door onze politieke redacteur A. W. Abspoel
I
• 14 november, Hilversum (19.20-19.30 uur)
• 25 november, Hilversum 11 (18.19-18.29 uur)
• 20 november, Nederland (18.40-18.50 uur)
Redactie verhuist
Het adres van de centrale redactie van Vrijheid en Demo- cratie wordt per 20 november a.s.:
PIETER DE HOOGH- LAAN 87 HILVERSUM
de adressen van de abonne·
menten-administratie en van de advertentie-exploitatie blijven onveranderd (zie pagina 5).
De VVD is bewust zelfstandig de ver- kiezingsstrijd ingegaan, zonder afspra- ken vooraf met ande1·en. Wat zij voor- staat kan iedere kiezer die een krant leest en radio of televisie volgt, bekend zijn. Aanvoerder Wiegel van lijst 3 steekt het bepaald niet onder stoelen en banken en in ons urgentieprogt·amma staat het met zoveel woorden: ,.Wij wensen na de verkiezingen herstel van de samenwerking tussen de partijen, die in 1971 samen een kabinet vormden, en wijzen deelneming van de Partij van de Arbeid aan een kabinet af".
Dat is (opnieuw) de bijdrage van de VVD aan de duidelijkheid in de politiek, waar men - terecht - om vraagt. He- laas durven de confessionelen (met uit- zondering van mr. Biesheuvel persoon- lijk) ook dit maal weer die duidelijkheid niet aan. Ook in het soort gezamenlijk manifest, dat het in de prullemand ver- dwenen ontwerp verkiezingsprogram Steenkamp-Van Agt moet vervangen, wordt geen duidelijke keuze gedaan.
Verscheidene figuren in KVP en ARP, onder wie ook nummer twee van de an- ti-revolutionaire lijst, mr. Aantjes, thans nog voorzitter van de Kamerfrac- tie, houden ondanks alle affront van die zijde, nog steeds één oog gericht op de Partij van de Arbeid. En tijdens de op- gewonden taferelen in de vergadering van de KVP-partijraad van jl. zaterdag
(4 november) werd slechts onder grote druk van het partijbestuur een prak- tisch tegen de gedachte van een nieuw vijf-partijenkabinet gerichte motie van de radicaal-Beugels ten slotte met 28 tegen 43 stemmen verworpen.
Meer dan ooit is het dan ook noodza- kelijk dat allen, die het optreden na de verkiezingen van een door de socialisten
· geleid en beheerst kabinet willen voor- komen, hun stem n i e t uitbrengen op tweeslachtige partijen, maar op hen, die zich in dezen volstrekt duidelijk hebben uitgesproken. Voor ons propaganda-ap- paraat is thans dan ook iedere mogelijk nog aanwezige politieke rem vervallen.
In alle gebieden waar vanouds veel con- fessionele kiezers wonen en met name in het· ,.katholieke zuiden" zal die kie- zers, die met ons ,.Den Uyl uit het Cats- huis" willen houden en de liberalen weer in het kabinet willen hebben, keihard moeten worden duidelijk gemaakt, dat zij dat alleen en uitsluitend kunnen be- reiken door de VVD te versterken en hun stem op onze lijst uit te brengen.
De voortekenen zijn er, dat die ver- sterking van de VVD in de lucht zit.
Onze verkiezingsvergaderingen in het land zijn drukker dan ooit bezocht (Groningen, Den Haag, e.a.). De laatste tot nu toe bekende opiniepeilingen zijn bovendien in ons voordeel omgeslagen.
Een in opdracht van Het Parool inge- steld onderzoek leverde 12 pct. der stemmen voor ons op en een enquête in opdracht van de Avro zelfs 13,9 pct. We hebben daaraan in de rubriek .,Onder de Loep" nog wat nadere aandacht gewijd.
Ook wie - terecht - aan dergelijke onderzoekingen slechts beperkte waarde toekent, zal toch niet kunnen ontkennen dat goede peil-resultaten in ieder geval prettiger zijn en psychologisch ook gunstiger zullen werken dan ongunstige resultaten.
Inmiddels is men het in het sociaal- economische overleg nu toch wel eens geworden over een ,,centraal akkoord"
(een fijne nuance t.o.v. ,.sociaal con- tract''), waarbij nu ook de heer Groene- velt zich voorwaardelijk, namelijk met een ,.openbreek-clausule" voor een be- paalde situatie, onder druk van de ove·
rige bonden en bestuurders, heeft neer- gelegd. De heer Wiegel noemde het toen juist bereikte compromis in zijn Haagse
Al een heleboel trouwe vrienden en vriendinnen hebben op mijn oproep in het verkiezingsnummer gereageerd door geld te storten op de giro of 'groen- tjes' van de bank te zenden. Helaas is het niet moge- lijk iedereen persoonlijk te bedanken. Een uitzonde- ring wil ik maken voor de afdeling Helmond, die
f 750 stuurde en voor de afdelingen Dwingelo en Anlo, die ieder f l 00 in het verkiezingsfonds stortten.
Deze drie afdelingen en al degenen die anoniem zullen blijven: hartelijk dank voor de spontane bij- dragen!
In de verkiezingsstrijd zijn de goede argumenten die wij hebben natuurlijk veel belangrijker dan guldens. Maar ja, het ver.spreiden van die argumenten kost nu eenmaal geld, veel geld. Daarom moet ik nog- maals een ernstig beroep op u doen:
steun ons verkiezingsfon s
Wij moeten mede door folders, advertenties etc. de kiezers oproepen op de VVD te stemmen. Ik zou wel iedereen willen toeroepen: "als je wilt dat er in dit land goed geregeerd wordt, geef ons dan de kans!"
Uw bijdragen zien wii graag tegemoet op
POSTGIRO 67880
ten name van VVD, 's·Gravenhage. Uw 'groentjes' ontvangen wij graag op het algemeen secretariaat van de VVD, Koninginnegracht 57 te 's-Gravenhage.
Geeft u een beetje geld, dan zullen wij er met zijn allen hard aan werken.
verkiezingsrede voor een duizendkoppig publiek vorige week donderdag .,op de rand van het aanvaardbare", maar: "be- ter een nog juist aanvaardbaar akkoord dan geen akkoord".
Ook de Nederlandse pers bleek deze gematigd optimistische visie in grote meerderheid te delen. Zo achtte 1\TRC- Handelsblad, nu de dreiging van een ,.neen" van de Industriebond NVV is weggevallen en ook het gevaar van een alternatief eîsenpaltket met veel hogere kosten, is voorkomen, toch de weg vrij gemaakt voor een wat gunstiger ont- .wikkeling van lonen en p1•ijzen in 1973.
Het Algemeen Dagblad en Het Vader- land stelden als winstpunt voorop, dat de rust aan het loonfront voorlopig is gegarandeerd en dat het Kabinet-Bies- heuvel er ten slotte toch nog in is ge- slaagd, een centraal contract te krijgen.
De Telegraaf zag voordien reeds drei- gend een "desastreuze inflatie" op het spel staan en begroette het centraal ak- koord als tenminste een belangrijke stap in de goede richting. En Het Pa- rool meende dat men kan zeg·gen dat een beperkte inflatiebestrijding in elk geval beter is dan helemaal geen infla- tiebestrijding. Hier was de prijs van het akkoord naar de mening van het blad niet te hoog, want a1s er geen overeen- stemming was bereikt, zouden de gevol- gen voor het loon- en prijsfront van
H. VAN SOMEREN, voorzitter
1973 in het geheel niet te overzien zijn
geweest. .
Met het Algemeen Dagblad zijn we het ondertussen eens, dat straks nog be- langrijk zal zijn, wie de nieuwe voorzit- ter van het NVV en voor de naaste toekomst de eerste onderhandelaar van de vakbeweging in het overleg met ka- binet en werkgevers zal worden. Met een man, die de taktiek van. de afgetre- den voorzitter Ter Heide voorstaat, valt redelijk te praten en kunnen zaken wor- den gedaan. Een figuur met de instel- ling van een Groenevelt zou rampzalig zijn.
Zo is het inderdaad. En we zouden daaraan willen toevoegen, dat het goed zou zijn als de Nederlandse kiezers door hun stem duidelijk zouden maken, dat het Nederlandse volk niet voor de ramp- zalige klassenstrijd, maar voor het re- delijk overleg en voor evolutionaire ont- wikkelingen kiest. Dan zal men echter niet moeten kiezen voor een door nieuw- links beheerste PvdA en haar aanhang- sels als D'66 en PPR, noch voor de al- tijd slagen om de arm houdende confes- sionelen. Men zal dan moeten kiezen voor de VVD, die niemand in het onze- kere laat omtrent het doel waarnaar zij streeft en omtrent de middelen der par- lementaire democratie die zij daarbij, zonder geknoei aan de spelregels, wenst te blijven toepassen.
veertiendaagse uitgave van de volkspartij voor vrijheid en democratie nummer 1074 10 november 1971
Emmen heeft HTS nodig
Verkiezings·
bijeenkomsten
De provincie Drenthe mag dan de naar rust en ontspanning zoekende re- creant zo ongeveer van alles te bieden hebben, het is helaas niet zo dat ook op ander terrein de voorzieningen optimaal zijn. Nemen· we het onderwijs maar.
Drenthe is de enige provincie die niet de beschikking heeft over een hogere tech- nische school. Goedwillende mensen zijn nu al zo'n jaar of tien bezig een derge- lijke school in Drenthe gerealiseerd te krijgen, maar al die pogingen zijn tot op heden op niets uitgelopen.
Met de eventuele komst van een ge- deelte van het departement van defensie naar :Emmen is deze HTS-zaak plotse- ling weer zeer actueel geworden. Mr. J.
W. Boonk, voorzitter van de VVD-frac- tie in de Provinciale Staten van Dren- the, huldigt het standpunt, dat het best plezierig is dienstencentra te verplaat- sen van Den Haag naar Drenthe, maar dat er dan ook allerlei voorzieningen zullen moeten worden getroffen. Ook ten aanzien van het onderwijs en der- halve zal de hogere technische school, vindt hij, er ook moeten komen. In Em- men, want de Drenthen zijn 't wel met elkaar eens; dat moet de vestigings- plaats worden.
De heer Boonk: "Verhuizing van een
10 november
• Minister H. J. de Koster voor staten- centrale Emmen.
• Mevrouw mr. E. Veder-Smit te Bergum. Forum.
• H. P. H. Waalkens voor afdeling Ifoogezand-Sappemeer. Hotel "Strti- ve".· Noorderstraat 103, Sappemeer, 20.30 uur.
• A. J. Evenhuis te Meppel. Politiek café.
13 november
• Drs. L. Hilarides te Joure (voor afd.
Hasterland. Hotel v. Terwisga, 20.00 uur).
• Mevrouw H. van Someren-Downer en ir. D. S. Tuijnman voor statencen- trale Franeker.
trale Franeker. Hotel De Koornbeurs te Franeker, 20.00 uur. ·
• Mevrouw mr. E. Veder-Smit. Afde- ling Terschelling.
14 november
• Staatssecretaris H. J. L. Vonhoff.
Ondercentrale Veenkoloniën. Hotel Veenlust, Beneden Oesterdiep 13, 20.00 uur.
staatssecretaris Vonhoff
• Mevrouw mr. E. Veder-Smit. Rijks- scholengemeenschap te Oosterwold
• Ir. D. S. Tuijnman voor statencentra- le Assen.~· Ontmoetingscentrum De Kolk, 20.00 uur.
• Drs. Th. H. Joekes te Groningen.
RK studentenver. Albertus Magrms, Brugstraat 8, 20.00 uur. (Forum met o.a. de h~ren Andriessen, Frans- sen en Engw1rda).
15 november
• Staatssecretaris H. J. L. Vonhoff.
Ondercentrale Westerkwartier.
··~
gedeelte van het defensieapparaat naar Emmen zal zonder enige twijfel beteke- nen dat er economisch gezien opnieuw vooruitgang zal komen. Ik hoop dan evenwel dat dit ook zal betekenen, dat er ten aanzien van het onderwijs in Drenthe meer mogelijkheden zullen ko- men. Je kunt het de ambtenaren die zul- len moeten verhuizen, niet aandoen, dat er voor hun kinderen in Emmen onvol- doende onderwijsmogelijkheden zijn.
Dan is het ook niet aantrekkelijk om uit Den Haag te vertrekken. Als het streven van de regering erop gericht is om van Emmen een groeipool te maken, dan zal de regering ook moeten zorgen voor allerlei voorzieningen, die het voor de ambtenaren aantrekkelijk zullen moeten maken te verhuizen.
De VVD-fractie in de Provinciale Sta- ten van Drenthe is van mening, dat het onderwijs onder die voorzieningen be- hoort te vallen. We zijn nou al zo'n tien jaar bezig met het van de grond krijgen van een hogere technische school. ledere keer krijgen we van het ministerie te horen dat Drenthe niet voldoet aan de normen ten aanzien van het aantal leer- lingen voor een dergelijke school. Als ik nu hoor dat een gedeelte van defensie naar Emmen zal gaan, meen ik dat vóór
mr. dr.
C. Berkhouwer 16 november
• Mr. dr. C. Berkhouwer te Koudum.
Voor Zuidwesthoek, 20.00 uur.
• A. J. Evenhuis, Politiek café, Hooge- veen.
17 november
• L. M. de Beer te Ooststellingwerf.
Debat met PSP.
20 november
• Mr. H. van Riet te Hoogeveen. Hotel Homan, 20.00 uur. •
• Minister H. J. de Koster en mevrouw mr. E. Veder-Smit te Paterswolde.
Vrouwen in VVD.
• Drs. J. F. Scherpenhuizen te Hooge- zand. Forum voor jongeren. Aletta Jacobs Scholengemeenschap, 20.00 uur.
21 november .
• Minister H. J. de Koster te Gro- ningen. Het Tehuis, 20.00 uur.
• Mr. dr. C. Berkhouwer te Heeren- veen. Motel 20.00 uur.
21 november
• Mevrouw mr. E. Veder-Smit te Delf- zijl. Forum met dr. A. Vondeling, mej. mr. A. Goudsmit, Fré Mefs e.a.
22 november
• Mr. H.E. Koning te Haren.
Friesch Groningsche Hypotheekbank N.V.
pandbrieven
een VP.ilige belegging met zeer hoog rendement
die verhuizing een feit zal zijn, die ho- gere technische school er al moet staan.
Ook ten aanzien van het onderw.ijs moet je de mensen toch in de gelegenheid stellen een zo ruim mogelijke keuze te doen."
Rechtszekerheid
Provinciale Staten van Drenthe heb- ben een commissie uit hun midden be- last met het onderzoeken van klachten van de burgers over het doen en laten van het provinciale bestuur. De commis- s1e, ontstaan uit het streven naar een zo groot mogelijke rechtszekerheid voor de burger, behandelt alleen klachten die het provinciaal beleid raken.
In de commissie hebben ook twee le- den van de VVD-statenfractie zitting, te weten fractie-voorzitter mr. J. w.
Boonk en R. S. Hofstee Holtrop. Vraag aan de heer Boonk: zijn er wel eens klachten bij de commissie binnengeko- men? "Voorzover mij bekend, is er nim- mer een klacht van een burger over het provinciaal beleid binnengekomen. Dat verbaast mij ook niet, omdat ik de over- _tuiging heb, dat de mensen hier in
Drenthe de weg naar de provinciale overheid wel weten te vinden, als ze klachten hebben", aldus de heer Boonk.
23 november
• Minister H. Langman te Drachten.
De Lawei. 20.00 uur. (Voor kamer- centrale Leeuwarden Onderwerp:
Nota Noord-Nederland.)
• Mevrouw mr. E. Veder-Smit te Wei- durn (Forum, Debat met o.a. dr. A.
Vondeling).
24 november
• Staatssecretaris J. G. Rietkerk te Emmen.
• Ir. D. S. Tui!nman te Haren.
ir. D. S. Tuynman
• H. P. H. Waalkeus te Warffum. Li- berale sociëteit.
• H. P. H. Waalkeus te Leeuwarden.
Stedelijk gymnasium. Debat met he- ren Vondeling en Tilanus, 14.30 uur.
• Drs. J. F. Scherpenhuizen te Win- schoten. JOVD.
drs. J. F.
Scherpenhui zen
• Drs. J. F. Scherpenhuizen te Gronin- gen (MEAO's ochtends).
27 november
• Drs. L. Hilarides te Menaldum. (Voor afd. Menuatdumadeet. ,,De.-"Weme"
20.00 uur).
Zie voor nota over
Friese taalpolitiek pagina l l
/---
Bestuursmutaties
GRONINGEN. - Het bestuur van de afdeling Groningen ziet er in zijn nieu- we samenstelling als volgt uit: drs. J. F.
Scherpenhuizen, voorzitter, mevrouw H.
A. M. Mulkens - Harmeijer, secretares- se, J. J. J. Jacob, penningmeester, M. H.
A. Lahaye, vice-voorzitter, mevr. mr. A.
Nieuwenhuis - Nagtglas Boot, tweede secretaresse' en mej. R. M. Klasen, en de heren G. J. Alfing, J. B. Eenhoorn, dr.
E. D. Eggink, J. S. H. Huizing, ir. R.
Reuderink en M. de Witt, leden.
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
De VVD 1n • het parlement
In deze rubriek geeft onze Haagse medewerker J. E. v. d. Wielen een samenvatting van de activiteiten van de VVD-fractie in het parlement.
Hij kan natuurlijk slechts beknopt melding maken van de liberale bijdrage aan de vele debatten en hij zal ook niet aan alles aandacht kunnen besteden.
Wie méér wenst te weten over de standpunten die de VVD in het parle- ment heeft ingenomen of over de vragen, die de liberale Kamerled!!n aan de regering stelden, kan terecht bij het sécretariaat van de VVD-fractie in de Tweede Kamer, Binnenhof 1-A, Den Haag, telefoon 070-61 49 11.
Prikkels
• Uit een hoofdartikel in Basis, tweewekelijks orgaan van de Stichting Geestelijke Weerbaar- heid: "De enige partij die weinig interne moeilijkheden schijnt te hebben, is de VVD. De nieuwe lei- der van de Tweede-Kamerfractie van de VVD, tevens lijstaanvoer- der de heer Wiegel (de jongste onder zijns gelijken) blijkt lang niet onverdienstelijk te kunnen manoeuvreren".
• Uit een bespreking in Trouw van het vierde deel van het boek van dr. L. de Jong, Het Konink·
rijk der Nederlanden in de Twee·
de Wereldoorlog: "Grote bewon-
dering legt De Jong aan de dag voor liberalen als Cleveringa en Telders. De laatste was niet al- leen voorzitter van de Liberale Staatspartij, maar ook een princi- pieel denkend jurist met een grote persoonlijke moed".
• Het vroegere socialistische Ka- merlid de heer J. H. Scheps in Accent: "Er blijven eigenlijk maar twee (partijen) over, die ernstig te nemen zijn en wel DS'70 en de VVD. Zij zijn duidelijk en dat is heel wat":
e Uit een artikel in De Tijd over de heer Arie Groenevelt: "De pu- blièke opinie: dat zijn de heren Wiegel, Berkhouwer en Van Riel".
e Mr. J. J. Vis in NRCjHandels- blad: "Het werknemersfront Is zo verdeeld, dat er geen stemadvies
·af kon. Zelfs het NVV, vroeger door personele unies verbonden met de PvdA, moet zich in stil- zwijgen hullen, want heel wat le- den hebben voorkeur voor andere partijen (DS'70, CPN, VVD)."
Alvorens de leden de gelegenheid te bieden op verkiezingspact te gaan - voor zover daarmee al niet begonnen - heeft de Tweede Kamer in de afgelopen weken een groot aantal wetsontwerpen afgedaan en ook enige begrotingen.
Donderdag 2 november jl. was men voor- lopig voor het laatst in oude samenstel- ling bijeen.
Het kon niet anders of bij de meeste discussies heeft de politieke ontwikke- ling een niet onbelangrijke rol gespeeld, waarbij de regeringsfracties de opposi- tie flink partij hebben gegeven. Dat kwam goed tot uiting bij de bespreking van het dekkingsplan, waarin de rege- ring overigens als uitvloeisel van het sociaal overleg nog een aantal wijzigin- gen had aangebracht.
Voor de VVD heeft hierbij de heer Koning het woord gevoerd. Onze verte- genwoordiger kon daarbij niet nalaten de PvdA te hekelen over haar houding ten aanzien van de inflatiecorrectie, her- innerend aan hetgeen daarover in het
verleden door socialisten was opgemerkt (de heer Peschar bijv. sprak indertijd over "stiekeme diefstal"). Zeer nadruk- kelijk stelde de heer Koning, dat Neder- land in de komende jaren de belasting- druk in de hand moet houden, vooral met het oog op de werkgelegenheid en de inflatie. Hij noemde het onverant- woord, dat er politieke partijen zijn, die voor allerlei voorzieningen de uitgaven sterk willen verhogen en dat dan door belangrijke verhoging van de belasting- druk. De stabilisatie van de belasting- druk is gewoon noodzakelijk, ook al zal voor zaken als milieu-zorg en parke- ren druk op de individuele burger gelegd moeten worden. De heer Koning verzet- te zich tegen verdere verhoging van de vennootschapsbelasting dan de regering al had voorgesteld en hij verdedigde het standpunt ten aanzien van de defensie- uitgaven.
Spaarloon
Behalve het dekkingsplan .. had de Tweede Kamer ook verscheidene wets- ontwerpen in het sociaal-economisch-fi- nanciële vlak te behandelen. Het voor- stel tot intrekking van de Algemene premiespaarwet kon de instemming van drs. Van Aardenne wegdragen, maar hij wees er wel op, dat hierbij geen oplos- sing is gevonden voor de zelfstandigen.
Akkoord kon hij ook gaan met het wetsontwerp inzake invoering van spaarloon en met dat tot wijziging van de Wet bezitvormingsfonds.
De heer Van Aardenne stond overi- gens wel kritisch tegenover de vraag of het spaarloon wel uit de ruimte betaald moet worden. Als dat niet zo is, werkt het weer inflatoir. Het belang van het spaarloon ligt niet in het macro-econo- · mische vlak, maar in het vlak van de bezitsvorming. Vandaar dat de heer Van Aardenne mede-ondertekende een amen- , dement om bij verwerving van een
eigen woning deblokkering van het spaarloon mogelijk te maken. Een meerderheid van de Kamer beeft zich met dit amendement verenigd.
Ook met de voorgestelde wijziging van o.m. de AOW en A WW kon drs.
Van Aardenne akkoord gaan. Hij juich- te deze structurele wijziging toe, omdat de VVD hiermee een van haar urgentie- punten zag gehonoreerd. Lof daarom voor onze liberale staatssecretaris Riet- kerk.
In hetzelfde pakket zat ook de inte- rimvoorziening financiële tegemoetko- ming ten behoeve van partieël leërplich- tige kinderen. De heer Van Aardenne was het er volkomen mee eens, dat er iets voor de werkende jeugd op dit ter- rein wordt gedaan. Overigens naar zijn mening nog geen afdoende regeling en daarom beschouwde hij dit w.o. maar als een noodverband.
In het financieel-economische vlak be- handelde de Tweede Kamer verder o.a.
het wetsontwerp goedkeuring en uitvoe- ring van het Beneluxverdrag tot unifi- catie van accijnzen en de wijziging van de wet op het Rijkswegenfonds. Mr.
PortheiDe zei verheugd te zijn, dat de harmonisatie eindelijk een feit wordt, maar met de gevolgde procedure was hij niet gelukkig; evenmin met het feit, dat de overeenkomst ontsnappingsclau- sules bevat en de harmonisatie ver- traagd wordt uitgevoerd voor een aan- tal produkten. Mr. Portheïne toonde zich erkentelijk m.b.t. het bier, maar de situatie voor de frisdranken noemde hij weinig verkwikkend. Moeilijkheden
· achtte hij ook aanwezig met de accijn- zen op minerale oliën. Hier speelt nl. de concurrentie met aardgas een rol. Maar hij was weer wel erkentelijk voor de
:Jelangrijke tegemoetkoming aan de glas- tuinbouw.
Taxi's
Met het Beneluxverdrag werd tegelijk het wetsontwerp inzake wijziging van de wet op het Rijkswegenfonds behan- deld. Hierbij voerde voor de VVD-frac- tie Mr.- Koning het woord, die het amen- dement van de regeringspartijen verde- digde om de dieselopslag voor de taxi's te doen vervallen; een amendement, dat werd aangenomen. De druk op de ex- ploitatiekosten van taxi's werd overi- gens ook nog langs andere weg verlicht.
Alvorens over te stappen naar de be- grotingsbehandeling nog een paar korte notities. Bij de discussie over de rege- ling· van het financieel statuut van het Koninklijk Huis heeft mr. Kappeyne het woord gevoerd. Zij sprak verder bij de nieuwe regeling van de uitkering aan oorlogsslachtoffers, een onderwerp, dat de Kamer al menig keer had bezig ge- houden en dat thans eindelijk door de regering op redelijk bevredigende wijze is opgelost.
Over het wetsontwerp verhoging school- en cursusgeld sprak mevr. Smit- Kroes, die in het voorstel een visie-filo- sofie miste. Nu ademt het voorstel een opportunistische geest, zei zij. Boven- dien twijfelde onze afgevaardigde aan de doelmatigheid van het wetsontwerp.
Mevr. Smit-Kroes wees er nog eens op, dat toegankelijkheid van het onderwijs en het maatschappelijk belang daarvan in de ogen van de VVD een ·vaststelling van prioriteiten vereisen. In dit ver- band somde zij verschillende bezwaren op, die aan de voorgestelde regeling kle- ven. De externe democratisering komt in gevaar, zo betoogde zij. Er is thans nog steeds geen open stelsel van onder- wijs met mogelijkheden voor onbelem- merde ontplooiing volgens beste kunnen.
terwijl de VVD daar juist naar streeft.
Externe democratisering wordt alleen bereikt wanneer ~ij het voortgezet on- derwijs in beginsel ontkoppelen van de bereidheid van de ouders een bijdrage voor het voortgezet onderwijs van een kind te leveren.
Komen we thans tot de begrotingsbe- handeling.
Binnenlandse zaken
Bij de behandeling van deze be- groting voerde drs. Van Aarden- ne het woord. Nog steeds was hem de organisatie niet duidelijk van de institu- ten tot herwaardering van de overheids- uitgaven. Niet minder dan drie departe- menten houden zich daarmee bezig, maar het kwam onze afgevaardigde toch wel zeer wenselijk voor, dat hier nu eerst wordt gecoördineerd en gereor·.
ganiseerd. De kwestie van de meest ef- fectieve taakvervulling is, naar zijn me- ning, ook in belangrijke mate aan de orde bij de gewestvorming. We kunnen ons de luxe van een inefficiënte · be- - stuursorganisatie en topzware en on- doorziëhtige constructies niet meer ver- oorloven.
Ten aanzien van de gemeenten stelde de heer Van Aardenne, dat voor hem geen ·axioma is, dat als de rijksuitga- ven met 5 pct. als norm stijgen, deze norm ook voor de gemeenten zou moe- ten gelden ... /oor het rijk geldt overi- gens thans een stijging met 8,4 pct.
Moet er bij de gemeenten bij, dan zal er bij het Rijk eenzelfde percentage af moeten. Het heeft geen zin daar omheen te draaien; met tekorten in het gemeen- tefonds schieten we niets op. Intussen liet de heer Van Aardenne er geen mis- verstand over bestaan, dat op tal van terreinen de financiële verhouding met het rijk aan verbetering toe is. Er zijn de laatste tijd zekere verschijnselen, die duidelijk, met name in de middelgrote en grote gemeenten, wijzen op afnemen van bestuurbaarheid, zo betoogde drs.
Van Aardenne verder.
Voorts vroeg onze afgevaardigde aan- dacht voor de (financiële) positie van raadsleden en wethouders. Past. men voor de laatste categorie geen adequate honorering toe, dan is het gevaar le- vensgroot aanwezig, dat men niet de juiste bestuurders krijgt. Andere onder- werpen, die de aandacht van de heer Van Aardenne kregen, waren het pen- sioenverhaal voor ambtenaren en de be- loning bij de politie. Bij de politie plaatste onze afgevaardigde een kantte- kening bij de demonstratie van politie- personeel in Den Haag. Hij noemde het optreden hierbij de politie onwaardig.
Hij vroeg om een onderzoek, hetgeen
vrijdag 10 november 1972 - 3
hem door de bewindsman -mr. Geert- aerna - werd toegezegd.
Justitie
De begroting van Justitie bracht mr.
Geurtsen op het spreekgestoelte. Hij verweet minister Van Agt het gebruik van woordspelletjes; daaraan heeft heeft de Kamer niets. In dit verband herinnerde onze woordvoerder aan de
"toez~gging" van de bewindsman inzake het optreden tegen het kraken van leeg- staande panden. Hij herinnerde daaraan, omdat hij dit van groot belang acht in het kader van de handhaving van onze rechtsstaat. Kort na de begrotingsbe- handeling verenigde het kabinet zich met een desbetreffend wetsontwerp. Be- drijfsbezetting en het gebeurde in de Rotterdamse Afrikaanderbuurt waren andere onderwerpen, die mr. Geurtsen aan de orde stelde. Democratie ken- merkt zich door verdraagzaamheid. Dat is niet een over je heen laten lopen, maar wel een je verdiepen in wat een ander beweegt. Het is evenmin een dom- weg aan eert ander opleggen van je wil, maar het een ander mogelijk maken zijn opvattingen en zijn levenspatroon in te passen in die van de meerderheid.
Verdraagzaamheid is niet passief, maar juist actief en creatief. Zij voorkomt dat de democratie ontaardt in een soort dic- tatuur van de meerderheid, zij schept de ruimte, die ieder voor de beleving van zijn vrijheid nodig heeft. Dat is de taak van de minister van justitie. De vrijheid van de burger is niet optimaal, als hij niet ook zijn veiligheid verzekerd weet.
De zekerheid wordt aangetast als hij het gevoel krijgt machteloos te staan tegenover terreur en intimidatie. In dit verband sprak de heer Geurtsen er zijn teleurstelling over uit, dat deze Ka- mer niet toekomt aan de wetgeving te- gen luchtpiraterij.
Delentie
Voor de heer Koudijs betekende de behandeling van de Defensie-begroting zijn laatste optreden in de Kamer, waarin hij immers na de verkiezingen niet zal terugkeren. Hij kwam op voor handhaving van de defensieve kracht van de Navo, totdat betrouwbare over- eenkomsten tussen Oost en West de weg zullen hebben vrijgemaakt naar de ver- wezenlijking van een wereld· zonder oor-
log. _
Wie meent dat de basis van de weste- lijke onderhandelingspositie moet blij- ven rusten op een geloofwaardige en ef- ficil!nte staat van verdediging, moet be- denken dat wederopbouw van een ver- waarloosde defensie méér kost dan de instandhouding daarvan, meestal te laat komt en veelal mensenlevens kost.
Daarom zou de VVD het onverantwoord nalatig achten niet over te gaan tot ver- vanging van materieel, dat hoognodig aan vervanging toe is - of dat nu mo- biele luchtafweer is of tankafweer voor de landmacht, vervangbig van de Star- fighters of vervanging van de onderzee- bootbestrijdingsfregatten. De heer Koudijs sprak het vertrouwen uit, dat er na de verkiezingen een, kabinet zal komen dat onze bijdrage aan de weste- lijke verdediging op peil zal houden. en in kwaliteit zal opvoeren, ertoe bijdra- gende dat de Sowjet-Unie ons, het Wes- ten, beschouwt als een onderhandelinga- partner waarmee zij inderdaad serieus moet onderhandelen. Niet als een tegen- speler, die het uithoudingsvermogen mist of de moed niet meer kan opbren- gen.
Landbouw
De vierde begroting, die de Kamer nog vóór de verkiezingen afdeed, was die van landbouw en visserij, waarbij de heer Tuynman het woord voerde. Als één ding duidelijk is, zo merkte onze
afgevaardigd~ op, is het wel dat een goed landbouwbeleid primair een consu- mentenbelang is. Na het milieucongres in Stockholm bleek de heer Tuynman aanzienlijk minder optimistisch over de groei van de wereldvoedselproduktie in verhouding tot de groei van de wereld- bevolking. De achteruitgang van de kwaliteit van vele landbouwgronden in verscheidene landen noemde hij veront- rustend groot. Een eigen Westeuropese landbouwproduktie blijft derhalve be- langrijk. Kijkt men bovendien naar de bijdrage van de land- en tuinbouw tot }let nationaal produkt en naar een agra- rische export van rt!im tien miljard dan
VERVOLG OP PAGINA 6
JOVD-congres 1n Noordwijkerhout
door onze redacteur V. G. A. M. Hafkamp
Tijdens zijn rede op het congres van zijn organisatie dat op 4 en -5 november in "De Leeuwenhorst" in Noordwijker- hout is gehouden, heeft JOVD-voorzitter D.N.M. van Wees zijn vreugde uitge- sproken over de presentatie van het Li- beraal Manifest,· zoals dat door een aan- tal" VVD-leden is opgesteld. Hij noemde hèt manifest "een goed stuk". Met name de passage over de privacy en de be- roepsmogelijkheden als de privacy in gevaar komt of wordt aangetast, getui- gen van de ware liberale geest, vond hij.
Hij memoreerde dat in het manifest wordt gepleit op het gebied van het mi- Iièu voor dwingende randvoorwaarden, geïntegreerde wetgeving, recycling, het - stimuleren van milieuvriendelijke pro•
dukten en internationale samenwerking in EEG-verband. Hij vroeg zich af of de resolutie "Leefbaarheid" van het vorige JOVD-congres hierop invloed heeft ge- had.
... Hij maakte ook enkele kritische kant- tekeningen. Zo wordt er minder nadruk gelegd op het scheppen van betere voor- waarden voor specifiek ach,tergebleven groepen, zoals bejaarden, kleine zelf- standigen en werkende jongeren, vond
hij. "Geen van deze groepen wordt met zoveel woorden genoemd. Het Liberaal Manifest komt niet tot een integrale vi- sie op de wereldproblemen en ontkent de samenhang tussen bewapeningswed- loop, de exponentiële groei der kapi- taalsinvesteringen en de welvaartskiooi tussen arme en rijke landen. Over de gevaren van de kwalitatieve bewape- ningswedloop wordt niet gesproken.
Evenmin over een bezinning op de pro- blematiek van de economische groei.
Ten slotte wordt de problematiek van de economische groei ten ene male ont- kend en gesimplificeerd tot een probleem
van bevolkingsgroei," aldus de neer Van Wees. Het concept "Fundamentele uit- gangspunten voor een liberaal beleid"
dat de JOVD op haar congres ter spra- ke zou brengen - het kwam er door tijdgebrek niet van - is op deze punten heel wat realistischer, vond hij. Hij sprak de hoop uit dat de JOVD met die visie een positieve inbreng kan hebben bij de discussies over het liberaal mani- fest.
·De heer Van Wees bleef uiteraard ook bij de huidige politieke situatie stil- staan. Hij constateerde dat het huidige
bolwerk van de PvdA, de linkse concen- tratie, in al haar voegen kraakt. D'66 die ·in. deze concentratie de enige was die kon zorgen voor wat pluriformiteit begint duidelijk de verschijnselen te vertonen van de wurgende omklemming, waar ze zich in januari 197:1. vrijwillig voor heeft aangediend. Dit is eens en vooral duidelijk ·geworden ·tijdens het congres van de PvdA dat onlangs in Scheveningen werd gehouden. Hier vier- de Nieuw Links zijn grootste overwin- ning die het ooit heeft gehad. Het ge- lijm dat daarna nodig was om de sa- menwerking met D'66 te kunnen voort- zetten, was in mijn ogen slechts een doekje voor het bloeden", aldus de JOVD-voorzitter. "D'66 heeft zich daar- door bij Nieuw Links aangediend om te worden geëlimineerd,"
Wensenpakket
Niet alleen de verradicali!'ering en de verlinksing van de PvdA Il}~kt de link- se concentratie tot een weinig construc- tieve groepering, vond hij. "In belang- rijke mate draagt daartoe vooral bij het enorme wensenpakket dat indrukwek- kender is dan ooit te voren en het best met "sintt~rklaaswaslijst" kan worden gekarakteriseerd". •·
Hij betreurde het dat de VVD zich niet duidelijker aan de kiezer wenst te presenteren. Hij leidde dit af uit het .vrij vage en weinig zeggende urgentiepro- gramma. "Tactisch gezien zou men een dergelijk vaag stuk nog wel kunnen rechtvaardigen, omdat het bij de ko- mende onderhandelingen over een nieuw regeringsbeleid de nodige flexibiliteit geeft. Ten opzichte van de kiezer zou ik het ,echter wenselijk hebben gevonden dat een concrete en duidelijke liberale visie was gepresenteerd. Dat mag wel in deze mo~Wjl_t~ .~ijd en hoeft beslist geen
s~e~eZlJn.
Den Uyl
Gast op het congres was onder meer dts. J. den Uyl die een debat zou voeren met zijn collega fractievoorzitter van de KVP, Andriessen. Laatstgenoemde bleek verhinderd en liet zich vervangen door Kamerlid Peijnenburg. Drs. Den Uyl viel scherp uit tegen de confessionele
Verkiezingsbijeenkomsten
10 november
• L. M. de Beer te Nijmegen. Discussie met DS '70.
13 november
• Minister W. J. Geertsema te Epe.
Hotel-restaurant De Stern. 20.00 uur.
• Mevrouw drs. N. Smit-Kroes te Doetinchem. Debat met PvdA. De Sociëteit. 20.00 uur.
• Mr. F. Portheïne te Gorssel. "De Roskam". 20.00 uur.
• H. P. H. Waalkens te Zwolle. Peda- gogische Academie,
U november
• H. P. H. Waalkens te Renkum. Hotel- restaurant Campman. 20.00 tiur, 15 november
' .
• Mr. H. van Riel te Harderwijk. Hotel IJsselmeer. 20.00 uur.
16 november
• Minister H. J. de Koster te Ensche- de. Tearoom restaurant "Hermes".
Boulevard 1945 - 3, 20.00 uur.
• Mej. mr. A. Kappeyne van de Cop- pello voor afdeling Hengelo.
Minister Geertsema
18 november
Mej. mr. A Kappeyne van de Coppello
• Mevrouw drs. N. Smit-Kroes te Oosterbeek. Voor JOVD.
20 november
e Mevrouw H. van Someren-Downer en staatssecretaris J, G. Rietkerk te Arnhem. Hotel Haarhuis, 20.00 uur.
• Mr. A. Geurtsen voor afdeling Does- burg, Hummelo en Keppel.
• L. M, de Beer te Nijmegen. Scholen- gemeenschap. 13.30 uur. ·
• G. W, Keja, H. P. H. Waalkens en A. Ploeg te Wapenveld. 20.00 uur.
Dorpshuis.
21 november
• Ir. D. S. Tuijnman te Ruurlo. Hotel
"De Luüel".
• Drs. G. M. V. van Aardenne te Arn- hem. Schoolforum.
• H. P. H. Waalkens te Almelo. Suisse, 2(}.00 uur.
• Mr. J. G. Geene te Lochem. Forum.
e Staatssecretaris Vonhoff te Schalk- haar. De Lindeboom, 20.00 uur.
23 nÓvember
• Mr. H. van Riel te Ede. Reehorst.
20.00 uur.
23 november
• H. P, H. Waalkens. Jokari Wagenin- gen.
partijen die hij kiezersbedrog en het
"de kiezer naar de mond praten" ver- weet. Het manifest van de drie .confes- sionelen noemde Den Uyl niet meer dan een verzameling leuzen. Hij was vooral boos over het feit dat de confessionelen spreken over een jaarlijkse verzwaring van de belastingdruk met een half pro- cent onder toevoeging van het zinnetje
"als de samenleving dat wil accepte- ren''.·
Vorig jaar hadden de confessionelen het ook over een half procent, maar toen stond die toevoeging er niet bij, aldus den Uyl die daaruit· afleidde dat de drie dit punt hebben afgezwakt om de samenwerking met DS'70 en VVD open te houden en daarmee het herstel van de oude vijf partijen-coalitie. "Wie is die samenleving die het moet accepte- ren?" vroeg Den Uyl zich af en hij gaf meteen het antwoord: "Volgens mij maar twee personen: Wiegel en Drees jr." KVP-er Peijnenburg liet zich niet uit over de vraag voor welk verkie- zingsprogram hij meer sympathie heeft, dat van de PvdA of dat van de VVD.
"Het is een gok van partijvoorzitter De Zeeuw te zeggen dat er met de PvdA meer te bereiken valt dan met de VVD"
merkte hij op. Verder was het z.i. onbe- · grijpelijk dat de linkse drie er op reke- nen dat ze van de confessionele kamer- leden steun zullen krijgen in geval van een minderheidskabinet, terwijl ze voor de verkiezingen de confessionelen on- waardig vonden om mee te praten. Hij zag meer in een confessioneel minder- heidskabinet, wanneer er geen meerder- heidsregering kan komen. _,
Angola
Het congres wijdde zich verder aan een aantal huishoudelijke zaken. Zoals reeds boven vermeld ontbrak de tijd over te gaan tot de behandeling van het concept "fundamentele .. uitgangspunten voor liberale politiek". Dit zal nu wor- den behandeld op de verenigingsraad van 9 december te Utrecht. Op het pro- gramma staat dan ook een film van twee JOVD-ers van de afdeling Bergen op Zoom die op uitnodiging van de Por- tugese regering Angola bezochten. Dr.
S. Bosgra, voorzitter van het Angolaco- mité, zal aanwezig zijn voor een weer- woord.
Mevr. drs.
N. Smit-Kroes
24 november
• L. M. de Beer te Apeldoorn, Forum voor jongeren.
• Ir. D. s. Tuijnman te Ede. Marnix- college,
• Drs. G. M. V. van Aardenne te Zalt- bommel. Schoolforum.
Bestuursmutaties
KAMPEN-IJSSELMUIDEN. -Door het overlijden van de heer H. Troost, penningmeester van de afdeling en het bedanken als bestuurslid-door dr. C. N.
Fehrmann, heeft Kampen-IJ;sselmuiden een nieuw bestuur moeten kiezen dat er als volgt uitziet: J. E. van Vugt, voorzitter, K. J. Visser, IJsseldijk.. 31, Kampen, secretaris, H. H. 0. Schmitz, penningmeester en drs. P.J. Feteris, M.
K. Holtland, J. Sangers, S. A. van Wijn- gaarden en mej. A. J. Zikken, leden.
HARDERWIJK - Het nieuwe be- stuur van de afdeling Harderwijk ziet
er als volgt uit: H. M. Koerselman, voorzitter, mevrouw E. van Emmerik- Kamphuis, penningmeesteresse, me- vrouw A. Bergers - Wieringa, Vondel- laan 43 (03410 - 3629), secretaresse, J.
J. Hilbers, ir. J. W. Schellekens, B.
Daansen en J. van Bijste,ren leden.
