Basistraining SchuldHulpMaatje

(1)

Basistraining dag 2 | 25 november 2019 | 1

Basistraining SchuldHulpMaatje

Dag 2 – Portemonnee

<trainer>

Even kort voorstellen

• Wie bent u?

• Wie ben ik?

Basistraining dag 2 | 25 november 2019 | 4Basistraining dag 2 | 25 november 2019 | 4

Stellingen

• Het is je eigen schuld als je in de schulden zit!

• De regering moet het schuldenvraagstuk maar oplossen!

• Met geld geven los je direct het probleem op!

• Wat zou jij doen als je schulden had?

Inhoud

• Module 6 Hoe pak ik een hulpvraag aan? 5

• Module 7 Hoe krijgt de hulpvrager inzicht? 21

• Module 8 Hoe wordt de hulpvrager schuldenvrij? 47

• Module 9 Welke risico’s kan de hulpvrager dragen? 63

• Module 10 Wat wil de hulpvrager nu en in de toekomst? 73

Basistraining dag 2 | 25 november 2019 | 6 Basistraining dag 2 | 25 november 2019 | 6

Module 6

Hoe pak ik een hulpvraag aan?

Werkwijze voor het Maatje

Blz. 5

1 2

3 4

5 6

(2)

Opstelling van het Maatje

• ‘Lui’

• ‘Dom’

• ‘Dakloos’

Omdat niet het Maatje aan het werk moet maar de ander die geholpen wil worden.

Omdat diegene die begeleid wordt de inzichten zelf moet gaan ontdekken.

Omdat het Maatje geen partij moet worden.

Het maatje moet proberen de ander helpen inzicht te krijgen in de gevolgen van wat er gaande is. Het oordeel van jou als Maatje is daarin niet van belang.

AVG – bescherming persoonsgegevens

• Expliciete toestemming betrokkene registratie gegevens

• Standaard hulpverleningsovereenkomst (F19-03 Hulpafspraken)

• Zorgvuldige omgang met gegevens, gebruik van HVS

• Zo min mogelijk persoonsgegevens uitwisselen via mail

• Beveiligd document als bijlage.

• Rechten betrokkene: inzage, correctie, ontvangst, verwijderen

• Lees handboek (blz. 8 e.v.) en volg de online e-learning.

AVG – bescherming persoonsgegevens

We vragen van je dat je de beschreven (gedrags)regels opvolgt. Niet alleen om aan de wet te voldoen, maar vooral ook om de hulpvragers zo goed mogelijk te helpen

en te beschermen.

Alvast bedankt voor je medewerking!

Werkwijze ‐ puzzelen

Blz. 12 e.v.

WB Blz. 8‐9

7 8

9 10

11 12

(3)

Vandaag

Module 7

Hoe krijgt de hulpvrager inzicht?

Overzicht en een financieel plan

Blz. 21

WB 19 WB 21 WB 23

WB 24

WB 25

WB 27

F19‐11

F19‐12, F19‐14, F19‐17

F19‐18 F19‐19

F19‐05 Ordenen

administratie

WB 26 O19‐1 t/m 7

Ordenen administratie

• Indelen van de thuisadministratie (formulier, aanpasbaar)

• Papier en/of digitaal?

• Wat bewaren we wel en wat niet?

• Hoe pakken we dit aan?

• Samenwerking tussen partners, hoe?

Blz. 25

Opstellen budgetplan

F19‐05 WB 19

WB 21 WB 23

WB 24

WB 25

WB 27

F19‐11

F19‐12, F19‐14, F19‐17

F19‐18 F19‐19 WB 26

O19‐1 t/m 7

Opstellen budgetplan

• Hoeveel geef ik (bewust) uit?

13 14

15 16

17 18

(4)

Opstellen budgetplan/begroting

• Wat is budgetteren?

• Inkomsten, uitgaven, reserveringen

• Huidige situatie

• Bankafschriften

• Nota’s, contracten, etc.

• Nieuwe situatie

• ?

Blz. 30 e.v.

Opdracht Agnes

Agnes is een vrouw van 28 jaar met twee kinderen (3 en 6 jaar). Twee jaar geleden is zij gescheiden. Agnes heeft geen werk en komt rond van een bijstandsuitkering.

Agnes woont in een sociale huurwoning.

Vraag

• Maak een overzicht van de inkomsten en uitgaven componenten zoals jij die zou verwachten voor dit huishouden.

Opdracht Ben en Carla

Ben en Carla hebben beide een goed betaalde baan. Hun inkomen is 2,5 keer modaal. Zij hebben geen kinderen en wonen in een eigen woning.

Vraag

• Maak een overzicht van de inkomsten en uitgaven componenten zoals jij die zou verwachten voor dit huishouden.

Opdracht opa Van Veen

Opa Van Veen is 82 jaar en woont zelfstandig in een seniorenwoning. Hij geniet van zijn AOW en een klein pensioentje.

Vraag

• Maak een overzicht van de inkomsten en uitgaven componenten zoals jij die zou verwachten voor dit huishouden.

Oefening – Opstellen budgetplan

Blz. 95

Oefening – Opstellen budgetplan

• Lees de casus goed door.

• Maak een overzicht van de inkomsten en uitgaven

• Hoe verder?

Blz. 97

19 20

21 22

23 24

(5)

Gewenst budgetplan

• Vaststellen verschil huidige en gewenste situatie

• Mogelijkheden om balans te brengen?

• Inkomsten verhogen

• Besparingen korte termijn

• Besparingen lange(re) termijn

• Keuze door hulpvrager!!!

• Let op:

• Omrekenen naar maandbedragen - maandbegroting

• Knelpunten in het eerste jaar - jaarbegroting

• Afspraken vastleggen en samen doorlopen

• Valkuilen bij (helpen met) budgetteren?

Blz. 37

Opstellen budgetplan ‐ maand

Maandbegroting

Inkomsten Uitgaven

Vaste lasten Variabele lasten Reserveringen

Inkomsten partner

TOTAAL TOTAAL

Opstellen budgetplan ‐ jaar

Jaarbegroting

jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec Jaar Inkomsten

Totaal inkomsten Uitgaven

Totaal uitgaven Resultaat (I‐U)

Toeslagen en andere inkomensvoorzieningen

• Belastingdienst Toeslagen

• Huurtoeslag

• Kindgebonden budget

• Kinderopvangtoeslag

• Zorgtoeslag

• Kinderbijslag

• Gemeente: Bijzondere bijstand, ….

• Hulp in natura: Voedselbank, kledingbank, ….

• Lokale/regionale fondsen

www.toeslagen.nl www.berekenuwrecht.nl

Blz. 32

Veel voorkomende uitkeringen

• UWV (werknemersverzekeringen) www.uwv.nl

• WW – werklozen

• WAO / WIA – arbeidsongeschiktheid

• ZW – zieken

• Wajong – jonggehandicapten

• SVB (volksverzekeringen) www.svb.nl

• Kinderbijslag – ouders van minderjarige kinderen

• AOW - ouderen

• ANW – nabestaanden

• Gemeente (sociale voorzieningen)

• Participatiewet – vangnet Blz. 32

Uitstapje naar Module 9

Welke risico’s kan de hulpvrager dragen?

Verzekeren, pensioen en wonen

Blz. 63

25 26

27 28

29 30

(6)

Verzekeren

• Welke verzekeringen heb jij afgesloten?

• Waarom?

• Welke verzekeringen raad jij een hulpvrager aan?

• Let op: Het is niet aan jou als maatje om advies te geven welke verzekering het beste is voor een hulpvrager.

Verzekeren

Verplicht

• Zorg

• WA motorvoertuig

• Opstal (vanwege hypotheek)

Verstandig

• Aansprakelijkheid Particulieren (AVP)

• Inboedel

• Uitvaart-/begrafenis

Module 8

Hoe wordt de hulpvrager schuldenvrij?

Oorzaken en oplossingen

Blz. 47

Soorten schulden

1. Overlevingsschulden

Te weinig inkomen in verhouding met vaste lasten 2. Overbestedingsschulden

Meer uitgeven dan er binnenkomt 3. Aanpassingsschulden

Grote veranderingen in inkomsten of uitgaven 4. Compensatieschulden

Oorzaak meestal: psychische problemen of laag zelfbeeld

Waarom???? ^{Blz. 50‐52}

Soorten schulden

5. Gedragsschulden

Oorzaak meestal: gedragsstoornissen zoals verslavingen 6. Fraudeschulden

Bijvoorbeeld onterecht verkregen inkomsten 7. Schulden door bureaucratische missers

Bijvoorbeeld door lange procedures, lange wachtlijsten of fouten

8. Schulden door anderen Bijvoorbeeld door echtscheiding 9. Informele schulden

Onderhandse lening bij familie of vrienden

Blz. 50‐52

Oefening – Soorten schulden

• Bespreek 4 situaties:

• Van welke soort schulden is er sprake?

• Zoek uit welke soort hulp je gaat bieden.

• Verschillende soorten schulden: blz. 50 t/m 52

Blz. 98‐99

31 32

33 34

35 36

(7)

Opstellen aflossingsplan

Afspraken schuldeisers

F19‐05 WB 19

WB 21 WB 23

WB 24

WB 25

WB 27

F19‐11

F19‐12, F19‐14, F19‐17

F19‐18 F19‐19 WB 26

O19‐1 t/m 7

Oefening ‐ Aflossingsplan Harry

• Seats & sofas 390,00

• Mediamarkt 240,00

• Provea 90,00

• Afloscapaciteit € 90,00 per maand

• Hoe ziet jullie aflossingsplan eruit?

Aflossingsplan

• Inventariseer alle betalingsachterstanden

• Houd rekening met:

• Eerste levensbehoefte (wonen, energie, water, zorgpremie)

• CJIB (verkeersboetes)

• Bestaande afspraken, lopende regelingen

• Eventueel:

• Hoogste rentepercentages

• Van laagste naar hoogste bedrag (steeds overzichtelijker)

• Noteer het aflossingsplan (F19-18)

Blz. 59

Oefening – Aflossingsplan Arie

Stel een aflossingsplan op voor Arie Bespreek jouw oplossing.

Blz. 101

Voorbeelduitwerking

• Wehkamp, 48 mnd, 1200,00, 15% 25+15 = € 40,00

• PL, 46 mnd, 2990,00, 6,02% 65+15 = € 80,00

• Piet Klerkx 360,00 27,27% € 39,00

• Zalando 120,00 9,09% € 13,00

• Telfort 120,00 9,09% € 13,00

• LOI 420,00 31,82% € 45,50

• Bol.com 60,00 4,55% € 6,50

• Ziggo 240,00 18,18% € 26,00

• Totaal 1320,00 100,00% € 143,00 10 mnd

• Beschikbaar: 263,00 per maand

Voorbeelduitwerking met sparen

• Wehkamp, 48 mnd, 1200,00, 15% 25+15 = € 40,00

• PL, 46 mnd, 2990,00, 6,02% 65+15 = € 80,00

• Piet Klerkx 360,00 27,27% € 32,72 (32,00)

• Zalando 120,00 9,09% € 10,91 (11,00)

• Telfort 120,00 9,09% € 10,91 (11,00)

• LOI 420,00 31,82% € 38,18 (38,00)

• Bol.com 60,00 4,55% € 5,46 ( 7,00)

• Ziggo 240,00 18,18% € 21,82 (21,00)

• Totaal 1320,00 100,00% € 120,00 11 mnd

€ 23,00 sparen

• Beschikbaar: 263,00 per maand

37 38

39 40

41 42

(8)

Voorbeeld ‘Sneeuwballetje’

Schuld % Maand

bedrag 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Bol.com 60,00 4,55 7,00 30,00 30,00

Telfort 120,00 9,09 11,00 11,00 11,00 41,00 41,00 16,00 Zalando 120,00 9,09 11,00 11,00 11,00 11,00 11,00 36,00 40,00 Ziggo 240,00 18,18 21,00 21,00 21,00 21,00 21,00 21,00 33,00 73,00 29,00 Piet Klerkx 360,00 27,27 32,00 32,00 32,00 32,00 32,00 32,00 32,00 32,00 76,00 60,00 LOI 420,00 31,82 38,00 38,00 38,00 38,00 38,00 38,00 38,00 38,00 38,00 83,00 33,00

Totaal 1320,00 100,00 120,00 143,00 143,00 143,00 143,00 143,00 143,00 143,00 143,00 143,00 33,00 0,00 23,00

Blz. 60

€ 23 Extra inzet!

Valkuilen aflossingsplan

• Te snel beginnen

(overzicht achterstanden niet compleet)

• Al het beschikbare geld toezeggen aan één of enkele eisers (risico dat andere eiser beslag legt).

• Een te complex plan.

• Maatje gaat aan de slag; hulpvrager wacht tot maatje

‘klaar’ is.

Module 10

Wat wil de hulpvrager nu en in de toekomst?

Doelen en een nieuwe toekomst

Blz. 73

WB 26

Financiële doelen stellen

F19‐05 WB 19

WB 21 WB 23

WB 24

WB 25

WB 27

F19‐11

F19‐12, F19‐14, F19‐17

F19‐18 F19‐19 O19‐1 t/m 7

Waarom doelen stellen?

Doelen stellen

• Doelen stellen vormt een positieve stimulans

• Persoonlijke en financiële doelstellingen

• Korte en lange(re) termijn

• Concrete doelstellingen: SMART

• Specifiek

• Meetbaar

• Acceptabel

• Realistisch

• Tijdgebonden

Blz. 76

43 44

45 46

47 48

(9)

Oefening ‐ Kees wil een grotere tuin

+ Specifiek + Meetbaar + Tijdgebonden

─ Acceptabel?

─ Realistisch?

Oefening ‐ SMART

Joke moet bezuinigen om haar budgetplan sluitend te maken. Zij stelt voor om een bijbaantje te nemen, twee van haar drie abonnementen op te zeggen, haar gasverbruik te verminderen, te stoppen met roken, haar telefoon- abonnement te vervangen door een goedkopere en, als het nodig is, om haar auto te verkopen.