Die bl~nke bcwoners von Trnnsv~21 het hulle ge- leidelik oor ie lrnd vorspr i. Eers w'tS dit in die d810 V;Ul Potch,~t'stroom <3n Suikerbosr.qnd en d8::lrno

H 0 0 P S '-r U K VI I 1.

o. Die Stigtina v~~ Q ( Schocm"nsd~'tl.)

Die bl~nke bcwoners von Trnnsv~21 het hulle ge- leidelik oor ie lrnd vorspr i. Eers w'tS dit in die d810 ^V;Ul Potch,~t'stroom <3n Suikerbosr.qnd en d8::lrno

In 1845 het die neder- settins in die Ohri od-Lydenburgse ied plFl3S- gevinc:l.. 1) M~2r ook hierdic ccbied sou die rustelose Trekkorl ier, AeR. Potgiuter, nie tevrede stel nie.

As hRndelsoord was dit nutteloos. Delneoab aa i WElS

v;:m clie Trek};:ors ,qt'i3esn;y' dour ^! n rinc;muur vr-m tsetse-

vlie~. M31c:ria het stroi' rrc;h crs on die dorp Ohrig-·

st~d WGS kwcsbaer ~ te mid.dc van vynndigc kaff'er- 13Jonop het Foteieter so rW'lg hier begin kwyno By hJt go ik sy hoop begin vestig op bcter

handclsbstrckk met Inham~anc vanef zoutpansbcrg. 2 )

op 12 Jul ie 18L,.7 het hy ,-',re,er ^o~) In verkenningstog vertr"~k om te c'}~'n on,lersoc;l'\: ins tel ot ^Inhnmbnne

Fot i t e r w s tevrede.

in Potchefstroom bcsluit om in di Zoutp~nsbergse

omgewing 'n dor0 to stig 0 'n ~lek W88r Potai ter dit di skikstc sou 0[0 4)

In die bc~in van 1843 het Foteicter ⁸

- - - - --- ---.

I. Vgl. Hoo~stuk VI.

2. Potgietor en 'rheunis8on, tD 3

0

p .. , 1730 30 Ibid o , 177.

volgc,l inge/.

40 1:~ngelbrecht: Die Nedo Herv. Gemecnto Fietersburg (Zout~8nsborg;) 1852 - 1952, 8.

Kru;::;er, t.Q.-~)., llO - I l l .

H 0 0 P S '-r U K VI I 1.

o. Dio Stigtina v~~ Q ( Schocm"nsd~'tl.)

Die bl~nke bcwoners von Trnnsv~21 het hullo ge- leidelik oor ie lrnd vorspr i. Eore w'tS dit in die d810 ^V;Ul Potch,~t'stroom <3n Suikerbosr.qnd en d8::lrno

In 1845 het die neder- settins in die Ohri od-Lydenburgse ied plFl3S- gevinc:l.. 1) M~2r ook hierdic ccbied sou die rustelose Trekkorl ier, AeE. Potgiuter, nie tevrede stol nio.

As hRndelsoord was dit nutteloos. Delneoab aa i W8.S

v;:m clie Trek};:ors ,qt'i3esn;y' dour ^! n rinc;muur vr-m tsetse-

vlie~. M31c:ria het strnf' rrc;h ers cn die dorp Ohrig-·

st~d WGS kwcsbaer ~ te mid.dc van vynndigc kaff'er- 13Jonop het Foteieter sc rW'lg hier begin kwyno By hJt go ik sy hoop begin vestig op bcter

handclsbstrckk met Inham~anc vanef zoutpansbcrg. 2 )

op 12 Jul ie 18L,.7 het hy ,-',re,er ^o~) In verkenningstog vertr"~k om te c'}~'n on,lersoc;l'\: instcl ot ^Inhnmbnne

Fot i t e r w s tevrede.

in Potchefstroom bcsluit om in di Zoutp~nsbergse

omgewing 'n dor0 to stig 0 'n ~lek W88r Potai ter dit di skikstc sou 0[0 4)

In die bc~in van 1843 het Foteicter ⁸

- - - - --- ---.

I. Vgl. Hoo~stuk VI.

2. Potgietor en 'rheunis8on, tD 3

0

p .. , 1730 30 Ibid o , 177.

volgc,l inge/.

40 1:~ngelbrecht: Die Nedo Herv. Gemecnto Fietersburg (Zout~8nsborg;) 1852 - 1952, 8.

Kru;::;er, t.Q.-~)., llO - I l l .

t

•

hulle trak nn Zoutpansberg liDnvner en sberg~ later SehocmnnsdAl ge- n o t"m

V I '

bwu ~"""t ^1" 00 ^{cr 1)} Die ::larp WAS celc~ pan die voet vqn die Z~utprnsb 9 ongevccr 12 myl ten Noord-

WGsto vnn wnAl' ~i~ huidigc Louis Triehnrdt . 2)

18.

G,.::loc; in 'n vrugb::irc streck, hc,:t die nnnl ontwilc]{el, vcrnl om,lHt dit (tio Idddelpunt ge- wor'] het v.'~;n In blo icnc1e hanrlel in i vaor, huide en vera tusGen die Noorde, die Guide en die Ooste. 3 )

M~8r ook Zoutpansb rg was bni ongesond. Die

kOCH' 8 hut mcormolc sw:-, ell' of'L'crs ger: i s. Ook wets die bcvolking in voortdur vr nr om (' cur die om-

liggende kElf'i'erstornmo vermoor tG worrl sode.t die dorp voorsien mous word V8n dubbolo sknnse. 4 )

Die plansllkc ower-heid, wn:lrin Potgieter flS

KOIr'lnandant-gcner ^f 2al die le gch~ld het met

A,C. Duvonhnco ns ecrsto londdr 3, het alles in hul vc:rmoC g(.:dc)cn om die stl' ek vooruit tc hUIP.5) Dit was spoerli;; In "Nol vercrl'.~G ^{ied o 6) is hicr}

nilGJ c: doen om beter on'[or1lv'Ys ccntherle to skep

S WRQrmCe die Tro~kors op hulle lrng trokp88ie

tevrc~c maGS we s nie o

Korklik wns die hela Tr~nsvn 1 nog een gemccnte,

die cnto Fotc ho~ Ao Potgiatar

self op/.o o. ~ 10 !'liehrnan, t. .:p., 640

Vfi,n :lor Marwo: Die Voore skiedcmi s v"n die Ho iok Ly,1cnburc:, 58 0

2. PoLgiater en 'I'houl'1.isscn~ t. 0.. po, 20jo 3. Ibicl o • 20L~0

1+

0

En>3clbrocht, to Ct o p., 9.

50 Ibid.

6. Prollof: ,~Stigting en 'hrwocsting V8n Sehoem£ms- d81,lfin Die Vadcrlnnd,13 Se 1940 ..

~rollor: V~ortrakkcrmens , IV~ 145 146 • hulle trak nn Zoutpansberg liDnvner en sberg~ later SchocmnnsdAl ge- n o t"m

_{V I '}

_buu ~" ""t 1" ₀₀ er 1) _{Die dorp} WAS celc~ pan die voet vqn die Z~utprnsb 9 ongevccr 12 myl ten Noord-

WGsto vnn wonr ~i~ huidigc Louis Trichnrdt . 2)

18.

G,.::loc; in 'n vrugb::irc streck, hc,:t die nnnl ontwilc]{el, vCI'Dl om,lHt dit (tic Idddelpunt ge- wor'] het v.·~;n In blo icnc1e hanrlel in i voor, huide en vera tusGen die Noorde, die Guide en die Ooste. 3 )

M~8r ook Zoutpansb rg was boi ongesond. Die

koen' 8 het mcormolc sw:-, c

^l

r of'L'crs ger: i s. Ook wets die bcvolking in voortdur vr nr om (' cur die om- liggende kElf'i'erstornmo vcrmoor tG worrl sode.t die dorp

voorsien mous word V8n dubbolo sknnse. 4 ) Die plansllkc ower-heid, wn:lrin Potgieter ns KOIr'lnandant-gcner ^f 2al die le gch~ld het met

ns eersto londdr 3, het allos in hul vc:rmoC g(.:dc)en om die str ek vooruit tc hUIP.5) Dit was spoedir; In "Nol verurl'.~G ^{ied o 6) is hier}

nilGJ c: doen om beter on'[or1lv'Ys ccntherle to skep

S WRQrmee die Tro~kors op hullo lrng trokp88ie

tevro~o macs wo s nie o

Korklik wns die helG Tr~nsvA 1 nog een gomoonte,

die ento Fote ho~ Ao Potgiator

self op/.o o. ~ 10 \Ji chrnan, t. .:p., 640

Vfi,n :lor Marwe: Die \[oore skiedcmi s v"n die Ho ick Ly,1cnburc:, 58 0

2. PoLgietor en 'I'houl'1.isscn~ t. 0.. po, 20jo 3. Ibicl o • 20L~0

1+

0

En>3clbrocht, to no p., 9.

50 Ibid.

6. Pr-oller: ,~Stigting on 'hrwoosting V8n Schoem£ms- d81,lfin Die Vaderlnnd,13 Se 1940 ..

~rollor: V~ortrGkkormens , IV~ 145 - 146.

cclf on 21 Dosember 1840 '11. kincl vnn hOll) l"C1t doop op MRgAlie8bcrg en is ~i8 n8?ffl in ~ie Potchofstroomse cloopregister g0skrYf'.1)

Nadnt Magnli0sbcrg in 1850 'n sclf'standige gc- rncento mct1ioT"co,m Rustonbur' gc\:vord het, het

zoutr::nsb81't~ f n rJc 1 c;o1Nord V:'Yl (lio Rustenburgse gemc;.::;ntc

0

2)

Kort n8 hul vcstiging O? Zoutponsbcrg, het die plnnslH::e o'Nerhc i i i : . i'[, (;;:011 ou,:10rl ing en twee

di"1kencl os kerkra ode benoolYl o ~{ulle het clio

steliko boarboiding op hullo gonccm, hoewcl hulle not!, nJe bcvestiu W:.J.S nico 3 )

In 1 2 vms Ds. h. Murray (Jnr a ) en Ds. JoB.

~~ethling van die Kaapse Sinole in Transvl8l en hot ook zoutppnsborL~ besook.. D,<'ar D om, hot dio prcdikcnto die toestandc soos volG

" Do bc';{onors van zoutpi:msbcrEs hEHldo hunne

won gU'lton onc1ur opzi v~n zekercn bastAard en zyno onc~.crh()or i:sen, en W2ron nu 01') ';cn afstnnd van bylC\llfO twec uron te p."Jt

¹

rc1 in Zo 0" risting op' t vlakke

Zy Je~nn ~it omd t het dorp, wnt lang ge1e::cYl, t;10er onderhev word beschouwi 9an de e Ie ^{0 0} r t s ^\I

^{0 , , '}

er h t tussen vier-en-vyrhon::1ercl mense die dienste bygcwoon. Scs-cn-vyft kinclers is gocloop, (t\i(:k' vn h1.8rdi(; ki:w'crs wC:S nege en een c,crt ion J:t:

¹

r OUtl). Die dri kerkr3ndslede is o2.Jnuut S 8odr:1Il

Vicr-en-twintig persone vnn ji~ 40, wet hulle psnge- bied/.

^{0 , 0 0}

I. lbrocht, taaAp.~ 8.

2. Ibid o ~ 9.

3. Ibid o J 9.

4. Spoelstra, t.~".jJoJ l:~l.

self on 21 Dosember 1840 '11. kincl vnn hOll) l"C1t doop op MRgAlie8bcrg en is ~i8 n8?ffl in ~ie Potchofstroomse doopregister g0skrYf'.1)

Nadnt Magnli0sbcrg in 1850 'n sclf'standige gc- rncento mct1ioT"co,m Rustonbur' gc\:vord het, het

zoutr::nsb81't~ f n rJc 1 c;o1Nord ^V:'Yl (lie Rustenburgse gemc;.::;ntc

⁰

2)

Kort n8 hul vcstiging O? Zoutponsbcrg, het die plnnslH::e o'Norhc i i I:. i'[, (;;:011 ou,:10rl ing en twoe

di"1kencl os kerkra ode benoolYl o ~{ulle het diG

stoliko boarboiding op hullo gonccm, hoewcl hulle not!, nJe bcvcstiu W:.J.S nico 3 )

In 1 2 V/8.S Ds. h. Murray (Jnr a ) en Ds. JoB.

~~ethling van die Kaapse Sino,le;; in Transvl8l en hot oak zoutppnsborL~ besook ..

prudikrnto die toestandc soos vol:::;

om, hot dio L~ ) Dflngetrcf':

" Do bc';{onors van zoutpi:msbcrEs hEHldo hunne

won gU'lton onc1ur opzi v~n zekercn bastAard en zyno onc~.crh()or i:sen, en W2ron nu 01') ';cn afstnnd van bylC\llfO twec uron te p."Jt

¹

rc1 in Zo 0" risting op' t vlakke

Zy Je~nn ~it omd t het dorp, wnt laag ge1e::cYl, t;10er onderhev word beschouwi 9an de e

le 0 0 r t Silo , , ' er h t tussen vier-en-vyrhon::1ercl

mense die diensto bygcwoon. Scs-cn-vyft kinclers is gocloop, (t\i(:k' VD h1.8rdi(; ki:w'srs WC:S noge en oen c,crt ion J:t:

¹

r OUtl). Die dri kerkr3ndslede is o2.Jnuut s SOdr:lIl

Vicr-en-twintig persone vnn ji~ 40, wet hulle psnge- bied/.

^{0 , 0 0}

I. lbrocht, taaAp.~ 8.

2. Ibid o ~ 9.

3. Ibid o J 9.

4. Spoolstra, t.~".jJoJ l:~l.

s, bieJ hot v ~io aflcgging V2n 11e goloofsb

is anngonoem. l ) Die feit det slegs 24 van ~ie 40

8nnneming ^~3to cwngenoem is ~ dui rlaarop selfs die a ^on(~orwys van .i hier op Zeutpnns­

berG nie tot sy reg gekom t nie.

In oy reisjooruonl skryf Ds" J.B. Noethl vGr-1or: 2)

H Do liavo kin,~'..ertjios, o ons, toen wy door Inndd.rost on hcolnra,10n nqnr kork W2ren oi rl0

h8n(1 kwnmon gevon, wekton by het Jenkbcel;:l op, ouiers to vragon, ^~at ik zo Al to ZAmen over on uur by my mo Ik wil '1o zion, of men to Zout­

~nnsborgen as kinderen onlGrri , of zo verwa~rloo ..

d ik twoo-Gn-twinti kindoron van 6 tot Bykans.de gnnscho (::nten, beniouwd om te weten, Wf3t ik met ;}o klo voor hal, wos hen gevolGd, on dus wos er oen ruim vel

^t

l my ge-opcncl ₉ ter annmoodig , of, wanr no a , tor bestrnffingo Tot myne vreugdc: echter beyond ik, ~l8t Incer den de

helft c:al1wozige kin,.~oren, met mcerlcre of

vlugheic1, lozon ken, clnt ZG Genig ondorwys d- don genoton,,11

Die aad van Rustonburg hot op 30 April 1852 be!'Jluit clat Zoutpansborg die volle vryheic1 sou h~

am hom AS selfst,')nc:igo gemoonte te orc:aniseor, en 8S

sodenig hot Zoutpnnsberg hulle on ook beskou vanar

d[-l(~r(1i0 ^{dat llm.} 3 )

In 1854 het Ds. Dirk vnn der Horf, precUk3l1 t van

10 Spoolstrn t.a.pos 121.

2. Ibid o , 1 •

• ^3. Engelbrecht, to (). po, 11 •

bieJ het v ~io aflcgging V2n 11e goloofsb s, is anngonoem. l ) Die feit det sIege 24 van ~ie 40

8nnneming ^~3to cwngenoem is ~ dui rlaarop selfs die a ^on(~orwys van .i hier op Zeutpnns- bere nio tot sy reg gekom t nio.

In oy reisjooruonl skryf Ds" J.B. Nuethl vGr-1or: 2)

H Do liovo kin,~'..ertjios, o ons, toen wy door Inndd.rost on hcolnra,10n nqnr kork W2ren oi h8n(1 kwnmon gevon, wekton by het Jenkbcel;:l op,

rl0

ouiers to vragon, ^~at ik zo Al to ZAmen over on uur by my mo Ik wil '1o zion, of mon to Zout-

~nnsborgen ae kinderen onlGrri , of zo verwa~rloo

d ik twoo-Gn-twinti kindoron van 6 tot Bykans.de gnnscho (::nten, beniouwd om te weten, Wf3t ik met ;le kle voor hal, wos hen gevolGd, on dUB wos er 08n ruim vel

^t

l my ge-opcncl ₉ ter annmoudig , of, wanr no a , tor bestrnffingo Tot myne vreugdc: echter beyond ik, ~l8t mcer den de

helft c:al1wozige kin,.~oren, met mcerlcre of

..

vlugheic1, lozon ken, clnt Z8 80nig ondorwys d- don genoton,,1I

Die aad van Rustonburg hot op 30 April 1852 be!'Jluit clat Zoutpansborg die volle vryheic1 sou h~

om hom AS selfst,')nc:igo gemoonte to orc:aniseor, en 8S

sodenig het Zoutpnnsberg hullo on ook beskou vanar

d[-l(~r(1i0 ^{dat llm.} 3 )

In 1854 het Ds. Dirk vnn der Horf, procUk3l1 t van

10 Spoolstrn t.a.pos 121.

2. Ibid o , 1 •

3. EngcJlbrecht, to (). po, 11.

Tr3nsv~n1, not stnn ~na Fotchct'stroom, oak Zout- pensbor::; boscck.

1 April 1854, het die ecrste Kerk-

r~ dsv0r~o~0rins, met Ds. v~n 'or ~orE ~s voorsitter, e c:etr:1 korkrrc:~lsle::'e is vorducbol en bevestig, 41 kin~ors is so~oop un 56 liimate het

;)clY1cnis VC1:'1~lie ;:joloef -'''Ie'"' 1) _{v •}

Ds. vpn }or Hoff hot oak hi~r, SOOS c11crs in

fie Oorvp Ise cobi , ^{In rUe}

on~3r 10 n~n~rcht 10 no lzn i l vnn con on~cr-

wyzcrlor jcuc1 in hun mil on tc hcl.J')cn on mrrkt h'lll1.

Z )o::nni'cn o:rl,-ler',yzcr t olltbiclc:m; '-rop besLJten ',lor

wyz r t ant1)LJ.,~n t 'on en j "r1yksch V~lst sr:lnris

v,~m vyi't pan :cn st0r1 , bencvans vryc woninr.

He r Duycnht':;:rc, land:lrost <3.szcr :~emGent

holft, ~cnavans te zor30n voar yryc won ^• "

Vord~r is hicr i i solf'c rc~lin'8 gctref vir die instandhJu4.

tret' ie.

On1clukki,~ is ::))k hicrlHe entoesi"sti se in van Ds. van dcr Hoff in ~

1 tii;.2)

','i:'n t in 1e55 hot ,i t rCG's ¹⁾⁰ st '~n ui t 27d hui so m t 'n "cV')l

"J I...

^{l r}

,1 L

l'n'"'/

~.: • • 0

---_ ^.. _ ^{.. _-_.-.-..}

^,

.. _---_._---_ ^... _._---

10 En!,:c1Lr"cht, t. r. ~')., 11.

2. Lu: 't,;:lbur::-, t. n. p., 60.

Tr3nsv~n1, not stnn l~na Fotchct'stroom, oak Zout- pensbor::; boscck.

1 April 1854, het die ecrste Kerk-

r~ dsv0r~o~0rins, met Ds. v~n 'er ~orE ~s voorsitter, e Get r:1 korkr r c: ~lsle::'e is vorducbol en bevestig, 41 kin~ors is so~oop un 56 liimate het

;)clY1cni s VC1:'1~li 0 ;;oloof -'''la'"' v • 1)

Ds. vpn }or Hoff hot oak hi~r, SOOS c11crs in

fie Oorvp Ise cobi , ^{In rUe}

on~3r le n~n~rcht le no lzn i l vnn con on~cr-

wyzcrlor jcuc1 in hun mil on tc hcl.J')cn on mrrkt h'lll1.

Z )o::nni'cn o:rl,-ler',yzcr t olltbiclc:m; '-rop besLJten ',Ior

wyz r t ant1)LJ.,~n t 'on en j "r1yksch V~lst sr:lnris

v,~m vyi't pan :cn st0r1 , bencvans vryc woninr.

He r Duycnht':;:rc, land:lrost <3.szcr :~emGent

holft, ~cnavans te zor30n voar yryc won • ¹¹

Vord~r is hicr i i solf'c rc~lin'8 gctref vir die instandhJu4.

tret' ie.

On1clukki,~ is ::))k hicrlHe entoesi"sti se in van Ds. van dcr Hoft' in ~

1 tiF;.2)

','i:'n t in 1e55 het ,i t rc)'s ¹⁾⁰ st '~n ui t 27d hui so m t 'n "cV')l

"J I...

^{l r}

,1 L

l'n'"'/

~.: • • et

---_ ^.. _ ^{.. _-_.-.-..}

^,

.. _---_._---_ ^... _._---

10 En!,:c1Lr"cht, t. r • • , 11.

2. Lu: 't,;:lbur::-, t. n. p., 60.

134.

v~n 1800 siolc. 1 ) Die Kerkrcad h t in

·)u vnn 'n kcrk. In

";!88 ".i t vol to i en 0 ' So.l:~ar;, 20 Julio 1358, is

".i t or1 ~OI' 10 i van Ds. :::'. Euot 'Jet :lour .... ie K.<:e 2pSO

SiYlYic rcst1.mr is om L .unLur.: to [)elC;rbci, em wet toe Jok ~~;rt 1Nolz:e in Z)1.:t:.'n21s:,cr'" ~Gur '~brinL het, "inBc'J'IY. 2)

kort vcrblyf'la'1r, het hy r7ccn mooi to ,:mtsicm '1m 'Ue kin ".crs 'n wClinig kennis

vir 50 t.,t 60

" ,--' Ul" t (' "C'''n':"''r ~ nl" '" 3)

n l

'--' ~I..." ,_, U c;.~ "-'.

T,o "r in 1858, n~ ::'ic vortrok van Ds. Huet

t r'JC]), hetlie UitvoorGn -;'0 nr>.:11-:it in September o:r;

'n sitt

Zoutpt"'nsbc:r~:: is vr." nou E'f' ,'creele::' olkc j80r ,lour 'n proliJ:;:'''nt bes 01<; in IJ59 ~1.eur Ds. Dirk van r10r Hof'f', in 1860 dour Ds. I. A. C. van Heynineen 0n in 1861 dour Ds. A.J. Begeman, 5)

As dprr nie 'n bcsoekon10 vrcdi~ant was niCl, het ~ie ou~orlinge op vcrskillGn1c rlckko go1s­

rliel1soe:fenin;,: ;:~eh'Ju en"ic j::m~:;mensc v i r E o nnn­

nemin~ v'Jorboroi.

konnis to verh:;::, en'1i t ' sou stce·~1s 'Uo ::.!rootste Dr'r{ls~YJrind •••

----.----.-.- ^..

^--'--.-~

--.--- ^._.

1. Lu~te~)urC, t • • p., 60 • .2. 11:; r:.:; c h t , t. n. ,:..)., 13.

3. LugtCl':.burC, t. f'. p., 61.

4. -clbrccht, t.a.p., 14•

5. Ibi :L., 15.

134.

v~n 1800 siolc. 1 ) Die Kerkrcad h t in

·)u vnn 'n kcrk. In

";!88 ".i t vol to i en 0 ' So.l:~ar;, 20 Julio 1358, is

".i t ori. ~Ol~ le i van Ds. :::'. Euot 'Jet :lour .... ie K.<:e 2pSO

SiYlYic rcst1.mr is om L .unLur.: to [)elC;rbci, cm wet toe Jok ~~;rt 1Nolz:e in Z)1.:t:.'n21s:,cr'" ~Gur '~brinL het, "inBc'J'IY. 2)

kort vcrblyf'la'1r, het hy r7ccn mooi to ,:mtsicm ')m 'Ue kin ".crs 'n wClinig kennis

vir 50 t.,t 60

n l" ,--'

'--'

Ul" t ('

~ I..." ,_, U

"C'''n':"''r

c;.~

~ nl" '"

"-'.

3)

T,o "r in 1858, n~ ::'ic vortrok van Ds. Huet

r'JC]), het lie UitvoorGn -;'0 nr>.:11-:it in September o:r;

'n sitt

Zoutpt"'nsbc:r~:: is vr." nou E'f' ,'creele::' olkc j80r ,lour 'n proliJ:;:'''nt bes 01<; in IJ59 ~1.eur Ds. Dirk van rlor Hof'i', in 1860 dour Ds. I. A. C. van Heynineen 0n in 1861 dour Ds. A.J. Bogcmnn,5)

As dprr nie 'n bcsoekon10 vrcdi~ant was niCl, het ~ic ou~orlingc op vcrskillGn1c rlckko go1s- rlicl1soc:fenin;,: ;:~ch'Ju en"ic j::m~:;mensc virUc nnn-

nemin~ v'Jorborci.

konnis to verh:;::, on'1i t ' sou stce·~1s 'Uo ::.!rootstc Dr'r{ls~YJrind •••

----.----.-.- ^..

^--'--.-~

--.--- ^._.

1. Lu~te~)urC, t • • p., 60 • . 2. 11:; r:.:; ch t , t. n. ,:..)., 13.

3. LugtCl':.burC, t. f'. p., 61.

4. -clbrccht, t.a.p., 14.

5. Ibi :L., 15.

•

•

In

Kerkrrp~ basluit om niomrn~ t~~ tu 1

-ri~ vrn't be in tJt het

In l36L.j h,;t

¹

ic

16

S zo:) Blccht l;~zc:n ,-'n chryvon, h o:Ct myn 1-JGstc

ring,

.~ hec:ft hem rlnt osluit ::)on nom(;n. Ik hob '~k 81 ooni"o 180rl

to

Hoc lcmk Ds. _V:l;'1 ".' _Vinrmo 1 =' h" It:.,rm 'J V') [';C 1 h ou het,

c.

Lors en s

nio/ •••••••

I. Ibrccht, t.n.p., 15.

2. "llCl~ a brief is o::,);:eno( in in lie i~lm"nnk v'"'n 10

Ne~. Herv. Kork vnn Afrika, 1944, 107.

In

Kerkrrp~ basluit om niomrn~ t~~ tu 1

-ri~ vrn't be in tJt het

In l36L.j h,;t

¹

ie

16

S zo:) Blccht 1;~zc:n ,-'11 chryvon, h o:Ct myn 1-JGstc

.~ hea:ft hem rlnt osluit ::)on nCm(;ll. Ik hob '~k 81 oOlli"o 180rl

to

Hoc l

^c

mk Ds. ^{V:l;'1 ".'} Vinrmo ¹ =' ^h" It:.,rm 'J V') [';C ^{1 h} ou het,

c.

Lors en s

nio/ •••••••

1. Ibrccht, t.n.p., 15.

2. "llCl~ a brie:f is o::,);:eno( in in lie i~lm"nnk v'"'n 10

Ne~. Herv. Kork vnn A:frikn, 1944, 107.

136.

, ieVlers 8.Qn

~ic voct VRn lie Z)utpnnsberc, ~B~r DAni~l ~ferfer, huiG~n~arwyser by ~ia trek vrn ~io v00rsta Voor­

troLker L:)uis 'l'rich ",r t, .'lie ;rste sk~»)l in

~vn~l - ~t~7 h t 1)

nio. ^T~~ is dit in ^~iGself~G

~ ' . : , >- ... (' •

Ons W2 t ~ol jnt J~n Hol~orF

Ons '~~L1 v: il i cnncom ~~t hy sy

m~-r ons knn geen

llY i s ^~s

Die cintliko ~0rSO)n ~nt boJocl was AS on~cr-

wyser in Zoutpansborc, nl. ,ii heer II. 'I'. BUhrmnn,

In stcJc V8il skoal to hJu, het hy F)t~i ter pr 00r

I

~ ~rYl ¹¹ ""'l' t···· v':'r o .·);'..., ,.,.,,·t Ollrl' '-~tr u) .~.s se If'be-

G ...

).,1. _11 t~....

v

0_\,~_..L 11"-,,,_ i:::) ._ •

noem~c vrG~em8kor on or die Booro- iors hot hy Zout­

p;:;nshorr: er ~'~')u Vi: .:r vorlr:nt em vnn en i.~'lek

s u hy "i on'ervrys in Trausv'l'-l v

me t <lie; t.,/OG ::m

V"l1 ·otc."c;f'str::nm ^ell ~(u;:::tcnl)ur::~, sou .)ok lei tot

'~io vrcH)1;3/ ••••

1. • Hoo.fstul{ II.

2. Vel. Hoofstuk VI.

3. L·ot. iut.Jr en Thouni 8S0n, 205.

•

4. V;"L Ib)fstuk III •

• , SiuBrt, _'Jichmrm, t.8.~., _t.n.~J., 193. _06.

Pot ctor en Thounissen, '!14.

136.

nic. ^T~~ is dit in ^~iGself~G , ieVlers 8.Qn

~ic voct VRn lie Z)utpnnsberc, ~B~r DAni~l ~ferfer, huiG~n~arwyser by ~ia trek vrn ^~io v00rsta Voor- troLker L:)uis 'l'rich ",r t, .'lie

~vn~l - ~t~7 h t 1)

;rste sk~»)l in

~ ' . : , >- ... (' •

Ons W2 t ~ol jnt J~n Hol~orF

Ons '~~L1 v: i l i cnncom ~~t hy sy

m~-r ons knn geen

llY i s ^~s

Die cintlike ~0rSO)n ~nt boJocl was ns ^on~cr- wyser in Zoutpansborc, nl. ,ii heer lI. 'r. BUhrmnn,

In stcJc V8il skool to hJu, het hy F)t~i ter pr 00r

I ^{~ ~rYl 11} ""'l' t···· v':'r o .·);'..., ,.,.,,·t Ollrl' '-~tr u)

G ...

).,1. _11 t~ ....

v

0_\,~_..L 11"-,,,_ i:::) ._ •

.~.s se If'be-

noem~c vrG~em8kor on er die Booro- iors hot hy Zout- p;:;nshorr: er ~'~')u Vi: .:r vorlr:nt em vnn en i.~'lek

s u hy "i on'ervrys in Trausv'l'-l v

met <lie; t.,/OG on

v"n ·otc."c;f'str::nm ^ell ~(u;:::tcnl)ur::~, sou .)ok lei tot

'~io vrcH)1;3/ ••••

1. • Hoo.fstul{ II.

2. Vel. Hoofstuk VI.

3. L·ot. iut.Jr en Theuni 8S0n, 205.

4. V;"L Ib)fstuk I l l . SiuBrt, t.e.~., 193.

'Jichmrm, t.n.~J., 06.

Pot ctor en Thounissen, '!14.

:_ic vrocc c In,~i; velnl,:, relic; t-NOO skolc:. 1 )

TOG lie carst dric

nl. vsn lor LinJon, Spruyt on ~oon in 1851 uit ';10118n_':. Ll lie rrransv:.'",l 2,-'c::lzom hot, wn s daar

n~oit 8]rakc am eon van hul1e in Zoutpansberg te

plaas nie.

Na ,lie mislukto BUhrmr:m-cpisorle '.'IDS hicrUc r. eu Boere blykbaar tcvrc 10 met c~ia )n,'erwyst =,- stnnl IV'?. rao.n hulle reo

~:ul1

D~t lie toestan~ errtcr c feit

(:;";;0 het, nl. 0:" In :)n,lcrvrysor ui t l-r81lr:m ~ t c kry ¹ het in lie: ~')rnldyk niks gckom nio.

t ) 0 ' " mce or vnn Bocrschotcn, In r.Ci:rS]{t:'::c:,e en

ns on~erwysor on voorloser in .iio kork, ,leur hemi(::'telin;( vnn Ds. VAn ','Varmolo, clio

n. Die Sti'tin:: Vfm r'rot-)riD

' 1

~n

v'~n ;)y,~>~:nk)mE v i r : he Volksra<l t _Vln", 'lui op/ •••

- - - - '-'--'"

1- V~l. HOJf3tuk V en VII.

2. En27Cl ')r(:;ch t, t. D. :)_, 47.

:_ic vrocc c In,~i; velnl,:, relic; t-NOO skolc:. 1 )

TOG lie carst dric

nl. vsn ler LinJen, Spruyt en ~oon in 1851 uit ';10118n_':. Ll lie rrransv:.'",l 2,-'c::lzom hot, wn s daar

n~oit 8]rakc om son van hul1e in Zoutpansberg te

plaas nie.

Na ,lie mislukto BUhrmr:m-cpisorle W8.S hicrUc r. ec Boore blykbaar tcvrc le met c~ia )n,'erwyst = ,- stnnl IV'?. rao.n hullc reo

~:ul1

D~t lie toestan~ errtcr c feit

(:;";;0 het, nl. 0:" In :)n,lcrvrysor ui t l-r81lr:m ~ t c kry ¹ het in lie: ~')rnldyk niks gckom nio.

t ) 0 ' " mee or vnn Bocrschotcn, In r.Ci:rS]{t:'::c:,e en

ns on~erwysor on voorlosor in .iia kork, ,lour hemi(::'telin;( vnn Ds. VAn ','Varmolo, clio

~n

n. Die Sti'tin:: Vfm r'rot-)riD

v'~n ;)y,~>~:nk)mE v i r : he Volksra<l t 'lui op/ •••

- - - - '-'--'"

1- V~l. HOJf3tuk V en VII.

2. En27Cl ')r(:;ch t, t. D. :)_, 47.

' 1

Vln",

op 'n mct van grooi en vernl vcn ocnhcidstrcwo in hi_r1i~ vr0C~ gcskicdonis v~n ~ic Zo~.R.

KJrt 11n sy vcrkh)sin[,: ns I\orr1nan(l8nt-b~ncrDal en

opv~l~cr ven sy v~dor, hot M.~. lrctorius in 1853 ns langs lie ~vicsrivier vsn ~io

here J.J. Frinsl en A. VGn lor W~lt ~3ko~p vir

0; ^l::l lycenk JIDS von Korrrlis sio- en KrYGsrn:'e 01)

9 ~u~ustus 1353, het M.~. ?rotorius en riot ~ot~iot8r

slbei ver

in't mi" ,enlc:s le bo-

I Ei(;r'-:'ie Kommissior'll het die vorsoek vorYJYs

n~ 1i Volksr2 j wat die volcen'c te,;rJJCr in Ly' c1,'n",ur,',

^{.~ ~,_} , , \ " " ) J

"","'1

\,...

"'l"

.._~

t

•

3)

t~s 1853, het LrotJr sy sn-k aan io Vo1ksraa2

;,:0 1 en ,lio Volksrne:l vcrso(;k om " sezo/!:3.,o p1~:, ats

o:f'l)rI'~.m1 niet tc benoemon, ::10 nc:~:mUc het zal kry"7on :>~~1 ons te 18to, en 21s wy or r:r)lyk over

1 SO-ltomber 1343, <3n on, crtokcn "OGr 17 sone in:}lon m...:t ,L;self',Je versoek, nl.Jm ()') 'n son­

tllr,~l..-gdc~ :~lck 'n",Jr:;; ;:"n t.:.:: Ie; vl"'nrlic R"!3.ct

:scroel'l/••••

.. ,-,---­

1. 1"Ji chann, t. ',' . ~). ,14'0.

• ?rollcr: OU ~rutoria, 49 •

2. l-rellcr, t.n.p., 4:3.

3. Ibicl.

4. V.R. 310/53.

op 'n mct van grooi en vorel vcn ocnhcidstrcwo in hi_r1i~ vr0C~ gcskicdonis v~n ~ic Zo~.R.

KJrt 11n sy vcrkh)sin[,: cs I\orr1nan(l8nt-b~ncrDal en

opv~l~cr ven sy v~dor, hot M.~. lrctorius in 1853 ns langs lie ~vicsrivier vsn ~io

here J.J. Frinsl en A. VGn lor W~lt ~3ko~p vir

0; l::l lycenk JIDS VDn Korrrlis sio- en KrYGsrn:'e 01)

9 ~u~ustus 1353, het M.~. ?rotorius en riot ~ot~iot8r

,::lbei ver

in't mi" ,enlc:s le bo-

Ei(;r'-:'ie Kommissior'll het die vorsoek vorYJYs

n~ 1i Volksr2 j wat die volcen'c te,;rJJCr in Ly' c1,'n",ur,',

.~ ~,_ , , \ " " ) J

"","'1

\,...

Cl"

.. _~

t

•

3)

t~s 1853, het LrotJr sy sn-k aan io Vo1ksraa2

;,:0 1 en 'lio Volksrne:l vcrso(;k om " sezo/!:3.,o p1~:, ats

o:f'l)rI'~.m1 niet tc benoemon, ::10 nc:~:mUc; het zal kry"7on :>~~1 ons te 18to, en 21s wy er r:r)lyk over

1 SO-ltomber 1343, <3n on, crtokcn "OGr 17 sone in:}lon m...:t ,L;self',Je versoek, nl.Jm ()') 'n son-

tllr,~l..-gdc~ :~lck 'n",Jr:;; ;:"n t.:.:: le; vl"'nrlL::; R"!3.ct

:scroel'l/ ••••

.. ,-,---,---

1. 1"Ji chr:18n, t. ',' . ~). ,14'0.

?rollcr: OU ~rutoria, 49.

2. l-rellcr, t.n.p., 4:3.

3. Ibicl.

4. V.R. 310/53.

irctor ius se vcrsoek is o,;tcr van1ie hcml Ce­

wys.

In ::'io lilovcmboI'-s:1ttin~ ven~io Volksraart het .. ie KOl11!.len:ient-Gcnereal wecr sy vers :)ck harheal, maar Fretorius se vO'Jrstel was van 'n to incrypenc1e aar~:

am in ^c :erh82s Die Volksra 8e".

het blyko2.ar He lFJ~UChoi: van so 'n nuwe 'lorp nie

in~csien nie en sy lc~c hct met cw~ veel gemak en ty~

o~ ^on ~f ^{SO:)SSCWR tussen} .~ic bcstG~n'o ple~ke.3)

In Junie 1851+ toe "ie VJlk2r~r" egtor in Rusten­

';,:mccntc to stichten 01'110 :1::1n, ochtc ~loRts Elan:is­

)Jrt. ,,4)

l'~ou het Eo l~J. Fr-.;tori u s l ie kr[' ~:ti··c steun van die Kerk gehaa en sy saak is hicrmee o~k 1~nsionlik be­

vor{er, want i n ' i e V~lksr882nJtulc, fotchefstreom, van 15 Nov. 1855, art. 70, leGS ons:

c of' ~le twee c1') :lr Zyn Erl. gckochte pl' ctscno

^{0 • Q Q .}

veer cen

^-l

Jr

L,

kunncn war :on f1rmccnomen.

De ~1. RaD~ keurt ~it voorst 1 ~oel cn nccmt die twee

~l ntsen nan tot cen ~orp on~er bcnaming van

Hlcr"ie I["tum w-;r l drm oole :811VR",r 8S .lie

- 5) ...

stL:o:tin[!S(lntum vnn J:retorio., vr'JO r :.)1<.: bekend as

1. VQR .. 318/5"

2. 'Vichmcn, t. R. p., lLl-8.

3. ~rel1or; t.a.p., 53.

4. It·id.

5. Enec Ibrecht, e.8. Ecufecs-slllum von .L'rctorie, II.

irctor ius se vcrsoek is o,;tcr van1ie hcml Ce- wys.

In ~dc lilovcmboI'-s:1ttin~ ven~io Volksraart het .. ie KOl11!.len:ient-Gcnereal wecr sy vers :)ck harheal, maar Fretorius se vO'Jrstel was van 'n to incrypenc1e aar~:

om in ^c :erh82s Die Volksra 8c".

het blyko2.ar He lFJ~UChoi: van so 'n nuwe 'lorp nio

in~csien nie en sy lc~c hct met cw~ veel gemak en ty~

o~ ^on ~f ^{SO:)SSCWR tussen} .~ic bcstG~n'o ple~ke.3)

In Junie 1851+ toe "ie VJlk2r~r" egtor in Rusten-

';,:mccntc to stichten 01'110 :1::1n, )Jrt. ,,4)

ochtc ~loRts Elan:is-

l'~ou het Eo l~J. Fr-.;tori u s l ie kr[' ~:ti··c steun van die Kerk gehaa en sy saak is hicrmee o~k 1~nsionlik bo- vor{er, want in lie V~lksr882nJtulc, fotchefstreom, van 15 Nov. 1855, art. 70, leGS ons:

c of' ~le twee cl') :lr Zyn Efl. gckochte pl' ctscno

^{0 • Q Q •}

veer cen

^-l

Jr

L,

kunncn war :on f1rmccnomen.

De ~1. RaD~ keurt ~it voorst 1 ~oel cn nccmt die twee

~l ntsen nan tot cen ~orp on~er bcnaming van

Hlcr"ie I["tum Wjr l drm oole :811VR",r 8S .lie

- 5) ...

stL:o:tin[!S(lntum vnn J:retorio., vr'JO r :.)1<.: bekend as

1. VQR .. 318/5"

2. 'Vichmcn, t. R. p., lLl-8.

3. ~rel1or; t.a.p., 53.

4. It·id.

5. Encc Ibrecht, e.8. Ecufecs-slllum VDn .L'rctorie, 11.

Z0tcl Vf'~: hot G')uvcrnc:mcm t .. 1,1)

"

iretJr Br Jnk.i1 Jret ,

2)

is sF.. ::1 u T'J it,

wn t llOn1 in s:Jn,:er s;u ;::':0Y'!ICr vir - L:; c;n.:;crwys.

SGlf's ., i kcrkcc} JU, W8r'r­

me0 ~c:lu~c:n~c 1854 be~in is, is 2crs J 22 Februario ens hh~r1ic

kinc10rs Co .::1 'YJ P e :,,01:; io :,; f,n os

inj:::re nie on0r boskermin _l:

Die KorkrEq~ het hom hicr nie ~i0 s~2k vnn ~ie on 88n£ctrck nic •.

Kn ~iu moeilikhc~e tussen Ds, van lor Hoff on aie ')n '.(~rwyscrs vr'.n l. Jtchef'str JO ..'C en Rustcnturc, het Ds" Vp.!l'C;r Eoff blyk1y nr n::mlic on1cri'J'ys-re~line

Co Die Onlcrwys solf.

.ir:; ::uors b s met ~io 0n~orwy8 nie.

Die on'crwys ')~ IrotJri' het Jok 'n Losonlerc i :-11 "or r'c 'ls

bcll'ln:el:c/ •••

1 .. l'1otule;

1856"

V::ll.

nrt.

~i

3.

KJ:' :.x-:..L-::sicr{::~, ~ta., l 27-30 Mei 2. ~rcll~r, t.a.~., 59.

3. lrcllcr, t.a.p., 57.

4. rt 67/54.

5. i, 1362/57.

Z0tcl Vf'~: hot G')uvcrnc:mcm t .. 1,1)

"

iretJr Br Jnk.i1 Jret ,

2)

is sF.. c1 u T'J it,

wn t llOn1 in s:Jn,:er s;u ;::':0Y'!ICr vir - L:; c;n.:;crwys.

SGlf's ., i kcrkcc} JU, W8r'r- me0 ~c:lu~c:n~c 1854 be~in is, is 2crs J 22 Februaric

ens hh~r1ic

kinc10rs Cc .::1 'YJ P e :,' cb io :,; f,n os

inj:::re nie on0r boskermin _l:

Die KorkrEq~ het horn hicr nie ~i0 s~2k vnn ~ie on 88n£ctrck nic •.

Kn ~iu moeilikhc~e tussen Ds, van ler Raff on aie ')n '.(~rwyscrs vr'.n l. Jtchef'str JO .. 'C en Rustcnturc, het Ds" Vp.!l'C;r Eof'! blyk1y nr n::mlic an1cri'J'ys-re~line

Co Die Onlcrwys solf'.

.ir.; ::ucrs b s met ~io 0n~orwy8 nie.

Die on'crwys ')~ IrotJri' het Jok 'n Losonlerc i :-11 "er r'c 'ls

bcll'ln:el:c/ •••

1 .. l'1otule; V::ll. ~i KJ:':.x-:..L-::sicr{::~, l~ta., 27-30 Mei 1856" nrt. 3.

2. ~rcll~r, t.a.~., 59.

3. lrcllcr, t.a.p., 57.

4. rt 67/54.

5. i, 1362/57.

beh8n~el~e 10rpc.

van r tchefstr~om in 1838, en

v~n ~rctorin in 1 5 ~ blyk ~luLl 111:

i on ¹ erwys bcte~ ~n 'cvucl on w~s in 'n Lot r ~~- i~i t ';TlS nJu

r ;:; ty" t'J sta~t self 'n onGr~yscr vir Lry h;t. ^l )

Vr ,~:-,- in 1357 is ^1-.0 Du Toi t s8n,:::cstcl :::s l:::;n;dr:::Js in (~io ^l;lcl\: V~Jn .i.'-hilli}) BuJcnhorst. ² )

^{1 1}

llik

het hy, to ^mi~ to ^v~n vele snler i e , ~i 1 i

C

i: rotor .3) .

cen ^G~vt. Meester znl oven, en wnt ^~o salaris z81 zyn, en or ik ~'.\] heer Strubcn:narto k~J1 reCOITl'nen­

~e:ron, w~nt ik vrcs ~nt le ou~ m~n z81 vorlat-n

hier io ^~ri~r is ^b

en 20 A~ril vr? Lnnl'rost "u Toit r: " Gecfme

(h)k (;-::;n -on r\'iy:-er v~n cen Sell0)1 ^.1 .:..;11 0 ..

¹

rwys­

trnctement. ^It 4)

On .'!.erwyscrs

2Jn' r c:..;n en

Ii'-l--"rtu~ J .... " '--'

C}

s

L,;

"n/

• 0 • •

_. ---_.- ^..

---~

• EJofstuk V.

I. 2. cr, t.P. ., 59 ..

3. ^{:i:(, lL;53/} 57 • 4.

beh8n~el~e 10rpc.

van r tchefstr~om in 1838, en

v~n ~rctorin in 1 5 ~ blyk ~luLl 111:

i on ¹ erwys bcte~ ~n 'cvucl on w~s in 'n Lot r ~~- i~i t ';TlS nJu

r ;:; ty" t'J sta~t self 'n onGr~yscr vir Lry h;t. ^l )

Vr ,~:-,- in 1357 is ^1-.0 Du Toi t G8n,:::cstcl :::s l:::;n;dr:::Js in (~io ^l;lcl\: V~Jn .i.'-hilli}) BuJcnhorst. ² )

^{1 1}

llik

het hy, to mi~ le v~n vele Gnlcr i e, ~i 1 i ^e

i: rotor .3) .

cen ^G~vt. mcester znl oven, en wnt ~o salaris z81 zyn, en or ik ~'.\] heer Strubcn:narto k~J1 reCOITl'nen-

~e:ron, w~nt ik vrcs ~nt le ou~ m~n z81 vorlat-n

hier ie ~ri~r is b

en 20 A~ril vr? Lnnl'rost "u Toit r: " Gecfme

(h)k (;-::;n -on r\'iy:-er v~n cen sello)l .1 .:..;11 0 ..

1

rwys-

trnctement. ^It 4)

I.

2.

3. 4.

• EJofstuk V.

er, t.P. ., 59 ..

:i:(, lL;53/ 57 •

On .'!.erwyscrs

2J11' r c:..;n en

Ii'-l--"rtu~ J .... " '--'

C}

s

L,;

"nl

• 0 • •

_. ---_.- ^..

---~

, 9

c;ischCI1, om hUtl in '0 ~i,~ ",0 ~mkun: tc ¹ en V8ort­

:;08n Ons k:::n cr '(; ':j',icms yin _~r 'n skoJl vo~r 1864 nio. In

; i < ^{L; jr ~H' hct on HcndrL::} Vl~rmoulon ;:;ctrek ui t sy huis ':{at 'n floelc VELi.1 1 in, :!'1nby ,'10

in i:retor1n,

lrc n/ls, 10 oioo V~:!'1 Ie s on sk:ryf'. ,,3 )

1. 11. 1767/57.

LUi~tenbur5, t.'l.l.)., 56.

Frcl1cr, t.a.p., 65.

, 9 W8r~c Vri:n'9' z~nl t ch cen ~n~urwyzer

Go' z:c1 hun ^zL~;l,~n vnn )n8 c;ischcn, om hUtl in '0 ~i,~ ~,c ~mkun: to ¹ cn v8ort-

Ons k:::n er :;con '(; ':j',icms vin _~r 'n skoJ1 vo~r 1864 nie. In

; i < ^{id jr ~H' het cn} HcndrL:: Vl~rmeu10n ;:;ctrek ui t sy huis ':{at

lrcn/ls, sk:ryf'. ,,3 )

1. 11. 1767/57.

'n floelc VE'c:i.1

10

LUi~tenbur5, t.'l.:;')., 56.

l'rc11cr, t. [\. p., 65.

1 in, :!'1nby ,'ie

in i:retorin,

oioo v~n le s cn