M ILIEU
EN 16001 voor energiemangementsystemen Door Daniella Segers,
auditor kwaliteitssystemen, AIB Vinçotte International
Energiemanagementsystemen Eisen met richtlijnen voor gebruik
Inhoud
1 Situering
1. Situering
2. Wat is EN 16001? Doel?
3. Normvereisten
4. Waarom EN 16001?
Brussels, 22.6.2005 COM(2005) 265 final
GREEN PAPER
COMMISSION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES
on Energy Efficiency or Doing More With Less
EN 16001 3
On the basis of this full potential scenario for end-use sectors, the additional savings from new policies and measures and from strengthening existing ones
are realistically estimated to be up to 20% by 2020
DIRECTIVE 2006/32/EC OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL of 5 April 2006
on energy end-use efficiency and energy services and repealing Council Directive 93/76/EEC
• Europese standaard die eisen beschrijft voor het
energiemanagement van een organisatie nodig voor certificatie /
Wat is EN 16001?
energiemanagement van een organisatie nodig voor certificatie / registratie en/of eigenverklaring
• Toepasbaar op allerlei organisaties, ongeacht aard, omvang
• Organisatie heeft bevoegdheid haar eigen energiegebruik of – verbruik te beheersen
EN 16001 5
• Stelt geen absolute eisen mbt energieprestaties
• De structuur van EN 16001 is zeer gelijkaardig aan deze van ISO 14001
Wat is EN 16001?
EN 16001 = module die kan ingepast worden in bestaand managementsysteem van een organisatie
Identificatie van de milieuaspecten
ISO 9001 ISO 14001
Bepaling van de klanteneisen p
Milieudoelstellingen Bepaling van de klanteneisen
kwaliteitsdoelstellingen
D l t lli l t f ti
Identificatie van wettelijke en andere eisen
EN 16001 7
EN 16001
Energiedoelstellingen Doelstellingen voor relevante functies
Monitoren
Organisaties helpen systemen en processen op te zetten voor
Doel
• Organisaties helpen systemen en processen op te zetten voor continue verbetering van de energie-efficiency
• Energiekostreductie
• Vermindering uitstoot broeikasgassen
Aanpak
Verbetering energie efficiëntie
Do Plan Act Check
EN 16001 9
Tijd Security
PDCA
Normvereisten
Energiebeleid Planning
• Energieaspectenanalyse
• Wettelijke en andere eisen
• Doelstellingen, taakstellingen en energieprogramma’s Implementatie en uitvoering
• Middelen, taakverdeling, verantwoordelijkheid en bevoegdheid
• Bewustzijn, training en bekwaamheid
• Communicatie
• Documentatie
EN 16001 11
• Beheersing van de werkzaamheden Controle
• Monitoring en meting
• Beoordeling naleving
• Afwijkingen, preventieve en corrigerende maatregelen, interne audit Directiebeoordeling
Normvereisten: definities
• Energie: electriciteit, brandstof, stoom, warmte, perslucht
• Energiegebruik: manier of wijze van toepassing van energie: ventilatie, verwarming, productielijnen
• Energieverbruik: hoeveelheid energie die wordt gebruikt
• Energiefactor: kwantificeerbare en terugkerende fysische determinant van energieverbruik
Normvereisten: energiebeleid
Minimale eisen EN 16001
• Geschikt voor de aard en de omvang van de organisatie
• Geschikt voor de invloed op het energiegebruik van de organisatie
• Continue verbetering van de energie-efficiency
• Naleving wettelijke en andere eisen A d ht t b d ijf
EN 16001 13
Aandachtspunten bedrijf
Normvereisten
Planning
• Energieaspectenanalyse
• Wettelijke en andere eisen
• Doelstellingen, taakstellingen en energieprogramma’s
Normvereisten: energieaspectenanalyse
• Energieaspect = element van de activiteiten, goederen of diensten van de organisatie dat het energiegebruik of –verbruik kan beïnvloeden
• Initiële beoordeling van energieaspecten
• Regelmatige update
• Gedetailleerde analyse van significante energieaspecten
EN 16001 15
• Significant energieaspect: groot aandeel in totale energieverbruik en één van onderstaande factoren:
- potentieel voor doelmatiger energiegebruik
- toename van gebruik van op locatie opgewekte hernieuwbare energie - toename uitwisseling van energie met omringende maatschappij
Normvereisten: energieaspectenanalyse
Inhoud
• Energieverbruik (actueel en in verleden) en energiefactoren
• Identificatie van gebieden met significant energieverbruik
• Raming van het verwachte energieverbruik
• Identificatie van personen met impact op energieverbruik (eigen personeel en derden)
• Identificatie en prioriteitenstelling van kansen voor verbetering energie
Normvereisten: wettelijke verplichtingen en andere eisen
• Afgestemd op energiebeleid
• Verplichting tot verbetering energie-efficiency
• Voldaan aan wettelijke verplichtingen en andere eisen
Si ifi t i t
EN 16001 17
• Significante energieaspecten
Normvereisten: wettelijke eisen
• IPPC (BAT)
• EU Richtlijn mbt energieprestaties van gebouwen 2002/91/EC -j g p g 16.12.2002
• EU Richtlijn mbt biobrandstof of hernieuwbare brandstof in transport (2003/30/EG – 08.05.03)
• EU Richtlijn mbt energiegebruik, efficiency en diensten (2006/32/EC – 5.04.2006): 9% vermindering in jaarlijks primair energiegebruik tegen 2020 voor België
Actieplan energie-efficiency 30 juni 2011
EU Ri htlij bt h i b i (2009/28/EG 23 04 09) 13
• EU Richtlijn mbt hernieuwbare energie (2009/28/EG - 23.04.09): 13
% in 2020 voor België
• EU Richtlijn mbt broeikasgassen (trading schema’s) (2009/29/EC–
23.04.09): in 2020 15% lager dan in 2005
Normvereisten: wettelijke eisen
• EU Richtlijn mbt ecodesign (2009/125/EG – 21.10.09): alle energie gerelateerde producten – invloed op energieverbruik (vb
gerelateerde producten – invloed op energieverbruik (vb.
isolatiemateriaal)
Geplande herzieningen:
• EPBD Richtlijn: eisen voor nieuwe gebouwen nul verbruik van energie (vanaf 2021), voor grote renovaties standaard voor minimum energieprestaties vanaf 2013
Ri htlij bt i ffi i i di t i htlij
EN 16001 19
• Richtlijn mbt energie efficiency en energiediensten richtlijn Oprichting van DG Energy (November 2009)
Normvereisten: wettelijke eisen
• Besluit energieplanning voor ingedeelde energieintensieve bedrijven (14.05.04)
bedrijven (14.05.04)
• EPB-decreet: energieprestaties en binnenklimaat van gebouwen en invoering energieprestatiecertificaat (22.12.06)
• Besluit vaststelling eisen energieprestaties en binnenlimaat van gebouwen (11.03.05)
Normvereisten: doelstellingen, energieprogramma’s, KPI’s
• Afgestemd op energiebeleid
• Verplichting tot verbetering energie-efficiency
• Voldaan aan wettelijke verplichtingen en andere eisen
Si ifi t i t
EN 16001 21
• Significante energieaspecten
• Meetbaar
Normvereisten
Implementatie en uitvoering
• Middelen, taakverdeling, verantwoordelijkheid en bevoegdheid
• Bewustzijn, training en bekwaamheid
• Communicatie
• Documentatie
• Beheersing van de werkzaamheden
Normvereisten: training en bewustzijn
• Werknemers met taken die een significante invloed kunnen hebben g op energieverbruik moeten bekwaam zijn (opleiding, training, ervaring)
• Werknemers bewust van energiebeleid, eisen van energiemanagementsysteem
• Energieprestaties en energiemanagement ook gecommuniceerd
EN 16001 23
• Energieprestaties en energiemanagement ook gecommuniceerd naar personen die voor of namens de organisatie werken
Normvereisten: Beheersing van de werkzaamheden
• Situaties voorkomen die ertoe kunnen leiden dat afgeweken wordt van energiebeleid, -doelstellingen
• Criteria voor gebruik en onderhoud van installaties, …
• Energieaspecten bekijken bij verwerving en aankoop van aparatuur grondstoffen en diensten
aparatuur, grondstoffen en diensten
Normvereisten
Controle
• Monitoring en meting
• Beoordeling naleving
• Afwijkingen, preventieve en corrigerende maatregelen, interne audit
Directiebeoordeling
EN 16001 25
Normvereisten: monitoring en meting
• Energiebemeteringplang gp
• Meten van periodiek significant energieverbruik en daarmee samenhangende energiefactoren
• Calibratie van apparatuur voor monitoring en meting
• Relatie vaststellen tussen energieverbruik en samenhangende energiefactoren
• Werkelijke energieverbruik vergelijken met verwachte energieverbruik
energieverbruik
• Significante onvoorziene afwijkingen tov het verwachte energieverbruik registreren (inclusief oorzaken en oplossingen)
Normvereisten
Controle
• Monitoring en meting
• Beoordeling naleving
• Afwijkingen, preventieve en corrigerende maatregelen, interne audit
Directiebeoordeling
EN 16001 27
Waarom EN 16001
• Gestructureerde aanpak van energiebeheer
• Energiebeheer op lange termijn (niet ad hoc)
• Continue verbetering van energie efficiëntie
• Vermindering van energiekost
