Handhaving kortingenbeleid, verlaging groothandelstarieven 4

N

IEUWS

-

EN PUBLICATIEBLAD VAN DE

O

NAFHANKELIJKE

P

OST EN

T

ELECOMMUNICATIE

A

UTORITEIT

4

Augustus 2003 nr.

OPTA is wettelijk gezien verplicht de consu-menten- en de groothandelstarieven voor de telefoondienst van KPN op kosten te oriënteren. Dit vanwege de bijzondere posi-tie van KPN als ex-monopolist en als partij met grote marktmacht op de telefoon-markt. Grote veranderingen in het tarief-beleid zijn nu niet aan de orde. OPTA heeft hierbij zwaar laten wegen dat de telecom-municatiewetgeving drastisch verandert en dat het nog niet duidelijk is hoe die uit-pakt voor toekomstige tariefregulering. Ingrijpende wijzigingen zouden te veel onzekerheid voor de markt brengen. Verder wil OPTA vermijden dat KPN kortingen aan-biedt die voor concurrenten zouden leiden tot een prijssqueeze.

BESTAANDE KORTINGEN ONGEMOEID

KPN heeft bij OPTA om meer kortingsruim-te gevraagd. Concurrenkortingsruim-ten van OPTA willen die juist terugdringen. Uit een consultatie

OPTA neemt tweetal tariefbesluiten:

Handhaving kortingenbeleid,

verlaging groothandelstarieven

OPTA heeft besloten KPN geen verruiming van het kortingenregime toe te staan. Het besluit betekent dat de huidige kortingsmogelijkheden van KPN blijven gelden, maar dat geen nieuwe kunnen worden geïntroduceerd. OPTA heeft bovendien besloten dat de inkooptarieven die concurrenten betalen voor toegang tot het net van KPN omlaag moeten.

OPTA-voorzitter Jens Arnbak licht de pers in over de tariefbesluiten

FO

TO

: ROGER DOHMEN

B

ESLUIT BITSTROOMTOEGANG GESCHORST

4

H

OOGTE VAN

FTA-

TARIEVEN VAN CONCURRENTEN

KPN

BEGRENSD

5

G

EEN BELEIDSREGELS BIJZONDERE TOEGANG MOBIEL

6

OPTA

DWINGT COLLOCATIETARIEVEN AF

7

N

UMMERPORTABILITEIT LOS VAN CONTRACTUELE VERPLICHTINGEN

9

P

ARTIJ AANGESPROKEN OP ONEIGENLIJK GEBRUIK

06-

NUMMERS

10

OPTA

BENADERT AANBIEDERS VOOR AANPAK SPAM

11

O

PERATORS BELOVEN

van de markt blijkt dat het toekennen van meer kortingsruimte voor KPN een groter risico voor prijssqueeze met zich mee-brengt. Prijssqueeze doet zich voor als een belbedrijf klem komt te zitten tussen de prijs die KPN in rekening brengt voor het gebruik van haar netwerk en de eind-gebruikerstarieven die zij aan haar eigen klanten vraagt. Doordat er onvoldoende marge is tussen de eindgebruikers- en interconnectietarieven van KPN is het voor andere telecombedrijven bijna onmo-gelijk om te concurreren. De raadpleging van de markt wees uit dat verdere verrui-ming van kortingsmogelijkheden ertoe zou kunnen leiden dat concurrerende bel-bedrijven uit de markt stappen. Door KPN gewenste nieuwe kortingen zouden

boven-dien bijzonder gaan drukken op de voor concurrenten gevoelige marktsegmenten. Om het gevaar van ongewenste uittreding door concurrenten te vermijden blijven bestaande kortingenkaders voor KPN in de consumentenmarkt ongemoeid, maar zijn nieuwe kortingen nu dus niet aan de orde.

INKOOPTARIEVEN OMLAAG

OPTA stelt jaarlijks het groothandels- of inkooptarief vast dat concurrenten voor netwerkgebruik aan KPN dienen te betalen. Centraal daarbij staat de kostengeoriën-teerdheid van die tarieven. Het besluit van OPTA voorziet in een daling van de inkoop-tarieven voor gesprekken, die vanuit het KPN netwerk ontstaan (originating) met ruim 10%. De tarieven die andere

markt-partijen moeten betalen om verkeer op het KPN netwerk af te leveren (terminating) dalen met ruim 5%. Verder zijn ook de tarieven voor ontbundelde toegang, van belang voor breedbanddiensten als ADSL, gedaald. OPTA baseert zich daarbij onder andere op uitgangspunten van de Europese Commissie, die ook worden gehanteerd door collega-toezichthouders elders in Europa. Uit een Europese tariefsvergelij-king blijkt dat KPN’s inkooptarieven voor gesprekken relatief in het midden scoren: in diverse landen zijn vergelijkbare tarie-ven lager.

OPTA heeft bij de beoordeling van kosten-oriëntatie een zorgvuldig proces gevolgd waarbij alle marktpartijen, inclusief KPN, en door OPTA ingeschakelde internationale, onafhankelijke experts zijn betrokken. OPTA doet dit sedert 1998 ieder jaar. In dit proces heeft OPTA als toezichthouder de verschillende belangen gewogen om tot een besluit te komen. Het gebruikte tarief-model stelt KPN afdoende in staat om kosten goed te maken, inclusief een te behalen redelijk rendement.

OPTA heeft, tegen de zin van alle markt-partijen, besloten nu geen meerjarige regulering voor de inkooptarieven vast te stellen, maar kiest voor een vaststelling voor één jaar. Ook hier is de onzekerheid over hoe de nieuwe wetgeving uitpakt te groot.

Recentelijk is bij OPTA geklaagd over het gebruik van automatische oproepsystemen bij het benaderen van con-sumenten. Consumenten worden –ongevraagd– telefonisch opgeroepen om deel te nemen aan het belspel ‘Twisters’. Wie Twisters aan de lijn krijgt, hoort een opname waarin wordt uitgenodigd om het telefoonnummer 0900-9299 te bellen. OPTA heeft Phonesticker, de exploitant van het belspel, erop gewezen dat dit gebruik van automatische oproepsystemen is verboden. De nummerhouder moet het

op deze wijze benaderen van consumenten onmiddellijk staken. Hierop heeft Phonesticker aan OPTA gemeld haar activiteiten voorlopig stop te zetten. Verder wijst onder-zoek uit dat het telefoonnummer €0,70 per minuut kost. OPTA constateert dat het nummer niet volgens het num-merplan wordt gebruikt. Dit betekent dat de nummer-houder een ander nummer voor dit spel moet gebruiken. Phonesticker heeft bij OPTA inmiddels een nieuw nummer aangevraagd.

In de afgelopen maand werd het brede publiek weer eens opgeschrikt door wat altijd wordt gezien als een aanvaring tussen KPN en OPTA. Zelf zie ik dat altijd iets anders. Immers, het zijn concurrenten en KPN die het niet met elkaar eens zijn en het zijn consumenten die direct of indirect door besluiten worden getroffen. OPTA weegt al deze belangen en hakt bij dilemma’s een knoop door.

Ik wil eens de aandacht vestigen op een actueel dilemma voor de Duitse toezichthouder, de REGTP, met voor Nederland interessante parallel-len. In Duitsland bestaat op dit moment de situatie dat de telefoonabonnementen niet geprijsd zijn op basis van de onderliggende kos-ten. De abonnementsinkomsten dekken niet de kosten van de koperdraden tot aan de eerste centrale. Om toch nog goed te verdienen, moet Deutsche Telekom een opslag toevoegen aan de prijs voor de telefoon’tikken’.

Dat is voor concurrenten erg prettig. Zij hebben vrij lage tarieven voor toegang tot het net van ‘die Telekom’, tegelijk heeft Telekom hoge tarie-ven voor consumenten en bedrijtarie-ven. De concur-renten zijn daardoor vrij succesvol, behalve op de markt voor lokaal telefoonverkeer.Om haar marktaandeel niet geheel te laten eroderen, heeft Telekom speciale kortingsregelingen ont-worpen, die de REGTP heeft goedgekeurd. Zo kunnen klanten van Telekom voor een vast bedrag twee uur nationaal en gratis op zondag bellen. Telekom wil dit pakket nog aanzienlijk uitbreiden, onder andere met gratis bellen op feest- en zaterdagen.

Inmiddels is Telekom door allerlei omstandig-heden ook tot de conclusie gekomen dat haar abonnementstarieven te laag zijn. Telekom wil nu haar abonnementstarieven verhogen van €13,70 naar €15,66 per maand. Dat is een aanzienlijke verhoging. Bij zo’n verhoging verwachten klanten en toezichthouder een bij benadering vergelijkbare verlaging van de tarie-ven voor de tikken. Als dat niet zou gebeuren, zou Telekom namelijk een enorme stijging in de

omzet en de winst realiseren. En de klanten van Telekom dus teveel betalen. Telekom heeft nu inderdaad voorgesteld de de prijs van de tikken drastisch te verlagen. Voor lokale gesprekken kan dit oplopen tot een verlaging van 50%!

De timing is voor concurrenten bepaald ongeluk-kig. REGTP heeft onlangs Telekom verplicht om voorselectie van lokale gesprekken naar concur-renten mogelijk te maken. Concurconcur-renten dachten dat ze zouden concurreren met hoge lokale tarieven en hebben vrij breed geïnvesteerd in toegang tot lokale centrales. Als de plannen van Telekom goedgekeurd worden, heeft dit grote gevolgen voor de bedrijfsplannen van concurren-ten.

Ziedaar het dilemma voor de REGTP. Goedkeuren van de verhoging van de abonnementstarieven gecombineerd met een verlaging van de tikprijs leidt mogelijk tot een slachting onder concurren-ten bij de huidige kortingspakketconcurren-ten die Telekom in de markt heeft. Dan zouden consumenten geen keus meer hebben. Een alternatief is die kortingsmogelijkheden weer afschaffen, in Duits-land kan dat, en dan de woede van Telekom en consumentenorganisaties op de hals halen. Met recht een duivels dilemma voor onze Duitse collega’s: wat je ook kiest, het doet altijd pijn.

Jos Huigen, hoofd afdeling Interconnectie en Bijzondere Toegang

Duivelse dilemma’s,

ook in Duitsland

Colofon

Eindredactie: Toine Asselbergs

Redactie, onder andere:

Frank Buijs Jasper van Delft Rob van Eijl Stefan Wijers

Fotografie:

Kelle Schouten

Illustraties:

Arend van Dam

Grafische productie:

Herbschleb & Slebos

Drukwerk: Teunissen, Amsterdam Redactieadres, abonnementen en adreswijzigingen: Postbus 90420, 2509 LK Den Haag Telefoon (070) 315 35 64 Telefax (070) 315 35 01 E-mail: mail@opta.nl

OPTA Connecties is het nieuwsblad van de Onafhankelijke Post en Tele-communicatie Autoriteit. OPTA wil met deze uitgave onder meer berei-ken dat de organisaties in de markt voor telecommunicatie en post op gelijke voet geïnformeerd zijn over de ingenomen standpunten, gedane uitspraken en nieuwe ontwikkelingen in verband met het werk van OPTA. Reacties op de inhoud van dit blad zijn van harte welkom.

Connecties wordt met grote zorg-vuldigheid samengesteld. Om de leesbaarheid te bevorderen zijn juridische zinsneden vaak vereen-voudigd weergegeven. Soms betreft het ook delen van of uit-treksels uit wetteksten. In al deze gevallen is het verstandig de originele teksten te raad-plegen. Aan de artikelen in Connecties kunnen geen rechten worden ontleend.

Missie OPTA

Tiscali is een ISP die niet aan KPN of aan een kabel-maatschappij gelieerd is. Ook Tiscali wil haar klanten snel internet bieden en diende om die reden een geschil in bij OPTA. Daarin vroeg Tiscali om bitstroom-toegang van KPN, waarmee

het mogelijk is tegen con-currerende prijzen snel internet aan te bieden aan consumenten.

OPTA beschouwt bitstroom-toegang als een vorm van bijzondere toegang tot het telefonienetwerk.

OPTA besloot op 1 mei van dit jaar dat KPN een derge-lijke bitstroomtoegangs-dienst moet leveren aan Tiscali, mede omdat KPN zichzelf een dergelijke dienst reeds ter beschikking stelt voor de realisatie van ADSL van KPN.

Inmiddels heeft de recht-bank Rotterdam op 17 juli het besluit van OPTA in het geschil Tiscali - KPN van 1 mei geschorst. In essen-tie komt de uitspraak van de rechtbank er op neer dat de bevoegdheid van OPTA beperkt moet worden uitge-legd : als er voor bitstroom elementen worden gebruikt die niet onder het telefoon-netwerk en daarmee onder aanwijzing van artikel 6.4 van de

Telecommunicatie-wet vallen, kan dit niet als verplichte vorm van bijzon-dere toegang worden gezien. Volgens de recht-bank worden voor bitstroom diverse elementen gebruikt die niet tot het telefoon-netwerk behoren. Dat leidt tot de conclusie van de rechter dat de rechtmatig-heid van het OPTA-besluit sterk kan worden betwij-feld. Het gevolg hiervan is dat de werking van het besluit is geschorst tot 6 weken na de beslissing op bezwaar. OPTA is op dit moment bezig met de voor-bereiding van dit besluit.

GROTE GEVOLGEN De schorsing van het besluit heeft potentieel grote gevolgen voor de ont-wikkeling van de concurren-tie op de breedbandmarkt. Weliswaar groeit de consu-mentenmarkt voor breed-bandig, snelle internet-toegang momenteel snel. Maar de meeste internet-aansluitingen worden momenteel afgenomen via inkoop van de dienst ‘ADSL van KPN’. Het merendeel van de inkomsten van Tiscali en andere ISP’s gaan vanwege die inkoop naar KPN. Met bitstroomtoegang zijn ISP’s, waaronder Tiscali, minder afhankelijk van KPN. Juist bitstroom had ISP’s meer mogelijk-heden gegeven om beter te concurreren met het KPN-aanbod.

Besluit bitstroomtoegang geschorst

De terminating tarieven van KPN als vaste aanbieder met aanmerkelijke marktmacht moeten volgens de Telecommu-nicatiewet kostengeoriënteerd zijn. Voor andere vaste aan-bieders geldt dat hun terminating tarieven (aflevertarie-ven) tenminste redelijk moeten zijn. In de beleidsregels wordt duidelijk gemaakt wanneer er sprake is van redelijke tarieven en wanneer niet. Het gaat hierbij om de tarieven die deze aanbieders in rekening brengen aan KPN. De nadere invulling van de redelijkheid van de tarieven vond OPTA ondermeer nodig omdat de tarieven die een aantal vaste aanbieders aan KPN in rekening brengt het afgelopen jaar herhaaldelijk verhoogd zijn. De mechanis-men die de aanbieders er in het verleden van weerhielden om hun tarieven te verhogen zijn de laatste tijd zwakker geworden. Het college wil met de beleidsregels voorkomen dat aanbieders aan KPN onredelijke aflevertarieven in rekening brengen of gaan brengen. Deze hogere tarieven komen uiteindelijk voor rekening van de beller.

OPTA heeft aan de hand van de beleidsregels die sinds 18 april van dit jaar gelden voor de redelijkheid van vaste terminating tarieven (FTA-tarieven) drie geschillen behandeld. Het gaat hierbij om geschillen van KPN tegen respectievelijk Versatel, UPC en Priority. OPTA stelt in de beslissingen op deze geschillen vast dat UPC, Priority en Versatel geen argumenten hebben aangevoerd die het afwijken van de in de beleidsregels gedefinieerde bovengrens voor deze tarieven rechtvaardigen. De drie ondernemingen moeten daar-om hun tarieven zodanig herzien dat deze onder de bovengrens uit-komen. Hierbij gaat het om een verlaging van het tarief met enkele tot tientallen procenten.

De uiteindelijke bovengrens van de tarieven die vanaf 1 september 2003 gelden op grond van de beleidsregels kon op het moment dat de geschilbesluiten werden genomen nog niet worden vastgesteld, omdat de FTA tarieven van KPN voor september 2003 nog niet bekend waren.

Hoogte van terminating-tarieven

van concurrenten KPN begrensd

Zoals OPTA ook ten aanzien van mobiele aflevertarieven heeft gesignaleerd is het voor aanbieders onder bepaalde omstandig-heden aantrekkelijk om zeer hoge aflever-tarieven in rekening te brengen. De aan-bieder die een gesprek tot stand moet brengen tussen zijn bellende klant en een abonnee op een ander netwerk, kan dit gesprek in de regel alleen laten afleveren via het netwerk van die andere aanbieder. Deze andere aanbieder beheerst de toegang tot zijn klanten. In aanbevelingen van de Europese Commissie wordt iedere aanbieder dan ook als monopolist beschouwd bij het afleveren van verkeer op het eigen net-werk.

De beleidsregels volgen op het consultatiedocument dat op 21 februari 2003 is gepubliceerd. Op 26 maart 2003 heeft in het kader van de consultatie een openbare hoor-zitting plaatsgevonden waar belangstellenden konden reageren op het consultatiedocument. De beleidsregels zijn te vinden op de website van OPTA. Daar is ook te vinden de nota van bevindingen waarin het college ingaat op de reacties op het consultatiedocument.

De gedoogplicht is neergelegd in hoofdstuk 5 van de Tele-communicatiewet. De gedoogplicht geldt voor een ieder en behelst de vergaande plicht om alle werkzaamheden rond de aanleg, verplaatsing en verwijdering van bepaalde soorten kabels toe te staan. De gedoogplicht bestaat om aanbieders in staat te stellen snel en efficiënt hun

net-werken aan te leggen. Gedurende de afgelopen vier jaar is OPTA in toenemende mate geconfronteerd met vragen over de gedoogplicht, en met problemen en geschillen van en tussen aanbieders en gedoogplichtigen. OPTA heeft daar-om besloten over te gaan tot het vaststellen van beleids-regels.

Op 23 juli jl. heeft OPTA beleidsregels over de gedoogplicht voor de aanleg, instandhouding en opruiming van kabels vastgesteld. De beleidsregels hebben ook betrekking op het onderwerp medegebruik van voorzieningen, zoals neergelegd in artikel 5.10 van de Telecom-municatiewet. Met de beleidsregels verwacht OPTA een aantal vragen, problemen en geschillen te kunnen voorkomen, onder meer door transparantie en voorspelbaarheid te bieden aan aanbieders en ge-doogplichtigen voor wat betreft de toepassing van bevoegdheden.

Nieuwe beleidsregels gedoogplicht kabels

In november 2001 publiceerde OPTA een consultatiedocument over bijzondere toe-gang tot mobiele netwerken. Na analyse van de door de markt verstrekte reacties heeft OPTA op 25 juli aangegeven dat onvoldoende grond bestaat om beleids-regels over bijzondere toegang tot mobiele netwerken te publiceren. Voor het niet opstellen van beleidsregels zijn de volgen-de revolgen-denen aanwezig:

Ontwikkelingen op de markt sinds de publicatie van het consultatiedocument geven aan dat een aantal diensten ook zonder beleidsregels mogelijk zijn gewor-den. Denk daarbij aan aanbieders van mobiele telefonie die niet zelf een net-werk exploiteren, maar gebruik maken

van het netwerk van een andere aanbie-der, de zogeheten Mobile Virtual Network Operators;

Voor zover er verschillen van mening bestaan of bestonden tussen marktpartij-en over het kunnmarktpartij-en aanbiedmarktpartij-en van dimarktpartij-en- dien-sten waarvoor bijzondere toegang nodig is, heeft OPTA deze in het kader van een aantal geschillen behandeld, waardoor aparte beleidsregels niet nodig waren.

Marktpartijen hebben vooralsnog ofwel geen grote behoefte aan de meeste in het consultatiedocument genoemde dien-sten, ofwel achten beleidsregels voor deze diensten op dit moment niet urgent.

Binnen afzienbare tijd wordt het nieuwe kader van nieuwe Europese richtlijnen

inzake de telecommunicatiesector in de Nederlandse wetgeving geïmplementeerd. De marktanalyse uit het consultatiedocu-ment is verricht in de context van de huidige Telecommunicatiewet en kan achterhaald zijn onder het nieuwe kader. Beleidsregels op basis van de huidige wetgeving zijn ook om die reden niet meer opportuun.

Mogelijk kunnen in een later stadium nog wel beleidsregels inzake de bijzondere toe-gang tot mobiele netwerken geformuleerd worden, bijvoorbeeld indien analyses van de mobiele markt die onder het nieuwe kader zullen worden verricht daartoe aan-leiding toe geven.

Twee lasten onder dwangsom hebben betrekking op te hoge nota’s voor colloca-tievoorzieningen die Versatel en MCI vanaf 1 januari van dit jaar hebben gebruikt. De andere twee lasten hebben te maken met de periode vóór 1 januari. In het geschil-besluit KPN-Tiscali over de hoogte van de collocatietarieven zijn de tarieven namelijk vastgesteld vanaf 1 januari 2002. KPN moet op grond van deze lasten onder dwangsom het verschil crediteren tussen de reeds in rekening gebrachte tarieven en de tarieven zoals OPTA die heeft vastge-steld. Het bedrijf is daar inmiddels toe overgegaan over de periode vanaf 1 januari en heeft tegelijkertijd bezwaar

aangete-kend tegen de lasten onder dwangsom. Daarnaast heeft KPN wat betreft de twee lasten die betrekking hebben op de perio-de vóór 1 januari een voorlopige voorzie-ning aangevraagd. De rechtbank heeft daarop besloten de besluiten over deze twee lasten onder dwangsom te schorsen totdat uitspraak is gedaan op de verzoeken om een voorlopige voorziening. Daarnaast heeft OPTA KPN een aparte last opgelegd waarin KPN de verplichting wordt opgelegd om de tarieven uit het Tiscali-besluit ook op te nemen in haar referentieaanbod. OPTA heeft namelijk de mogelijkheid om KPN te dwingen haar referentieaanbod te wijzigen. KPN had de kostengeoriënteerde

collocatietarieven zoals OPTA had vastge-steld daarin niet opgenomen. KPN heeft ook tegen deze last onder dwangsom een voorlopige voorziening aangevraagd en ook deze is door de rechtbank voor onbepaalde tijd geschorst. De zitting in het kader van de voorlopige voorzieningen was op 24 juli 2003 en op 29 juli heeft de rechtbank de schorsingen op de lasten onder dwangsom opgeheven.

OPTA heeft KPN vier lasten onder dwangsom opgelegd om daarmee te bereiken dat de voormalige monopolist aan MCI en Versatel collocatietarieven in rekening brengt die overeenstemmen met de tarieven zoals OPTA die onlangs heeft gesteld in het geschilbesluit KPN-Tiscali. KPN weigert tot nu toe om dit vast-gestelde, kostengeoriënteerde tarief ook aan andere partijen dan Tiscali in rekening te brengen.

OPTA dwingt collocatietarieven af

Ronde tafel over CPS

OPTA is een onderzoek gestart naar de tarieven van TPG voor het opgedragen postvervoer. Het doel van het onderzoek is te bepalen of de tarieven van TPG voldoen aan de wettelijke bepalingen in het Besluit algemene richtlijnen post. Die tarieven moeten namelijk voldoen aan de uitgangs-punten kostendekkendheid, transparantie, non-discriminatie, uniformiteit en moeten gepubliceerd zijn. TPG mag afzonderlijke overeenkomsten sluiten waarin niet-unifor-me tarieven worden gehanteerd. Deze tarieven moeten dan wel transparant en non-discriminatioir zijn.Omdat OPTA de naleving van deze uitgangspunten in de praktijk wil toetsen, heeft zij TPG gevraagd een aantal met grote klanten gesloten contracten voor het vervoer van partijen brieven en port betaald gemengd in te dienen. Dit onderzoek heeft als doel om belangen van klanten en overige marktpar-tijen in de postmarkt te waarborgen. TPG is als concessiehouder verplicht om de gevraagde informatie te geven. TPG wei-gerde echter deze informatie aan OPTA te geven. Als TPG de inlichtingenplicht niet naleeft, wordt OPTA belemmerd om het onderzoek voort te zetten. Aangezien TPG ook na de aankondiging dat OPTA een last onder dwangsom zal opleggen weigerde

aan de wettelijke plicht te voldoen, heeft OPTA aan TPG de last onder dwangsom ook daadwerkelijk opgelegd.

TPG was het niet eens met het standpunt van OPTA en heeft een voorlopige voor-ziening bij de rechter gevraagd om de last op te schorten. De voorzieningenrechter heeft dit verzoek afgewezen. Wel heeft de voorzieningenrechter in zijn uitspraak geadviseerd om in goed overleg met elkaar

te treden over correcte naleving van de last. Met het oog daarop heeft het college besloten de begunstigingstermijn te verlengen.

De lastgeving houdt in dat TPG binnen een bepaalde termijn de gevraagde documenten aan OPTA moet geven. Laat zij dit na dan verbeurt TPG een dwangsom van maximaal 50.000 euro.

OPTA dwingt informatieplicht TPG af

MCTN staat voor Managed Customer Trans-mission Network en wordt gebruikt om een locatie met meerdere nevenlocaties te ver-binden via digitale huurlijnen. MCTN+ is identiek aan MCTN maar wordt alleen aan-geboden aan aanbieders van huurlijnen die bij OPTA geregistreerd zijn. MCTN+ is een tijdelijk aanbod dat bestaat totdat inter-connecterende huurlijnen als vervanging

kunnen worden afgenomen om MCTN retail diensten aan te kunnen bieden.

OPTA is niet akkoord gegaan met het voor-stel omdat het MCTN tarief squeeze – een prijsklem – veroorzaakt met interconnecte-rende huurlijnen. Door die squeeze is het voor alternatieve aanbieders van huurlijnen niet mogelijk een vergelijkbaar aanbod te

doen tegen concurrerende prijzen. Veel alternatieve operators zijn immers veelal afhankelijk van diensten die door KPN wor-den geleverd. Omdat het MCTN+ voorstel een voorstel is dat te maken heeft met groothandelsprijzen, is het voorstel niet als retailvoorstel in behandeling genomen. KPN is geïnformeerd over de squeezetoets waaraan een MCTN-voorstel voor goed-keuring moet voldoen. Deze squeezetoets maakt deel uit van het besluit dat is gepubliceerd op de website van OPTA.
OPTA heeft geen toestemming verleend aan het tariefvoorstel dat KPN in juni

deed om de tarieven voor MCTN en MCTN+ - huurlijnen te wijzigen. OPTA heeft KPN gemeld waaraan het voorstel moet voldoen om goedgekeurd te worden.

Het porteren van het telefoonnummer ontslaat de eind-gebruiker niet van zijn contractuele verplichtingen met zijn oude aanbieder, want deze verplichtingen staan los van het recht op nummerportabiliteit. Aan de andere kant kunnen aanbieders contractuele verplichtingen niet gebruiken als weigeringsgrond voor het afhandelen van een porteringsverzoek. Daarnaast staan de beleidsregels niet toe dat mobiele aanbieders een porteringsdatum afspreken die de redelijke termijn van tien dagen over-schrijdt, tenzij de consument hier expliciet om heeft gevraagd.

Uit klachten van consumenten, controle van porterings-rapportages van aanbieders en een consultatie onder aan-bieders is gebleken dat de vigerende beleidsregels onvol-doende garantie bieden voor een vlotte afwikkeling van porteringsverzoeken. Op grond van de vigerende beleids-regels dient de zogenoemde donoraanbieder binnen drie werkdagen uitsluitsel te geven over de honorering van het porteringsverzoek. De ontvangende aanbieder dient ervoor te zorgen dat de feitelijke portering plaatsvindt op de met de eindgebruiker afgesproken datum. Na 1 oktober worden deze eisen aangevuld. Dan moet nummerportabiliteit mogelijk zijn ongeacht of er sprake is van contractuele verplichtingen en mag de afhandeling van een porterings-verzoek in totaal maximaal tien werkdagen duren. Er is namelijk gebleken dat aanbieders belemmeringen opwer-pen, zoals het niet porteren bij betalingsachterstanden,

het niet porteren tijdens de looptijd of opzegtermijn van een contract, het opleggen van een onredelijk late porte-ringsdatum en het eisen van een borgsom of kostenvoor-schot als voorwaarde voor een portering. De genoemde aanpassingen van de beleidsregels maakt duidelijk dat het opwerpen van deze belemmeringen niet is toegestaan. De aanbieder naar wie de consument zijn nummer wil por-teren moet voortaan opgeven wanneer het porteringsver-zoek van de abonnee is ontvangen. De nieuwe aanbieder moet desgevraagd kunnen aantonen dat de consument heeft verzocht om een specifieke, latere porteringsdatum. OPTA heeft de definitieve ingangsdatum van de aangepas-te beleidsregels vastgesaangepas-teld op 1 oktober 2003. Een volle-dig overzicht van de aanpassingen in de ‘Beleidsregels nummerportabiliteit mobiele telefonie’ en de ‘Richtlijn rapportage nummerportabiliteit’ staat op de website www.opta.nl.

Nummerportabiliteit, het meenemen van het telefoonnummer naar een nieuwe aanbieder, moet vanaf 1 oktober 2003 altijd mogelijk zijn, dat wil zeggen ook als de eindgebruiker nog contractuele ver-plichtingen heeft bij de aanbieder die hij wil verlaten. OPTA heeft daarvoor de beleidsregels nummerportabiliteit aangepast. Daar-naast mag de afhandeling van een nummerporteringsverzoek maxi-maal tien werkdagen duren, tenzij de consument schriftelijk om een specifieke, latere porteringsdatum heeft verzocht. Ook deze bepaling is nu expliciet opgenomen in de beleidsregels.

OPTA zag afgelopen najaar aanleiding om Debitel, O2 en T-Mobile maandelijks te laten rapporteren over de afhan-deling van porteringsverzoeken. De afhanafhan-deling van porte-ringsverzoeken moet voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen die OPTA heeft opgesteld. O2 en T-Mobile hebben sinds afgelopen najaar nog niet structureel voldaan aan de kwaliteitseisen en moeten blijven rapporteren.

Nummerportabiliteit houdt in dat een abonnee zijn tele-foonnummer meeneemt naar een andere aanbieder. Pro-bleemloos overstappen is belangrijk voor het bevorderen van concurrentie op de telecommunicatiemarkt. Sinds juni 2001 heeft OPTA beleidsregels ingesteld voor het toezicht op nummerportabiliteit. De beleidsregels zijn inmiddels aangepast en worden van kracht per 1 oktober 2003 (zie artikel ‘Nummerportabiliteit los van contractuele verplichtingen’ elders in dit nummer van Connecties). De wettelijke plicht tot nummerportabiliteit is van kracht sinds 1 januari 1999 en blijft bestaan onder de nieuwe Telecommunicatiewet die nu in behandeling is bij de Tweede Kamer.

Debitel hoeft voorlopig niet meer te rapporteren over de afhandeling van porteringsverzoeken. Uit onder-zoek is gebleken is dat Debitel sinds november vorig jaar structureel heeft voldaan aan de kwaliteitseisen die voor deze verzoeken gelden.

Nummerportabiliteit Debitel in orde

Voor betaalde informatiediensten zijn in het zogeheten Nummerplan een drietal reeksen nummers gereserveerd: 0900, 0906 en 0909. Deze nummers kunnen worden gebruikt voor het aanbieden van bepaalde vormen van betaalde informatie. Zo is de 0906-reeks gereserveerd voor diensten met een erotisch karakter. Andere nummers dus ook de mobiele nummers mogen niet gebruikt worden voor dit doel. Veel bellers weten inmiddels dat (dure) betaal-nummers met 0900 etc. beginnen. Een aantal van deze informatiediensten –vooral sex- en spelletjeslijnen– kun-nen bovendien een verslavend karakter hebben. In combi-natie met de vaak hoge tarieven voor het bellen naar deze nummers kunnen mensen hierdoor hoge

telefoonrekenin-gen krijtelefoonrekenin-gen en zelfs in financiële moeilijkheden komen. Met name om mensen en bedrijven tegen financiële strop-pen te beschermen, is er voor gezorgd dat 090X-nummers groepsgewijs geblokkeerd kunnen worden. Op dit moment kunnen 06-nummers nog niet geblokkeerd worden. Zou dit op termijn wel mogelijk worden, dan is dat voor een aan-tal eindgebruikers wellicht toch geen optie, omdat hier-door ook al het uitgaande verkeer naar mobiele nummers onmogelijk wordt. Bij gebruik van mobiele nummers is de bescherming tegen het verslavend gebruik van sommige betaalde informatiediensten daardoor veel geringer en lopen ‘verslaafden’ duidelijk meer risico een hoge rekening gepresenteerd te krijgen. Bellen naar een mobiel nummer vanaf een vast toestel is immers ook niet goedkoop. Terwijl de bedrijven die betaalde diensten aanbieden via de 090X-reeksen vaak een extra hoog tarief vragen aan de beller, wordt voor de betaalde informatiediensten die via 06-nummers worden aangeboden, niets extra’s gevraagd. Mogelijk is de opbrengst uit het mobiele afleververkeer, het zogeheten Mobile Terminating Access-tarief, hoog genoeg voor de netwerkbeheerder om ook de informatie-leverancier te kunnen betalen. Dit kan een indicatie zijn voor het feit dat dit tarief in ons land hoog is, iets dat OPTA al eerder opgemerkt heeft.

OPTA heeft een telecombedrijf dat 06-nummers toegekend heeft gekregen, aangesproken op haar wettelijk verantwoordelijkheden rond het gebruik van deze nummers. OPTA is hiertoe overgegaan omdat mobiele nummers in toenemende mate gebruikt wor-den voor betaalde informatiediensten. Het bedrijf is gesommeerd dit gebruik te staken.

Consumenten moeten van rechtswege beschermd worden tegen spam. Onder de huidige wet is het bijvoorbeeld ver-boden om ongevraagde berichten met commerciële, ideële of charitatieve inhoud te versturen wanneer de verzender aan consumenten geen mogelijkheid biedt om zich hier-voor af te melden (opt-out). Als de nieuwe, strengere regeling in werking treedt moeten verzenders voor onge-vraagde direct marketing vóóraf toestemming hebben gevraagd (opt-in).

OPTA heeft het voornemen om begin september een con-sultatiedocument te publiceren met een voorgestelde aan-pak van spam. Belanghebbenden krijgen de gelegenheid om hun zienswijze te geven.

OPTA benadert aanbieders voor aanpak spam

Aanbieders van GSM-900 en DCS 1800 mobiele telefonie hebben elk een vergun-ning verkregen van het Directoraat-gene-raal Telecommunicatie en Post. Eén van de bepalingen uit die vergunning is dat zij OPTA jaarlijks rapporteren over diverse zaken met name gelegen op het gebied

van kwaliteit van dienstverlening. Het gaat hierbij om onder over dekkings-graad, afhandeling van klachten van eindgebruikers, assortiment van diensten, bescherming van verkeersgegevens en samenstelling van het netwerk (basisstations).

Onlangs heeft OPTA via een schriftelijke vragenronde aanbieders betrokken bij een gezamenlijke aanpak van ongevraagde, commer-ciële berichten (spam) via de mobiele telefoon. OPTA ontvangt hier klachten over van consumenten. Ook treedt dit najaar naar ver-wachting een nieuw wettelijk kader in werking dat OPTA nieuwe bevoegdheden geeft om spam aan te pakken. Over de invulling van deze nieuwe bevoegdheid wil OPTA van tevoren duidelijkheid geven aan zowel consumenten als aanbieders.

Mobiele telefonie-aanbieders

voldoen aan vergunningsvereisten

Op maandag 15 september 2003 organiseert OPTA een workshop ‘gescheiden financiële rapportage door KPN’ voor bedrijven die actief zijn in de telecommunicatiesector. De workshop vindt plaats in het gebouw van OPTA, Babylon-complex, toren B, Koningin Julianaplein 30, tussen 14.00 uur en 17.00 uur. Marktpartijen kunnen tijdens deze workshop commentaar leveren op het door KPN uitgewerkte rapportagemodel en bijdragen aan de verbetering van de gescheiden financiële rapportage. Deze workshop was aangekondigd in de nota van bevin-dingen van 17 maart 2003 die door OPTA is gepubliceerd, na de consultatie van de marktpartijen die tussen 25 september en 29 oktober vorig jaar heeft plaatsgevonden. De documenten die tijdens de workshop zullen worden besproken zullen in de laatste week van de maand augus-tus naar de marktpartijen worden toegestuurd, die vooraf te kennen hebben gegeven daar behoefte aan te hebben. U kunt zich schriftelijk of telefonisch aanmelden voor de workshop door een e-mail te sturen naar

r.mayland@opta.nl of te bellen naar het secretariaat van de afdeling Eindgebruikersmarkt, tel. (070) 315 35 49.

Workshop

Gescheiden financiële

rapportage telecommunicatie

In de vorige Connecties sprak OPTA nog haar zorgen uit over slamming, nadat een landelijk avondblad gewag had gemaakt van ‘honderden gevallen van kaping van klanten van KPN.’ Slamming is een verschijnsel dat afkomstig is uit de Verenigde Staten. In ons land kwam het tot voor kort niet of nauwelijks voor. Consumenten die gebruik wilden maken van Carrier PreSelectie (CPS), konden zich uitslui-tend aanmelden vanaf hun eigen, vaste telefoonlijn. In 2002 is daar echter verandering in gekomen. Sindsdien kunnen CPS-aanbieders, nadat een nieuwe klant daar toe-stemming voor heeft gegeven, zélf de aanmelding verzor-gen. Om te voorkomen dat van die mogelijkheid misbruik zou worden gemaakt, hebben de aanbieders van vaste telefonie een gedragscode tegen slamming ondertekend. Toch viel het woord ‘slamming’ de afgelopen maanden regelmatig in de media en krijgt ook OPTA klachten van consumenten.

De aanbieders van Carrier PreSelectie en KPN Telecom hebben daarom afgesproken om van 15 juli tot en met 15 september bij te houden hoe vaak consumenten klagen over slamming. Bovendien registreren de telecombedrijven de gegrondheid van de klacht, zo werd tijdens een verga-dering van de werkgroep CPS van het Forum voor Inter-connectie en Speciale Toegang besloten. Vervolgens zullen ze een rapportage samenstellen over deze informatie. OPTA is positief over de gemaakte afspraken. Het is goed dat de telecomsector nu een onderzoek doet naar de wer-kelijke omvang van deze nare praktijk. Het is immers geen pretje om een rekening van een telefonie-aanbieder te krijgen zonder dat je daar ooit om hebt gevraagd. Wel geldt dat registreren en rapporteren alleen niet genoeg is. Daarom vindt OPTA het belangrijk dat de aanbieders de gedragscode tegen deze ongewenste omzettingen nauw-gezet blijven toepassen.

Meer weten over slamming of de gedragscode? Een docu-ment met de gedragsregels is te vinden op de website van OPTA: www.opta.nl. Zoekterm: ‘gedragsregels’. Klik vervol-gens op ‘aanhangsel.’

Er komt een rapportage over de omvang van slamming. Dat hebben de aanbieders van vaste telefonie onlangs afgesproken. Bij slamming wordt een abonnee over-gezet van de ene naar de andere operator, zonder dat die abonnee daar toestemming voor heeft gegeven.