Bijlage 3: Beoordeling van het voorstel Borssele Inhoudsopgave

Bijlage 3: Beoordeling van het voorstel Borssele

Bijlage bij besluit 103310_1/ 43.

Inhoudsopgave

1 Inleiding ...2

2 Leeswijzer ...2

3 Wettelijke basis van dit besluit...3

4 Wettelijke context van dit besluit ...5

5 Procedure...8

6 Reguleringssystematiek...8

7 Beoordelingscriteria... 11

8 Voorstel van TenneT...14

9 Beoordeling voorstel ... 18

1

1. Deze bijlage bevat de beoordeling door de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (hierna: de NMa) van het voorstel voor een tariefverhoging ter dekking van de kosten voor een (aanmerkelijke) investering in een 380-kV station te Borssele (hierna: voorstel) van TenneT TSO B.V. (hierna: TenneT) op grond van artikel 41b, tweede lid, van de Elektriciteitswet 1998 (hierna: E-wet). De beoordeling maakt deel uit van het besluit ter vaststelling van de tarieven voor 2010, als bedoeld in artikel 41c, eerste lid van de E-wet.

2. In deze bijlage legt de NMa vast:

a. of het voorstel voor een tariefverhoging wordt goedgekeurd; en

b. indien het voorstel wordt goedgekeurd met welk bedrag de tarieven van TenneT voor het jaar 2010 worden verhoogd ter dekking van de kosten van de hier bedoelde investering.

2

3. Dit besluit bestaat uit een aantal hoofdstukken. Eerst wordt in hoofdstuk 3 de wettelijke basis van dit besluit uiteengezet. Vervolgens wordt in hoofdstuk 4 de wettelijke context

beschreven. In de hoofdstukken 5 en 6 beschrijft de NMa de procedure en de

reguleringssystematiek voor de landelijk netbeheerder elektriciteit. Hoofdstuk 7 behandelt de beoordelingscriteria en hoofdstuk 8 het voorstel van TenneT. De beoordeling van het voorstel volgt in hoofdstuk 9. Het besluit eindigt met de conclusie van de NMa.

3

4. Artikel 41c, eerste lid van de E-wet luidt:

“ De Raad van bestuur van de mededingingsautoriteit stelt de tarieven, die kunnen verschillen voor de verschillende netbeheerders en voor onderscheiden tariefdragers, jaarlijks vast.” 5. Artikel 41b, eerste lid van de E-wet luidt:

“ Iedere netbeheerder zendt jaarlijks voor 1 oktober aan de Raad van bestuur van de

mededingingsautoriteit een voorstel voor de tarieven die deze netbeheerder ten hoogste zal berekenen voor de uitvoering van de taken genoemd in artikel 16, eerste lid met

inachtneming van:

a. het uitgangspunt dat de kosten worden toegerekend aan de tariefdragers betreffende de diensten die deze kosten veroorzaken,

d. de formule 1

100

1

⎟

⎠

⎞

⎜

⎝

⎛

₊

±

+

=

TI

q

x

cpi

TI

TIt = de totale inkomsten uit de tarieven in het jaar t, te weten de som van de

vermenigvuldiging van elk tarief in jaar t en het op basis van artikel 41a, eerste lid, onderdeel c, vastgestelde rekenvolume van elke tariefdrager waarvoor een tarief wordt vastgesteld; TIt-1 = de totale inkomsten uit de tarieven in het jaar voorafgaande aan het jaar t, te weten de som van de vermenigvuldiging van elk tarief in jaar t-1 en het op basis van artikel 41a, eerste lid, onderdeel c, vastgestelde rekenvolume van elke tariefdrager waarvoor een tarief wordt vastgesteld;

cpi = de relatieve wijziging van de consumentenprijsindex (alle huishoudens), berekend uit het quotiënt van deze prijsindex, gepubliceerd in de vierde maand voorafgaande aan het jaar t, en van deze prijsindex, gepubliceerd in de zestiende maand voorafgaande aan het jaar t, zoals deze maandelijks wordt vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek; x = de korting ter bevordering van de doelmatige bedrijfsvoering;

q = de kwaliteitsterm, die de aanpassing van de tarieven in verband met de geleverde kwaliteit aangeeft.”

6. Artikel 41b, tweede lid van de E-wet luidt:

4

7. De NMa stelt op grond van artikel 41c van de E-wet de transporttarieven elektriciteit (hierna: tarieven) van netbeheerders vast.

8. Op basis van artikel 41b, eerste lid van de E-wet, dient iedere netbeheerder jaarlijks voor 1 oktober een voorstel in bij de NMa met betrekking tot de tarieven die deze netbeheerder ten hoogste zal berekenen (hierna: jaarlijks tariefvoorstel).

9. In artikel 41b, tweede lid van de E-wet, is een mogelijkheid opgenomen om bij de vaststelling van de tarieven rekening te houden met een uitzonderlijke en aanmerkelijke investering ter uitbreiding van het net (hierna: aanmerkelijke investering). Netbeheerders kunnen

voorstellen voor een dergelijke aanmerkelijke investering tegelijk met hun tarievenvoorstel doen.

10. De NMa legt artikel 41b, tweede lid van de E-wet bij de beoordeling van een voorstel uit aan de hand van de wetsgeschiedenis1_{. Uit de wetsgeschiedenis blijkt dat het gaat om}

incidentele, grootschalige investeringen en dat deze investeringen voornamelijk zullen voorkomen bij netten met een hoog spanningsniveau. Het gaat daarbij niet om normale uitbreidingsinvesteringen waarvan de jaarlijkse lasten worden verrekend in de gewone tarieven. De toelichting op artikel 41b, tweede lid van de E-wet luidt als volgt:

“In het tweede lid is een voorziening opgenomen om bij de vaststelling van de tarieven rekening te kunnen houden met incidentele, grootschalige investeringen. Dergelijke

investeringen kunnen zich met name voordoen bij de netten met een hoogspanningsniveau. Het gaat daarbij nadrukkelijk niet om normale uitbreidingsinvesteringen waarvan de

jaarlijkse lasten van deze investeringen worden verrekend in de “ gewone” tarieven die betreffende netbeheerders hebben voorgesteld. Voor deze uitzonderlijke investeringen kan de netbeheerder door middel van dit lid in het voorstel aangeven dat een verhoging van het tarief nodig is en kan de directeur van de dienst deze verhoging vaststellen.”

11. Op vragen vanuit de Tweede Kamer werd verder geantwoord:

“ Voor de vaststelling van de tarieven wordt uitgegaan van de tarieven van de voorgaande periode. Deze mogen toenemen met de ontwikkeling van de inflatie, gecorrigeerd met een efficiencyfactor (cpi-x). Vanuit de elektriciteitsbedrijven is erop gewezen dat deze systematiek onvoldoende ruimte biedt om de kosten van investeringen die het normale

investeringsniveau te boven gaan in de tarieven mee te nemen. Dit kan een rem op

investeringen zijn die noodzakelijk zijn, bijvoorbeeld uit oogpunt van voorzieningszekerheid. (…). Hoewel uniformiteit een belangrijk uitgangspunt is bij de vaststelling van de tarieven

1_{MvT, kamerstukken II 1998-1999 26303, nr. 3. p. 30.}

dient voor dit soort uitzonderlijke en aanmerkelijke investeringen ruimte te zijn in de tarieven. De directeur van de DTe bepaalt welke investeringen hiervoor in aanmerking komen” . 2

12. De begrippen ‘uitzonderlijk’, ‘aanmerkelijk’ en de zinsnede ‘ter uitbreiding van het net’ uit artikel 41b, tweede lid van de E-wet behoeven nadere specificatie. De NMa geeft een nadere onderbouwing van deze drie criteria in hoofdstuk 7 van deze bijlage.

13. Indien de NMa bij de vaststelling van de tarieven rekening houdt met één of meerdere aanmerkelijke investering(en) zal de NMa eerst twee stappen moeten doorlopen. De NMa dient aan te geven:

a. hoe zij het door de netbeheerder ingediende voorstel voor de aanmerkelijke investering zal beoordelen; en

b. of een voorstel voor een aanmerkelijke investering wordt goedgekeurd of afgekeurd. 14. De NMa toetst het voorstel van TenneT aan de beoordelingscriteria die de NMa uit de wet

heeft afgeleid, zoals weergegeven in hoofdstuk 7. Indien de NMa van oordeel is dat het voorstel niet voldoet aan één of meer van deze criteria, wordt het voorstel niet gehonoreerd. Indien de NMa het voorstel niet kan beoordelen omdat zij, ook nadat gelegenheid is gegeven om het voorstel aan te vullen, niet beschikt over juiste en volledige informatie, zal de NMa het voorstel niet in behandeling nemen.

5

15. Op 1 oktober 2010 heeft TenneT een concept tarievenvoorstel voor het jaar 2010 ingediend. Dit concept tarievenvoorstel voor het jaar 2010 bevatte ook een aanvraag voor een

aanmerkelijke investering in het station Borssele met kenmerk OBR 09-214. Tevens heeft TenneT het voorstel voor een tariefverhoging ter dekking van de kosten voor de

aanmerkelijke investering Borssele (met kenmerk OBR 09-221) ingediend. In deze aanvraag verzoekt TenneT de NMa om het voorstel te beoordelen en een besluit te nemen omtrent de opname van de betreffende aanmerkelijke investering in de tarieven voor het jaar 2010. 16. Op 16 oktober 2009 heeft de NMa het definitief tarievenvoorstel voor het jaar 2010 van

TenneT ontvangen. De aanvraag voor de aanmerkelijke investering in het station Borssele was ongewijzigd een onderdeel van het definitief tarievenvoorstel voor het jaar 2010.

6

17. De tariefregulering van TenneT is vastgelegd in het methodebesluit van 26 september 2008 met het kenmerk 102615/ 122 (hierna: methodebesluit)3_{. In het methodebesluit is neergelegd}

dat TenneT op basis van omzet wordt gereguleerd, wat inhoudt dat de totale inkomsten van TenneT onafhankelijk zijn van het volume aan getransporteerde elektriciteit over het landelijk hoogspanningsnet.

18. De benutting van het landelijk hoogspanningsnet hangt voornamelijk af van de groei van de vraag naar elektriciteit, de hoeveelheid elektriciteit die wordt uitgewisseld met het buitenland en de inzet van productiecapaciteit die is aangesloten op het landelijk hoogspanningsnet. De benutting van het landelijk hoogspanningsnet kan sterk fluctueren, zonder bijbehorende verandering van kosten. Toepassing van omzetregulering voorkomt dat TenneT hierdoor verliezen of juist overwinsten behaalt. Tevens is het mogelijk dat TenneT, in haar rol als marktfacilitator, in uitbreiding van het landelijke hoogspanningsnet dient te investeren zonder dat daar een groei van het getransporteerd volume tegenover staat.

19. TenneT ontvangt een vergoeding voor het beheer, onderhoud en de vervanging van de bestaande hoeveelheid activa. Deze vergoeding is onafhankelijk van de hoeveelheid getransporteerde elektriciteit over het landelijk hoogspanningsnet. Om de hoogte van de vergoeding te bepalen dienen de efficiënte kosten voor het beheer, onderhoud en de

vervanging van de activa te worden bepaald. De efficiënte kosten van TenneT bestaan uit een vergoeding voor de operationele kosten en een vergoeding voor de kapitaalkosten. Een onderdeel van de kapitaalkosten is een vergoeding ter hoogte van een redelijk rendement voor het geïnvesteerd vermogen van TenneT. De NMa stelt het redelijk rendement gelijk aan de zogenaamde 'Weighted Average Cost of Capital' (hierna: WACC). De efficiënte kosten worden mede bepaald aan de hand van een internationale vergelijking van het kostenniveau van beheerders van landelijke hoogspanningsnetten.

20. De tariefregulering van TenneT vindt plaats op basis van outputsturing: de NMa streeft ernaar zo weinig mogelijk in te grijpen in de specifieke beslissingen van het management van TenneT. De NMa geeft een prikkel aan TenneT om doelmatig te opereren. Deze prikkel komt tot stand doordat de tarieven gebaseerd zijn op de efficiënte kosten. Om het gereguleerde winstniveau te blijven behalen draagt TenneT zelf de verantwoordelijkheid haar kosten in lijn te brengen met de door de NMa vastgestelde efficiënte kosten. Gedurende een

reguleringsperiode kan TenneT haar kosten ook onder deze efficiënte kosten brengen. Dit leidt dan tot extra winst voor TenneT.

21. De beoordeling van een aanmerkelijk investeringsvoorstel vormt een uitzondering op de in het vorige randnummer genoemde outputsturing. In geval van beoordeling van een voorstel voor een aanmerkelijke investering beoordeelt de NMa namelijk een individuele

investeringsbeslissing van TenneT op basis van de criteria die zijn neergelegd in de wet en uitgewerkt in de randnummers 23 tot en met 30. Naast beoordeling van de criteria

aanmerkelijk, uitzonderlijk en ter uitbreiding van het net wordt het voorstel ook beoordeeld op doelmatigheid, waaronder nut en noodzaak. Deze beoordeling vindt plaats voordat de investeringskosten in de tarieven worden verwerkt.

22. Indien de NMa van oordeel is dat het investeringsvoorstel voldoet aan de drie wettelijke criteria voor een aanmerkelijke investering, en het voorstel is nuttig en noodzakelijk bevonden, dan zullen de doelmatige investeringskosten en de operationele kosten voorvloeiend uit het voorstel in de jaarlijkse tarieven verwerkt worden. Dit betekent dat de gemaakte jaarlijkse kapitaalkosten en de jaarlijkse operationele kosten tot aan de volgende reguleringsperiode vergoed zullen worden via de jaarlijkse nettarieven.

7

23. Hieronder worden de criteria aan de hand waarvan de NMa een voorstel voor een aanmerkelijke investering beoordeelt uiteengezet. Het betreft de volgende criteria: 1. het voorstel dient aanmerkelijk te zijn; en

2. het voorstel dient uitzonderlijk te zijn; en

3. het voorstel dient ter uitbreiding van een net te zijn.

24. Indien een voorstel uit meerdere investeringen bestaat beoordeelt de NMa of de betreffende investeringen onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. De NMa acht een betreffende investering onlosmakelijk met andere investeringen verbonden als andere investeringen geen waarde hebben indien de betreffende investering niet wordt gedaan.

25. De NMa acht een voorstel aanmerkelijk indien sprake is van een grootschalige investering voor de netbeheerder. Bij de beoordeling van een voorstel kunnen onder andere de volgende aspecten een rol spelen:

1. de relatie tussen het investeringsbeslag en de totale activa van de netbeheerder; en 2. de verhouding van de desbetreffende investering tot investeringen in het verleden en tot

het normale investeringspatroon; en

26. Alleen een grootschalige investering die door zijn omvang van substantiële invloed is op de financiële huishouding van de netbeheerder kan worden aangemerkt als een aanmerkelijke investering. Het gaat hierbij om investeringen waarvoor extra tariefruimte noodzakelijk is omdat een netbeheerder de financiële gevolgen van de investering niet kan dragen. 27. De NMa acht een voorstel uitzonderlijk indien:

1. het voorstel niet op basis van bedrijfseconomische gronden kan worden gedaan; en 2. het voorstel een uniek karakter heeft; en

3. het voorstel noodzakelijk is als gevolg van wet- en regelgeving, dan wel als gevolg van besluiten van de NMa, dan wel als sprake is van force majeure.

28. De NMa acht een voorstel ter uitbreiding van het net4 _indien:

1. het voorstel ter uitbreiding van de capaciteit van het net dient; of 2. het voorstel ter uitbreiding van de totale lengte van het net dient.

29. Bovenstaande uitleg van de criteria is in overeenstemming met de lijn uiteengezet door de NMa bij de beoordeling van het voorstel Diemen-Oostzaan-Beverwijk5 _{en bij de beoordeling}

van het voorstel Maasvlakte-Westerlee6 _{van TenneT.}

30. De NMa beoordeelt of een voorstel voldoet aan alle bovengenoemde criteria. Indien de NMa van oordeel is dat dat het geval is, beoordeelt de NMa of het voorstel voldoet aan de

voorwaarden als bedoeld in artikel 41b, eerste lid sub a tot en met sub d van de E-wet.

8

De investering

31. Het voorstel van TenneT omvat een investering in een 380-kV station te Borssele. Volgens TenneT zijn er twee aanleidingen voor deze investering geweest:

1. een aansluiting van een nieuwe productie-eenheid, de Sloecentrale, op het 380-kV-transportnet, en

2. de inbedrijfname in de zomer van 2008 van een dwarsregeltransformator in Zandvliet door Elia.

32. Ten eerste was de investering in het station Borssele nodig voor het creëren van een aansluitmogelijkheid voor de Sloecentrale en voor het verhogen van transportcapaciteit op het 380-kV net voor nieuwe productie-eenheden. Ten tweede treedt, door de bouw van het station Borssele, een betere verdeling van het transport over het 380-kV circuit van Zandvliet in België naar Geertruidenberg in Nederland.

33. Het nieuwe station Borssele is in september 2008 operationeel geworden, en sindsdien is het maximaal optredende grensoverschrijdende transportcapaciteit tussen Nederland en België zichtbaar verhoogd, aldus TenneT. Volgens TenneT is de veilig beschikbare

exportcapaciteit van Zeeland naar België toegenomen van 500 MW naar 1645 MW. Dit heeft, volgens TenneT, geresulteerd in een verhoging van de Net Transfer Capacity op de grens met België met 300 MW in 2009.

Kosten van de investering

34. De investering in station Borssele bedraagt € 21.954.754. TenneT heeft met dit bedrag de volgende activiteiten gerealiseerd:

1. De bouw van een 380-kV dubbelrailstation te Borssele, bestaande uit twee lijnvelden, twee transformatorvelden, een koppelveld en twee generatorvelden;

2. De aansluiting van de bestaande 380-kV circuits naar Geertruidenberg en Zandvliet op het nieuwe station, en

3. De aansluiting van de twee bestaande 500 MVA, 380/ 150-kV transformatoren op het nieuwe station.

De verwachte jaarlijkse operationele kosten zijn geschat op € 220.000, oftewel ongeveer 1 procent van het totale investeringsbedrag.

Voorgestelde verrekening in tarieven

Doelgelden betaald worden. Dezelfde verdeling geldt ook voor de verwachte jaarlijkse operationele kosten.

Aanmerkelijk

36. Volgens TenneT is de investering in het station Borssele aanmerkelijk omdat het

investeringsbedrag in het merendeel van de voorgaande jaren het totale investeringsniveau te boven gaat. Tevens is de investering in het station Borssele aanmerkelijk omdat het bedrag van € 21.954.754 gelijk is aan 2,8 procent van de gestandaardiseerde activawaarde6

van het 220/ 380 kV netwerk, aldus TenneT. De NMa merkt op dat TenneT hierbij alleen de gestandaardiseerde activawaarde van de 220/ 380 kV netten gebruikt. De NMa is van oordeel dat het investeringsbedrag met de gestandaardiseerde activawaarde van het totale door TenneT beheerde net (inclusief het overgedragen 110/ 150 kV net) vergeleken moet worden. Uitzonderlijk

37. TenneT ziet de investering in het station Borssele als uitzonderlijk omdat de investering niet gedaan zou zijn als alleen bedrijfseconomische gronden in ogenschouw zouden zijn genomen. Volgens TenneT is de investering uniek omdat het om de realisatie van een nieuw volwaardig 380-kV-station gaat. De investering betreft geen uitbreiding van een bestaand station en creëert een nieuw punt in het net van waaruit verdere netontwikkeling plaats kan vinden. De investering in het station Borssele is ook uitzonderlijk omdat TenneT een aansluit- en transportplicht (artikel 23 en artikel 24 van de E-wet) heeft en dus de investering heeft moeten uitvoeren om voor de Sloecentrale een aansluiting en transportcapaciteit te kunnen verzorgen, aldus TenneT.

Ter uitbreiding van het net

38. TenneT is van mening dat de investering in het station Borssele ter uitbreiding van het net is omdat het 380-kV transportnet met een station uitgebreid is. Het plaatsen van een nieuw 380-kV station heeft ook geleid tot uitbreiding van de (veilig beschikbare) transportcapaciteit van 500 MW naar 1645 MW.

9

39. In onderstaande randnummers gaat de NMa in op de beoordeling van het onderhavig voorstel.

Uitbreiding net

40. De NMa acht een voorstel ter uitbreiding van het net als het voorstel resulteert in een uitbreiding van de capaciteit van het net dan wel een uitbreiding van de totale lengte van het net11_{. In aanvulling daarop beschouwt de NMa een investeringsvoorstel dat tot uitbreiding}

van de beschikbare capaciteit op het net leidt ook als uitbreiding van het net.

41. Het 380 kV net is met een station uitgebreid en de veilig beschikbare transportcapaciteit tussen Borssele en Geertruidenberg is verhoogd van 500 MW naar 1645 MW. Door de investering in het 380-kV station te Borssele is het net derhalve uitgebreid in zowel capaciteit als in omvang. De NMa is van oordeel dat het voorstel van TenneT een uitbreiding van het net betreft en voldoet daarmee aan het criterium ter uitbreiding van het net.

Uitzonderlijk

42. De NMa merkt enkel unieke investeringen die niet op basis van bedrijfseconomische gronden gedaan kunnen worden aan als aanmerkelijke investeringen. Tevens moet de investering noodzakelijk zijn als gevolg van veranderingen in wet- en regelgeving, dan wel het gevolg van een besluit van de NMa, dan wel force majeure.

43. Met de tariefinkomsten worden onder meer de kapitaalkosten die voorvloeien uit investeringen vergoed. Jaarlijks krijgt TenneT een redelijk rendement (WACC) over haar gestandaardiseerde activawaarde. Middels de WACC worden alle systematische risico’s gedekt. Systematische risico's zijn risico’s die voor de markt als geheel gelden en die niet door de diversificatie kunnen worden afgedekt. De WACC stelt efficiënte bedrijven in staat om noodzakelijke investeringen in het netwerk terug te kunnen verdienen.

44. De bestendige gedragslijn van de NMa is dat een aanmerkelijke investering uniek moet zijn om aan de uitzonderlijkheidscriterium te voldoen. De risico’s die met de investering zijn gemoeid mogen niet behoren tot de systematische risico’s van de sector en ook niet tot de systematische risico’s van de bedrijfsvoering van een netbeheerder. Immers, alle normale

risico’s die onderdeel zijn van de bedrijfsvoering van een netbeheerder of het sector worden door de reguliere regulatorische inkomsten gedekt. Een investering die door een substantieel deel van de netbeheerders of door een substantieel deel van het sector wordt gedaan, kan dus niet worden aangemerkt als uniek en dus ook niet als uitzonderlijk.

45. Iedere netbeheerder heeft of kan te maken krijgen met investeringen als gevolg van de aansluit- en/ of transportplicht, als vastgesteld in artikel 23 en artikel 24 van de E-wet. TenneT is hierop geen uitzondering. Dit is een onderdeel van de normale bedrijfsvoering dat niet alleen voor de landelijke netbeheerder elektriciteit geldt maar ook voor de gehele

netwerksector.

46. Alle netbeheerders zijn op grond van artikel 16, eerste lid sub c van de E-wet verplicht om het net uit te breiden ter ondervanging van de vergroting van de productiecapaciteit. Het

voorstel betreft juist deze aard van netuitbreiding en is ook om die reden niet als uitzonderlijk aan te merken.

47. Het aansluiten van nieuwe productie-eenheden, het beheer en het onderhoud van het landelijk hoogspanningsnet zijn wettelijke taken van TenneT. De NMa is van mening dat een investering als gevolg van de verplichting om een nieuwe productie-eenheid aan te sluiten een onderdeel is van de (normale) bedrijfvoering van TenneT. De NMa is dus van oordeel dat het onderhavig investeringsvoorstel niet uniek is.

48. De NMa is ook van mening dat TenneT geen onderbouwing heeft gegeven aan de bewering dat de investering in station Borssele niet op basis van bedrijfseconomische gronden gedaan kon worden. Daarentegen is het op voorhand niet aannemelijk dat de voorgestelde

investering op bedrijfseconomische onverantwoord zou zijn zonder toekenning van het verzoek.

Aanmerkelijk

50. Alleen een grootschalige investering die van grote invloed is op de financiële huishouding van de netbeheerder kan worden aangemerkt als een aanmerkelijke investering. Zoals weergegeven in randnummer 10 blijkt uit de wetsgeschiedenis dat een aanmerkelijke investering grootschalig dient te zijn.

51. Ook uit de reguleringssystematiek komt voort dat een aanmerkelijke investering grootschalig dient te zijn. De NMa hanteert outputsturing waarbij TenneT een vergoeding voor haar diensten ontvangt zonder dat de NMa zich mengt in specifieke beslissingen over de bedrijfsvoering (bijvoorbeeld investeringsbeslissingen). Alleen een investering die

bedrijfseconomisch onrendabel is en door zijn omvang van grote invloed is op de financiële huishouding van TenneT kan als een aanmerkelijke investering aangemerkt worden.

Hierdoor wordt vermeden dat iedere investering van TenneT door de NMa beoordeeld moet worden waardoor een situatie van inputsturing zou ontstaan.

52. De NMa heeft bij de beoordeling van het criterium aanmerkelijk gekeken naar: • de verhouding van de investering in het voorstel tot recente investeringen in het

verleden in de activa die worden aangewend voor het uitvoeren van activiteiten zoals omschreven in artikel 16, lid 1 van de E-wet;

• de hoogte van het investeringsbedrag in relatie tot de gestandaardiseerde activawaarde van de activa die worden aangewend voor het uitvoeren van activiteiten zoals

omschreven in artikel 16, lid 1 van de E-wet; en

• het effect van de investering in het station Borssele op het totale (gereguleerde) kostenniveau van TenneT.

53. De NMa merkt ten slotte op dat zij bij de beoordeling van de aanmerkelijkheid niet alleen is uitgegaan van de door TenneT aangeleverde gegevens, maar ook gebruik heeft gemaakt van de voor de NMa beschikbare data. Jaarlijks vraagt de NMa de productiviteitsdata van alle netbeheerders op ten behoeve van de jaarlijkse productiviteitsmeting als onderdeel van het reguleringssystematiek. De NMa heeft deze gegevens ter beschikking en gebruikt de productiviteitsdata van de 110/ 150 kV netten en de productiviteitsdata van de 220/ 380 kV netten bij de beoordeling van het onderhavig voorstel.

54. TenneT vergelijkt het investeringsbedrag van het voorstel met de GAW van de 220/ 380 kV netten (zie randnummer 36). De NMa is van oordeel dat, bij de beoordeling van

aanmerkelijkheid, de GAW van alle door TenneT beheerde netten meegenomen dient te worden. De NMa kijkt naar de totalen van TenneT en niet naar de totalen per net. De aanmerkelijkheid van het voorstel moet worden beoordeeld in het licht van de totale

netten en de GAW van 220/ 380 kV netten samen. Dit geldt bij de beoordeling van elk investeringsvoorstel, ongeacht of het om een investering in 110/ 150 kV of 220/ 380 kV netwerk gaat. Hetzelfde geldt voor de vergelijking van het investeringsbedrag met de gemiddelde jaarlijkse investeringen in het door TenneT beheerde net in de afgelopen jaren. 55. De investeringen in het hele door TenneT beheerde net in de afgelopen jaren bedroegen:

Jaar Bedrag EHS Bedrag HS12 _Totaal

2001 17.549.020 26.902.000 44.451.020 2002 5.465.537 26.516.001 31.981.538 2003 9.677.849 37.053.000 46.730.849 2004 5.494.814 42.438.000 47.932.814 2005 19.878.848 17.154.000 37.032.848 2006 65.963.00013 _{42.697.000 108.660.000} Gemiddeld 20.671.511 32.126.667 52.798.178

56. Om de aanmerkelijkheid van de investering in station Borssele te toetsen vergelijkt de NMa ten eerste het bedrag van € 17.563.803 met het totale gemiddelde investeringsbedrag in het net gedurende 2001 tot en met 2006. De investering in station Borssele bedraagt 33 procent van het gemiddelde jaarlijkse investeringen in het net van 2001 tot en met 2006. Naar het oordeel van de NMa vormt de verhouding van het voorgestelde investeringsbedrag tot het totale gemiddelde investeringsbedrag op zichzelf geen beletsel om te voldoen aan het aanmerkelijkheidscriterium.

57. Ten tweede beziet de NMa hoe de investering in station Borssele zich verhoudt tot de totale gestandaardiseerde activawaarde van het hele door TenneT beheerde net. Deze bedraagt € 1.855 miljoen14_{. De investering in station Borssele verhoogt deze totale gestandaardiseerde}

activawaarde met 0,95 procent.

58. Ten derde is van belang wel effect de investering in het station Borssele heeft op het totale (gereguleerde) kostenniveau van TenneT. Het totale (gereguleerde) kostenniveau van TenneT in 2009 is gelijk € 373.079.07115_{. Door de jaarlijkse kapitaalkosten en de jaarlijkse}

operationele kosten die voortvloeien uit onderhavig voorstel wordt het jaarlijks kostenniveau van TenneT voor het jaar 2009 met ongeveer 0,43 procent verhoogd.

12_{Uit de productiviteitsdata van de regionale netbeheerders zoals bekend bij de Energiekamer.} 13_{€ 53.146.000 is als aanmerkelijk vergoed.}

14_{De gestandaardiseerde activawaarde van EHS-netten TenneT ultimo 2006 bedroeg € 777 miljoen. Gestandaardiseerde}

activawaarde van HS-netten ultimo 2007 bedroeg € 1.023 miljoen. Hierbij komt nog de gestandaardiseerde activawaarde van een aanmerkelijke investering ultimo 2007 van € 55 miljoen.

59. Op basis van het bovenstaande is de NMa van mening dat de investering in station Borssele ook niet voldoet aan het criterium aanmerkelijk. Hoewel de investering redelijk groot is ten opzichte van het gemiddelde investeringsbedrag, worden zowel de gestandaardiseerde activawaarde als het kostenniveau van TenneT door de investering niet substantieel verhoogd.

60. Gelet op de voorgaande is de NMa van oordeel dat TenneT geen onderbouwing heeft gegeven voor haar bewering om niet in staat te zijn om de financiële gevolgen van de investering in het station Borssele te dragen. Tevens heeft TenneT geen onderbouwing gegeven waarom de investering in het station Borssele niet uit de regulier vastgestelde tarieven bekostigd kon worden. Aan de hand van de bovenstaande, is de NMa van oordeel dat het investeringsvoorstel niet als aanmerkelijk aangemerkt dient te worden.

62. Op basis van de hiervoor weergegeven beoordeling concludeert de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (hierna: de Raad) dat de investering waarop het voorstel van TenneT betrekking heeft naar haar oordeel geen aanmerkelijke investering is, als bedoeld in artikel 41b, tweede lid van de Elektriciteitswet.

63. De Raad keurt het voorstel van TenneT dan ook af.