Amsterdam University of Applied Sciences
Routekaart pedagogisch handelen
Rauwerdink-Nijland, Evelien
Publication date 2021
Document Version Final published version
Link to publication
Citation for published version (APA):
Rauwerdink-Nijland, E. (2021). Routekaart pedagogisch handelen. Hogeschool van Amsterdam, Lectoraat Youth Spot.
General rights
It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons).
Disclaimer/Complaints regulations
If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please contact the library:
https://www.amsterdamuas.com/library/contact/questions, or send a letter to: University Library (Library of the University of Amsterdam and Amsterdam University of Applied Sciences), Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible.
Download date:26 Nov 2021
Gehoorzaam
Democratisch
Zoekend
Niet willen
Grensoverschrijdend
Niet mogen / niet kunnen
Persoonsvorming
Zelfregie
Kritisch bewustzijn
Motiveren
Democratische vorming
Inclusie
Routekaart Pedagogisch handelen
Het jongerenwerk draagt bij aan identiteitsvorming en volwassen worden van jongeren. Daarmee heeft het professionele jongerenwerk als basisvoorziening in de wijk een opvoedrol. Dit opvoeden – het pedagogisch handelen - speelt een belangrijke rol in het jongerenwerk. Deze routekaart helpt je keuzes te maken in het kiezen van een passend basistype pedagogisch handelen, afgestemd op de houding van jongeren ten opzichte van mainstream samenleving en wat je de jongeren wilt leren.
Houding jongeren
De keuze voor een type van pedagogisch handelen stemmen jongerenwerkers af op de houding die jongeren aannemen ten opzichte van de mainstream samenleving.
Deze houding van jongere(n) wordt onder andere gevoed door jongerenculturen, mate van identiteitsstrijd, maatschappelijke leefomstandigheden (armoede, racisme) en individuele mogelijkheden. Hier kan het gaan over jongeren die zoekend zijn naar wie zij willen zijn, jongeren die geen deel willen maken van de samenleving of die opzettelijk uitgesloten of gediscrimineerd worden (zie figuur voor alle houdingen).
Pedagogische uitgangspunten
Aan de andere kant stemmen jongerenwerkers hun pedagogisch handelen af op wat zij jongeren willen leren, ofwel een pedagogisch uitgangspunt, waardoor zij er ook voor zorgen aan te sluiten bij de dynamische praktijk van het jongerenwerk. Hier kan het gaan over het ontwikkelen van een eigen identiteit (persoonsvorming) of over inclusie en toenemende participatie van jongeren (zie figuur voor alle uitgangspunten).
Basistypen
Vanuit een wisselwerking tussen de houding van jongeren en het pedagogisch uitgangspunt dragen jongerenwerkers met een specifieke manier van pedagogisch handelen (basistype) bij aan het opvoeden van jongeren. Gekoppeld aan zes verschillende houdingen en zes pedagogische uitgangspunten zijn er zes basistypen van pedagogisch handelen te onderscheiden: versterkend, faciliterend, spiegelend, motiverend, autocratisch en ondersteunend. Deze zes manieren van pedagogisch handelen passen jongerenwerkers naast elkaar toe in contact met jongeren. Zie ze als een houvast om weloverwogen te kunnen handelen en de kwaliteit van het pedagogisch handelen in het jongerenwerk te versterken. Dit kan bijvoorbeeld door samen met collega’s te reflecteren op hoe verschillende basistypen aanwezig zijn in contact met jongeren.
Jongeren die vanzelfsprekend gezag aanvaarden van anderen.
Hierbij gaat het over bijvoorbeeld het maken van eigen keuzes en afwegingen, zichzelf kunnen zijn en zichzelf uit
kunnen spreken.
Jongeren ondersteunen bij het ontwikkelen van een eigen identiteit dat altijd te maken heeft met het opbouwen van het ‘ik’, het vinden van een plaats voor het ‘ik’ in de wereld, in
bestaande relaties en tradities.
Jongeren leren om zoveel mogelijk eigenaar te zijn van hun ontwikkelproces en hen bewustmaken om zelf verantwoordelijkheid te dragen voor het eigen leven.
Jongeren die de democratie als samenlevingsvorm omarmen en uitdragen, hierbij gaat het over het gevoel van sociale rechtvaardigheid, het recht om te verschillen, en je te kunnen
verplaatsen in de ander.
Jongeren die op zoek zijn naar hun plek en hun weg in de samenleving. Hier gaat het over het overtuigen van jongeren
om hen het gevoel te geven dat zij gezien- en serieus genomen worden.
Jongeren bewustmaken van de context waarin zij leven en wat zij willen of kunnen bereiken en hen leren te doorzien wat nodig is aan kennis, vaardigheden en houding om dit te
kunnen bereiken.
Jongeren die geen deel (meer) uit willen maken van de samenleving (zelfselectie en zelfuitsluiting).
Dit kan komen als reactie op eerdere ervaringen van uitsluiting of afkeuring.
Jongeren bewustmaken van welke ontwikkelingen noodzakelijk of wenselijk zijn in hun persoonlijke ontwikkeling
en hen motiveren in het ontwikkelen van vaardigheden en hun zelfbeeld.
Jongeren bewustmaken en aanleren van normen, waarden, houdingen en vaardigheden die nodig zijn om zelf, op een gelijkwaardige en inclusieve manier, met anderen te kunnen
samenwerken en samenleven.
Jongeren die grensoverschrijdend gedrag vertonen waarbij het gaat om gedrag dat mainstream-maatschappelijk en juridisch onacceptabel is, zoals criminaliteit en extremisme.
Jongeren die opzettelijk uitgesloten worden door de samenleving en hierdoor op subtiele wijze naar marge van de samenleving geschoven worden, door bijvoorbeeld
discriminatie of beperkingen.
Jongeren bewustmaken dat elk individu, ongeacht sociaal-culturele achtergrond, sekse, leeftijd, opleidingsniveau, seksualiteit, talenten
en beperkingen tot hun recht kunnen komen door op een gelijkwaardige manier deel te nemen aan de samenleving.
Jongeren in de lead plaatsen om vanuit hun eigen wil en wens hun eigen identiteit te ontwikkelen.
Jongeren een omgeving bieden waarin zij leren om zelf initiatief te nemen, te organiseren en bijbehorende
verantwoordelijkheden te dragen.
Jongeren bewustmaken van hun houding en gedrag door met hen reflecteren op hun houding en gedrag.
Jongeren stimuleren en prikkelen om hun (latente) talent of interesse te ontdekken, uitdagen en aanspreken op dat zij
mogen dromen.
Jongeren een veilige omgeving bieden door als jongerenwerker dominant en bepalend aanwezig te zijn
tijdens interacties met/tussen jongeren.
Jongeren ondersteunen om tot hun recht te komen in en aansluiting vinden bij de samenleving.
Houding jongeren Pedagogisch
uitgangspunt
Basistype pedagogisch handelen
Auteur: Evelien Rauwerdink-Nijland | M.m.v: Willeke Manders, Jeremy Rijnders, Joni Haijen en Dejan Todorovic | © 2021 Hogeschool van Amsterdam | Lectoraat Youth Spot - Jongerenwerk, Amsterdams Kenniscentrum voor Maatschappelijke Innovatie, Hogeschool van Amsterdam: Postbus 1025, 1000 BA Amsterdam, www.hva.nl/youth-spot | Design: Creja Ontwepen
Deze routekaart is een eindproduct van de Werkplaats Jongerenwerk 2019-2020 en 2020-2021. In de Werkplaats Jongerenwerk werken onderzoekers van het Lectoraat Youth Spot en studenten van de minor Jongerenwerk (HvA) samen met jongerenwerkers en hun organisaties aan de professionalisering en praktijkontwikkeling van het jongerenwerk. In deze werkplaatsen waren in totaal 42 studenten van de minor Jongerenwerk, 26 jongerenwerkers en 7 kwaliteitsmedewerkers van jongerenwerkaanbieders Combiwel, perMens, Meerwaarde, Dock, Jongerenwerk Utrecht (JoU), Swazoom en Dynamo. Het onderzoek is uitgevoerd door lectoraat Youth Spot en gefinancierd door het Speerpunt Urban Education van de Hogeschool van Amsterdam en de partners van lectoraat Youth Spot.
Verantwoording
klik voor casus
Versterkend
Faciliterend
Spiegelend
Motiverend
Autocratisch
Spiegelend
