Vraag nr. 319 van 4 juni 1998
van de heer JOHAN SAUWENS
Afvalexport naar ontwikkelingslanden – Verdrag van Basel
Ondanks internationale verdragen, zoals het Ver- drag van Basel, neemt de export van (giftig) afval naar ontwikkelingslanden toe. Volgens het VN-milieuprogramma UNEP voerden de OESO-landen (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) in 1989 op die wijze één vijfde van hun afval uit.
VN-rapporteur Fatma-Zohra Ksentini rangschikt Nederland, Duitsland, Engeland, Australië en de Verenigde Staten bij de grootste afvalexporteurs.
Zij drukte dan ook haar bezorgdheid uit over de groeiende tendens om giftig afval voor hergebruik te verschepen naar ontwikkelingslanden en het daar eenvoudigweg te storten.
1. Heeft het Vlaams Gewest ingestemd met het Verdrag van Basel dat het internationaal trans- port en de verwerking regelt van gevaarlijk afval ?
Zo ja, hoe wordt de naleving van dit verdrag verzekerd door het Vlaams Gewest (welke dienst, hoeveel ambtenaren, aantal uitgevoerde controles per jaar, plaats van controles, ...).
Zo neen, waarom niet ? Zorgt het Vlaams Gewest desondanks voor de naleving van het Verdrag van Basel ? Onderneemt de Vlaamse regering alsnog stappen ter goedkeuring van het Verdrag van Basel teneinde de illegale dumping van giftig afval in ontwikkelingslanden te voor- komen, onder meer in de daartoe bestemde Interministeriële Conferentie(s) ?
2. Hoeveel afval categorie 1 heeft het Vlaams Gewest geëxporteerd naar ontwikkelingslanden sinds de inwerkingtreding van het Verdrag van Basel (uitgesplitst naar jaartal) ?
Hoeveel afval categorie 2 heeft het Vlaams Gewest geëxporteerd naar ontwikkelingslanden sinds de inwerkingtreding van het Verdrag van Basel (uitgesplitst naar jaartal) ?
4. Werden sinds de inwerkingtreding van het Ver- drag van Basel overtredingen vastgesteld bij de export van afval van het Vlaams Gewest naar ontwikkelingslanden ? Zo ja,
– naar welke ontwikkelingslanden ;
– door welke bedrijven ;
– voor welke stoffen en hoeveelheden (gede- tailleerd overzicht van soort en gewicht) ; – wanneer (chronologisch overzicht van de
vastgestelde overtredingen) ?
5. Op welke wijze worden overtredingen van het Verdrag van Basel aangeklaagd en vervolgd door het Vlaams Gewest ?
Hoeveel procedures werden sinds de inwerking- treding van het Verdrag van Basel door het Vlaams Gewest opgestart wegens overtreding van het Verdrag ?
Antwoord
1. Het Verdrag van Basel is geïmplementeerd in de verordening 259/93/EEG. De verordening 259/93/EEG van de Raad van 1 februari 1993 reglementeert de grensoverschrijdende over- brenging van afval (betreffende toezicht en con- trole op de overbrenging van afvalstoffen bin- nen, naar en uit de Europese Gemeenschap).
Het Vlaams Gewest heeft ingestemd met de Verordening en heeft deze omgezet in Vlaamse wetgeving, namelijk het decreet van 20 april 1994 tot wijziging van het decreet van 2 juli 1981 betreffende het beheer van afvalstoffen en het besluit van de Vlaamse regering van 17 decem- ber 1997 tot vaststelling van het Vlaams Regle- ment inzake Afvalvoorkoming en -beheer (Vla- rea).
Daarenboven bestaat ook een samenwerkings- akkoord van 26 oktober 1994 tussen de federale regering en de drie gewestregeringen dat het beleid en de handhaving coördineert inzake de grensoverschrijdende overbrenging van afval- stoffen.
Voor het toezicht op de naleving van de bepa- lingen van de verordening in het Vlaamse gewest zijn de ambtenaren van de OVAM bevoegd. Daarnaast kan een beroep worden gedaan op vijf douaniers, die sinds het wegval- len van de binnengrenzen van de Europese Unie werden gedetacheerd naar de cel Leefmi- lieu van het federale ministerie van Volksge- zondheid en Leefmilieu.
Voor louter de controle (zonder de verwerking van de gegevens of bijkomend onderzoek) in samenwerking met de rijkswacht kunnen voor
het afgelopen jaar 980 manuren in rekening worden gebracht. De controles door de federale inspecteurs (ex-douaniers) vertegenwoordigden 4.000 manuren. Samen betekent dit zowat 710 controles (controledagen) per jaar. De controles gebeuren zowel in het binnenland (snelwegen, ...) als aan de grensovergangen en in de haven- gebieden.
2. Bijlage 1 geeft de aanvragen voor transport van gevaarlijke afvalstoffen.
3. Bijlage 1 geeft ook de aanvragen voor transport van niet-gevaarlijke afvalstoffen.
4. De overtredingen bij export naar niet-OESO- landen zijn opgesomd als bijlage 2.
5. Wanneer overtredingen van het Verdrag van Basel worden vastgesteld, zijn het de ambtena- ren van de OVAM die proces-verbaal laten opmaken. Het proces-verbaal wordt dan door- gestuurd naar de procureur.
In totaal (met betrekking tot alle landen) wer- den sinds de inwerkingtreding van het Verdrag van Basel 152 procedures wegens overtreding gestart, waarvan 73 betrekking hebben op arti- kel 26 (sluikhandel).
(Bovenvermelde bijlagen liggen ter inzage bij het secretariaat van het Vlaams Parlement, dienst Schrif- telijke Vragen – red.)
