Een blik op het innovatievermogen van GWW-bedrijven

(1)

Week van Circulaire Economie & Klimaat, 4 februari 2021

Een blik op het innovatievermogen van GWW-bedrijven

In opdracht van:

Dr. ing. Kevin Heij

(2)

In en rondom de grond-, weg- en waterbouw (GWW) zijn er de nodige ontwikkelingen

78%

van de ondervraagde logistieke bedrijven geeft aan actie te ondernemen om in te spelen op de vierde industriële revolutie

59%

van de organisaties geeft aan dat – als gevolg van de corona uitbraak – processen binnen de organisatie versneld worden gedigitaliseerd

Ontwikkelingen in aanpalende sectoren (zoals logistiek) en vervagende

grenzen tussen technologieën en industrieën (vierde industriële revolutie):

(3)

GWW-bedrijven scoren hoger op fundamenteel nieuwe

producten en diensten dan de bouwnijverheid en vastgoed

-5%

2%

-5%

-4%

-3%

-2%

-1%

0%

1%

2%

3%

Bouwnijverheid & vastgoed GWW

SCORE OP RADICALE INNOVATIE (TEN OPZICHTE VAN HET LANDELIJK GEMIDDELDE, UITGEDRUKT IN %)

-7% ten opzichte van de meest innovatieve sectoren (ICT en agro, energie & water)

(4)

Al betreffen dat vooral fundamenteel nieuwe producten welke niet nieuw zijn voor de markt (imitaties)

-1%

1%

-1%

0%

-5%

2%

-4%

6%

-6%

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

8%

Omzet uit oplossingen die fundamenteel nieuw zijn voor de markt(en) waarin

uw organisatie opereert

Omzet uit oplossingen die fundamenteel nieuw zijn voor de organisatie, maar

niet beschouwd kunnen worden als fundamenteel

nieuw voor de markt(en) waarin u opereert

Omzet uit oplossingen die substantieel zijn verbeterd (meer dan een marginale

aanpassing)

Omzet uit oplossingen die zo goed als onveranderd

zijn gebleven Gedeelte van de omzet die te relateren is aan de betreffende categorie (ten opzichte van het landelijk gemiddelde, uitgedrukt in %)

Bouwnijverheid & vastgoed GWW

(5)

De bouwnijverheid en vastgoed scoort wel hoger op verbeterde oplossingen (‘efficiëntie’)

4%

-3%

-2%

-1%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

Bouwnijverheid & vastgoed GWW

SCORE OP INCREMENTELE INNOVATIE (TEN OPZICHTE VAN HET LANDELIJK GEMIDDELDE, UITGEDRUKT IN %)

-8% ten opzichte van sector met de hoogste score op incrementele innovatie (ICT)

(6)

GWW-bedrijven scoren boven het landelijk gemiddelde op verantwoord ondernemen

4%

20%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

Verantwoord ondernemen

Score op hefboom (ten opzichte van het landelijk gemiddelde, uitgedrukt in %)

Bouwnijverheid & vastgoed GWW

Verantwoord ondernemen: toetst in hoeverre de organisatie deelneemt aan activiteiten welke als

doel hebben om de kwaliteit van de natuur te beschermen en/of te verbeteren, maar vraagt ook naar duurzame groei en welke rol het welzijn van de maatschappij en samenleving hebben in de visie van

het bedrijf (o.a. Kraus e.a., 2017).

Bron van afbeeldingen: Bewuste bouwers & Cobouw.

Omgevingsmanager Elektrisch aangedreven graafmachine

(7)

7 van de 10 ondervraagde GWW-bedrijven geeft aan haar ecologische voetafdruk geminimaliseerd te

willen hebben in uiterlijk 2030

42% 41%

7% 10%

70%

30%

48%

33%

5% 13%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

2020 - 2030 2031 - 2050 2051 - 2099 Later dan 2099

Periode waarin het streven is dat de ecologische voetafdruk beperkt is tot een verwaarloosbare hoeveelheid (ten opzichte van het landelijk gemiddelde, uitgedrukt in %)

Bouwnijverheid & vastgoed GWW Landelijk

(8)

Innovatie is meer dan alleen een nieuwe technologie

Fasen innovatie Type innovatie Nieuwe

kenniscreatie Technologische innovatie: R&D, ICT, technologie Herkennen,

verwerven integreren en toepassen van kennis

Sociale innovatie:

management,

organisatie en

arbeid

(9)

Zowel de bouwnijverheid & vastgoed als de GWW investeren relatief weinig in personeel, R&D en ICT

-1%

-5%

-3%

-2%

-3%

-6%

-5%

-4%

-3%

-2%

-1%

0%

Bouwnijverheid & vastgoed GWW

Gedeelte van de omzet die te relateren is aan de betreffende categorie (ten opzichte van het landelijk gemiddelde, uitgedrukt in %)

Gedeelte van omzet dat geïnvesteerd is in ontwikkeling van personeel (opleiding, training, e.d.) Gedeelte van omzet dat geïnvesteerd is in onderzoek en ontwikkeling (R&D)

Gedeelte van omzet dat geïnvesteerd is in ondersteunende informatie en communicatietechnologie (ICT)

(10)

Innovatie is meer dan alleen een nieuwe technologie

Fasen innovatie Type innovatie Nieuwe

kenniscreatie Technologische innovatie: R&D, ICT, technologie Herkennen,

verwerven integreren en toepassen van kennis

Sociale innovatie:

management,

organisatie en

arbeid

(11)

De GWW kent een vrij lage mate van innovatief leiderschap

0% 2% 2%

-4%

9%

4%

-6%

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

Innovatief

leiderschap Menselijk sociaal

kapitaal Zelforganisatie

Score op hefboom (ten opzichte van het landelijk gemiddelde, uitgedrukt in %)

Bouwnijverheid & vastgoed GWW

Innovatief leiderschap: transformationeel en dienend leiderschap van managementteam

Menselijk sociaal kapitaal: slimme, creatieve mensen in de branche die kennis delen en

kunnen samenwerken

(12)

7 van de 10 ondervraagde GWW-bedrijven geeft aan dat meer diversiteit ten goede kan komen van het

innovatievermogen

41%

70%

44%

35% 20%

32%

24% 10% 24%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Bouwnijverheid

en vastgoed GWW Landelijk

Verdeling van respondenten over de antwoordmogelijkheden per sector (100% staat alle respondenten per sector)

Sector

Stelling: “Ons innovatievermogen zou stijgen indien er meer diversiteit in het management van onze

organisatie zou zitten”

Ja Nee Geen idee/ weet ik niet

47% 60%

48%

36% 20% 40%

17% 20% 13%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Bouwnijverheid

en vastgoed GWW Landelijk

Verdeling van respondenten over de antwoordmogelijkheden per sector (100% staat alle respondenten per sector)

Sector

Stelling: "Wij zijn actief bezig met het vergroten van de diversiteit in onze organisatie"

Ja Nee Geen idee/ weet ik niet

Verhouding man-vrouw onder leidinggevenden in de

GWW: 87% ^man

(in de bouwnijverheid en vastgoed is dat 78%)

(13)

Kortom

#1: Innovatie (en in toenemende mate duurzaamheid) worden als cruciaal gezien voor het overleven en succes van bedrijven

#1a: … net boven het landelijk gemiddelde scoren (+2%) op radicale innovatie, al blijft de omzet uit fundamenteel nieuwe producten voor de markt achter (-5%)

#1b: … onder het landelijk gemiddelde scoren op incrementele innovatie (-3%)

#1c: … actief zijn met verantwoord ondernemen (+20%) en ambitieus zijn om hun ecologische voetafdruk te minimaliseren (7 van de 10 ondervraagde bedrijven) Indicaties dat GWW-bedrijven….

#2: Succesvol innoveren en focus op duurzaamheid vragen om voldoende aandacht voor zowel technologische innovatie en vooral sociale innovatie (innovatieve organisatievormen, vernieuwend leiderschap, hoogwaardige arbeidsrelaties (slimmer werken) en

samenwerkingsverbanden (co-creatie))

#2a: … relatief weinig investeren in opleidingen en training van personeel (-5%), in R&D (-2%) en in ICT (-5%)

#2b: … vrij actief zijn met zelforganisatie (+4%) en menselijk sociaal kapitaal (+9%), maar relatief weinig innovatief leiderschap kent (-4%)

#2c: … hun innovatievermogen kunnen bevorderen door meer diversiteit binnen de organisatie

#: Nader onderzoek onder GWW-bedrijven is gewenst om een (meer) representatief en betrouwbaar beeld te krijgen van die sector.