> Retouradres Postbus 2518 6401 DA Heerlen
Stichting Het Raamwerk
t.a.v. raad van bestuur, de heer XXXX Per e-mail: XXXX
Stadsplateau 1 3521 AZ Utrecht Postbus 2518 6401 DA Heerlen T 088 120 5000 www.igj.nl
Inlichtingen bij xxxx
Ons kenmerk 2021-2636771
Datum 29 juni 2021
Betreft Briefrapport toezichtbezoek Wzd Het Raamwerk, locatie De Hafakker te Noordwijkerhout
Geachte heer xxxx,
Op 18 mei 2021 bezocht de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (hierna: de inspectie) Het Raamwerk, locatie De Hafakker te Noordwijkerhout. Dit
toezichtbezoek is onderdeel van het thematisch toezichtproject van de inspectie met als onderwerp de uitvoering van de Wet Zorg en Dwang (Wzd) en de Wet verplichte ggz (Wvggz).
De inspectie stuurde u op 23 mei 2021 het concept briefrapport voor een reactie op feitelijke onjuistheden. De inspectie ontving uw reactie op 14 juni 2021. Uw reactie is overgenomen in het definitief briefrapport.
In dit briefrapport geef ik aan wat de belangrijkste uitkomsten zijn van dit toezichtbezoek.
Aanleiding en doel
In de visienota ‘Toezicht op onvrijwillige en verplichte zorg’ zet de inspectie uiteen wat de komst van de wetten Wvggz en Wzd betekent voor haar toezicht. De inspectie wil met haar toezicht bijdragen aan het realiseren van de doelstellingen van de beide wetten, waaronder het terugdringen van dwang in de zorg, het verhogen van de kwaliteit van (gedwongen) zorg en het versterken van de rechtspositie van cliënten. Zie verder www.igj.nl.
Werkwijze
De inspectie maakte een toetsingskader van normen op basis van de Wzd en de Wvggz een aantal relevante veld- en beroepsnormen (zie toetsingskader
Wvggz/Wzd, www.igj.nl). De normen zijn gegroepeerd in drie thema’s: sturen op kwaliteit en veiligheid, deskundige zorgverleners en persoonsgerichte zorg. Per thema geeft de inspectie aan wat er goed gaat, wat er beter kan en wat er beter moet.
De inspectie sprak tijdens het bezoek met het management, de projectleider Wzd, een mentor, een cliëntvertegenwoordiger, twee leden van de centrale cliëntenraad (CCR), de cliëntenvertrouwenspersoon Wzd (CVP), twee gedragsdeskundigen,
Datum 29 juni 2021
Ons kenmerk 2021-2636771
twee cluster persoonlijk begeleiders (CPB) en een Wzd-functionaris. Daarnaast zag de inspectie twee ondersteuningsplannen in.
Beschrijving van de locatie1
Op De Hafakker in Noordwijkerhout wonen mensen met en zonder beperkingen naast elkaar. Op dit moment wonen er zo'n 125 cliënten op De Hafakker. Het gaat hierbij om mensen met een verstandelijke (en lichamelijke) beperking, met een ernstig meervoudige beperking (EMB), die verstandelijk beperkt zijn en
probleemgedrag vertonen en die ouder worden, een verstandelijke beperking én de ziekte van Alzheimer hebben.
Het cluster intensieve begeleiding richt zich op (jong)volwassenen en een klein aantal ouderen met een lichte of matige verstandelijke beperking. De intensieve begeleiding richt zich veelal op psychiatrische problematiek, het bieden van duidelijkheid en structuur en het omgaan met agressie. De begeleiding is gericht op het ontwikkelen en trainen van vaardigheden en het zoeken naar
mogelijkheden voor cliënten om meer regie te krijgen. Belangrijk uitgangspunt bij het wonen in cluster intensieve begeleiding is dat begeleiding en zorg niet statisch zijn. Cliënten kunnen doorverhuizen naar een woonvorm waar meer passende begeleiding geboden wordt. Dit betekent dat er binnen de woningen een grote mobiliteit kan zijn.
Het cluster intensieve zorg richt zich op de ondersteuning van oudere cliënten (50 plus) met een matige of (zeer) ernstige verstandelijke beperking die daarnaast fysieke en/of psychische problemen hebben, gerelateerd aan veroudering. Daarbij kunnen zich (complexe) gedragsproblemen voordoen. Bij cliënten jonger dan 50 jaar is er sprake van (veelal complexe) fysieke problematiek. Het cluster
intensieve zorg biedt tevens passende zorg aan mensen met EMB. Deze mensen hebben naast een zeer ernstige verstandelijke beperking ook ernstige motorische beperkingen, belemmeringen in de communicatie en gezondheidsproblemen.
Resultaten
Hieronder leest u de resultaten van het bezoek per thema uit het toetsingskader Wzd.
Thema Sturen op kwaliteit en veiligheid zorg
Wat gaat goed
Het management vertelt dat Het Raamwerk in 2019 voor de invoering van de Wzd een werkgroep instelde. Deze werkgroep heeft meerdere subgroepen, onder andere voor beleid en scholing. Verschillende gesprekspartners zeggen dat bij knelpunten zij dit voorlegden aan de werkgroep en dat aanpassingen dan volgden.
De projectleider geeft aan dat de voortgang van de invoering soms trager liep dan gewild door externe omstandigheden, zoals aanpassingen in de wet en de externe ontwikkeling van het ECD. De projectleider vertelt dat de werkzaamheden van de werkgroep tijdelijk zijn en dat de bestaande Wzd-commissie de taken straks overneemt.
Het Raamwerk, zo vertelt het management, heeft twee Wzd-functionarissen in huis. Oorspronkelijk waren dit er drie, maar één functionaris is vertrokken. Het Raamwerk zoekt naar een opvolger. Beide functionarissen zijn arts verstandelijk
Datum 29 juni 2021
Ons kenmerk 2021-2636771
gehandicapten (AVG). De Wzd-functionaris zegt dat zij een meerdaagse scholing heeft gevolgd. Er is een taakomschrijving. De CCR heeft een positief advies uitgebracht over deze functionarissen.
De cluster persoonlijk begeleiders zijn zorgverantwoordelijk. Zij hebben in 2020 een scholing voor de Wzd gevolgd en een training voor het werken met de module onvrijwillige zorg in het ECD (de knoppentraining). Deze wordt in de loop van 2021 op hun verzoek herhaald. De laatste maanden zijn de gedragsdeskundigen meer naast de cluster persoonlijk begeleiders gezet om ze inhoudelijk te
ondersteunen met het schrijven van de stappenplannen. De Wzd-functionaris vindt dit een goede ontwikkeling omdat dit de kwaliteit van de stappenplannen ten goede is gekomen.
Ook de andere zorgverleners bij Het Raamwerk hebben in 2020 een opleiding voor de Wzd gevolgd.
De CCR, zo vertellen de twee leden, is door de organisatie betrokken bij de invoering van de Wzd. Zij hebben positief geadviseerd over de beleidsnota Wzd en over de Wzd-functionarissen. Daarnaast loopt op het moment van het bezoek nog de adviesfase voor de klachtenregeling Wzd. De CCR geeft aan dat hun opmerkingen serieus zijn genomen, maar dat zij vaak zelf achter
informatie moeten aangaan. Zij verwachten een proactievere houding in communicatie van de organisatie.
Het Raamwerk heeft met zes andere zorgaanbieders in de regio afspraken gemaakt voor het inzetten van externe deskundigen bij onvrijwillige zorg. Het Raamwerk heeft al meerdere malen gebruik gemaakt van deze “pool”. De Wzd- functionaris die ook optreedt als externe deskundige is al een aantal keer geraadpleegd door andere zorgaanbieders.
Het Raamwerk heeft een CVP Wzd. De organisatie heeft bekendheid gegeven aan de CVP, onder andere door berichten in de organisatiekrant. De CCR en de CVP hebben al kennisgemaakt. De mentor kent de CVP en ook de cliënt voor wie zij mentor is, is al meerdere malen met de CVP in gesprek gegaan. De
cliëntvertegenwoordiger vertelt dat hij de CVP niet kent. De CVP zegt dat er door de coronatijd wat terughoudendheid is bij medewerkers om hem op de locatie te laten komen en dat hij dan moet uitleggen wat zijn rol is. De komende periode gaat de CVP bezoeken brengen aan locaties. De CVP trekt samen met de CVP Wkkgz op. Als een cliënt contact opneemt met één van de CVP’s dan zorgen zij ervoor dat de cliënt bij de juiste CVP terecht komt.
Waar nodig kunnen cluster persoonlijk begeleiders casuïstiek over onvrijwillige zorg voorleggen aan de Wzd-commissie. De Wzd-commissie ondersteunt zorgverleners ook bij vragen over verzet.
Wat kan beter
De Wzd-functionaris geeft aan dat de Wzd-taken veel van haar tijd kosten en dat dit ook geldt voor haar inzet als externe deskundige. Zij heeft hiervoor geen extra uren gekregen. Zij geeft ook aan dat ze op de locatie waar zij werkt meer tijd zou willen hebben om de onvrijwillige zorg beter in beeld te brengen. De directeur geeft aan dat er momenteel gekeken wordt naar een aanpassing van het takenpakket van de Wzd-functionaris.
Datum 29 juni 2021
Ons kenmerk 2021-2636771
Het ECD maakt het nog niet mogelijk om op locatie of organisatieniveau gegevens over onvrijwillige zorg te aggregeren. Dit is in een laatste fase van ontwikkeling bij de leverancier en onder de aandacht van de werkgroep.
Thema Deskundige zorgverleners
Wat gaat goed
Het Raamwerk werkt sinds juli 2020 met een module voor onvrijwillige zorg. Deze module is ontwikkeld door een externe partij en toegevoegd aan het ECD. Voor het werken met deze module hebben de cluster persoonlijk begeleiders een knoppentraining gekregen. Ook de andere zorgverleners hebben een training gekregen waarbij de focus lag op het registeren van onvoorziene onvrijwillige zorg. In het ECD ziet de inspectie dat voor onvrijwillige zorg stappenplannen zijn gemaakt. Ook ziet de inspectie een aantal registraties voor onvoorziene
onvrijwillige zorg. Een aantal stappenplannen zit al in fase drie of vier. Het stappenplan sluit aan bij wat de Wzd vraagt aan acties en het betrekken van deskundigheid. De inspectie ziet in het zorgplan wie betrokken is bij de onvrijwillige zorg en leest dat de Wzd-functionaris akkoord heeft gegeven.
Daarnaast ziet de inspectie bijvoorbeeld omschreven wat het ernstige nadeel is dat voorkomen moet worden, naar welke alternatieven is gezocht en de cliënt of zijn vertegenwoordiger zich verzet of niet, en wat het verzet is.
Met het aanpassende stappenplannen heeft Het Raamwerk aansluiting gezocht bij de structurele MDO-cyclus. Een takenlijst in het systeem geeft de cluster
persoonlijk begeleider van te voren aan of een fase van het stappenplan afloopt zodat de voorbereiding voor de volgende fase in gang gezet kan worden.
Wat kan beter
Het is in het stappenplan niet altijd duidelijk of de cliënt wilsbekwaam ter zake is.
De inspectie ziet dat dit bij één vorm van onvrijwillige zorg wel beoordeeld is, maar bij andere vormen niet. Verschillende gesprekspartners zeggen dat de wilsbekwaamheid een punt van aandacht is en dat Het Raamwerk begonnen is met een pilot om de wilsbekwaamheid efficiënter te toetsen.
Twee gesprekspartners geven aan dat Het Raamwerk veel subtiele vormen van onvrijwillige zorg in beeld heeft, zoals een beperkte hoeveelheid tabak per dag (de inspectie ziet dit terug in het ECD), maar dat nog niet alles in beeld is. De Wzd- functionaris noemt in dit verband de locatie van Het Raamwerk waar cliënten wonen met gelijkgestelde aandoeningen zoals niet aangeboren hersenletsel.
De inspectie ziet dat er geen eenvoudig overzicht is in de module van de
vervolgfases voor onvrijwillige zorg. Gesprekspartners herkennen dit en vinden de logica soms ver te zoeken. De inspectie ziet bij de stappenplannen van twee cliënten onderling verschillen in terminologie.
De Wzd-functionaris geeft aan dat zij in geval van onvoorziene onvrijwillige zorg soms te laat wordt aangesloten.
Datum 29 juni 2021
Ons kenmerk 2021-2636771
Thema Persoonsgerichte zorg
Wat gaat goed
De mentor vertelt dat de zorgverleners haar cliënt goed kennen. Ze weten wat haar valkuilen zijn en waar ze op moeten letten. Volgens de mentor
ondersteunen ze de cliënt waar dat mogelijk is. Waar sprake is van onvrijwillige zorg kijken de cluster persoonlijk begeleiders naar mogelijke alternatieven en worden, zo zegt de mentor, zij en de cliënt daar bij
betrokken. Voor de cliënt is meerzorg geregeld, zodat de zorgverleners haar verder kunnen helpen.
De cliëntvertegenwoordiger vertelt ook dat de zorgverleners zijn verwant goed kennen en hem op iedere manier proberen te ondersteunen. De cluster
persoonlijk begeleider vertelt over de manier waarop zij bij deze cliënt op een simpele, maar creatieve en effectieve manier een vorm van onvrijwillige zorg hebben afgebouwd. Zowel hij als de gedragsdeskundige geven aan dat dit kwaliteit aan het leven van de cliënt heeft toegevoegd.
Meerdere gesprekspartners geven aan dat de Wzd hen ondersteunt om nog scherper te kijken naar de zorg die de cliënten krijgen, “De Wzd zorgt ervoor dat je in gesprek moet”. Binnen Het Raamwerk, zo vertelt de
gedragsdeskundige, was er altijd al een cultuur van “Nee, tenzij”, maar de Wzd heeft de onvrijwillige zorg nog meer onder een vergrootglas gelegd. Zij vinden dit een goede ontwikkeling, omdat ze zien dat dit bijdraagt aan het beter kijken naar de cliënt en daarmee een vergroting van de kwaliteit van zijn bestaan. De CVP en de CCR zien dat de zorgverleners van Het Raamwerk open staan voor de Wzd en zich nog meer bewust zijn van wat onvrijwillige zorg voor de cliënt betekent.
Overige bevindingen
Beschikbaarheid Wzd-functionaris
De Wzd-functionaris stelt dat door de eisen die de Wzd stelt aan de Wzd- functionaris (onder andere GZ-psycholoog of orthopedagoog-generalist) het moeilijk is om deze functie in te vullen. Naar de mening van de Wzd-
functionaris zouden gedragsdeskundigen deze taak ook op zich op kunnen nemen.
Corona
De cliënten op De Hafakker zijn bijna allemaal gevaccineerd. Het management vertelt dat vooral de tweede golf een grote impact heeft gehad op de
organisatie, cliënten (en familie) en zorgverleners.
Conclusie
Het Raamwerk is al vergevorderd met de invoering van de Wzd. De
functionarissen zijn aangesteld. Ook het stappenplan sluit goed aan bij de Wzd en het ECD ondersteunt de behandelaren en zorgverleners om op de juiste momenten de volgende fases in te zetten.
De organisatie heeft de invoering op een cyclische methode ingeregeld waardoor knelpunten snel opgelost konden worden.
Datum 29 juni 2021
Ons kenmerk 2021-2636771
Meerdere gesprekspartners vertellen dat zij zich door de invoering van de Wzd nog meer bewust zijn van onvrijwillige zorg en dat door aanpassingen de kwaliteit van leven voor de cliënten groter wordt.
De inspectie vertrouwt erop dat de bestuurder blijft voldoen aan het bieden van goede en onvrijwillige zorg en dat zij daarbij ook gebruik maakt van de bevindingen uit dit onderzoek. De inspectie sluit het inspectiebezoek af.
Openbaarmaking
De inspectie wijst u erop dat zij op grond van de Gezondheidswet haar
rapporten openbaar maakt via www.igj.nl. De inspectie doet dit niet eerder dan twee weken na het verzenden van het definitieve briefrapport.
Bij openbaarmaking neemt de inspectie de wettelijke normen in acht, zoals gesteld in de Gezondheidswet, de Jeugdwet en de AVG. Dit betekent bijvoorbeeld dat de inspectie in haar rapporten geen tot een persoon herleidbare gegevens opneemt en geen bijzondere persoonsgegevens zoals medische gegevens van uw patiënten of cliënten.
Meer informatie over openbaarmaking van documenten door de inspectie kunt u vinden op de website (www.igj.nl/onderwerpen).
Met vriendelijke groet,
xxxx
Senior inspecteur
