De positie van de V. V.D. in politieke krachtenveld

(1)

Zaterdag 4 oktober 1958 • No. 509

e~DEMDCIATIE

J(leine bezitters rode lap voor socialistische stier

(Zie pag. 3)

De positie van de V. V.D. in politieke krachtenveld

het

EEN POLITIEK IN MENIG OPZICHT WELLICHT BESLISSEND JAAR IS INGEGAAN

Het grote politieke debat in de Tweede Kamer, waartoe de algemene politieke beschouwingen in deze Kamer jaarlijks de gelegenheid bieden, is bij het verschijnen van dit nummer alweer achter de rug.

De volgende week zullen wij, als gebruikelijk, gaarne aan de hand van de officiële Han- delingen de volledige tekst afdrukken van de rede, welke onze fractievoorzitter, prof. mr.

P.J. 0 u d, daarbij heeft gehouden.

Op het ogenblik, dat wij dit schrijven, staan wij echter nog aan de vooravond van dit jaarlijkse toernooi, welks bijzondere betekenis dit- maal ieder wel duidelijk zal zijn.

Voor het ogenblik willen wij hier slechts op één speciaal aspect de aandacht vestigen.

Onze fractie- en partijvoorzitter neemt, me- de door zijn grote politieke ervaring en de ge- wichtige functies, welke hij heeft vervuld, een dergelijke positie in het staatkundig leven van ons land in, dat alleen daarom reeds door me- de- en tegenstanders met meer dan gewone be- langstelling naar zijn woord wordt geluisterd.

* * *

Toch is het onvermijdelijk, dat het getal, de machtspositie, in de politiek een har- tig woord meespreken.

V oor hen, bij wie de getallen, dus de vraag

1 wat men achter zich heeft, zwaar tellen, bleef de voorzitter van de V.V.D.-fractie toch al-

1 tijd de woordvoerder van een betrekkelijk kleine groep, zij het dan dat men in het algemeen wel geneigd was toe te geven, dat de in- vloed van deze groep in het maatschappelijk leven vrij ver uitging boven de mathematische verhoudingen.

Ook in die sterkteverhoudingen is door de stroomversnelling, welke de geleidelijke voor-

Z E N D T IJ D • V E R A N D E R I N G Door een abuis, 9emaakt door de ProCJramma Coördinatie Commissie van de Nederlandse Radio Unie, is onze radio-uitzendinCJ van vriidaCJ 3 oktober, naar een ander tiidstip verschoven.

De uitzendinCJ vindt thans plaats van 19.20-19.30 uur over de zender Hil·

versum I (402 m).

Onze volgende radio-uitzendinCJen zullen evenwel weer plaats vinden van 19.25-19.!5 uur.

uitgang sedert de jaren 1946/48 dit jaar heeft ondergaan, nu echter een vrij radicale veran- dering gekomen.

In 1946, het jaar van de eerste Kamerver- kiezingen van na de tweede wereldoorlog, be- haalde de toenmalige Partij van de Vrijheid 305.287 stemmen en verkreeg zij de zesde plaats in de "ranglijst" der politieke partijen.

In 1948 was inmiddels de V.V.D. opgericht.

Bij de nieuwe Kamerverkiezingen van dat jaar kreeg deze 391.908 stemmen. De C.P.N., welke in 1946 nog de vierde plaats op de ranglijst innam, verhuisde naar de zesde plaats en de V.V.D. werd nummer vijf.

Vier jaar later, in 1952, maakte de V.V.D.

een behoorlijke sprong, door op 4 70.820 stemmen te komen; zij bleef echter op de vijfde plaats staan, al scheelde het nog maar een

"neuslengte" met de C.H. Unie. • In 1956, het succesjaar voor de Partij van de Arbeid, overschreed onze V.V.D. het half miljoen; zij kwam op 502.530 stemmen en liet met 20.000 stemmen verschil de C.H. Unie achter zich. De V.V.D. kwam op de vierde plaats; de C.H. Unie kwam thans nummer vijf te staan.

• • *

D

e volgende Kamerverkiezingen zullen, wanneer de omstandigheden niet tot Kamerontbinding en vervroegde verkiezingen nopen, nu in 1960 worden gehouden.

Niemand kan in de toekomst zien, maar de verkiezingen voor de Provinciale Staten en de gemeenteraden mogen voorlopig toch wel een sterke aanwijzing vormen.

Welnu, de Statenverkiezii.lgen van dit jaar leverden de V.V.D. in tien provincies (in Lim- burg werd voor de Staten geen lijst ingediend) 658.388 stemmen op, waarmee zij nu ook de Anti-revolutionairen achter zich liet en op de derde plaats kwam te staan.

De meest optimistische verwachtingen werden echter" nog overtroffen door de twee maanden later gevolgde gemeenteraadsver- kiezingen.

Het is bijna onmogelijk, voor raadsverkie- zingen voor elk der partijen een geheel zuiver landelijk totaal der resultaten samen te stellen. In de landspolitiek onbekende combina- ties, lijsten onder het etiket "Gemeentebelan- gen" en zuiver persoonlijke lijsten maken dat uiterst moeilijk.

Serieuze cijferaars zijn echter, naar men ons verzekerde, tot d~ conclusie gekomen, dat

het totale, met redelijkheid onder de V.V.D.- noemer te brengen stemmental bij deze verkiezingen het miljoen heeft bereikt.

Hoeveel Kamerzetels dit zou betekenen, willen wij nu maar in het midden laten. Het waren nu eenmaal geen Kamerverkiezingen;

maar om een voorzichtige aanduiding te geven: de toeneming van ons bestaande zeteltal van 13 in de tweede Kam;:;r zou dan dichter bij de 100 pct dan bij de 5C pct hebben gelegen!

En zonder enige twijfel sta4t vast, dat do V.V.D. naar de verhoudingen, zoals die in 1958 uit de beide verkiezingen zijn tevoor•

schijn gekomen, de derde partij in den lande is geworden.

* * *

Deze "miljonairs-positie" in het politieka krachtenveld is een aantrekkelijke, maar zij k a n ook een gevaar inhouden. Het gevaar van een zekere verslapping; van het ontstaan van een gevoel, dat het "verder van•

zelf wel zal gaan".

Dat zou echter een groot en noodlottig mis- verstand zijn.

Onze politieke tegenstanders zullen niets nalaten te trachten, hun verloren posities te herwinnen. De strijd voor de komende Kamer- verkiezingen zal een harde worden; daar behoeft geen ogenblik aan te worden getwijfeld.

Gelukkig is er geen en~ele aanwijzing, dat de partijleiding en onze besturen en propagan- disten in centrales en afdelingen aan zulk een verslapping ten offer zullen vallen.

Wij mogen het met voldoening vaststellen:

heel ons apparaat, landelijk en plaatselijk, voelt zich gemobiliseerd en is tot de strijd ge- reed.

En wat het meest verblijdende is: uit alle delen van het land kan men vernemen, dat het niet alleen vooral de jonge kiezers zijn, die de V.V.D. aan haar overwinningen hebben geholpen, maar dat ook uit hun gelederen een toenemend aantal krachten (jonge mannen en vrouwen) naar voren komt, bereid en in staat, zich positief in te zetten en,· naast en met de ouderen, verantwoordelijke posten te aanvaarden.

Gesterkt door deze wetenschap, gaan wij vol goede moed en vertrouwen het politiek in menig opzicht wellicht beslissende jaar in, dat met de troonrede en de in de Kamer gehou•

den algemene politieke beschouwingen is be•

gonnen. A.W. A.

(2)

VBUHEID EN DEMOCBATIJI:

Flitsen van Het Binnenhof

Jeugdspaarwet aanvaard· Opgeblazen als maatregel tot par·

ticuliere bezitsvorming • Daarom biizondere verpakking • Spruitie in cellofaan met mooie strikken • Belastingverlaging veel belang·

riiker voor de bezitsvorming.

Met algemene stemmen heeft de Eer- ste Kamer vorige week de jeugdspaarwet aangenomen, die de regering had ingediend in het kader van maatregelen, gericht op particuliere bezitsvorming in brede kring.

Er werden daarom over de bezitsvorming zwaarwichtige betogen opgezet. Het Oude Testament, Plato en een reeks let- terkundigen werden er bijgesleept en de K.V.P.er Van Lieshout zag in het ver- schiet zelfs een "totale omvorming van de structuur van de maatschappij".

Daarentegen wilde onze woordvoerder, mr. J. de Wilde, maar liever afzien van uitvoerige beschouwingen over de bezitsvorming na lezing van de Troonrede en de miljoenennota.

In de miljoenennota vinden wij een belangrijk tekort voor 1959. Dit wordt onder meer aangevoerd als voldoende reden om de tijdelijke belastingverhogingen, die nota bene zijn ingevoerd om een expan- sieve hausse af te remmen, verlengd te krijgen.

Wij achten het daarom wel uitermate weinig zinvol, aldus mr. De Wilde, om met een Kabinet, dat met een dergelijk beleid komt en dat zelf toegeeft dat een financiële flexibiliteit door de enorme uit- gaven niet meer bestaat, op dit moment een "full dress debate" over de bezitsvorming te openen.

Mr. J. DE WILDE spruitje

Naar mijn men~ng, aldus mr. De Wilde, betekent deze stelling, dat de P.v.d.A. ge- kant is tegen iedere fiscale tegèmoetko- ming om het spaarklimaat in Nederland te verbeteren.

De premie, die hij van cfe regering op grond van de jeugdspaarwet kan ontvangen, bedraagt nog geen 2% van dit be·

spaarde, laten wij in het genoemde geval dus zeggen f 6. Wij moeten dus naast elkaar stellen f · 320, die fiscaal van het inkomen worden gekort, en f 6 toeslag die op grond van de jeugdspaarwet wordt gegeven om het streven naar per- soonlijk bezit te I activeren.

Uit dit voorbeeld blijkt wel, dat wij met een spruitje in cellofaan te maken hebben.

Staatssecretaris Schmelzer merkte op, dat wanneer het belastingtarief voor ongehuwden met 10% wordt verlaagd, niet valt te voorspellen welk percentage daarvan dan automatisch gespaard zal worden.

Daarom geloofde hij, dat er geen reden is om in de effectiviteit van een gerichte maatregel als de jeugdspaarwet minder vertrouwen te hebben dan in het langs globale weg verlichten van de belasting- druk.

•••

Zeker, antwoordde de heer De Wilde (die reeds had geïnterrumpeerd, dat de ongehuwde die wil trouwen, van nature spaart), het is zeer aardig zo'n direct gericht maatregeltje te nemen, maar in feite komt het op globale maatregelen aan en deze blijven volkomen

achterwege. ·

Wanneer wij al jaren geleden, zelfs van een vroegere minister van financiën gehoord hebben, dat die "strafklasse"

sociaal onrecht is en dat die opgeheven moet worden; wanneer elk jaar, ik mag zeggen grote delen van deze Kamer daarop terugkomen, en de toestand blijft toch zoals hij is, dan zeg ik: hier is een typische discrepantie tussen het algemeen globaal financieel beleid en het-

C OCTOBER IINJI - PAG. I

geen deze staatssecretaris voorstaat. Dat is het punt waarom het draalt.

Verschillende sprekers hadden zich zorgen gemaakt over de noodzakelijke kapitaalvorming voor de industrialisatie ter uitbreiding van werkgelegenheid voor onze sterk groeiende bevolking.

De kapitaalvorming is ook noodzake- lijk om door modernisering de concur- rentie-positie van onze industrie te verbeteren op de Euromarkt.

De oplossing voor deze "produktieve"

bezitsvorming is in het debat echter niet gevonden.

• • •

De jonge staatssecretaris Schmelzer had in zijn frisse betoo" ook gezegd, dat hij op zijn leeftijd alle proble.•

men tegelijkertijd zou willen oplossen.

Daat·op reageerde de heet· De Wilde met de opmerking, dat hij :t.ou willen, dat dit het klimaat was in het Kabinet.

Was dat het geval en werd rrwt een dergelijke frisheid de problematiek bena- derd, met een dergelijke natuurlijke spontaniteit, dan zouden wij, liberalen, in staat zijn ook in dit Kabilwt te stap- pen.

Het klimaat is helaas anders.

In de jeugdspaarwet zag de heer De Wilde het voordeel, dat de kans bestaat, dat de goede gewoonte van ht•t regelmatig sparen in het latere leven wordt voortgezet.

Ik heb een gematigde hoop, zei hij, dat de instellingen, die het ~paren acti·

veren, aan deze jeugdspaarwet wat pro- pagandamateriaal hebben waarmee zij kunnen werken.

Ik zie de aan deze jeugdspaarwet verbonden kosten meer als acquisitiekosten voor een goed doel. Van dit standpunt bekeken behoeven wij ons niet tegen het wetsontwerp te richten.

V. V.D.

Wij achten het juister bij de aanstaande behandeling van de begroting ons standpunt kenbaar te maken. Het is wel duidelijk, dat de regering bij een terugslag van de conjunctuur in deze samenstelling geen homogene regeerkracht heeft om de moei- lijkheden op te vangen. Van bezitsvorming valt in een dergelijke situatie dan niets te verwachten.

• • •

Naar onze mening is het echter juister de fiscale schroef, in het bijzonder voor de ongehuwden, die, zoals mijn collega in de Tweede Kamer, de heer Van Leeuwen het noemde, in de strafklasse zitten, minder sterk aan te halen. Men zou op eenvoudiger en goedkoper wijze tot eenzelfde, nee, een beter resultaat zijn gekomen als men thans met de jeugdspaarregeling beoogt.

Liberaal het

studie-weekend

Hoger Onderwij8

over

Men kan op alle mogelijke manieren beschouwingen houden omtrent het ontwerpje jeugdspaarwet, merkte de heer De Wilde op. Men kan het echter ook heel anders doen.

Men kan de regeling zien als een bijdrage van de regering om het sparen door jeugdige personen wat te activeren, waardoor zij bij een eventueel huwelijk zich wat beter kunnen inrichten. Aldus bezien is de opzet pretentieloos en zit er iets in.

Wanneer men echter de gewisselde stukken, in het bijzonder de zware me- morie van antwoord, en de discussies in de Tweede Kamer en thans in de Eerste Kamer overweegt, vraagt men zich ver- baasd af: waarom al dit rumoer? Waarom

een eenvoudige zaak zo zwaar opgeblazen?

Het antwoord hierop is eenvoudig. Dit Kabinet is tot stand gekomen nadat van katholieke zijde zware voorwaarden zouden zijn gesteld om de particuliere bezitsvorming in ons land te activeren.

Dit ontwerp-jeugdspaarwet, dat thans ongeveer twee jaar na het optreden van het nieuwe kabinet tot wet kan worden verheven, is het eerste resultaat op het pad, dat Nederland aan de hand van de K.V.P. gaat bij het scheppen van per- soonlijk bezit voor de burger.

Wanneer men het zo ziet, is het duidelijk, dat deze regeling een bijzondere verpakking behoeft. Een gewoon stukje pa- pier is niet voldoende. Cellofaan en strikken moeten het klein spruitje iets heel bijzonders doen schijnen.

• • •

De ironie wil, dat dit wetsontwerp het eerste stuk is, dat sinds het ver-

•chijnen van de Troonrede in parlemen- taire behandeling komt. Met een rijks- premie van tien miljoen per jaar wil de regering bereiken, dat een categorie van de jeugd 150 miljoen per jaar extra spaart voor woninginrichting bij huwelijk of een ander doel.

De heer De Wilde sprak daarom van ironie, omdat de jeugdspaarwet een nieuw stukje subsidieregeling ten behoeve van bepaalde groepen uit de staatskas betekent, dus een onderdeel van de subsidie- regelingen, waarmee de regering zoals uit de jongste Troonrede blijkt, zeif geen :weg meer weet.

Het is duidelijk, dat wij weinig voor de bezitsvorming in Nederland hebben aan dikke rapporten en zwaar geladen woor- den wanneer de regering blijkens haar beleid zelf niet overtuigd is van de grote waarde van de persoonlijke bezitsvorming.

De socialisten koesteren bezwaren tegen het bevorderen van maatregelen waarvan bezitlozen en zij, die buiten hu~

echuld niet in staat zijn van hun inkomen

te BP.aren, niet kunnen profiteren.

Oproep aan liberale studenten

• • •

IJ et inkomen van een jeugdige, die het .l.l.plan heeft binnen afzienbare tijd te trouwen, mag globaal op gemiddeld

f 3000 per jaar worden gesteld. Van dit

inkomen moet hij ongeveer 11% belasting betalen, n.l. f 320. Wanneer deze jeugdige thans 10% van zijn inkomen gaat sparen - dat is heel wat - is dit nog minder dan de fiscus hem ontneemt.

Deze Burger

Steeds meer wordt de aandacht op ons Hoger Onderwijs gevestigd. In alle West- europese landen is men er van overtuigd, dat de ontwikkeling, die het H.O. de laatste jaren doormaakt en in de komende jaren zal gaan doormaken, van het aller- grootste belang is voor de toekomst.

Ook in ons land is het H.O. in beweging.

Maar hoe het zich zal ontwikkelen; waar

moet even de grens over en het land uit, daarom staat er vandaag geen stukje. van hem in dit weekblad.

Het zal u wel even raar te moede zijn nu u, na koortsachtig deze pa- gina te hebben opgeslagen om van deze burger z'n stukje te gaan zitten genieten, dat stukje niet vindt. Want het is náár een goede vriend te verwachten en de vrolijke vogel gevlogen te vinden.

Dat is a l t ij d zo met mij: zodra ik de grens over en het land uit ben, heb ik ineens geen interesse meer in 's lands politieke gebeurte- nissen. Dan kunnen de facta, gesta atque dicta van niemand in 's lands vergaderzalen mij meer i ets schelen. Ik geef onmiddellijk toe dat dit van een afkeurenswaardige - wat zeg -ik? van een verwerpelijke, schandelijke en niet te tolereren geestesgesteldheid getuigt, maar het is nu eenmaal niet anders: zodra ik het grondgebied van het Rijk in Europa verlaten heb, k rijg ik dat en ik laat mij dan de Handelingen niet nasturen, noch bekommer ik mij dan om welk advies van de S.E.R. of om welk dictaat van pappa Van Wingerden aan pappa Drees ook.

Nu, en in die gemoedstoestand laat ik eenvoudig mijn hokje in de krant open staan. De vogel is gevlogen en u hebt het nakijken.

Trouwens, u moet mij dat gunnen. Een mens kan niet bij Cornelissen, Toxopeus en Berkhouwer alléén leven. De geest en het gemoed hebben wel eens een verzetje nodig, vooral wanneer zij beiden zich verzadigd hebben aan de smeuïge cijfermassa van 's lands financiën. Een klein reisje is dan heilzaam voor de digestie.

U vindt dus deze week niets van mij in dit weakblad der weekbladen en u moet uw teleurstelling daarover maar ve1·duwen met de weten- schap dat door mijn afwezigheid aan 's lands welvaart niets te kort gedaan zal worden.

U moet maar flink zijn, de tanden op elkaar zetten en overwegen dat het allemaal waarachtig wel zal gaan, zelfs zonder

we l!iteindelijk met het H.O. terecht zullen komen, weet eigenlijk niemand. En toch is het belangrijk de richting van de ontwikkelingsgang op de voet te volgen en waar zo nodig te beïnvloeden.

Op initiatief van ons Tweede Kamerlid mr. F. G. van Dijk wil een commissie bestaande uit hoogleraren, afgestudeerden en studenten uit de V.V.D. wat dieper op de problemen van het Hoger Onderwijs ingaan.

De commissie stelt zich voor op 13 en 14 december a.s. een conferentie te beleggen waar hoogleraren, zojuist afgestudeerden en studenten over verschillende vraagstukken uit het H.O. van gedach- ten kunnen wisselen. De vraag welke kant de universitaire studie opgaat en wat het doel van de studie eigenlijk is, vormt een probleem, dat juist voor de liberaal zo belangrijk is.

Op de studiedagen zal het woord ge- voerd worden door prof. dr. C. J. F. Bött- cher uit Leiden, dr. J. N. van de Ende, rector van het Thorbecke Lyceum te Den Haag, mej. mr. A. de Waard, wetenschap- pelijk ambtenaar van de Groningse Uni- versiteit en door de student 0. L. 0. de Witt Wijnen.

Deze sprekers zullen o.a. het woord voeren over studievrijheid, algemeen vor- mend of gespecialiseerd V.H.M.O., voor- lichting aan eerstejaars-studenten en over de materiële behoeften van de student.

De besprekingen zullen in Delft gehouden worden en zullen een kleine twee dagen duren. Binnenkort zullen nog na- dere mededelingen over het studie-weekend bekend worden gemaakt.

Wanneer er onder de lezers liberale studenten zijn, die de besprekingen willen meemaken (congreskosten zijn er niet aan verbonden!) kunnen zij zich opgeven bij de secretaris van het comité van voorbe- reiding, F. A. Hoogendijk, Paulinastr. 88, Den Haag. (Tel. 850678).

STALEN

KANTOORMEUBELEN

GlSOLAMPEN

(3)

YBUHE1D llX DEliOCRATOl 4 OCTOBER 1958 - PAG. S

*

lUlt&, WEEK to.t WEEK

*

Voorzover zij voor Frankrijk was bedoeld

heeft hij inmiddels wel een enorme averechtse uitwerking gehad, getuige de vernietigende ne- derlaag, die de communisten werd toegebracht.

Lef (11)

Telefoon voor u!

Een Rotterdamse zakenman, in dienst van een firma, had telefoon aan huis, zo lazen wij in het Algemeen Dagblad, Die telefoon werd door de zaak betaald.

Onlangs vestigde deze zakenman zich zelf- standig. Hij behield zijn telefoon, mitsgaders hetzelfde abonnee-nummer. Alleen moest hij voortaan de rekening zelf betalen, in plaats van zijn vroegere werkgever, hetgeen keurig aan de P.T.T. werd meegedeeld.

Kijk, zei nu de P.T.T., dat is "wederaanslui- ting". Kosten vijf en zeventig gulden.

Een Rotterdamse gemeente-ambtenaar had privé telefoon aan huis. Hij maakte evenwel promotie en zijn nieuwe rang bracht de nood- zaak van een telefoon thuis mee.

Die is er al zei de ambtenaar plichtsgetrouw.

Maar ja, de gemeente moest voortaan de rekening betalen.

Welnu, zei de P.T.T. dat is ook "wederaan- sluiting". Kosten vijf en zeventig gulden.

Is het aldus wonder, dat de begroting van de P.T.T. over 1959 voor de telefoondienst een voordelig saldo van bijna acht miljoen ver- wacht?

Een merkwaardige gang van zaken overigens, die men in het particuliere bedrijfsleven nimmer op touw zou durven zetten. Laat staan, dat een dergelijke handelwijze als "service" zou worden geaccepteerd.

Maar artikel zus van een of andere verorde- ning, paragraaf dit, lid dat, sub zo, zal dit alles wel voorschrijven.

Wellicht is het ook een voorbeeld van "over- heidshandelsrekenen": 2 plus 2 is 5!

Eenvoudiger

verkeerstvetgeving

Naar men in de dagbladen heeft kunnen lezen, wordt er naar gestreefd de verkeerswetgeving in ons land eenvoudiger en overzichtelijker te maken.

De ministers van Verkeer en Waterstaat en van Justitie hebben n.l. mr. A. D. Belinfante, raadadviseur in algemene dienst, opdracht gegeven om te komen tot een eenvoudiger formu- lering van de verkeerswetgeving.

Inderdaad een initiatief, dal door velen, die bij het moderne verkeer zijn betrokken zal worden toegejuicht.

Er doen zich op het gebied van de verkeers- voorschriften nog al eens inconsequenties voor van bepaald recente datum.

Zo zullen automobilisten verplicht worden om met ingang van 1 januari a.s. alle scherpe voorwerpen van hun auto's te verwijderen, zoals uitstekende sierstukken, vliegtuigen op de motorkap etc.

Men doet dit, om de kans op verwondingen bij een eventuele aanrijding te verkleinen. On- getwijfeld een gezond standpunt.

Maar hoe inconsequent is de recente maatregel, die aan bromfietsers voorschrijft om op het voorspatbord een gele metalen plaat te voeren. Alsof dit scherpe uitsteeksel bij een aanrijding niet als een mes zou werken. Als men van de auto's de scherpe voorwerpen af- haalt om ze op de bromfietsen weer aan te brengen, dient men de verkeersveiligheid wel op een erg eigenaardige wijze.

Wij weten niet of het op de weg ligt van mr.

Belinfante deze gevaarlijke inconsequentie op te heffen. Maar dat hieraan iets zal moeten worden gedaan lijkt ons in elk geval zeer nood-

~akelijk. Liefst op korte termijn.

Eindelijk eenvoudiger?

In de toelichting op de begroting van On- derwijs, Kunsten en Wetenschappen kan men o.m. lezen, dat binnenkort een ver- andering is te verwachten in het systeem van inning . der luisterbijdrage van de radio. Een commissie heeft zich beraden over de vereen- voudiging, omdat de kosten van inning op de tegenwoordige manier steeds verder stijgen.

O.m. is overwogen de invoering van een een- jaarlijkse vooruitbetaling, zoals in bijna alle Europese landen gebruikelijk is, de betaling van de bijdrage per giro, de mechanisatie van het

incassosysteem, de heffing van de luisterbijdrage per gezin, waardoor de aparte heffing voor twee radio's (uitgezonderd, die in auto's) kan komen te vervallen.

Welnu, wij kunnen een dergelijke vereenvou- diging uiteraard toejuichen, maar we moeten wel de verzuchting erbij slaken: het zal tijd worden. Wat de inning van de luisterbijdrage betreft, vormen wij nog steeds de Chinezen van Europa. Omslachtig voor de luisteraar door de zegeltjes-plakkerij, omslachtig en vooral ook duur voor de overheid.

Eenzelfde dwaze en kostenverspillende toestand bestaat nog steeds als men in het bezit is van twee radio-toestellen. Hiervoor moet op twee verschillende tijdstippen worden betaald, tweemaal zegeltjes halen, wachten aan post- kantoren etc. etc.

Maar enfin, we zijn op de goede weg. Hope- lijk is die weg niet alleen goed, maar vooral ook kort. ·

Lef (I)

Velen zullen zich ongetwijfeld de ogen hebben uitgewreven, toen zij in hun dagblad lazen, dat de Russische premier Chroestsjev heeft verklaard, dat het Frankrijk van De Gaulle wordt bedreigd met een fascistische dic-

tatuur van reactionairen, die het prestige van de generaal uitbuiten.

Chroestsjev vergelijkt in zijn scherpe aanval op de nieuwe Franse grondwet de huidige gebeurtenissen in Frankrijk met het aan de macht komen van Hitler.

Nog erger maakt de Russische premier het als hij waagt te spreken van het feit, "dat de plannen voor de instelling van een dictatuur, uit te oefenen door een man, ten doel hebben de rol van het parlement uit te schakelen en een bewind van terreur en represailles te vestigen".

De verklaring, "dat de werkende klasse wordt beroofd van haar ·sociale zekerheid en er een complot is gevormd tegen de democrati- sche organisaties" doet ten slotte de deur wel dicht.

Het beoordelen van de situatie in Frankrijk is allerminst eenvoudig. Maar de krokodillen- tranen van Chroestsjev over het om hals brengen van de Franse democratie doen in één woord belachelijk aan. Als de Russische leider dan per sé een vergelijking met Hitier wil trek- ken, dan willen wij echter wel in zoverre met hem meegaan, dat de sowjet-russen zich blijk- baar als even slechte psychologen ontpoppen als destijds nazi-Duitsland. Welk een indruk men met een dergelijke dwaze en onoprechte verklaring in het Westen en in het bijzonder in Frankrijk denkt te maken is dan ook allerminst duidelijk.

Lef (ll)

Op ons bureau verschijnt regelmatig een tijdschrift van het Gezantschap te Den Haag van Tsjechoslowakije, dat de naam Tsjechoslowakije draagt.

Het is doorgaans even fraai met foto's ge- illustreerd als de inhoud eenzijdig is.

Deze week evenwel sloot men er een geschrift in onder de naam "De twintigste verjaardag van het Noodlottige Verraad 1938-1958".

Hiermee is uiteraard bedoeld het verraad van de Hitlerbenden, die het Tsjechische volk overweldigden en het van zijn vrijheid beroof- den.

Het is wel brutaal deze dingen in herinne- ring te brengen, terwijl thans het communisme het land van de onvergetelijke oud-president Benesj op soortgelijke wijze van zijn vrijheid heeft beroofd.

Ook hier geldt de vraag, wat men met een dergelijke verdraaide propaganda denkt te be-

reiken. ·

Kleine bezitters rode lap voor socialistische stier

Volgens een verslag, dat wij in Het Vrije Volk aantroffen, heeft het socialistische Tweede Kamerlid, de heer J. Bommer op het jaarlijkse congres van de Nationale Wo- ningraad verklaard, het vooroorlogse systeem van woningexploitatie door voornamelijk kleine huizenbezitters als een gevaar voor de volkshuisvesting te achten.

Volgens een verslag over dezelfde bijeenkomst in De Telegraaf zou de heer Bommer voorts nog hebben gezegd, dat "overheid er- tegen moet waken, dat te veel mensen wonin- gen kopen om aan de woningnood te ontsnap·

pen. Dit houdt het gevaar in, dat opnieuw par·

ticuliere huiseigenaren ontstaan, zoals voor de oorlog het geval was".

Welnu, deze verklaring laat niets aan dui- delijkheid te wensen over. Zij is in haar felheid en eenzijdigheid zo ontstellend, dat we haar maar niet van verder commentaar zullen voor·

zien.

Wij kunnen de heer Bommer slechts dank- baar zijn, dat we door zijn uitlatingen er nog eens worden herinnerd waar we aan toe zijn als de socialisten het voor het zeggen hadden.

Ook de arbeiders, die een spaarduitje achter de hand hebben weten in elk geval, dat zij het maar niet in een huisje moeten beleggen. Dan maar liever niet aan de woningnood ontsnap- pen!

De verkiezingsstrijd in Frankrijk is, althans in eerste instantie gestreden. Nu rest nog het straatbeeld, waarin ook thans nog het ,ja" kennelijk domineert.

(4)

V.RIJHEJD EN DEMOCRATIE

Coöperaties en Vennootschapsbelasting

Een vriendschappelijke gedachtenwisseling

In ons blad van 20 september j.l. gaf het lid van de Tweede Kamer, mr. H. F.

v a n L e e u w e n, zijn persoonlijke visie op het vraagstuk van de coöperatif>S en de ''ennootschapsbelasting.

Naar aanleiding van dit artikel schrijft ons thans een andere g·eestvel'\l,'ant, de heer J. H o m a n, te Assen, lid van Gedeputeerde Staten van Drenthe:

Het artikel "Coöperaties en vennootschapsbelasting" in ons weekblad ''an 20 september j.l. geeft mij aanleiding tot enkele opmerkingen, die ik graag ter kennis van de lezers wil brengen.

In de eerste plaats haalt mr. Van Leeuwen een paar voorbeelden aan van be- lastingvrijdom van de Coöperaties, die zuiver theoretisch zijn eh volkomen buiten de praktische werkelijkheid staan.

Is e~ b.v. in Nederland één coöpera- tieve melkfabriek, die de haringvangst beoefent, of één coöperatieve Stroke.r- tonfabriek, die een boekdrukkerij ex- ploiteert?

Neen, daar denken deze coöperaties niet aan, omdat' dit niet hun doelstelling is.

Hun doelsteiiing is niet: op één of andere wijze geld verdienen. Hun doelstelling is de verwerking en de .a:lilet in ver- werkte vorm van de grondstof, die doo1' de leden wordt geleverd.

Op de verwerking van de grondstof is de coöp.eratie en de fabriek gebaseerd.

De door mr. van Leeuwen, aangehaal- de voorbeelden zijn volkonum gefin- geerd en staan daarom m.i. ook volk'>- men buiten de werkelijkheid.

In de tweede plaats stelt mr. v. Leeu- wen. dat zowel bij de N. V. als bij de coöperatieve vereniging de aandeelhou·

ders resp. de leden economische eigena.

ren zijn en de risico voor de onderneming dragen en hij ziet hierbij geen ver schil. Bij zijn conclusies negeert hij het wezen der coöperatie en ziet hij het grote verschil tussen de aandeelhouders var•

de N.V. en de leden van de coöperati0 volkomen over het hoofd.

De aandeelhouders van de N.V. maken hun winst op de grondstof, die zij van anderen (niet aandeelhouders) ko-

pen.

De leden van de coöperatie ontvangen de prijs, die de door hen geleverd~

grondstof, na verwerking en na aftreil van de kosten die deze verwerking me~

brengt, opbrengt.

Zodra de coöperatie winst maakt op van derden (dus niet-leden) gekocht"

gTondstof, gelijk aan de dom· de leden geleverde grondstof vervalt voor deze winst de vrijdom van belasting.

Dus zodra de coöperatie gelijksoortige handelingen verricht als de N.V. valt zij, terecht, ook in een gelijke belastinglwf- fing.

Nabetaling door de coöperatie op de geleverde grondstof is geen uitkering van winst, gemaakt op van derden ge- kochte grondstof. zoals bij winstuitke- ring aan aandeelhouders van de N. V.

wel het geva1 is.

Er is m. i. geen sprak(' van een onaar.

vaardbaar verschil in behandeling van coöperatie en N.V. als wij deze zaak ob- jectief bezien.

Maar er is een principieel verschil in wezen en doelstelling tussen de eoöpera.

tie en de onderneming· in N.V.-vorm.

UIT DE

Mr. _H. van Riel

Dat mr. Van Leeuwen deze beide vormen in hetzelfde vlak trekt is volgens mijn mening onjuist en dit leidt tot Vet"

keerde conclusies.

Ik hoop zeer. dat hij door verdere bt.·

studering en beter inzicht in deze mate.

rie zijn m.i. verkeerde gedachte zal her- zien. Wanneer hij daartoe niet. zal kunnen komen, zal het gevolg zijn, dat hij een groot aantal leden van de V.V.D., die lid zijn van de talrijke landbouw-

coöperaties in Nederland, van zich zal vervreemden of tegen zich in het harnos zal jagen. Want ik ben overtuigd, dat vrijwel geen lid of bestuurslid van een landbouwcoöperatie in Nederland, Jie deze kwestie kan beoordelen noch hun technische en juridische advis<ours het met zijn zienswijze, in bovengenoemd artikel neergelegd, eens zijn,

.r. ^Homan.

Naschrift van mr. Van LeeEwen Mr. H. F. van Leeuwen, die wij in- zage van dit tegen-betoog van de heer Homan gaven, tekent daarbij aan:

De voorbeeden hield ik grotendeels buiten de praktische werkelijkheid om het principieel denken los te maken van belangenoverwegingen. Wil men een meer realistisch voorbeeld, dan denke men aan de raffinage van ruwe Cuba-suike1·.

De inzender ziet m.i. over het hoofd, dat de doelstell.ing van een coöpem- tie ligt in het economische vlak en in- houdt het verkrijgen van baten voor de deelhebbers.

Mag ik overigens speciaal wijzen op de zinsnede in mijn artikel, waarin wordt gesteld, dat, naar de mate de waarde der door de coöperanten gele- verde grondstof een geringer aandeel heeft in de waa1·de van het eindpro- dukt, de coöperatie minder kan wor- den gezien als verlengstuk van de eigen

huishouding. Naarmate méér wo1·dt verloond en meer andere grondstof- fen van derden worden gekocht, wordt de gelijkenis m€t een N.V. groter.

Overigens wil ik opmerken, dat, voo1·

zover ik het kan zien, de nabetaling lang niet zonder meer met winst mag worden gelijkgesteld. Die mag zeker niet automatisch onder winstbegrip vallen.

Mr. H. F. van Leeuwen

PART--u:l

sprak te _Meppel

Geslaagde bijeenkomst _van de Politiek Contact Raad

longeren

Op initiatief van de Jongeren Organi- satie VrLiheid en Democratie heeft de Politiek Jongeren Contact Ra'ad op vrij.

dagavond 19 september j.l. in Meppel een bijeenkomst belegd van de Jongeren Or- ganisaties van de A.R., de C.H.U., de V.V.D., en de P.v.d.A.

Voor ieder dier organisaties behandel- de een spreker in een toespraak van ten hoogste vijftien minuten het onderwerp

"Waarom A.R., resp. C.H.U., V.V.D.

P.v.d.A.?" '

Voor de A.R.J.O.S. sprak de heer E.

van Ruller. hoofdredacteur van de Nieu- we Drentse Courant en wethouder van Groningen; voor de C.H.J.G. de heer D F. van der Mei, lid van de Tweede Ka:

mer der Staten-Generaal; voor de J.O.

V.D. de ondervoorzitter van onze Partij ons Eerste Kamerlid de heer mr. H. va~

Riel en voor de Nieuwe Koers het lid van de Tweede. Kamer, de heer F. Schu- rer.

Het openingswoord werd gesproken door ds. Sangers, directeur van de Volks.

hogeschool te Havelte.

Het was een voorrecht te constateren dat ca. 250 jongeren waren opgekome~

naar de gezellige moderne vergaderzaal van Theofilus; een prachtige opkomst, waartoe de activiteit in eigen kring van de in Drente zo bloeiende J.O.V.D. kennelijk in belangrijke mate had bijgedra- gen.

Na de pauze werden schriftelijk ge- stelde vragen beantwoord. Dank zij de welwillendheid van de andere sprekers kreeg de heer Van Riel, die om kwart over tien naar 's Gravenhage terug moest, het eerst de gelegenheid de vele vragen te beantwoorden.

Copie vuor deze rubriek te zenden naar:

M<lji!lffr. Joh. H. Springer, Alexander- etroot 16, Haarlem.

GOUDA EN GELD

Iⁿ de map waarop staat "copy weekblad" ligt nog een verslag van de vrouwengroep Gouda en om- streken over een slotbijeenkomst, die deze vrouwengroep ter afsluiting van het vorige seizoen heeft gehouden.

Door plaatsgebrek hebben wij dit verslag niet eerder in onze rubriek kunnen opnemen, wat helaas wel meer het geval is en wat vooral geen reden mag zijn, dan maar geen verslag te sturen.

Wij halen er altijd wel wat uit, wat t.z.t. te pas komt.

Dat is ook de reden, waarom wij er nu nog op terugkomen, zoals aanstonds zal blijken.

Allereerst iets over die b~ieenkomst

zelf. Een vijftigtal dames van deze vrouwengroep had gehoor gegeven aan de uitnodiging van haar presidente, mevrouw F. T. v.d. Torren-Veendorp, om bij haar in Waddinxveen in de vrije natuur de thee te gebruiken. De gebeurtenissen van de laatste w<?ken werden besproken en vooral het heug- lijke feit, dat weer een vrouw voor de V.V.D. zitting neemt in de gemeente.

Dit is mevrouw J. P. van Maaren- Kort, in Gouda vooral bekend door het vele werk, dat zij verricht in het bestuur van de Speeltuinvereniging "De Korte Akkeren".

Er was een levendige discussie over diverse onderwerpen, o.m. over het werk in de gemeenteraad.

Verder werd de voorzitster een beetje in het zonnetje gezet. (Het verhaal vermeldt niet of het hele gezelschap daar reeds in zàt; toch een belangrijk punt deze zomer).

• OKTOBER ltNI8 - PAG. ~

voor de laatste gevallen dut wij dit schrijven.

Wij vrouwen werken in de partij en voor de partij, nietwaar; het. is daarom billijk, dat de partij onzt' onkosten vergoedt, daar wij zelf geen inkomsten hebben.

Het Hoofdbestuur ziet dit ook in;

het betaalt prompt alle onkosten van ons landelijk bestuur en se<·retariaat, waarvoor· wij het H.B. op dct.e plaats nog eens hartelijk dank zegg•·n.

Het is daarmede in overeenHtemming als de Centrales de onkosten van de centrale-vertegenwoordigsters en het vrouwenwerk in die centraleR vergoe- den. In aansluiting hiermede kunnen wij wat vertellen over Zuid-Holland.

Dit omvat 4 centrales en f'r worden provinciale dagen gehouden, waarvoor een speciale commissie is ingesteld.

Voor een steunfondsje voor deze provinciale dagen nu is door alle 4 centrales een gift ineens van f 25,- gegeven. Bovendien leverde Pen be- roep op de deelneemsters aan de Pro- vinciale dag in Rotterdam J 70,- op, zodat de Prov. Commissie een potje heeft van t 170,--, een aardig rugr~e

steuntje.

Verder nam de Centrale Dordrecht het besluit om voor vrouwengroepen van tenminste 20 leden f 50,- subsidie per jaar te geven.

Verder gaand komen wij bij de afdelingen, die vriendelijk verzocht worden de plaatselijke onkosten van de V.V.D.-vrouwen te betalen.

Penningmeesters, die de geldkist wat erg stevig gesloten houden (wat overigens hun plicht is) kunnen wij her- inneren aan de propagandistische betekenis van ons werk en aan het feit, dat meer dan de helft van de kiezers vrouwen zijn.

Terugkerend naar de Goudse verslaggeefster lezen wij: "maar door ons '.Verken komen er leden bij", en dat horen wij niet alleen uit Gouda, maar ook uit andere plaatsen.

Versteviging en verspreiding van de beginselen van de V.V.D., dat is ons doel; het is billijk, dat de V.V.D. daar·

voor de kosten op zich neemt. Waarte- genover wij dan weer op ons nemen, onze taak naar onze beste krachten te vervullen. .J. H. s.

NATIONALE VROUWENRAAD

Mevrouw v.d. Torren vierde n.l.

juist die tijd haar 60ste verjaardag. De Nationale Vrou•,vcnraad viet·t Hoewel laat, feliciteren wij haar daarop woensdag 29 oktober zijn 60- mee nog hartelijk en wij hopen, dat de jarig bestaan met een bijeenkomst in V.V.D. nog lang van haar verdienste- het Gebouw voor Kunsten en Weten- lijk werk mag profiteren. schappen te Utrecht.

"Een en ander buiten de partijkas Deze bijeenkomst is toegankelijk om" schrijft de verslaggeefster na- voo: leden van de aangesloten ver- drukkelijk. En nu komen wij aan het enigingen. Het voorlopig programma punt waarom het gaat: de kas. vermeldt naast verschillende redevoe-

Deze vrouwengroep krijgt van dè ringen een lunch, een show van Ne- Goudse partij-afdeling f 100,- en van derlandse klederdrachten uit het de centrale f 25,- per jaar, dit laatste Openluchtmuseum te Arnhem en een naar wij vermoeden om het regionale diner in Hotel Noord-Brabant.

werk, dat de Goudse vrouwengroep Vrouwelijke V. V.D.-leden, die de bij-

ook doet. eenkomst willen bijwonen, kunnen een

De geldkwestie wordt overal ver- inschrijfformulier aanvragen bij het schillend opgelost, maar soms hele· Secretariaat van de N.V.R., van Alke- rnaai niet opgelost en het is vooral m:tdelaan 570, Den Haag. E. v.-S.

\ . . . - - - · - - · · · - · - - - - ^...)

Breed gespreid bleek de politieke be- langstelling van de Meppeler jeugd wel te zijn. De aanwezigen wilden van alles weten over de houding van de V. V.D. ten opzichte van de maatschappelijk minder goed bedeelden bijvoorbeeld - de for- mulering van dit vragencomplex gaf aanleiding tot de veronderstelling, dat de weetgierigen uit de hoek van de Nieuwe Koers kwamen - terwijl de J.O.V.D.ers bijzonder waren geïnteres- seerd in het standpunt van de Partij te- genover de nieuwe begroting,

Een enkele maal kwam het tot levendige gedachtenwisselingen tussen de in- leiders onderling.

De J.O.V.D. in Meppel en omstr<·ken leverde een mooie constructieve bijdrage tot de politieke meningsvorllling onder de a.s. kiezers.

Ons Kamerlid mr. Toxopeus sprak te Puttershoek

Op dinsdag 23 september werd door de afdeling Putterahoek een voordracht- avond georganiseerd in de Posthoorn met als. spreker mr. Tpxopeus, die sprak over het onderwerp: "Hoe werkt de V.V.D. in ons parlementair stelsel." De heer Toxopeus wist op vlotte en boeien- de wijze het werk van de V.V.D. in het parlement. voornamelijk in de Tweede Kamer te belichten. Iedereen was het er dan ook over eens een welbestede avond te hebben gehad,

Bijeenkomst raadsleden uit de Kring Kennemerland

In het nummer van zaterdag 27 sep- t<>mber van ons blad werd op pagina 3 onderaan een oven:icbt opgenomen va.n 1le door de Verenigiitg van Staten- en Raadsleden in de komende maanden te houden blieeukomsten,

Daarbti werd nGg niet vermeld een vergadering van de gemeenteraadsle!len uit de Kring KennemePland, welke zal worden gehouden op donderdag 16 okto·

her a.s.. om 20 uur in een van de zalen van Restaurant Brinkman, Grote Markt te Haarlem.

Voor de vergadering np dins!la.g U oktober a.s. te Alkmaar z\in derha.lvé de raadsleden uit de Kri~ Kf'nnemerland niet uitgenodigd,

ALGEMEEN SECRETARIAAT V.V.D.

Koninginnegracht 61 's-Gravenhage

Tel. 01700 • 111768. 114375 Giro 67880