*«^i^ï** b.ld. 6 , ^ » t . a vn4.1ijk zull.»..cxrcul«r«, W S l . . •„...»,:d. | . * . l ^ . l v6S»^ vrij U **

- > '

B a t a v i a , ly D«4C«tab&r l^k-'^,

Waax'd® Va». A a b ö c k ,

U i t e«A Wffld»d«*li»i' v*» Va» xJi«uv/®.ialiuljüe b l i j k t m i j d a t i 3 i j a x-w-pport®i.a ja> t o c h w e a r a i « t b s r ö i k t h«bb«si&, I i i » r - b i j i a d«s' ©si-'st» pl».ats;*®M. s u p p o r t o v e r i l o o r d G*lfeb®s, • : ^ l | i ^ ^ i = f i g'evoegd z i j m *f s ^ c h i ^ l ^ ^ l l i i i r i « v « » * « d e a R s s i d e a t v «

MsMftdo, ±A l i « t b i j a o l ^ ^ o v e r , : ' i 8 i f c i « 9 t i a c h e zak«M.

I A d« tw«ed® p l s ^ i t a £.*A c o r r « G t l 8 • « ^ • r z i j d a op *sja N«fi« r s i p p o r t (Nê.fia p e i - l o d l e k No.ll^ d d . 2 l / 9 - i | é - X A é / 3 9 l 9 5 / G ) , Akk' t®' v r a g s ï i b i j M i a o g ,

' lm d© d«rd8i' plata-cs ««m & » a t a l s tukk«M ov@r d© p o l i - t i e k ® v o l k s v o o r l x c h t i . a £ , b«gifci'i'»d r a ^ t e a m m o t * va» r t l j v a » 51 J u l i j . l . waarAö e i e ® m l i j k .aog m i « u 3 p o n i t i a f s £;«b#urd i s , t ü t d & t i k z e l f UA&V «SM z e v ® a t d l T.)a-M.fl®tt«ja, ( h i a r b i j ) h*b o p s « - s t u l d , di® a u

i u l s j j a r i s ©i4 o

g(9k«urd8 h.ii*iw3l®idl,ii

b r i * f v o o r d « a A l g ^ - ~ . "-«-»mmmi^-m,^m«m'mm aitói**»cy»f,g»tef^ v/»l i i i ö t u i t z ' * l ' " g * * a ; - t « s ^ » " ^ i ^ i * r b i j

X *A i;o*»dksurimav400-3?••d*a::,.A\$*i^ R ö s y « r i a g s c o r a -

« * R . V . D . b ' 5 Ï B ^ e ï d % ! l l é & ' # ' ^ l t 3 i a , E«A ©v#a«e^« g o e d - a.-^ v^ior vQö>l>l'lchterai, «»-"K«J-*d*lijk e a a v Q a i l s r S - . , ï ^ m « « . . . i R V g ^ ^ P l I ^ ^ P ^ , w a l k . . * c t M * f ? - f t .

i4;^^i>i!i.p« te»iti«9 ook * ^^.a''

• t ^ ^ ^ ' ^ v k a r v o o r oa® R i j k ®a. o«2«]a Ë ttóu ds ' la-GiiA, w c r s l d z%'ll'.

^ d l i e l d v ® r v u l t u i j o v e r d e c o r r u p t i e 5*a D l o p »

^rlüiiidscK'-. z i j d - , ü i s r i ^ l l | ^ t Vsj-^al g r o o - L.vi uil'-'ï^ptib 1 ife k

' ? ^ f t k k « l i j k isB s v s a s e j a » da oiuuücht u.®r ov«rbN.la.st©

e a « I s - c h t g edi*iJMd« Reg©®rimg lm t * grijp^-H't.^^'•^- c o r r u p t i e «ia H*^r Myi»ch#A v o l d o ü B d » 1.* c ® h^-iU ^^ ^^u>»^...-,.

''ÏJêk 8 i r £ « r l i j k voürb&.*ld l a a » z g . R a d i o G « r o « d a (•'^•*l«M&4öQr^N«d«rlaiwdsGh lAdl..ch;- i i o o f d o f r i c l s K f i a ) , vaja wl®r

a t » r ^ o u b i - S i l J M J C t i * r a d i o , z ® ï r » " S 6 s t t t m o , o v e r t r o f t i a g r o f -

€lssï*Éli*t«i«iid e* k * a . t z a a i i a £ , D®z® h e « f t d s a l a a t s t e i t t i j d ,doj4«i8i«rs ©a' do R ® p u b l i ® k , M«m

« w&uwelai&rs «M. .•5^:i||Jp!!»a8&l»>.Mr3 v a a h i t ^ ^ ^ P i c a a . q | ( ^ y £ , s «^ H G b . i ^ ^ « m V * a ' é ^ M Lftgsrcom- KiuiAdaji^^l^^lhl j d l a r a a a d | ^ ^ ' ü ® ) a , - « i m i " z o u r a a k « , s ® b e u r d e «:r

j||<l|ippdw®©a d «' zosadftr *v«^.l u i t d « l u c h t OK t ® r -

&tOM

iPpïBps

t«. Vf! r s c h i JM.®m oïid®r sfe»v;a mi«u\u*iii aa&m: Rad

; - g j | j i ^ ^ i De l i i l l i t a i r ® Zisüd^r R a d i o P®rds5.isaia^ t® S o » r a t

i i e t z * i r d ® l D a i ^ i i i f c - w o r d t a i « t i ^ « | i | i ^ ^ | ^ ^ i ^ ^ i i | l ® ^ ^ ook

7^

m l . i t i a iiü»ï Icaa.' ®r

^^^^pi^pri

D» l(©g®föria£, « k d®'»M|)Ubli«k s p : ÉMB' ».f «A m m&

*«^i^ï** b.ld. 6 , ^ » t . a vn4.1ijk zull.»..cxrcul«r«, W S l . . •„...»,:d. | . * . l ^ . l v6S»^ vrij U **

i© z u i l ® : r

i *

1 ^^1) ,r n Ï P t b o t W W t a a k ' ï ' ^ k s a t v o o r voldoeiad® öX«iapia,Ki|^^.'S' z.'-'J-t?^"-

•^'0Wf$'^ i f t r v a m d i t ï»,i«t d o o r t e stu- igjt•'- p r o l 1 L-s^ir o ;j.ij» « i v*».i4- u.^«»,_,,.^-'»

^ « » . u l t . * , | » . d« p « » f a , l v o i » , v r i j _. ,J.. .r r^ ^^..t. h o t W » t »^k,. r#k®

m^sm-.

r«). « worl^ï'im I^ed«rl«d8ch ^.bi«d .ao^; ..fé#«'*>. mmmmÊ

^?t p a r t i c u l i a r v i . ^ Uu*4 g « l d b « r o ö i a aoo.„ ^ ' / i W f e ^ ^ S i i ^ ii«É . i i l i t a ï r s a ; ' Z x % : o v , * r i i i « a a mlja-»'«lé*«k«'*iaS'^-'« ^ ^ ^ s t u k I I .

d^ ; ^ i p i i i É | # f ^ ö t s h o i i f | ^ * i t , . d ^ i & S # a . t o t « , ^ ^ w s p « d c c -

^J ^^ " t " " ' ^ ' ^ - I ^ ^ ^ ^ ^ S ^ j J ' b l l j j ^ ^ ^ ^ H o g l è l l d a b<?»sta9,K -

iffi, v o l l f e d l , : ^ ' ^ ; b ï M -

• ^ j ^ S ^ ^ i l ^ J ^ i i i ' ' a o o d l g d w t Vaa oaza-K k ^ ^ ^ h t i ' ^ r ^ c h l i a e d o o r c « O Y ^ ^ ^ i * S * ^ ^ ^ * ^ « * « ^ a ' t V . ''•

0... - . a l é t t r i e s t , a a t 3 d a g e a ^« ' d« p s i r * £ ^ d e r o v . r . ^ ^ ^ t d . o f f i c l . . ! . t o . l i c h t X M ^ d a . r o p v . m d* r . p u -

I s a r c h i p e ] . v o r s p r o l d v / a r d , d o c h bll-^:'k u i t w&S' e a o v s r c,

d * t d« b « t u u r . « . t : * t . . . -. i^i d* B u i t g » | . 1 ? , * M , c

v a « ^ * e r h l . r w . r k . l i j k - e b ^ u r t , , M ^ ^ È i t ' " i ; r . K t o . l i c h t . . .

ViT^to B.

v a f » « , a f # d B 0 h . . i j d . - h . b b . . . . k r . . . « , b . h a l v « ^ - - 4 - ^ ^

» # . « t ó ^ B B * i ^ d . r ^ d . v o ^ . . ' : .- v . . | . . 4 | | , , C o : . . A - . . u r l r 4 i i W ö l ^ * ' ^ l

; i € ^ ? s ^ ? P " . , • ,, ,,v- v n ^ M i e a ' ^ Wslk ^©11 t o e s t a n d

® x d r p r « c h t i 3 ; e red@ V.AM Va... ..00.. \ o » K ö m « a . -«^x..

v o o ^ o*z« b * . t u u r B a , A t ^ .. ^/-^ fcu v o o r l i c h t e r s - b u l t . n " , d 1 . t | l o v . r h . t V . l * d . t . d « M a f . - - ' ^ ^ - J - ^«^^^"^^ ^^"^^ ^og. r . c h t . t r . . k s

* « * ^ d l ^ - M i t ó » * . # ^ ' ' ^ * ^ ' B u l t . M £ . . w e 3 t « m a « l m t s r p r « t * t i «

' m t u : r t f ^ i ^ ^ l.t.rpr.t.ti. v.. o.z«.-ka.t .ku.«.

.t«ll«.. % » i i p p f a « -J ^^1^. -^ elM.lijk i..t d. ....o-

rl=^ v a r - d ^ ^ ^ ^ ^ f c i i ^ S l I l t ó i - p » kou^m. „s^t. o v i r l ^ s a s

:^^^P^f"ll^^^^a.Sh«d«M.

• ' •" M a a r ' * S t i i s a ^ p | f ? v ï Ï Ï ' S t i ^ ^ l i ^ ^ ^^^^ ^^

ö^mmi^ dat d. r . p u b ] ^ ^ h « prop«£.»da/%^i.!^:;..a h.t

. c c o o r d , z i c h t o e g . l * g c r h . i f f ; d p r « . mu voll.^ d i g fe*r*.k«. d . r M i ^ M i i » v . . m ; l ^ | p g | ü . 4 op « « b . . t r i j d i . g V . M de f . d « r

z l c h t i : . t ï . , i ^ ^ ^ p é £ ; . ^ ' - .^^•''•^^•^ - ^ ' - V t l v . . t r u c t l m r a f t . wijZ:;..'-.i zij]ffi' A l a t u i t d;.^ ,.';. ftsth^jr.

- ? -

ï k z - 1 U - i^i-^ ^-^ :• _ ^, „ r ^ ^ ^ i « * t i « s *,^. ft*"'^

v , r . . o . l d * i i " o o k . . m g r o o t s r o l . ^ , ^ , 1 1 , , . . , t m . t c M ^ ,Ue

i! J ^ & 4 r * l 1 ik« ad®ï«.p

,„-1 _ ,,,. I' io0it5s;mK;<txx j'f-'a ^

a u z « " door ?«-aerA.a;iAw »*

• , \-i V O O J

D i t A T' •' ^- ;;,,

fesbrulk t'»' « ^ ^ ^ ^

Y«A ij. J;13-feïi-j i i s i» ^

i,i« i^ t lx"l-i' '"•' • L -1- J

^<?/.

Reiarapport 7 •> 22 OctQba^LjAi*.

October

(t

« M

« tl tl tt

n

»

n

7 8

10 11

ü^

15 10 19 20 21 Z2 IndruIdcQn».

Soerabsd a Toraohon

Mönado • Tomohon Tondaijo • BelöUgbaai Gorontalo

Kwandang • Baroko

Bintaoeim - Kotaaobagoe Amoerang • Menado - Tonohon Batavia

a. M^msser. De B M i M J E l a B ontwiMcelt eon grooto

a c t i v i t e i t diö dmik a i j de miatica kracht ma ^bdb. en de ötuw- toacht van Loetlif.i aloh in gamtig© banen b«w@®ct. ü®n rond- r©i» van dez© heer^n ook door de s©lfb©sturen aou, volcona med^amliiig^n u i t mkaaaer. een gunBtigen ind,ruk hebben ge- Lmakt.

T® ?arl-parl bowosendj & ch, "gewapend alleen m t Allahs woord" in "iJica" kl®edlne overal onder het volk en spraken mn menigte van dluikenden voord ® moskee toa. Tegen- over d® duidelijk sprekentioai^st van bepaalde beatuurasmb- tenaren. die sioh allen onder g0Wapond geleid© bewogen, ook te panr^adjen©, (aldus de hoeren) had dit kaUaearand g«- werkt*

van verscheidene zijden (b.v* ilkib, Loethfi, vsraoede- lijk de bron, Audi Mattonrokkan) vcrram ik dat mn mev verü höugd was over d© toen verwachte plaatsing van den contro-

l e s Dr.de Klej^, die krach-,ig,. menscfcelijk en soepel werd g«no0Ml, te Paré-parl als wd, A.R. ^'h^n kont alles daar te- recht" aeido mn. Indei-niaad is dit de bedoeling gowöost. D®

plaatsing in dat moeilijkat en gevaarlijkst ressort, na Imt door niemnd in beacheminc genoïien "boloid" Pöddeiaors van den A.R. BTö&veldt uti öina^mviaug Ï^OU rm heggeea aldaar

p

• 2 -

gosohlad i s wal ©enn een rislcant exporiraant icunnea b l i j k e n » Het vraagstiJk vim h e t iiooger beroöp Inaaka ö® godsdien- atJige r©ch-opraak is» o p g e l o s t , doordat é e H&djlis Islaia «on

ii-iforraeole reohtb^yik h e o f t o p g e r i c h t )a«t AliJb al® v o o r z i t t e r on g©zag^:wïbbende wotgoleordcsn a l s l o d e n , d i e algoraaon orkon- nln(; v i n d t ,

Alg©ia«0n i s l i i ö r dö r o e p d a t van overheidaaljd© d® poll»

t l e k e volköopvoeding wordt t©r haïïd genoraen (wordt afasonder»

l i j k beliandald).

D© indruk i e , d a t h # t P.H.Ï.verbod g u n s t i g geworkt Er wa» ond®r eenvoudig© l i e d e n d u i d e l i j k spanning i n Makasser op 8/10 Ootobar, B i j mijn terugkomst scheen d®aa wat geluwdï i k kr«0g den iïidruk d a t d i e apRiming s t » r k mt looal©

i n c i d e n t e n i n verband s t a a t «n op «n n o e r g a a t »

Ov@r vuurpaaleken van a i l l t a l r ü n en p o l i t i e v o o r a l i n iiugustu» Ui) werd nog gefiprokanj !;i®n vre»öad« vo&rtdurand h®rhalingen. Ho»w©l a r moi; vei#l k l a o h t o n over h ö t optr©d«n

apfêolaal van MühQmm&&&n waren, rmrd ©rkend d a t van ï s j l l l t a l r * isijö© liet kwaad b # 3 t r a d e n tförd. Aiidöraljds werd geklaagd over t e k o r t aan ©ff lol^noy van d« p o l i t l t ? , waardoor d & ber-iohte

Hasan b i n Tiiehir, ^abonii«®sch paranakan v o r a a r ' s l ö i a e r t© ?m^m*^

puï*B 3 X 2I4. uur tm » k a s ö « r h©©rt kximmn verto®v«n. Ik g@@f d i t a l s voorbeeld ho® imn bijma Hedorlandsoh kankertI

Xk 3BOU o n v o l l e d i g s i j n door-g^en m^ldi^'ig t© laakon van het groot© vertrouwen d a t wmn in den i®aid©nt lieert»

Mijn V o o r d r a e h t i n d«s> Iiï,öon0Sisch© t a a l op 21 October ovör d« Tincio @n ïm% U.M. c h a r t e r had ®mn s t a i ^ v o l l © s a a i ,

®on zaor aandaoi-itlg ©n b «lioorli jk publiek d a t goed© vragen 8t®ld®, Ook b i j d i e gelegenheid bl«0k w©©r d© d o r a t naar voor»

l i c h t i n g . Mij werd gevraagd deze voordracht ook i n de b u i t e n - af d s o l l n g e n t® houden. Hut onderwerp «n de vragen bied#n rnim^

sehoots g<%log©nii©ld p o s i t i e f a l l e r l e i miav^rsttexden door r e - p u b l i k e i n a c h e propaganda gewekt, r e c h t t® 2;®tt«n» '?#rsak® a a l iï£ d@n BöBident ora d i e n s o o r d e a l v r a g t n .

- 5 -

b , de Minabasa. Er I s d u i d e l i j k ««n vörloffi.iende p o l i - t L k T S ^ ^ h e l d en o n t w r i c h t i n g . üe C r h l a t e l i j k e , bevoor- r e o h t e Mlnahaaa h e ^ f t z i c h , ondarto t^gomtrooEiinson v o o r a l b u i t e n h a a r g e b i e d , a l t i j d g«aien a l s nauw a e t de Mederlan-

ders verbonden ("Twaame p r o v l n d l e " ) en op Hederlandsohen ateuB gerakend, 21 j h e a f t d i t I n September 19li5 getoond a n waderom, toeu » l j g^alf den F e b r u a r i opstand h a o f t n o e r g a a l a -

g«n. Tot v a r b l j a t a r l n g van d e groota maerderheid a o a s t Kij meer an raaer varnaifian, ook en dan verwrongen an v a r v a l a c h t

v i a da Badlo Rapoeblik, da aanig® Ifelalscha u l t a e n d i n g d i e ge goGd doorkomt, en h a t r e p b u l l k e l n a a h e b l a d l^enara, dat d e r a . p u b l l a k wal arkand ssal wordan, an s t a p voor stap an punt voor p n n t , v a l d w i n t voor g e h e e l Indon®ai*é oa radanan, walka

voor dl® I n h a t v a r r e Noord Calabes galaol®ard©, p o l l t l a k omsaachoolden d i a j u i s t den r e s i d e n t Obaman, imrnana da Rogaarins mn r a a c t i o n a a l r bawirid hadden zlan vooran, onba-

g r i j p a l i j k a i j n ,

ï)o "Twar>rp'* h a a f t nog gaan bewijs van waerdaerlng van Rageoriiisasljö® vamoman, I n t e g a n d a a l , hefc v a a l g a l a a a n Bn of f i e l a a i goaohta Paadjl Ra» j a t heti;ft da vooratax^iars van daae g€%da0hta basohuldlgd d a l o j a a l jagans H.M. ^ a Koningin . t® » l j n Bïi h a t wark d a r Ragaarlng t a b e l a w i a r a n . 21 j h a a f t h ö t t r a g l a o h k a r a k t e r p l u s r o y a l i s t e que l a r o l to s^ j n .

Aan ée andere z i j d a de doalbawiata r a p u b l i k a l n a n , n i a t t a l - r i j k m a r goad gaorgonlaaard i n da Bariaan flasional . En d©

groot® massa v r a a s t v a r k a e r d gekoaea t e habbon, i s den grond \ onder de vooten Icwijt. Vandaar, d a t volgans h e t B.B. da

Osralcan Pambaiipjoenan Megara S ^ r e k a ^ . j n g o n a s l a op d i t oogan- b l i k werraweg da B t a r k s t e groep vormt @n s l o h am' h a t l » l l - nDproi^ram vastklanjpt. Waarbij *freas &n i n t i m l d a t l a r e a d s sioo g r o o t a l j n , d a t imn o n t k e n t l,1alino t a voigan. P® p a r t a l

Ra» j a t Indotiaaia (vroegar Itonadoneeaoha V o l k s p a r t i j ) van d a n +4 'feots B l l l k e n s c ö n r a d l o r o d © o v s r Radio Repoeblik

^ ï r d o ^ s l a D j t ó w t a op 25 October ISk^ onder b a t hoofdj

" £ ? ï ï 2 i T a 4 h SabraSc2" 1^3 d i t de o f f i c i e e l s vorm waarin dm republikeinsch® an anti-ltodarlan<ische oawagHig i n üe Buitangewasten gegotan mo^t worden.

onbatrouwbaren ox-coammnlst en noj? a vontxirier Dengah la onb®- langpljk,

1}0Z& p o l i t i e k * ffiölalse mi h&t bésef niemand Ê o h t a r zloh t « höbban v e r k l a r e n ook da liapotoïitl© ven don t i j d e l i j k e n Ml- ntóiasaraaa:, wiens s a m e n s t e l l i n g door d«n h e e r Obarman a l l e r - wegen aan BChf»rp«9 c r l t l o k bloofc s t a a t . Dat xmn nog n l e t a g e - daan Imd "oBidat do ïlalelach© v e r t a l i n g van h a t Inst^illini^jsbe- s l u i t (na kè taaandJ) nog n i e t door den n.V.D. Tomohon godrultt , waa", d a t Derigah de l e i d i n g d e r vergaderingen aan d«n ouden Dr.

Slns^al o v e r l a a t #n, vmd& h i e r d o o r , twee vergaderingen v an 9 u u r v.m, t o t 5 uur n,ia. over de niotie van d# G.P.M»S,I. Inzak®

kictsrecht en v e r k l e d i n g e n vóór 1 rioveiaber, t o t geen r ^ a n l t a a t l o l d d a n , t e e k o n t dl® onfimoht ©n d® p l o i t i e k © n a l a i s © ,

Sn«ll@ h ü r a l e n l n g van h e t k l a s r e c h t en apo©dig@ v«i4cl@- alngona I j n dringend noodlg, ïlen d l a n t onverwijld raet h<^.t a a n - leggen van k l ö s e r a i l j s t e n , gebaseerd op, kunnan l@a©n ©n s c h r i j - ven, ta b@glnn@n, a o l f s e l laoot h e t B,B. d i t voorultloop©5id op h©t raadsadvieB doon. A l l e s sa,l ml weer op h ^ t :iwaarb®last laaar p i t t i g B.B. t e r e o h t koamnm

B i j ïaijn voordracht t e 'roKohon ovar a& U . I . O , b l e e k w©d©rom bepaald mn d o r s t naar TOorllohtini:; mi v e r l o a a i n g u i t h®t i B o l m e n t o n t e v e n a , u i t de 0>©do vragen, ho« toch s o e r valön ovor.wereldproblemen ^n poüfcl®!» p r o b l a a e n hebben nage- daisiit ®n - ondank» de p o l i t i e k © 'malaise - I n s t a a t a l j n moei- l i j k e s t o f s n e l t a verwerken.

Ook bleek e&n s t e r k antl-coraminlstisch© stroomlng, Sfo©ilijkhed®n n&t d&n Madjlis ï a l a a a l j n i n ®m npta voor d i e n r a a d en «en advlas aaïx don Resident uitgewarlct,

¥oll©digli©ldshalv® wordt a f s o h r i f t bljgeteoogd.

Qm Gorontalo» Vemïösenw o r d t naar mijn advies aan d«a Bosldant ©n b l j b e t o o r a n d ö nota voor d®n A.R.

Een b ö a l l a s t a g I s noodlg op de volgende p u n t e n . 1 . llooharaï/adljah, ri^ahdatc^ese J a r i ' l j a h «n Persia dl«n@n, ondankis hun aanc^sElotan s l j n b i j ' d© ö a p r l n i e t a l s p o l i t i e k ® v e r t o n i g i n g e n boaohouwdt@ word®n. P i t b e t e e k a n t d a t s l j voor n i e t p o l i t i o k ® t . w . godadienatig©, a-.-clal®, Bconm'ilaolm ©n

- 5 "

t w«n.ilarevlnfl kuim«n volstaan.

d r « i « . ao <.l30h dat n l ^ ,,i„„lbaHi- voor.

t e g e l i j k . « e Pl^'^w "JderJ^iT van C b . » « n van 1 Juni 19U6 2) totroidcms va:> u« ; « - ^ ^ f ^ * ^ , ^ „ eodsdl.n.toadorwi33.

die VOO. a l l , o..lo.-^l e ^ l ^ ^ r ^ u l i u ^ van d e n r o a l d o n t voor- BOhrljft. die door d e axem

,aoht«n. , , i « n s B t e U l n B toonau voo. do Kep«n-

doean Mo„sll«ln ^>*™;^';^;.^„ ^ . «, harcpvoedlas m polltl-

comité. .«»t«.nd, " " / j ; 7 ; , f , , , , . . « . . . ™ t .e^a^nliJ.

- ; : ^ , r : : : : : - . . . . » a.,.«. ..nd ..e.n.«»n ^ -=•"-""^11:;.:: ::rr»SLn d«n oo. .^ aen ^ .s.

UeataEmian dl-airVS n»"*»- ond«wlJ3

. ,, „ n w«en«- + 20U0 toohoor- B i , ^ j n l e . l n . ov..- ^ ^ ^ • ; ; ^ ; , : : ' : : ^ , , ; i „ .« .aaX

„ , i n de deur »n C ^ ' l - " ^ " ^ „ „ « « , . u r en «au kwartier . . . d a c h t d r i e k « a r t i « - « ; * - - ^ J ^ ^ „ , , „ , , v o « n Jn v e l .

gesprekken aet personen van "^'•"^ ^ ^ , . 4 , „ net r e a l l - L I ond.r den - ™ ^ ^ otln^ai:!: . « v r . . e n waren, op

toltst-esaf van do bevolking ^ » „oaatructlof i n 0P^«*- é5n ult.ondorl..B m.. S * « « l ~ , i „ h p l o t a o l i . * t o t d . P««»

. . Uit» ..orin. ..tror ' ^ r ^ J J e , . .r - i —ardden

da. a aohter In de »ual ' " ^ ; ° ; ^ ,<,„^«, „orden als repu-

^ , Java « « ^ - ' ^ « " . ' " ; ' " ' t „ f „ : ; fv.,rheer.cht .o.den «.r dan.

, i i » . o„ da Orooto " - ^ - ^ ^ ^ l , „ , „ » i d a e l l U k toegediende a i e t a l l e e n aanvaardde de^e - _ ^^^^^ ,„„^ ^^^ p a r t i j . ^.

— - - - ; — : : " P — - ^ - " ^^^^

Ondanks de ^i^^wesigntia v

6 - 3

e p r a k e r s h o t him beiaorgdixeld over d® Japaiische b e l n v l o a d l n g

©n vesrwordlug der pesaoeda'a \x1t t a uprekan ©n «on besroap t » doon op da Regaarlng an h a t 13.B. gazamanlijk da horopvoading t a r hand fa naman. Eon dor s p r e k a r s , dlo mL-jriohlan n l a t gahaoX nopiaaal was, s t a l d e ondar h i l a r i t e i t voord aza + 10.000 pwtaoa»

da*s maar op 0©n s c h i p to a a t t i i n om argans t a k o l o n l a a e r e n , waaraan h i j toevoand»>, of «jan »o'ïtu3 dacht dat h e t p l a a l a r l g was noo:lt t a wetan of je h n l s n i a t ' s nachta door onverantwoorde- l i j k e blaf^f^n i n brai-id gastokan zou worden, Hat bsroap l-cwam In da a a r s t e p l a a t s van l a l a i a l a t l s ö h o z i j d e , doch ook van n a t l o n a . l l s t l a o h a . I n aan batilotan bljeexicouiat m^t l a f d e r a was raad»

a a r d a r u i t i n g gegavan aan dasa b a a o r g d h a l d .

Even varrasöend v/as h e t d a t aan a a n t a l « p r a k e r s him baïsorgcilieid u i t s p r a k e n over d e connunlBÜlsoha a c t l a i n da wo- r a i d , w a a r b i j o p e n l i j k medaworking aan da Rageerlnis werd a a a - gebodan voord© b a s t r i j d i n g van do coEMunistiache Idtjlogle an metjjodan. Ik waaa dan A.R, a r o p d a t d e ^ e Icraohtlga u i t l a t i n - gen w a l l i o h t wijaen op a t e r k a r o ondergrondsol-ja oaaraunistischa acfcifï dan b i j ' h a t B.B. wel bekend i a .

Op e©nv r a a g wat e r nu gadaan moast worden om aan draigendan hongersnood^ af t a waran werd van vazmoheldana kan- San garoapan "werktJ" Alloaii t a d o r o n t a l o ward bezoi'gdheld ov®2» dan gouvornamantsgiilden rondwag n l t g e a p r o k a n ©a da b a a n t - woording gamakkali jker comaakt, omdat twee s p r e k e r s gï» op «©aan d a t varapï'alders van (jerucht/^n dia z i c h a a l f 'wanschtaa t a v « r - r i j k a n , l l n dar' hoofdoorsakan van h e t gsdanlda vortrouwan a i j a . 'm i n /toarlka voor Hed<':rlandach ïndi'é • g a a l o t a n l e a n i n g vormde wal aan pakkanda i l X u a t r a t l ® van•vartrouwart i n ons kunnen,

Traffand waa ook d a t d a n a t l o n a l l a l l l i i c h o l o i d a r s aan

h a t s t a l l e n •'ji-in vragon op © van vrioudacJttppalijk© a l a a a k e l l j k i wljaa de®laur.aen, iilöohts aéa jongar© man van mlndai'»') ontwikka- 3iJfi||,at®lda z i j n vragan op ona(^,nj?am«nen toon mn toonda n i a t pi^!||jjp|to|yBt©rd t e h©bb0ft,v!|p|ffl,koale r a o h t s a t t l n g o n t l o k t e b o t publiel:' aan applaus•

Al Eiat a l %%n p u b l i e k v0,n a®n p o l i t i a k a an aooiala^ r i j p - heid a l s rmn a l l e e n ^9^ cantratsir Java an i n da Minaagkabau zou Ituunaa vindan an d a a r b i j schai-per aconomlach ontwikkald an

• 7 - /o

«n «akelljker ^i^^^vm^wA dan « « n . r g e n a and«rs «ou aan- t o - f f e a . 200 «rs«n8 •«« o r g a n i . a t l 0 van hat bestuur op w a - t t r a o h d»mooratlsoh«n grondalag mogelijk a i dan Is het., on- dank» •«» aog wol t«odaal Indonesisoh boatuur, wel h l u r .

Cto80k0#rd kan m«n »loh voorotaXlan dat Bolaang Mogondow en d« grenag«btod«n dor afdeeling Donggala ^ o o t ba«w««» h«bb«n om iaat d i t kraohtlg«, I n t a l U g e n t a volk van

aorontalo In «en groepsg^BMiensehap ver«onlgd t e wordan.

D« goachlllon tuaaaban Indonaalaoh B.B. «ft lalaaa^ldera e l j n n i a t «6Ó aouut aio In de Mlnahaaa. Taraak*

. i j n A.R- en Raaidant da noodlga advlasen varatr^kt en Is ga- poogd p a r t i s a n bijaan fe© brangen.

Vaiwldlng vardlant nog dat da drang naar da acholan aoS p^oot i s dat ondanks groota u i t b r a l d i n g van hat ondarwlja U n g n l a t a l l a n toaijelat^n kunnan wordan en a l l e soortan van scholen JSaar s t a r k ovarbaaat a i j n .

IXl. a i f f ^ a n a I n d r ^ k a n . Er «IJn aan a a n t a l Indrukken dia algemeen

— - ; ^ ^ - ^ ; ; ^ ^ ^ ^ ia d i t duidelijk

'^;^^;;;;^^r^^irm^lm^^ ^^t% tmn z ±^ met uitaondarlng

Tan de tragisoha ^^prop'oep^ i n het onvermijdelijke en ook door da Eeg9erir^""sav.ilde gasohikt en probeert m n a r iMt beate van t e maken. P i t l e i d t t o t uitgebreide g e e s t a l i j k a malalaa en verwarring. Allaan de doelbemmte republikeinen hebben volledig houiraat. In öorontalo hebben de maast u i t e e n -

loopenda r i c h t i n g e n r l o h i n da Oaprl gefedereerd, en achter de raptibliak g e s t e l d . Onder de faotoren die tot deae ontwik- keling hebben bijgedragen a i j n vooral van beteekentó?

%"> het gebruik door da republikeinen g e m * t van de Hegee- r i n ^ p o l i t l e k . "Ziet g^l ge komt tooh onder de republiek,

"P&M OT}f

2® da interpretatie van republikeinache isijde van d a Malino voor stallen. Ook de doorde r «publll«»inen gewekte gedachte!

Wat! ^ava en Suiaatra eon onafhankelijke republiek en wij «en

. 8 -

koloalöt

5» l»*l«ldatl«^ ^ ^ - ^.^„,„^.„u. Praatatla. .» vooral l^o t,l«ur.t.Uln8 ov«- d» » aiLrlol. dat ook

vro,B.r tot -non»!, .org vo _^^^ ^ ^ ^ ^ ^.

„.boord. - .aarblj '^•;'"'''^'" J^"';,*,L.ldsv.rband g...hl.dt.

p.rk.n d.r « t t. t'»"**» " " ^ ^ ^ g,i»of In d. integrlt.lt H..ft. ook door «•--'''"•7''"^;„^,. .,.„al. bat galoof In

van h.t H.d.rlaadB0h B0»»8 8'"^''*;

. i 3 „ ^ ^ n aan - ^ ^ ^ « ' ' ^ ^ ^ ^ ' ' ^ L u ' d l n s van v.la M-darlan- d.r8 dia nlata S • ^ ' ' " * " 7 . ; . „ „ i i j k l n 8 van ».d.b..tuur an

(O t r a s . an ° " " ' l ' » ° - ^ 7 " ; , a . oud. vo««n xljn nog autono»!. In " ^ - ^ ' ° ^ , l f / : , . , t u u r . dat ov»r b . t alga-

^ . t t in w,.an h«t oud. l a . In ™ ^ ^ , ^ , . . « « « . a a n

.oordlBlnB t . - - ^ f ^ X " : r r t r r X a B »at .l.n ook. 1.

^ ^ , i . r ^^^'^"^"^^^"^"ralnahaaa «aan «oad woord ov.r g.«v v « * ' ' 8 « " - « " t T ! * ^ a i r t r o u w » » fa-1^ »" l»pot.nt

d . . tlidalljkan f ^ ^ » " ^ ^ ^ " ^ l « „ d - o h t . r alch t . h.b- U.. voor»!, o^iat ' ^ ^ J ; ' » * ; ^ ^ ^ , , . . ^ , ^ van Ob.r»an dia

^ , r ! : t r u l U a t Z n over den Hlnaba..r sebaat U.

^ ^ S . » a a k t an au. v a n ^ l a . alga»,.» .nlat d.n Indruk

"•" f LTr.^.^nl.u-. -U" t» «>"'- "^'\

dat d. S«'Ota «tap «P « « " . . . . ^ ö l U k aanvatten van . 0 -

.ulvar .«bflljk. " » " ^ n X Z t u a a l e n .n (aeUa.) volk^- ' ^ " ^ ^ r Ï ^ C - t r a ^ l o. «Idoend. - r b ^ ' ^ d U.

l.ldara ov.r»! In B . « » „ ^ „ p v o a d l n g In Oorontalo la

«at « n . . 1 durven <l°«» • " * J ° " ^ Beatuuraaijd. niet wat t . . . n t o . t . . t . . « . «an "•«* ° * ' 1 , ° " „p , a v . an 1. dua daarop ,.r«aobt.n la na «.n overeen.c.n«ln8 oP J

niat voorbereid. ^ , , , „ 5 , ^ . ^ . propaganda. Be B.R.I. ' " S - j a k « ^ 1. de ó i n l g . Balelaobe aender d l e . t o

toaU»rd. doorkomt. , _ i i „ h t l n B en volkeopvoedlng van

8<» volstrekt onvoldoende voorliouTii K

»• Q «•

H . . „ X « ^ . o h . » l j a . door onvoXdcnd. » * - ^ ^ « ; ; ^ - ^ ; V , - " ~ * "

Blddelon «n »!«»>*« verbindingen. Oo;«.nt.lo W t b . v . w l i . . r . l o o h t . Vffi.-blndlneea u»* «onado.

„ d . a l » « » » n . kl»oht ovor d . K l g l . o . w « « b l j » B Ic»*

! ' . . . . l ^ l r t c . l c l . o h t d . t . ondante. d r u k v ^ v b . . t u u r « 1 3 0 . . « • d, »p»olfleH« KiBon» . „ „ - l a a i In d i s t r i b u t i e vooral

« g l e o s.lnr.er0a8«erd «ou «IJn spoolaal i n a i

"au ^ l e n ) -loor de oude agenten hunner ^ l ^ i ; ; ; X T

«n a l l e r l e i voorwendaole ïou vinden o«. de d l a t r l b u t l e op » t en f l a n e l voor» Uouden. In d . steden ï o u

plBÉKsland door het B.B. togen t e uouu h._,»chtliten.

L * d . « a r t e « r k t « e l «.nls« voorraden kun..en "'^^^^^'^

^ I n t e s e n heeft b . v . Bolaang Mogcndo. - « » »*•» ° ' ' ^ 7 * " -

^ n S.W. kuetdorpen heeft ».n daar «on» n i e t een. meer , « t . br e W . . . n a - a l l e e n l a e i ™ » o h a a ^ P P » n . . t . e n r o t t a n -

o l T ' a t E * o u d . n . In hot .uiden van h«t landechap ^ e t de touwtje v ^ B aleohter dan In Japansohan t i j d .

toestand «oer oloout i x j n , »•>•• j4..i-»lbutle Caartegenover wa. ^ In Moord Ooroatalo »at de d l a t r l b u t l e

^ . t o f ook voor v«vA>roekJes ^begonnen op be.oh.ldon a o h « a .

overal en algemeen klaagt ™n over onvoldoende v o ^ - f l o h t i n g en volkaoEVOsdlng. «.Bt«>««a»btenaren. »olkahoo.den.

S ï ï ^ . X e I S ; ; ; f ^ = » t l K e voorbannen, • * * • " - » -

^particulieren, a l l e n vragen dringend o« »eer « - 1 ^ ^ ' ' " ^ ^ : L aanvatten van de volkeopvoedlns. Pe radio ^«-«^^^ * ^ celebes In h e t Mal.laoh e i s e n l l j k a l l e e n van H.R.I. ^ G ^ « ^ .

t . en m hat »ed«rland.oh van Amerika en •«»*'''>"*• / " * * ° " ^ t ^ r o n t a l o . To^ohon. Kota»>bagoe l u l e t e r e n de ' ' - ^ J ^ ^ * "

naren voor het Indlaoh^g-euwa^arpP^-ffijiiaeg. a S I ^ & ï n g e n .taanbaar t e (lorontalo) en A u . t r a l l S . „ ^ . „ . , . j ^ ^ .

Het 0..1. t e l e g r - . wordt nergen, In * « / ' « ^ f " " • ^ ^ ^ 40 door ?.7.T. opsevansen en a l l e e n In Jongaten t i j d door den

« o t ; . n « o , » « n d « . t Menado. d l . het n l e u . . In een s ^ k e r a d i o -

ultaendlns ( t e .coohon n l . t t e ^^'''^'^l'"^'^'''Z:^^ Toch Uob op het belang v an doorgeven aan het B.B. geween, doch

dat holpt a l l è i n Manado en ïofflohonl IndonesiUra mono

• xo •

«et inbegrip van Boetomo a.m. te Oorontalo. waar ^^ ^ ^ ^ ' ^ gedrukt en nu ook in het Juiat v«.schanen blaadje ^ahaJa af

gedn^kt. HatzelTde geaohiedt ..i. te Henado^in de ^^^^^J^^^^

onderhoudt «auwe relaties met de Ternataan«cha Menara ^rdeka.

Maengkon van Dariaan Haelonal en Menara mn^o i« correspon- dent van de Menara Merdeka, A. Mononutu, de man «^«l^^*^^

schermen te ternate. oorreapondent vunde Menara. Sajjid O.msr Maegaf van de Menara Merdeka was juiet te Menado geweesten doorgereisd naar Oorontalo, wn.r leder over ^ J n aanwe»lghsid

Ewees en hot B.B. niet ,ras ingelloht. Die aanwezigheid viel

; ^ «et het verschijnen van h.t eerate nummer der republi- kelnsohe Tjahaja en tmt "het kri,JE«n van een ontvangtoestel voor radio" door deïtapuJalikeinen.

Het B-D. ook in Qe>X»ol<»^vd0 streken heeft vaak selTs geen radio ontvangtoestel. Hiêt ^einlsea valt hot laoeilljk in dei;e onwetendheid de öpanningea geheel te verwertcea.

Het komt mij overbodig voor nogmaals mijn pleidooi

voor positieve, politieke volksopvoeding ia democretischen sin to herhalen. Anderen geven dese politieke opvoeding vaak in totalltalren, oomuniatischen of axtrem-i^tionalistisohen zin. Begrippon als der.ooratie en volkssouvereiniteit worden vervalscht en verwrongen verspreid. 0e woorden merdeka en

kemerdekaan hebben een ns^gische beteekenis doch geen ^^^^^•'''

^okelljken iniu»ud. H.p.b. Wartabone te Oorontalo verkocht mij voor mijn leaing tooh niet de'four freedoms te noemen, al-

thans het woord keinerdekaan door kebebasan te vertalen, of- , schoon hij toegaf dat bebas dari a g a m "vrij van .ipdsdienst , beteekent (bébas dari takoet voor freedom from fear. ^ w«l |

goed). Ik heb hem uiteengezet dat de Juiste reactie Juist was dew oorden merdeka en kemerdekaan aldoor in hun s^^^o^ ^otee- kemssen te Gebruiken, dese t^ analyseeren en te b e ^ n a e n en | aoo de grieselise magische xmcht, welke hij ^elf ook bleek te.

ondergaan, te breken. Ha «IJn leai^ig is hij mlJ komen aessen nu overtuigd te »ijn, dat dltd e eonis« w«S i». Kon ik hem

aan materiaal helpen?

Deae volksopvoediïig kan noch geheel centraal door den

E.?.i>. worden vepaorgd (aooaljs H.R.V.D. beeft aangetoond), ttooh door höt plaata«lijk B.B. Dit Is aelT nlot op de >ioogt«

(Ibrahla Sediir verteld© dat ook In Zuid Bèrnso hat B.B.

iiiioud ©n strekking der Malino oonolusles niet voldoende ken- de), ovorstolpt xmt werk, waardoor het uitgesloten isdat de B.B.. aïsb.feemren brooliures, reaolutiea en Biotiee van Malino

«na. ena. aolf aouden verwerken in een voor «envoudifie lieden begrijpelijke» v o m j ® n bovendien ale gezagsorgaan niet het nangewesene. Wel dient het op de hoogte te Kljn, mede te werken bij de distributie van mteriaal (hetgeen nog wel t e weiiaohen overlaat, vooral dooi*daè ©r g e m speoloal personeel

i a ^ t dttarvoor aorgt, terwijl het B.il.gelf ook onvoldoend»

ontvangt! In de geheel© peaidentie Menado la geen erikel eawm- plaar van het U.lf.O. elmrter, Eolf» niet liet staatsblad).

Bindeltjk dient het te beseffen dat d e keuse niet langer gaat tuesohen politiS ontwikkelen en politiek onwetend houden ^^v vaderlijk bestuurde laauisa, maar tussohon mdewerklng oai aan de^e maasa bij t» brengen de grondbeginselen en daaruit voort*^

vloelende begrenalngan van weatersohe deïoocratie, d e r echten

©"• v^rolichtingen der burgere It de politieke volksopvoeding geheel over t© laten a.an elementen welke dese beglAaelen vervormen of aelfs totalitaire beginselen bijbrengen, ton behoeve van coamunlatis.che, extreete-natlomlistische anti we#torsch# beinvloedins. Hieruit volgt dat men het aan laoet durven in ssee te gaan n^t pf^roonen welk© de' in test ©aropa

tot rij|)heid gekomen beginselen aljn toegedaan, o.ok, aelfi ew juJBt Indien alj nationalist en/of rnoïslim aijn.

Flaataelljlc aal men dus werkelijl!: geaagliebbende en

bekwaïM W^éjm moeten Infol-iakelen en systematlach voorliohtUae^

doen geven. Dit dient te gesohleden in ov#rlas m t lndon«ai- ;;

sohe beatuureai^tAïiaran en volkahoofden, wier tegensln over- \ wonnen kan worden door hun de feiten voor te houden - ook ;

de feiten uit een a.a. overeerüconst met de republiek vocp t- vloeiend,- aooala d.® tegeï^smrtij op aijn manier en practisch , onweersproken doet. Slj beeeffen ém. wel, dat alleen door ,

zelf leiding te geven en wede te d oen, aij hun positie In nieuwen vowa kunnen 'handhaven. De heeren ^oeohtar Loethf 1

/F

-

•

éa Aklb hebbiin «als volksvoorllchters reod» veel b©r«lk%

#n daarbij ook B.B., aelfbestimrders ©n vplkahoofden qver«

feuigd. 131 d& residentie Konndo la hat B.3. f«l op volkBVOor»

liohtlng.

l a a s t v o l k s v o o r l i c h t «ra #n oijvo^dors, i n hoofd^iaak p l a a t a ö l i j k t « vindon, h e e f t men ook noodlg m a t e r i a a l , Ml«t

loeier i e i n ©taat ©n hooft d a a r b i j don t i j d aonvoudig© u i t - e a n a e t t i a s a n v a n p o l i t l a k o b e g r i p p e n lit de aiiaij-olate, yoor eenvoudige l i e d e n b e g r i j p e l i j k e t a a l t e r hand t@ rmsmxim Daartoe v r a a g t tien om k o r t e ferochtir»», pamftettmi, w^lko laion a l a u i t g a n s s p t m t vooj? s i j n u i t e a a z e t t i n g e n kan aamn, a a n t©

v u l l e n i n looal© klaiir mat l o c a l e voorbeelden ©n e v o n t u e a l u i t t© d0«l©n caa d® norideling© v o o r l i c h t i n g d i e hoofdaaak b l i j f t , t© stevmon»

Ben a a n t a l aoodanlgo p a m f l o t t a n , o a t l a e n d aan mijn l®3iug«?n en vooral h e t debat #n aangepast a a n h s t «anvoudig»

p u b l l o k , la o p g a s t ö l d , And#rö ssullen volgon. ü r . v a n Hiauwan- huijs© kan d i t work voor16»«tton#

Samenvattandï or wordt feoploitï

a ov®ï»log met P , T . f . ovor op vang «»n van h e t c . q . fi»l©g?ara tenminste b i j all© A.R.»s, l l o f s S ook c o n t r o l e u r a

hm v®rstr#Mclng van r a d i o ontvangsrs aan B.B, a a b t e n a r o n ,

vooral d«5 g«isol,6ord©,xaet opdracht hoofdpmatsn van ïmt aiouwa ( i n d i e n g^on c.q.. telegrara wordt opgavangen) t « not«®r@n an

%t» v e r s p r e i d e n

0 , aanasming van l o c a a l ©n r a g l o n a a l ptjraonool voor v o l k a - opvoedlng an v o o r l i c h t i n g .

d . aaiaan»tolling ©n v e r a p r o l d i n g , v o o r a l oniier des© v o o r l i o h - t # r s , van p a i a f l e t t e n

e . b o t e r o voorsif^ning van d© b u l t ^ n p o s t a a mat eenvouclig

/ B . V . D J i m t o r l a a i . Botoro on op l o c a l e böhoeften seaelöct«erd@

d l a t r i b u t l © VJin d i t s a t o r i a a l »

Organiaatoriaoh® vragen wordon b a t ^ r i n aan baspr#ki23g ondar l o i d i n g van d@n Alg. Kegaerlngs Comalssaria voor

Borneo en Do ö r o o t e ü o s t behandeld»

2k t a e k a n t o n a l o t t o aan d a t do r e p u b l i e k r e e d s i n h e t

voor l a a r h e e f t betond s^tmakt d a t mn v o l l a d l g e d r a a d l o o z e

t e l a s r u a f d i e m t m t a l l e dmlmi 4«r Buit«nsewo0tan waa g^- , opend (ondergronds,!? d e r l m l v ^ ) - Hat tel^graia vmi K a r t a w i m t a u i t Kota Mobagoe aan Antora d a t den volg^ndm dag h t e r werd gepubUoeerd.. b e w l j a t v ^ i w e d a l i j k d a t d * ƒ i o n s t t ^ ^tmm- . bago«si b e s t a a t , /

E3* 18 v o o r a l t n Noord Celebes ©an enorm t e k o r t aön

" l e l f a r ® " . In d» geliesl® Minaiiaaa i s volgens h e t B.B. g&&n enkele v o a t b a l , gama t e n n i s , hockey of and»r s p e l - m i . a c h l * » eeu ankel badmintoiiapel, ofschoon ook d i t n i e t bekand i a .

i n a ^ r o n t a l o hebben a l l e e n d© m i l i t a i t ó a n omt v o e t b a l . S p o r t voor d# öorontalééJ^en, ook d© ontwikkaldan. b e p e r k t aioh t o t emÉim^l enkele d i ^ op d« baan van Dr.Llem kan mÊ«sp«l®n.

Uitgaven - ook .d^vieaen - h i e r i n u i t g e g e v e n a i j a b i j a o n d a r goöd b ^ s t e e d ^ n b e k l a a g t s i c h a l g e m e n i n de lOnaimaa d a t d e hons^r n a a r nieuws u i t Hederland I n h a t g « . h e a n l a t wordt b ^ v r o d i g d . Br koiat n o o i t Sedarlandaoh nieuw»

to d» f i l m . n o o i t mn - ^ i j h ^ t nog EOO o^xée. Sederlandaoiia dooum*intaire f 1 1 ^ Umi * i l w o gaarne l e t » van ^#darland z i ^ n . .mx k r i j s t mn ^Xmn gngelaöhe propaganda i n h e t f i l a - ni«uw8. "IM 4nrels«kii©n kunnen a l l ö a , d« Vaderlanders n i a t » « iB volgena B.B. e» R.V.D.kantoor de concluBi^. I s » r goen Mollandsah fiUar®ïK>rtag« van drooisleggl^^®^ b o r s t a l , opaning van de. l u c h t l i j n op Amerika, van E.M. d# Eoningto en h e t

Koninklijk Huis? DmxmoéB de o^ide Zuidera^öfüm? Mad^rland- sah0 l a a t u u r o n t b r e e k t v r i j w e l g e h e e l . Het eenige wat ^ a h e e f t s i j n d» R.¥.D. p u b l i c a t i e s , waarvan i n h e t laderlandseto all®0n U i t a i o h t I n 1^00 a ^00 exemplaren r^gelBiatig wordt

o n t v a n g t , wordt v e r s l o n d e n en op school g a b r u i k t a l s l e c t u u r ( t e k o r t aan leeaboekje» i n h e t l e d e r l a n d a o h ) . Ov«ris®ns

im de r ö B i d e n t l e Memdo aeer. misd«eldi nergens was ook a a a r mn « e a p l a a r van <*» h«t U . H . c h a r t e r t e v i n d w ( a s l f s n i « t li^f B t a a t B b l a d U ï de E.V.D. p u b l l o a t i a a d r i n g e n k l a a r b l l j k e - ,

l i j k »0ov©» n i ö t d o o r .

Er koia®» v l a A u s t r a l i i l i j n m©«r t i j d s c h r i f t e n i n h e t -.

.ri-igel0«h dan i n h ^ t iludarlandach, t e r w i j l ©r ©«n a w groot I d a r l a a d B c h leS0Wl (^ 60^/) Minahasalach p u b l i e k i a .

- 111. - ^{^ /}

_Ik meen t»E-^^Mt^^^'^* b@ro#p t® mo®t«n_Ao«?10B alle loafcaatiea. die H«4eylai^ao.h9^,2^jMg:SgMê5.JS±i^SS»

u

Aanvulling Q P het Reisrapport 7 ' ^^ Oct>;jjj,

Kaidipan Besar, Kaidipan Beaar, hoofdplaatE Baroko, waar Ik over- naoht heb, is m t %\\n I5OOO Inwonera «en merkwaardig eiland vaA betrekkelijke welvaart in de zee van armoede langs de noordkuet*

De kleine stadjes aljn nieuw en ruim aangelegd. De wegan zijn goed en men alet e m vrij druk vervoer met oasenkarren, getrokken door onggole kruisingen van «eer goede kwaliteit. Er zijn sa-^ai»

•n men dringt van zelfbestuursxijde aan op het aanleggen van erilcele daroraen di.e het areaal geer z uilen vergrooten. Kleeding is nog vrij goed. Ook hier pullen de scholen uit.

Veel is te daiüien aan het vaderlijk despotisme van den huldigen vorst, wiens methoden echter wel niet meer wol t e houden zullen sijn. Men öierkt iets van de antithese tuaschen twee vorötengeiglachten, dateerend van de samensmelting van twee klei- ne solfbesturan, + 191!;. Of de oudste «oon van den radja, nu dis- trictshoofd, een meer westersch geaehoold man, die z Ich gedurende de bezetting tegenover lodorlanders verdienstelijk heeft gemaakt en deswegen bij de Kea?)©itai versciorikkelijk is mislmndeld, het genjakkelljk aal hebben wanneer hij zijn vader sou opvolgen, moet nog blijken.

• 8 Avonds heb Ik ©en besprekirig gehad waarbij alle kampopghoofden, godsdienstleeraren, moskeebeaiabien, aaï^e»ig waren. Het wasmerkwaardlg hoezeer de aandacht In dit geïsoleerd rijkje geconcentreerd was op den godsdienst en hoe weinig men

geïnteresseerd was in internationale, of zelfs ook maar Indone- sische vragen.

molaang Mongsondouw. In Kotamobagoe, de hoofdstad van Bolaang ïtongon- douw, een vriendelijk stadje In vruchtbaar, waterrijk land,

heerscht vrede. Zooals nergenB anderaln die raate spelen kinderen tot laat in den avond in de atrate oude klnderspelletjea, gezon«

gen op een oude{salondroachtige) toonschaal.

Op de verjaardagen v an het Koninklijk Huls maskt de P.S.Ï.i. leider Kartawlnata, nu onderwljser op de landscbaps- school voor westerach lager onderwijs, toepasselljjce scMldsrij- en, welke hij plechtig aan den controleur aanbiedt. De heer Veld-

\

/óf

k»B^ kï-iigt persoonlijk beaoek n i e t iillo«n van «^bt^naren. «ftW ook van nfttloaallstan «n godadleaatig© vooi»»nn«a»

D« radja hoeft voel kwsaitelten. Hij weigerde ge- dwoiidB de rood-witte periode i n de mmlmaa do Mederlandsclie vlttg neer t e halen. De eteahen van den l^djli© Islam wees h l J laet r u s t i g e en hoffelijke aekerheld af. Daartegenover s t a a t , d a t M J h e t Ofivianen cocipex h e e f t , ^owel tegenover i u t e l l e c t u e e l e n a l s

tegenover het volk en «loh terughoudt. Terwijl a l j n afwijsing v a n d e n Madjlia Islam voltoiaen gereolitvaardigd w a s , heeft h i j vera\iliBd ook siodarn© Jalwaleten onder a l j n ©dvlsews op te namen.

De personen wolke h i j had opgeroepen voor mm. hespi^king raet a i j imren oude en ouderwetsche aaraien, die b i j mijn l e z i n g i n een hoekje »aten en d i e i n hun godsdismtlg© opvattingen u i t e r s t oon- s e r v a t l e f s i j n , öife lö voor de ( o v e r l ^ n s gehaal naar adatop- , vattingen) naar verbetering van h e t h w e l l j k s l ö v e n en de p o s i t i e van dj© vïH>uw strevend© B»ö«rae Indonesische mosllias ©en e r n s t i g e p^iöf. Ik heb i n overleg met é.^xk controleur den r a d j a de behoed- wmm suggestie gedaan a l Ja p o s i t i e t e versterken door ook eenig®

van des® l i e d e n , b . v . u i t ftotóiawaadijah kringen, aan s l c h t e blïv- d e s . Bet i s laij wel gebleken, dat d« eenige grief aan de s i j d e der i a t e l l e o t u e e l e aosliïas ia de godsdienstige r e e h t s p r a ^ , d U door verstarde opvattingen n i e t aan de r©chtöbeho©ften w l d o e t . Mijn l e a i a g en het deb*t daarna hadden plaat» i n de a e e s t vrfcendsohappelijke atmosfeer. Over de brandende vraagj

"Tot hoever g a a t de v r i j h e i d van godsdienstt" d.w.». i n hoeverre la oferheld»b<moeienis daarmcido vereeni#»aar, bleek men i n een s o o r t gemeen overleg » t het p u b l i c t o t ©en begrenzing t e kun- ken komen, waartegen eig«i-aijk a l l e e n een der "adviseurs" van

den r a d j a bleef opponeeren.

Ook h i e r bleek de belangstellln^s overgroèt t© a l J n , over i n t o r n a t l o n a l e ©n imtionale saloon e r n s t i g t e a l j n n^edaehf

®a werden voorta^offolijke en oo.nstructiev« vragen g e s t e l d , • ƒ' a«t godödlenafelg leven s t a a t h l a r « e l i n het m l d ^ i punt van de b e l a n g s t e l l i n g , i n d i t aelfbeatuur veel »e#r dan I? ^ eigejalijk p o i l t l e k e , misscheln ook oiadat de S . ï . a l t i j d de po'

tieke p a r t i j geweest I s .

Dat men Intussoiien de geschilderde Oï»anJ« huldi- gingen van Kartawinata n^et critlachen zin laoet beschoiiwen, blijkt w«l uit d# t alogramman dl» óaze volgens Antara heeft

geaondea om de loyaliteit .aan de rspubliek van all© organisatie»

te Kotaiaobagoo te betuigen»

^ ^ ^ TOMOHON, 20 October 19ii.6.-

-V" \

Dftn Resident van Manado»

"" d.^.k. A.R. Manado.

0;^der aanbieèingvan:

a. statuten, reglement op den Islamietischen Burgerlijken Stand en rondschrijven van deniVLadjelis Islam aan alle Imams, Cha-

tibs, Mo,dins e.d,; ^ ^ , nl/:

b. mijn advies aan den Madjelis Islam van 20 October 194^»

Oemar Talna ter hand gesteld, waarmede ook H.Moechtar Loethfi ge- l'geel instemt en waarnaar ik kortheidshalve verwijs;

c. afschrift correspondentie tusschen den Radja van Bolaang Mongondóuw en den Madjelis Islam heb ik de eer nopens den Madjelis het volgende te rapporteeren,

Ontstaan en Samenstelling»

Zn^I. is in Februari ISk^ opgericht» Dit s amentreffen met de Manado-muiteriJ is niet toevallig. Zij is als voortzetting van de doorde Japanners ^vormde Djam(ijat Islamijah te beschouwen en eischt de bevoegdheden op door den Jap aan de D.I. toegekend.

De voornaamste bestuvirs^-eden z i jn: ^ Ma.moer Loebjs, oud P.S.1,1- leider, + 1925 m de Minahsa

gekomen, voorzitter. Godsdienstig niet geheel op de hoogte. Op geld belust. Dictatoriaal - Echte pocrol,

Jakin Peymata, Vice-voorzitter,. Oorontalees. Handelaar. Voor den oorlog secr.P.S.I.I. en secr. Gapi. Lid H.B. der meest linksche Barisan Nasional. Schakel tusschen nationale en Islam beweging.

Krachtige figuur. Godsdienstig middeninan.

Oeiiar Taena. Hoofdpenghoeloe agama, 2de penningmeester.

Zeer krachtige, zelfbewuste figuur. Doortastend, bekwaam. Wordt als oprecht geloovige geëerd en vertrouwd in tegenstelling tot Loebis.

Penghoeloe sedert 1955. Door de Japanners gevangen gezet wegens

«gevaarlijke interpretatie van den gods^dienst".

conservatief in godsdieiistzaken en geen vriend van Moehammad:

dijah.

Voor hem is de godsdienst alles. Ook in sociale richting gaat zijn belangstelling*

Met warmte bepleit ik op zijn verzoek om hulp van B.B, en p . n M . voorde zor^ vooT- uit Java doorde Jappen geroofde en voor ontucht misbru^iH-.. vrouwen in te gaan.^ De beste vorm zou^zljn dat de controleur met hem bespreekt de vorming van een comité, liefst onder Taena's leiding, waarin ook Chris.teli jke geestelijken zitting hebben voor bestrijding der prostitutie. Wanneer bij de andere

leden begrip bestaat voor het belang Taena niet als een 2de klass figuur doch al8 een gelijk en gelijkwaardig sociaal en geestelijk werker te beschouwen en te behandelen, dan kan hieruit een vrucht

bare samenwerking geboren worden.

Actie van den Madjelis Islam,

De Madjelis Islam wenscht degeheele Overheidszorg en de locale autonomie inzake huwelijken, verstootingen, godsdlenstzorg

- 2 -

9 .

. n rechtspraak v.rXand houdende met den I s l » » ° v « *• "••°•"•

^ L r M J s t r e e f t . I J naar wU3opl.S.in«. maohtsvor«lng «>. vooral haar v o o r z i t t e r , geldinzameling.

Haar a o t l . heeft verzet en tesenlcrachten t e ' — ^ ^ ^ ««-

^ ^ M.h ervoor u i t h et oog t e verliezen d a t z I J de

: r : ; r : : : pa^HrreLt aan onderscheldlng^gen doet

h l n T o l i s aanvaarden. Bovendien Ie P e . . a t a n a t i o n a l i s t van « . . a g . Be elschen van den Madjells Icunnen nlot aanvaard worden Voor«e3laBen wordt de dlstrlctshoofden i n de Minahasa t e r . a k t e t e

d o e r i n B l e e r e n . Ontwerp I n s t r u c t i e hljgevoegd i n h e t MaXelsch

« i L T a r e te roneografeeren ofte drukken. Afschriften waren t e : nd n aan dan Radja van Bolaang Mongondouw t e r kennisneming en

Z d e andere Aaslst.n-Rosidenten o.a. d a t i n verh.nd - * ƒ • « » ülteenloopend. toestanden i n hun r e s s o r t de c i r c u l a i r e n i e t v e r ^

soreid kan worden doch nuttige I n f o r m t l e b i e d t .

' .Tenslotte moge ik tmoogEdelaestrenge i n overwesing geven snoedlg een onderzoek t e doen i n s t e l l e n opwelk p e i l de maxima : : : h firgen l.v.m. de gedaalde koopkracht van het g e l d gesteld moeten worden.

Adv. l a l . zaken.

(Ch.O.van der Plas)

<"

- ^

Hota AJ

Den Resident van Manado,

Ik heb de eer UHoogEdelöestrenge afschrift aan te bieden vanden A.R. van CK>rontalo ter hand gestelde "aanteekenlngen over de Islamgemeenschap",

De A.R, zal tr zelf rapporteeren nopens mijn vo.ordraoht over Unoio en uno en daarbij ook de indrukken van de h.p.b, Wartabone mededeelen,

samenvattend stelde ik voor (in ietwat andere volgorde)!

a. Moehararoadljah, Nadhatoessjafi'ijah, en Persia vrij te stel- lenvan het vragen van vergunning voor godsdienstige bijeenkomsten.

Bij nadere overweging JK. u ik er nog op willen wijzen, dat het tot dusver aangenomen standpunt hen wegens hun aangesloten 21jn bij de Qapri als politieke vereenlgingen te beschouwen de po- sitle van de overheid verzwakt. Door hun vergaderingen als politie- ke te beschouwen, waarvoor vergunning noodig is (die bezwaarlijk kan worden geweigerd) erkent men hun recht .op toegestane vergade- ringen de politiek in het geding te brengen.

Deelt men hun mede dat zij, ondanks de aansluiting bij de Gapri, niet als politieke vereenlgingen worden beschouwd en geen vergunning voor hun bijeenkomsten behoeven, maar dan ook op zoodanl ge bijeenkomsten geen andere dan religieuze of sociale aangelegen- heden kunnen bespreken, dan zijn zij bij overtreding strafbaar.

Mocht ÜHoogBdelOestrenge zich met dit inzicht kunnen ver- eenigen, dan zoude U den S.R. van Gorontalo terzake kunnen inlich- ten.

b. Intrekking van het voorschrift da.t het g even van godsdienst- onderwijs aan een vergunning is gebonddn. Ik bepleitte voorts voor alle nlet-godsdienst±«H onderwijs tot het systeem der wilde scholen ordonnantie temig te keeren.

c. Ik bepleitte met ieder middel, welk hulpmiddel ook, het

onderwijs in hat Nederlandsch aan te vatten voorde breedst mogelij.

ke laag van leerlingen. Vertraging k a n d e meest rampspoedige ge- volgen hebben.

d. Het verzoek van de Kepandoean Moesllmin Indonesia om ver- strekking van de noodige materialen wordt warm ondersteund. Aanbe- volen werd de oefeningen vrij te laten, doch daarbij belangstelling van het inheemsch bestuur te toonen.

•. Terstond volksopvoeding (ook politiek en positief in de de- mocratische beginselen) speciaal van de jeugd met kracht ter hand

te nenen en op menschon als Tom 0111, Ibrahim Moehammad, in over- l

l,eg met Wartabone en Jasin een beroep t e doen. j

£• Inzake de benoeming van zuiver godsdienstige functionnarls- sen teneinde verscherping van de tegenstelling tusschen offlcieele

«n vrije geestelijkheidt egen te jgaan de benoeming van de lagere '

"godsdlonstbeambten" te bindon aan overleg met het volk, vooral de geestelijken in de negorij en voor de benoeming van kallitis en Sxams J het advies (meer ook niet) van den Madjelis Islam in te winnen.

van der Plas.

L

De belangwekkende en nauwcezette samenvatting van^etgeen beké»

is over de Hiaboellah en Sabilillah op Java geeft afinleiding tot een aantal kleine teohnlnche opnerklngen, aanvullingen over personen en enkele beschowvlngen van meer algerneenen aard,

Pag.6, alinea 6: Wondo Amiseno ia net Iladji Agoea Salirn ééu der oudste Sarekat Islara leiders. HIJ waa voor geld te koop voor den P.I.D. Omstreeks 1950 heeft hij onder zijn ouden naam Wondo Soedirdjj een Islaialetlsc}i® vrouw van haar man afgeholpen door haar te raden j afvallig van den Islam te worden (zij moest zeggenJ er zijn twee 1 allahs en Mohaimaes is niet allahs gezant), waardoor zij burgerlijk j dood werd en haar huwelijksbanden vervielen. De daarbij behoorende straf van steeniging kon natuurlijk niet worden toegepast en Wondo Soedirdjo huwde haar aan een ander uit, waarvoor hij een betaling var

f.55C.- ontving met de garantie dat een eventueele boete door den nieuwen echtgenoot te betalen, ?.ou worden opgestreken. Dit, zelfs voo een Sarekat. leider al te aanstootelijk, stukje leidde tot r.ljn naams-

^ verandering»

' "Soelio", vermoedelijk Soerio Adlkoesoemo, een jongere broer van Tabrani,

pag.7ï Ahli slasat ^ijn politici en niet Juristen.

Alinea 5: Onder P.R.I. mo]st in lateren tijd meestal Pembrontak Ha»jat Indonesia verstaan worden,

pag.8: alinea 5? "Hoogepriesters" en in het algemeen prieaters bestaan niet In den Islam. Vermoedelijk heeft men opgeroepen de

(hoofd-)penghoeloes en adjunct-penghoeloes, die niets andera sljn dan beambten die met den godsdienst in verband staan en veelal ook rech-

terlijke functies uitoefenen.

Moeslimat is geenszins "Mohammedaansehe menigte", maar de vrouwei afdeeling van Mas joemi.

Laatste alinea: ten tijde dat dit document werd opgesteld, waa vermoedelijk nog voorzitter Masjoemi Mr.Gornelis: Sainoel Arifin, stellig wel dezelfde die op pag.lO als lid van het hoofdkwartier Hlz- boellah wordt genoemd. „ |

""^ Pag.9,: "Daroel Islam " is nietten Islamietische maatschappij. j Het is een term d ie ^brulkt wordt in de/leer van den |classieke^jheilig

gen oorlog. De theorie van den Islam is dat h»t theocra.tisohe IslamisJ, tlsche rijk alch over de geheele aarde uit zal strekken. Hetgeen reeds

- 2 - (^j

tot dit rijk onder een Chalief. Imam, of Emir Al'Moemlnien genoemd®

wereldlijke Islamietlschen heorscher behoort, wordt aangeduid als ^ Daroel Islara. gebied van den Islam. Wat daarbuiten ligt is Daroel 1 Harb, gebied van den oorlog omdat theoretisch niot ger^aat mag worden

totdat de geheele bewoonde wereld, ao.onoodlg door het zwaard, in het Islamietische wereldrijk is opgenomen. Haar de klassieke leer kan . | Daroel Islam nlmraer uit liet Islamietische rijk worden afgescheiden, j Het is dan ook op deze leer dat de fanatieke pogingen tot lierstel van

Islamietisch gezag in vole door niet-Moslims overheerschte Moslimsche land®n pleegden rerug te gaan, in het bijzonder ged^ronde den langen strijd in Atjeh. Het punt is van grooi: belang, omdat het bev/ijst dat de Japansche', en later repi^blikeinsche leiders en organisatoren van den godsdienststrijd t;egen de westerache mogendheden, en in het bij- zonder tegen het herstel van het Nederlandsche ge^ag, moesten terug- gaan op een leer, die bij de reformisten in den Islam, hoe fel anti- westersch deae ook kunnm zijn, krachtige bestrijding heeft gevonden, Zelfb een fel anti-weatersch schrijver als A^tantawi DJauharl heeft, overigens op goeden grond, aan de hand van Qor'an teksten en bekende uitspraken van den profeet betoogd, dat do Islam van ieder fanatisme

gespeend is en dat de in de eerste eeuwen van fantastisch snelle uit- breiding van het ïslamrijk ontstane leer van den heiligen oorlog

geen basis vindt in de openbaring. Dit is zooeeer de overtuiging van deze reformisten, dat hieruit alleen reeds volgt, dat Moehammadijah als zoodanig zich niet achter de fanatieke ophitsing tot heiligen oor log stellen kan. Zij heeft dit dan ook niet gedaan en men vindt in haar organisatie nog steeds ©en tegenwicht tegen avontsaren, evenals

ook tegen bijgeloof en in het bijzonder tegen geloof in amuletten (djimats), al Imnnen individueel MoehamadiiJala leiders zich wel in de beweging laten medesleepen en al is Moehammadijah raet zijn padvinderl

de Hizboel Wathon, leger van h«t vaderland, zeker nle^t vrij van pa- triotiatische tendensen. Had.U Has Jim, op pag.6 genoemd, kan wel het hoofdbestuurslid van Moehammadijah van dien naom ^^^^•^^f ^eeï* Jor

in de leiding gekomen, gedeeltelijk in het buitenlajiA.gevormde man, behoorde steeds tot de weinige, agressieve elementen in Moehammadijafc

Ik meen, dat de varhoudingen niet juist worden weergegeven door de opmerking op pag.8 dat "de Islamietische politiek parallel loopt met de communistisch-extromistiache stroomingen," Uit een aantal on-

derling onafh?anlcQlijke on betrouwbare bronnen is gebleken, dat in

- 5 -

\ V

*.«^«^ rifi corarrrunlsten en in het algeB^en tegen de wolnlg geloovlge s ^^ „„™,unlBten In «e^en

- — « " r " ' : r r ; e X r o r r : : r i n L .»«.. rene an«-.e.e.Xa„..

vijanden zlju vun het gelooi o.. ^^ ^^^^^^

. c . e . . i . S - onao. . e n - - J / ^ d - i ^ ' « « « ^ ^ — ^^ ^ - Ka.inet S i . . . r i r . « - - - ; J ^ ^ ^ / s t nln en voo. de r . = t u U ooMnu-

. t a a n "voor oen Eedeslte u . t . . ^^^ ^^ ^_^^^^_^^^ „ ^ , „„g

loovise - « t — * - " ; ƒ « ; ^^;^„ ..Hedsrlandoche agre.Ble" a l l e fana- ooBen.llM»n In den ^^^^ * f ^ ^ ; , „ „ , . , „ „„ aus co^nunlaten staan

Ue>.e elementen aan den t ^ l d de ^^^^^ ^^^^^^^^^_^^ ^^^ ^

„aaat M o a l t e . a l j tot m,k n i e t to ^ mdonoalsohe t e s e . . t e l l i n s i . ^e «eest P^;™^/ ^ ^ ^ ^ ^ ^J^:. .ood.a o ^ i d d e l l l j . . .

^ U o n a l e beweging on t . e e d t B t e m r ^^^^^^^^^ ^^^^„, ^ , , d r o l s m s van l^ulten wegvalt dan wol het ^^ b e s t r i j d e n en

vernederen en de k y a h l ' a , die m Ï

tólen v e r v o l g e n ^ ^ a l f ^ " J f ' " " ^ n l o c l a l o revolutie" van Deoember Het a t a a t wel v a a t , dat biJ de ^^ ^^ ^^^ ^^

1,U5 1« "e r e s i d e n t i e Pekalongan ^^^H^'Z^ll,^ oo„.unl3tlsche , „4 ^v, t-Ao-Rn d© aanvankelljK ge^x»»K^

verzet s e k o » n z i j n ' « 8 ^ - ^ ^ ' Mosllmsoho bendon heroverd,

putsoh. Pekalongan en Po.>alang z i j n 1°° „evan^angenomen i 'en m Tegal heeft hun -'>'''>-'''^'^''^ZT^^Zil^, /eval la duister'

T.K.R. officieren tengevolge S^'^^'^-/^«^ ^^f^^;,, . . . L e n , dat aan-

. . r . »a.r ook - - - - ^ - ; ; : : ; ; : r e r a — X.la«letlsche groe-

vankelljk de comnunlsten de d"^"^ ^^ ^^ verdringen en peerlngen door hun betere organ l a Ie ^ ^ * ' - ; ^ ^ ^ ^ ^ ^ „ , , , , , , , „

, . verslaan, ^ ^ f ^ - - " ; ; , : ! T l o f t uitgeschakeld o . op die w l j -

::—:;eri;rr:u- - - - - - - - -

„n m hun voetspoor de Hepubliek. hebben gepoogd pe Japanners, en i h ^ - J ^ ^ ^ ^ ^ ^ ,,, ,,, algemene

alle gr-oepen onder de I — J - ^ ' ^^ ^^,,,g,„, Hatlomlis™. Islam volkswapenlng ^ ^ ^ ^ ^ Z Z Z Z Z Z n dat ,an Malaka door de .apan-

socialisme eer Is - - ^ - ^ - « ^^^, ,^, ^e bestrljdiav. der ners is •---"«-^'""'\!" '",';,,, ,,.ettlnE heeft plaats gemakt

co^uunisten In don ^^^l^l^'^'^^^^^ j,,,„ bespeurde dat de over-

voor een tegemoetkomende noudxnfe toon J daarnaast Winning het ontglipt was) als xdeoele drljfvaoren.

evengoed roofzucht en mlsdadii^held aijn gebruikt om in velerlei los van elkaar staande bewegingen de alfjeiaeone volks wapening te bewerk-

stelligen. Het wil dsn ook voorko^in dat het hier bepaald niet om \

Masjoemi idealen van volkswapening gaat (pag.7). H De Lasjkar Rakjat tracht nog veel meer het geheele volk te o m - j

vatten, ^Bk Vergelijkt raen de Lasjkar Rak jat wet do Hizboollah en Sabilillah.^

dan aarzel ik de conclusie aan het slot van pag.lO te aanvaarden.

Het feit, dat de organisatie der godsdienstige strijd^rpsen in hoofd zaak plaats heeft via do oud-geloovlge ky&hl's, in het bijzonder hen, die tevens wonderdokter en magiër zijn (en het is duidelijk dat zon- der hun tusschenkcrast het onraogtylijk is de geloovigen tot itiassaal godsdienstig verzet te brengen, b.v, in eon rain of meer modern© orga- nisatie) beteokent onherroepelijk evenals in all.es, waarmede sij bemoeienis hebben, een oiadeugdelijke ox-'ganisatie. Nergens nog hebben deze corpsen, ae^rs waar aij fanatiek gestreden hebben, ©on deugde- lijke oraanisatie te zion gegovon. im/ is de organisatie ook voor de Lasjkar Rakjat wel een zeer zwak punt, laaar zij is. geroakkelijker in een regeliiiatige nilitaire organisatie in te passen.

Er is duidelijk vermoeienis, twijfel en aarzeling te bespeuren in de agressieve godsdienstige actie. Haar hoogtepunt bereikt© zij in November '^V,, toen vermaarde kyahi's, zelfs uit West Java, ja, tot uit Banten toe en niet minder dan de "regent" van Serang, de ge- neraal -ma j oor, ex-Daidantjo kyahi Semaoen van Tjltangkil, bij Soera- baiaVedestredenl J?u ^ het zoover gekomen dat kyahi's, klaarblijkelijk van bewesten de Tjisedane, beschuldigd worden in verbinding te staan met den vijand, waarom velen in westelijke richting uitgeweken zijn

(Dobin 129, punt 5 ) . Het komt er mi op aan fiÊfiÊt^SSSÊMi^tt® door daden te doen blijken dat van Nederland geen gevaar dreigt voor den

Islam, allerminst voor vernedering daarvan, Zooals ik aan den

C.C.O.Amacab heb uiteengezet, zijn daarvoor kleinigheden voldoende.) B.V, verstrekking van een paar bierflesschen petroaeiim per maand voor moskeeën en godsdienstscholen in het binnenland, raakt weldra

in ruimen kring bekend en de ontspanning na de intens© ^/rees voor vernedering en nieuwe achterstelling^ doet de geloovigen naar den anderen kant, d.w.s, naar ons bestuur, uitslaan. Daarbij hebben wij het betrekkelijk gemakkelijk, omdat wij ons daarbij strikt onthouder

l o f KU..:^

^ ,

- 5 -

van lederen dr^::k op of bemoeionla uet den ritus, zulks in 'tegenstelling tot Japan en de republiek, on waarlijk aan

den Islam vrijheid brengen.

De strijd om de plaats van den Islam in de republiek, aanvanlcolijk uitgeloopen op een corapAls, dat den Islam wel i.i IAJ W ^®®^ weinig bood in het aangenomen grondwetsontwerp, gevolgd

^ //, • U^- door een bedriegelijk weglaten van d eze kleine tegemoetkoming Q^&JL^^ blj publicatie, moge nu latent zijn, £ij aal eenmaal tot ont- '^^^-p^'^'^ ^ wikkeling komen,

X^.,^^^^^"'^--^^ Haar raljn meening zullen de socialisten van SJalflr»

Kabinet en de zoogenaamde niet-comraunistische vertegenwoordi- ging der Kaoem Boerooh in dien strijd goeden kans maken de comraunisten aan hxmr^sijde te vinden. Uiteindelijk hangt echter alles af van de machtsniddelen, en die zijn niet bij den Islam.

Ten slotte wordt de aandacht gevestigd op het citaat uit het artikel "Leger van Allah" van M. Nats ir, den huldigen rep^.lblikeinschon minister van voorlichting, in bet boekje "Djihad dan Q,u in taal" (rapport pag.5)ï

"Nu, nu ia het de tijd, nu ouse republiek is gesticht! Hu Is het de tijd om op te staan. De formatie van de Hizboellah en de Sabillllah door de Jlasjoeni is tot stand gekomen op het gi.uistigste oogenbllk. De Islaratorapen zullen samenwerken met het volk bij de verdediging der Republiek. De Islamietische P l wereld strijdt voor recht en gerechtigheid, tegen ondeugd en

\ , boosheid. Geen natio op aarde Kal het ooit berouwi^n den Islam tot bondgenoot te hebben. Maak alle voorbereidingen voor den oorlog. Help om de transportmoellijkheden te overwinnen.

Zegevier over Allah's vijanden, die ook onze vijandenzIjn.

Zij, die in ó@n naam van Allah strijden, ontvangen hun gerech- te belooning. Een krijger van Allah's leger zweert aan den vooravond van den slag! " Ik beloof aan Allah dat ik