1 ALGEMENE VISIE EN GLOBALE DOEL- STELLINGEN
1.1 een nieuw profiel voor de stad Lommel
Het voorliggende structuurplan draagt een ambitieus project in zich voor de toekomst van de stad Lommel. Het is namelijk de wens van het stadsbestuur om Lommel een nieuw profiel toe te meten en om de rol van de stad in de regio te positioneren.
Deze vooropgestelde transformatie van de stad baseert zich op de huidige socio-economische dynamiek in de regio Noord-Limburg en op de enorme ruimtelijke potenties die aanwezig zijn in Lommel. Het is de visie van het stadsbestuur dat deze twee elementen – dynamiek en potenties – aan elkaar gekoppeld moeten worden, en dat de aanwezige dynamiek een ruimtelijke vertaling moet krijgen op het terrein. Het nieuwe profiel van de stad zal dan tot stand komen door middel van een kwantitatieve en kwalitatieve transfor- matie van verschillende aspecten van het ruimtelijk functioneren.
1.1.1 benadrukken van het stedelijk karakter
De explosieve groei, die de stad doorgemaakt heeft tijdens de voorbije decen- nia, wordt verder aangehouden in de komende jaren. Het aanbod aan wonin- gen en aan stedelijke voorzieningen zal sterk uitgebreid worden. Verwacht wordt dat Lommel tegen 2007 (dit is de planperiode van het Ruimtelijk Struc- tuurplan Vlaanderen) zo’n 34.000 inwoners zal tellen. De groeimogelijkhe- den, op basis van de nog onbebouwde gronden gelegen in woongebied vol- gens het gewestplan, zijn echter heel wat groter. De invulling van deze poten- ties zal op termijn leiden tot een stad van 40.000 à 50.000 inwoners.
Gekoppeld hieraan zal Lommel op termijn ook een duidelijker en sterker stedelijk profiel krijgen. Momenteel komt in Lommel slechts een beperkte vorm van stedelijkheid voor. Het grootste deel van de bebouwde oppervlakte is verstedelijkt gebied met een suburbaan karakter. Het betreft immers uitge- strekte residentiële gebieden met vrijstaande eengezinswoningen in het groen, waarbij het landelijke karakter nog sterk aanwezig is. In de toekomst zal de stedelijkheid verder ontwikkeld en uitgebreid worden. Dit gebeurt zowel door de uitbouw van de stad als dichte, multifunctionele woonomgeving als door het aantrekken van nieuwe functies en activiteiten (bovenlokale administra- tieve, dienstverlenende en commerciële functies; grootschalige toeristisch- recreatieve activiteiten; regionale bedrijvigheid; …).
1.1.2 uitbouw van milieuvriendelijke industrie en tertiaire bedrijvig- heid
Deze nieuwe stedelijkheid zal ondersteund worden door de invulling en de (her)aanleg van bedrijventerreinen en het aantrekken van nieuwe economi- sche activiteiten. Het is een klare optie van het stadsbestuur om de ontwikke- ling van bedrijvigheid en de ontwikkeling van stedelijkheid met elkaar te combineren: bijkomende inwoners vereisen nieuwe werkgelegenheid, en nieuwe tewerkstelling vraagt bijkomende inwoners in de stad. De uitbouw van de bedrijvigheid moet bijdragen tot een verbetering van de leefbaarheid van de stad.
Lommel beschikt trouwens over een uniek aanbod aan grote, aaneengesloten bedrijventerreinen, wat enorme potenties biedt. Deze grootschalige industrie- zones liggen afgescheiden van de woonzones. Bovendien schept ook de toeris- tisch-recreatieve sector heel wat kansen en mogelijkheden.
De ontwikkeling en de inrichting van deze bedrijven richt zich op milieu- vriendelijke ondernemingen en de dienstensector, zodat Lommel een stad blijft met een hoge levenskwaliteit. In het verleden had Lommel te kampen met zware, vervuilende industrieën, die de stedelijke en de natuurlijke omge- ving aangetast hebben en noopten tot grootschalige bodemsaneringen. Het huidige stadsbestuur koppelt thans de invulling van de industriezones aan een duurzame en kwalitatieve ruimtelijke inrichting. Dit houdt o.a. in dat er strenge selectiecriteria gehanteerd worden bij de invulling van het aanbod aan bedrijventerreinen, dat een degelijke landschappelijke inpassing van de be- drijven in hun omgeving geëist wordt, en dat gestreefd wordt naar een multi- modale ontsluiting van de bedrijventerreinen (via de Ijzeren Rijn, het kanaal Bocholt-Herentals en de primaire wegen N71 en N74). Zo werd in aansluiting op het bedrijventerrein Balendijk recent het Kristalpark in die zin gereali- seerd.
1.1.3 verrijking van de natuur
De stad is gelegen in een prachtige natuurlijke en landschappelijke omgeving, die in zijn omvang en zijn samenhang behouden blijft, en zelfs versterkt wordt. Lommel moet in de toekomst zijn karakter van natuurstad weten te behouden.
De valorisatie van de open ruimte en van de natuur dient te gebeuren door de versnippering van het buitengebied en de ontwikkeling van woon- en han- delslinten tegen te gaan. Tevens wordt er ruimte voorzien voor natuuront- wikkelingsprojecten en bosaanplantingen. Daarnaast dienen de groene corri- dors verstevigd te worden en de open homogene landschappen gevrijwaard in de agrarische gebieden.
De natuurlijke en landschappelijke omgeving wordt gedifferentieerd, en in zijn eigenheid versterkt. Op deze manier speelt niet alleen de omvang van de natuur- en bosgebieden een belangrijke rol, maar wordt de ecologische rijk- dom van het grondgebied van de gemeente versterkt. Hierbij dient een even- wicht nagestreefd te worden tussen natuur, landbouw, recreatie, enz.
1.1.4 integratie van activiteiten
Een grote uitdaging voor de ruimtelijke ontwikkeling van Lommel bestaat erin om een voldoende interferentie tot stand te brengen tussen de stedelijke omgeving, de industriële ontwikkeling en de omliggende natuur. De stad is een open systeem, met een verweving van natuur, infrastructuur, bebouwing (kernen) en industrie. De ontwikkeling is tot nu toe heel grootschalig geweest, en veelal geïsoleerd. Nu moeten er ruimtelijke relaties gelegd worden: netwer- ken in en doorheen de stad, meervoudig ruimtegebruik met schakels. Er wordt een grotere verwevenheid nagestreefd tussen de verschillende maat- schappelijke functies en het ruimtelijk functioneren. Van hieruit ontstaat de noodzaak tot sterke relaties, tot nieuwe verbindingen en mengvormen van activiteiten.
Multifunctionaliteit en meervoudig ruimtegebruik worden aangemoedigd.
Dit betekent – uiteraard afhankelijk van de draagkracht en het ruimtelijk functioneren – dat de aanwezigheid van een ruimer scala aan functies en acti- viteiten gestimuleerd wordt.
Dit is in de eerste plaats zo voor het stedelijk weefsel, dat een multifunctioneel geheel moet vormen van woningen en ondersteunende, dienstverlenende functies. Een aangename leefomgeving is trouwens noodzakelijk voor de ver- dere economische groei van de regio, vermits de stad eveneens een vestigings- plaats zal worden voor hooggeschoolde werknemers en kaderleden. Ook in de open ruimte en in de bedrijventerreinen wordt een ruimtelijk medegebruik nagestreefd. Zo kunnen in de open ruimte toeristisch-recreatieve activiteiten ingeplant worden, of kan in een bedrijventerrein aandacht besteed worden aan de landschappelijke inrichting.
De toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen moeten het evenwicht blijven bewaren tussen stad, economie, toerisme en natuur. De realisatie hiervan hangt af van de gelijktijdige aanwezigheid van milieuvriendelijke bedrijven, voldoende kwalitatief hoogstaande woningen, de aandacht voor de verkeers- situatie en de ontsluiting van de stad, de ontwikkeling van een specifiek shopping- en cultureel aanbod, recreatieve en sportieve mogelijkheden, …
1.2 rol van Lommel in de regio
De profilering van Lommel gaat gepaard met een positionering van de stad in de regio. De interne dynamiek die vooropgesteld wordt, zal immers een inten- se wisselwerking creëren tussen Lommel enerzijds en de omliggende steden en gemeenten anderzijds. Hierbij zal Lommel als knooppunt fungeren met een sterke aantrekkingskracht in de regio op verschillende vlakken (wonen, voor- zieningen, industrie, toerisme, …). Deze positionering is trouwens reeds vol- op aan de gang.
De selectie en de ontwikkelingsperspectieven van Lommel op regionaal ni- veau worden bepaald in de plannen op hoger schaalniveau: het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Limburg en het Ruimtelijk Structuurplan Vlaande- ren. Vanuit de logica van de interne ontwikkelingen stelt het stadsbestuur eigen ontwikkelingsperspectieven voorop voor de rol van Lommel in de re- gio. In sommige gevallen vormen ze een verfijning van de plannen op hoger schaalniveau, in sommige gevallen is een bijsturing gewenst van de selecties en de ontwikkelingsperspectieven. In dit laatste geval dringt het stadsbestuur van Lommel aan op een nieuwe toetsing aan de criteria en de voorwaarden die gehanteerd worden bij de opmaak van de stedelijke hiërarchie, op basis van de meest recente gegevens en informatie.
1.2.1 Lommel als centrumstad van Noord-Limburg
Inzake ruimtelijk functioneren vervult Lommel een hoofdrol in Noord- Limburg. De stad is uitgegroeid tot dé centrumstad van de regio, zowel op het vlak van wonen, als van dienstverlening, handel, voorzieningen, econo- mie, toerisme en vrijetijdsbesteding.
Het stadsbestuur wenst nieuwe initiatieven, die deze functie van de stad on- dersteunen, kansen te geven en aan te moedigen. Lommel wenst hierbij ook de aanwezigheid van overheidsdiensten en administratieve voorzieningen op het niveau te tillen van de overige functies en voorzieningen in de stad.
De naburige steden en gemeenten vallen thans reeds onder de invloedssfeer van de stad, net als het zuidelijk gedeelte van de Nederlandse provincie Noord-Brabant. De groeiende invloed van de kleinhandel en de cultureel- recreatieve voorzieningen van Lommel op de omliggende gemeenten is duide- lijk merkbaar. Zo heeft Lommel in de periode 1997-2002 haar invloedssfeer op het vlak van kleinhandel uitgebreid in Balen, Leopoldsburg, Hechtel- Eksel, Overpelt, Hamont-Achel en Mol66. Uit de analyse van de commerciële invloed blijkt dat Lommel zich steeds sterker manifesteert op weg naar een structuurondersteunend kleinstedelijk niveau zoals Oudenaarde, Tienen, Geel en Mol67.
66 de zgn. ‘koopattractie’; zie ABM nv, Economisch en ruimtelijk onderzoek omtrent de detailhandel in Lommel (studie in opdracht van de stad Lommel), Brussel 2002, blz. 18.
67 ABM nv, op. cit., blz. 23.
Door de vooropgestelde ruimtelijke ontwikkeling van de stad zal Lommel in Noord-Limburg een vergelijkbare rol vervullen als de andere steden van de Kempische As, gelegen in de provincie Antwerpen (Mol, Geel en Herentals).
Deze steden werden allen geselecteerd als structuurondersteunend kleinstede- lijk gebied. Deze stedelijke gebieden moeten de dynamiek inzake wonen en economie in de regio opvangen en sturen in de richting van een duidelijk ruimtelijk onderscheid tussen de stedelijke gebieden en de buitengebieden.
Bovendien bevindt Lommel zich in een regio die gekenmerkt wordt door een beperkte vorm van stedelijkheid. Een bijkomende impuls en ondersteuning van de stedelijkheid zijn hier wenselijk.
1.2.2 Lommel als poort van de Kempische As
Lommel is gelegen op een strategische locatie binnen de Kempische As, aan het kruispunt van enerzijds de Ijzeren Rijn, de gewestweg N71 en het kanaal Bocholt-Herentals, en anderzijds de Limburgse noord-zuidverbinding N74.
Lommel beschikt bovendien over een bijzonder aanbod aan bedrijventerrei- nen. Met een totale oppervlakte van 1.333 ha bekleedt Lommel zelfs de zesde plaats in Vlaanderen, na Hasselt-Genk, de Brusselse rand, Antwerpen en Kortrijk68. De stad heeft met zijn industrieterreinen dan ook een belangrijke troef in handen om een hoofdrol te spelen in de verdere economische ontwik- keling van Noord-Limburg.
Het stadsbestuur wenst deze potenties uit te buiten en suggereert aan de pro- vincie Limburg om de stad te laten uitgroeien tot een poort van de Kempi- sche As, de Kempische Poort, naar analogie van Herentals-Geel in de provin- cie Antwerpen69. Lommel wil zich profileren als een dynamisch contactgebied tussen de belangrijke groeiregio’s van Hasselt-Genk, Antwerpen, Eindhoven en het Ruhrgebied. Lommel wordt hierbij opgevat als een multimodaal knooppunt (weg/spoor/water). Dit knooppunt kan, gezien de strategische positie op de grens, als half-way-locatie de functie verkrijgen van ‘subharbo- risation’-knooppunt van Antwerpen naar de Ruhr indien dit een meerwaarde betekent voor Lommel70. Bovendien blijkt uit een studie naar de mogelijkhe- den voor de inplanting van een overslagcentrum voor het spoorvervoer in Noord-Limburg dat het industrieterrein Balendijk in Lommel hiervoor het meest geschikt is71.
68 Vanhaverbeke W., Lammens E., Cabus P., Discussienota: omschakeling van bestemde naar bouwrijpe bedrijventerreinen in de economische knooppunten (studie van het Strategisch Plan Ruimtelijke Economie), Academia Press, Gent 2001, tabel 3.
69 Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen, 2001, blz. 202.
70 Allaert G., De regionaal-economische dynamiek van Limburg: een evaluatie en perspectieven voor 2000plus (studie in opdracht van VKW-Limburg), Hasselt-Genk 1998, blz. 83.
71 Technum nv., Haalbaarheidsstudie overslagcentrum spoorvervoer Noord-Limburg (studie in opdracht van Nolim Park cv), Hasselt-Antwerpen 2001.
Op het grondgebied van Lommel onderzoekt de NMBS momenteel de haal- baarheid en de mogelijkheid tot inplanting van een overslagcentrum. Uit een voorstudie van Euro Immo Star blijkt dat het gebied tussen Umicore en het Kristalpark (gedeeltelijk industriegebied op het gewestplan, gedeeltelijk land- bouwgebied) hiervoor een geschikte locatie zou zijn72.
1.2.3 Lommel als regionaal logistiek knooppunt tussen Eindhoven en Hasselt-Genk
De stad Lommel bevindt zich ongeveer halfweg tussen Eindhoven en Hasselt- Genk, en kan een rol vervullen als overgang en schakel tussen deze twee grote stedelijke gebieden.
Eindhoven is de vijfde stad van Nederland en neemt samen met de omliggen- de regio in Nederland een prominente plaats in op het gebied van technologie en kennisintensieve bedrijvigheid. De stad vormt een geduchte concurrent op industrieel vlak, zeker door de aanwezigheid van technologie-georiënteerde industrie en wetenschappelijke instellingen (technische universiteit). Tevens biedt Eindhoven schitterende opportuniteiten. Zo kan o.m. de luchthaven van Eindhoven vermeld worden. Met de vele groeimogelijkheden en het ver- schil in grondprijs biedt Lommel twee belangrijke voordelen op Eindhoven.
Ook vanuit Nederland wordt een internationale afstemming wenselijk geacht tussen de stedelijke regio Eindhoven-Helmond enerzijds en de Kempische As in België anderzijds73.
In dit opzicht wenst het stadsbestuur vorm te geven aan een grensoverschrij- dende samenwerking tussen Belgisch Limburg en Nederlands Noord-Brabant en aan een clustervorming bij de economische ontwikkeling van Lommel. De stad beschikt over een aantal troeven om zich te profileren als een professio- neel alternatief en/of partner voor Eindhoven. Dit zijn o.m. de aanwezigheid van de Ford Testbaan en de bouw van Flanders’ Drive, het aantrekken van propere milieutechnologie en de eventuele uitbouw van een multimodaal overslagcentrum. Binnen enkele gemeenschappelijke sectoren, zoals automo- tive, milieutechnologie en indistributie/transport (“value added logistics”), wordt aangestuurd op een grensoverschrijdende clustervorming.
Lommel zou dan fungeren als een regionaal trimodaal logistiek knooppunt, met het accent op de logistieke dienstverlening aan de nieuwe industrie, in samenwerking met Genk74.
72 Brief van Euro Immo Star aan Umicore, 24 september 2003.
73 Provincie Noord-Brabant, Brabant in balans. Ontwerp-streekplan Noord-Brabant 2002, ’s- Hertogenbosch 2001, blz. 99
74 cfr. Van Ballaer R., Van Hilst L., Willems P., Peeters L., Limburgs Economisch Strategisch Ontwikkelingsplan (LIESOP), GOM-LER, Hasselt, 2002
1.2.4 Lommel op de rand van het Kempisch Plateau
De stad Lommel wenst de selectie als toeristisch-recreatief knooppunt in het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Limburg verder uit te werken.
Lommel is gelegen aan de rand van het Kempisch plateau, en de stad wenst zich te profileren als de uitvalsbasis voor een bezoek aan de regio. De natuur- lijk-landschappelijke kwaliteiten van de Noorderkempen en van het Driepar- kengebied fungeren als basis voor de ontwikkeling van de toeristisch- recreatieve infrastructuur. De verdere uitwerking gebeurt onder de vorm van een uitbreiding en een verbreding van het toeristisch-recreatief aanbod.
1.2.5 Lommel in het stedelijk netwerk op provinciaal niveau Lommel- Neerpelt-Overpelt
De stad Lommel vervult een voortrekkersrol in de regio Noord-Limburg.
Nieuwe ontwikkelingen concentreren zich in de stad, op het vlak van wonen, bedrijvigheid, dienstverlening, handel, voorzieningen en toerisme. Lommel wenst daarbij te fungeren als Kempische Poort, op het kruispunt tussen de Kempische As en de noord-zuidverbinding tussen Eindhoven en Hasselt- Genk.
Potenties tot netwerkvorming met Neerpelt-Overpelt situeren zich op het vlak van de concrete invulling van de bedrijventerreinen en op het vlak van de invulling van regionale voorzieningen. Lommel wenst echter te benadrukken dat de ontwikkeling van de stad moet gebeuren op alle aspecten, zodat Lom- mel kan functioneren als een volwaardig stedelijk centrum in de regio. Ook de diverse overheidsdiensten moeten hun plaats krijgen in Lommel, gezien de bestaande en toekomstige concentratie van functies.
Het stedelijk netwerk Lommel-Neerpelt-Overpelt kan pas vorm krijgen in- dien het een werkelijke meerwaarde betekent voor de stad en indien het een bijdrage levert tot de versterking van de positie van Noord-Limburg in de Kempische As. De punten van regionaal karakter moeten hierbij benadrukt worden.
1.2.6 suggesties aan de hogere overheden
Vanuit de gewenste profilering van de stad Lommel in de regio wenst het stadsbestuur de volgende suggesties te formuleren aan de bovenlokale over- heden.
- Lommel dringt er bij het Vlaamse Gewest op aan om Lommel te se- lecteren als een structuurondersteunend kleinstedelijk gebied.
- Gezien de recente ontwikkelingen in andere domeinen (wonen, indu- strie, toerisme, cultuur) is het tevens wenselijk om Lommel verder op te waarderen als vestigingslocatie voor de inplanting van overheids- diensten en administratieve voorzieningen.
- Het stadsbestuur suggereert aan de provincie Limburg om Lommel uit te bouwen tot een poort van de Kempische As, naar analogie met Herentals-Geel in de provincie Antwerpen.
- Lommel dringt er bij de provincie Limburg op aan om de grensover- schrijdende samenwerking met Noord-Brabant te intensifiëren, gezien het belang van de Brabantse steden (en vooral Eindhoven) en de Ne- derlandse Kempen voor de economische, toeristisch-recreatieve en in- frastructurele ontwikkelingen in Noord-Limburg.
- Lommel stelt als sleutelkwestie voor de uitwerking van het stedelijk netwerk Lommel-Neerpelt-Overpelt de concrete invulling van de re- gionale bedrijventerreinen voorop.
De gewenste selectie als structuurondersteunend kleinstedelijk gebied vormt een fundamenteel aspect van de positionering van Lommel in de regio. Mo- menteel wordt Lommel in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen geselec- teerd als een kleinstedelijk gebied op provinciaal niveau. De gewenste selectie als structuurondersteunend kleinstedelijk gebied is gebaseerd op de volgende overwegingen.
- Lommel maakt deel uit van het stedelijk netwerk de Kempische As75. Hierin worden de steden van de provincie Antwerpen geselecteerd als structuurondersteunend kleinstedelijk gebied: Herentals, Geel en Mol. Lommel vervult in de Kempische As een rol die ongeveer ge- lijkwaardig is aan deze steden. Het is wenselijk dat ook in de provin- cie Limburg een stad van de Kempische As geselecteerd wordt als structuurondersteunend kleinstedelijk gebied, zodat de ontwikkelin- gen er op een evenwichtige manier kunnen voorzien worden.
- Lommel is bovendien gelegen aan het ‘Limburgs Kruis’76, het kruis- punt van de grootschalige infrastructuren van de Kempische As (Ijze- ren Rijn, N71 en kanaal Bocholt-Herentals) met de noord- zuidverbinding N74 in Limburg. De stad kan in de toekomst een be- langrijke rol vervullen als tussenstap tussen Eindhoven en Hasselt- Genk, twee stedelijke regio’s met een groeiende interactie.
- De invloedssfeer van Lommel is tijdens de laatste jaren sterk ge- groeid. Dit heeft onder meer te maken met de uitbreiding van het kernwinkelgebied, met de bouw van de Buitensingel, met de inplan- ting van een cultureel centrum en een bioscoopcomplex, met de bouw van een evenementenhal (voor ca. 8.000 toeschouwers), met de selec- tie van het VVV-kantoor tot A-kantoor, met de uitbouw van het jon- gerenadviescentrum en het vredegerecht. Het voorzieningenapparaat heeft zich met andere woorden sterk uitgebreid en de centrumfunctie van de stad in de regio is versterkt77.
75 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen, 1997, blz. 351.
76 Allaert G., De regionaal-economische dynamiek van Limburg: een evaluatie en perspectieven voor 2000plus (studie in opdracht van VKW-Limburg), Hasselt-Genk 1998, blz. 84.
77 ABM nv, Economisch en ruimtelijk onderzoek omtrent de detailhandel in Lommel (studie in opdracht van de stad Lommel), Brussel 2002, blz. 23.
- Daarbij komt nog dat Lommel ook op het vlak van wonen een heel sterke groei doormaakt, zowel op het vlak van het aantal inwoners als op het vlak van het aantal woningen. Op 10 jaar tijd is het aantal in- woners met zomaar eventjes 10% gestegen, van 27.888 inwoners in 1991 tot 30.715 in 2001. Ondertussen telt Lommel reeds 31.299 inwo- ners (1 januari 2003)78.
- Het bestaande aanbod aan bedrijventerreinen in Lommel oefent een belangrijke aantrekkingskracht uit op de regionale bedrijvigheid.
Lommel bekleedt de zesde plaats in Vlaanderen op het vlak van aan- bod aan bedrijventerreinen. In 2002 werden 21,5 ha verkocht, waar- van ca. 17 ha op het recent ontwikkelde Kristalpark79.
- Lommel staat op de vierde plaats in België wat het aantal toeristische overnachtingen betreft80. Hiermee plaatst de stad zich als een belang- rijke toeristisch-recreatieve aantrekkingspool in Vlaanderen, net als de kust en de kunststeden. Drie grootschalige, hoogdynamische infra- structuren leveren het grootste deel van de overnachtingscapaciteit:
het vijfsterren bungalowpark Vossemeren, de camping Blauwe Meer en de camping Aqua Paradiso.
Lommel als centrumstad van Noord- Limburg
Lommel als poort van de Kempische As (suggestie)
Lommel als regionaal logistiek knooppunt tussen Eindhoven en Hasselt-Genk
78 Zie hiervoor het informatief gedeelte, hoofdstuk 4 (maatschappelijke context), paragraaf 1.
79 Gegevens stad Lommel, 2002.
80 Gegevens NIS, 2002.
Lommel op de rand van het Kempisch Plateau
Lommel in het stedelijk netwerk op provinciaal niveau Lommel-Neerpelt- Overpelt
1.3 uitgangshouding
De uitwerking en de concrete realisatie van deze ambities vereisen een duide- lijke strategie, die gebaseerd is op een aantal centrale ideeën.
1.3.1 fasering
De doelstellingen worden gerealiseerd in verschillende stappen. De acties op korte termijn moeten kaderen binnen de globale visie. Een fasering maakt het gehele project realiseerbaar. De verschillende tussenfasen hiertoe worden verder gedefinieerd en kunnen beschouwd worden als autonome fasen in het ontwikkelingsproces van de stad.
Op deze manier kan ook rekening gehouden worden met veranderende evolu- ties en omgevingsfactoren, wat een essentieel onderdeel is van de huidige ruimtelijke planning. Er moet kunnen bijgestuurd worden waar nodig. De stad is immers nooit ‘af’, en er moet blijvend over nagedacht en aan gewerkt worden.
1.3.2 overleg
Een toekomstvisie voor een stad uitwerken is niet alleen de taak van het stadsbestuur, maar ook van de inwoners. Dit houdt in dat zowel privé- groepen en –investeerders als individuele bewoners een rol vervullen binnen het globale project voor de stad. Het stadsbestuur creëert hiertoe het kader, ontwikkelt de mogelijkheden en de ruimte om de ontwikkelingen in de ge- wenste richting te sturen.
Om de verschillende acties met elkaar te integreren is een permanent overleg nodig met de andere betrokken partijen, zowel met privé-partners, als met andere besturen en openbare instanties (provincie Limburg, Vlaams Gewest,
…). Samenwerking tussen overheid en privé-initiatieven wordt gestimuleerd.
Zowel het beleid als de private actoren moeten de gewenste ruimtelijke struc- tuur voor de stad ondersteunen in de ontplooiing van initiatieven en activitei- ten.
1.3.3 duurzame ontwikkeling
Basishouding bij de ruimtelijke ontwikkeling van Lommel is het streven naar een duurzame ruimtelijke ontwikkeling. Duurzame ontwikkeling wordt in de Agenda 21 van de Verenigde Naties omschreven als “een ontwikkeling die voorziet in de behoefte van de huidige generatie zonder daarmee voor de toe- komstige generaties de mogelijkheid in gevaar te brengen om ook in hun behoef- te te voorzien”.
Dit houdt in dat de ruimtelijke ontwikkelingen in hun samenhang moeten geplaatst worden met socio-economische, maatschappelijke en culturele ont- wikkelingen, en dat de noodzaak tot verandering en verschuiving steeds moet afgewogen worden tegen de stabiliteit van structuren en systemen. Respect voor de ruimtelijke draagkracht en aandacht voor de ruimtelijke kwaliteit vormen hierin een essentieel onderdeel.
1.3.4 vertrekken vanuit de bestaande ruimtelijke structuur
De profilering van de stad en de positionering binnen de regio vertrekt vanuit de bestaande ruimtelijke structuur. De eigenschappen van de bestaande toe- stand – zowel negatieve als positieve – worden als basis genomen voor het ingrijpen in de stad en haar omgeving.
Daarbij wordt steeds een evenwichtige en beredeneerde ontwikkeling nage- streefd, die de globale woon- en werkkwaliteit beschermt.
