Interventie - HWW Zorg Vrederust West
Yassin Engelberts 17105153 – 1C
Salma Chamrar 17083753 – 1C
Shamira Umeres Bello 17012503 – 1D
Florinda Nicolau Gomes 17105099 – 1C
Muberra Erdal 17028957 – 1C
Ianthe Papadopoulus 17076080 – 1D
Peter Jonker 17108071 – 1C
17/06/2018
Inhoudsopgave
2.1. Doelgroep ...3
2.2. Doelen ...4
2.3. Methodieken en technieken ...5
2.4. Tijd, taken en kosten inschatting ...7
3.1. Procesevaluatie ...8
3.2. Effectevaluatie ...10
4.1. Effectevaluatie patiënten ...14
4.2. Effectevaluatie verpleegkundigen ...15
4.3 Procesevaluatie ...16
4.4. Verbeterpunten ...17
Draaiboek ...21
Procesevaluatie ...26
Effectevaluatie ...28
Brochure ...30
Hoofdstuk 1. Inleiding
Acht eerste jaarstudenten van de opleiding Voeding en Diëtetiek voeren in
samenwerking met een diëtist binnen het zorgcentrum HWW Zorg Vrederust West een interventie uit om het eetpatroon van ondervoede patiënten positief te
beïnvloeden. De interventie vond plaats op 6 juni 2018 van 12:45 tot 14:45. De interventie bestond uit twee doelgroepen, 10 ondervoede patiënten van 45 jaar en ouder en 4 verpleegkundigen.
Het interventieplan is gebaseerd op determinanten van gedrag die door de studenten geanalyseerd zijn bij de ondervoede patiënten. Uit de doelgroepanalyse kwam naar voren dat niet alleen de ondervoede patiënten invloed hebben op hun eetpatroon, maar dat ook de verpleegkundigen hierbij betrokken zijn. Door niet alleen het gedrag van de patiënten maar ook het gedrag van de verpleegkundigen positief te
beïnvloeden wordt ondervoeding bij patiënten in het verzorgingshuis effectief aangepakt.
Met behulp van een memorykaartspel is er geprobeerd om de kennis over
ondervoeding bij patiënten te verhogen. Vervolgens hebben de patiënten door middel van een GoAnimate, een rolmodel op beeldmateriaal, over een ondervoede patiënt bekeken met de bedoeling om de risicoperceptie en eigen effectiviteit tijdens de interventie positief te verbeteren. De verpleegkundigen kregen via de mail de informatie over ondervoeding in een brochure. Over de informatie in de brochure hebben ze een toets gemaakt.
Na de interventie was er een bijeenkomst met alle deelnemers. Tijdens deze bijeenkomst hebben de ouderen de interventie uitvoerders met een kop koffie aan tafel hun ervaringen over de interventie verteld. De interventie is volgens plan verlopen en is positief ontvangen door de ondervoede patiënten en de
verpleegkundigen.
Hoofdstuk 2. Implementatie en adoptie- plan
In overleg met de diëtiste van HWW Zorg Vrederust West is gekozen om gedeeltes van de interventie aan te passen. De voornaamste redenen hiervoor zijn te weinig budget en tijdgebrek. Hierdoor zijn er nieuwe doelen, technieken en materialen ontstaan voor de interventie.
2.1. Doelgroep
De interventie bestaat uit twee doelgroepen:
1. Tien ondervoede patiënten 2. Acht verpleegkundigen
Doordat er te weinig tijd en budget is, is het besluit genomen om de interventie minder te gaan richten op de verpleegkundigen. Het was de bedoeling om een groep verpleegkundigen te laten presenteren, debatteren en een vaardigheidstraining te laten volgen. Er is niet genoeg tijd om vanuit het management van HWW Zorg
akkoord te krijgen om de interventie voor verpleegkundigen op woensdag 6 juni 2018 te financieren en uit te voeren. Hierdoor lukt het niet om voor deze doelgroep een complete interventie uit te voeren, waardoor ook niet alle doelen uit het originele plan behaald kunnen worden.
Er doen vrijwillig acht verpleegkundigen mee aan de interventie en er is een brochure gemaakt voor de verpleegkundigen om hun kennis en risicoperceptie te verhogen.
Het contact met de verpleegkundigen wordt gehouden via de mail en ze hoeven niet persoonlijk aanwezig te zijn voor de interventie, ze krijgen de brochure en de toetsen via de email toegestuurd.
Via de diëtiste van HWW Zorg Vrederust West worden de tien ondervoede patiënten die meedoen aan de interventie op de hoogte gehouden van de datum, het tijdstip, de locatie, het doel en de inhoud van de interventie.
Door de interventie minder te richten op de verpleegkundigen en meer te richten op de patiënten is er een grotere kans dat het nieuwe gedrag van de patiënten niet langblijvend is omdat er niet aan alle gedragsdeterminanten die mogelijk invloed hebben op de ondervoeding bij de patiënten wordt gewerkt. De verwachte nadelen hiervan zijn:
1. De patiënten hebben nu de intentie om meer te gaan eten maar missen de steun van verpleegkundigen om dit daadwerkelijk te doen
2. De verpleegkundigen willen de cliënten helpen en steunen om meer te eten maar missen de juiste vaardigheden om dit uit te voeren
Ethische aspecten
Met de diëtiste is besproken om extra te letten op de behoeften, wensen en
vaardigheden van de patiënten. Uit gesprekken met de patiënten blijkt dat het voor hen vaak niet meer een prioriteit is om hun gedrag te veranderen en het is daarom nog belangrijker om de interventie zo plezierig mogelijk te maken voor de patiënten.
2.2. Doelen
De uiteindelijke eind-, verander- en gedragsdoelen die bereikt moeten worden zijn aangepast om binnen een week haalbaar en meetbaar te zijn.
Einddoel
• Ondervoede patiënten in het verzorgingstehuis HWW Zorg Vrederust West, in de wijk Bouwlust/Vrederust, eten een week na de interventie 5% meer energie en eiwit per dag dan voor de interventie.
Omdat het effect van de interventie al na een week gemeten moet worden is het einddoel van de interventie ook zo aangepast dat het realiseerbaar is binnen een week. De diëtiste houdt bij hoeveel voeding patiënten voor de voorlichting
consumeren en meet ook hoeveel de patiënten per dag consumeren één week na de interventie.
Gedrag en veranderdoelen
De gedrag- en veranderdoelen blijven grotendeels hetzelfde. Bij de patiënten worden een aantal doelen weggehaald omdat het door schaarste van tijd niet mogelijk is om deze doelen te behalen. Ook worden er bij de verpleging een aantal doelen
weggehaald omdat het volgens het Communication Persuasion Model van McGuire (Brug, Assen, & Lechner, 2017, p. 137) niet mogelijk is om hun gedrag geheel te veranderen met alleen een brochure.
Gedragsdoel ondervoede patiënten:
• Ondervoede patiënten bespreken voor elke maaltijd met de verpleegkundigen hoeveel ze willen eten.
Gedragsdoelen verpleegkundigen:
• Verpleegkundigen kunnen aan het einde van de voorlichting tijdens een quiz van 15 vragen 80% van de vragen goed beantwoorden.
• Verpleegkundigen bespreken voor elke maaltijd af met de ondervoede patiënten hoeveel ze willen eten.
2.3. Methodieken en technieken
In de originele planning voor de interventie voor de ondervoede patiënten en verpleegkundigen staan de volgende 5 toepassingen:
o Online memorykaartspel o Documentaire
o Presenteren
o Vaardigheidstraining
Doordat er te weinig tijd is om financiering van het management te krijgen is ervoor gekozen om bij beide doelgroepen de vaardigheidstraining niet uit te voeren en bij de verpleegkundigen het presenteren en debatteren ook niet uit te voeren. De rest van de technieken zijn aangepast zodat ze nog steeds hetzelfde effect hebben, dus dezelfde methodiek bevatten, maar zonder hoge kosten gecreëerd en uitgevoerd kunnen worden.
De vernieuwede interventie bestaat uit de volgende 3 technieken:
o Kartonnen memorykaartspel o GoAnimate
o Brochure
Gedragsdeterminanten Veranderdoelen voor ondervoede patiënten
Na de voorlichting…
Kennis/Risicoperceptie Kunnen de patiënten uitleggen waarom genoeg eten belangrijk is.
Eigen-
effectiviteitsverwachting
Uiten de patiënten zelfvertrouwen als ze beginnen aan een maaltijd.
Gedragsdeterminant Veranderdoel voor verpleegkundigen Na de voorlichting…
Kennis Kunnen verpleegkundigen uitleggen waarom
genoeg eten belangrijk is.
Aangepaste methodieken en technieken voor patiënten (Brug, Assen, &
Lechner, 2017, p. 134)
Het kartonnen memorykaartspel blijft de vorm voor informatieoverdracht, actieve informatieverwerking, en is persoonlijk relevant voor de patiënten. Het is een creatieve opdracht die op een leuke wijze (risico)informatie over ondervoeding herhaalt waardoor het makkelijker te verwerken is voor de patiënten (Brug, Assen, &
Lechner, 2017, p. 150).
Wel moet het kartonnen memorykaartspel meerdere keren geproduceerd worden om op meerdere locaties ingezet te worden, in tegenstelling tot een online
memorykaartenspel, dit heeft eenmalig productiekosten.
De GoAnimate informeert de patiënten over risico’s van ondervoeding en is
persoonlijk relevant. Er is een rolmodel te zien, dat eerst ook ondervoed was maar het is gelukt om toch meer te gaan eten en dit confronteert mogelijk de patiënten met hun gedrag. Het is een creatieve en volgens het Elaboration Likelihood Model van (Brug, Assen, & Lechner, 2017, p. 150) een effectieve manier om gedrag te
veranderen.
Het grootste nadeel aan de GoAnimate is dat het geen weergave geeft van een daadwerkelijk persoon maar een animatie. Hierdoor zal het volgens het Precaution Adoption Process Model (Brug, Assen, & Lechner, 2017, pp. 149-150) minder snel een rolmodel worden en ook direct minder persoonlijk aanvoelen voor de patiënten dan een documentaire.
Aangepaste methodieken en technieken voor verpleegkundigen (Brug, Assen,
& Lechner, 2017, p. 134) Gedragsdeterminante n
Theorie Methodiek Techniek
Kennis Elaboratio
n
Likelihood model
Informatieoverdrach t
Actieve
informatieverwerkin g
Persoonlijke relevantie
Kartonnen
memorykaartspel Creatieve opdracht;
informatie herhaling
Risico-perceptie Precautio n
Adoption Process Model
Risico-informatie Persoonlijke relevantie
GoAnimate Ervaringsverhaal;
rolmodel op beeldmateriaal;
confrontatie
Gedragsdeterminan ten
Theorie Methodiek Techniek
De brochure wordt gebruikt om (risico)informatie over te brengen op de
verpleegkundigen. In de brochure staat wat ondervoeding precies inhoudt, wat mogelijke oorzaken en gevolgen hiervan zijn en hoe dit op te lossen is.
Het grote minpunt hierin is, is dat de verpleegkundigen niet hun eigen
praktijkervaring, kennis en tips kunnen delen met elkaar. De brochure zal volgens het Precaution Adoption Process Model (Brug, Assen, & Lechner, 2017, pp. 149-150) ook minder effectief zijn dan presenteren en debatteren. Ook is het ook niet duidelijk of het ook echt mogelijk is voor verpleegkundigen om de cliënten te helpen met hun voeding. Voorbeelden van redenen dat het mogelijk niet kan zijn:
o Weinig tijd op de werkvloer
o Te weinig verpleegkundigen aanwezig op de afdeling om iedere ondervoede patiënt te ondersteunen.
Adoptie met blijvend effect
Om ervoor te zorgen dat het effect van de interventie blijvend is wordt er maandelijks contact gehouden met de diëtiste, hierin wordt een korte update verwerkt met het vernieuwde gedrag van de patiënten. Ook houdt de diëtiste contact met de
verpleegkundigen, het is de bedoeling dat de verpleegkundigen zelf ervaren wat het positieve effect is als ze de patiënten begeleiden en steunen tijdens de maaltijden.
Volgens het Communication Persuasion Model van McGuire (Brug, Assen, &
Lechner, 2017, p. 137) zal dit de kans vergroten dat de verpleegkundigen het gedrag uit blijven voeren. Bij de patiënten zit een vergelijkbare logica. Zodra zij ervaren dat er positieve gezondheidseffecten ontstaan door hun nieuwe gedrag, zullen ze minder snel terugvallen in hun oude gedrag (Brug, Assen, & Lechner, 2017, p. 137).
De diëtiste bewaart het memorykaartspel, de GoAnimate en de brochure. Hiervan krijgt ze de digitale varianten. Dit betekent dat de diëtiste altijd deze materialen kan inzetten als het blijkt dat er terugval is bij de patiënten of verpleegkundigen en dat ze nieuwe ondervoede patiënten kan begeleiden en nieuwe verpleegkundigen kan informeren over ondervoeding. Daarnaast kan de diëtiste deze materialen inzetten op de andere locaties van HWW Zorg of kan ze deze doorgeven aan collega’s.
2.4. Tijd, taken en kosten inschatting Kennis
Risico-perceptie
Precaution Adoption Process Model
Informatieoverdrach t
Risico-informatie
Brochure Confrontatie;
persoonlijke relevantie;
toetsing
Activiteit Tijd Wie doet wat Koste
n
Hoofdstuk 3. Evaluatieplan
Er wordt een proces- en effectevaluatie uitgevoerd om erachter te komen of de interventie goed is verlopen, goed is ervaren bij de doelgroep en de gewenste resultaten heeft op de determinanten van gedrag van zowel de ouderen als de verpleegkundigen. Het evaluatieplan is samen met de diëtiste ontwikkeld om zoveel mogelijk een positief effect bij de betreffende randvoorwaarden te waarborgen, de effectiviteit betreffende de interventie te garanderen en om betrouwbare materialen te ontwikkelen om het effect correct te kunnen meten.
3.1. Procesevaluatie
Om het proces van de interventie te evalueren is er een evaluatieformulier ontworpen voor de verpleegkundigen en de ondervoede patiënten. Hier worden de volgende randvoorwaarden gemeten:
o Gebruik o Begrip o Relevantie o Acceptatie
o Aantrekkelijkheid o Organisatie Gebruik
Van tevoren is er besloten met de diëtiste om 10 ondervoede patiënten bloot te stellen aan de interventie. Redenen hiervoor zijn:
Kennismaking 12:4 5 t/m 13:0
0
o Yassin en Florinda halen de patiënten op van de afdeling en brengen ze naar de
activiteitenruimte.
o Salma leidt verder de kennismaking
€0,-
Memorykaartsp el
12:3 0 t/m 13:3
0
o Muberra maakt het memorykaartspel o Yassin, Florinda, Shamira en Salma spelen
het spel met de patiënten
€1.10, -
GoAnimate 13:3
0 t/m 14:0
0
o Ianthe maakt de GoAnimate en zorgt ervoor dat de GoAnimate klaar staat
o Salma, Florinda en Shamira zijn beschikbaar om vragen van bewoners te beantwoorden.
€0,-
Afsluiting + invullen van procesevaluatie formulier
14:1 5 t/m 14:4
5
o Muberra print de procesevaluatieformulieren.
o Yassin haalt koffie en koekjes
o Salma, Florinda en Shamira helpen de patiënten met het invullen van de formulieren
€4,-
o Meer persoonlijke begeleiding tijdens de interventie
o Niet alle ondervoede patiënten zijn mentaal gezond en kunnen deelnemen aan de interventie
o Het is nog onduidelijk wat het resultaat van de interventie zal zijn, hierdoor is het belangrijk om kleinschalig te beginnen.
Het mogelijke bereik van deze interventie kan groter zijn dan verwacht als bijvoorbeeld de verpleegkundigen de brochure doorsturen naar collega’s.
Begrip en relevantie
De informatie die gegeven wordt in de interventie is gecontroleerd door de diëtiste.
Ze heeft er vooral op gelet of het begrijpelijk is voor de patiënten en verpleegkundigen en of alle informatie relevant is voor deze doelgroepen.
Feedback is verwerkt en de uiteindelijke informatie op de memorykaarten, in de GoAnimate en in de brochure is hierop aangepast en nogmaals gecontroleerd door de diëtiste.
Aantrekkelijkheid en acceptatie
Voorafgaand aan de interventie is met de verpleegkundigen en met de patiënten gesproken. In dit gesprek is aan bod gekomen wat ze zelf leuk, interessant en belangrijk vinden om terug te zien in de interventie. Uiteindelijk zijn de onderdelen van de interventie hierop ontworpen. Daarnaast is het belangrijk dat de
verpleegkundigen en patiënten het accepteren voorgelicht te worden door studenten.
Hier is een positieve reactie op geweest en de doelgroepen vinden het ook erg fijn dat er samengewerkt wordt met de diëtiste.
Organisatie
De diëtiste zorgt ervoor dat de locatie, de activiteitenruimte, beschikbaar is tussen 12:30 en 15:00. De studenten zorgen voor voldoende stoelen, tafels en de rest van de benodigde materialen die in het draaiboek, in de bijlage, te vinden zijn. In het draaiboek staat ook een uitgewerkte tijdsplanning die strak gevolgd moet worden tijdens de interventie.
Schema procesevaluatie
3.2. Effectevaluatie
De doelgroepen zijn opgesplitst in twee subgroepen, de interventiegroep en de controlegroep. De interventiegroep volgt de interventie en de controlegroep niet.
Hierdoor is het ook een Quasi-experimenteel onderzoek (Brug, Assen, & Lechner, 2017, p. 259). Om de patiënten en verpleegkundigen onder de twee groepen te verdelen wordt er gebruik gemaakt van randomisatie. De patiënten en
Tussentijds Tijdens de interventie
Wie? Yassin Engelberts
Hoe? Bijhouden van het logboek
Wanneer? Tijdens de gehele interventie (6 juni 2018) Aan wie wordt er wanneer
verslag gedaan?
Logboek wordt aan het eind doorgenomen met diëtiste.
Na afloop Na de interventie
Wie? De ondervoede patiënten + Shamira, Florinda en
Salma
Hoe? (helpen bij) Invullen van enquête
Wanneer? Direct na de interventie (6 juni 2018) Aan wie wordt er wanneer
verslag gedaan?
Resultaat van de formulieren worden doorgenomen met diëtiste.
verpleegkundigen zijn genummerd, alle even getallen zitten in de interventiegroep en de oneven getallen zitten in de controlegroep. De resultaten van de metingen bij de interventiegroepen moeten vergeleken worden met de resultaten van de
controlegroepen.
Nulmeting, tussen meting en nameting
Er is met de diëtiste besproken welke metingen en op welke wijze deze metingen voor, tijdens en na de interventie moeten worden gedaan. Hiervoor is dus in het kort een gesprek, vragenlijst en eetdagboek gebruikt voor de ouderen en een toets voor de verpleegkundigen. De vragenlijst die gericht is op de ouderen bestaat uit de kennis over gezondheid en ondervoeding, inzicht in eigen eetpatroon,
zelfvertrouwen, risicoperceptie en sociale steun. De vragenlijst die gericht is op de verpleegkundigen bestaat uit kennis over ondervoeding, vertrouwen en
risicoperceptie. Hierdoor worden de validiteit en betrouwbaarheid van het onderzoek onderbouwd.
o Patiënten:
De diëtiste doet voor de voorlichting een nulmeting bij de patiënten. Elke patiënt heeft een kort consult van een halfuur. Hier komt een gesprek over hun
voedingsinname, wordt een vragenlijst doorgenomen over bijvoorbeeld hun eigen effectiviteit en wordt een eetdagboek voor een dag bijgehouden.
Direct na de interventie volgt een tweede consult. Hier wordt weer hetzelfde gesprek aangegaan, wordt de vragenlijst weer herhaald en wordt een eetdagboek ingevuld.
Hierin wordt een verhoogde kennis over ondervoeding en een verhoogde inname van energie en eiwit verwacht.
Een week na de interventie, 12 juni 2018, volgt het derde consult. Ook hier gaan ze het gesprek weer aan en volgt het laatste eetdagboek. Hier wordt verwacht dat er een energie- en eiwitinnameverhoging van minstens 5% is. Ook is het de bedoeling dat hierin duidelijk naar voren komt dat de kennis en eigen effectiviteit van de patiënten verhoogd is. De resultaten van de metingen stuurt de diëtiste naar Yassin Engelberts.
o Verpleegkundigen:
De verpleegkundigen krijgen via de mail een week voor de interventie een toets van 15 vragen opgestuurd. Hierin staan vragen over wat precies ondervoeding is, wat de gevolgen hiervan zijn en hoe het voorkomen kan worden. De resultaten hiervan zijn de nulmeting.
Woensdag 6 juni, de dag van de interventie, krijgen de verpleegkundigen de brochure opgestuurd en weer een toets met 15 vragen. Er wordt verwacht dat de toets een stuk beter wordt gemaakt, wat betekent dat de kennis verhoogd is. Dit is de tussenmeting
Woensdag 13 juni wordt voor de derde keer een toets van 15 vragen gestuurd naar de verpleegkundigen. Dit is de nameting, de resultaten van alle drie de toetsen worden opgestuurd naar Shamira Bello. Er wordt verwacht dat er minder goed gescoord wordt op de derde toets vergeleken met de tweede toets omdat er een langere tijd zit tussen het krijgen van de informatie en het maken van de toets. Met
de diëtist is besproken dat er minstens 80% goed gescoord moet worden om een positieve verandering in de praktijk te kunnen verwachten.
Validiteit, betrouwbaarheid en generaliseerbaarheid
Om de validiteit en de betrouwbaarheid van de interventietest te evalueren is het noodzakelijk om vooraf complete meetmaterialen te ontwikkelen en na de interventie te bekijken of er ook daadwerkelijk gemeten is wat gemoeten moet worden.
Om te voorkomen dat meetfouten optreden is het van belang om aandacht te richten op alle kenmerken van onze gekozen metingen. Hierdoor is te zien of het gekozen meetinstrument en de dataverzameling die gebruikt wordt toepasbaar is in het onderzoek. De diëtiste heeft de evaluatieformulieren en de toetsen bekeken, gecontroleerd en heeft hier feedback opgegeven.
De effectiviteit van bestaande interventies over ouderen met ondergewicht zijn ook in een Quasi-experimenteel onderzoek geëvalueerd (Schilp, 2014). Deze analyse leidde tot de volgende conclusies:
o De methodieken en technieken moeten bij de doelgroep passen.
o Er moet rekening gehouden worden met behoeften, wensen en vaardigheden van de doelgroep.
o Bepaalde technieken moeten herhaald worden, omdat het voor ouderen lastig is om ze te onthouden.
o De interventie moet gericht zijn op de ouderen, diëtisten en andere factoren.
Generaliseerbaarheid
De informatie op het memorykaartspel is afgesteld op middelbare schoolniveau en ook in andere talen verkrijgbaar. De GoAnimate is online te vinden. Dit betekent dat het inzetbaar is op andere locaties in HWW Zorg. De brochure heeft algemene informatie over ondervoeding en is ook in andere te huizen inzetbaar. De
generaliseerbaarheid wordt alleen verder niet gemeten tijdens de interventie. Om toch de generaliseerbaarheid te verhogen is het mogelijk om een online variant van het memorykaartspel te ontwerpen. Hierdoor is het overal, altijd inzetbaar.
Schema effectvaluaties Ondervoede patiënten
Wie? Diëtiste
Hoe? Vult samen met patiënten een eetdagboek en
vragenlijst in en gaat het gesprek met hun aan over voeding.
Wanneer? Een week na de interventie
Aan wie wordt er wanneer verslag gedaan?
De diëtiste neemt woensdag 12 juni contact met Yassin Engelberts op om de resultaten te delen
Verpleegkundigenn
Wie? Shamira Bello
Hoe? Verpleegkundigen maken thuis een toets
Hoofdstuk 4. Resultaten
Het ongezonde gedrag en voedingspatroon van ouderen met ondergewicht wordt niet veranderd met slechts de begeleiding van een diëtist, maar ook door andere factoren zoals de persoonlijke kenmerken van de doelgroep (Schilp, 2014). Het oorspronkelijke interventieplan heeft zich hierom gericht op een langdurige,
multidisciplinaire benadering voor een effectieve aanpak. Om de interventie in korte tijd uit te kunnen voeren is dit niet geheel gelukt, en dit is terug te zien in de
resultaten.
4.1. Effectevaluatie patiënten
In het begin van de interventie was er geen groot verschil tussen de experimentele en controlegroep. Deze metingen werden gedaan door middel van een vragenlijst tot na een week van de interventie. De factoren kennis, eigen effectiviteit, risicoperceptie en sociale invloed zijn meegenomen tijdens het uitvoeren van de metingen. De
belangrijkste uitkomsten waren de resultaten van de eetdagboeken die een week voor, een dag na en een week na de interventie opgenomen zijn.
De interventiegroep heeft tijdens de voor-, tussen- en nameting een aantal vragen met betrekking tot kennis over ondervoeding, eigen effectiviteit, risicoperceptie en sociale steun beantwoord. De vragenlijst is anoniem ingevuld en naar ons
doorgestuurd om onderrapportage te vermijden.
Resultaat van de eetdagboeken
Wanneer? Deadline van het opsturen van de resultaten is woensdag 12 juni.
Aan wie wordt er wanneer verslag gedaan?
Resultaat van de toetsen worden doorgenomen met diëtiste.
Voormetin
g Tussenmeting Nameting Gemiddeld verschil Gemiddeld dagelijkse
kcal inname
Interventiegroep 1242kcal 1435kcal 1323kcal 128,7kcal
Controlegroep 1223kcal 1258kcal 1239kcal 23,3kcal
Gemiddeld dagelijkse eiwitinname
Interventiegroep 38g 44g 41g 4g
Controlegroep 36g 38g 38g 2g
Zoals verwacht is er bij de controlegroep geen groot verschil in resultaten bij de nul-, tussen- en nameting bij het innemen van calorieën en eiwit. Bij de interventiegroep is duidelijk te zien dat de dag na de interventie, bij de tussenmeting er een groot
verschil is in energie en eiwitinname. Dit daalt een week later bij de nameting weer, maar de energie inname blijft gemiddeld 6.5% hoger en de eiwitinname van 7,8%
hoger dan bij de voormeting.
Doelen:
Behaalde veranderdoelen:
o De diëtiste heeft aangegeven dat elke patiënt haar vragen over ondervoeding en genoeg voeding duidelijk en juist kan beantwoorden. Ook benoemen de patiënten het risico van hun gedrag.
Hoofddoel interventie:
o Het hoofddoel van de interventie is behaald. De patiënten consumeren een week na de interventie gemiddeld 6,5% meer energie en 7,8% meer eiwit.
4.2. Effectevaluatie verpleegkundigen
In het Quasi-experimenteel onderzoek hebben in totaal 8 verpleegkundigen
deelgenomen. Er is vervolgens een nulmeting gedaan. Daarna zijn de deelnemers select verdeeld over een experimentele groep (n = 4) en een controlegroep (n = 4).
Het effect van de interventie was gericht op de uitkomstmaten kennis, risico
perceptie en eigen effectiviteitsverwachting. Deze zijn gemeten door middel van een toets van 15 vragen. Deze metingen zijn een week voor de interventie, een dag na de interventie en een week na de interventie gemeten.
Behaalde gedragsdoelen:
o Alle 4 de verpleegkundigen scoren op de nameting boven de 80%.
o De verpleegkundigen hebben aangegeven een week lang voor elke maaltijd met de ondervoede patiënten te spreken en geven aan hier ook mee door te willen gaan.
Behaalde veranderdoel:
Resultaten van de toetsing
Voormeting Tussenmeting Nameting Gemiddelde verschil
Interventiegroep 60% 93% 87% 22%
Controlegroep 53% 47% 53% 6%
o Uit de effectevaluatie en uit feedback van de verpleegkundigen blijkt dat de verpleegkundigen nu genoeg kennis hebben, gemeten door middel van toetsing, en dit ook in durven te zetten in de praktijk.
4.3 Procesevaluatie
Om het proces te evalueren is er gebruik gemaakt van een vragenlijst waar er open en gesloten vragen worden gesteld over begrip, relevantie, aantrekkelijkheid,
acceptatie en de organisatie van de interventie. Deze vragenlijst wordt ingevuld door de patiënten en door de verpleegkundigen.
Gebruik
Er zijn uiteindelijk 10 ondervoede patiënten en 4 verpleegkundigen blootgesteld aan de interventie. Dit is zoals eerder benoemd met de diëtiste. Een groot pluspunt hiervan is dat er meer persoonlijke begeleiding was tijdens de interventie, wat als positief is ervaren door de patiënten. Het mogelijke bereik van deze interventie kan groter zijn dan verwacht, doordat de verpleegkundigen aan hebben gegeven de brochure doorgestuurd te hebben naar collega’s.
Begrip en relevantie
De patiënten en verpleegkundigen geven aan de informatie in het memoriekaartspel en in de brochure volkomen te begrijpen. Ook de GoAnimate was volgens de
doelgroep goed te volgen en heeft bij meerdere patiënten een impact gehad. Een enkeling gaf aan het niet te begrijpen waarom dit belangrijk voor hen was.
Aantrekkelijkheid en acceptatie
De verpleegkundigen en patiënten gaven aan het fijn te vinden dat er naar ze geluisterd is over de opbouw, intensiteit en duur van de voorlichting. Wel kwam er naar voren bij de patiënten dat ze het leuker hadden gevonden als het een filmpje was met een daadwerkelijk ondervoed persoon in plaats van een animatie. Ook komt duidelijk naar voren dat de voorlichting en begeleiding van de studenten erg
gewaardeerd werd door de patiënten.
Organisatie
Volgens de patiënten liep de organisatie vlekkeloos, was de activiteitenruimte fijn ingericht en toegankelijk voor rolstoelen. Ook is aangegeven dat er goed aan de tijdsplanning is gehouden die van tevoren aan de patiënten gegeven is.
Resultaat proces evaluatieformulier Aantal patiënten
Aantal Verpleegkundigen
Bereik 10 4+
Begreep de informatie 10/10 4/4
Vond de interventie relevant 9/10 4/4
Vonden de onderdelen van de interventie leuk en interessant
8/10 3/4
4.4. Verbeterpunten
Het plan van de interventie was om de gezondheid van de patiënten te verbeteren en uit de interventie blijkt dat niet alle gedragsdeterminanten die invloed hebben op het ongezonde gedrag van de ondervoede patiënten aangepast zijn. Hierdoor is het effect van de interventie niet zo groot als gewenst. Om dit aan te passen zijn er een aantal belangrijke punten die moeten veranderen:
Aanpassingen van bestaande methodieken en technieken o Verpleegkundige debatteren en vaardigheidstraining.
Vond de voorlichter goed zijn/haar werk doen
10/10 N/A
Vond de organisatie goed verlopen 10/10 4/4
Plan
De activiteiten die zijn uitgevoerd tijdens de interventie zijn niet voldoende effectief om daadwerkelijk langdurig gedrag aan te kunnen passen. In het volgende
interventieplan moeten de activiteiten gebaseerd zijn op methodieken en met elkaar samenhangen om direct gedrag te kunnen veranderen. Ook moeten ze gezamenlijk uitgevoerd worden tijdens de interventie. Op deze manier worden alle
gedragsdeterminanten beïnvloed.
Do
Voor de verpleegkundigen moet niet alleen maar een brochure over kennis gegeven worden maar ook moet er gedebatteerd en gepresenteerd worden over hun
praktijkervaringen. Daarnaast moet er een vaardigheidstraining gegeven worden waar informatie over het opscheppen van maaltijden gegeven wordt.
Check
Na de tweede interventie worden de resultaten van beide interventies vergeleken om te kijken of er een groter effect is ontstaan bij de ondervoede patiënten. Het gaat hier uiteindelijk om het verhogen van de energie- en eiwitinname van de patiënten.
Act
Als het doel nog niet behaald is moet er opnieuw gekeken worden naar de methodieken en technieken die zijn ingezet. Samen met de diëtiste wordt er dan besproken wat er beter kan aan deze onderdelen. Door opnieuw een pilot uit te voeren kan het effect van de nieuwe methodieken en technieken gemeten worden.
Uitbreiding van de interventie
o Draagvlak en bewustwording op managementniveau creëren om facilitering (budget en tijd) voor de interventie en verbeterpunten te realiseren.
Plan
Terugkoppeling van de resultaten van de interventie naar het management van Vrederust-West organiseren om voor bewustwording bij het management te zorgen en om bijvoorbeeld mogelijk meer geld en tijd beschikbaar te krijgen de interventie.
Do
Een afspraak inplannen om de resultaten van de interventie te presenteren aan het management. Een presentatie maken over ondervoeding en presenteren aan het managementteam.
Check
Wat is het effect van de presentatie: interesse in de interventieresultaten peilen in een vervolggesprek met het management: kan er budget en tijd worden vrijgemaakt voor een follow-up of voor een uitbreiding?
Act
Mogelijke vervolgstappen afspreken met het management en deze vastleggen en verwerken in het implementatieplan. Mogelijk te onderzoeken vervolg: sociale
omgeving (bijvoorbeeld familie van de patiënt) bij de interventie betrekken d.m.v. het organiseren van een voorlichting.
Hoofdstuk 5. Conclusie
De studenten van de opleiding Voeding en Diëtetiek hadden als interventiedoel de gezondheid van patiënten van het verzorgingshuis Vrederust zoveel mogelijk te verbeteren. Op basis van wetenschappelijke methoden en technieken is een
interventie voor het ongezonde gedrag van ouderen en verpleegkundigen ontwikkeld.
De manier waarop de effectiviteit van de interventie is getoetst is gebaseerd op wetenschappelijke literatuur.
Uit de effectevaluatie is geconcludeerd dat de interventie effectief was. Hiermee is er bedoeld dat de gezondheid van ouderen met betrekking tot gewicht is verbeterd en dat gedragingen, die het probleem of de behoefte veroorzaken, zijn verbeterd. Het gedrag werd aangepakt, door middel van een gedragsmodel, met onderbouwing voor het gekozen model. De calorie- en eiwitinname zijn in kleine mate verbeterd.
Uit de resultaten is geconcludeerd dat deze interventie, die op een kleinschalige manier werd uitgevoerd, niet representatief is voor verzorgingshuizen in Den Haag.
Hierdoor kan een significant effect niet worden waargenomen. Deze interventie is kort uitgevoerd. Een langdurige interventie heeft de potentie om effecten beter waar te nemen.
Uit dit alles is geconcludeerd dat men bij toekomstige interventies zich moet richten op een langdurige, multidisciplinaire benadering voor een significant effect op het ongezonde gedrag van de ondervoede patiënten.
Bronnenlijst
Brug, J., van Assema, P. & Lechner, L. (2017), Gezondheidsvoorlichting en
gedragsverandering: Een planmatige aanpak (9e druk). Assen: Van Gorcum.
Schilp, J. (2014). Ondervoede oudere thuis niet gebaat bij diëtist? Tijdschrift voor praktijkondersteuning. Geraadpleegd op 1 juni 2018 van https://
www.tijdschriftpraktijkondersteuning.nl/archief/volledig/id883-ondervoede- oudere-thuis-niet-gebaat-bij-ditist.html#auteursgegevens
Bijlage
Draaiboek
Activiteit: Voorlichtingsprogramma voor ondervoede cliënten.
Datum activiteit: 05-06-18
Vooraf: Via de diëtist van het HWW verzorgingstehuis regelen dat wij op 05-06-18 de interventie mogen uitvoeren voor de verpleegkundige en patiënten.
Draaiboek:
Programma:
Begin en eindtijd activiteit. Begintijd: 05-06-18 om 12.30 Eindtijd: 05-06-18 om 14:45 Locatie van de activiteit. HWW-zorg verzorgingshuis Doel van de activiteit. Ondervoede cliënten in het
verzorgingstehuis HWW Zorg Vrederust West, in de wijk Bouwlust/Vrederust, eten dagelijks het geadviseerde hoeveelheid energie en eiwit.
Waar en wanneer wordt de activiteit
nabesproken. De activiteit wordt nabesproken op de
Haagse hogeschool op 11-06-18 om 16.00
Wie is onze contact persoon Diëtist van het HWW-zorg Verzorgingstehuis
Tijdstip: Wat: Wie/Toelichting:
12.00-12:30 Lokaal klaarzetten en patiënten welkom heette.
Als groep gaan wij het lokaal zo inrichten dat iedereen aan een tafel kan zitten. Er zal ook thee en koffie voor iedereen zijn.
Organisatie:
12:30-13.45 Brochure De verpleegkundige een brochure sturen via de email waarin het belang van verpleegkundige omtrent voeding in het revalidatie centra staat.
Word gedaan door:
Salma 12:45-13:00 Check-in aan de hand
van een bal gaat iedereen zichzelf kort voorstellen.
Er wordt een bal naar een van de patiënten gegooid. Bij wie de bal aankomt die stelt zich even voor naam, wat de persoon het leukst van het verzorgingstehuis vindt en lievelingseten.
Dit doen we tot iedereen is geweest.
Word gedaan door:
Shamira 12:30-13:30 Informatieoverdracht
Actieve
informatieverwerking
De patiënten een memory laten spelen die hun kennis over voeding vergroot. Dit is een manier van actief leren.
Word gedaan door: Peter 13:30-14:00 Risico-informatie Documentaire:
Ervaringsverhaal in een Go Animate filmpje. Het filmpje gaat over een ouder die in het
verzorgingstehuis zat en hier goed uit is gekomen doordat hij/zij goed at.
Word gedaan door: Yassin
14:15-14:45 Check-out De patiënten vertellen
ieder hoe zij de interventie hebben ervaren en wat zij ervan hebben geleerd.
Word gedaan door: Shamira
Wat Omschrijving Naam en of toelichting
Coördinatie Wie coördineert alles? iedereen
Financiën Wie beheert de kas? Peter
Werving:
Contactgegevens:
Locatie Wie regelt het lokaal? Yassin
Techniek en materialen Materialen die nodig zijn?
Wie regel wat?
Documentaire (Yassine & Florinda) Online memory spel (Salma & Muberra)
informatiemateriaal voor patiënten en
verpleegkundige (Rick en Peter) Catering Wie regelt de koffie/thee Salma & Muberra
Programma Wie voeren het
programma uit?
Iedereen.
Gastheer/Gastvrouw Wie ontvangt de gasten? Iedereen
Opruimploeg Wie ruimt er op? Iedereen
Speciale taken Wie houdt het contact met de diëtist?
Yassin & Florinda
Wat Wanneer Wie, Afspraken
Uitnodigen van patiënten en verpleegkundige.
11-06-18 Yassine & Florinda bespreken onze interventie met de
diëtiste die werkzaam is in het HWW zorg
Verzorgingstehuis. De diëtiste bepaald welke verpleegkundige en patiënten in aanmerking komen voor de
interventie en licht die in.
Naam: Telefoonnumm
er:
Email: Taak:
Salma Chamrar
0685246432 Salmach207@gmail.com - Past het draaiboek aan.
- Zorgen voor Thee en Koffie.
- Deelt informati e
brochure uit.
Yassine Engelberts
0648311764 Y.engelberts@outlook.com - Filmpje laten zien aan
patiënten.
- Regelt het lokaal en
contact met diëtist.
Muberra Erdal
0640099476 Muberra.nur@hotmail.com - Zorgt voor memoryk art spel.
- Zorgt voor thee en koffie.
Florinda Nicolau Gomes
0642677402 florindagomes97@gmail.co
m - Behoudt
contact met diëtist.
- Maakt de brochure.
Peter Jonker 0611378389 peterjonker@msn.com - Begeleidt patiënten tijdens het spelen van de memory.
Rick Weij 0645634045 Rickweijq-plus.nl - Helpt Ianthe met het maken van het filmpje.
- Bereidt het proces evaluatie.
Ianthe
papadopoulo us
0642070421 ianthepapadopoulos@gmail.
com - Maakt het
filmpje op GoAnimat e.
Sharmira Umeres Bello
0649656697 shamirabello_15@hotmail.c
om - Begeleidt
de Check- in en Check- out.
Procesevaluatie
Effectevaluatie
"
"
Brochure
