RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE
EDUCATIE
Robin Dak
Plaats : Den Haag
LRKP nummer : 124071107
Onderzoeksnummer : 287992 Datum onderzoek : 29 maart 2016 Datum vaststelling : 20 juni 2016
1 INLEIDING . . . 5
2 BEVINDINGEN . . . 7
3 CONCLUSIE. . . 12
BIJLAGE 1 OORDELEN . . . 13
INHOUDSOPGAVE
Op 29 maart 2016 heeft de inspectie kinderdagverblijf Robin Dak onderzocht.
Het onderzoek is gedaan vanwege het toezicht van de Inspectie van het Onderwijs op de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (vve). De inspectie monitort in 2013 en 2015/2016 de kwaliteit van vve in de 37 grote gemeenten (G37). Vve is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in groep 3 van het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken.
Tijdens het onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie beoordeeld met een set indicatoren, waarmee zij overeenkomstig de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de vve-locaties op belangrijke onderdelen vve van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben betrekking op:
• De voorwaarden voor vve
• De ouders
• De kwaliteit van de educatie:
- Het vve-programma, zoals dat wordt aangeboden - Het pedagogisch klimaat
- Het educatief handelen
• De ontwikkeling, zorg en begeleiding
• De kwaliteitszorg
• De doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool
• De resultaten van vve
Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten:
• Analyse van de door de locatie ingevulde digitale vragenlijst.
• Analyse van documenten en gegevens over de locatie die de inspectie voorafgaand aan het onderzoek heeft opgevraagd.
• Vve-locatiebezoek, waarbij:
◦ documenten, handelingsplannen en groepsplannen zijn bestudeerd;
◦ enkele groepsbezoeken zijn uitgevoerd; deze vve-bezoeken vonden plaats in de groep Koekiemonsters;
◦ gesprekken met de directie, ouders, pedagogisch
medewerkers, de coach en een vertegenwoordiging van het bestuur zijn gevoerd.
INLEIDING 1
Onderzoeksopzet
De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader vve 2010. Dit document is te vinden op
www.onderwijsinspectie.nl.
In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek naar voren zijn gekomen. Bij de geconstateerde verbeterpunten is tevens een onderbouwing opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie. Bijlage 1 van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte
indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover.
Toezichtkader
Opbouw rapport
Totaalbeeld
Robin Dak (locatie Ametisthorst) is een van de kinderdagverblijven van DAK Kindercentra, een organisatie die kinderopvang biedt in de regio Haaglanden.
Robin Dak is gevestigd in de buurt Burgen en Horsten in de Haagse Hout en beschikt daar over een ruime locatie, waarin het kinderdagverblijf en de peuterspeelzaal zijn ondergebracht. Er is sprake van een goede samenwerking tussen peuterspeelzaal en kinderdagverblijf. Naar aanleiding van de
bestandsopnames vve in 2011 en 2013 heeft de organisatie afspraken gemaakt over de zorg voor kwaliteit van de voorschoolse educatie. Dat heeft onder meer geresulteerd in een Plan van aanpak VVE 2013-2015. Onderdeel van deze afspraken was de inzet van zogenoemde praktijkcoaches op de vve-groepen, die zich onder meer richten op de verbetering van de proceskwaliteit, het vergroten van de professionaliteit van pedagogisch medewerkers en het uitbouwen en intensiveren van de ouderparticipatie. De afspraken zijn uitgevoerd en de kwaliteit van de voorschoolse educatie op Robin Dak is verbeterd. Vervolgens is een beleid ingezet om de doorgaande lijn van vve met de
vroegschool basisschool Waalse Louise de Coligny te ontwikkelen. De
afspraken voor de doorgaande lijn zijn vastgelegd in het Integrale Plan Haagse Educatieve Agenda (HEA) 2016-2019.
Toelichting
Condities
Er is een recent GGD-rapport beschikbaar. Het kinderdagverblijf voldoet in voldoende mate aan alle condities. Het is Robin Dak gelukt condities te realiseren om de taalontwikkeling van alle peuters te stimuleren. De moderne speelzaal is prettig ingericht met aantrekkelijke materialen en werk- en
eettafels. De "hoeken" zijn voldoende ontwikkeld en worden afhankelijk van het thema ingericht. Alle pedagogisch medewerkers en de coach zijn voor het vve- programma gecertificeerd. De leiding, coach en pedagogisch medewerkers beschouwen ouders als partners bij de ontwikkeling van de peuters. Dit komt in de praktijk ook tot uiting. Dagelijks is er ‘inloopcontact’ met ouders en geven de pedagogisch medewerkers informatie over het thema.
Ouders
Kinderdagverblijf Robin Dak heeft een vve-ouderbeleid. Ouders worden vooraf geïnformeerd door de leidinggevende en pedagogisch medewerkers. Tijdens de intake krijgen de ouders naast mondelinge informatie over vve ook
BEVINDINGEN
2
folders hierover mee. Het werken met de ‘Kijk Mij’-map draagt hiertoe bij. Deze map is door DAK Kindercentra ontwikkeld en geeft middels een
observatiesysteem een beeld van de ontwikkeling, die de peuter heeft
doorgemaakt in de gehele periode bij Robin Dak. De ‘Kijk Mij’-map fungeert als een portfolio en wordt tijdens oudergesprekken uitgelegd aan de ouders.
Uit een analyse blijkt dat de meeste ouders van de doelgroepkinderen werken of nog studeren. Dit is de aanleiding geweest om het ouderbeleid aan te passen.
Zo worden er ouderbijeenkomsten georganiseerd die aansluiten bij de situatie van de ouders. Hierdoor sluit Robin Dak aan bij de (individuele) wensen en mogelijkheden van ouders. Zo lukt het om ouders te betrekken bij de groepsactiviteiten waardoor de ouders informatie krijgen van de
ontwikkelingsstimulerende activiteiten die de pedagogisch medewerkers uitvoeren. Daarnaast krijgen de ouders handvatten mee om deze activiteiten met hun kind thuis uit te voeren. Voor ouders die weinig participeren, zoekt Robin Dak naar manieren om hen te bereiken en te betrekken bij de vve- activiteiten in de voorschool.
De voorschool Robin Dak werkt op het gebied van het ouderbeleid zo veel mogelijk samen met de vroegschool basisschool de Waalse Louise de Coligny.
Punten waar samen aan gewerkt wordt zijn het invoeren van een ouderportal, het verder monitoren en het evalueren van de ouderbijeenkomsten. Dit is opgenomen in het Integrale Plan Haagse Educatieve Agenda (HEA) 2016-2019.
Kwaliteit van de uitvoering van vve
De kwaliteit van de uitvoering heeft betrekking op het aangeboden programma, het pedagogisch klimaat en het educatief handelen van de pedagogisch
medewerkers. Het oordeel over deze aspecten van de voorschoolse educatie zijn voldoende tot goed. Voor de uitvoering van het integrale vve-programma is er een heldere themaplanning. De uitgangspunten van het programma komen in alle activiteiten tot uiting. Het programma klimt op in moeilijkheidsgraad. De pedagogisch medewerkers laten in het spel en hun handelen zien dat zij rekening houden met het ontwikkelingsniveau van de peuters en dat zij tijdens het spel hier zoveel mogelijk op aansluiten. De inspectie heeft de indicatoren C2,1. C2.2 en C2.3 als ‘goed’ beoordeeld, omdat de pedagogisch medewerkers zich verplaatsen in de leef- en speelwereld van de peuter om de taalontwikkeling te stimuleren. Dat betekent dat de peuters bepalen hoe en in welke intensiteit de pedagogisch medewerkers de taal stimuleren. Zo bieden de pedagogisch medewerkers positieve ondersteuning en hebben zij zichtbaar hoge realistische verwachtingen van de kinderen. Voorts maken de pedagogisch medewerkers duidelijk aan de kinderen wat het effect van hun gedrag op de anderen is en
benadrukken zij dat kinderen gewenst gedrag laten zien. Ook begeleiden de pedagogisch medewerkers de peuters bij het oplossen van conflicten. Hierbij luisteren ze naar beide kinderen, laten ze de kinderen zelf naar een oplossing zoeken (eventueel met hulp van suggesties of het stellen van open vragen) en sluiten het conflict af met een samenvatting.
De pedagogisch medewerkers houden bij hun educatief handelen rekening met het gedrag van de peuters en zijn goed op elkaar ingespeeld. Zij observeren de peuters en sluiten aan op hun spontaniteit. Zo letten de pedagogisch
medewerkers op wanneer de peuters naar de thematafel gaan en sluiten ze hier, op een speelse manier, op aan. Ook komen zo de themawoorden aan de orde en vindt er taalstimulering plaats. Gaan de peuters niet naar de thematafel, dan worden ze ongedwongen gestimuleerd om aan deze tafel te spelen. De
pedagogische medewerkers gaan op een respectvolle en ongedwongen wijze om met de kinderen. Aan de kinderen wordt duidelijk gemaakt wat er van ze verwacht wordt als het gaat om gebruik van materiaal, luisteren en de omgang met andere kinderen. De pedagogische medewerkers stimuleren de sociale vaardigheden en zij werken doelgericht aan de verdere ontwikkeling van deze vaardigheden. Zo bleek tijdens de groepsbezoeken dat de pedagogisch
medewerkers, bij het gesprek en tijdens het spel, uitgaan van het begripsniveau en interesse van de peuters. Ze stellen open vragen met het doel de peuters te prikkelen na te denken. Voorts maken de pedagogisch medewerkers bij de interactie oogcontact met de peuters en hebben een luisterende houding. Ze laten de peuters aan het woord om hun mondelinge taalvaardigheid te
stimuleren. Voor het educatief handelen van de pedagogische medewerkers is een taakverdeling vastgelegd, die met enige regelmaat wordt geëvalueerd of bijgesteld.
Ontwikkeling, begeleiding en zorg
De ontwikkeling, begeleiding en zorg heeft betrekking op het volgen van de brede ontwikkeling van taal, rekenen, motoriek en de sociaal-emotionele ontwikkeling van de peuters in de voorschool. En op de ontwikkeling, begeleiding en zorg van peuters in de bredere zorgketen.
Het volgen van de brede ontwikkeling van de peuters (D1.1) was in 2013 een verbeterpunt. Nu is deze indicator als ‘goed’ beoordeeld. Robin Dak heeft een grote vooruitgang gemaakt, omdat zij een volgsysteem, om de brede
ontwikkeling van de peuters in beeld te brengen, gebruikt. Op basis van dit systeem wordt in de ‘Kijk Mij’-map bijgehouden. Deze map bevat werkstukjes, foto’s en observatiegegevens van de peuter. Als er peuters zijn die in hun ontwikkeling achterblijven, wordt dat gesignaleerd en besproken met de ouders.
De leidinggevende helpt de ouders met het organiseren van de extra zorg voor de peuters. Ouders verlenen tot nu toe hun medewerking aan verder onderzoek en behandeling van hun kind.
Kwaliteitszorg
De voorschool heeft in het kader van het Integrale Plan Haagse Educatieve Agenda (HEA) afspraken gemaakt om de kwaliteit van vve te optimaliseren. Het plan is in december 2015 ingegaan en ten tijde van het onderzoek nog niet geëvalueerd. De inspectie constateert dat de kwaliteitszorg op de voorschool Robin Dak goed is. Er is een planning om de kwaliteit van de voorschoolse educatie hoog te houden. Op Robin Dak wordt jaarlijks een quickscan uitgevoerd om na te gaan of de geplande doelen zijn behaald. Deze quickscan maakt deel uit van de kwaliteitszorgcyclus van de voorschool. Op basis van de quickscan worden actiepunten benoemd en vastgelegd in een jaarlijks plan van aanpak.
De medewerkers, unitmanager en vve-begeleider voeren de acties uit. Zo is er gewerkt aan het verhogen van de ouderbetrokkenheid en de kwaliteit en professionaliteit van de pedagogisch medewerkers. De pedagogisch
medewerkers hebben in 2015 de taalscholing gevolgd en zijn getraind om met het webbased volgsysteem voor de brede ontwikkeling van de peuters te werken. Daarnaast hebben ze scholing gehad om de interactievaardigheden te optimaliseren. Alle afspraken worden vastgelegd en de vve-begeleider bezoekt de groepen om na te gaan of er nog ontwikkelpunten zijn.
Doorgaande lijn
Vanaf december 2015 is op basis van het Integrale Plan Haagse Educatieve Agenda gekozen voor een intensievere samenwerking tussen de voorschool Robin Dak en de vroegschool basisschool Waalse Louise de Coligny tot een brede buurtschool. Hoewel deze samenwerking nog van de grond moet komen, heeft de inspectie alle indicatoren van de doorgaande lijn als voldoende beoordeeld.
Robin Dak voert alle afspraken van het Integrale Plan Haagse Educatieve
Agenda uit, maar moet momenteel een pas op de plaats maken, omdat er op de basisschool een nieuwe directie is. Een nieuwe directie wil niet altijd zeggen dat een andere organisatie in zijn ontwikkeling dan pas op de plaats moet
maken. De inspectie is daarom van mening dat het Integrale Plan Haagse Educatieve Agenda volgens afspraak uitgevoerd dient te worden.
De samenwerking tussen voor- en vroegschool wordt ook bemoeilijkt, omdat de vierjarigen van het kinderdagverblijf Robin Dak naar verschillende
(vroeg)scholen in Den Haag en omgeving gaan. De doorgaande lijn is wel van groot belang voor de uitvoering en het bereiken van een optimaal effect van vve. Zo is het voor de doorgaande lijn van de zorg en begeleiding van belang
dat de kinddossiers worden overgedragen aan de (vroeg)scholen waar de doelgroeppeuters naar toe gaan. Vooral bij doelgroeppeuters waarvoor al een zorgtraject is ingezet, is het van groot belang dat de kinddossiers in de vorm van een ‘warme’ overdracht op de vroegschool terechtkomen. Robin Dak is zich hiervan bewust en zoekt altijd contact op met de ontvangende basisschool.
De Inspectie van het Onderwijs constateert dat de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie op kinderdagverblijf Robin Dak geheel op orde is. Uit het onderzoek is gebleken dat de vve-locatie op die gebieden geen verbeterpunten kent.
CONCLUSIE
3
In de onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid.
De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is.
Legenda:
1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig Deze kwalificatie geeft aan dat er écht iets verbeterd dient te worden.
2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn wenselijk Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt.
3. Voldoende
4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat andere voor- en/of vroegscholen hiervan kunnen leren.
BIJLAGE 1 OORDELEN
Robin Dak
Condities 1 2 3 4
•
•
• Voldoende vve-tijd
• Kwaliteit pedagogisch medewerkers
•
•
•
• A0.1 Er is een recent GGD-rapport beschikbaar
A2 De groepsgrootte voldoet aan de maximumeisen (voorschool) A3 Beroepskracht - kind ratio ("dubbele bezetting")
A4.1 De peuters volgen gedurende voldoende tijd (per week) een vve-programma op de voorschool
A5.2 Alle beroepskrachten zijn toereikend gekwalificeerd (opleiding)
A5.3 Alle beroepskrachten spreken voldoende Nederlands A5.4 Alle beroepskrachten zijn toereikend vve-geschoold A5.5 Er is een jaarlijks vve-opleidingsplan
Ouders 1 2 3 4
•
•
•
• B1 Gericht vve-ouderbeleid
B2 Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd
B3 Intake
B4 Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen
Ouders 1 2 3 4
•
•
• B5 Participatie in vve-activiteiten in de voorschool/vroegschool
B6 Informeren over de ontwikkeling van hun kind B7 Rekening houden met thuistaal
Kwaliteit van de uitvoering van vve 1 2 3 4
Kwaliteit van de educatie: het aangeboden programma
•
•
•
• Kwaliteit van de educatie: het pedagogisch klimaat
•
•
•
•
• Kwaliteit van de educatie: het educatief handelen
•
•
•
•
•
• C1.1 Een integraal vve-programma
C1.2 Werken met een doelgerichte planning
C1.3 Het activiteitenaanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend en geconcretiseerd
C1.4 Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd
C2.1 Het pedagogisch handelen van de pedagogisch medewerkers/
leerkrachten is respectvol
C2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten structureren en hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen
C2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden en de persoonlijke competenties van de kinderen
C2.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de zelfstandigheid van de kinderen en tonen respect voor de autonomie van het kind
C2.5 De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taal-uitlokkend
C3.1 Het educatief handelen van beide pedagogisch medewerkers/
leerkrachten is goed op elkaar afgestemd
C3.2 Er worden structureel effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd
C3.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de interactie met en tussen kinderen
C3.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken
C3.5 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen C3.6 Het gedrag van de pedagogisch medewerkers/leerkrachten
met de kinderen is responsief
Kwaliteit van de uitvoering van vve 1 2 3 4 C3.7 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stemmen de •
activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van de individuele kinderen
Ontwikkeling, begeleiding en zorg 1 2 3 4
Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de groep
•
•
•
• Ontwikkeling, begeleiding en zorg in de bredere zorgketen
•
•
• D1.1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen
D1.2 De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en het individuele kind
D1.3 De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg D1.4 Specifieke aandacht voor de taalontwikkeling bij begeleiding
en zorg
D2.1 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de voor- resp. vroegschool niet kan leveren, en van de aard van die zorg
D2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten zorgen dat kinderen aangemeld worden voor externe zorg wanneer de voor- resp. vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren D2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten blijven de
ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden
Kwaliteitszorg binnen de voor- en de vroegschool 1 2 3 4
•
•
•
•
• E1 Er is vve-coördinatie op de voor- resp. vroegschool
E2 De voor- resp. vroegschool evalueert de kwaliteit van vve regelmatig
E3 De voor- resp. vroegschool evalueren de resultaten van vve E4 De voor- resp. vroegschool werkt planmatig aan vve-
verbetermaatregelen
E5 De voor- resp. vroegschool borgt de kwaliteit van haar vve- educatie
Doorgaande lijn 1 2 3 4
•
•
•
• F1 Er is vve-coördinatie tussen de voor- en vroegschool
F2 Er is concreet beleid om zoveel mogelijk kinderen te laten doorstromen naar een vroegschool
F3 De voor- en vroegschool zorgen voor een warme overdracht F4 Het aanbod van de voor- en vroegschool is op elkaar
afgestemd
Doorgaande lijn 1 2 3 4
•
•
• F5 Het pedagogisch klimaat en het educatief handelen van de
voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd
F6 De manier om met de ouders om te gaan op de voor- en de vroegschool is op elkaar afgestemd
F7 De interne begeleiding en zorg zijn op de voor- en vroegschool op elkaar afgestemd
Opbrengsten van vve 1 2 3 4
•
• G1 De resultaten worden gemeten conform de gemeentelijke
afspraken
G2 De resultaten zijn van voldoende niveau
