VBIJREID EN DEMOCIATIE
VRIJDAG 23 JUNI 1950 No. 11 5
,
Lees dit boek
Pag. 8
WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIE
De weg naar de Europese eenheid
Het plan-Stikker een belangrijke b~jdrage. De Raad van Europa krijge concrete taken
D e weg naar de Europese éénwording is geen gemakkelijke. Kan men het ene ogenblik enthousiast zijn over een schre~
de voorwaarts, een volgend moment lijkt het erop alsof wij weer vele schreden terug zijn en het doel verder dan ooit is. Onbegrijpelijk is dat niet. Het gestelde doel is wel heel hoog.
En dan moet men er zich ook niet over ver~
bazen, dat staten, die eeuwenlang naast el~
kaar hebben geleefd, - vaak in ernstige vijandschap, gevolg van allerlei niet te onder~
schatten reële tegenstellingen - niet in en~
kele jaren tijds een hogere eep.heid tot stand hebben gebracht, die plotseling een nieuwe periode in de onderlinge verhoudingen in- luidt. Wanneer men de zaken zo beziet, dan moet worden vastgesteld, dat er toch al heel wat is geschied. Wij hebben althans een ba- sis waarop kan worden voortgegaan. Wij denken bijvoorbeeld aan de Organisatie der Europese Economische Samenwerking te Parijs en aan de Raad van Europa te Straats~
burg.
E r is een basis en dat is belangrijk. Maar komen wij ook verder? Vele liefdes~
verklaringen ten aanzien van de noodzaak der Europese eenheid hebben wij gehoord, maar wanneer het op het brengen van offers aan gaat komen. dan zijn er talloze bezwaren.
Moet men iets van de eigen souvereinHeit prijs geven, dan betoont men weinig toeschie~
telijkheid, om het nog maar eens zacht te
zegg~n. Niet anders ligt het wanneer offers op economisch gebied worden gevraagd.
Alles wordt nog te zeer bezien van het ge~
ziehtspunt van het directe nationale belang uit en men beseft niet dat, zoals mr. Stikker het zo terecht in zijn bekende rede te Oslo op 8 Juni j.l. heeft gezegd. de ontwikkeling op politiek, economisch en sociaal gebied binnen de grenzen van een land niet be- schouwd kan worden als een zaak van dat land alleen. De landen van Eurooa- om ons hiertoe te bepalen - staan niet los van el~
kaar. De problemen der landen zijn elkaars problemen. Wij moeten verder kunnen zien dan het directe eigen nationale belang, wij moeten de zaken van Europees standpunt uit durven bezien. Zolang wij ons hiertoe niet kunnen opwerken, zal een werkelijke Europese eenheid een fictie blijven.
• • ..
W anneer wij zo de vraagstukken gaan beoordelen, kunnen wij ook komen tot wat mr. Stikker zijn gehoor in Oslo heeft voorgehouden en wat ook in het bekende
plan~Stikker uitdrukking heeft gevonden:
het gemeenschappelijk dragen van de lasten der economische integratie. Ook zal men dan kunnen komen tot overdracht van stukjes der nationale souvereiniteit en dus 't creëren van Europese organen, die zelf beslissingen kunnen nemen en doen uitvoeren. Merk- waardig is nu de houding van de socialisten.
Deze zijn altijd sterk internationaal georiën- teerd geweest en ook zeer sterk internatio~
naai georganiseerd. Men zou van hen ver- wachten, dat zij voorop gaan bij het vinden van nieuwe vormen, die ons naar bovenstate- lijke eenheid kunnen voeren. Bij een deel van hen is dit ook het geval, maar bij ande- ren niet. De Engelse socialisten immers heb~
ben wel zeer sterk de baan van het nationa~
lisme gereden. En niet minder merkwaardig is de houding der Duitse socialisten. Vorige week immers heeft de West- Duitse Bonds- dag het wetsontwerp betreffende toetreding tot de Raad van Europa aanvaard, evenwel met c1e stemmen der sociaal-democraten tegen en voor het plan-Schuman heeft men van die kant ook al heel weinig sympathie getoond. De socialisten van Engeland en Duitsland blazen de bazuin van nationalisme en conservatisme. Het is vreemd. maar waar.
•
G emakkelijker wordt het bereiken der Europese eenheid hierdoor ook niet.
Men staat in het tegenhouden daarvan met een beroep op nationale gevoelens en eigen belangen sterk. Hoe betreurenswaardig dit ook is, men moet er mede :·ekening houden.
De grote verdienste van het plan-Stikker achten wij dan ook. dat de poging tot het bereiken van het ideaal wordt gekoppeld aan het rekening houden met de enge belangen.
Het voorgestelde Europese Integratie Fonds is immers bedoeld als een fonds waaruit uit- keringen kunnen worden gedaan om tege- moet te komen in de offers .. die terwille van de economische integratie moeten worden gebracht. Anderzijds zal dit integratiefonds juist zijn .,de uitwerking van de gedachte.
dat de nadelen. welke op weg naar de inte- gratie mochten worden ondervonden, ge- meenschappelijk moeten worden gedragen".
Is dus enerzijds het fonds middel om tenge~
volge van economische integratie geleden schade goed te maken, waardoor dus de rem om medewerking te verlenen wordt losge- gooid, aan de andere kant is het fonds uit- drukking van de gedachte, dat de deelne- mende landen elkanders lasten moeten dra- gen. Realiteit is dus gepaard aan ideaal.
• * *
W ij zullen ons thans niet verdiepen in de details van het plan~Stikker. De eerstkomende tijd zal nog veel aandacht voor internationale vraagstukken vereisen. Wij zullen dan ook nader terugkomen op het in beginsel ook door ons toegejuichte plan~
Schuman. want hierbij komt het wel zeer sterk op de uitwerking aan. Wij willen ech- ter nog op een bepaald aspect wijzen. Het is namelijk onze vaste overtuiging. dat hetgeen thans gedaan wordt voor de éénwording van Europa veel te ver van de gewone bu1~
ger verwijderd is. Naar onze mening zal de Europese gedachte niet voldoende gaan leven als alles wat zich op internationaal terrein afspeelt, zo ver verwijderd blijft Yiln het volk. Wij verstaan het, dat de bespre~
kingen over het plan-Schuman voor een zeer groot deel door deskundigen moeten worden gevoerd. Maar wij vragen ons wel af of men niet te weinig ziet, dat wij een Europees forum hebben in Straatsburg waarop volks- vertegenwoordigers uit een auntal West~
Europese landen juist ook vraagstukken als het onderhavige van principiële gezichtshoek uit kunnen bespreken. Van Straatsburg wordt veel te weinig gebruik gemaakt, zo zouden wij willen zeggen. Hier is nu een lichaam. dat van principiële betehnis kan zijn in de groei naar de Europese eenv. .. or- ding. maar het lijkt er op alsof de Europese staatslieden het orgaan het lief st voorbij 'zien. En toch heeft men de Raad va!'l Straats- burg nodig. wil men de Europese ucdachte laten leven in de volken zelf en wil men in de volken het besef verlevendigen, dat het brengen van offers nodig is. Daarom zal bij de Uit\verking der plannen naar onze over- tuiging aan de Raad van Europa een taak toebedeeld moeten worden. Wanneer men deze beperkt houdt tot een praatcollege. dan zal de betekenis ervan gauw verloren gaan.
Wat dan Levens een gevodige slag zal zijn voor de Europese gedachte. Een internatio- naal gezagsorgaan. zoals in het plan-Schu~
man \vordt beoogd. zal men dan ook. onder controle moèten brengen van de Raad van Europa. En wanneer wij dan verder denken, dan beseffen \Vij. dat er ook een nauw verband zal moeten worden gelegd tus~
sen de O.E.E.S. te Parijs en de Raad van Europa, vvaardoor deze laatste ook meer de taak van een parlement zal kunnen uitoefenen. En verder zou men de Raad van Europa het nodige gezag kunnen verlenen. wanneer te Straatsburg ook het vraagstuk der Europese defensie aan de orde zou komen. Het zou naar onze me~
ning een grote stap vooruit zijn als Europa ten aanzien van de defensie te Straatsburg een eigen standpunt zou bepalen. zodat het Europese standpunt niet meer een afgeleide zou zijrr van vele nationale standpunten.
Wanneer men zou gaan in de richting.
die wij zojuist uiteenzetten, zal een wijziging in de structuur van de Raad van Europa nodig zijn. Daarvoor zal men niet moeten terugschrikken. Overijling bepleiten wij uiteraard niet, maar wel zeggen wij. dat het bereiken van een deugdtame vorm van de Raad van Europa slechts mogelijk is in- dien men begint aan dit college concrete ta- ken te geven. Moge het daartoe spoedig
komen. K.
VRimEID EN DEMOCRATIE 2S JUNI 1~- PAG. I
MINISTER LIEFTINCI( KREEG MOEILIJKHEDEN OVER EEN "ONDERGESCHOVEN NOVELLE"
Houding van de voorzitter der Eerste ,Kamer becritiseerd
zeker een beslissing van de ?'ech- ter zouden uitlokken.
. .
.Toen op 3 November van het vorige jaar de Wet op de Materiële Oor!ogsschaden, welke een totale vergoeding van niet minder dan f 4,5 milliard omvat, na een zeeT langdurige vooTbereiding en vele ups en downs, ook bij de pa1·lementaire behandeling, tenslotte zelfs zonder één enkele stem tegen in de Tweede Kamer werd aanvaa1·d, noemden wij dit een voorbeeld van hetgeen een goede samenwerking tussen Rege1·ing en Staten-Generaal kan tot stand brengen.
D aar de Regering spoedige uitke- ring van de grote bedragen, die bij de molestverzekeraa:rs · nanwe;Pg zijn, wilde bevorderen, was zulk een proces zeker niet wenselijk en prof.
Molenaar drong er dan ook bij de mi- nister op aan, met betrekking tot deze aangelegenheid met de maat·
schappijen tot overeenstemming te komen en het resultaat dan in een wetswijziging, een z.g. "novelle", vast Hetzelfde mag thans gezegd worden van het vom·stel, dat de voTige
week in deze Kamer onder de loupe we1·d genomen en dat als het waTe het complement van de Wet op de Materiële Oorlogsschade voTmt:
het ,ontwerp van Wet Financiering Wede?"t>pbouw Publiekrechtel~jke
Lichamen.
te leggen. ·
Minister Lieftinck handhaafde ech- te!· zijn mening, dat over de interpre- tatie van artikel 93 geen verschil van mening kon bestaan en hij verklaar- de dan ook een eventuele rechter- lijke uitspraak "met vertrouwen"
tegemoet te zien. Mocht zulk een uit- spraak echter tóch anders uitvallen dan hij bedoelde en verwachtte, dan zou hij inderdaa!i met een novelle komen.
Ook hier een zeer langdurige vooTbereiding en ook hier dank zij de serieuze wijze, waarop de Kamer zich in deze materie verdiepte, talr~jke
belangrijke verbeteringen, die, zoals ook minister Lieftinck zelf voorop stelde, een g1·ote mate van objeetivering van de schadevergoeding en een aanzienlijke versterking van de Techtszeke1·heid hebben aangebTacht
.E en eerste ontwerp was reeds in Maart 1946 ingediend, maar daarop was in het Voorlopig Verslag, dat de Kamer erover uitbracht, zo·
veel en zo algemene critiek geleverd, dat het later geheel werd ingetrok·
ken en in Mei 1948 werd vervangen door een geheel nieuw ontwerp, dat nu dus de vorige week aan de orde was.
Ook in dit ontwerp waren, als ge- volg van het overleg bij de schrifte-
PROF. LIEFTINCK .... schui.ft onder ....
lijke voorbereiding, echter bij nota van WIJZigmgen nog verschillende veranderingen aangebracht en ten··
slotte hebben ook tijdens de open- bare gedachtenwisseling verschillen·
de amendementen, (waarvan er ver·
scheidene door de minister werden overgenomen) nog tot verbeteringen op onderdelen geleid.
Dat het ook bij dit ontwerp niet om een peuleschil ging kan blijken uit de cijfers, die de heer Ritmeester, sprekend namens onze fractie, nog eens in herinnering bracht. De scha- de, aan publiekrechtelijke lichamen in de oorlog toegebracht, bedraagt volgens zeer globale berekeningen niet minder dan f 1672 millioen (ruim f 1.6 milliard dus). Daarvan bedragen de kosten der wederopbouwplannen van de gemeenten (dat zijn de kos- ten van onteigening en aanleg open- bare werken) f 1155 milHoen en de kosten voor herstel werkelijke oor- logsschade aan gemeentelijke eigen- dommen f 352 millioen, zodat de ge- meenten in totaal ontvangen f 1507 millioen. Voor provinc1en, water·
schappen, veenschappen en veen·
polders, met publiekrechtelijke licha·
men gelijkgestelde lichamen en landbouwherstel resteert dan nog f 165 millioen.
* * *
E venmin als de woordvoerders van andere fracties deden, behoefde de heer Ritmeester nog diep op de grondgedachten van het ontwerp in te gaan. Deze hadden immers zijn voJledige instemming, terw~jl de reeds vermelde langdurige voorbe·
reiding tot zeer vruchtbare resultaten had geleid.
Toch deed zich nog iets voor, dat bijna nog tot een conflict tussen mi- nister en Kamer had geleid.
Toen in Februari van dit jaar de Wet op de Materiële Oorlogssehaden (W.M.O.) in de Eerste Kamer werd behandeld, werd daar, zoals men zich wellicht nog zal herinneren, een be- langwekkend debat gevoerd tussen onze geestverwant prof. Molenaar en de bewindsman van Financiën . over artikel 93 van deze wet en meer in het bijzonder over de interpretatie daarvan. Dit artikel regelt de ver- houding tussen de rijksbijdragen en de uitkeringen van de onderlinge molestverzekerings maatschappijen.
Minister Lieftinck ging uit van het dwingendrechtelijke karakter van de beperkende bepaling ten aanzien van de bevrijdende werking dier bijdra- gen.
P1·ot. Molenaar, op zijn beu1·t, bestreed dit, waarbij hij betoogde, dat aldus met één pennest1·eek de in vele tienduizenden polissen op-
genomen bedingen van a l g e- h e l e bevrijding van rijlesbijdm- gen terzijde zouden worden ge- steld en hij voorspelde, dat de verzeke1·ingsmaatschappijen, in verband met het g1·ote risico, dat zij zouden lopen, als zU de wens van de Regering zouden volgen,
kDeze burger
• • •
W at zagen wij thans echter gebeu- ren? Kort vóór de openbare behandeling van het nu aanhangige ontwerp Financiering Wederopbouw Publiekrechtelijke Lichamen kwam de minister plotseling met een nieuw artikel bij nota van wijziging uit de lucht vallen. Dat nieuwe artikel be·
oogde, om, nu de materie van artikel 93 van de Wet op de Materiële Oor- logsschaden toch in dit ontwerp was verwer: :t, tegelijk een wijziging in dat artikel van de W.M.O. aan te brengen, waardoor 's ministers in- terpretatie thans buiten twijfel werd gesteld.
Dat ging de Kamer nu toch wel te ver. Vooral de heren Ger- brandy ( A.R.) en Hoogearspel (Comm.) tTokken tegen de.ze methode van leer en het bleek lateT wel, dat ook vele anderen in de Kame1· hun bezwa1·en hier- tegen deelden. Vooral de heer Hoogca1·spel, die zich nog wel eens ve1·oorlouft op normale za- kel.ijke wijze aan het pa1·lemen- tai1·e debat deel te nemen (dat kan va.n de meesten van zijn fractiegenoten helaas niet worden gezegd), typeerde deze methode
ls, als een echte burger in de bU1·gerlükste zin alHid 'JÓÓ1' de onde1·liggende man. Hij gaat nooit naar een stierengevecht, maar
·wannéé1· h~j er ooit heen
~ou gaan, zou hij zeker juichen voor de stier.
0 '
Hij is, altijd in zijn hart en dikwijls ook met zijn ver- stand, vóór de machteloze minderheid. H~i wordt altijd boos wanneer een minderheid omdat zij minderheid is of genegeerd of genegerd wordt.
t 0
~ f
Daarom werd hij vorige week boos op het Vt·ije Volk, dat in een klein hoofdaTtikeltje een meesmuilend woo1·dje schreef over de nieuwe groepering. met meneer Ger- brandy en meneer Wel ter.
Niet dat meneer Deze Burger zo dól is op die beide heren, maar hij vindt dat het ondemocratisch is hen belachelijk te maken omdat z~j een kleine groep veTtegenwoordigen.
Met democratisch socialisme heeft dat niets .uit te staan, met socialisme àUes. Want dáár heeft de meerderheid (mits zij socialistisch is) altijd gelijk. En de minderheid nóóit.
En daarom werd deze burger vorige week ook boos omdat in het wetsontwerp over de Winkelsluiting niet de minste rekening is gehouden met de Godsdienstige belangen van de Joodse winkeliers, die, volgens hun codex levende, nu van Vrijdagmiddag tot Ma.andagmo1·gen gesloten zullen moeten zijn met een kleine compensatie, die geen compensatie is.
Ziet ge, er .zijn nog maar heel weinig Joodse winkelie1·s en e1· zijn er nog minder die uit, Godsdienstige overtuiging op de Sabbath hun zaak gesloten houden. De meesten van deze, verreweg de meesten, zijn in de Duitse gas- kamers gestikt . ...
Die overbleven vormen een minimaal groepje.
Minimale groepjes hebben evenveel recht op recht als de meerderheid vindt
DEZE BURGER
zeer raak door de uitdTukking
"ondergeschoven novelle". In be- ginsel betrof het hier immers inderdaad een novelle, maar - en dat was het grote bezwaar - nu onttrokken aan het oordeel van de Raad van State en aan de normale voorbereiding, welke ieder ontwerp in de KameT ondergaat.
• * *
0 ver dit staatsrechtelijke geschil is een vrij langdurige strijd ge- voerd, welke de volgende dag, na een nacht ·.-an koel beraad, geleid heeft tot een oplossing, waartoe een bij het begin van de nieuwe vergadering door mr. De Haas (K.V.P.) ingediend, maar later ten behoeve van een vrij- wel gelijkluidende, maar technisch betere ministeriële tekst weer inge•
trokken amendement de weg heeft gebaand .
Die oplossing was, in het kort ge- zegd, deze, dat hetgeen de minister beoogde wèl in het aanhangige ont- werp is opgenomen, maar dat de "on- dergeschoven novelle", de wijziging dus bij dit ontwerp van de W.M.O., n ie t is doorgegaan. Daarvoor zal minister Lieftinck, naar hij reeds heeft aangekondigd, nu tóch met een - en dan rasechte - novelle moeten komen.
Zoa-ls prof. Molenaar reeds had verwacht, is ondertussen bij het Haagse Hof inderdaad een procedure hangende. Met de heer Hoogearspel kan men hieruit terecht afleiden, dat de minister bij nader inzien toch blijkbaar niet meer zo vol vertrou·
wen was, dat hij van de rechter gelijk zou krijgen, dan hij destijds tegen·
over prof. Molenaar had voorge-
geven~
H et voorzitterschap te hebben over een parlementair college is geen gemakkelijke taak. Niet dat de voor·
zitters van onze Kamers daarmede nu aan één stuk door de handen vol zouden hebben; daarvoor zijn onze parlementaire vergaderingen over het algemeen te rustig. De gevallen echter, waarbij zij moeten ingt·ijpen of beslissingen moeten nemen, doen zich meestal zeer onverwacht voor en dat eist dus de kunst om snel de juiste beslissing te nemen, welke door niemand, die objectief oordeelt kan worden aangevochten.
Dat is niet gemakkelijk en al mag van hen, die zich voor deze functie beschikbaar hebben gesteld, geëist worden, dat zij over de daarvoor vereiste eigenschappen en over de kunst beschikken om zich boven d,e partijen te stellen, wij zijn toch de eersten om te erkennen, dat een minder juiste beslissing achteraf wel heel gemakkelijk te becritiseren is, maar dat ook een voorzitter nu een- maal feilbaar is.
Naar wij hebben kunnen vaststel- len zijn velen echter van oordeel, dat het prof. Kranenburg, de voor- zitter van de Eerste Kamer, toch wel erg moeilijk schijnt te vallen, tegenover het lid van de V.V.D.- fractie prof. Molenaar altijd vol- doende objectiviteit te betrachtiln.
En nu geven wij direct toe, dat de heer Molenaar een zeer militante figuur is, maar niemand zal kun-
nen ontltennen, dat hij bij alle stfijdbaarheid zowel tegenover zijn politieke tegenstanders als tegen- over de leiding van de vergadering altijd volkomen correct blijft. . .
.
Telkens weer echter valt het op, hoe dikwijls de president van de Eerste Kamer reden meent te hebben om prof. Molenaar op een of andere wijze tot de orde te roepen of te moeten onderbreken.
Dat geschiedde, en op zeer opval·
lende wijze, ook weer bij de behan•
deling van het wetsvoorstel tot deel·
neming van de Staaf in het uit t•
breiden kapitaal van de Kon. Ned.
(vervolg op pag. 5)
VRIJHEID EN DEMOORATO:
VliJBEID EN DEMOCIATIE
Voorzitter Redactie-comm.: Drs. H. A. Korthals.
Redactie-secretaris: Mr. E. Elias.
Adres: Victoria Hotel Amsterdam, Kamer 435.
Administratie: P o s t b u s 4o 3, A'foort, tel. 5267.
Abonnementsprijs f 1.90 p. kwartaal, i 7.50 p. jaar.
Voor het zenden van abonnements- en adverten- tie-gelden: P~tgiro no. 245103, ten name van de Penningmeester van de Stichting "Vrijheid en Democratie" te Amersfoort.
Los!!e nummers 15 cent.
Voor advertenties wende men zich tot de admi- nistratie of tot de hoofdvertegenwoordiger: L.
Vlug, Geestbrugweg 69, Rijswijk {Z.-H .. •.
De verjaardag van Prins Bernhard
Het feit, dat het dit jaar tien jaar geleden is, dat de verjaardag van Prins Bernhard aanleiding gaf tot een demonstratie van grote omvang, waar- uit voor het eerst sinds ons land bezet was, de Nederlandse bevolking duidelijk blijk gaf van zijn aanhankelijkheid aan het Oranjehuis, geeft alle aanleiding om het accent op deze 29e Juni 1950 in vergelijking met die 29e Juni 1940 te leggen. In 1940 werd de verjaardag van Prins Bernhard door het dragen van witte anjers en oranje strik- jes 'n dag vol uitingen van nationaal saamhorig- heidsgevoel, van trouw blijven aan de Neder- landse zaak, aan het Vorstenhuis. Wij waren net bekomen van de slag, welke de capitulatie van ons land in de Meidagen veroorzaakt bad. Maar deze verjaardag veerden de Nederlanders weer op en zij kregen weer vertrouwen, toen zij zagen met hoeveel duizenden zij deze aanhankelijkheid remeen hadden. Thans viert Prins Bernhard op 29 Juni 1950 zijn verjaardag temidden van een Nederlands volk, dat er in het overgrote tleel Daar streeft om zo goed mogelijk de zeer zware slagen van onderdrukking en bezetting te ·boven te ko- men temidden van een wereld vol spanningen en Prins Bernhard staaf vooraan onder hen, die zich tot het uiterste inspannen ten bate van land en volk. Juist, omdat dit gevoel zo sterk leeft onder ons volk en met de herinnering aan de dagen van 1940, willen wij op deze plaats van ganser harte Prins Bernhard geluk wensen met zijn verjaar- dag en de hoop uitspreken, dat hij r!e kracht mag vinden om met zijn arbeid ten dienste van ons land en ons volk voort te gaan.
Te veel betaald!
Een arbeider had de verschuldigde personele belasting voldaan. En goed voldaan ook, want hij had f 1.- te veel gestort. Van dit laatste kreeg hij mededeling, waarbij hem tevens werd geschreven, dat hij dit bedrag spoedig (dit woord was onderstreept!) moest komen terughalen. Nu woont de man in Voorschoten, terwijl het kan- toor van de ontvanger (de autoriteit, die de me·
dedeling deed) in Leiden is gevestigd. Dat zo'n bedrag naar Voorschoten wordt overgemaakt, schijnt niet mogelijk bij de belastingdienst. De arbeider moest dus Of vrij vragen óf zijn vrouw verzoeken naar Leiden te gaan. De vrouw gaat midden op de middag van een gewone werkdag.
Er was namelijk geen dag aangegeven waarop zij moest komen - alleen was haar spoed opge- dragen! Edoch, het kantoor van de ontvanger was wel geopend, maar de vrouw kon haar gulden niet uitbetaald krijgen. Dat kon pas op een andere dag!
Het voor de tram Voorschoten-Leiden betaalde retourtje van 35 cent was dus voor niets geweest.
Andere dag terugkomen, wat wilde zeggen voor deze vrouw, die binnen twee maanden een baby wacht, dat zij voor de tweede keer haar gezin enige uren in de steek moest laten en voor de tweede keer 35 cent moest betalen.
Van de teveel betaalde gulden bleef dus 100- 2 x 35 cent = 30 cent over.
Och lezer, wij weten het. Het is maar een klein geval en er zijn vele van dergelijke en andere veel erger nog. En toch schrijven wij het neer, want 't ergert ons als zo wordt opgetreden. Op zo'n wijze wordt onze samenleving kapot gemaakt door ambtenarij van de slechtste soort. Zeker zal men zich ten kantore van de ontvanger te Leiden kunnen beroepen op allerlei voorschriften. Maar onsoeiaal is zo iets. En on;:; land staat er slecht voor als dit gedoe voortgang kan blijven vinden.
Verkeerde w~·, Festival D e gedachte, welke voorgezeten heeft bij de
opzet van het Holland Festival, is .stellig goed geweest. Ook dit jaar zijn er opvoeringen, welke van een bijzonder karakter zijn, als wij b.v. denken aan de opvoering door het Old Vic Theatre uit Londen van het toneelstuk van Gold·
smith. she stoops to conquer. Maar als men zo 'n
~rstelUq bijwoont al!: de"Ze tall.l-pt'etnl.èt'e van
dit toneelspel, dan constateert men twee dingen.
Ten eerste, dat hier slechts een zeer beperkte groep van de Nederlandse bevolking aanwezig is.
Bij de gala-première in Den Haag was de Konink- lijke Schouwburg lang niet bezet ook al schreef een der Haagse bladen dat toute la Haye aan- wezig was. Het was nog niet eens demi la Haye.
En voor het overgrote deel waren de aanwezi- gen nog geïnviteerden. Ten tweede, dat de prij- zen voor deze voorstellingen, welke maar spaar- zaam bezocht worden door betalende bezoekers, veel te hoog zijn. In deze ontwikkeling schuilt naar onze mening een gevaar. De subsidies wor- den van jaar tot jaar hoger voor dit Holland Festival, alleen al in Den Haag werd door de gemeenteraad een bedrag van f 70.000 gevoteerd.
Dit kan op die manier niet doorgaan. Men houdt de prijzen te hoog en men geeft te veel. Als wij een willek~urige datum nemen uit het program- ma van het Holland Festival, dan zien wij b.v. op 16 Juni het volgende: een concert door het Ne- derlands Kamerkoor in het Concertgebouw te Amsterdam, een uitvoering van Oberon in de Stadsschouwburg te Amsterdam, een concert door de Nederlandse Bachvereniging te Amsterdam in de Oude Kerk, een uitvoering in het Gebouw voor K. en W. in Den Haag van Die Walküre, een dans- avond in het Kurhaus te Scheveningen van Ro- sado y Antonio en een gala-première van Elcker·
lyc door Comedia in 't Prinsenhof te Delft. Dat lijkt ons voor één dag een te overladen program- ma. Dat is, met de prijzen, voor de plaatsen, een van de zaken, welke men bij de opzet van het Holland Festival voor 1951 danig in het oog dient te vatten.
Gevaar!
Met zorg volgen wij de berichten en medede- lingen omtrent de steeds grotere omvang, welke de pseudo-vogelpest in ons land aanneemt, in het bijzonder in de streek van Barneveld, het pluimvee- en eiercentrum van ons land. Te weinig is men zich in d~ grote steden nog bewust van het zeer ernstige gevaar, dat onze pluimveestapel hier- door bedreigt en van de zeer grote financiële ge·
volgen, welke dit zowel voor de bedrijfspluimvee- houders als voor ons gehele land kan hebben. Wij spreken de hoop uit, dat het nog mogelijk zal zijn deze gevreesde ziekte onder het pluimvee te keren en zo dit niet het geval zou zijn, dat men die maatregelen zal treffen, waardoor de gehele pluimveestapel kan worden ingeënt om een al- gehele vernietiging en ondergang van de onge- veer 15 millioen kippen in- hét bijzonder in ons land te voorkomen.
Onparlernentair
w j hebben het in deze kolommen wel eens meer gehad over de onparlementaire mede- werker van het socialistische weekblad .,Vrij Ne- derland". Wij moeten daarover nog eens schrijven in deze kolommen, in het bijzonder naar aanlei- ding van hetgeen deze "onparlementaire mede- werker" van Vrij Nederland naar aanleiding van de motie van de heer Oud in zijn weekblad heeft gepubliceerd.
Ih het nummer van Vrij Nederland van 3 Juni j.l. schrijft de redactie van dit blad het volgende:
"Onze onparlementaire medewerker, elders in dit blad, onthult van dit "l'art pour l'art" het ont- staan. Het was de partijleiding der V.V.D., die de voorzitter der liberale fractie tot het indienen der motie had gedwongen. Er moest eens iets gebeu- ren. Iets spectaculairs. De klaroen moest eens worden gestoken, er moest eens verzamelen wor- den geblazen. De aanhang diende eens duidelijk te ontwaren, dat zijn belangen - die van de malcontente belastingbetalers en dito-oud-Indisch gasten - inderdaad bij de V.V.D. veilig zijn.
Dat de heer Oud, de knappe parlementaire ge- schiedschrijver, zich aldus tot spreektrompet en wilsuitvoerder van een partijbestuur (de partij- propagandist incluis?) liet degraderen, betreuren wij oprecht. En in het artikel van de "onparle- mentaire medewerker" van het zelfde blad kwam dan de volgende . passage voor: ,.In liberale krin- gen scheen men vóór het einde van het debat verrukt over Ouds manoeuvreren. Althans voor- zover het de rechtervleugel van de V.V.D. betrof.
Begrijpelijk, na wat er aan vooraf was gegaan.
Want Maandag tevoren had Oud een moeizame overwinning bevochten in de kring van liberale bestuurders, die gesteund door de oud-burgemees- ter van Den Helder, Govert Ritmeester, nog heei wat verder hadden willen gaan!"
In het Algemeen Handeisblad en de Nieuwe Courant versèhenen uitdrukkelijke tegenspraken, dat het hoofdbestuur niet in deze motie gekend was, noch daarvan van te voren op de hoogte was. De laatste vergadering van het hoofdbestuur had plaats gehad op Zaterdag 29 April te Utrecht en was speciaal belegd om van gedachten te Wis- selen over de uitslag van de verkiezingen voor·
de Provinciale Staten. Vrij Nederland, dat op deze wijze volkomen onjuiste mededelingen had gedaan over ·het ontstaan van de motie Oud, heeft noch in zijn nummer van 10, noch in dat van 17 Juni van de zijde der redactie of van de zijde van zijn "onparlementaire medewerker"' een aan- vulling en verbetering van zijn foute bericht ge- geven. Dit lijkt ons voor de heer Foppema, die mede verbonden is aan de redactie van dit blad en die als redacteur van De Journalist altijd zo opkomt voor eerlijke berichtgeving en juiste voor- Uch'ting, een pijnlijke zaak. Het komt on:s voor,
23 JUNI 1950 - PAG. S
dat men van de zijde van de redactie van Vrij Nederland de "onparlementaire medewerker" er op dient te wijzen, dat hij tenminste een verbete·
ring heeft aan te brengen, wil men nog enig ge- loof hechten aan de andere zaken, welke hij in zijn rubriek beschrijft. Doet men dit niet, dan is het woord "onparlementair" wel zeer op zijn plaats.
Politiek?
H:ï;ts altijd een moeilijk geval met onderschei- dingen, zeker op de wijze, zoals die in ons land worden verleend. Wij zijn er stellig voor- standers van, dat zij, die verdiensten hebben in het algemene of in het bijzondere, daarvan OGk de blijken van erkentelijkheid kunnen krijgen van de zijde van 's lands Regering. Maar de lintjes- regen, zoals die op Koninginnedag neerstort over de hoofden van enige honderden Nederland ers, die blijkJt,ar in ranglijsten van ancienniteit te boek staan bij de verschillende departementen, kan ons toch weinig bekoren, omdat daarbij blijkbaar an- dere normen dan alleen die van grote verdiensten een rol spelen en kennelijk te vaak de overweging bij het toekennen ener onderscheiding is geweest de tijdsduur, waarin men een bepaalde functie heeft bekleed. Ook de verdeling in groepen, wie . wel en wie niet in aanmerking komen tot ridder in de orde van Oranje Nassau, of tot ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw, kan ons slechts matig bekoren. Wij schrijven dit, omdat wij en naar wij gemerkt hebben, velen met ons, zich verbaasd en zelfs geërgerd hebben, dat bij het 60-jarig jubileum van "De Koninklijke'', wier 25- jarige jubileum door de oorlog van 1914-1918 en wier 50-jarige jubileum door de oorlog van 1940- 1945 niet gevierd is kunnen worden, aan de Direc·
teur-Generaal van deze wereldonderneming, die voor de naam van Nederland van zeer bijzondere betekenis is over de gehele wereld, de onderschei- ding van Ridder in de Orde van de Nederlandse
"Leeuw is toegekend, een onderscheiding, die stel- lig hoog is, maar dit keer bepaald te laag. Wij zouden wel eens willen weten, welke motieven en overwegingen bij het toekennen van deze onder- scheiding, waar in de persoon van de directeur een gehele onderneming gewaardeerd werd, een rol hebben .gespeeld. En wij hebben de vrees, dat politieke factoren daarbij niet geheel afwezig zijn geweest.
Een grapje
Wij lazen in de Volkskrant:
GRAFTON, 29 Mei (U.P.) - Enige tijd geleden ontving de directeur van het postkantoor in Grafton (Verenigde .Staten) een brief. die ge- adresseerd was'aan het l~9otd van de conununis- tische partij in de:OO stad. Nadat hij poolsl;toogte had genomen, kwam de postdirecteur echter tot de conclusie, dat er -onder zijn stadgenoten niemand voor deze omschrijving in aanmerkin·g kon komen.
Hij stuurde daarom de brief terug naar de afzen- der - een zekere· Richard Rolnik uit Pfaffen- hausen in Duitsland ....:.. met de volgende aanteke- ning:
Weledele Heer.
Hierb~j ontv«ngt U. Uw brief, geadresseerd aan het hoofd van de communistische partij in Grafton terug, aangez.ien .de ge.adres~eerd€ on- bekend is. Wij hebben wat last van aardappel- ziekte. Er ligt sneeuw op de 1.anderijen. Wij hebben hie1· en daar met overstFomingen te kampen. In het voor.1aar venortcl~ten wij een kleine invasie van sp1·inlchanen. !'.'{aar tot nu toe zijn wij. de hemel zij d:ank. niet in staat geweest een comm't'';·~t t:e (>1~tdf'!~h:m.
Hoog!lchte,u'.
C. W. IVIdNTYRE. pDc;t .. directem·.
Reisgeld
D~ laatste tijd hoort men door sollicitant<'!n in toenemende 1 mate spreken -- en wel in af- keurende zin - over het feit, dat zij voor een betrekking worden opgeroepen en dan nog wel meestal op korte termijn, wmn·bij zii. nadat zij te hor0n hebben gekreg,"n, dat zij vom· d" betrekking niet in aanmerking kwamen. g2en Vc':"[~Geà:ng voor de gemaakte reiskosten ontvangen. Dc:c klar;ht. die de laatste tijd in toenemende mntc viord.t verno- men, lijkt ons alleszins gegrond. Vöor de sollici- tanten, die in vele gevallen gu:n werk heeft, is een dergelijke uitgave een onbil!ijicr· en door hem zeer zwaar te dragen belasting. I-h:l ZGl.l daarorrl
gewenst zijn, in voorkomende gevallen clc werk- zoekenden in dit opzicht tegemoet te l:onwn.
Solidair
Het ge hek personeel van eh' afdelin~;
expeditie van het IDng-c>,~e commu- nistische dagblad Daily Worker is onlangs in sta·
king gegaan, aangezien een pasbenoemde opzichter communist is. Naar de stakingsleidet· verklaarde, was niemand vlm de expeditie of van het magazijn lid van de communistische partij. Tegen ge wH van het personeel in werd een "neutrale"' opzich- ter gepasseerd en een partijman hiervoor in de plaats gesteld. Een wel eigenaardige situatie, die behalve een humoristische kant toch ook wel een verheugende zijde heeft, omdat er uit blijkt, dat het zelfs in de boezem van dit communistische dagblad niet erg botert en de arbeiders weigeren hun politieke overtuiging te verloochenen terwille van een broodwinning. Een optimistisch verschijn- s.el dus, waarvan wij gaarne kennis hebben geno- men.
VRIJHEID EN DEMOCRATIE 23 JUNI 1950 - PAG. 4,
Dit lS • een liberaal
WINKELSLUIT IN G S 0 N TW E RP
Het houdt met veler belangen rekeni11g
In het begin van het vorige .iaar heeft de Landelijke Middenstands- commissie in nauw overleg met ve1·tegenwoordigste1·s van _.,Vrouwen in de V.V.D." een uitvoerig advies tiitgebracht over het toen aanhangige voorontwerp van een herziening der winkelsluitingswet. In dit advies kwam de commissie tot de conclusie, "dat de 1·ijkswetgeve1· zich dient te bepalen tot het trekke1i van de g7;;enzen en het aangeven van de normen, welke lagere organen bij de cohcrete uitwerking in acht hebben te nemen. Derhalve dient de wet niet te zeer in onderdelen af te dalen, doch ruimte te laten voor een redel-Uke aanpassing aan locale en be- drijfsbehoeften.
Dit standpunt acht de commissie geheel in overeenstemming met het beginselprogramma van de partij.
Met betrekking tot de nadere uitwerking van de algemene richtlijnen door lagere organen is de commissie van oordeel, dat de gemeente- besturen, die voorshands hiermede zullen moeten worden belast, geen van de wettelijke normen afwijkende regelingen dienen vast te stellen dan op verzoek van en in nauw overleg met de daarbij belanghebbende organisaties van bedrijfsgenoten. Met name dient te worden voorkomen, dat verordeningen tot stand worden gebracht, welke met de in het geding zijnde bedrijfsbelangen in strijd komen dan wel daarmede niet genoegzaam rekening houden."
wanneer wij nu het zojuist in- gediende wetsontwerp aan dit advies toetsen, dan mogen wij met genoegen concluderen, dat dit met onze verlangens in bevredigende mate rekening houdt. Kenmerk van het ontwerp is immers, dat de rijks- wetgever zich zal bepalen tot het ge- ven van algemeen geldende normen, binnen welke de gemeentelijke wet- gever bevoegd is naar plaatselijke be- hoefte en met het oog op bepaalde bedrijfsbelangen afwijkingen vast te stellen. De grenzen voor het zelfbe- stuur der gemeente zijn voldoende ruim getrokken en toch ook weer zo, dat, over het gehele land beschouwd, geen chaotisch beeld kan ontstaan.
ENKELE HOOFDPUNTEN
1. Alle winkels moeten op Zondag de gehele dag en op werkda.
gen vóór 5 en na 18 uur gesloten zijn.
2. Bij algemene maatregel van be- stuur kan voor het gehele land ot
gedeelten daarvan worden voorge- schreven, dat bepaalde groepen van winkels gesloten moeten zijn op Maandag vóór 13 uur, op Dinsdag na 13 uur of in enkele gevallen op Zaterdag na 13 uur; hetzelfde kan bij plaatselijke verordening voor een gemeente geschieden.
3. De uitoefening van de markthan- del, de straathandel en de handel te water is op Zondag de gehele dag en op werkdagen vóór 5 en na 19 uur verboden.
4. De uitoefening van anrl~>r~> vor- men van kleinhandel dan het winkel•
bedrijf, de markthandel, de straathan•
del en de handel te water volgt de winkelsluitingstijden.
5. Verkoopautomaten, die zo ge·
plaatst zijn, dat zij in of vanuit een winkel of één zijner besloten aanho·
righeden kunnen worden bijgevuld, volgen het regime van de winkeli voor andere automaten geldt gedu·
_rende de winkelsluitingstijd een bij- vulverbod.
UITZONDERINGEN
Jn de wet zelf treft men de vol·
- gende uitzonderingsbepalingen aan:
J. Algemene uitzondering '/Our de verkoop van genees-. heel- en ver·
bandmiddelen in apotheken, van lec- tuur, eet- en rookwaren in winkels in stationsgebouwen, van alle waren in winkels in stationsgebou.wcn op lucht- vaartterreinen, opengesteld voor in·
tercontinentaal verkct!r, van con- sumptie-ijs, van nieuwsbladen en tijd·
schriften, van brandstoff2n en smeermiddelen 'voor i1et verkeer en van waren ten behoeve van sclwpen 2. D~ verkoop van geriH~;e c·2i'~·aren
in de straathandel en de handel te water is op Zond!lg na ;, uur geoor·
loofd.
4. Enkele dagen v:)or Sint Nic:•Jlaas en Kerstmis en op Oudejaar mogen de winkels tot 21 uur geopend blij- ven en zijn de straathandel en dP han- del te water tot dat tijdstil) gPoor- loofd.
t\.FWIJKlNGSMOGELIJKHElllJN
Bij plaatselijke verord·~ning kun- nen de volgende afwij!dngen tot stand komen:
1. De gemeenteraad kan .,"" late:r- sluitingstijdstip vaststellen, uiterlijk 20 uur en voor één dag in de week 22 uur.
2. De gemeenteraad kan onder goedkeuring van de Kroon een ande- re halve werkdag als wekelijks slui- -tingstijdvak aanwijzen dan de hiervo- ien onder 2 genoemde, en wel Maan- dag of Donderdag na 13 uur.
3. De gemeenteraad kan voor ten hoogste een en twintig werkdagen per jaar bepalen, dat de verboden in zake de openstelling van winkels en het
las onlangs in Elseviers Week- blad van Piet Bakker over Am- bon. Het was een stukje proza dat hem uit het hart gegrepen was. Daar bedoelt hij dit mee.
Hij vindt het prettig hier een prozaïst aan het woord te zien, die als schrijver niet in een ande- re wereld vertoeft; een schrijver die blijk geeft van een gezond oordeel en een gevoel voor recht- vaardigheid en fatsoen, dat in deze tijd weldadig aandoet.
Nu meent men wel eens dat een kunstenaar, onder welke cate- gorie men een prozaïst ook wel mag rekenen, zich niet met de dingen van de dag bezig moet houden. Hij moet zich abstra- heren van de verdorven wereld en zich in zijn superieure schrij- verstoren met het leven in ab- stracte bezig houden; hij mag·
hoogstens een .,naar het leven genomen" beeld aan de lezer voorleggen. Nu vindt deze jon- gere dit heel mooi, maar het moet hem van het hart, dat het brein van de na-oorlogse Neder- landse schrijvers hem nu niet zo bijster veel geestelijke verkwik- king heeft geboden.
Daarom apprecieert 11ij het, dat een van onze prozaïsten ons iets te vertellen heeft en er zich niet te goed voor voelt om uit zijn torenkamertje naar beneden te komen en er blij!{ van geeft
dl'ijven van straathandel, markthan- del en handel te water niet gelden.
4. De gemeenteraad kan op grond van bijzondere omstandigheden onder goedkeuring van de Kroon afwijken- de regelingen vaststellen.
Bij besluit van Burgemeester en Wethouders kunnen de volgende ont- heffingen worden verleend:
1. Aan winkeliers, die op grond van hun godsdienstige overtuiging hun winkels gedurende de Sabbath of de Zevendedag gesloten houden, onthef- fing hetzij van de voor die winkels geldende verplichting tot sluiting ge- durende een halve werkdag per week, hetzij, voor een vijftal uren per week, van de algemene verplichting tot sluiting op werkdagavonden.
2. Van de algemene regelingen:
a. op grond van plotseling opkomen- de bijzondere plaatselijke omstandig- heden;
b. ten behoeve van tentoonstellingen, liefdadigheidsfeesten e.d. en veilin- gen.
Voorts kunnen zij ontheffing verle- Ien, indien de Minister, op grond van buitengewone omstandigheden van kortstondige aard, die zich ten aan·
Zien van het Rijk of een deel daarvan voordoen, daartoe machtiging heeft gegeven.
VERSTANDIG BELEID
E en lofwaardige verdienste van het ontwerp is, dat het door het !dezen van een eenvoudige for- mulering en van een overzichtelijke indeling ook voor leken Jeesbaar en begrijpelijk is. Dat kan helaas niet van veel wetsontwerpen uit. de laat- ste jaren worden getuigd! Bij het op- zetten van een geheel nieuwe rege- ling heeft men voorts een nuttig ge- bruik gemaakt van de jurisprudentie, waardoor ook in technisch-juridisch
duvels goed dat wereldje be- keken te hebben.
Dat zo'n schrijver dan niet als politicus schrijft kan zijn woor- den voor ons nog belangrijker maken.
Piet Bakker heeft ons even ver- teld hoe hij er over denkt. Want terwijl wij Ambon al weer bijna vergeten hebben en met onze ge- dachten al weer bij een plan- Schumann, Rotterdam-ahoy en een vliegtocht van Abe bezig zijn, komt hij ons nog even her- inneren aan dat kleine eilandje.
Wij worden niet graag aan de politiek van onze regering in- zake dat stukje Nederland her- innerd, omdat wij eigenlijk in de blaam, die de regering treft, ook een beetje eigen blaam terug vinden.
Wij willen als goede Unie-part- ners de R.I. niet graag op de
(ho<'ra) -tenen trappen.
H et doet er niet toe wie er schuld heeft aan deze gang van zaken. Ons landje is nu eenmaal in slaap gesust met regen- en zonwerkloosheids-ver- zekering en pensioen vanaf de geboorte. Het enige waarvan wij schrikken is van een 4-1 neder- laag tegen Zweden.
Het is goed dat een schrijver geappeleerd heeft aan ons ge-
voel voor fatsoen. vVant ons hele na-oorlogse wereldje is
opzicht belangrijke verbeteringen zijn tot stand gekom(!Jp.
Tenslotte achten wij het een blijk van verstandig beleid, dat men vol·
doende ruimte heeft gelaten voor !let nemen van initiatief door de organi- saties van het betrökken bedrijfsleven en aan de gemeentebesturen de ver·
plichting heeft opgelegd tijdig de be·
voegde Kamer \·an Koophandel en Fabrieken in te lichten omtrent in voorbereiding zijnde afwijkingsrege•
lingen. Een leemte lijkt ons echter, dat dit voorschrift niet geldt voor de besluiten van B. en W. tot het verlenen van ontheffing. Ook rlaar:
zijn in de practijk niet zelden moei·
lijkheden ontstaan door het nemen van onvoldoende overwogen beslis- singen; men denke aan ontheffing ten behoeve van veilingen.
De wel zeer langdurige voorberei- ding van dit wetsontwerp - ruim vier jaren! - heeft in middenstands.
kringen en ook in de volksvertegen- woordiging herhaaldelijk tot critiek aanleiding gegeven en wij hebben dan ook al eens eerder opgemerkt. dat het geduld vrijwel uitgeput was. Toch kan men zeggen, dat het raadplegen van talrijke adviesinstanties en het aan openbare critiek onderwerpen van een voorontwerp, waardoor ook de consumenten zich hebben kunnen uiten, hebben b~jgedragen tot de "·or- ding van een wetsvoorstel, dat naat·
onze mening op _bevredigende wijze met de dikwijls sterk uiteenlopende belangen rekening houd~ en wat zijn principiële opzet betreft met recht een liberaal winkelsluitingsontwerp mag worden genoemd, niet het minst, omdat het aan de zelfbestuurlijke taak der gemeente meer reliëf geeft.
eigenlijk een pietsie plurkerig.
Wij leven er allemaal in en trach- ten ons aan te passen, de een lukt dat wat beter en de ander wat minder goed. We weten wel dat we er allemaal een beetje door besmet zijn, ondanks alle monumenten die er alom ver- .scnijnen.
\Ve doen graag een beetje dik en we zijn tegenwoordig allemaal een beetje belangrijk. We zijn bovendien allemaal een beetje ellebogerig geworden. Voor de oorlog hebben we Rode Kruis- hulp geboden in Abessinië, Span- je en Finland.
Maar wordt er thans iets gedaan voor Ambon? Durven we dat niet of hoe zit dat eigenlijk?
Zijn we zo bang om Soekarno cum suis te ontstemmen? Of is het dood-eenvoudig een reken- sommetje van: vriendschap met Djocja is a, vriendschap met Ambon is b, enz.?
Laten we zo langzamerhand eens proberen weer normale mensen te worden. Laten wc toch proberen weer eens andere nor- men te vinden dan waar we tegenwoordig mee behept zijn.
Want we hebben toch eigenlijk nog wel zoveel gevoel voor fat- soen, dat we even stir zijn als we dat artikel van Piet Bakker gelezen hebben. Al zal onze M.U.O.R.-minister de heer Bak- ker een vcrschrikkelijke kortzich- tig en pessimistisch mannetje vinden.
En wat deze jongere denkt, zegt hij niet. Want de jeugd past eerbied voor de ouderen.
A. D. OLESCENS.
L.
3. Brood en melk mogen worden be- zorgd gedurende de halve werkdag dat de winkels, waar deze artikl"len worden verkocht, gesloten moeten zijn.
