. T. Boekhandelaar, Rotterdam.
Hendriks, J. 's Gravenhage.
Hengel, J. van Leiden.
Hengel & Eeltjes, van Boekhandelaars, Rotterdam.
Henneveld, H P. Boekhandelaar, Delft.
Hennings, H. D. Utrecht.
Henssen, F. L. Leiden.
Herwaarden, D. van Utrecht.
Herwaarden, G. van Aarlanderveen.
Hessel, F. Boekhandelaar, Heerenveen. 2.
Heteren, J. H. & G. van Boekhandelaars, Amsterdam. 54.
Heusde, Mejuffr. A. J. van Utrecht.
Heijman, B. C. J. Oost-Indisch Ambtenaar I e kl., Batavia. N.I.
Heijst, H. J. van Jur. stud. Leiden.
Heijst, H. P. van Nijmegen, Ho11. pap.
Hinlopen Berghuys, Mevrouw C. C. R. van Utrecht.
Hinlopen, Mevr. de Wed. 's Gravenhage.
Hoek, A. Chirurgijn, 's Gravenhage.
Hoek, Gebrs. van der Boekhandelaars, Leiden. 8.
Hoekstra, A. C. Utrecht.
Hoekstra, H Utrecht.
Hoet, H. ten Boekhandelaar, Nijmegen. 2.
Hoeve, J. van der Boekhandelaar, Rotterdam. 5.
Hofdijk, W. J. Amsterdam
Hogendorp, F. Baron van 's Gravenhage.
NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN.
Holle, Mej. P. Voorst.
Holmberg de Beeckfeld. Jhr. 's Gravenhage.
Hompesch, A graaf von Kasteel Walburg bij Stevensweerd.
Hornet, J. J. Boekhandelaar, Schagerbrug.
Hooft, G. B. 't. Boekhandelaar, Rotterdam. 5.
Hoogenboom, A. Boekhandelaar, Amsterdam.
Hoog & Kruijt. Boekhandelaars, Rotterdam. 8.
Hoogenraad, J. Theol. stud. Utrecht.
Hoogh, Corn. de Leiden.
Hoogstraten & Zn. A. van Boekhandelaars, 's Gravenhage. 5.
Hoola van Nooten, J. Boekhandelaar, Doesburgh. 5.
Hoorn, Dr. H. J. E. van Predikant, Hoorn.
Hovy, H. Oud-Luit. ter zee, Ie kl. 's Gravenhage.
Hope Loudon, Mevrouw 's Gravenhage.
Horst Wzn., W. Koopman, Utrecht.
Houten, J. 0. van Boekhandelaar, Assen.
Houtsma, M. Th. Thol. Dr. Leiden.
Houwen van Oordt, H. C. van der Appeldoorn.
Hovens Greve, G. Boekhandelaar, Steenwijk. 5 Huber, J. B. Boekhandelaar, Groningen. 5.
Huet, P. Haarlem.
Huffel, A. J. van Boekhandelaar, Utrecht. 5.
Hugenholtz Jr., Ds. P. H. Amsterdam.
Hulscher, G. Jzn. W. Boekhandelaar, Deventer. 5.
Hu1st, Laurens van Boekhandelaar, Kampen. 5 Hummel, Dr. J. K. 's Gravenhage.
Huneman, J. A. Boekhandelaar, Kampen.
Huijdecoper, W. Utrecht.
Huijdecoper van Nichtevecht, Jhr. Mr. E. Utrecht.
Huijssen van Kattendijke, G. Jur. stud. Leiden.
I.
Imans, Dr. M. Utrecht Ising, J. H. 's Gravenhage.
J.
Jaarsma, R. Theol. stud. Utrecht.
Jager, A. Amsterdam.
Jamaer, J. H. de, Pastoor, Gouda.
Jansen, N. Theol. stud. Utrecht.
Jennes, B. H. Onderwijzeres, Genemuiden.
Jonas, Mevrouw W. C. Amsterdam.
K.
Kampen & Zn, P. N. van Boekhandelaars, Amsterdam. 8.
NAANILIJST VAN INTEEKENAREN.
Kamphuis, P. G. Onderwijzer Utrecht.
Kat, 0. A de Leiden.
Kemink & Zn., Boekhandelaars, Utrecht. 30.
Kemmer, J. J. H. Boekhandelaar, Utrecht. 2.
Kesper, L. Azn. H. W. Amsterdam.
Ketelaar, M. P. 's Gravenhage.
Kielman, A. Boekhandelaar, Veendam.
Kiesouw, J. H. Zutphen.
King, J. S. Utrecht.
Klees, Rzn K Amsterdam.
Kleine, Mevrouw de Wed. F. H. Haarlem.
Klerck, Jhr. A. 's Gravenhage.
Klercq, W. Predikant, Smilde.
Kleijnenbergh, J. L. E. J. Student, Leiden.
Kloekers, A. Utrecht.
Kluitman, P. Boekhandelaar, Alkmaar.
Knuttel, W. P. C. Leiden.
Kock, Mr. IJ. de. Utrecht.
Kocken, Mej. M. Utrecht.
Koenen, Mr. H J. Amsterdam.
Kok, A. I. A. de Boekhandelaar, Bergen op Zoom.
Kok, J. Rotterdam.
Kok Jr , M. P. Suiker contractant op Java, Amsterdam.
Kolff & C°., G. Boekhandelaars, Batavia.
Komen, H. Hulponderwijzer, Delft.
Koning, Mr. J. C. de Amsterdam.
Koning, Mr. J. S G. Wedde.
Koning Knijff, Mevrouw de Wed. A. de Utrecht.
Kooper, A. J. 's Gravenhage.
Kooij Jr., J. Amsterdam.
Kooijker, C. Boekhandelaar, Leiden. 14.
Koper, H. J. Amsterdam.
Koster Jr., J. Theol. stud. Utrecht.
Kraay, Gebrs. Boekhandelaars, Amsterdam.
Kraft, P. J Boekhandelaar, 's Gravenhage. 5.
Kramers & Zn., H. A Boekhandelaars, Rotterdam. 30.
Krap & van Duijm, Wed. Boekhandelaars, Rotterdam. 2.
Kraijenbelt, Ds. J. Alkmaar.
Kroese, W. Apeldoorn.
Krol, S. Olst.
Kroon, Dr. T. T. Conrector aan het gymnasium, Arnhem.
Kroon, K. W. Harmelen.
Kroos, H. W. F. Amsterdam.
Kruijff, J. de Boekhandelaar, Utrecht. 19.
Kuipers. H. Boekhandelaar, Leeuwarden. 5.
Kuijper, H. M. de Leiden.
Kuijpers, S. D. Ternaard.
Kijlstra, R. L. Utrecht.
NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN.
L.
Labberton, R. van Hinloopen Boekhandelaar, Doesburgh. 2.
Labouchre, Mejuffrouw A. Amsterdam.
Labouchere, H. M. Bonn.
Ladinius, H. J. Leiden.
Lambers, H. C. Theol. stud. Groningen.
Lammers van Toorenburg. H. Jur. stud. Leiden.
Land, B. van der Boekhandelaar, Amsterdam. 5.
Landsaat, Mejuffrouw G. Arnhem.
Langhout, J. Lollurn.
Lankelma, J. G. Boekhandelaar, Amsterdam. 5.
Laurey, L A. Boekhandelaar, Nieuwediep.
Ledeboer Bzn., L. V. Rotterdam.
Leendertz, Jan. Boekhandelaar, Amsterdam. 5.
Leenmans Jr., Dr. H. A Predikant, Slochteren.
Leesbibliotheek (De) der Maatsch. tot Nut van 't Algemeen. Dep. Zaandam.
Leesgezelschap Tot bevordering van Godsdienstige kennis, Bodegraven.
Leesgezelschap Verscheidenheid, Amsterdam.
Leesgezelschap »Wordt in 't verstand volwassen", Gouda.
Leeskabinet, (Het) Batavia.
Leeskamer (De) der Maatschappij Tot Nut van 't Algemeen, Amsterdam.
Leeuwen, J. W. van Boekhandelaar, Leiden. 8.
Lek de Clercq. J. F. van de Jur. stud. Leiden.
Lely, J. Amsterdam.
Lennep, C. van Samarang.
Lennep, Mr. W. W. van Amsterdam.
Lennep, Mr. J F. van Amsterdam.
Leonhardt, J. H. H. Amsterdam.
Leopold, L. Groningen.
Leu, Mejuffrouw A. de Utrecht.
Lidth de Jeude, Wed. 0. C. A van Tiel.
Limburg Stirum, Mevrouw S. J. Gravin van Utrecht.
Limburg Stirum, Otto van Jur. stud. Leiden.
Limburg Stirum Warmond, Jhr. Mr. Graaf van 's Gravenhage.
Linden, H. van der Utrecht.
Lindsay, Mevrouw Bonn.
Lith Jr., J. van 's Gravenhage.
Loder, C. Lzn. C. L. Ingenieur le kl. der Marine, Amsterdam.
Lohman, J. G. 's Gravenhage.
Lokman, J. Veessen.
Loman & Verster, Boekhandelaars, Amsterdam.
Loon, Mejonkvrouw J. van Amsterdam.
Loon, Jhr. Mr. J. W. van Amsterdam.
Loon, P van Boekhandelaar, Utrecht. 10.
Loopuijt, Mr. J. H. 's Gravenhage.
Loos, K. Boekhandelaar, Rotterdam. 8.
Locsjes, Erven Boekhandelaars, Haarlem. 8.
NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN.
Lijnden, W. A Baron van Koudekerke.
Lijnden, Mejonkvrouw van Zeist.
Lijnden van Sandenburg, Douairiaire F. A. A C. Baron van Utrecht.
Lijnden van Sandenburg, Mevrouw Baronnesse van 's Gravenhage.
Lutkebuhl Jr., C. L. Amsterdam.
M.
Mackay van Ophemert & Zennewijnen, Mr. YE. Baron 's Gravenhage Maesen de Sombref, L. H. L. J. van der Leiden.
Mallee Jr. A. M. 's Gravenhage.
Marie, Mr. H. W. J. van Deventer.
Marie, M. van Rotterdam.
Marx, J. C. Amsterdam.
Meer, Jac. van der Boekhandelaar, Deventer. 5.
Meerburg Snarenberg, A. J. Theol. stud. Utrecht.
Meeteren, A. C. van Amsterdam.
Meindersma. P. Theol. Stud. Utrecht.
Melchers, Mr. J. L. Rotterdam.
Mellink Pzn., F. G. Amsterdam.
Mellink, W. C. Boekhandelaar, Zutphen. 2.
Mensing & Visser, Boekhandelaars, 's Gravenhage 8.
Merkus, Mr. P. 's Gravenhage.
Metelerkamp, Mr A. T. L. Huize Engelenburg to Brummen.
Mettau, P. J. C. Amsterdam.
Meuleman, Dr. J. Nijmegen.
Meurs, D. Bodegraven.
Meurs, J. Boekhandelaar, 's Gravenhage. 2.
Meijer, H. A. Boekhandelaar, Amsterdam. 3.
Meijers, Ph. Boekhandelaar, Amersfoort.
Meijneken, J. A Rotterdam.
Meijster, H. Utrecht.
Millies, Strick van Linschoten Mevrouw de Wed L. M. C. Utreeht.
Minkman, E. Arnhem.
Moens, A. Inspecteur van het lager onderwijs, Utrecht.
Moize, de Chateleux, E. B J. Jur. stud. Leiden.
Moll Jzn., Ds. J. 's Gravenhage.
Moltzer, Prof. Mr. H E. Groningen.
Monchy, A. de Rotterdam.
Mooij, H. W. Boekhandelaar, Amsterdam. 14.
Mooy, A. C. de Boekhandelaar, Zierikzee.
Morks Jzn., C. Boekhandelaar, Dordrecht. 5.
Muhring, Mej B. H. Dordrecht.
Mulder, Prof. G. J. Bennekom.
Mulder, H. Kuilenburg.
Muller, Gebrs. Boekhandelaars, 's Hertogenbosch. 5.
Muller, Gebrs. Boekhandelaars, Maastricht.
Muller, Hk. Rotterdam.
NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN.
Muller J. G. Amsterdam.
Muller, Joh. Boekhandelaar, Amsterdam. 2. 1 Holl pap.
Muller, I. W. Boekhandelaar, Maastricht.
Munchen & Rookmaker, von Boekhandelaar, Haarlem 14.
N.
Nepveu, Mr. Jhr. Utrecht.
Nesser, Gez. Amsterdam.
Neijs, H. H. A. Jur. stud. Leiden
Nieuwenhuijs, P. B. Boekhandelaar, Breda. 5- Nieuwenkamp, W. G. Amsterdam.
Noe Lzn , C. Boekhandelaar, Leeuwarden. 2.
Noman & Zn., Joh. Boekhandelaars, Zalt-Bommel.
Noordendorp, J. Boekhandelaar, Amsterdam. 2.
Noordhoff, P. Boekhandelaar, Groningen. 5. i Holl. pap.
Nooten, S. & W. N. van Boekhandelaars, Schoonhoven. 5.
Noothoven van Goor, J. M. Gouda.
Normaallessen der Onderwijzers, Bergen op Zoom.
Notten, U. H. van Amsterdam.
Nijhoff & Zn., Is. An. Boekhandelaars, Arnhem. 7. I Holl. pap.
Nijman, Mr. D. Zutphen.
O.
Ochtman Jz , S. Boekhandelaar, Zierikzee Ode, J. Boekhandelaar, Schiedam. 2.
Oever, J. G. van 't Groningen.
Olivier, Mr. W. C. D. Rechter, Leiden.
Oosterzee, A. van Boekhandelaar, Amsterdam. 5.
Oosterzee, C. M. van Theol. stud. Utrecht.
Oosterzee, Dr. J. J. van Hoogleeraar, Utrecht.
Ophorst, A. Boekhandelaar, Wageningen.
Ophuijzen, Ch. van Amsterdam.
Os, Dr. Jg. van R. C. Priester, Arnhem.
Os, W. J. van Rotterdam.
Osti Jr., N. C. Lid van de Kamer van koophandel, Utrecht.
Oudermeulen, geb. van Wickevoort Crommelin, Mevrouw Douairiaire van der 's Gravenhage . Oijens, Mr. G H. de Marez Amsterdam.
Oijens, Mr. J. C. de Marez Amsterdam.
Oijens, H. J. de Marez Amsterdam.
P.
Pallandt, F. W J. Baron van Aylva van Putten.
Pallandt v. Waardenburg & Neerynen, H. W. Baron van Aylva van 's Gravenh.
NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN.
Pallandt, P. J. Baron van 's Gravenhage.
Pallandt van Neeryen, L. Baron van 's Gravenhage.
Pallandt Rijksdorp, C. H Baron van 's Gravenhage.
Pannebakker & C" Boekhandelaars, Enkhuizen.
Paterachi, M. Amsterdam
Pauw van Wieldrecht, Mevrouw 's Gravenhage.
Pauw van Wieldrecht, C. Ridder 's Gravenhage. 2.
Pauwert, Joh. L van de Journalist, Delftshaven.
Peelen, J. Naarden.
Perk, A. Hilversum.
Pesters, Jhr. C. C. G. de Utrecht.
Petit, Louis D. Boekhandelaar, Amsterdam. 14. I Holl. pap.
Petit & C P ., Boekhandelaars, Rijsenburg. 5.
Peursern, J. H. van Boekhandelaaar, Utrecht. 8.
Phaff, C. M. Leiden.
Pickhardt, K. W. Boekhandelaar, 's Gravenhage. 9.
Pinto, J. de 's Gravenhage.
Poeschmann, G. B. Boekhandelaar, Rotterdam. 8.
Polak Daniels, G. Leiden.
Polak Daniels, M. Leiden.
Poll, J. J van der 's Gravenhage.
Pols, Mr. J. Rotterdam.
Pontier, G J. 's Gravenhage.
Post, Gebroeders van der Boekhandelaars, Utrecht. 6.
Potgieter, E. J. Amsterdam Prins, Mr. F. L. L. Haarlem
Pull, T. D. H Boekhandelaar, Apeldoorn.
Pijnacker Hordijk, A. Utrecht.
Pijnappel, Mr. M. J. Amsterdam.
Pijttersen Fzn , H. Boekhandelaar, Sneek. 3o.
R.
Ram, Mevrouw A. L. E Utrecht.
Ramaker, W J. Predikant, Nieuwerkerk (in Duiveland).
Ramshorst, Azn., J. van Boekhandelaar, Wormerveer.
Randwijck, geb. Baronesse v. Hogendorp, Mevr. Gravinne van 's Gravenhage Rappart, H. M. M. Theol. stud. Utrecht.
Rau, Mr. J. J E Lent.
Rebel, J. M. Leiden.
Reenen, G. H van Lopik.
Reits, G. J. Boekhandelaar, Groningen. 2.
Rensink, A A. Bo_khandelaar, Leiden.
Repelaar van Driel, Mevr. 's Gravenhage.
Reijnet de la Rue, P. H. J. Boekhandelaar, Amsterdam.
Reijnst, J. C. Jur. stud. Leiden.
Rhijn, D. W. P. van Leiderdorp.
Ridder, Nlejuffrouw B. Utrecht.
NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN.
Riemsdijk, Mevrouw Douairiaire A. W. G. Utrecht.
Rienstra, P. J. Predikant, Veere.
Rinses, T. Utrecht
Roelants, H. A. M. Boekhandelaar, Schiedam. 5.
Roell, Jhr. Mr. J. 's Gravenhage.
Rod11, Jhr. J. W. D. 's Gravenhage.
Roes, S. F. J. Leiden.
Rogge, IJ. Boekhandelaar, Amsterdam. 2.
Roggen, Mr. M. A. van Nijmegen.
Rogghe, W. Boekhandelaar, Gent 2.
Rolff, A. C. Boekhandelaar, Amsterdam. 6.
Rom Colthoff, Mevr. de Wed. I. A. Gorinchem.
Romeny, H. J. Theol. stud. Utrecht.
Ronden, B. H. de Boekhandelaar, Amsterdam. 3.
Rooseboom, H. J. Rotterdam.
Rosmalen, H. F. van 's Gravenhage.
Rossem, W. van Rotterdam.
Rossen Hoogendijk, P. C. van Leiden.
Rotterdamsch Leesgezelschap, Rotterdam.
Royaardt van den Ham, Mr. W. J. Utrecht. Holl. pap.
Rooijen, A. J. S. van Boekhandelaar, Utrecht. 30. I Holl. pap.
Ruijs, A. J. Theol. cand. Utrecht.
Ruyter, J. de Boekhandelaar, Amsterdam. 2.
Rijckevorsel, E. van Jur. stud. Leiden.
Rijnders, D. P. Amsterdam.
S.
Sander, J. C. Schiedam.
Sasse, R. Utrecht.
Schaafsma, A. Boekhandelaar, Dockum. 8.
Schaepman, Dr. H. J. A. M. Prof. aan het Seminarie, Rijsenburg.
Schagen van Leeuwen, M. A. Delft.
Schalekamp, van de Grampel & Bakker, Boekhandelaars, Amsterdam. 14.
Schaly, C. J. Leerdam.
Scheefhals, H. Boekhandelaar, Antwerpen.
Scheltema & Holkema, Boekhandelaars, Amsterdam. 16.
Schermer, W. A. J Amsterdam.
Schierbeek, R. J. Boekhandelaar, Groningen. 5.
Schimmelpennink, C. J. A. Utrecht.
Schimmelpenninck van der Oije, A. C. J. Baron, 's Gravenhage.
Scholtens & Zoon, Boekhandelaar, Groningen.
Schorn Jr., P. Boekhandelaar, Amsterdam.
Schouten Czn., J. Alkmaar
Schouw, J. van der Boekhandelaar, Leiden. 30.
Schouwenburg, L. M. Amsterdam.
Schreiner, H. 's Bosch.
NAAMLIJST VAN INTEFKENAREN.
Schreuder & van Baak, Boekhandelaar, Leiden. 2.
Schrader, J. C. Boekhandelaar, Amsterdam. 3o. I Ho11. pap.
Schutter, J. W. Zutphen.
Schuijlenburch van Wisch, Jhr. W. L. van Huize Wisch, Terborgh.
Siccama, Mr. J. H. Hora 's Gravenhage.
Siccama, Mr. L. C. Hora Voorz. van het Muntcollege, Utrecht.
Sigtenhorst, A. J. van den Boekhandelaar, Deventer.
Sillem, J. G. Amsterdam.
Six, Jonkheer Mr. W. 's Gravenhage.
Slangen, J. H. Haarlem.
Slothouwer, A M. Boekhandelaar, Amersfoort. 8.
Sluijter, A. W. R. 's Gravenhage.
Smeth, Th. de Jur. stud. Leiden
Smissaert, W. E. J. Amsterdam. Holl. pap.
Smit, J. Amsterdam.
Smit, J. Amsterdam.
Smits, J. C. J. Gep. Gen. Maj. 0. I. leger, Komtn. kol. mil. invaliedenhuis to Bronbeek, bij Arnhem.
Snijder, F. W. J. G. Leiden.
Sombeek, P. N. Boekhandelaar, Zaandam. 2.
Someren, A. E. C. van Boekhandelaar, Zutphen. 5.
Somerwil, P. Boekhandelaar, Leiden. I3. I Holl. pap.
Son, H. J. A. van Utrecht.
Sorgen, Mej. M. A. E. J. van Utrecht.
Spanjaard, H. Boekhandelaar, Steenwijk. 5.
Sperma Weiland, M. A. Leiden.
Spruijt, Amersfoort.
Spruijt, Mej. A. M. Utrecht.
Spijker & Zn., Wed. J. C. Boekhandelaars, Amsterdam. 2.
Stadt, A. van de Boekhandelaar, Haarlemmermeer. 3.
Stam, J. Directeur der Staats-Loterij, 's Gravenhage.
Steeden, H. G. van Boekhandelaar, Hellevoetsluis.
Steenmeijer, J. Boekhandelaar, Middelburg. 5.
Stemberg, Dr. N. J. A. C. Rotterdam.
Stenfert Kroese & van der Zande, Boekhandelaars, Arnhem. 14.
Stockum & Zn., W. P. van Boekhandelaars, 's Gravenhage. 3o. I Holl. pap.
Stokhuijsen, W. Boekhandelaar, Gorinchem 5.
Storm Lotz, D. J. P. Boekhandelaar, Rotterdam. 5.
Swaan, J. W. & C. F. Boekhandelaars, Arnhem. 8.
Swinderen, Jhr. Mr. 0. Q. van Groningen, Holl. pap.
Swinderen, Freule A. A. de Marees van Groningen.
Swinderen, Freule G. J. J. de Marees van Nijmegen Sijpensteijn, Douairiaire van 's Gravenhage.
T.
Tacoma, H. J. Witmarsum.
Tadema, T. N. Leiden.
NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN.
Taken, B. Winschoten.
Talma Stheiman. Leiden.
Tak van Poortvliet, Mr. 's Gravenhage.
Testas, P. H. (Voor de Leesvereeniging voor Poezie en Proza.) Amsterdam.
Tets, Jhr. J. van 's Gravenhage.
Tets, Jhr. J. H. F. van 's Gravenhage.
Tertholen, j. J. van Leiden.
Thiel, J. F. van Enkhuijzen.
Thieme, H. C. A. Boekhandelaar, Nijmegen. 30.
Thieme & C°., W. J. Boekhandelaars, Zutphen. 5.
Thone, Mej. M. E. Haarlem.
Thooft, Herm. H. Notaris, Rotterdam.
Tichler, J. J. P. Leiden.
Tielkemeijer, J. H. Boekhandelaar, Amsterdam.
Tjeenk Willink, H. A. Boekhandelaar, Arnhem. 5.
Tjeenk Willink, L. W. H. Zutphen.
Tjeenk Willink, W. E. J. Boekhandelaar, Zwolle.
Tonsbeek, H. G. Theol. stud. Utrecht.
Tromp, M. H. Woudsend.
Tuerenout, J. Amsterdam.
Tusot, J. M. 's Gravenhage.
Tussenbroek, H. van. Boekhandelaar, Wageningen.
Tuuk, M. van der Leiden.
Tuijll van Serooskerken, Mr. W. R. Baron van 's Gravenhage.
Tijl, Erven J. J. Boekhandelaars, Zwolle.
U.
Ubbink, H. G. Utrecht.
Uilkens, W. J. Boekhandelaar, Groningen.
Usener, Mej. D. Nieuwendijk.
V.
Vaillant, Dr. C. J. Schiedam.
Vegelin van Claerbergen, Jhr. J. K. Burgemeester van Hemalumen, Olde- phaert en Nordwolde, Koudum.
Velde, H. van de Leiden.
Velden, Mejonkvrouw van der Utrecht.
Velden, Jhr. Mr. B van den 's Gravenhage.
Veldhuijzen, K. H. Amsterdam.
Velleman, E. F. P. Architect, Antwerpen.
Velzen Jr., S. van Boekhandelaar, 's Gravenhage. 14.
Ven, L. C. van de Almkerk.
Verdonk, Mejuffrouw W. Utrecht.
Verheul, Jhr. M. C. A. 's Gravenhage.
Verheij, A. Th. Theol. stud. Utrecht..
NAAMLIJST VAN INTEEK ENAR EN.
Verhoeff, A. Monster.
Verhoeff, Ds. J. C. Utrecht.
Verloren van Thermaat, Mr. P. Utrecht.
Vermande, Gebrs. Boekhandelaars, Hoorn.
Veth, P. J. Hoogleeraar, Leiden.
Viehoff, J. T. 's Gravenhage.
Vieweg & Zn., C. A. Boekhandelaars, Nijmegen.
Vink, A. de Groningen.
Vinke, J. Theol. stud. Utrecht.
Viruly van Vuren & Dalem, Mr. Jr. Vuren.
Vis, C. C. W. Utrecht.
Visch, C. Utrecht.
Visser, H. M. de 's Gravenhage.
Visser van IJzendoorn, Mevrouw de Wed. Gorinchem.
Vladeracken, G. P. van Controleur, Hoorn.
Vlamingh Kiebert, Mevrouw J. W. Utrecht.
Vlerk, J. van den Onderwijzer, Utrecht.
Vliedt, Mej. J. E. van 's Gravenhage Vliet, Dr. J. van der Zalt-Bommel.
Vliet, Mej. W. J. J. van der Elswouthoek to Overveen.
Vloten, Dr. J. van Bloemendaal.
Vlugt, J. J. van der Theol. stud. Utrecht.
Voermans Jz , P. Rotterdam.
Vollenhoven, Mr. J. Messchert van Amsterdam.
Voogt, G. G. de Boekhandelaar, Breda. 2.
Voorhoeve, H. P. A. Rotterdam.
Vorstman, P. H. Amsterdam.
Vos, G. N. 0. de Utrecht.
Vosmaer, G. C. J. Leiden.
Voute, Dr. A. Amsterdam.
Voute, C. Utrecht. Holl. pap.
Vries, Mr. A. de Amsterdam.
Vroeg, P. A. Naaldwijk Vrolik, Dr. G. Rotterdam.
Vrijberghe, Jhr. Mr. J. W. C Brummen.
Vijver, Ds. J. C. de Scheveningen.
w.
Waanders, J. M. W. Boekhandelaar, Rotterdam.
Waanders, J. M. W. Boekhandelaar, Zwolle.
Wabeke, C. Wemeldinge.
Wagtendonk, A. J. van Med. Stud. Leiden.
Walter, A. J. 's Gravenhage.
Walther, C. L. 's Gravenhage.
Waltman Jr., J. Boekhandelaar, Delft. 2.
Wassenaar van Catwijck, Mevrouw Baronesse van 's Gravenhage.
Wedding, Albert Boekhandelaar, Middelburg. 2.
NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN.
Wedding, J. Boekhandelaar, Harderwijk. 5.
Weede, Mevrouw Douaireire van Utrecht.
Weede, Mevr. Douair. Baronesse van Hangest d'Yvoy van Nijkerk.
Weede, Freules van Utrecht.
Weede van Dijkveld, Jhr. E. van Utrecht.
Weevers, J. W. Rotterdam.
Weezenbeek, J. van Boekhandelaar, Rotterdam.
Weinbeek, J. A. Boekhandelaar, Rotterdam.
Weissenbruch, L. A Amsterdam.
Welter Jr., W. L. Predikant, Bunnik, Wenk, W. Boekhandelaar, Rotterdam. 8.
Werker, W. M. J. Hoofdboekh . R. Spoor, Utrecht.
Wermeskerken & Zn., Wed. D. R. van Boekhandelaars, Tiel. 5.
Werp, H. van der Theol stud Kampen.
Werst, J. J. Hulponderwijzer, Leiden.
Wertheim, A. C. Amsterdam.
Wester, J. G Boekhandelaar, Leeuwarden. 6.
Westerman & Zoon, M. Boekhandelaars, Amsterdam. 5.
Westhoff, Ds. J. P. G. Amsterdam.
Weijden, JPzn. H. van der Amsterdam.
Wiarda, J. J. Boekhandelaar, Sneek. 6.
Wiggerink, L. J. Leiden.
Wiggers van Kerchem, G. C. C. Leiden.
Wilkens, F. Boekhandelaar, Groningen.
Willemsen, J. A. Boekhandelaar, Zutphen. 14.
Willet, A. Amsterdam. Holl. pap.
Willink, A. F. Amsterdam.
Willink van Bennebroek, Jhr. Mr. G. Bennebroek. Holl. pap.
Wilterdink, D. J. Boekhandelaar, Deventer. 5.
Wintgens, Mr. W. 's Gravenhage.
Wit, G. de. Ambtenaar Holl. Spoor, Utrecht.
Wit, P. de. Nieuwediep.
Witte, H. C. B. Amsterdam.
Witte, J. J. C. Amsterdam.
Wolfswinkel, C. W. Utrecht.
Wolterbeek, R. Daniel Amsterdam.
Wolters, J B Boekhandelaar, Groningen. 14.
Wolvekamp, H. H. Rotterdam Wurfbain, Prof. C. L. Amsterdam.
Wijbelingh, H. Arnhem.
Wijk, P. van Amsterdam.
Wijnmalen, Mr. J. 0. Leiden.
Wijnperse, A. v. d. Hoofdonderwijzer, Bergen op Zoom.
Wijt & Zonen, M. Boekhandelaars, Rotterdam. 8.
IJ.
Yperen, P. J. van Leiden.
NAA_MLIJST VAN INTEEKENAREN.
Z.
Zalsman, G Ph. Boekhandelaar, Kampen.
Zandijk, G. W. Amsterdam.
Zip Jr., W. J. Middelburg.
Zwart, J. de Moordrecht.
Zwaan, F. J. de Boekhandelaar, 's Gravenhage. 6.
Zweeden, P. van Groningen.
Zweep, P. J. van der Leiden.
NICOLAAS BEETS.
DICHTWERKEN.
Stoomdrukkerij Loman, KirIerger & ran liesteren
Amsterdam.
DICHTWERKEN
VAN
NICOLAAS BEF,TS,
I 8 3 0- I 8 7 3.
VOLLEDIGE UITGAVE, NAAR TIJDSORDE GERANGSCHIKT EN HERZIEN.
EERSTE DEEL,
40-
AMSTERDAM,
W. H. KIRBERGER.
1876.
amerarIII
c eX7-z_
aeZ4
INHOUD.
VOORSPEL.
Bladz.
Bij den dood van Vrouwe Bilderdijk 5.
Wenschen 7.
Het Maartsch viooltje 7.
Aan een vondeling 9.
Loon naar werken 14.
Ossian aan de zon 14.
Colma 16
Mijn eerzucht l8.
Maria op den Kruisberg 19.
Zwijgen 23.
Troosten 25.
Grafgebloemte 26
Raad 27.
Eer 28
Lizette 28
Bruiloftsbeurtzang naar Catullus 31.
Bij een graf 33.
Aan de starren 35.
Rijmelarij 37.
Verjaarverzen 41.
Ada 44.
Stil is de nacht. 45.
Zangstukje 46.
De gondelier. 47.
Budder's grafschrift 49.
Liefde 49.
Echte moed 5o.
Aan Serena 51.
Aan Miranda 54.
Schroom 58.
6 INHOUD.
Bladz.
NAAR WALTER SCOTT.
De laatste Meistreel 63.
Vaderlandsliefde . 66
De Harp 68
De Kavalier 69,
Verveling 70.
Het ergste 72.
Ridder Kuno 73-
Lied van Annot Lyle 79-
De Sint-Jans Nacht 80.
Het Meisje van Toro 88.
Heiltrude 90.
Elsjes gelofte 91.
Rebecca's lofzang 92
't Viooltje 93•
Aan Brigitta 94-
Elk zijn wijs 95.
Fingal .; grot 97.
Dochtertrouw 98.
Als de zanger sterft 99.
Serenade 100.
Pib'roch van Donald Dhu 101.
NAAR LORD BYRON.
DE GEVANGENE VAN CHILLON 107.
MAZEPPA 129,
PARISINA 159.
FRAGMENTEN.
Uit Lara 187.
» den Treurzang over Sheridan's dood. 188
» Don Juan.
Julia's afscheidsgroet 189.
Minnes mart 190.
Begoocheling 191.
Tasso's klaagzang 191.
» Childe Harold (De Zee) 193'
JOODSCHE ZANGEN.
In schoonheid wandelt ze 197.
De harp des mans naar 's Heeren hart 198.
Weet in die hooger, reiner sfeer 198.
De steenbok 199.
Ween over 't yolk 200
Jordaan! uit u 201.
Jeftha's Dochter 201
In voile schoonheid weggerukt 202.
t Wordt nacht in mij 203.
Ik zag u weenen 204.
Uw leven vlood 204
INHOUD. 7
Bladz.
Sauls Lied voor zijn laatsten strijd 205.
Saul 206
Alles is ijdelheid 207.
Als cloodskou door dees leden vaart 208
Belzazar's Gezichte 209.
Zon van den slapeloozen 210
Was mijn hart zoo ontrouw, enz 211
Herodes' jammerklacht over Marianne 211
Op den dag der verwoesting van Jeruzalem 212
Bij de wateren van Babylon, enz 213.
De verdelging van Sanheribs leger 214.
Uit Job 215.
VERSCHEIDENE GEDICHTEN.
Aan Maria 219.
0 Heerlijk, heerlijk zij het oord 22o
Herroep hem niet 221
Gij weenen bij mijn graf 223.
Afscheid 224
Aan Thyrza I. 225. II. 227.
Euthanasia 228.
Ook gij bezweekt Turksch lied
Op de vraag: hoe ontstaat de liefde Zangcoupletten
231.
233.
234- 235.
Aan den Vader eener H. Nonne 236
Niemand onder duizend schoonen 237.
Vaar gij wel 238.
De Droom 240.
Aan Augusta 245•
Aanteekeningen 247.
EEN WOORD OVER LORD BYRON ' S POEZIE 251.
JOSE, EEN SPAANSCH VERHAAL 271.
Aan Serena 275 •
Jose 279,
Aanteekeningen 303.
Aan den Dichter J. v. Walre 304.
DE MASKERADE. EEN GEDICHT 305.
KUSER, EEN VERHAAL 331-
Aan mijn vriend J. P. Hasebroek 333 .
Kuser
339.
Aleide
348.
Bertha 353•
Willem
362.
Liefde
369.
Aanteekeningen 377-
8 INHOUD.
Blade
MANNEKENS IN DE MAAN. Een Eendje 391.
GWY DE VLAMING. EEN VERHAAL 403'
Aan Jonkheer Cornelis van Foreest 407.
Voorzang 409.
Machteld . 414
Gwij 423.
Mara 441
Aanteekeningen 446.
VAN DE KLEINERE GEDICHTEN
DE EERSTE REGELS ALPHABETISCH.
Bladz.
A
ch, waarom draagt gij, jong en schoon 54.Als donkre tegenspoeden 23.
Als doodsko g door dees leden vaart 208.
Als om den hoogmoed af te wijzen 97.
Als 't laatste gloren van den stillen zomeravond 188.
Als 't viooltje in 't lindelommer 93•
Bestaat er mensch, zoo dood van hart 66.
ID
aar is een zielsgesteldheid, aan ons alien 70.Daar pronkt gij weer in tal en pracht 35-
Daar toog een geest voorbij mijn aangezicht 215.
Daar zijn voor menschelijke zielen 98.
De aarde kan Been vreugde geven 235.
Dees kus, melieve! van uw mond 224.
De harp des mans naar 's Heeren hart 198.
De nacht verdwijnt; de mist die berg en woud omhult .. . . 187.
Den Bard, wiens fiksche zang den geest der oudheid . . 304.
Der Waarheid trouw te zijn, als heilig boven alien 28.
De schoonheid slaapt, de liefde waakt too.
De steenbok springt met vrije borst 199.
De tooverrede heeft geboden 2o6.
De weg was lang, de wind was koud 63.
Die Niets heeft, ditigt naar Jets met wenschen en gebeden . 7.
Een heimlijke aandrift, met het leven 95
Een worstling nog, en wat mij griefde 227.
Eischen God en mijn natie mijn bloed 201.
En de Assyrier kwam af, enz 214.
10 VAN DE KLEINERE GEDICHTEN
Geen steen bedekt uw graf en zegt Gelukkig zijt gij, en 'k gevoel Gij weenen bij mijn graf? Vriendin
H
erroep hem niet voor mijn gedachtenBladz.
225.
219.
223.
221.
Het is nacht; ik ben angstig, verlaten, alleen i6.
Het snoer dat 'k gaf, was schoon en blonk 233.
Het was een beeldschoon kroost, dat ons de hemel gaf. 236.
Het zonlicht daalde op Toro's meer 88
Hier ligt een schoone knop geveld 33.
Hoe! - zou een rijmlaar aan een feestdisch zitten kunnen 41.
Hoor wat Elsje van de Zaan 91.
Ik zag hem nooit te voren 28.
lk zag u weenen; schoon en klaar 204.
Indien mijn zorg de plant, die opwies in mijn gaarde . 333.
In voile schoonheid weggerukt 202
In schoonheid wandelt ze, als de Nacht 197.
't Is aan d'avond, Jongelingen! enz 31.
Is de middag mijns levens geweken 245.
't Is zoet de blonde lok op 't voorhoofd glad te strijken . 58.
J
ordaan ! Uit u drenkt Amalek zijn kemelen; 201Koele
Redeneerder 25.Krijgren en hoofdlién! Zoo slagzwaard of speer 205.
Liefde lokt een zoet geluid Luister, lieve Gondelier?
49.
47.
M
acht, wijsheid, rijkdom, liefde, roern 207.Men zegt mij 't is beslist! enz. 189.
Met een lachjen op 't gezicht 9.
N
een, noem 't niet dwaas; hij dwaalde niet 99-Neen, 't is niet voor de koude do6n 26.
Niemand onder duizend schoonen 237.
Nog grauw was de scheemring 69.
Nog lacht ons beiden, u en mij 51.
Nu bloedt reeds, Mariamne! 't hart 211.
Gij, die daar rolt aan den trans, enz 14.
O Heerlijk, heerlijk zij het oord 220.
O Liefde! o Roem! wat is uw flonkrend wemelen 191.
0 Min! wat is het op deze aarde, dat 190.
't Ontstaan der »liefde"? 0 waarom nu 234.
Ontzie u niet de waarheid voor te staan 14.
Ook gij bezweekt. - Gij jong en schoon 231.
Ook gij, Maria! gij op 't schriklijk Golgotha! 19.
0 zeg niet, melief! zoo bedrukt van gelaat 94.
DE EERSTE REGELS ALPHABETISC H.
II
Bladz.
Pib'roch van Donuil Dhu Tor .
R
ol, Oceaan, uw donkre golven uit 193.Scherp is het oog van wie voor liefde blaken
90.
Schoon de weidsche vederbos
50.
Stil is de nacht, en lieflijk blinkt de maan
45.
Toen 't yolk, in Abram uitgelezen
92.
Treurt, Negen Zustren, treurt! Treurt Heliconiaden
5-
U
heb ik steeds en hartlijk lief gehad 275.Uit Bohemen's oude dagen zinge ik u een waar verhaal 73.
Uw leven vlood, uw naam werd groot 204.
Uw lok is zwart, zwart zijn uw wenkbrauwbogen 44- Vaak heb ik van drift, vaak van liefde geblaakt 49.
Vaar gij wel, en moet het zijn, voor immer 238.
Van den top des laatsten heuvels, enz. 212.
Van mijn eerste kinderdagen, enz 68.
Van zijne Satrapenstoet 209.
Vroeg zit de Heer van Smaylho'm op 80.
Waagt gij 't uit to spruiten 7.
Waart gij laag als ik in stand 79.
Wanneer, 't zij vroeg of laat 228.
Was mijn hart zoo ontrouw enz 2II.
Wat heft ge uw pas ontloken knop 46.
Wee der bark, als haar zeil is verscheurd 72.
Ween over 't yolk, dat weende a-an Babels stroom 200
Wees wijs, bedwing u zelf, enz 27.
Weet, in die hooger, reiner sfeer 198..
Woorden door den mond. gespeld 18.
't Wordt nacht in mij. 0 breng terstond 203.
Wij leven tweevoud: — slapen ook is zijn 240.
Wij zaten neder bij de stroomen 213.
Zon van den slapeloozen! droeve ster 210.
Zoo menig jaar! Dat knakt de kracht in mij 191.
Zoo veel Het filomeel-gekweel 37.
VOORSPEL.
— Haec nostris spectentur ab annis.
VIRGILIUS.
W at hier, onder den titel van Voorspel, in de eerste plaats gegeven wordt, is, behoudens meerdere of mindere latere herziening, het werk van den aankomeling, op zijn zestiende, zeventiende, achttiende levensjaar. Men kan er uit zien waar de smaak, het hart, de neigingen heen willen, en ook een weinig wat zich jeug- dige overmoed en voorbarige wijsheid vermeten.
Het eerste hier voorkomende stukje is metterdaad het oudste van degenen, die ooit van mij gedrukt zijn. Het verscheen in den Muzen-Almanak voor 1831, waar Immerzeel zoo goed was het, niet zonder een woord van aanmoediging, aan zijn Levensbericht van haar, wie het gold, aan to sluiten. De overige, met uitzon- dering van een enkel, dat hier voor het eerst verschijnt, vonden destijds in onderscheidene jaarboekjes en tijdschriften eene plaats.
"4,
BIJ DEN DOOD
VAN
VROUWE KATHARINA WILHELMINA BILDERDIJK, geb. SCHWEICKHARDT.
T reurt, Negen Zustren, treurt! Treurt Heliconiaden!
Stelt op een sombren toon het nokkend lijklied in, Trekt uit het starrenkleed, rukt af de feestsieraden !
Gij telt een priesteres to min.
Treur, Maagd van Neerland, treur en doe uw tranen vloeien!
Zet af, zet af de kroon, die om uw lokken sluit ! Met tranen moet gij haar besproeien;
Een schoone parel viel er uit.
En gij, mijn Sparengod, meng tranen met uw wateren;
Verberg in damp en mist 't met Het gekroonde hoofd ! Verbied, langs Haarlems wal, uw golven 't vroolijk klateren;
Zij is van 't schoonst sieraad beroofd.
Ach, Neerlands Sapho! moest ge uw laatsten adem geven ? Verstomde uw zilvren stem, uw zacht en troostlijk lied ? Wie doet een toon als d' uwe' in Nederland herleven?
Uw wederga bezit het niet.
Had, wreede Dood ! deze aard geen andere offers over, Veelmeer den nekslag van uw gruwbaar zeissen waard ?
Waarom, koelbloedig menschenroover,
Verdienste niet gespaard?
6 BIJ DEN DOOD VAN VROUWE K. W. BILDERDIJK, GEB. SCHWEICKHARDT.
Zoo moet dan ramp bij ramp zich op uw hoofd vergaren, Homeer van Nederland, verzonken in 't vcrdriet !
Neen! 't Noodlot spaart uw grijze haren, Uw groenbekransten schedel niet.
Het rukte u, keer op keer, een dierbaar kroost van 't harte;
Nog slechts cen enkle telg verheugt uw ouderdom;
Uw gade bled uw troost, verzachtendc al uw smarte De hemel eischt dien schat weerom.
Wat vraagt men dan, waarom zoo dof uw snaren klinken, Waarom zoo'n sombre toon van uit een speeltuig klimt,
Dat steeds de tranen heeft te drinken, Waarvan uw oog bestendig glimt ?
Ook wij beweenen haar.... Wat zeg ik ? Haar beweenen, Die met het englenkoor de gouden citer slaat,
Van heldren hemelglans omschenen, In hagelblank gewaad ?
Neen! wij beweenen ons, ons smartelijk verliezen, 0 Dichteres, te vroeg aan ons, aan de aarde ontrukt ! Nog ruischt uw zachte toon door Spaarne's grijze biezen,
En houdt ons hart verrukt.
Bewaar, o Nageslacht, den naklank van die tonen, Zoo lieflijk voortgebracht uit godgewijde harp;
Hang aan haar grafcipres steeds versche lauwerkronen, Strooi bloemen op haar terp !
Als gij, verrukt, gedenkt aan 't roemrijk dichtrenwonder, Die uw Alceus was, Alceus en Pindaar,
Hoor nooit naar 't raatlen van zijn „do_nder", Of denk aan hare „Aeoolsche" snaar.
Haarlem,
April 1830.* Zie Bilderdijk : »Sapho en Alceus. Aan mijne Egade." Krekelzangen, I. 131.
HET MAARTSCH VIOOLTJE. 7
WEN SCHEN.
Die Niets heeft, dingt naar Jets met wenschen en gebeden;
Die Iets heeft, haakt naar Meer; naar Veel, die Meerder heeft;
Die Veel heeft, is nog 't minst tevreden, Maar had graag Alles wat de wijde wereld geeft.
Zoo blijft een rustloos menschdom jagen En troost zich zorgen en gezwoeg, In plaats van naar 't geluk te vragen,
Dat in dat woordje schuilt:
GENOEG.1830.
HET MAARTSCH VIOOLTJE.
.-..."....".-1W-■-■
Bene qui latuit bene vixit.
OVIDIUS.
Waagt gij 't uit te spruiten, Bloem van zacht fluweel ? Durft gij 't knopje ontsluiten,
Rondzien op uw steel?
't Purpren hoofdje wagen Aan de gure lucht, Voor geen hagelvlagen,
Voor geen storm beducht ?
8 HET MAARTSCH VIOOLTJE.
Hoor ! 't Noordwesten zwatclt Om den top van 't duin ; 't Dor gebladert ratelt
Aan der eiken kruin ; Dikke doode takken
Breken voor zijn kracht ; Zal uw steel niet knakken,
Nog zoo jong en zacht?
Neen, gij vreest zijn woede, Telt zijn gramschap niet, Veilig in de hoede,
Die uw standplaats biedt.
Op den top te pralen
Stelt aan 't noodweér bloot ; In de stille dalen
Is 't gevaar niet groot.
Wie zou u niet minnen Om uw gullen spoed ? Bloemenkoninginnen
Missen uwen moed, Blijven diep gedoken
In haar wintergraf:
Gij, voor haar ontloken, Wacht ze, bloeiende, af.
Aan geen gure vlagen, Buien vroeg en laat, Mag het hoofd zich wagen,
Daar een kroon op staat.
Zacht gebloosde wangen Zijn te teer, te fijn, Om van kon bevangen
En verkleumd te zijn.
Om met glans te pralen Boven al wat bloeit, Hoeft men zonnestralen,
Waar de Kreeft van glocit.
Dit is 't lot der Grooten.
In een minder rang, Heeft men zoo veel noten
Niet op zijnen zang.
AAN EEN VONDELING. 9
Toch weet ge elk te boeien Door uw zedig schoon;
Uw verscholen bloeien Heeft zijn eigen loon;
Lage staat maakt veilig;
Needrigheid geeft moed;
Allen braven heilig Is een Stil gemoed.
Wet hem, die uw voorbeeld Steeds voor oogen heeft, Zich gelukkig oordeelt
Dat hij needrig leeft;
Niet wenscht uit te steken, Op geen lof belust;
Hem zal nooit ontbreken Liefde, Vrede, Rust.
1831.
AAN EEN VONDELING.
IViet een lachjen op 't gezicht Huppelt gij, onnoozel wicht, Vroolijk rond en plukt u rozen;
Onschuld doet uw koontjes blozen, Daar de vreugde door haar gloed 't Vriendlijk oogje u tintlen doet!
Onbewustheid van uw lot Gunt u 't onvergald genot, Dat slechts kindsheid doet genieten;
Laat die bron dan niet vervlieten;
Boet uw zucht naar vreugde en spel!
Eenmaal toch vergaat ze u wel.
IO AAN EEN VONDELING.
Volg, in 't wijd gebied der lucht, Bonte vlinders in hun vlucht ; Juich, bij 't vroolijk bloemengaren, Luide met de kinderscharen —
Jongen ! neem den tijd te baat, Eer u lust en vreugd vergaat.
Nog bemerkt gij d'oogblik niet, Die in deernis op u ziet, Als gij met uw makkers huppelt ; Nog den traan niet, die er druppelt
Op uw voorhoofd, als ge ons naakt ; Nog den zucht niet, soms geslaakt, Als we uw argloos juublen hooren, Of ge, tot geluk geboren,
Tot genot werd opgevoed, In der weelde zonnegloed ! Eenmaal, eenmaal, vroolijk wicht!
Wordt de blinddoek afgelicht, Die u lang gelukkig maakte : Al de blijdschap, die gij smaakte,
Al uw weelde, vreugde en lust Wordt in tranen uitgebluscht.
't Lachje, dat uw lippen plooit, 't Blosje, dat uw wangen tooit, Zal besterven, en nadezen
U de juichtoon vreemder wezen, Vreemder aan uw jonglingshart, Dan op heden boezemsmart.
Als uw oogen opengaan,
Dan verstaat gij wis dien traan, Door 't meewarig oog vergoten, Dan dien zucht, der borst ontschoten,
Die uw weedom voor-beseft — Dan verstaat gij 't, als 't u treft.
Ach, met tranen op de wang,
Bleek van weenen, bloode, bang
Om een wereld te begroeten,
AAN EEN VONDELING. II
Waar hij schaars een hart ontmoeten Mag, dat heel zijn nood verstaat, Treurt de Wees in 't rouwgewaad.
Knaapjen, als die Wees zijt gij, Maar rampzaliger dan hij ; Beide mist ge een teedre Moeder, Beide een Vader en Behoeder,
Beide wat de liefde geeft, Die in 't hart van Oudren leeft.
Maar met dankbaarheid in 't hart, Stelt hij, in zijn stomme smart, Nog zich 't moeder-beeld voor oogen ; Schoon tot schreiens toe bewogen,
Gist hij nog met boezemlust Hoe haar mond hem heeft gekust;
Hoe haar borst hem heeft gevoed;
Hoe haar hand zijn schreên behoed;
Of verbeeldt zich nog een Vader Als zijn Leidsman, als zijn Rader ;
En van kindermin bezield, Ligt hij op hun graf geknield.
Gij ? Helaas ! ook dit genot Weigerde u 't hardvochtig lot.
Hemel! 't is niet in to denken, Hoe 't uw kindervreugd zal krenken,
Als gij naar uw Ouders vraagt ....
En zich geen aan 't antwoord waagt.
Als gij, aan u zelven vreemd, Naar uw waren naam verneemt, En als zij, die u verplegen, Angstig, huivrende en verlegen,
Met den blik omlaag gewend, Zeggen — dat u
NIEMANDkent.
Ach! hoe vreeslijk zal dat woord,
Wordt het eens door u gehoord,
In uw boezem wederklinken!
I2 AAN EEN VONDELING.
Hoe een wereld u ontzinken, Waar dit vonnis voor uw hart Duidlijk uitgesproken werd :
„Neen! een sterframp is er niet,
„Maar een gruwel hier geschied !
„Die de teerste banden slaakte,
„U tot een Verlaatne maakte;
('k Voel het hoe gij siddren zult!)
„Was de
HOODniet — maar de
SCHULD.„U verstiet de moedermin;
„Vreemde deernis nam u in.
„Tot uw moeders straf geboren,
„Was uw schreien niet te hooren,
„Uw gelaat niet aan te zien
„En — het ergste moest geschién !
„Maar, terwijl ge in lagen staat
„Schimp verduren moet en smaad,
„Schamel brood met 'tranen eten,
„Brast, in weelde neergezeten
„Aan zijn welvoorzienen disch,
„Mooglijk die uw vader is!
„Wijl u 't lot met euvelmoed,
„Met vooroordeel kampen doet,
„Voor een wereld u doet schamen,
„Die, hoe nietig, hangt aan namen :
„Stijgt wellicht in rang en eer,
„Dag aan dag, uw vader meer.
„O, Terwijl gij, hier beklaagd,
„Daar vergeten, ginds verjaagd,
„Omzwerft op de onbillijke aarde,
„Dartelt mooglijk die u baarde,
„U vergetend, voort en boet
„Snooder nog een snooden gloed."
Weegt dit alles op uw hart,
0 Hoe zal het van de smart
Krimpen, of in gloed gevlogen,
AAN EEN VONDELING. 13
't Vuur doen vonklen in uw oogen, Daar uw mond zich woest ontsluit,
En een felle vloekspraak uit
Neen! — hoe vol uw boezem schiet, Vloek, o vloek uw Oudren niet!
't Zou de harmonie verstoren Van des hemels hoogste koren,....
Eer die wanklank werd gehoord, Liever keel en borst versmoord!
Neen, vergeef het booze werk, Eer u zelven, en wees sterk, Toon u moedig en rechtschapen, Neem de blanke deugd tot wapen!
Waar men hoont of schimpend ziet, 't Raakt een rein geweten niet.
De Almacht, die u gadeslaat, Zij uw troost en toeverlaat.
Hij zal u tot oudren strekken!
Met zijn liefdevleuglen dekken,
Die naar afkomst vraagt noch staat, En verlaatnen nooit verlaat.
1834
14 OSSIAN AAN DE ZON.
LOON NAAR WERKEN.
O ntzie u niet de waarheid voor te staan;
Waar zij het eischt, moet Gij haar schild verstrekken Zoo zal ze u ook, grijnst u de laster aan,
In wederdienst, met
HAREMbeuklaar dekken.
1831.
OSSIAN AAN DE ZON.
(NAAR MACPHERSON.)
0 Gij, die daar rolt aan den trans, rond als het schild der Vaderen!
Waar zijn uw stralen? Zon, waar is uw eeuwig licht ? Gij komt, verwinnend held, en op uw moedig naderen
Verbergt zich 't starrenheir, dat voor uw opslag zwicht;
Gij komt, — de Maan bezwijmt; en met bestorven wangen Zinkt ze in 't verbeidend westermeer,
Gereed haar in zijn arm te vangen, IJskoud en siddrend neer.
Slechts gij wandelt voort op uw baan; wie kan uw loop verzellen ? Eens zwicht de steenrots, eens de forsche abeel in 't bosch;
Eens fnuikt de deinende ebb' der woénde golven trots;
De Maan zelfs vliedt daar heen ! Maar wie, wie zal u vellen ? Gij zijt onwankelbaar dezelfde, gij-alleen,
Gevierd en aangebeen!
OSSIAN AAN DE ZON.
15 Als de storm zich verheft in zijn kracht, en berg en dal ontluistert,
De donders rollen bij des bliksems rosrood licht, Dan midden in 't gedruisch, bezwemen noch verduisterd,
Ziet ge uit de wolken neer, een glimlach op 't gezicht.
Maar 't is vergeefs, vergeefs voor Ossiaan!
Hij kan uw lach, uw lonk niet gadeslaan;
Uw flonkergloed mag voor zijn oog niet stralen;
Uw blonde vlecht versiere de oostertrans, Uw voorhoofd gloei van purperrooden glans, Als gij, gereed ter westkimme of to dalen,
De poort ontsluit van 't schittrend ondergaan, 't Is al vergeefs, —. vergeefs voor Ossiaan!
Maar mooglijk is ook u (zoowel als mij, ook u!) Een tijdkring voorbestemd, en zal het uur verschijnen, Waarop ge (als ik weldra!) ook eindlijk zult verdwijnen,
0 Zon, zoo groot, zoo schittrend nu!
Dan zult ge in de wolken uw hoofd ter nachtrust nederstrekken, En sluimren waar geen dageraad
U door zijn opeisch meer zal wekken, Met nieuwe glansen op 't gelaat!
Verheug u dan, jeugdige Zon! in 't bloeien van uw jaren, Daar u noch vuur ontbreekt noch kracht;
De sombere ouderdom heeft jamm'ren en bezwaren, Is onaanzienlijk en veracht;
Hij is een Maan, die niet dan flauwtjes gloort, Beneveld door den mist, die op den heuvel zakte;
De storm van den Noordenwind huilt door de onbeschutte vlakte;
De wandlaar siddert, die het hoort.
1831.
I6 COLMA.
COLMA.
OSSIAN
toegeschreven.
(NAAR MACPHERSON.)
H et is nacht; ik -ben angstig, verlaten, alleen, Op den Heuvel-des-noodweers gezeten;
De stormwind giert luid langs de steenklippen heen, De waterval snort door de spleten;
Geen afdak beschut haar voor weder en wind, Die, alleen, zich ten Heuvel-des-noodweérs bevindt.
Rijs, o Maan! uit de wolken! Blinkt, starren der nacht!
Om het even welk licht! leid mijn schreden!
Dat ik weet waar mijn dierbre, vermoeid van de jacht, In den arm van den slaap is gegleden,
Aan zijn zijde zijn handboog, ontspannen en los, En zijn hijgende honden rondom hem op 't mos.
Luid ruischt de stroom, nog luider bruist de wind;
Hem hoore ik niet, dien mijne ziel bemint.
Wat toeft gij, Salgar! Zoon des heuvels, koom!
Wie, wat belet u woord te houden?
Dit is de Rots, dit de afgesproken Boom, Waar wij elkander vinden zouden.
Mijn Salgar ! ach, waar gingt gij heen?
Mijn Vader! laat mij niet alleen!
Mijn Broeder! ik wil met u vluchten!
Al haat en veracht
Mijn geslacht uw geslacht,
Wij hebben van elkaar geen bittren wrok te duchten.
C 0 L M A.
Daar breekt de maan door. Hoe glinstert het dal?
Klaar toont de steenklip haar aschgrauwe koppen.
Maar geen gedaante verschijnt op de toppen;
Geen voorgesprongen hond meldt dat hij naadren zal!
En Colma blijft alleen.
Maar wie zijn dezen, Op 't gindsche heivlak uitgestrekt?
Ach Salgar, ach mijn Broeder, zoudt gij 't wezen?
Geeft antwoord !... Maar gij zwijgt; geen roepstem die u wekt!
Dood zijt gij! 't Weerzijdsch zwaard met weerzijdsch bloed bevlekt!
Mijn Broeder! deedt gij Salgar vallen ?
Mijn Salgar! heeft uw hand mijn Broeder neergeveld?
Gij beiden waart mij dierbaar boven alien Wat zegge ik best, dat uwen lof vermeldt?
Schoon waart gij Tangs de bergen,
Mijn Vriend! ja, onder duizend schoon En gij, verschriklijk in den strijd,
Mijn Moeders Oudste Zoon!
Spreekt, zonen mijner liefde!
Spreekt nog een enkel woord ! Ach, hoort toch! — Maar gij hoort mij niet,
En zwijgend slaapt gij voort.
Ach, zwijgen zult gij, zwijgen,
Voor eeuwig zwijgen; koud Als steen zijn deze schoudren reeds,
Die 'k in mijn armen houd. — Welaan dan, van de klippen,
Van 't hoogste berggevaart, Spreekt afgescheiden Geesten, spreekt !
Gij vindt mij onvervaard.
Waar gingt gij om to rusten?
Waar zoek ik u? Wat kloof, Spelonk of berghol koost gij uit?
Helaas! Ook gij zijt doof.
Geen stem kampt met de winden,
Geen antwoord, half gesmoord, Verneem ik; maar de regen plast,
En 't noodweer buldert voort.
18 MIJN EERZUC HT.
Hier zit ik dan te weenen
En wacht den morgen af.
Gij vrienden van de dooden,
Delft dezen dooden 't graf.
Maar laat het open; Colma komt;
Haar leven is een droom -- Ook zij, ook zij wil rusten
Aan dezen zelfden stroom.
Als dan de nacht zal dalen
Op heuveltop en dal, Als Tangs de barre heide
De stormwind varen zal, Dan zal zij op de hoogte staan
Met jammerklacht op klacht.
De jager hoort het in zijn stulp,
En siddrend geeft hij acht.
Toch hoort hij 't lied ten ende,
Want lieflijk is de toon, Gelijk gij beiden lieflijk waart,
Mijn onvergeetbre do6n!
1832. Later geheel overgewerkt.
MIJN EERZUCHT.
W oorden door den mond gespeld, Verzen op 't papier gesteld,
Tonen die de snaar doen beven, Alles heeft waardij of niet Naar de bron waaruit het vliet, En de rest is mij om 't even.
Prees de gansche wereld mij :
„Schittrend is zijn poezy ! Heerlijk vloeien zijn gezangen!"
't Waar mij eers en lofs te min.
Dezen wil ik slechts erlangen:
„Heel zijn harte klopt er in."
1832.
MARIA OP DEN KRUISBERG. 19
MARIA OP DEN KRUISBERG.
*-•
