€ 2,20
72ste jaargang • nummer 38 • donderdag 22 september 2016 Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter...
Hendrik Vuye en Veerle Wouters spraken over “rebellie in eigen rangen” omdat de par- tij elke communautaire ambitie opzij schoof.
Die kritiek verdient respect. Maar was het ver- standig om die op de straatstenen te gooien?
Met een verwijt aan de partijraadsleden dat ze
“slaafs achter De Wevers politiek genie” aanlo- pen, maak je geen vrienden. De voorzitter van je partij in de gazet “domme denkfouten” toe- dichten, dat is er bijna om vragen dat je hoofd op de tafel wordt gelegd.
Hendrik Vuye, die als fractieleider in de Kamer een pas opzij moest zetten voor Peter De Roover, is de man die na die degradatie met Veerle Wouters naar de zolder werd gestuurd, om er als voorzitter van een kartonnen denk- tank wat communautaire teksten te schrijven (Objectief V). Na zijn wilde reactie werd hij uit het partijbestuur gezet en werd zijn denktank
“opgeschort”… Het communautaire studiecen- trum Objectief V is nog maar net geboren en moet al in de couveuse.
Andere kattten
Het ziet ernaar uit dat de communautaire achterban nu nog langer moet wachten op enige aandacht voor zijn bekommernissen. De partij heeft ander katten te geselen. Haar con- servatieve vleugel moet toezien hoe de rech- terflank van de publieke opinie inzake veilig- heid en politie blijkbaar nog verder wil gaan dan Jambon (veiligheid, politie) en Francken (asiel, migratie). Dat blijkt uit reacties op soci- ale media, maar nog meer uit de VB-scores in de peilingen.
Maar de partij worstelt ook met haar econo- misch programma omdat ze wordt gewurgd door haar sociale (CD&V) en liberale (Open Vld) “partners”… Ja, er was de taxshift, maar de fiscale ontvangsten ervan vallen tegen. Een brede volkspartij zijn, het is geen pretje. De een wil rijden op een liberaler pad, de ander op een socialer pad. Het Voka-imago domineert. Maar wie in crisisjaren moet besparen in de sociale zekerheid en in de uitgaven in de gezondheids- zorg moet ervoor zorgen dat “jannen met de pet” nog kunnen en willen volgen. Op verkie- zingsdagen zijn die immers met velen…
Het blijft verbazen dat de N-VA zo stil wil blijven over de communautaire aspecten van dossiers als veiligheid, politie en justitie. Het blijft verbazen dat de partij zo stil blijft over de geldstroom naar Wallonië. Het zijn tegen- woordig de PS’ers die zeggen dat ze hopen dat die snel zullen verdwijnen (al bedoelen ze het omgekeerde…).
De Wever weet als geen ander dat zowat alle politieke dossiers diep communautair gekleurd zijn. Ver hoef je overigens niet te zoeken om dat aan te tonen. Een opsomming van wat enkel en alleen in de voorbije week al in onze knip- selmand viel, vindt de lezer iets verderop in dit blad op bladzijde 2.
Nuanceren
De N-VA kreeg van de Vlaamse Beweging de volle laag. Misschien moeten we dat strenge oordeel nuanceren. Het Vlaams-nationalisme mag de eigen kracht niet overschatten.
We volgen helemaal niet de professoren die graag uitpakken met kiezersonderzoek, waar- uit zou blijken dat “maar” voor 6 procent van de kiezers het communautaire het stemmotief was. Dat onderzoek van Marc Swyngedouw e.a. (KU Leuven) lekt onnozelheden langs alle kanten (daar hebben we het later nog wel eens over). Ander onderzoek raamt het radicaal fla- mingante electoraat op 20 procent van de kie- zers. Ook daarmee breek je niet door muren.
Boterhammen
Met voluntarisme alom komt de eindmeet naar Vlaamse staats(her)vorming geen meter dichterbij. Ten eerste legt niet iedereen die meet op dezelfde plaats. Ten tweede blijft het wachten op de eerste rationele, sluitende stra- tegie die kan resulteren in Vlaamse onafhan- kelijkheid. Er is er maar één, en dat was die van de (oude) Schiltz: als de sterke arm van het Vlaams Parlement dit wil, dan is er geen houden aan.
Alleen weet elke analist van verkiezingsuit- slagen dat we ook daarvoor nog veel boter- hammen moeten eten. Dat was zo in 2004 toen Vlaams Belang 25 procent haalde, dat was zo toen N-VA in 2014 zo’n 33 procent haalde (maar VB zo’n 5 procent) en dat zou volgens de huidige peilingen zo zijn als er nu verkiezin- gen waren (ca. 25 en 14 procent).
Meer of alles
In die zin was de uithaal van Peter De Roover naar de Vlaamse Volksbeweging bikkelhard (“Wie zich vandaag wil voeden aan de ideeën van de VVB dreigt om te komen van de hon- ger”…), maar niet helemaal onterecht.
Vertegenwoordigers van de Vlaamse Bewe- ging nemen dus beter hun wensen niet voor werkelijkheid. Constructief meezwoegen aan de opbouw van een Vlaamse sfeer waarin
“meer” mogelijk wordt, maar “alles” iets is voor de lange termijn, dat lijkt ons een zin- niger bezigheid dan een spelletje zwartepie-
ten. Voor dat “meer” zal de N-VA de hulp nodig hebben van andere partijen. Vandaag lijken die andere partijen (op Vlaams Belang na) te mik- ken op “minder” Vlaanderen.
De Wever koos dus wellicht voor een serieuze portie realpolitik. Hij zal ook wel heb- ben ingezien dat professor Vuye niet echt de geknipte man was om met het Vlaams-natio- nalisme nog meer Vlaamse harten te veroveren.
Daarvoor zal meer nodig zijn: mensen met iets meer uitstraling, en een brede inzet van mid- delen. Dat heeft Bart De Valck dan weer wel goed geformuleerd: laat de N-VA maar eens een pak van zijn geld investeren in het uitge- kiend en breed marketingplan om de commu- nautaire punten aan een (nog) breder publiek te verkopen.
Besluit
De N-VA heeft geen nood aan Pruisische of stalinistische discipline, maar hoeft ook geen Spaans bordeel te worden. Vuye en Wouters hebben hun punt gemaakt, maar hadden dat beter intern gedaan.
Dat uitgerekend Geert Bourgeois in Knack de onafhankelijkheidsgedachte “niet (meer) in de negentiende-eeuwse zin van het woord vertaalt” en kiest voor “confederalisme met een gedeelde hoofdstad en maximale autonomie en verantwoordelijkheid voor Vlaanderen en Wallonië”, toont aan dat dit scenario binnen de partij op meer consensus berust dan verwacht.
Ook Bourgeois lijkt wat afstand te nemen van de ultra’s in de Vlaamse Beweging.
De Wever is God niet. Wat hij nu deed, is mis- schien het inslaan van de weg naar een andere N-VA. Ongetwijfeld nog Vlaamsgezind, maar in de brede politieke context een conservatieve partij, die weerwerk kan bieden tegen een al te progressieve overkant. Tegen een overkant die slordig en naïef omspringt met identiteit, migratie, criminaliteit, veiligheid, onderwijs en cultuur. Vlaanderen kan alleen maar winnen bij het snel weer vlotjes functioneren van zo’n partij. En die partij kan maar winnen als ze “alle registers” opentrekt. Ook de communautaire.
Haal Objectief-V dus uit de couveuse, Bart…
Het begon met een verrassende quote van Bart De Wever in een zakenkrant. Vrij ver- taald: een staatshervorming in 2019, dat is geen must. Een ‘blooper’? Zo kennen we De Wever niet. Een eerste duidelijk signaal dat zijn Vlaams-nationalistische partij de prio- riteiten verlegt en wil doorgroeien als dé centrum-rechtse en/of conservatieve machts- partij in Vlaanderen? Nogal wat Vlaamsgezinden verslikten zich in hun koffie. Terecht?
Haal het communautaire uit de couveuse, Bart!
Niets is nog communautair 2 Roddels uit de Wetstraat 4 Bart Maddens en de N-VA 5 De PS in de problemen 7 Op de praatstoel:
40 jaar NSV! 11 De autodafe van
Luk van Biesen 13
Deze week
Actueel
22 september 2016
2
Uit de smalle beursstraat
Eandis en het Vlaamse etatisme
Het Chinese State Grid wil 830 miljoen euro betalen voor 14 procent van Eandis Assets, de eigenaar van de Vlaamse elek- triciteits- en gasleidingen. De Chinezen zouden zo een aan- tal plaatsen verwerven in de raad van bestuur. Op het eerste gezicht niets bijzonders, aangezien de Chinezen in tal van Euro- pese bedrijven aanwezig zijn. Ze beschikken over een massa kapitaal en nemen dus overal participaties.
Chinees overheidsbedrijf
Maar de band Eandis-State Grid is toch een ander verhaal.
State Grid is een Chinees overheidsbedrijf dat rechtstreeks gelinkt is aan de communistische partij. Bovendien doen over het staatsbedrijf verhalen de ronde die het linken aan boekhoudkundige trucs, corruptie en oplichting. Wil men wel zo’n onderneming als aandeelhouder voor een bedrijf dat de Vlaamse energie-infrastructuur beheert? Een aantal Vlaamse steden en gemeenten, Gent voorop, maken zich zorgen. Het is niet uitgesloten dat de deal met State Grid nog wordt her- roepen.
Deze situatie kon vermeden worden. Om dat te begrijpen, moeten we even terug in de tijd. Eind 2014 verkocht Electra- bel/Suez zijn belang van 21 procent in Eandis. Prijs: 1 miljard
euro. De steden en gemeenten konden voor dat bedrag put- ten uit hun eigen reserves. Maar om de kredietwaardigheid van Eandis op peil te houden, was er meer nodig. Er werd op zoek gegaan naar extra kapitaal. Een piste was een beursgang. Een andere was een Vlaamse verankering waarbij de Vlaamse rege- ring er geld in kon steken of Vlaamse privébedrijven aanspre- ken om het kapitaal te verhogen. Een derde piste was een bui- tenlandse partner. Uiteindelijk werd daarvoor gekozen met als gevolg de komst en de problemen met State Grid.
Vlaams Energiebedrijf, een fetisj
In 2014 heeft de Vlaamse regering een kans gemist om Ean- dis Vlaams te verankeren. Waarom is dat niet gebeurd, want de N-VA zat toch in de Vlaamse regering? De oorzaak is te zoe- ken in de obsessie rond het Vlaams Energiebedrijf (VEB). Dat was één van de N-VA-ideeën toen ze in 2009 in de Vlaamse regering stapte. Het Vlaams Energiebedrijf moest een con- current van Electrabel worden. Maar die doelstellingen wer- den gestaag bijgesteld. Eigenlijk houdt dat VEB zich vandaag vooral bezig met het energiezuiniger maken van de overheids- gebouwen, het goedkoper aankopen van energie en het inves- teren in innovatie.
De middelen voor dat Energiebedrijf waren beter voor iets anders aangewend. Toen Electrabel/Suez aankondigde uit Elia en Eandis te willen stappen ware het beter geweest de Suez- aandelen vanuit Vlaanderen over te nemen.
Eventueel kon een Vlaams bedrijf dat doen als de overheid niet wou. Maar daar bestond bij de politiek geen belangstel- ling voor. Een Vlaams Energiebedrijf was een fetisj.
Terugkerende fout
Het is een vaak terugkerende fout bij de N-VA. De partij heeft terecht kritiek op slecht werkende Belgische structuren en instellingen. Maar de vraag is of je die zomaar moet vervan- gen door een vergelijkbare etatistische structuur op Vlaams niveau. Electrabel/Suez was een ramp. Een vehikel om geld door te sluizen naar Frankrijk. En totaal inefficiënt. Maar is het Vlaamse Energiebedrijf zoveel efficiënter?
N-VA pleit allang voor de inperking van de macht van de mutualiteiten en stelt zich vragen bij de rol van de vakbon- den als uitbetaler van de werkloosheidsuitkeringen. Bij nati- onalisten is de verleiding altijd groot om die machtspositie af te bouwen en in de plaats een Vlaamse etatistische instel- ling te zetten.
Het eerste is oké, het tweede niet. Zo moet men niet plei- ten om de betaling van werkloosheidsuitkeringen enkel door een overheidsinstelling te laten doen. Men kan die markt vrij- maken en verschillende spelers toelaten. Idem voor de taken van de mutualiteiten. Dat zou die dienstverlening trouwens veel goedkoper kunnen maken.
Angélique VAnderstrAeten In politieke kringen groeit de bezorgdheid over de intrede van het Chinese staatsbedrijf State Grid in de Vlaamse
elektriciteits- en gasnetbeheerder Eandis. Is het aanvaardbaar dat een nutsbedrijf voor een deel gecontroleerd wordt door een Chinees staatsbedrijf dat direct aan de communistische partij gelinkt is? De vraag is terecht, maar de situ- atie bij Eandis is ook het gevolg van het Vlaamse etatisme. De obsessie voor een Vlaams Energiebedrijf maakte veel politici blind voor de noodzaak om vanuit de overheid direct te investeren in netwerkbeheerders.
Niets is nog communautair
De Vlamingen zijn er zo ondertussen al bijna twee eeuwen mee bezig om stap voor stap zelf meer te kunnen beslissen over hoe hun gemeenschap moet worden bestuurd.
Is met de zes staatshervormingen alles opgelost, zoals belgicisten, progressieven, post- modernisten, wereldburgers en vooral de Franstaligen ons voorhouden? Enige rationa- liteit verleidt er ons toe te denken dat dit niet het geval is.
Argumenten voor die overtuiging vinden we in politiek, economisch en cultureel nieuws dat dagelijks op ons afkomt. Wie de ogen opent houdt, ziet tegengestelde belangen en conflict- stof. Neem nu de voorbije week…
Vliegen
Het begon maandag al met berichtge- ving over de vliegwet. Het waren de Vlaamse werkgevers van Voka die in De Tijd uitpakten met hun vraag aan de Vlaamse regering om op haar strepen te staan in de discussie over de luchthaven op Zaventem. Brussels minis- ter van Leefmilieu Céline Fremault (cdH) ver- strengt vanaf 1 januari 2017 de geluidsnormen en stapte eerder al naar de rechtbank met de vraag om de vliegroutes boven Brussel te wij- zigen en het nachtregime voor Zaventem een uur langer te laten duren. Ook Franstaligen in de Rand roeren zich. Voka vraagt Vlaams minis- ter-president Geert Bourgeois (N-VA) om het luchthavendossier op de agenda te zetten van het Overlegcomité, waar alle regeringen van ons land lastige dossiers bespreken. Gegaran- deerd komt daar communautair “gesteggel”
van. Federaal minister van Mobiliteit François Bellot (MR) beloofde rond de jaarwisseling met maatregelen voor de dag te komen. Fas- ten seatbelts.
De economie
De voorbije week bleek dat de N-VA in het debat over de begrotingsdiscipline haar hand heeft overspeeld. De partij speelde dat spel té liberaal en dus niet erg slim. We hebben hier meermaals aangegeven dat in lastige omstan- digheden - en dat waren de recente crisisja- ren toch wel - budgettaire rigiditeit in zekere mate plaats mag maken voor meer soepelheid.
Vandaag zegt De Wever dat hij kan aanvaarden dat “de terugkeer naar budgettair evenwicht trager gaat”. Goed zo. Maar mag er nog herin- nerd worden aan de oorzaken van de federale financiële nood? Heeft de schuldenberg daar iets mee te maken? Ja, toch? Mag dan luidop worden gezegd waarom en voor welke regio’s die putten zo diep werden gegraven? En voor welke gewesten dat altijd opnieuw nodig was?
Werkloosheid
De voorbij week lazen we andermaal hoe- zeer het sociaaleconomische dossier commu- nautair gekleurd blijft. De werkloosheid ligt in Brussel (17,5 procent) en Wallonië (10,8 pro- cent) onveranderlijk veel hoger dan in Vlaan- deren (5,5 procent). Wat we niet hoorden was de vraag waarom Wallonië nog altijd evenveel uitkeringsgerechtigde werklozen blijft tellen als
Vlaanderen, dat bijna dubbel zoveel inwoners heeft. De werkloosheidskloof blijft groot en communautair. De leefloonkloof idem.
Starters
De voorbije week lazen we dat van januari tot juli in Vlaanderen 29.502 nieuwe onderne- mingen werden opgericht. Dat zijn er 7 procent meer dan in dezelfde periode van 2015. In Wal- lonië was er een toename met 3,5 procent, in Brussel met 4,8 procent. Wie vroeg in het par- lement of in de pers waarom dat ook na zoveel jaar Marshallplannen zo blijft?
Handel
De voorbije week vernamen we dat het vrij- handelsakkoord tussen de EU en Canada groen licht krijgt in alle EU-landen. Dat kan Vlaande- ren 350 miljoen euro meer export opleveren (vooral farmacie en chemie) als “elk EU-land”
de tekst goedkeurt. Voor een Belgische goed- keuring is groen licht nodig van Brussel en Wal- lonië. De meerderheidspartijen in het Waals en Brussels Parlement riepen hun regeringen op om het vrijhandelsverdrag tegen te houden.
Niets is communautair?
Mobiliteit
De voorbije week lazen we dat erg weinig Walen in Vlaanderen komen werken, terwijl massaal veel West-Vlamingen en Limburgers naar Brussel en Brabant pendelen. De werk- loosheidsgraad is het hoogst dicht bij de taal- grens. “Weg met de taalgrens als werkgrens”, orakelde Vincent Van Quickenborne in Knack.
Hij schreef hierover een brief naar de ministers- presidenten Paul Magnette en - politiek correc- ter kan niet, want redelijk overbodig - ook naar Geert Bourgeois. Dat amper 3 procent van de Walen gaat werken in Vlaanderen is verbazend weinig, dat omgekeerd 3 procent Vlamingen in Wallonië gaat werken is verbazend veel.
Het geld
De voorbije week zei Paul Magnette (PS) dat Wallonië “grote behoefte heeft aan het equivalent van de KBC”. Een bank om Waalse spaargelden te investeren in de Waalse econo- mie. Wierook van een socialist voor een kapi- talistisch apparaat, passons… Maar het wordt even met de ogen knipperen als het bedrijf dat het Waalse KBC moet worden Ethias zou moeten zijn… De in Luik gevestigde verze- keringsmaatschappij - altijd een PS-bastion - kampt momenteel met solvabiliteitsproble- men en komt in aanmerking om overgeno- men te worden door de staatsbank Belfius.
Voor Magnette en co liever niet, want Belfius, dat is “Belgische” steun, en de PS’ers willen Ethias “Waals” verankeren, zoniet dreigt het te worden zoals bij Caterpillar en worden de beslissingen “beetje bij beetje buiten de regio”
genomen. Eigen centen eerst. Op zich is die bezorgdheid begrijpelijk. Ethias verankeren in
Wallonië? “Niet zo snel, Kameraden”, schrijft Béatrice Delvaux (Le Soir) in De Standaard.
Ethias is eigendom van het Waals Gewest, maar ook van het Vlaams Gewest en van de fede- rale overheid. Lekkere Belgische kipkap. Nikske communautair?
De arbeidsongeschikten…
De voorbije week lazen we dat meer dan de helft (55 procent) van de ‘Belgische’ cen- ten voor arbeidsongeschikten naar Wallonië gaat, ook al woont daar maar een derde van de Belgen. Waar een Vlaming per hoofd van de bevolking gemiddeld 12 euro aan perma- nente arbeidsongeschiktheid kost, is dat voor een Waal 27 euro. “Dit schreeuwt om een split- sing van de sociale zekerheid”, aldus een alerte Barbara Pas (Vlaams Belang). Quid andere Vlaamse partijen?
De kinderbijslag
De voorbije week lazen we hoe de partij Défi, het vroegere FDF, de Franstaligen uit- riep tot de grote verliezers zijn van de zesde staatshervorming. De dotatie van 6,5 miljard euro voor de kinderbijslagen wordt nu vol- gens andere criteria verdeeld en daardoor zou Wallonië 53,4 miljoen euro verliezen en Brus- sel 8,7 miljoen euro. Het kan ook eens omge- keerd. Of net niet?
De artsenquota
We lazen de voorbije week dat “België” te veel artsen heeft… In Vlaanderen bestaat het toelatingsexamen voor studenten genees- kunde al meer dan twintig jaar, in Wallonië bestaat die proef helemaal niet. De regering heeft een akkoord bereikt over de artsen- quota… in 2022. Minister van Volksgezond- heid Maggie de Block werkte een compro- mis uit waarover het laatste woord nog niet is gezegd. De traditionele verdeelsleutel tus- sen Nederlandstaligen en Franstaligen (60/40) wordt dan toch niet gewijzigd en de Fransta- lige Gemeenschap wordt gevraagd het ingangs- examen in te voeren. In ruil zouden de 1.300 huisartsen die Franstalig België op overschot heeft, een Riziv-erkenningsnummer krijgen.
Benieuwd wat de Raad van State daarvan denkt…
Caterpillar
We lazen dat de mogelijke sluiting van de Caterpillar-fabriek in Gosselies een commu- nautair tintje krijgt. De PS vraagt dat de rege- ring “een werknemer van Caterpillar gelijk beschouwt aan een werknemer van Ford Genk”. Drie jaar geleden stond de federale regering namelijk brugpensioen vanaf 52 jaar toe bij Ford Genk. “Ik zou niet begrijpen waarom men niet aan de Walen zou toeken- nen wat men aan de Vlamingen heeft toege- kend”. Heeft hij gelijk? Niets is communautair…
AnjA Pieters
Actueel 22 september 2016 3
Scherpslijpers
Heren ‘debaters’,
Vlaanderen heeft jullie zondag op ‘De Zeve(re)nde Dag’ van onze teerbeminde en onberispelijk objectieve staatsomroep zien bekvechten. Veel Vlaams-nationalisten kre- gen krampen van zoveel pogingen tot vlie- gen afvangen, zoveel slagen onder de gor- del en zoveel pogingen tot uppercut om de ander genadeloos weg te vegen. De belgi- cisten en de uitgesproken anti-Vlaams-natio- nalisten hebben bij zoveel verbaal vuurwerk van ‘geestesgenoten’ zonder de minste twij- fel urenlang in een deuk gelegen en zijn wel- licht pas tegen zonsondergang weer bij hun positieven gekomen.
Mannen, vrienden zelfs, ik heb mijzelf tot driemaal toe op de kaken moeten kletsen om mij ervan te vergewissen dat ik wel goed wakker was en ik mij geen begoochelingen maakte. Jullie spektakel tartte immers alle verbeelding. Komaan zeg, jullie zijn beiden gepokt en gemazeld in de militante en bij- zonder strijdbare Vlaamse Beweging en jul- lie hebben een Vlaams-nationale pedigree om u tegen te zeggen, jullie hebben jaren- lang schouder aan schouder gestaan en hebben klappen van ‘gendarmes’ geïncas- seerd, en dan…, dan laten jullie zich van- gen door de sluwe bloeddorstigaards van de rode vrt om een duel uit te vechten dat in wezen en in essentie tot een ‘interne dis- cussie’ binnen de Vlaamse Beweging moet horen; en die beslist mag gevoerd worden.
Ze is nodig zelfs! Maar toch niet in ‘de arena van het oikofobe misprijzen’!
Het ging van: “Het is de taak van een par- tij om haar hoofdproduct te promoten naar de kiezer toe, en ik vrees dat de N-VA haar taak als topverkoper totaal verwaarloost”, (gij, Bart) over: “De Vlaamse Volksbeweging is vandaag niet echt de luis in de pels van de N-VA, maar speelt gewoon de rol van “blaf- fer”, (gij, Peter) tot: “Welke partij geeft haar corebusiness af?” (gij, Bart) en “Wie zich vandaag wil voeden aan de ideeën van de Vlaamse Volksbeweging, dreigt om te komen
van de honger”, (gij, Peter). En dat voor een gewezen voorzitter van de VVB (gij, Peter) die in tempore non suspecto heel andere woor- den sprak, die overigens vandaag klakke- loos kunnen overgenomen worden door de huidige (gij, Bart).
Hebben jullie zich gerealiseerd dat op dat eigenste moment niet alleen belgicis- ten zich zaten vrolijk te maken, maar dat er op jullie eigen Vlaams-nationale speel- veld een lachende derde vanop het Brus- selse Madouplein zat te grijnzen? Niet geheel zonder reden…
Afgezien van het onderwerp, Vlaamse onafhankelijkheid - door de enen gemu- teerd tot confederalisme en door de anderen principieel verstaan als separatisme -, waar- over wij het allemaal eens zijn en waarom- trent diverse principiële strategieën te ver- dedigen zijn, was jullie kemphanengevecht een schoolvoorbeeld van hoe nochtans niet de meest onverstandige strijders voor ‘het Vloms’ zichzelf in de voeten weten te schieten voor kijkend Vlaanderen, dat hierdoor alleen maar nog meer afwijzend gaat kijken naar ons aller strijdmotief en beweegreden: Bel- gië opdoeken en Vlaanderen opstuwen in de vaart der volkeren.
Jullie hadden een positief verhaal kun- nen brengen, bijvoorbeeld over hoe partij- politiek en bewegingsstrijd hand in hand kunnen gaan om te zoeken naar de grootst mogelijke consensus, om met zoveel moge- lijk Vlamingen van verschillende obediënties en signatuur te komen tot een Vlaamse repu- bliek. Jullie hebben een unieke kans laten lig- gen en jullie geloofwaardigheid zo goed als te grabbel gegooid. Godsvrede? Eenheid in verscheidenheid?
Neen. Broedertwist en schande. Ik ga er nog aan denken als wij nog eens het ‘Gebed voor het Vaderland’ staan te zingen. Mag ik even kwaad zijn, alstublieft?!
Briefje aan Peter de Roover en Bart de Valck
Het Vlaams Belang is het slachtoffer van twee cordons. Enerzijds is er het politieke cor- don sanitaire, waardoor de partij uitgesloten wordt van elke deelname aan het bestuur, op welk niveau ook. Die uitsluiting gaat zover, dat sp.a er al problemen meeheeft om in zee te gaan met de N-VA als er in haar fractie ex-Vlaams Belangers zetelen. Het valt op dat de PVDA geen last heeft van een gelijkaardig cordon, want in de districtsraad van Borger- hout zit die partij mee in het bestuur samen met sp.a en Groen.
Anderzijds is er het cordon médiatique, waardoor het Vlaams Belang in de pers niet in proportie aan bod komt. Wat de commerci- ele media betreft, is dat op zich natuurlijk hun goed recht, op voorwaarde dat zij daar open- lijk voor uit zouden komen en dat berichtge- ving over de partij feitelijk min of meer eerlijk zou zijn. Jammer genoeg worden berichtge- ving en duiding al te vaak met mekaar ver- mengd, en is de kritiek op de partij vaak van een bedenkelijk niveau.
Voor de openbare omroep liggen de zaken helemaal anders, en zou een correcte behan- deling de normaalste zaak van de wereld moeten zijn. Dit is echter aantoonbaar niet het geval, waardoor de partij in grote mate van het publieke debat uitgesloten blijft, ten- zij het echt niet anders kan. Enige compensa- tie zijn de sociale media, waar de partij zeer actief is en toch een zeker succes heeft.
Slechte timing
Inhoudelijk zit de partij consequent met een slechte, want te vroege, timing geplaagd.
Thema’s als Vlaamse onafhankelijkheid, EU- scepsis, immigratieproblemen, islam en ter- rorisme werden soms al tientallen jaren voor ze bij het brede publiek doorbraken door de partij aangekaart. Gevolg is dat de partij vaak de wegbereider is voor een andere partij die dan met de prijzen gaat lopen. Politiek is een hondenstiel, en op een dankwoordje hoeft de partij uiteraard niet te rekenen.
De enige manier voor de partij om uit die thema’s toch wat electorale munt te slaan, is hopen op een verrotting van de situatie, en dat de etterbuil bij de verkiezingen dan toch eens in haar voordeel barst. Door een com- binatie van factoren is de partij daar in deze legislatuur in grotere mate dan anders op aangewezen. Door de slechte verkiezingsuit- slag van 2014 heeft de partij weinig manda- tarissen die zich kunnen laten gelden in het debat, waardoor ze vooral de concurrentie het werk voor haar moet laten doen. Dat ze het oppositiemonopolie heeft op rechts en Vlaams, helpt natuurlijk, ook al geeft haar dat toch geen breekijzer om bij de media binnen te kunnen breken. Externe factoren, zoals de vluchtelingencrisis, de recente aanslagengolf en daarbovenop al de perikelen rond de EU en de Brexit helpen dan wel.
Communicerend vat met N-VA
De meest recente peilingen geven Vlaams Belang een stevige winst, met scores tot ver boven de tien procent. Vaak is die winst vrij- wel identiek aan het verlies voor de N-VA, wat suggereert dat N-VA en Vlaams Belang com- municerende vaten zijn. Men hoeft geen poli- tieke bolleboos te zijn om te snappen dat het grootste reservoir aan Vlaams Belang-kiezers inderdaad bij de N-VA zit, en niet bij CD&V en Open Vld. Enerzijds zijn die laatste twee par- tijen een pak kleiner dan de N-VA, en ander- zijds zijn de potentiële Vlaams Belang-kie- zers uit die partijen in 2014 al overgestapt naar de N-VA. Het is daarom logisch dat het Vlaams Belang zich vooral op de N-VA con- centreert om nieuwe kiezers binnen te halen – of terug te halen.
Psychologisch heeft de partij wel last van haar historische bagage. Bij de verkiezingen van 2004 haalde de partij voor de federale
Kamer 24,2 procent van de stemmen, en nog steeds wordt elk resultaat voor het Vlaams Belang (impliciet) afgewogen tegenover die uitslag. Een vooruitgang van minder dan zes procent in 2014 naar meer dan dertien pro- cent in de laatste peiling is spectaculair, maar blijft klein bier tegenover die 24 procent.
Voorzitter
Van buitenaf bekeken maakt de partij tegenwoordig een relatief rustige periode door. Partijvoorzitter Tom van Grieken lijkt zijn troepen redelijk goed onder controle te kunnen houden en er worden geen ruzies meer op straat uitgevochten. We hebben zelfs geen weet meer van ruzies die binnenska- mers uitgevochten worden. Het is ooit anders geweest. Tom van Grieken functioneert op dat vlak dus redelijk goed als partijvoorzitter, en deze luwte (en de afwezigheid van verkie- zingen) geeft hem de kans om ervaring op te doen en te groeien in zijn rol tegen 2018 en 2019. Het nadeel van het cordon médiatique heeft dus ook een voordeel.
Opbouw nieuw personeel
Door de slechte verkiezingsuitslag in 2014 heeft de partij niet meer zoveel politiek per- soneel in huis als enkele jaren geleden. Op dit ogenblik zijn Tom van Grieken en fractie- voorzitter in de Kamer Barbara Pas de meeste geprofileerde figuren in de media, naast de oude waarden Filip Dewinter en Gerolf Anne- mans. De opbouw van nieuw personeel vergt echter tijd, en de mediaboycot helpt alvast niet om nieuwe gezichten enige mediabe- kendheid te geven. Een bespreking van het Vlaams Belang kan niet voorbijgaan aan de figuur van Filip Dewinter. De man heeft uiter- aard verdienste gehad bij de opbouw van het Vlaams Blok/Belang. De laatste tijd is het weer wat rustiger rond hem, maar toch blijft hij een beetje een vrije radicaal waarvan men niet altijd weet waar men hem heeft. Heeft hij er toch voor gekozen om voortaan een constructieve rol binnen het Vlaams Belang te spelen? Of moeten we vrezen dat hij bin- nenkort weer een eigengereide actie onder- neemt, een beetje zoals de schorpioen in de fabel, die het steken van de kikker toch niet kon laten? Is voor hem een rol als de Jean- Marie Le Pen van het Vlaams Belang weg- gelegd?
Geen zicht op bestuursdeelname
Wat moet de ambitie van de partij zijn voor de verkiezingen van 2018 en 2019? Over een deelname aan het beleid, zelfs niet in een klein district in Antwerpen of een verloren dorp ergens diep in de Kempen hoeft de par- tij zich geen illusies te maken. Dan stappen de andere partijen, inclusief Open Vld en N-VA, nog liever in een coalitie met de Noord-Kore- aanse PVDA. Ook een V-regering op Vlaams niveau, een coalitie van Vlaams Belang en N-VA die samen de Vlaamse onafhankelijk- heid zou kunnen uitroepen, is in 2019 bijzon- der onrealistisch. Daarvoor zouden Vlaams Belang en N-VA samen nog minstens tien pro- cent meer kiezers achter zich moeten scha- ren, en moet bovendien N-VA eerst door de andere partijen uitdrukkelijk en voor lange termijn afgewezen worden. En zelfs dan nog.
Neen, dan concentreert de partij zich beter op een verdere opbouw van het politieke per- soneel en een herstel tegenover 2014. Als de partij in 2018 en 2019 beter scoort dan Groen, en boven de tien procent uitkomt, dan staat ze er weer. Slaagt ze er bovendien in één van de traditionele partij achter zich te laten, wordt het voor de media weer moeilijk om haar, zoals nu, vrijwel volledig te negeren, zeker als ze het monopolie op de rechtse en nationalistische oppositie blijft behouden.
FVL
Vlaams Belang:
vechten tegen de bierkaai
In onze zomerreeks over de politieke partijen, kwamen de voorbije weken alle Vlaamse partijen aan bod. Als laatste in de reeks richten we deze week de schijn- werpers op het Vlaams Belang. Het Vlaams Belang is, net als haar voorloper, het Vlaams Blok, altijd al een averechtse partij geweest, met een gespannen verhouding tot de andere partijen én de media. Wie tot het Vlaams Belang toetreedt, doet dat niet met de verwachting binnen afzienbare tijd burgemeester of minister te worden.
Toch is het duidelijk dat de partij zwaar lijdt onder het cordon sanitaire en het cor- don médiatique. Het verwijt van concurrent N-VA dat het Vlaams Belang niets ver- wezenlijkt, doet daarom ook pijn, want er zit wel degelijk een kern van waarheid in.
Rector Torfs eist ook
toelatingsproef voor
Waalse genees-
kundestudenten
Schone schijn
Ja, het heeft altijd iets van een eerste school- dag als de bel door het Paleis der Natie klinkt om de verkozenen des volks op te roepen zich naar de plenaire vergadering te spoeden. Er wordt in de wandelgangen gegesticuleerd en met veel bombarie begroet, over de partijgren- zen heen. Maar er zijn op die eerste dag ook al heel wat ‘brossers’ die het vertikken om te komen en doodleuk hun kat sturen. Omdat er niet gestemd werd, want er stonden alleen wat vragen op de agenda, was de aanwezigheid eigenlijk ook niet nodig omdat zo’n zittingen niet meetellen voor het ‘trekken’ van de par- lementaire vergoeding. Heel dat manoeuvre om de bijeenkomsten te vervroegen naar half september is slechts schone schijn. De uitein- delijke ‘State of the Union’ blijft immers vast- gebeiteld op de tweede dinsdag van oktober
Incident
De ontslagen bij Caterpillar en andere bedrijven stonden uiteraard centraal en de krokodillentranen vloeiden rijkelijk. En natuur- lijk was het zaak om de PS en de sp.a hierover eens goed aan te spreken, gelet op hun werk- gelegenheidsbeleid destijds. Dat is politiek:
elkaar de zwartepiet toeschuiven. In de marge ontwikkelde zich het ondertussen veelbespro- ken incident tussen Meryame Kitir, de frac- tievoorzitter van de sp.a en Open Vld’er Luk van Biesen. Deze zou vanop zijn bank gezegd hebben dat zij maar moest terugkeren naar Marokko… Consternatie alom! Racisme! Van Biesen die ’s middags uitgebreid getafeld had, was meteen ontnuchterd toen hij zowat heel de Kamer over zich heen kreeg en haastte zich om zijn verontschuldigingen aan te bieden op basis van ‘verkeerd begrepen’. Wat hij precies had gezegd en wat anderen precies hadden gehoord, kon echter niet meer nagegaan wor- den op de audioverslagen. Het was het ene woord tegen het andere.
Zetel gered
Het incident ging de hele namiddagzitting overschaduwen en ook in de media was het al racisme wat de klok sloeg. Vooral hoe het nu verder moet met Luk van Biesen was de kernvraag geworden. Men had bloed geroken, zoveel was duidelijk. En aangezien Van Bie- sen gecatalogeerd staat als een flamingante rechts-liberaal, moest barbertje hangen. Zover kwam het niet, want ’s anderendaags leg- den hij en Kitir een verklaring af voor de pers waarin excuses werden geuit en de gezamen- lijke strijd tegen racisme als politieke speer- punt voorop werd gesteld. Ja, Luk zal die nacht zeker slecht geslapen hebben. De opluchting was dan ook groot dat hij zich aan zijn Kamer- zitje kan blijven vastklampen, nadat hij daar- voor een hoge tol moest betalen: publiekelijk door het stof kruipen. Het staat niettemin in de sterren geschreven: in 2019 zal het ‘over en uit’ voor hem zijn…
Kassa kassa
Het verhaal was de jongste dagen wat tus- sen de politieke plooien gevallen, maar toch had Barbara Pas van het Vlaams Belang een pittig vraagje voor buitenlandminister Reyn- ders. Door de toepassing van het Turkije- akkoord werd door de Europese Commissie aangekondigd dat de EU en de lidstaten hon- derden miljoenen euro’s gaan vrijmaken (348 miljoen) voor het persoonlijk onderhoud van
Roddels uit de Wetstraat
Dossier
22 september 2016
4
vluchtelingen die, in het kader van het miljar- denakkoord, in Turkije verblijven. Zij stelde dat het uitdelen van geld aan vluchtelingen rechtstreeks ingaat tegen het bed-bad-brood- principe dat deze regering huldigt. Staatsse- cretaris Francken heeft immers herhaaldelijk gezegd dat asielzoekers geen geld krijgen en dat het geen goed idee is asielzoekers geld te geven, want dat dat voor een aanzuigef- fect kan zorgen. Reynders kwam zonder ver- pinken meedelen dat het akkoord zal uitge- voerd worden met alles erop en eraan, en dat la Belgique daar niet tegen gaat protesteren.
Zo simpel is dat. En zo weten we dat nu ook…
Mistgordijn
Kamervoorzitter Bracke pakte vorige week uit met een akkoord tussen alle parlementen in dit land waarin de pensioenkwestie voor fluweelzitters eens en voorgoed zou geregeld zijn. “We geven de parlementsleden een pen- sioen zoals alle werknemers”, zei hij, een mist- gordijn optrekkend. Immers, in wezen blijven de verschillen enorm groot.
De pensioenleeftijd wordt opgetrokken tot 67, maar enkel voor de verkozenen vanaf 2019. Alle huidige parlementairen zullen ver- der genieten van de bestaande pensioen- voordelen. Volksvertegenwoordigers die in de Kamer of in een ander Belgisch parlement zetelden vóór 1 juni 2014, kunnen met pen- sioen gaan vanaf 55 jaar en met vervroegd pensioen vanaf 52 jaar. Ze kunnen dan al een behoorlijk pensioen opvragen. Dat is onge- veer twee derde. De hervorming die de meer- derheidspartijen nu willen doorvoeren veran- dert daar niets aan.
Het contrast met het pensioen van gewone werknemers is erg groot. Kamervoorzitter Siegfried Bracke zei nochtans enkele maan- den geleden: “We gaan een einde maken aan de pensioenprivileges van de parlementsle- den.” Niets is minder waar.
Twee maten en twee gewichten
De pensioenleeftijd voor gewone werkne- mers verschuift naar 67 jaar. De vervroegde pensioenleeftijd wordt 63 jaar, op voorwaarde dat men 42 jaar gewerkt heeft. Wie niet aan 42 gewerkte jaren komt – zoals drie vierde van de vrouwen – moet verder blijven werken tot 67e.
De vervroegde pensioenleeftijd van 63 jaar is van toepassing op iedereen vanaf 63 jaar.
Geen mogelijkheid om de reeds opgebouwde pensioenrechten op te vragen vanaf 60 jaar, zoals de parlementsleden dat dus wel kun- nen doen met hun reeds opgebouwde rechten vanaf 52 jaar. Het is zonneklaar dat met twee maten en twee gewichten gewerkt wordt. Met andere woorden: de regels zijn strenger voor de gewone man en vrouw dan voor zichzelf.
Het gemiddeld pensioen voor een werknemer schommelt momenteel rond 1.050 euro per maand. Werknemers die dertig jaar gewerkt hebben, hebben recht op een minimumpensi- oen van 1.123 euro per maand (veel werkne- mers, vooral vrouwen, geraken niet aan een loopbaan van dertig jaar). Een volksvertegen- woordiger daarentegen heeft dat bedrag al na een periode van vijf jaar… Met dit twee- maten-twee-gewichtenbeleid, waarbij men wel aan de verworven rechten van de grote groep werknemers raakt, maar niet aan die van de kleine groep dikbetaalde parlemen- tairen, blinken de politici van de regerings- partijen dus zeker niet uit in rechtvaardigheid en solidariteit.
De komeet van Stockholm
Sara Stina Hedberg wordt in 1907 in Zwe- den geboren. Later vraagt propagandaminis- ter Joseph Goebbels haar sarcastisch of haar voornaam Sara op een Joodse afkomst wijst.
Ze antwoordt dat die Joseph ook erg Joods klinkt. De familie is rijk en dochter Sara blijkt gefascineerd door muziek. Maar vader wordt failliet verklaard en de 19-jarige, lange, rood- harige schoonheid zoekt veiligheid in een huwelijk met ene Niels Leander. Twee kin- deren en een echtscheiding later vertrekt ze naar Stockholm met medeneming van zijn naam, en ze wijzigt haar voornaam.
Ze heeft bijzondere troeven: haar buiten- gewone fysiek, haar seksuele aantrekkelijk- heid en dan die ongelooflijk lage altstem met een persoonlijk timbre dat iedereen na één seconde al herkent. Ze stijgt in de hoofdstad als een komeet naar de hemel in de beste clubs, de mooiste revues in de beste schouw- burgen en weldra ook in Zweedse films. In haar Zweedse jaren neemt ze, ondanks de depressie, al tientallen platen op. Eén opname valt op in het licht van haar latere jaren: een aanklacht tegen de Jodenvervol- ging door de nazi’s.
Daarenboven maakt ze een opgemerkte tournee door de Sovjet-Unie van Stalin. De socialisten zijn sinds 1931 (herinner u de prachtfilm Adalen 31) aan de macht en ze zien overal Sovjet- en later nazihandlangers.
De Zweedse staatsveiligheid bespioneert Leander daarom jarenlang met de ijver van een Jomme Dockx. De meeste socialistische bonzen hebben schijnheilig een hekel aan de charismatische zangeres, die openlijk in de grootst mogelijke luxe leeft. Daarom zin- nen ze op een mogelijkheid haar een hak te zetten.
De plaatsvervangster
Zweden heeft één wereldster op dat ogen- blik: Greta Garbo. Iedereen verwacht dat ook Leander Hollywood verovert. Dat gebeurt niet, al neemt ze in Londen wel een proeffilm op. Ze realiseert zich echter dat haar Engels veel te wensen overlaat, terwijl ze wel goed zij het niet onberispelijk Duits spreekt. Het wordt dus Wenen, waar ze weer triomfen viert in een operette van Ralph Benatzky (van Het Witte Paard).
Ze ontmoet aan het Theater an der Wien nogal wat Joodse collega’s die Duitsland ontvlucht zijn. “Ik ben een politieke idioot”, beweert ze jaren later als men haar verwijt dat ze in 1937 naar Duitsland trekt, maar haar daden bewijzen duidelijk dat ze heel goed de constellatie van de sterren aan de politieke hemel leest.
Nazi-Duitsland heeft op dat moment pro- blemen in de sector van de populaire (licht- klassieke) muziek. Marlène Dietrich is ver- trokken, en de films van de drie tenoren (Jan Kiepura, Joseph Schmidt, Richard Tauber) zijn in de ban wegens hun Joodse afkomst. Dus moet de Italiaanse fascist Beniamino Gigli de eer redden in coproducties. Later komt daar nog de stemschrale maar populaire Neder- lander Johan Heesters bij. Bij de dames zijn de Hongaarse Marika Rökk (opvolgster van de Jodin Martha Eggerth), de Chileense Rosita Serrano en de half-Nederlandse Ilse Werner de toppers.
Er is dus plaats voor de Zweedse schone, die met vier films op één jaar tijd “Bombener- folge” scoort. Heel Duitsland en een deel van Europa neuriet “Yes Sir, No Sir” of “Der Wind hat mir ein Lied erzählt”; tekst van een Duitse homo die enkele keren onzacht kennismaakt met de gevangenis en iedere keer grommend moet vrijgelaten worden en muziek van een Pool die zijn naam verduitst.
De komeet van Berlijn
Leander wordt de grote ster van de Duitse film. Ze heeft het zwaarste contract van alle UFA-sterren en ze ontvangt de helft van haar ereloon in Zweedse kronen; dé uitzondering in een tijd dat alle deviezen dienen om via Zwitserland onmisbare uitrusting voor de her- bewapening te kopen.
Ze mag zelfs beslissen of ze een scena- rio aanvaardt of niet. Ze verdient zoveel (de
“Wind-plaat” wordt miljoenen keren ver-
kocht) dat ze aan de Zweedse oostkust een kasteel koopt. Ze frequenteert veel hoge nazi’s; vooral filmbaas Goebbels natuurlijk (“ein hochst interessanter Mann”, zegt ze berouwloos in 1974), maar ze ontmoet Hit- ler maar één keer. Dat is wat weinig voor de reputatie die ze lange tijd geniet, de maîtresse van de Führer te zijn.
Iedere nieuwe film heeft wel een succes- nummer, zoals “Kann denn Liebe Sünde sein”, en in 1939 verklaart ze, na het begin van de oorlog, dat haar liefde voor Duitsland nog groeit. In haar Zweedse kasteel parodieert ze wel graag de Duitse leiders. Tijdens de oor- log wordt ze nog beroemder in heel bezet Europa, want onder de Duitse laars draaien de bioscopen geen Amerikaanse of Britse films meer, maar alleen Duitse pellicule, met af en toe wat Frans of Italiaans werk. In 1942 haalt ze de toppen van de roem met “Die grosse Liebe” met de onsterfelijke monster- hits “Ich weiss es wird einmal ein Wunder geschehen” en “Davon geht die Welt nicht unter”.
Na de oorlog worden aan die teksten aller- lei dubbele betekenissen gegeven, maar in de grond betekenen ze niets anders dan “We’ll meet again” van Vera Lynn. Maar in die film speelt ze de geliefde van een Luftwaffe-offi- cier en de figuranten zijn geüniformeerde Duitse soldaten en Waffen-SS’ers. Dat wordt haar bijzonder kwalijk genomen. Al vanaf 1940 komt ze echter nog alleen naar Duits- land om te filmen en wat collectes te houden voor Duitse liefdadigheid, maar meestal ver- blijft ze in Zweden. De staatsveiligheid vraagt zich ernstig af of haar kasteel het invasie- strand van de Duitsers wordt.
En dan verdwijnt ze op 11 november 1942 als een dief in de nacht naar Zweden. Ze wei- gert nog één voet in Duitsland te zetten. Een reden geeft ze nooit op, maar ik vermoed dat de “politieke idioot” perfect ziet dat het Duitse zomeroffensief aan het oostfront weer eens vastgelopen is, terwijl de Amerikanen drie dagen tevoren in Noord-Afrika geland zijn.
De vallende ster
De Zweden tonen zich van hun dapper- ste kant. Ze collaboreren jaren met de Duit- sers en leveren alles wat die maar willen, maar eind 1944 worden ze plots heel anti- nazi. Zarah Leander wordt met alle zonden overladen en vanaf 1 november mag de radio haar platen vijf jaar lang niet meer draaien.
Zij wordt de gemakkelijke zondebok voor de laffe Zweedse politici en media. Ze is er kapot van, verveelt zich dood, grijpt naar sigaret- ten en pillen.
Ze wordt einde 1948 uit haar depressies gered door de westerse geallieerden. Die kennen haar Gestapo-dossier - dat niets voor- stelt - en ze vinden dat de Duitsers best wat ongevaarlijk amusement kunnen gebruiken.
Een tournee in een voor haar onherkenbaar verwoest Duitsland in 1948-‘49 wordt een tri- omf van nostalgie.
De Duitse platen- en filmindustrie ligt ech- ter in puin. Begin de jaren vijftig herneemt die geleidelijk, maar Leander is dan in de veertig en niet meer de jonge schoonheid. De zware stem is wat schor en haar voordracht wordt meer zeggen dan zingen. Een paar films zijn niet onsuccesvol maar toch geen triomfen meer, en in bevrijd West-Europa zitten ze niet te wachten op Duitse producties.
Haar lijfcomponist schrijft nog éénmaal een wereldhit voor haar, maar beslist bij nader toezien het liedje “Wir wollen niemals auseinander gehen” aan de veel jongere en sexy Heidi Brühl te geven. Leander beperkt zich tot optredens in shows, operettes en tournees.
Ze klaagt geregeld dat het publiek graag en veel komt, maar dat de temperatuur alleen maar naar kookhoogte stijgt als ze “Yes Sir, No Sir”, “Der Wind”, enzovoort zingt. Ze treedt nog op tot kort voor haar overlijden in 1981.
Heel die tijd weigert ze ook maar één enkele keer kruiperig en politiek correct haar excuses te maken voor haar succes in nazi-Duitsland.
Jan neckers
Zarah Leander
Edith Piaf en Vera Lynn zijn al eens het onderwerp van een stukje geweest, en nu is het tijd voor de derde niet-belcanto-zangeres in mijn pantheon.
Actueel 22 september 2016 5
Het betere bochtenwerk van de N-VA door Bart Maddens
Beeld je even het volgende in. Bij de verkiezingen van juni 2019 behaalt de N-VA een klinkende overwinning. De dag nadien krijgt Bart de Wever eerst een telefoontje van Charles Michel: “Bart, proficiat met je verkiezingsresultaat. Met deze uitslag kunnen we de huidige economische herstelregering zonder de PS gewoon voortzetten, akkoord?”
Kort nadien gaat de telefoon opnieuw. Nu is het Elio di Rupo: “Bart, proficiat met je verkiezingsresultaat. Ik heb goed nieuws: in ruil voor federale regeringsdeelname is de PS bereid om de deelstaten meer autonomie te geven.”
Op 14 september heeft Bart de Wever in zijn fameuze interview met L’Echo duide- lijk gemaakt naar welke van die twee sce- nario’s zijn voorkeur uitgaat. Regeren zonder de PS is voor hem belangrijker dan het com- munautaire. Nu mag de N-VA zich nog in alle mogelijke bochten wringen om dat anders te interpreteren, dat is wel degelijk wat hij heeft gezegd. Ten minste als woorden nog enige betekenis hebben.
Frontale botsing met beweging
Ook eerder al had De Wever dat laten door- schemeren. Van een echte bocht kun je dan ook niet spreken. Maar het is wel de eerste keer dat hij dat zo duidelijk zegt. Geen won- der dat de media onmiddellijk in alle staten waren. Geen wonder dat Hendrik Vuye en Veerle Wouters misnoegd reageerden, met het gekende gevolg. Geen wonder dat Bart de Valck, voorzitter van de Vlaamse Volksbewe- ging, meteen uit zijn krammen schoot.
Ook die harde reactie van de Vlaamse Beweging was een primeur. Natuurlijk is de beweging nooit dolenthousiast geweest over de communautaire stilstand. Maar tot nu toe leek men toch wel enig begrip op te brengen voor de situatie van de N-VA. Op de jongste twee Vlaams-nationale Zangfeesten werden de aanwezige N-VA-toppolitici niet bepaald de mantel uitgeveegd. Het ongenoegen werd vooral binnenskamers geventileerd. En de
‘bocht van Vuye’ van begin dit jaar leek erop te wijzen dat de N-VA wel oren had naar die kritiek.
Zeker nu ‘Objectief V’ van Vuye en Wouters bij het grof huisvuil is gezet, lijkt er definitief een einde gekomen aan die entente. Symp- tomatisch was de ongemeen bitse confron- tatie tussen Bart de Valck en Peter de Roover in De Zevende Dag. Daarmee zijn we duide- lijk in een nieuwe fase beland. Voor het eerst sinds ruim een kwarteeuw is er een frontale botsing tussen de beweging en de grootste Vlaams-nationale partij.
Vertrouwen is goed, controle is beter
Aan de reacties op internet te zien heb- ben heel wat N-VA’ers het daar moeilijk mee.
Van je vrienden moet je het hebben, zeggen ze dan. Gaat de VVB nu meehuilen met de wolven in het bos? En dan valt ook snel het woord ‘vertrouwen’. De flaminganten moeten wat meer ‘vertrouwen’ hebben in de Vlaams- nationale partij en het strategische vernuft van de voorzitter.
Maar als het zo zit, dan kan de VVB maar beter de boeken sluiten. Dan hebben we geen niet-partijpolitieke beweging meer nodig en kan iedereen in volle vertrouwen lid wor- den van de N-VA. Een gezond wantrouwen ten aanzien van de partijpolitiek is juist de bestaansreden van een drukkingsgroep als de VVB. Hier geldt het aloude devies van Lenin: vertrouwen is goed, controle is beter.
Want politieke partijen, die zijn natuurlijk niet echt te vertrouwen. Als er één iets is wat we hebben geleerd na bijna een volle eeuw van Vlaams-nationale partijvorming, dan is het dat wel. En met de defenestratie van Vuye en Wouters werden we nog eens met de neus op de feiten gedrukt.
Je kunt op twee manieren kijken naar de huidige opstelling van de N-VA. De Vlaams- nationale ‘believers’ in de N-VA, die gaan ervan uit dat de keuze voor een voortzet- ting van de huidige regering past in een bril- jant masterplan om op termijn het confede- ralisme te realiseren. De N-VA bouwt gestaag en geduldig haar macht uit binnen België om op het gepaste moment toe te slaan en België te ontbinden. Ook de beweging moet geduld leren oefenen.
Wie echter wantrouwig staat tegenover de partijpolitiek ziet een partij die geleidelijk aan weg groeit van haar Vlaams-nationale wor- tels en wordt opgezogen door het Belgische systeem. Een partij die, zoals de meeste par- tijen, in de eerste plaats uit is op machtsbe- houd als doel op zich. Als het communautaire een hinderpaal is daarvoor, dan wordt dat zon- der pardon onder het tapijt geveegd, voor tien jaar of langer als het moet.
De VVB is het aan zichzelf verplicht wan- trouwig te staan tegenover de N-VA. De bewe- ging mag niet blind geloven dat alles wat de partij doet past in een uitgekiende commu- nautaire strategie. Daarom was de harde reac- tie van Bart de Valck volkomen terecht en zelfs noodzakelijk. Want als de VVB niet reageert en er kritiekloos op vertrouwt dat het confedera- lisme prioritair blijft voor de N-VA, alle tegen- indicaties ten spijt, dan verliest ze elke geloof- waardigheid.
Zwijgen zou ongepast zijn
Bekijk het maar eens vanuit het standpunt van CD&V. Die partij heeft jarenlang bakken kritiek gekregen van de Vlaamse Beweging (én de N-VA) omdat ze de staatshervorming op de lange baan schoof. CD&V moest met de hand op het hart beloven om geen regering te vor- men zonder een grote staatshervorming. Toen de zesde staatshervorming er dan kwam werd de partij al even zwaar gekapitteld omwille van de inhoud ervan (terecht, wat mij betreft).
En nu de N-VA communautair abdiceert en instemt met vijf en zelfs tien jaar van institu- tionele stilstand, wat zou CD&V dan moeten denken van een VVB die doodleuk doet alsof er geen vuiltje aan de lucht is? Een VVB die enkel maar zwijgt in beate bewondering voor het veronderstelde strategische inzicht van een partijvoorzitter? Dan zou het niet-partij- politieke karakter van de beweging toch een lachertje van jewelste worden!
Ik moet daarbij denken aan een anekdote uit mijn schooltijd. “Maar meester, ik heb toch niets gedaan!” riep een leerling veront- waardigd uit toen hij in de hoek werd gezet.
Waarop de meester antwoordde: “Het is pre- cies omdat je niets doet dat ik je straf.”
Niets doen is onaanvaardbaar
Ook de N-VA lijkt vandaag zo te reageren op Vlaamsgezinde kritiek: “We hebben toch niets gedaan, we hebben toch geen toege- vingen gedaan aan de Franstaligen, we heb- ben toch geen rotte communautaire compro- missen gesloten.” Dat klopt. Maar precies dat
‘niets doen’ is onaanvaardbaar. Er worden niet alleen geen stappen gezet naar confedera- lisme, er wordt ook niet meer over gepraat.
In het nieuwe veiligheidsplan wordt zelfs niet pro memorie verwezen naar de confederale veiligheidsstructuur die in 2014 werd voorge- steld. Het veiligheidsplan zou afkomstig kun- nen zijn van de meest belgicistische partij. De rijkelijke Belgische overheidssubsidies worden niet gebruikt om de publieke opinie te sensi- biliseren voor het confederalisme. Er worden amper nog communautaire vragen gesteld in de Kamer. Er worden geen salvo’s meer afge- vuurd richting monarchie. Er waren enkel nog Vuye en Wouters, maar die zijn nu genadeloos kaltgestellt. Omdat ze nog iets deden.
Als dit zo voortgaat zal men in de toekom- stige geschiedenisboeken kunnen lezen: “van 2014 tot 2024 heeft de N-VA op communau- tair vlak niets gedaan.” Goed dat Bart De Valck de N-VA eens ferm in de hoek heeft gezet voor zoveel niets doen.
Bart Maddens
Militaire megadeal tussen VS en Israël
Afgelopen week werd in Washington DC een deal afgerond die Israël miljarden aan militaire hulp zal opleveren. Het gaat om 38 miljard dollar voor een periode van tien jaar. Het huidige pakket aan strategische hulp stopt in 2018 en bedroeg 3,1 miljard dol- lar per jaar. Israël kreeg wel twee voorwaarden opgelegd. Het land mag niet lobbyen bij het Congres voor extra middelen en het geld moet gespendeerd worden aan Ameri- kaans wapentuig.
Wat in het oog springt, is het substantiële bedrag. Maar waarom krijgt Israël überhaupt steun? In de Verenigde Staten loopt een pro- gramma om bondgenoten financieel te onder- steunen, maar de bedragen die andere landen krijgen, variëren tussen enkele honderdduizen- den dollars tot een paar miljoen dollar, bijvoor- beeld genoeg om de kosten te dekken van een officiersopleiding in de VS.
Israëlisch-Egyptisch evenwicht
Egypte is een uitzondering als we kijken naar de hoeveelheid aan militaire hulp. Toen Israël en Egypte een vredesverdrag ondertekenden, verbonden de Verenigde Staten zich ertoe om het Egyptische leger jaarlijks te ondersteunen met hulp ter waarde van anderhalf miljard dol- lar. Dat was en is uiteraard een stimulans voor de Egyptische militaire klasse om te kiezen voor de VS en daardoor het Russische kamp te verlaten. Het is ook een aansporing voor blij- vende vrede met Israël. Omdat Egypte middels die hulp weleens een te sterke militaire macht kan worden in de regio, wordt dit gecompen- seerd door militaire steun aan Israël.
Toch is het niet evident dat Israël zo’n gigan-
tisch bedrag ontvangt. We denken aan de publieke vernedering door Benjamin Netan- yahu van buitenlandminister John Kerry, of de beïnvloeding van Republikeinse congresleden om de nucleaire deal met Iran te kelderen.
Maar gelukkig voor Netanyahu is het een ver- kiezingsjaar in de VS, en de regering-Obama wil op een goed blaadje staan bij potentiële Hil- lary-kiezers die steun aan Israël belangrijk vin- den. Dit zijn zowel de kiezers met een Joodse overtuiging als evangelische christenen. De timing - zestig dagen voor de verkiezingen - is dus niet toevallig.
Het betere lobbywerk
Een andere reden voor het slagen van deze deal is uiteraard het samenspel van zowel de lobby pro-Israël als de wapenlobby. Beide behoren tot Washingtons belangrijkste druk- kingsgroepen.
Het succes van de wapenlobby zit hem onge- twijfeld in de bepaling dat het bedrag bijna uit- sluitend aan Amerikaans materieel gespen- deerd moet worden. Niet meer dan logisch.
Het alternatief zou zijn dat Amerikaans geld zou gaan naar Israëlische producenten, die
daardoor op de wereldmarkt beter met hun Amerikaanse tegenhangers kunnen concur- reren. Dit is ook een streep door de rekening in de Israëlische begroting. Het land heeft vol- gens bronnen ongeveer tweehonderd kernwa- pens. Die wapens moeten om de zoveel jaren worden gemoderniseerd en dat is een miljar- den kostende onderneming. Omwille van de bovenvermelde clausule zal het niet mogelijk zijn Amerikaans geld aan die modernisering te spenderen, tenzij de opdracht naar een Ame- rikaanse onderneming zou gaan, maar dat is een te groot risico.
Vanuit een Amerikaans perspectief is dit vooral een politieke deal. De invloed van het land zal zeker niet toenemen, daarvoor is het gelobby rond de deal te groot geweest. Het akkoord heeft twee grote tekortkomingen. Het grootste probleem is dat het losstaat van enige noodzaak.
Of Israël nu met alle landen in het Mid- den-Oosten vrede zou sluiten of niet, het jaar- lijkse bedrag van 3,8 miljard blijft hetzelfde.
Er bestaat dus geen enkele aansporing om zich soepel op te stellen in eventuele vrede- gesprekken. Het tweede punt van kritiek is de korte termijn. De VS zouden de gelden beter spenderen in de bouw van een basis voor de luchtmacht en de marine in de regio. Israël wordt daarmee beschermd en de VS zouden hun invloed rondom de Middellandse Zee kun- nen vergroten.
JM
De klappen voor de christendemocra- tische CDU van bondskanselier Angela Merkel blijven komen. Nadat de rechtsna- tionalistische AfD (Alternative für Deutsch- land) in de deelstaat Meckelenburg-Voor- pommeren begin september meer dan 20 procent scoorde en de CDU daar een his- torische nederlaag leed, kende de CDU afgelopen zondag opnieuw een absoluut dieptepunt van 17,6 percent, een verlies van 6 percentielen in Berlijn.
AfD haalde – opnieuw begonnen met niets – 14,2 percent van de stemmen. Een stuk meer dan wat de peilingen uitwezen, die rond 13 percent voorspelden. In tegen- stelling tot ‘Meck-Pomm’ kan de coalitie tussen de SPD en CDU, die ook in Berlijn de scepter zwaaiden, zich mathematisch niet voorzetten. Ironisch genoeg, staat met de winst van AfD de Berlijner nu een nog link- ser beleid te wachten, omdat de SPD zal gaan samenwerken met de linkse ‘Grüne’
en/of de extreemlinkse ‘Die Linke’.
Maar de echte strijd is die op het natio- nale niveau. De AfD bouwt haar momen- tum op in functie van de grote nationale verkiezingen van volgend jaar. In dat kader is de huidige winst van de AfD te vinden:
een lokale afrekening met het nationale migratiebeleid van Merkel. Wordt vervolgd.
