pCi-
55
DEDARDEKLOKKE
Drie moandeleks tiedschrift veur Ommen
Uutgave van de Gemlenschap
van 011 Ommer
55
Redaktiecommissie:
F. M.Doezeman M.Makkinga H.Makkinga A.v.d. Vegt
Redaktie adres;
Gasthuisstraat 9, Ommen
Veurbetaling van abonnementen:
Girono.3043554 (t.n.v.,, De Darde Klokke", Ommen)
VAN OLDS OW ADRES
Sinds 1908
VAN EERTEN'S BOEKHANDEL
^<5
I I
Het restaurant in Ommen waar kwaliteit en versheid voorop staan.
Telefoon 05291-1141
H. BAKKER EN A.A. BAKKER
Makelaars en Taxateurs
in onroerende goederen
Kantoor Vrijthof, Telefoon 1032 Privé: Stationsweg 17, Telefoon 1665
"CHVUVEN'W.A.
Onderlinge Brandwaarborg Maatschappij
„O M M E N"
Vrijthof 2, 7731 ON Ommen, Tel. 05291-2735 MEER ZEKERHEID!!! - TOCH MINDER KWIJT!!!
voor al uw verzekeringen Lage premies en gunstige voorwaarden
TAXI 1724
ZIekenvervoer
Steen
Exclusieve Bruidsstoetverzorging Ambulancedienst-Uitvaartverzorging
Chevron-Servicestation Reparatie-i'-' .^'Jle merken auto's
Autoshop-Autowasserette Ommen, Julianastraat 18, tei. 2200 (05291)
VOOR VERKOOP EN SERVICE
IVIAKKIMGA OMMEM
Autobedrijf MAKKINGA B.V.
Schurinkstraat 36 ■ Tel. (05291) 2550*
Official General Motors dealer
ERKEND GAStNBOUWSTATIQN
Gasthuisstraat 62 Ommen Tei. 05291-1313 b.g.g, 2143
Naaimodecentrum
STECCinK
JAN BENIERS
DOUWE'S U itstekende kwaliteit
m. . .. De Kamp 1
inimum prijzen
__ Telefoon 1184
I rofiteer hiervan Ommen
GROENTE. FRUITEN PRIMEURS
Dagelijks verse panklare groente en rauwkost uit eigen snijkeukens Bermerstraat 13
VOOR ALLE LEKTUUR
WOL EN HANDWERKEN Brugstraat 33 - Ommen
vosjan
uw adres voor schoenen
Bouwstraat 24 - Ommen - Telefoon 1559
Tl
^)oeo
Ommen Kruisstraat 5 Telefoon 3576
Muziek voor
publiek
Voor * fotowerk (off. Presto Print dealer) al ★ pasfoto's (direkt klaar, kl. en z/w)
UW * portret- en groepsfoto's
★ foto- en filmapparatuur AL MEER DAN 25 JAAR ERVARING
Bouwstraat 13 - Ommen - Tel. 4170
I iScAuf.fz
FOTOBtORUF
cman
Hardewijk - Ermelo
Uw warme bakker
Een naam in Volkorenbrood
Bakkerij M. Koggel
Hardenbergerweg 10 - Tel. 1389
iFocwn
Vooral uw autoscfiade
naar
Autoschade
KOGGEL
Sogenboschstraat - Ommen - Telefoon 1294
Privé: Sleedoo.rnstraat 12,
7731 VD Ommen - Telefoon 1294
siiitoltedi'i jlf - .1. liccrciitvclil - fsixi
HAMMERWEG1 7731 AH OMMEN TELEFOON 05291 2500
Café - Restaurant
„Nieuwe Brug"
Reeds eeuwen het bekenste adres aan de route Ommen - Hellendoorn
Telefoon 05291-1723
Voor een gezellig borreluurtje gaat U natuurlijk naar
CAFE-BAR«rc-DMn ^
„k
AB KELDER Brugstraat 27
Schildersbedrijf behang- en verfspeciaalzaak
j. van eiburg ommen b.v.
schurinkstraat 22a - 24 telefoon 2441
foto-film ter Haar
voor al uw fotowerk
elk genre grammofoonplaten
Vrijthof 8 - Telefoon 1860 - Ommen
Rookgenot van
GROOTENHUIS
ook tijdens het lezen van
„DE DARDE KLOKKE"
Brugstraat 15
Tel. 05291-2717
,t Giet OW goed bij ai waij doet
Oco ijs - lekker ijs
Brugstraat 16 - Tel. 1429 - Ommen
Boetiek Eigentijdse
jonge mode vind je in:
4e
Varsenerpoort 13
Ülttiiyiie
BUISMAN B.V.
v/h PLiTEX in de Middenstraat no. 16
Ook Uw Woninginilchter
Telefoon 05291-1546 OMMEN
Slagerij H. HELMUS
Specialiteiten:
Kalfs-, Rund-, Lams- en Varkensvlees Brugstraat 26 - Ommen - Telefoon 1359
Voor Antiek en Curiosa
naar
STEGEMAN
Gasthuisstraat 11, Ommen, Tel. 1815 Uw adres voor
Nieuwe Haring
Gebakken en Verse vis . n r\ Ö T
«J. r w O I ÜRKER VISHANDEL Bouwstraat 9, Ommen
TRKmnn ^
ommen
Ommen IJZERHANDEL
Dr. A.C. van Raaltestraat 26 Wilt U bouwen of verbouwen? ? ? Kom dan eens bij ons kijken I ! I
Wij leveren alle hout- en bouwmaterialen tegen zéér scherpe prijzen:
Schutte Bouwmaterialen Ommen b.v.
Hessenweg West 5 - Ommen - tel. 05291-1280
Racefietsen - Trlmfietsen Sportfietsen - Toerfietsen Kinderfietsen - Bromfietsen Snorfietsen
[Rome Trainers
Uw adres
P. Lub
Ommen Bermerstraat 1 Telefoon 1470
Ie könt bej oons terechte veur alle soorten zaand en grinte of ai haddigfieid ömme 't fiuus wilf hebben.
Ie dreit mar 05291-2150 b.g.g. 1668 of 05237-443 en ie hebt ze zo an droad an.
DUNNEWIND- GERRITS
Strangeweg 7 - Ommen
Overijsselse Coöperatieve.
Bouwonderneming VOOR AL UW BOUWWERKEN Ommen - Strangeweg 14 - Telefoon 2810
Schildersbedrijf en decorette
h. aalpol
Gasthuisstraat 18 - Ommen
KWALITEIT IS ONZE REKLAIVIE!
Fa. M.J. ten Hove
Gasthuisstraaf 12 Telefoon 1176
Uw adres voor diervoeders, aquarium, tuin zaden. hengelsport, meststoffen enz.
Slijterij - Wijnkoperij - Lektuur SIGARENMAGAZIJN
BRUGSTRAAT 29 OMMEN
PANNENDAKEN Voor vernieuwing van alle dakpannen
Isolafie onder de dakpannen.
Voor: Renovatie - Isolatie Vernieuwing van uw dak Vraag vrijblijvend offerte
DAKDEKKERSBEDRIJF
E. van den LINDE
Meidoornstraat 9 7731 VE OMMEN Telefoon 05291 ■ 3033
m
RADIO EN TELEVISIE
m. dunnewind
Dr. A.C. V. Raaltestr. 12-Tel. 1658-Ommen
RADIO - T.V. - STEREO RECORDERS - KDELKASTEN WASAUTOMATEN - EIGEN TECHNISCHE DIENST
Brood. Gebak. Koeken en Koekjes uit de beste grondstoffen bereid dus prima kwaliteit vroeger en nu
nog steeds bij: DE ECHTE WARME BAKKER
bakkerij Makkinga
DE DARDE KLCKKE. ,NR.:48.
VAN DE REDAKTIE.
Verzoek can onze abonnee's.
Het komt tot op heden nog steeds voor dct bij betoling van de abonnementsgelden vaak verzuimd wordt, om
duidelijk de noem en adres van opdrachtgever(ster) op de
acceptgirokaart te vermelden.
Aangezien noch de banken noch de postgiro eigener bewe ging deze gegevens vermelden, maar betaling zonder ver melding van deze gegevens aan ons afrekenen, verzoeken wij u beleeft, doch dringend, bij betaling de accept girokaart duidelijk van uw nacm en adres te voorzien.
Dit bespaart ons vele, onnodige reklames bij genoemde
instellingen.
Bij voorbaat onze dank.
De Redaktie.
Drief-nat_^
De eerste druppels valt al dale, ik dach'e, och dat hooi ik wel.
t'Ende von t'liedtie, ik bale!
die buj'je den kwaamp roezend snel.
Mien trappers gungen nog harder rond,
zo hard ak konne giespel'n ik voort.
De fietse raakt zo wat gien grond, niks öm ow hen wat ow bekoord.
Dan kom ik an, natuurlek drief-nat, maar dc't kon ok niet aans.
Al fiets ie ok nog zo hard
dreuge blieven ? gien enkele kaans.
DIENTIE.
april 1983.
1 .
Geschiedschrijving T-op HOUT.
In de mcónd mei 1983 heeft de stcd Ommen weer eens een mo numentaal pond verloren. Onze lezers in Ommen vertellen we geen nieuws, macr voor hen die buiten Ommen wonen mogen we
het wel toelichten.
Acn de markt werd het huis van wijlen Notaris Bloem afgebro ken. Het pand dateerde uit 1859, en werd oorspronkelijk ge bouwd voor burgemeester Bouwmeester.
Omstreeks het jaar 1900 werd dit huis aangekocht door
Notaris A.G.Bloem; het werd daarna, tot voor een paar jacr, bewoond door diens zoon de heer G.J.A.Bloem en zijn echtge note mevr. Bloem-Gracdt von Roggen. No de dood van haar echtgenoot verkocht mevr.Bloem het huis aan een project—ont wikkelaar, die het in mei j.1. liet afbreken.
In de voorgevel van het huis van burgemeester Bouwmeester bevond zich - links van de voordeur - een gedenksteen,
die aangaf dat twee kinderen van die burgemeester de "eerste steen" hadden gelegd. Wij hebben nog gepoogd deze steen
voor het nageslacht te redden, met de bedoeling, dat dezelf de steen in de voorgevel von oen nieuw pand, op dezelfde plaats, weer zou worden ingemetseld, maar het heeft, helaas, niet zo mogen zijn. Ondertussen is er toch een "souveKnir"
van het huis ven Bloem overgebleven. Bij de afbraak door het slopersbedrijf de fa.H.Ardesch & Zn. uit Dalmsholte (gem.
Ommen) werd ons n.1. een plankje geschonken dat de sloper
voor ons had bewaard. Het 5—hoekig plankje werd aangetrof fen aan de binnenkant van een houten schoorsteenboezem, waar het met een spijker was bevestigd. Met timmermans-potlood
geschreven stond erop ;
Dirk Weelink, oud 23 jaar, knecht van R.Brinkhuis, de schoorsteen vertimmerd 1913, den 15 April, mooie dag,
grootmarkt.
Dirk Vi'eelink liet meer van. deze souvenirs achter, als hij een korwei hcd verricht. Hij was in 1913 nog knecht bij het toen al meer dan een eeuw oude t immermcnsb.sdri j f van de fam.
R.Brinkhuis, welk bedrijf door de hele 19e eeuw heen, tot-
aan +i . _
— 1920 een grote faam van vakbekwaamheid had verworven.
De Brinkhuis-familie bouwde in 1826 o.a. het stadhuis aan
de markt, in 1852 het huis "Olde Vechte", in 1903 het pand aan de Kruisstraat dot nu boekhandel van Eerten huisvest, en omstreeks 1860 bouwden zij de houten toren op de
2.
Hervormde Kerk, enz. enz.
Na het overlijden van de laatste Brinkhuis nam Dirk
Weelink het bedrijf over. Zijn vakmanschap was even onbe twist als dat van zijn voorganger. Helaas ging dit bedrijf voor goed tenonder door het vroegtijdig overlijden van ■ zijn zoon G.J.Weelink.
Dirk Vi/eelink liet niet alleen een spoor achter in het huis van Bloem, maar legde ook anderszins zijn herinneringen vost op hout. In 1923 noteerde hij zijn leveranties aon de heer A.van Eorten olsvolgt op een plonk. Deze plank werd bewaard door de heer Hendrik Oldeman Pzn. en voor ons ont cijferd door mej.M.Weelink, dochter von Dirk Weelink.
xxxxx Bram van Eerten 1923.
Terug ontvangen van de markt 132 gg ^ x 7 dm.
Eén stuks aanrechtbonk, lang gemiddeld 1 .10 m., dus 2 stuks gg 1 X lang 2 x 1.10 M. en 1 stuks lang 1 .10 M gg
1 X 6 dm.
2,30 M ochitracf x 3 dm. 2,13 M achitraaf.
Van Jen Timmer destijds gehaald 3,65 vloerpldnk gg 5/4 x 6 dm. 2e soort van Meppel, desti jds inkoop 5-4 ct.
3.30 M. streppel vloerplcnk breed 4 dm of 10 dm. terug 2
stuks regcld.
4x6-2- cm. van 460/490 en een stuks gg 3/4 x 6 dm.
long 5,20 M.
B.van Eerten nog geleverd.
2 X 2.15 M. tengel 1/2 x 2 cm. lange keukenbalk.
50 draadnagels 15/14, 3.30 M. deklat voor naden aanrecht—
deurtjes en glazenkast. 3,95 iM kontrecht 1 x8-^ cm. bolk stuk slaapkamer, 50 draadnagels 18/13 en 50 draadnagels
24/12 aan de drie oanrechtdeurtjes en aan de deurtjes gla
zenkast en klepturfbak 20 stuks klepscharnieren. Inkoop van Stolp de 12 paar ƒ 1,00, en aan het aanrecht zitten
16 stuks bij 72 cm. kraalschroten 3/4 x 5 cm. en aan de deurtjes 24 stuks bij 6 cm., dus ken ik dit altijd nog vergelijken mot hetgeen is opgeschreven toen ik er kraal schroten voor meenam. Eén Espagnolet van ink 1,05 =ƒ 1,25.
Het raamhout hoogstwaarschijnlijk nog vergeten.
Een geëmaileerde gootsteen ƒ 7,00 2 stuks kogellagers ct 90 ct. - 1 ,80
2|V1. rails è 50 ct. 1,00 ■ '
3 .
Eén loopslot keukendeur - 0,60 2 stuks schuifdeurkommen - 0,80 Eén raomknip keukenraam - 0,30
P.S. De afkorting gg. betekent m.i. geschacfd en geploegd.
De afkorting dm. betekent m.i. duim.
M.Weelink.
xxxxx
Mej. Weelink had zelf ook nog iets bewacird, dat zij vond
onder de vloer van haar ouderlijk huis, woarop haar vader de geschiedenis van dat huis — en enige andere dingen — had neergeschreven, alles, steeds op een plankje. Wij laten de door mej. Weelink ontcijferde tekst hierna volgen.Deze beide vloeren gelegd door D.Vi/eelink, geboren den 12 februari 1890 in de maand april van 25-30, in het jaar 1929.
Dit huis is aangenomen en gemetseld door F.Schuurmon in de macnd augustus 1928, zodct dan 1 November de pannen er op gehangen zijn en is toen vervolgens gevoegd, maar zijn door de strenge lange winter gedeeltelijk er uitgevroren vooral
aan de west-zijmuur.:
Verder is het geraapt in de maand Maart 1929 om het afvrie zen te voorkomen, en is toen. verder door mij afgewerkt zo tussen door, zoodat het tegen 1-3 Mei bewoonbaar was.
Het pleisteren is meest gedaan door H.Lammerink, als knecht
bij F.Schuurmon. Bij gezondheid is het de bedoeling om het
zoo tusschen door af en toe of te werken.
Cok heeft als knecht er aan gewerkt P.Rikkers, van de voog
dijraad, die ik vanaf 14 jaar tot heden kort voor Mei ge
had heb en is toen tot 6 april bij mij geweest en wcs toen erg vervelend en koppig en wou niet eten enz. zoodat ik hem op Maandag den 8 April met de trein van 9.40 heb laten ver trekken naor Zwolle naar zijn directeur Valeton, om daar te werken tot 5 mei 1929, zoodat hij dan 21 jaar is en vrij is van de voogdij. Het weer is het hele voorjaar koud en guur.Op heden heb ik 5 kinderen mot mijn vrouw Aaltje Makkinga.
Aldus door mij geschreven en ondertekend.
D.Weelink.
XXXXX
wie meer van deze merkwoardige getuigenissen uit het verle den van oud-Ommen kent, nodigen wij uit om ons daarvan op de hoogte te stollen. Het is wel de moeite wacrd, om ze voor het nageslacht vast te leggen.
4.
Veel dank oon Mons Ardesch, Hendrik Oldeman Pzn. en vooral aan mej . Mina Weelink.
Mcrtend Makkingo, Markt 14 - Cmmen.
XXX
In Bestem giet n'hond s'oavends de boel
ofsluten.
Goot moer es een keer kieken, hoe of e dot dut.
Moor veur die tied joch e den boer wel noar buten, omdat er toch iene s'nachts op t'orf waken mut.
xxxxxxxxxxxx
Vinkebuurtse schoele viemzeumtug joor.
Feest van de schoele in de Vinkenbuurt:
Dét bint zi•j door met dik plezier gaon vieren.
Zi'j gungen 't plein met bloemen mooi versieren.
Al viemzeumtug jaor aft now voortduurt.
Sinds ier un schoolgebouw werd oppericht;
Door in die uuthoek van gemiente Ommen, De kienders konden leren tcal en sommen.
Et gaf an dizze boertschop ni'j gezicht.
Véurdet die schoele in die streek verrees.
Mus 't jonge spul un lange reise maken,
Urn leerplichtwet toch moor niet te verzaken.
De klumpies an; et was un eel gesjees.
Zi' j leupen noor de schoele in de Schoons, Of noor Ni'jluuzen um er te gaon leren.
Aajt vrög op pad; arg vrög ol uut de veren.
Tot groot geluk, kwoornp körtbi'j now de kaons.
Midden in 't vri'je Vinkenbuurtse laand, An de Koloniediek gunk men ant bouwen,
De boel kwoamp klaor; nów niet moer wiet te sjouwen.
Ent vormde veur de luu un goede baond.
Naor dizzG schoele ek ok ënhegaon,
Met lei en griffel mus ik letters maken.
Met pen, papier en inkt bekend gaon raken, Aap, noot- en Mies deek rap op ri'jen staon.
De woorden worren an oes veurespeld.
Et is zo'n zestug jaoren reeds geleden, Det ik et schoellokool daor' gunk betreden:
Dat was bi'j meester Bosch en juffrouw Veld.
Veul kattekwaod eb ik er uutehaald,
Met Albert van Tieme, vaak vrümde kuren.
Of bóom in boom met Evert van van Duren Vent rechte speur wel ies wiet weggedwaald.
Ok zundagschoeIe wos int wit gebouw,
Daor mos ik zundags ën, un zaurntal jaoren, Beldman gunk uut de Biebel oes verklaoren, en bi'j de kësboom kwam fk catied trouw.
In dizze schoele in et VinkenlGand,
Daor kon van Alewiek mangs knoerhard prëken.
Met veul verbazing ek dit vack bekeken.
Later kwam échte kark'an d'överkaant.
lens kwam un dag dat schoei werd offekeurd.
Un ni'j gebouw gunk men er vlak bi'j bouwen.
Op d'olde stee kon men daornao dnschouwen Goed buurthuus, waor van alles in gebeurt.
Van barre groot belang veur 't voortbestaon van dizze schoele zolt gewenst wel wezen, Dat in die buurt wat wonings bi'j verrezen.
Den kan ök 't onderwies daor varder gaon.
Feest van de schoele in de Vinkenbuurt I
Daor an de diek bint zi'j det gaon herdenken.
An et verleden samen andocht schenken.
Van schoele, die drie-kwart eeuw ef verduurt.
Zwervers langs 's~Hoeren wegen.
In voorbij gegone tijden vormden de zwervers langs
•s-Heeren wegen vook een plaag voor de plattelandsbevol king. Zij werden weinig ontzien, en als er veel waren en de overlast groot werd, stelde de Overheid personen aan die o.G. als armenjagers "jccht" mcokten op personen die
geen vaste woon- of verblijfplaats hadden.
Men ken ze niet vergelijken met de huidige woonwagen
bewoners, die wel degelijk onderdak hebben en ook in het bevolkingsregister stoan ingeschreven.
De zwervers vonden hun onderdak vaak in hooibergen, schu ren en ook wel bij de boeren in de hilde. Als zij markten bezochten weren er in de ploatsen waar morkt werd gehou den soms gelegenheden waar zij tegen een kleine vergoe ding konden slopen. In Ommen wcs er b.v. zo'n "logement"
aan de Bouwstraat gelegen dat in de volksmond Hotel "De
luis aan de Ketting" werd genoemd. De naam had betrekking op de onhygiënische toestanden die in dot logement heers ten. Op.het platteland waren de zwervers, tot op zekere
hoogte gevreesd. Maar vele boeren streken toch wel de hand over het hart als zij de honger en ellende van deze lieden zagen. En heel vaak viel het gedrag van de zwervers ook wel mee. Van humor en een zeker zelfrespect waren zij
veelal ook niet ontbloot.
Wij laten een vijftal verhaaltjes hier volgen die ons in onze jeugd werden verteld vanuit Oud-leusen in de ge
meente Dclfsen.
XXX
Op.de boerderij "De Wildbaan" te Oud-leusen nabij het beekje "De Stouwe" gelegen, woonde omstreeks het joor 1895 een jonge weduwnaar die drie jonge kinderen had.
Twee meisjes en een jongentje. Het boerenbedrijfje lever de niet voldoende inkomsten op om er helemaal van te kun nen bestaan. Er moest wat bijverdiend worden. Soms met
"daghuur" bij grotere boeren, soms ook met het voor koop lui vee naar de markt of van de markt te leiden.
De jonge weduwncar, zonder huishoudelijke hulp, trok alzo op een bepaalde dag van huis weg en moest zijn drie klei ne kinderen alleen laten. Hij nam alle mogelijke voor zorgen, en sloot zijn woning zo goed mogelijk of. Zijn kinderen gaf hij de opdracht het huis niet te verloten,
7.
eer hij tegen de avond terug zou zijn gekomen. De voormid dag verliep voor de kinderen ongestoord, met spelen op de
deel. Macr no de middag werd het anders. Een zwerver kwam
langs het huis, dat zeer afgelegen stond. De man tastte alle deuren en ramen of, cm te kunnen binnenkomen, wat echter niet gelukte. Doarna poogde hij door de raampjes van de stdl en de deel te kijken, of er al dan niet volk in huis was.
Vermoedelijk heeft hij het gerucht van de spelende kinderen wel vernomen, mqar na enige tijd verwijderde hij zich. In middels hadden de kleinen hun toevlucht gezocht onder de ladder in wot vroeger "de Mothoek" werd genoemd. Het wcs de vaste plek waar men het "heujmot" samenveegde omdat het daar
niemand in de weg lag. Daar verscholen de drie doodsbange
kindertjes zich, doodstil, totdat de avond viel en hun vader terugkeerde. wvw
xxxxx
Een andere gewaarwording kreeg het oudste meisje toen het kind 8 a 10 jaar oud was. Zij werd als "koehuunster" te werk gesteld, (dat woord betekent, dat zij de koeien moest
hoeden). Niet op de kleine boerderij van haar vader, maar
op een boerderij die een wat grotere veestapel hod. Dat be
drijf was niet groot genoeg om er een knecht of meid op na
te houden. Vandaar de bescheiden hulp van een "koehuunster".
Het gezin van de boer, waar het meisje werd tewerk gesteld was niet groot. Zij hadden slechts twee kinderen, beide nog erg jonge meisjes. Er bestond.een zekere mate van wel stand en er heerste een goede huiselijke sfeer, zoals de kleine "koehuunster" zich + 60 jcar later nog kon herinne ren. Het echtpaar woonde ook in Oud-leusen en hun namen
heugen mij nog wel, n.1. Johannes en Maria Kerver. Hun bij
naam luidde: "de Wispel". Johannes Kerver moest op de éénof andere dag naar Dalfsen, om het één en onder te beta len. Zijn vrouw gaf hem "de knippe" (de beurs) mee, waar in al het geld zat, dat zij bezeten. Haar man leek dat echter niet goed en hij wilde haar wat geld thuislaten.
De vrouw vond dat overbodig, maar uiteindelijk bleef er toch een kwartje op de schoorsteenmantel liggen. Tijdens de afwezigheid van Jons Kerver kwam er een zwerver, onge- nodigd, binnen. Toen hij merkte dat de man afwezig was, trok hij z'n mes en vatte de vrouw bij de keel met de woorden; "oew geld of oew leev'n",. Mario Kerver zag de dood moedig or)der ogen en bezwoer- de .mcn^, - die .haar be-
8.
dreigde, dat er geen geld in huis was, dan dat ene kwart je op de schoorsteenmantel. De zwerver nam het mee en liet de vrouw verder ongedeerd. Uiteraard veroorzaakte dit voorval grote opschudding in Oud-leusen.
Algemeen wcs men von mening dat het zwerversvolk voort
aan tijdig van huis en erf diende te worden verwijderd.
Maar het kleine meisje dat ons 50 & 60 jaar later dit verhaal vertelde, constateerde toen ook nog dat het echt paar Kerver er anders over dacht. "n'Ienen is n'aonder
niet" was hun mening en de hongerlijders gingen ook
voortaan niet zonder hulp von hun erf af.
XXXXX
De honger van die zwervers was niet altijd even groot.
Drie kleine anecdotes kunnen dit illustreren.
Ook weer uit Oud-leusen en verhaald uit de mond van dat zelfde meisje dat doodsbang in de "mothoek" op de wild
baan zat.
Ongeveer 16 jaar oud diende zij bij Jan en Gerritdina Laarman, broer en zus op een vrij grote boerderij in Oud-
leusen. zij hadden een zoon van hun overleden zuster bij zich in huis genomen. Bij deze zeer rechtschapen lieden,
waar mijn informonte een heel goed leven had, kwam op zekere dag een zwerver aan dë deur, die om geld vroeg.Jen Laarman ging naar binnen om de gebruikelijke cent te halen. Dat duurde de zwerver te lang en hij riep luid keels naar binnen; "Boer, schiet een beetje op, ik moet er vandaag nog meer ophalen"! Het gevolg wcs dot de boer hem van het erf joeg.
Bij de familie Laarman kwam ook eens een zwerver aan de deur, terwijl mon zat te eten. Deze men vroeg om een maaltje aardappelen. Jan Laarman verklaarde dat hij geen aardappelen in huis had, en verder wilde eten. Hij nom echter een greep en zei; "steek zelf maar wat je nodig hebt". Maar de zwerver was daar niet van gediend, en sloeg z'n lege zak over de schouder met de woorden;
"ieder bij z'n vak, de boer aan de greep, en de schooier
bij de zak".
Ook weer bij de Laarmans kwam er op een keer een aan de deur die begerig keek naar de leverworst en de bloedworst die op een tafel lagen. De familie Laarman had kort daar voor geslacht. Gerritdina Laarman gaf hem een hele bloed-
„worst., die een- -beet j&' beschimmeld wosi '*txiIrgeslagjen" q
noemde men dat toen. Dat betekende zeer zeker niet dat die
bloedworst bedorven was. Maar de zwerver zei, terwijl hij de bloedworst bekeek: "als je er van binnen net zo uitziet als van buiten, ga je het bos in hoor".
XXXXXXX
Wie van onze lezers meer van deze verhaaltjes kent, vragen wij vriendelijk die voor ons op te schrijven, of zo ons te vertellen. Wij zullen ze graag in "de Derde Klokke" door
geven.
Martend Makkingo,
Markt 14 - Ommen.
8È&&&
Een kippe uut Beerze is barre geëmancipeerd,
"het ei" zeg e "is mien product", en ik vrette het op.
Den boer hef hem toen zwoor e'discrimineerd,
want now leg e in de soeppanne, as kippe zonder kop.
Een hanen op Witharen wil niet meer kreien,
"zie blieft toch in bedde", en heur'n doet ze mi'j niet.
Now hef den boer zien vrouwe hem sokk'n leren breien, omdat clleent de zönne veur niks maar op en onder giet.
&&&&& ,
&&& . '
&
Op 31 maart 1982 is in Ommen een Oudheidkundige Vereniging opgericht. Deze vereniging stelt zich ten doel de kennis van de geschiedenis van onze landstreek te vergroten door
o.rn. archeologisch onderzoek, literatuur- en veldnamen- onderzoek, opbouw van een orchief, onderzoek van het dialect ,■ etc .
Tevens stelt zij zich ten doel, om de belangstelling voor
deze geschiedenis te vergroten, onder andere door ook
jongeren te stimuleren tot onderzoek en dergelijke.
10.
Archeologie ;
In het afgelopen jaar is mot name de werkgroep archeolo gie druk bezig geweest. Cm u een indruk van dit werk te geven, volgt hieronder het jaarverslag van deze werkgroep.
21 juni «82; Vergadering Camping Bergzicht. 9 leden
oanwezig. Verschillende leden hadden wet meegebrocht. De heer Schettert een mooie kollektie fossielen. Heel mooi was een ommoniet van de Lemelerberg. De heer Schutte pijpekoppen. De heer Gruppen trechterbekeraardewerk en de dcmes Hielkema en van der Veen vuursteen. De werkgroep gaat een knipselarchief op
zetten. Mevr. Hielkemo zcl dit verzorgen.
25 september '82: Naar de prochtige verzameling van het
Provinciale Museum "drenthe" te Assen.
1 november '82:
20 november '82:
7 december '82:
11 december '82
15 januari '83:
Camping Bergzicht. Aonwezig 8 leden.
Verschillenden hadden knipsels meege bracht. De heer Schutte zal naar films
informeren.
Met 7 leden naar Stegeren. Speuren bij perskuilen en een nieuw aangelegde weg.
De heer Koning vond een munt. In de
zandverstuiving Beerze vuursteenafslag uit de rniddensteenti jd: + 8000 - 4000
V. Chr, ~
Luuk Vogelzang vond 2 stuks vuursteen
bij nieuwbouw Huzen, voormalig pannen-
fabriekje.
Met z'n zevenen naar Timmerman in
Mariënberg. Met de schop afgraven.
Hier kwamen kringgreppels te voorschijn.
Deze stammen uit de late bronstijd +
900 - 700 V. Chr.
Met drie man naar Timmerman. Weer aan het schaven. Cok onze provinciaal orcheoloog de heer Verlinde wcs aan
wezig . 11 .
Zijn taak was het om alles nauwkeurig in te meten. Ook wcs er de heer van Beek uit Zwolle, bekend van de lezing van:
26 januari '83: "De Stins De Voorst" te Westenholte bij Zwolle. Deze lezing samen met de Ver.
Vrienden van Ommen, over rond kasteel + 1280 gebouwd met rechthoekige voorburcht.
Dic's met heel duidelijke opgravingstech
nieken. Heel veel vondsten w.o. Jakoba-
kannen, speerpunten, loden kogels (de eer ste in Nederland gevonden) en een prachtig zwaard met zilver ingelegd.
28 februari '83: Bijeenkomst Camping Bergzicht, aanwezig 10 leden. Vertoning dia's pre-historie.
Aanreiken knipsels voor archief en bestu dering meegebrachte stukken.
11 april '83: Ons lid de heer M.Gerrits verzorgde een dialezing uit "eigen werk" op Camping Bergzicht.
Uit dit jaarverslag kunt u opmaken dct het belangrijk is om bovengenoemde werkgroep tijdig op de hoogte te stellen von werkzaamheden, waaraan graafwerk te pas komt; te denken valt aan: aanleg persvoerkuilen, bouw van woningen, schuren en andere gebouwen, aanleg van wegen en riolering. Wanneer tijdig de werkgroep wordt ingeschakeld kunnen zij b.v. op een zaterdag dan mooi eens enig onderzoek verrichten. Zo'n onderzoek duurt vrijwel nooit langer den een halve tot een hele dag. Stilleggen van een werk door archeologische
vondsten heeft tot nu toe slechts ooit één keer in Neder land plaatsgevonden en dat is dus hier in Ommen ook niet te verwachten, \t\lij roepen dus graag iedereen op om, in voor komende gevallen te bellen met de voorzitter van de archeolo gische werkgroep de heer Van Dorsten, Koedijk 9 in Giethmen.
(telef . : 05291 - 1189).
VeIdnamenonderzoek:
In het seizoen 1983/1984 beginnen met een uitgebreid veld namen-onderzoek. Wij stellen ons voor, dat enkele leden van onze werkgroep contact opnemen met (wat oudere) inwo ners van onz.e gemeente om eens te praten over allerlei.
12.
nemen met hen, die zij kennen van bc)e.rderijen-, woningen-,
von woonplaatsen, wegen— sloten— von bepoolde stukken
grond-, van hoogten en laagten, von bosjes' en noem maar op Als er onder de lezers- ven dit artikel mensen zijn, die
denken daarvan iets te weten, dan kunnen zij ook bellenmet een von de leden vdn de werkgroep, t.w.'de heer Vogel
zang, Arriërveldsweg la in Arriën, telef.; 05291-2739.
Dirlectenonderzoek.
De Oudheidkundige Vereniging zal dit seizoen eens nogaan,
zij, samen met üll'Ommer, iets op dit terrein kunnen doen, zoals het schrijven van opstellen, gedichten in hetOmmer dialect. Verder zou een avond georganiseerd kunnen
worden waarop uit deze gedichten of opstellen kan wordenvoorgedragen.
Geschiedenis ven Ommen en omgeving.
De werkgroep die zich bezig wil houden met de geschiede nis van Ommen stelt zich voor een inventorisotie te maken van archieven en literaturen, en in samenwerking met het Rijksarchief en de IJsselacademie een pacr projecten te
starten, bijvoorbeeld de kastelen. Belangstellenden kun nen voor deze werkgroep kontakt opnemen met de heer De Boer, Schuurmanstraot 11 te Beerzerveld, telef. 05235-825.Het secretariaat van de Oudheidkundige Vereniging is in
handen van de heer H .Vi/oertink, Varsenerstraat 69,7731 DO Ommen, telef.: 05291-2963. Middels deze publi- katie wil de Oudheidkundige Vereniging Ommen ook graag de
lezers ven de Darde Klokke op de hoogte stellen en houdenvan hun werkzaamheden.
Harry Woertink.
*
"Wus ie^wel" zeg n'oalde oele in t'Loar heel wies,
"dat vrömden hier in t'Locr niet alleent dörft wee'n?
As z'hier bint loopt ze hard en proat ze zaggies,
op n'barstens volle camping vuult ze heer best tevree'n.
***
**
*
13.
Ak d'ogen dichte doe.
Ven de heer J.G.Hollak uut "Nijenhaghen" ontvingen, wi •j het volgende ingezonden stuk. Het betreft hier een toelichting op de vroege woor de naam Rebekk'n vandoon kump. Ik vind het zonde ömme het te vertalen on oonze laandstale now het zo mooi dudelek deur em zelf op papier e'zet is. Een veurbeeld det noar oonze hoppe een bende noavolgers mag vind'n. Wi'j goot toch ok saam'n met d'ogen dichte deur Ommen ? Now dan 1
«l-S=
Rebekken.
De naam Rebekken is ontstaan door dat er gedurende meer dan 100 jacr steeds een vrouw in dat huis woonde die de naam
Rebecca voerde. (Met dat huis bedoelen wij het pond waar momenteel "Le Figaro" is gevestigd).
Het is al begonnen in het jaar 1797 toen de weduwe
Rebecca Hollak-Overmars met hacr zwager Jonnes Hollak hun intrek deden in dat pand acn de achterstraat.
Rebecca Overmors was getrouwd in 1776 met Jon Hollak, her bergier op de Hare, waar thans de dames Slotman wonen,
(ook wel Bisschopshcar genoemd). In 1795 overleed Jan Hol
lak en in 1797 verhuisde Rebecca van de Hare naar boven genoemd huis in de achterstraat. Haar zwager Jannes Hollak is overleden in 1813 en zij is daar blijven wonen met haar zoon Willerri, welke ongehuwd was, overleden in 1853, land bouwer. De weduwe Rebecca Hollok-Overmors is in 1841 al daar overleden op 86 jarige leeftijd; de overlijdensaan- gifte is door de buren gedaon n.1. door Jan Kamphuis, nachtwachter en Hendrik van der Linde, landbouwer.
Bernardus Hollak, de jongste zoon van Rebecca Hollak- Overmars, was getrouwd met Geertruido Schurink, woonde aan het Bouweinde (thans Garage Steen). Deze Bernardus is in 1837 overleden. De wed. Hollak-Schurink is met haar
drie kinderen bij Rebecca Hollak-Overmars ingetrokken.
Hacr jongste dochter heette Johanna Rebecca, zij is in 1855 getrouwd met Gerrit Butink, die in 1869 overleed, en 2 kinderen naliet, n.1. een zoon Berend Butink, welke
14.
ongehuwd is gebleven, en in 1938 op 80-jarige leeftijd overleed in datzelfde pand. Berend Butink had een zus ter Gerritdino,, zij was in ondertrouw, maar is op
jeugdige leeftijd:overleden.
Johcnna Rebecca Hollak is in 1870 hertrouwd met Egbert Splinter, geboren te Vi/elsum, gem. Dalfsen; hij was boerenknecht te Gramsbergen. Uit dit huwelijk zijn 2 kinderen geboren, n.1. een dochter genaomd Gerritdino, zij trouwde in 1896 met Johannes Grobbee. schilder te Dalfsen, en zij is aldaar gaon wonen, en een zoon ge
naamd Gerhardus Wilhelmus Splinter, in de volksmond altijd Gercrd van de Rebekken genoemd, hij was stal knecht bij Hotel De Zon te Ommen. Gerand van de Rebek
ken is getrouwd in 1909 met Johcnna Gerritdino Krisman,
geboren te Zwolle. Zij hebben in 1910 het desbetref fende huis herbouwd.
In de joren 1930 heeft de familie Splinter een nieuw huis Icten bouwen, en zijn toen met het hele gezin
vertrokken vanuit de Bermerstraat naar de Hardenberger-
weg.
In 1949 is Gerhardus Splinter overleden, zijn vrouw vertrok daarna ncar één van haar kinderen. Zij is over leden in 1965 in de gemeente Voorst. Het gezin Splinter hod 4 kinderen, welke allen zijn getrouwd.
Bertus is getrouwd met Klozina Galenkamp en verhuisde indertijd naar de N.O.P. hij was daar kontinebeheerder en woont thans te Lelystad. Gerhardus Splinter trouwde met Maria Bosker, vertrokken naar Vccssen en zijn beiden overleden, Anna Rebecca Splinter trouwde met Jo op de Woerd, deze woont in Emmeloord. Gerritdino Splinter trouwde met Jen Heerink, woont thans te Apeldoorn, Zo zie je maar weer, hoe een huisnaam kon ontstaan doordat er vonaf 1797 tot 1930 steeds een vrouwelijk familielid heeft gewoond, die Rebecca heette.
Ommen, 24 - 5 - 1983.
J.G.Hollak,
Pctrijsstraat 2.0,01.
15.
De kctte et met mes en vörke, zo defteg bint ze, die beide oale vrouwluu an d'Hammerweg.
Veur t'etten krig het dier, jca dan bint z'em, een servette veur, ("t'is mi•j veur woar e'zeg").
Gien dialect mcor laondstcle.
Wi'j gebruukt zo makkelek het vrömde woord, dialect, en bedoelt dan zo as'e wi'j onder en met mekare proat.
Weet ie wel, zonder dat wi'j n'hals uut n'hoaken trekt,
omdat ze oons in oonze laondstale ok wel verstoet.
Volgens mi'j mut'e wi'j dat gekke woord uutbannen, wi'j zegt gewoon dow door een eender woord veur hebt.
Aw dat meer volhoeld bin'e wi'j onder de pannen,
"dialect", dat rok noer vaal, verkleurd, verlept.
Oonze laandstale den oons deur t'veurgeslocht e'leerd is, wat zie eeuwen sprökken en wi'j nog oaltied proat.
Mutte wi'j blieven hanteren, mekare leren omdat'e dat e'weerd is,
Woar wi'j ok bint of woar wi'j ok hèn'e goat.
Luu ik vroeg ow in en veur de laandstale van het Oosten, doet mee, en dot nare rare woord is vot, uut de tied.
Loat'e wi'j an zien niet droeve groeve, mekare troosten, Wi'j kont bes zonder em en zo'n besten was het niet.
DIEKS.
Een moes geboren en getogen in de Strengen
mos met noar de Donte., in een völ duurder huus,
"Veur een katte" zeg'e "bin'k es de dood zo bange"
maar den groten hypotheek van mien baas is groter kruus
16.
PLANTEN KOPEN
IS ADV/Its VRAGEN AAN
vakbekwame
MENSEN
>T UI M artikelen
»TUIM aanleg
♦TUINONDERHOUD TUINCENTRUM
GMEyERINK
HAVEN OO-STA TEL 1382-
,erne en ,oen 'e v-on'nge"' Onn«e'P® .^ogalo'N^.
.Mnvragee»^ —HU®®
■ ««1 3I*® 01-^®®®
1 Ql te». O®® 3
ü- H»"-"
ic otD hlfrr in bs atab feoop'n? ? ? 3N."ntn koop ban maar bic'j
mannenmode
Ommen is al 725 |oai stad DAMES-HEREN
)jAAl\iclUl)l)i:R
Gedipl. Drogist - Parfumerie Schoonfieidssalon - Foto-Service Homeopathie
Ommen ® 4422
QEOPENO:DAMESSALON Dinsdag l'm donderdags 30-18.00
QEOPENO:HERENSALON
Eventueel v olgens afspraa*
^o$0clicr
(EIG. G. HEIVIIVIES) ^Brugstraat 23-24 - 7731 CT OMMEN Telefoon 1414
kMLATIEBEDRIJF
voor goed advies en vakwerk
naar erkend
Schurinkstraat 4b - 7731 GD Ommén Tel. 05291-2203
* Loodgieters
* Centrale verwarming
* Dakbedekkingen
* Gas- en Waterleiding
* Elektra
* Onderhoud C.V.-ketels
Lieste van zaken woar het
de muujte weerd is ömme zaken met te doen en die wij ow graag
warm an wilt bevelen.
Aalsmeer Flowers, Brugstraat
Schildersbedrijf Aalpol, Gasthuisstraat Makelaar Bakker, Vrijthof
Slijterij v.d. Beek, Brugstraat Groentehal v.d. Boon, Bermerstraat Buisman meubelen. Middenstraat
Drogisterij Parfumerie Bosscher, Brugstraat Wol en Lectuur v. Dam, Brugstraat
Douwe's Dump, de Kamp
Dunnewind en Gerrits, Strangeweg Radio en T.V. M. Dunnewind, v. Raaltestr.
Garage H. Dunnewind, Haven Oost Architect J. Dijk, de Kamp
Boekhandel D. v. Eerten, Brugstraat Snack-bar Le Figaro, Bermerstraat Installatiebedrijf Groenhof, Schurinkstraat Rookartikelen Grootenhuis, Brugstraat Foto-film ter Haar, Vrijthof
Café ,,de Herberg", Brugstraat Slagerij Helmus, Brugstraat
Autoschade Gees Huysmans, Strangeweg Dierenspeciaalzaak ten Hove, Gasthuisstr.
Garage Karsten, Patrijsstraat
Bakkerij M. Koggel, Hardenbergerweg Autoschade Koggel, Sogenbosstraat Garage Leerentveld, Hammerweg R. V. Lindenberg, Balkerweg
Dakdekkersbedrijf E. v.d. Linde, Meidoornstr.
Slagerij A. v. Lohuizen, Kerkplein
Rijwiel- en Bromfietshandel P.Lub, Bermerstr.
Bakkerij Makkinga, Kruisstraat Garage Makkinga, Schurinkstraat Tuincentrum G. Meyerink, Haven Oost Café ,,Nieuwe Brug", Lemelerweg O.B.M. verzekeringen. Vrijthof Bouwbedrijf O.C.B., Strangeweg Lunchroom 000, Brugstraat Juweliersbedrijf Oegema, Brugstraat Garage Oostendorp, Baikerweg
Jeugdcentrum „d'Olde Wheeme", d. Lagen Oordt Urker Vishandel J. Post, Bouwstraat
Mannenmode Peter b.v.. Bermerstraat Pacton b.v. Ommen, Strangeweg Rabobank, Bouwstraat
Heren- en Dames kapper, J. de Ridder, v. Raai.
Fotobedrijf Schuizeman, Bouwstraat Schildersbedrijf v. EIburg, Schurinkstraat Bouwmaterialen Schutte, Hessenweg west Garage Steen, Julianastraat
Stegeman Antiek, Gasthuisstraat
Naaimachinecentrum Steggink, Gasthuisstr.
Ijzerhandel J. Takman b.v., v. Raaltestraat Elec. Techn. Bureau H. Tijhuis b.v., v. Raaltest.
Platenshop de Tjoen, Kruisstraat Schoenhandel Joh. Vosjan, Bouwstraat
Café Weertman aan de Markt
Weelink's bouwbedrijf, Schurinkstraat Installatiebedrijf A. Woertink, Gasthuisstr.
,,Woonoase" Wiechers, Balkerweg
en niet te vergetten Hotel de Zon, Voorbrug
Ommenaren kopen hun bloemen natuurlijk bi]
een oude vertrouwde zaak
Adifnm Jbwm
Hardenbergerweg 6-8 - Tel 1143 - Brugstraat 12
VA-G Garage Oostendorp
Balkerweg 10 - Ommen - Tel. 05291-1512-3659
. ^mmerty, t^el. 0529^ ■■^S97
BO/V ■ 057S9-MS9
A-. t<eAejusejt€/'V i- maa/ic/a^ ^[£A^iAi/v &A/.
^i^oAatiAe
ELEKTRO - TECHNISCH BUREAU
H. TIJHUIS B.V.
Voor al uw elektrische installaties van nieuw-, verbouw en onderhoud enz.
Ommen - Tel. 05291-3768-1622
Voor al uw VERGADERINGEN RECEPTIES EN PARTIJEN
Café Weertman
NIEUWE STIJL
J. HUZEN - Markt 18 - OMMEN
juweliersbedrijven bv
AUTOSCHADE?
Kom dan direct naar ons !
Wij als FOCWA-bedrijf kun nen u vakkundig adviseren.
AUTOSCHADEBEDRIJF CEES HUYSMANS Strangeweg 20 Tel. 1146
7731 GW Ommen
d'Olde Wheeme
BEHEERDER J. KOK
VOOR VERGADERINGEN, BRUILOFT EN RECEPTIE.
zalen van 10 - 200 personen Den Lagen Oordt 10 - Telefoon 1206
Voor Ie kwaliteit Vlees en Vleeswaren (vers van het mes)
Slagerij A. vaH Lohuïzen
Kerkplein 8 - Telefoon 1457 - Ommen
EUROPA MEUBEI.
Tel. 05291-3933. Openingstijden: maandag t/m vrijdag 9-18 uur, zaterdag 9-17 uur.
Koopavond vrijdag 19-21 uur. Ook vesti gingen in Dwingeloo en Steenwijk.
E E O
at tv
ffi
Ommen - Telefoon 1643 Brugstroate 22
An't horloge ken le de drager Kies OW horlogie daorömme met zörge
en loat oe roaden deur de Vakman!
AUTOVERHUUR
H. DUNNEWIND
Verhuur van Luxe auto's en 9 pers. V.W. busjes
zonder chauffeur
Gesloten bestelwagens tot pim 18 ms, B.E. rijbewijzen
Haven Oost 18 - Telefoon 1960
verkoop van nieuwe en goede gebruikte auto's
PACTON B.V.
OMMEN
aanhangwagens opleggers
PEUGEOT
Autobedrijf
KARSTEN B.V.
TALBOT
Patrijsstraat 1 - Onrmen Telefoon 1471 b.g.g. 3186 of 3728
Autowasserete
ALTIJD OPEN: tanken met credit-kaart
systeem, 6 ct korting, dag en nacht.
gas - water
sanitair en elektra
WOERTINK
ommen - tel. 4900
onderhoud cv ketels en geisers
RABOBANK OMMEN B.A.
VOOR GELD EN GOEDE RAAD
BRUILOFTEN DINERS KOFFIETAFELS RECEPTIES PERSONEELSAVONDEN
DROPPINGS PU2ZELT0CHTEN BINGO AVONDEN VERGADERINGEN BUURTFEESTEN
„"tleLindenber^"
OMMEN
Voor al uw Bouwerken:
Weelink's Bouwbedrijf B.V. Ommen
Kantooradres: Schurinkstraat 21 - Werkplaats: Strangeweg 24
Telefoon 05291 - 1885 - 1196
