gevraagd Neemt het belang van politieke partijen af? Ik denk het niet. Het is zeker waar dat het totaal

gevraagd

Neemt het belang van politieke partijen af? Ik denk het niet. Het is zeker waar dat het totaal aantal leden van politieke partijen met bijna de helft is afgenomen tot ongeveer 300 000 nu De Nederlandse samenleving is sinds 1960 veranderd. De politiek moet concurreren met andere bezigheden en ideologiën worden niet langer gezien als motor van maatschappelijke verande­ ring; een illusie die liberalen overigens nooit deelden. De grenzen tussen de sociale klassen zijn minder scherp en individualisering en emancipatie brachten een mondiger kiezer. Het aantal zwevende kiezers is daarmee toegenomen. Maar het 'grote verhaal” mag zijn verdwenen, gro­ te problemen zijn gebleven -alleen soms andere dan vroeger. Wie deze problemen wil aanpak­ ken, of althans een begin daarmee wil maken, moet dat doen op coherente wijze. Waarbij ver­ schillende deelbelangen tegen elkaar worden afgewogen in het licht van een bepaalde visie op het algemeen belang en van de lange termijn.

Zonder die visie ontstaat het risico van populistisch ad-hocbeleid dat verzandt in innerlijke te­ genstrijdigheden en ten prooi valt aan de deelbelangen die zich om de staatsruif verdringen. De integrerende functie van de politieke partij, voorportaal van de politiek, is dus nog even noodzakelijk als vroeger. Misschien zelfs groter want de samenleving is ingewikkelder gewor­ den. In Nederland is de opkomst bij verkiezingen voor de Tweede Kamer nog steeds hoog, maar de scepsis ten aanzien van de Haagse politiek groeit. Redenen: de bestuurlijke mist en de ein­ deloze procedures waartoe de Nederlandse consensus-politiek is vervallen en het gevoel van veel mensen dat hun problemen niet meer worden aangepakt. Daar liggen de problemen en niet bij een slinkend partijlidmaatschap.

Politieke partijen vormen hierin een belangrijke factor. Zij kunnen en moeten hun functioneren verbeteren. Kamerleden moeten minder eenzijdig worden gerecruteerd en maatschappelijke problemen moeten met meer durf te lijf worden gegaan. Bewindslieden moeten minder lichtzin­ nig worden gekozen. De interne discussie moet eerlijk en open zijn, en de politieke koers con­ sistent en helder. Een politieke partij die daarin slaagt, is zeker van haar electoraat.

Frits Bolkestein

Dian van Leeuwen en het Plan-Simons

Vorige week verschenen er berichten in de me­

dia over Dian van Leeuwen die in haar neven­ functie van voorzitter van de Landelijke Vereni­ ging van Thuiszorg mede een brief onderte­ kend zou hebben aan de bewindslieden van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur. In de brief uitten vier ouderenorganisaties hun zorg over mogelijke vertragingen bij de invoering van het plan-Simons (stelselherziening ziekte­ kosten). Tevens wordt een dringend beroep op het kabinet gedaan om de verdere stappen van het plan op de beoogde data door te voeren.

In de media ontstond verwarring over deze brief. Als VVD-woordvoerster volksgezondheid in de Eerste Kamer heeft onze partijvoorzitster zich immers meerdermalen een fel tegenstan­ der van het plan-Simons betoond. Om het ont­ stane misverstand uit de wereld te helpen, werd afgelopen dinsdag de volgende persver­ klaring gepubliceerd.

Verklaring Dian van Leeuwen

"Terugkomend van vakantie uit het buitenland trof ik een aantal persartikelen aan over mijn zo­

genaamde dubbele moraal. Navraag leerde mij dat deze artikelen gebaseerd waren op een brief die namens een aantal organisaties, waar­ onder de Landelijke Vereniging Thuiszorg, gestuurd is aan de minister en staatssecretaris van W.V.C. over de voortgang van het plan- Simons.

Zonder mij daarin te kennen is deze brief na­ mens mij ondertekend. Deze handelswijze is in strijd met de afspraken die binnen het bestuur over dergelijke zaken zijn gemaakt. Bovendien was ondertekening namens mij volstrekt onno­ dig, omdat de vice-voorzitter van de LVT de aangewezen persoon is om een dergelijke brief te ondertekenen. Deze brief had dan ook door hem ondertekend moeten worden. Hij was wel beschikbaar.

Mijn positie in de discussie over het plan- Simons is volstrekt duidelijk. Ik heb mij tegen het plan-Simons verzet en ik zal me daar tegen blijven verzetten” .

Mr. E.J.J.E. van Leeuwen-Schut

VERDER IN D IT NUMMER

- Opiniepeiling toont winst voor VVD

-Alleenstaanden worden in het rapport "Leefvormen” vergeten - Komen illegale Ghanezen via een achterdeurtje Nederland binnen? - Kabinet mag het huurwaardeforfait niet verhogen

WEEKBERICHT

2

Het huurwaardeforfait

Bij de Tussenbalans besloot het kabinet de huren ge­ durende vier jaar met 5,5 % te verhogen. Daaraan ge­ koppeld werd een geleidelijke verhoging van het huur­ waardeforfait van 1,8 % in 1991 tot 3,3 % in 1994. De W D was daar destijds al fel op tegen en bood in haar alternatieve beleidspakket mogelijkheden aan om het huurwaardeforfait op gelijk niveau te houden en de huurverhoging 1 % lager te doen uitkomen (zie W D - Expresse 33). Toen de verhoging in de Eerste Kamer behandeld werd, spraken behalve de VVD ook de CDA- en D66-senatoren een vernietigend oordeel uit. Zoals bekend moest premier Lubbers met een kabi­ netscrisis dreigen om het CDA weer in het coalitiega- reel te krijgen (zie WD-Expresse 26). Wel deed de pre­ mier toen de concessie om de verhoging van het huur­ waardeforfait te heroverwegen indien de inflatie zou stijgen. Vorig jaar bedroeg de inflatie 2,5 °/o, maar het Centraal Planbureau heeft uitgerekend dat de inflatie dit jaar op 3,5 % en volgend jaar op 4 % zal uitkomen. Daardoor komen de reële huurstijgingen lager uit dan verwacht en daarmee vervalt het argument van het ka­ binet om het huurwaardeforfait mede te verhogen. Ho­ gere inflatie en een lagere reële huurstijging zijn twee redenen om het kabinet nog eens aan de beloften te herinneren. Dat deed Rudolf de Korte afgelopen dins­ dag dan ook in mondelinge vragen aan staatssecreta­ ris van Amelsvoort (CDA).

Het klimaat om het huurwaardeforfait niet te laten stij­ gen, lijkt immers ook politiek gunstig. Na het pleidooi van Rudolf de Korte voor de AVRO-radio in het afgelo­ pen weekend om een pas op de plaats te maken, sloot CDA-senator Kaland zich daar direkt bij aan. Tevens gaf premier Lubbers een week eerder toe bij lastenver­ lichtingen het eerst aan de kosten voor huiseigenaren en automobilisten te denken, en kondigde minister Kok kabinetsberaad aan over het schrappen van lastenver­ zwaringen, waartoe in de Tussenbalans besloten was.

Kabinet moet beloften houden

Rudolf de Korte rekende tijdens het vragenuur voor dat in 1991 en 1992 het huurwaardeforfait 0,25 % méér gestegen was dan de reële huurstijging. Daardoor hebben de huizenbezitters ca. 150 miljoen gulden meer aan belasting betaald dan de huurders aan extra huur hebben moeten opbrengen. Was het kabinet be­ reid iets aan dit verschil te doen, en gaven de verwach­ tingen voor 1993 geen aanleiding de verhoging van het huurwaardeforfait dat jaar achterwege te laten of ten minste te halveren tot 0,2 %?

De staatssecretaris antwoordde dat het kabinet geen voornemens had om de huurwaardeforfaitstijging voor ’91 en '92 te herberekenen. Voor 1993 hield de be­ windsman veel slagen om de arm. Hij sprak slechts de verwachting uit dat èls er sprake zou zijn van een hoge­ re inflatie en een lagere reële huurstijging er eventueel andere berekeningen gemaakt zouden worden. Een notitie over de structuur en het niveau van het huur­ waardeforfait kan de Kamer in september tegemoet zien.

De woordvoerder noemde het een slechte zaak dat het kabinet de hogere aanslag voor huizenbezitters in 1991 en 1992 niet ongedaan wilde maken. In 1993 moet daarom een verhoging van het forfait geheel ach­ terwege blijven. De W D blijft druk op de ketel houden. Inlichtingen: Rudolf de Korte, 070-3182890.

Arbeidsvoorzieningsbeleid

Vorig jaar werden alle arbeidsbureau’s gereorgani­ seerd in 28 regionale besturen arbeidsvoorziening (RBA’s) en één centraal bestuur arbeidsvoorziening (CBA), waarin minister de Vries (CDA) zitting heeft. In alle organisaties werken werkgevers, werknemers en overheid samen om de vraag naar en het aanbod van arbeid op elkaar aan te sluiten.

Woensdag werd er met minister de Vries overlegd over het functioneren van de arbeidsvoorzieningsorganisa­ ties in de nieuwe opzet. Henk van Hoof was hier niet tevreden over. Het aantal vervulde vacatures blijft ach­ ter bij de planning; vooral wat betreft de langdurig werklozen. Hij vond het onbegrijpelijk dat het aantal langdurig werklozen met een lagere opleiding hoog is, terwijl er door minister de Vries en de werkgevers dik­ wijls wordt gewezen op de moeilijk vervulbare vraag naar ongeschoolde arbeid. Dit tekent het gebrek aan inzicht in de vraag- en aanbodkant van de arbeids­ markt, hetgeen volgens de woordvoerder snel moet verbeteren. Een analyse naar de kwaliteit en kwantiteit van de arbeid zou hierbij kunnen helpen. Evenals een betere samenwerking tussen de RBA’s, de gemeente­ lijke overheden en de uitvoeringsorganen voor de so­ ciale zekerheid. Nu heerst er tussen deze instanties nog te vaak een competentiestrijd, die wordt veroor­ zaakt door de RBA’s die de leidende rol te veel naar zich toe trekken.

Tenslotte kantte de woordvoerder zich tegen het plan van minister de Vries om de aparte aandacht voor ar­ beidsbemiddeling voor vrouwen te beperken tot vrou­ wen met een bijstandsuitkering. Hij waarschuwde de minister het belang van de totale groep vrouwen niet uit het oog te verliezen. De minister ging hier echter niet op in.

Inlichtingen: Henk van Hoof, 070-3182885.

Bevolkingsonderzoeken

Deze week werd het ontwerp voor de wet op het (medi­ sche) bevolkingsonderzoek behandeld; een wets­ voorstel dat nog door Dick Dees als staatssecretaris in 1989 is ingediend. Hij koos destijds voor liberale wet­ geving waarbij het houden van een bevolkingsonder­ zoek in beginsel vrij is, behalve wanneer er bijzondere risico’s aan verbonden zijn. Dan is er vooraf een ver­ gunning van het ministerie van WVC nodig. De scha­ delijkheid van een onderzoek kan liggen in de toe te passen onderzoeksmethode (zoals ioniserende straling bij het screenen op borstkanker) of in de aard van ziek­ te (bijvoorbeeld ernstige ziekten of afwijkingen waar­ voor geen behandeling of preventie mogelijk is). Het verheugt de VVD-fractie dat staatssecretaris Simons (PvdA) de lichte wetgeving van zijn liberale voorganger heeft overgenomen. Margreet Kamp benadrukte in het plenaire debat nogmaals het belang van de vrijheid van iedereen om wel of niet aan een bevolkingsonder­ zoek mee te doen. Tevens vroeg ze de aandacht voor de tbc-bestrijding, omdat met het onderhavige wets­ voorstel de bestaande tbc-wetgeving wordt ingetrok­ ken. Na de aanvankelijke daling van tbc-gevallen blijkt de ziekte namelijk weer aan invloed te winnen. Ze pleit­ te er dan ook voor het College TBC-Bestrijding onder te brengen bij de Gezondheidsraad, zodat de opge­ bouwde kennis over tbc niet verloren gaat.

Inlichtingen: Margreet Kamp, 070-3182893.

Inlichtingen Dienst

Buitenland

Eind februari informeerde premier Lubbers de Kamer de Inlichtingen Dienst Buitenland (IDB) op te willen hef­ fen, aangezien de vertrouwelijkheid van de dienst on­ herstelbaar geschaad is door een conflict tussen het personeel en de leiding, afluisterpraktijken en het uit­ lekken van informatie.

Woensdag vond hierover een kort debat plaats. Hans Dijkstal wilde van de premier horen of de dienst niet en­ kel ter wille van personeelsproblemen wordt opgehe­ ven. ” Dat zou namelijk aantrekkelijke perspectieven bieden voor de problemen bij het Ministerie van Land­ bouw” . De premier lichtte toe niet in een opwelling tot opheffing besloten te hebben. Wegens de veranderde relatie met Oost-Europa was al sprake geweest van af­ slanking van de dienst. ” De reeds fragiele verdedig­ baarheid van de IDB komt extra onder schot vanwege het lekke-mand-verschijnsel en het personeelspro­ bleem is slechts de plons water die de emmer laat overlopen” , aldus Lubbers. Overigens loopt er een re­ chercheonderzoek tegen de dienst, dat ongeveer eind maart afgerond wordt De W D-woordvoerder wilde het resultaat daarvan afwachten, en stemde daarom niet voor een motie van Groen Links waarin de premier bij voorbaat van onzorgvuldig handelen beticht wordt. Inlichtingen: Hans Dijkstal, 070-3182884.

Ghanese drugsbende

Deze week werden 29 leden van de Nederlandse tak van een Ghanese drugsbende gearresteerd. Deze bende smokkelde vanuit het hoofdkwartier in de Bijl­ mer grote hoeveelheden cocaïne en heroïne naar Europese landen, de Verenigde Staten en Canada. Te­ vens handelden bendeleden in gestolen of vervalste paspoorten en smokkelden ze illegale Ghanezen ons land binnen. Om deze praktijken aan het oog te ont­ trekken en extra inkomsten te verwerven, zochten de illegale Ghanezen met behulp van de valse identi­ teitspapieren een baan bij een uitzendbureau. Na en­ kele dagen gewerkt te hebben, meldden ze zich ziek en deden een beroep op de ziektewet of een bijstands­ uitkering. Zodoende werd de Gemeentelijke Sociale Dienst van Amsterdam voor enkele tonnen opgelicht. De politie heeft inmiddels aangekondigd het onder­ zoek voort te zetten, vooral wat betreft de sociale uitke­

ringsfraude.

Al in november 1990 en oktober 1991 stelde de VVD vragen over illegale buitenlanders die toch de beschik­ king krijgen over een sofi-nummer, waardoor ze een beroep kunnen doen op onze sociale zekerheid (VVD- Expresse 1 en 34). Minister Hirsch Ballin zei toen dat de Belastingdienst met de Vreemdelingendienst zou samenwerken om dit soort praktijken te voorkomen. Het oprollen van de Ghanese bende was voor Hans Dijkstal en Robin Linschoten aanleiding de uitkerings­ fraude door illegale vreemdelingen wederom in schrif­ telijke vragen aan de orde te stellen. Gevraagd werd om na afronding van het vervolgonderzoek de exacte omvang van de fraude aan de Kamer mee te delen. Tevens werd geïnformeerd of minister Hirsch Ballin en staatssecretaris Ter Veld naar aanleiding daarvan maatregelen wilden treffen. Tenslotte wilden de VVD- woordvoerders opheldering over de uitspraak van de politie dat Schipholpersoneel grote stromen illegale Ghanezen via een achterdeurtje Nederland zou bin­ nenloodsen. Inlichtingen: Hans Dijkstal, 070-3182884, Robin Linschoten, 070-3182895.

WEEKBERICHT__________________

Winst voor VVD

Elke week peilt het bureau "Interview” de politieke voorkeur van de Nederlanders. Soms worden de uit­ slagen openbaar gemaakt.

De peiling die maandag jl werd afgesloten geeft het volgende, voor de W D gunstige, beeld. De resultaten van de vijf grootste partijen worden hieronder afgezet tegen de uitslagen van de Tweede Kamerverkiezingen van 1989.

VVD EN HET NIEUW S___________3

Percentages

partijen TK 1989 10 maart 1992

CDA 35.3 °/o 30.9 °/o

PvdA 31.9 °/o 16.4 %

VVD 14.6 % 18.2 %

D66 7.9 % 21.4 °/o

Groen Links 4.1 % 5.8 %

Conclusies van Interview

- Ten opzichte van de Tweede Kamerverkiezingen van 1989 staan de regeringspartijen op een fors verlies. Weliswaar zakt de PvdA niet verder weg in de peilingen maar het lukt deze partij ook nog niet om zich structureel te herstellen. Ook het CDA zakt langzaam weg in de peilingen en staat inmiddels op 4 % verlies.

- D66 doet het nog steeds erg goed.

- Ook de VVD doet het de laatste weken goed in de opiniepeilingen.

In de peilingen van februari scoorde deze parti) steeds rond de 17 % en is bij de huidige peiling gestegen naar 18.2 % .

Fictieve zeterverdeling

partijen TK 1989 10 maart 1992 CDA 43 47 PvdA 49 25 VVD 22 28 D66 12 33 Groen Links 6 8

Vertrouwen in de regering

Ook werd het vertrouwen in de regering gepeild. Van de ondervraagden antwoorden 30 % "veel vertrou­ wen” te hebben, een score die nog steeds erg laag ge­ noemd wordt. Een meerderheid van de Nederlanders (52 %) heeft weinig vertrouwen in het CDA/PvdA- kabinet. Het vertrouwen in de regering is met name laag onder de PvdA-kiezers (slechts 21 % heeft veel vertrouwen) en onder D66-kiezers (met 24 % veel ver­ trouwen). Onder VVD-kiezers ligt het vertrouwen op gemiddeld (30 %), terwijl van de CDA-kiezers een meerderheid (57 %) vertrouwen heeft in de huidige CDA/PvdA coalitie.

Bron: Inter/View’s Aktualiteiten Scanner, 10 maart 1992.

O P IN IE

4

ER GAAN STEEDS MEER STEMMEN

OP VOOR HET LIBERALISME.

Alleenstaanden

Onlangs heeft de commissie voor de Toetsing van Wet­ gevingsprojecten het rapport "Leefvormen” gepubli­ ceerd. Hans Dijkstal reageerde hierop in de regionale dagbladen.

” ln de inleiding van dit rapport staat dat het onderzoek mede in het licht van het beginsel van de gelijke behan­ deling is uitgevoerd. Daarom is het interessant na te gaan tot welke conclusies men over de positie van alleenstaan­ den is gekomen. Welnu, daarover kan ik kort zijn. De leef­ vorm van alleenstaanden wordt niet behandeld. Het rap­ port richt zich op twee-relaties. Ook de meer-relaties wor­ den nauwelijks behandeld. Dat mag als ernstige tekortkomingen worden gekenschetst. Hebben de al­ leenstaanden dan helemaal niets aan dit rapport? Rechtstreeks niet, maar indirekt misschien wel. De kern­ vraag in het rapport is of aan andere leefvormen dan het huwelijk rechtsgevolgen moeten worden verbonden. Die vraag wordt als volgt toegespitst: ”of, en zo ja in hoe­ verre, andere leefvormen gelijk met het huwelijk moe­ ten of mogen worden behandeld". Hier vallen drie din­ gen op. In de eerste plaats wordt impliciet dat de maat­ schappelijke ontwikkelingen in leefvormen voor de wetgever relevant dienen te zijn. Dat is winst.

In de tweede plaats blijkt dat het huwelijk nog steeds de maat der dingen is. Dat is jammer. En tenslotte valt op dat men zich niet alleen afvraagt of andere leefvormen gelijk met het huwelijk moeten worden behandeld, maar ook of dit wel mèg. Het woord "mogen” is een erg won­ derlijk woord in deze contekst. Mogen, van wie? Waar­ om zou het niet mogen? Ik maak me zorgen over dat woord.

Overheid als zedenmeester

Ik vrees namelijk dat er nog veel mensen zijn die de over­ heid als hoedster van het huwelijk zien. Dat bevestigt het beeld van de overheid als zedenmeester. Voor liberalen is dat een gruwel. Ook voor liberalen die in hun persoon­ lijk leven nadrukkelijk voor het huwelijk kiezen. De over­ heid dient zich volstrekt neutraal op te stellen en dus lijkt mij het woord "mogen” misplaatst. Eerlijkshalve moet hier gemeld worden dat andere leefvormen in het rapport er­ kend worden. Men doet ook voorstellen om van over- heidszijde door twee vormen van registratie diverse rechtsgevolgen aan die andere leefvormen te verbinden. Dat is positief. De kernvraag wordt echter negatief beant­ woord. Dat is de vraag of de overheid op grond van het beginsel van gelijke behandeling niet volstrekt onpartij­ dig zou moeten staan tegenover de leefvorm die een in­ dividuele burger of individuele burgers kiezen. De con­ sequentie van die opstelling zou namelijk een volledige individualisering van het belastingstelsel en het stelsel van sociale zekerheid zijn, eventueel geleidelijk bereikt wegens de grote financiële gevolgen.

De lankmoedigheid voorbij

Wie heel lankmoedig wil zijn, concludeert dat de al­ leenstaanden met dit rapport een klein beetje zijn op­ geschoten. Immers, ook andere leefvormen dan het hu­ welijk worden erkend. Wie de emotionele staat van lank­ moedigheid al lang voorbij is, heeft reden genoeg om boos te zijn. Wanneer wordt in onze democratie de bur­ ger eindelijk eens als uniek individu erkend? En wan­ neer betuigt de overheid respect aan haar burgers door geen voorkeur te tonen voor de leefvormen, waarvoor de burgers kiezen?”

Inlichtingen: Hans Dijkstal: 070-3182884.

AGENDA

Frits Bolkestein in Ede

Op maandag 16 maart brengt Frits Bolkestein vanaf 16.00 uur een werkbezoek aan Ede in de provincie Gelderland. Om 19.30 uur houdt hij in het Congrescentrum de Ree­ horst een spreekbeurt. Om 21.15 uur spreekt Sari van Heemskerck over de luchtmobiele brigade en militaire oefenterreinen.

Initiatief-wetsvoorstel

Dinsdag 17 maart zullen W D , D66 en Groen Links in een persconferentie het voorontwerp van de Wet Bevor­ dering Arbeidskansen presenteren die deze partijen in oktober vorig jaar reeds hebben aangekondigd (zie W D - Expresse 32 en 48). De daaropvolgende vrijdag komt het SER-advies uit over ondersteunende wetgeving voor het scheppen van arbeidsplaatsen voor allochtonen.

Partij-uitzending

Woensdag 18 maart partij-uitzending VVD. Aanvang 19.54 uur, Nederland 3.

Demonstratie tegen racisme

Zaterdag 21 maart wordt door tientallen organisaties een landelijke demonstratie tegen racisme en vreemdelingen­ haat georganiseerd, onder het motto "Nederland bekent kleur”. Aanvang 13.00 uur, verzamelen op de Dam te Amsterdam.

De WD-Expresse is een uitgave van de mrAnnelien Kappeyne van de Coppello Stichting, onder redactie van Clemens Cornielje, hoofd afdeling Voorlichting van de VVD-Tweede Kamerfractie en Andrea Nedertofen Dominique Peters, medewerkers afdeling Voorlichting. Een abonnement kost f 75,- en is aan te vragen bij de WD-fractie, Tweede Kamer der Staten-Generaal, post­ bus 20018, 2500EA Den Haag, telefoon 070-3182879.