Examen VSBO PBL
2022
Economie
Beantwoord alle vragen in dit opgavenboekje.
Dit examen bestaat uit 35 vragen.
Voor dit examen zijn maximaal 47 punten te behalen.
Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten met een goed antwoord behaald kunnen worden.
tijdvak 1 vrijdag 20 mei 07.30 - 09.30 uur
Naam kandidaat___________________________ Kandidaatnummer ____________
Meerkeuzevragen
− Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1).
− Geef verbeteringen aan volgens voorbeeld 2 of 3.
Katjuska’s budgetplan
Katjuska heeft haar eigen bedrijf. Ze heeft niet altijd een vast inkomen.
Haar inkomen is afhankelijk van de winst die ze met haar bedrijf verdient.
2p 1 Maak van de onderstaande tekst een economisch correcte tekst door het juiste vetgedrukte woord te omcirkelen.
• De winst van Katjuska haar bedrijf is een beloning voor de productiefactor arbeid / ondernemerschap.
• Deze winst is voor Katjuska een inkomen uit bezit / overdrachten.
1p 2 Vanwege de onzekerheid over haar inkomen stelt Katjuska elke maand een budgetplan op. Dit doet Katjuska om geldproblemen te voorkomen.
Wat laat een budgetplan zien?
A De verwachte ontvangsten en verwachte uitgaven in een periode.
B De verwachte schulden en verwachte bezittingen in een periode.
C Hoe het geld wordt besteed gedurende een periode.
D Hoe het geld wordt verdiend in een periode.
A B C
D
A BC D
X
(2)
X
(3)B
X
A B C D
(1)
Om haar budgetplan te kunnen opstellen voor de maand december verzamelt Katjuska onder andere de volgende gegevens:
Bedrag
Dagelijkse uitgaven ƒ 1.800
Vaste lasten ƒ 2.400
Incidentele uitgaven ƒ 500
Sparen ƒ 350
1p 3 Hoe groot moet Katjuska’s inkomen in de maand december minimaal zijn zodat ze het bedrag van ƒ 350 kan sparen?
A ƒ 4.350 (ƒ 1.800 + ƒ 2.400 + ƒ 500 - ƒ 350)
B ƒ 4.550 (ƒ 1.800 + ƒ 2.400 + ƒ 350)
C ƒ 4.700 (ƒ 1.800 + ƒ 2.400 + ƒ 500)
D ƒ 5.050 (ƒ 1.800 + ƒ 2.400 + ƒ 500 + ƒ 350)
Katjuska overweegt om te bezuinigen op haar uitgaven. Ze bekijkt haar bankafschriften van de afgelopen maanden en komt tot de conclusie dat haar vaste lasten te hoog zijn. Ze gaat er iets aan doen.
1p 4 Kruis hieronder aan welke twee acties van Katjuska zullen leiden tot een bezuiniging op haar vaste lasten.
Actie
Abonnement sportclub opzeggen Uitstellen reparatie auto
Minder uitgaan op vrijdag
Boodschappenlijst opstellen voor de supermarkt
De WA-casco verzekering omzetten in een WA-verzekering
Minder kleding en schoeisel kopen
Ondanks alle acties om te bezuinigen kan Katjuska de verleiding van een grote uitverkoop niet weerstaan. Ze koopt een nieuwe handtas van
ƒ 175,25. Katjuska bekijkt via internet het saldo van haar betaalrekening.
Ze ziet het volgende op haar bankafschrift staan:
31 maart Saldo ƒ 238,95 Debet 4 april Shoes & Bags nv ƒ 175,25 af
1p 5 Wat zal het nieuwe banksaldo van Katjuska zijn na verwerking van de transactie van 4 april?
A creditsaldo 63,70 guldens
B creditsaldo 414,20 guldens
C debetsaldo 63,70 guldens
D debetsaldo 414,20 guldens
De nieuwe auto van Ray
2p 6 Ray wil een Toyota kopen. Hij weet al welk type hij wil, een RAV4, maar hij weet nog niet wat voor hem goedkoper is: op benzine of diesel rijden.
Noem twee kosten die Ray verplicht zal moeten betalen als hij een auto rijdt.
1 ...
2 ...
Ray bekijkt het onderstaande overzicht met kosten die gelden voor de Toyota RAV4:
Brandstof Totale kosten per
jaar Aantal km per jaar
Benzine ƒ 2.400,- 20.000
Diesel ƒ 2.100,- 30.000
3p 7 Bereken het bedrag dat Ray per km uitspaart als hij kiest voor een dieselauto.
...
...
...
1p 8 Het is zover. Ray heeft zijn nieuwe auto gekocht voor ƒ 45.000,-. Ray wil deze auto na 5 jaar weer verkopen, maar natuurlijk niet voor hetzelfde bedrag.
Wat is een mogelijke reden dat Ray zijn auto na 5 jaar niet voor hetzelfde aankoopbedrag zal verkopen?
A De auto is na 5 jaar minder waard door gebruik.
B De auto was de afgelopen jaren te laag verzekerd.
C De prijzen voor brandstof kunnen variëren in 5 jaar.
D Het eigen risico op de auto zal na 5 jaar toenemen.
Bekijk het onderstaande cirkeldiagram.
80%
20%
Procentuele verdeling van nieuw gekochte personenauto's in 2019
nieuwe auto's op benzine
nieuwe auto's op diesel
1p 9 In 2019 werden er 350 nieuwe dieselauto’s gekocht.
Hoeveel nieuwe benzineauto’s zijn er gekocht in 2019?
A 88 auto’s (20/80 x 350)
B 117 auto’s (20/60 x 350)
C 1050 auto’s (60/20 x 350)
D 1400 auto’s (80/20 x 350)
Zadira op jacht naar de beste chips
Zadira houdt van chips. Ze koopt altijd dezelfde soort chips. Ze ziet op internet een vergelijkend warenonderzoek van chips.
++ zeer goed + goed redelijk – slecht -- zeer slecht
1p 10 Welk chips zal Zadira kopen als ze rekening houdt met de volgende drie punten:
- Het vet per 100 gram ligt tussen 23 en 29 - Het gewicht is meer dan 150 gram
- Het zoutgehalte is redelijk
...
1p 11 In de supermarkt komt Zadira een vriendin tegen. Zij laat aan Zadira de Lay’s light natural chips zien die ze haar aanraadt te kopen.
Zadira koopt deze chips.
Omcirkel het juiste vetgedrukte woord.
Bij de aankoop door Zadira is er hier duidelijk sprake van sociale beïnvloeding / commerciële beïnvloeding
1p 12 Zadira vindt Nibbit het lekkerst. Het zakje weegt 95 gram.
Bereken hoeveel procent minder chips er in de zak Nibbit zitten vergeleken met de Lay’s Light Natural van 170 gram.
Rond af op 1 decimaal.
...
...
1p 13 Zadira koopt wekelijks 4 zakken chips met een prijs van ƒ 2,14 per zak.
Hoeveel geld geeft Zadira in totaal per maand uit aan chips?
A ƒ 9,27
B ƒ 25,68
C ƒ 37,09
D ƒ 48,00
Outdoor dining set
Carla ziet op de site van een warenhuis de volgende aanbieding:
1p 14 Hoeveel procent korting krijgt Carla als ze de outdoor dining set in de aanbieding koopt?
A 11,1%
B 20%
C 25%
Ook ziet zij op de website dat ze haar aankoop in termijnen kan betalen.
Na het invullen van haar gegevens in de leningcalculator van het warenhuis krijgt zij de volgende informatie te zien:
Leenbedrag ƒ 1.000,-
Aanbetaling geen
Maandelijks bedrag ƒ 98,-
Looptijd 1 jaar
2p 15 Kruis hieronder achter elke bewering aan of deze juist of onjuist is.
Beweringen Juist Onjuist
Bij huurkoop word je meteen eigenaar van het consumptiegoed.
Een termijnbedrag bestaat alleen uit aflossingen van de lening.
Een persoonlijke lening is een consumptief krediet.
Bij een doorlopend krediet mag het afgeloste bedrag weer opgenomen worden.
Outdoor
1p 16 Bereken de kredietkosten als Carla gebruikmaakt van de lening.
...
...
Carla twijfelt of ze gebruik zal maken van deze aanbieding. Ze denkt dat het misschien beter is het bedrag eerst te sparen.
1p 17 Wat is een risico als Carla gaat sparen voor deze outdoor dining set?
...
...
1p 18 Carla koopt de set en is blij met haar nieuwe aankoop. Na een week breekt een van de stoelen.
Carla krijgt een nieuwe stoel want ze wordt beschermd door de
A Warenwet.
B Wet koop op afstand.
C Wet productaansprakelijkheid.
Aeropost.com
John is een liefhebber van baseball. Bij het begin van het nieuwe seizoen bestelt hij via de onlineshop Aeropost.com drie shirts.
Na 4 dagen wordt de bestelling van John geleverd. Omgerekend in guldens betaalt John ƒ 45,- per shirt. Aan vrachtkosten betaalt hij ƒ 15,- en ƒ 12,50 aan verzekeringskosten. Ook betaalt hij 15% invoerrechten over het goederenbedrag.
3p 19 Bereken hoeveel deze aankoop John heeft gekost en vul de openstaande hokjes in de onderstaande factuur in.
Aantal Omschrijving Prijs per T-shirt Bedrag
….……. Ozzie Albies Men’s Cotton Shirt ƒ 45,- ƒ……….
AEROPOST.COM
Vrachtkosten ƒ………..Verzekeringskosten ƒ………..
Subtotaal ƒ…………
Invoerrechten 15%
van ……. ƒ………….
Factuurbedrag ƒ………….
1p 20 Hoe noemen we de handel via internet?
A automatenverkoop
B e-commerce
C franchise
D gevestigde handel
2p 21 Kruis hieronder aan wat wel en wat geen werkzaamheden zijn van consumentenorganisaties.
Werkzaamheden van consumentenorganisatie Wel Niet Ze komen op voor de belangen van
consumenten.
Ze geven voorlichting over de kwaliteit van geteste producten.
Ze verlenen krediet.
Ze zorgen voor controle op de warenwet.
1p 22 Bij deze online aankoop wordt John beschermd door de
A Warenwet.
B Wet koop op afstand.
C Wet productaansprakelijkheid.
Een nieuw woonhuis
Rosalina woont in een oud, vervallen huis dat ze wil verkopen. Van de opbrengst en een extra lening wil ze een nieuwe tweekamerwoning kopen. Rosalina vraagt informatie bij haar bank en krijgt het volgende overzicht:
113 123
133
157
183
0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200
2016 2017 2018 2019 2020
De gemiddelde prijs van nieuwe tweekamer- woningen (2016 -2020)
x 1000 gulden x
1p 23 De markt voor nieuwe tweekamerwoningen gaat over
A het aanbod en de vraag naar consumptiegoederen.
B het aanbod en de vraag naar productiegoederen.
C het aanbod en de vraag naar onroerende goederen
2p 24 Bereken hoeveel procent een nieuwe tweekamerwoning in 2020 duurder is geworden dan in 2019. Rond af op hele procenten.
...
...
1p 25 Wat is een nadeel voor Rosalina als ze het ontbrekende bedrag gaat lenen bij haar bank tegen een korte looptijd?
A De kredietkosten zullen laag zijn.
B De maandelijkse aflossing zal elke maand dalen.
C De rente zal variabel zijn.
D Het maandelijkse termijnbedrag zal hoog zijn.
1p 26 Rosalina besluit voor haar nieuwe woning een uitgebreide brandverzekering af te sluiten bij een verzekeringsmaatschappij.
Hoe noemen we het bedrag dat Rosalina jaarlijks moet betalen aan de verzekeraar om bij schade een vergoeding te kunnen krijgen?
...
Fantastic Garden
Jack is eigenaar van het bedrijf Fantastic Garden. Fantastic Garden is gespecialiseerd in het aanleggen van tuinen voor bedrijven en
particulieren. Het bedrijf heeft vier arbeidskrachten in loondienst. Er is een vacature voor een tuinarchitect op mbo-niveau.
2p 27 Maak van de onderstaande tekst een economisch correcte tekst door telkens het juiste vetgedrukte begrip te omcirkelen.
• Fantastic Garden behoort tot de agrarische sector / dienstensector.
• Jack is de werkgever / werknemer van Fantastic Garden.
• De vacature in Fantastic Garden doet
het aanbod van arbeid / de vraag naar arbeid toenemen.
De productiviteit van zijn arbeidskrachten is belangrijk voor Fantastic Garden. De arbeidsproductiviteit beïnvloedt het aantal tuinen dat het bedrijf kan aanleggen in een periode.
2p 28 Kruis hieronder achter elke bewering aan of deze juist of onjuist is.
Bewering Juist Onjuist
Verbeterde technieken verhogen de arbeidsproductiviteit in een bedrijf.
Regelmatige werk- en rusttijden verbeteren de arbeidsproductiviteit.
Specialisatie verlaagt de arbeidsproductiviteit.
Het bedrijf Fantastic Garden heeft voor het jaar 2021 en het jaar 2022 de volgende gegevens verzameld en verwerkt in een grafiek:
1p 29 Bekijk bovenstaande grafiek.
Hoe hoog is in het jaar 2022 de inkoopwaarde van de verkopen?
A ƒ 135.000 - ƒ 90.000 = ƒ 45.000
B ƒ 135.000 - ƒ 70.000 = ƒ 65.000
C ƒ 135.000 + ƒ 70.000 = ƒ 205.000
D ƒ 135.000 + ƒ 90.000 = ƒ 225.000
2p 30 Bereken, met behulp van het staafdiagram op de vorige pagina, de nettowinst of het nettoverlies van Fantastic Garden voor 2021 en 2022.
2021: ...
...
2022: ...
...
1p 31 Fantastic Garden ziet door de economische crisis in 2020 zijn afzet de laatste maanden flink dalen. Als gevolg hiervan ontslaat Fantastic Garden twee arbeidskrachten.
Van welk soort werkloosheid is er in de bovenstaande tekst sprake?
A conjuncturele werkloosheid
B frictiewerkloosheid
C structurele werkloosheid
D verborgen werkloosheid
Bouwsector
Hieronder staat een overzicht van de ondernemers met hun afzet van cement van het afgelopen jaar.
32 Het marktaandeel van deze ondernemers in de bouwsector kan ook in Ondernemers Afzet zakken cement
van 25kg Marktaandeel (afzet cement in %)
Kooyman bv 60.000 50%
Building Depot nv 45.600 38%
Blokkenfabriek nv 12.000 10%
Overige handelaren 2.400 2%
Totale markt 120.000 100%
1p 33 Bereken voor ondernemer Building Depot nv de omzet van zakken cement van 25 kg van het afgelopen jaar.
De prijs was ƒ 17,50 per zak.
...
...
Om de concurrentie met de andere ondernemers in de bouwsector aan te gaan, is Blokkenfabriek nv onlangs overgegaan tot modernisering van het productieproces van cement. De mechanisatie en automatisering van het productieproces heeft de ondernemer ƒ 10 miljoen gekost.
1p 34 Omcirkel in de onderstaande zin het juiste vetgedrukte woord.
Door de modernisering is de productie van cement bij de Blokkenfabriek nv arbeidsintensiever / kapitaalintensiever geworden.
1p 35 Door de mechanisatie en automatisering gingen dertien arbeidsplaatsen verloren bij de Blokkenfabriek nv.
Van welk soort werkloosheid is er hier sprake?
...
...
