Bet reft : React ie op w ij zigingsopdracht WV- 06, T2007, d.d. 2 novem ber 2007 Dat um : 29- 11- 2007
1 . M ot ive r in g on voldoe n de
Bij eerdere gelegenheid hebben de gezam enlij ke net beheerder s ( GNB) al opgem erkt dat de door de Raad geform uleerde t oet singscrit eria en m ot ivering van wij zigingsopdracht en t e algem een van aard zij n. Helaas const at er en de GNB opnieuw dat de form uleringen die de Raad gebruikt bij de diverse onderdelen van de onderhavige w ij zigingsopdracht zeer globaal en ongespecificeerd zij n.
Veelal is er redelij kerwij s geen direct v erband t e ont dekken t ussen de door de Raad aangeroepen t oet singsgronden enerzij ds en de volgens de t oelicht ing daarop door de Raad gew enst e w ij ziging van de voorst ellen van de GNB anderzij ds. De opdracht t ot w ij ziging vloeit in die gevallen dan ook niet ( logisch) voort uit de aangehaalde t oet singsgronden.
De GNB zij n van m ening dat de door de Raad aangehaalde t oet singsgronden een specifieke m ot ivering vergen die is t oegespit st op het desbet reffende onder w erp en daadw erkelij k inzicht elij k m aakt w aarom de voorst ellen van de GNB op aan de w et ont leende gronden aanpassing behoeven.
2 . Re a ct ie pe r on de r de e l va n de w ij z igin gsopdr a ch t
Hieronder geven de GNB per onder deel van de w ij zigingsopdracht een react ie. Hiert oe w ordt eerst het bet reffende deel van de w ij zigingsopdracht w eer gegeven, w aarna de react ie van de GNB volgt .
Blad 2 v an 1 7
Tr a n spor t voor w a a r de n Ga s - LN B
Re a ct ie GN B op w ij z igin gsopdr a cht
Het syst eem van verkoop van afschakelbare capacit eit kan alleen funct ioneren conform de daaraan in Verordening 1775/ 2005 gest elde eisen indien afschakelbare capacit eit pas dan w ordt verkocht indien geen niet afschakelbare capacit eit m eer beschikbaar is. I ndien nam elij k afschakelbaar w ordt verkocht t erw ij l nog niet afschakelbare capacit eit beschikbaar is w ordt de fact o niet afschakelbare capacit eit verkocht t egen het afschakelbare t arief. Om die reden is deze eis ook in de
Transport voorw aarden Gas – LNB opgenom en ( zie art ikel 2.1.2) . Het voorst el van de Raad zal leiden t ot sit uat ies w aarin afschakelbare capacit eit is gecont ract eerd t erw ij l er nog een hoeveelheid niet afschakelbare capacit eit beschikbaar is. Hierdoor w ordt de kans op afschakelen voor de
afschakelbare capacit eit verkleind. Het t arief voor deze afschakelbare capacit eit w eerspiegelt dan niet m eer de kans op afschakelen het geen in st rij d is m et de eis uit Verordening 1775/ 2005.
I n het w ij zigingsvoorst el inzake onder m eer dienst en GTS, naar de Raad verzonden op 22 m ei 2007, w ordt de volgende t oevoeging voorgest eld in art ikel 3.2.2.5 TarievenCode Gas:
Bij het cont ract eren van zow el niet a fsch a k e lba r e als a fsch a k e lba r e e n t r y - respect ievelij k e x it ca pa cit e it wordt de overall m aandfact or bepaald door de com binat ie van de niet
a fsch a k e lba r e en a fsch a k e lba r e e n t r y - respect ievelij k e x it ca pa cit e it .
Deze t oevoeging is voorgest eld om dat het syst eem van verkoop van afschakelbare en niet afschakelbare capacit eit gebaseerd is op het hiervoor beschreven uit gangspunt dat afschakelbare
Blad 4 v an 1 7
capacit eit pas verkocht wordt indien er geen niet afschakelbare capacit eit m eer beschikbaar is. I n het geval GTS slecht s voor een deel van de gew enst e cont ract per iode niet afschakelbare capacit eit kan aanbieden en voor het rest erende deel afschakelbare capacit eit kan aanbieden, acht GTS het daarom redelij k de overall m aandfact or als hierboven in de t oevoeging beschr even t e bepalen.
I ndien de Raad overgaat t ot het vast st ellen van de voorw aarden conform de w ij zigingsopdracht zal GTS bovenst aande t oevoeging herroepen en de overall m aandfact or separaat voor het
afschakelbare en het niet afschakelbare deel van de cont ract periode bepalen.
Uit het feit dat shippers in som m ige gevallen de voorkeur geven aan afschakelbare capacit eit boven niet afschakelbare capacit eit zou de conclusie kunnen w orden get rokk en dat het t arief voor afschakelbare capacit eit t e laag is vast gest eld. GTS overw eegt daarom in kom ende
t ariefvoorst ellen de t arieven voor afschakelbare capacit eit naar boven t oe bij t e st ellen.
De GNB verzoeken de Raad de art ikelen 2.1.2, 2.1.3 en 2.1.5 conform het wij zigingsvoorst el van 17 august us 2006 vast t e st ellen.
Re a ct ie GN B op w ij z igin gsopdr a cht
De GNB m erken op dat de discussie m et bet rekking t ot een m inim ale loopt ij d van 3 of 10 j aar academ isch van aard is, om dat in het w ij zigingsvoorst el “ Diverse w ij zigingen Gasvoorw aarden” van de GNB van 21 sept em ber 2007 w ordt voorgest eld de dienst short haul t e lat en vervallen. I n de t oelicht ing bij dit wij zigingsvoorst el st aat hierover het volgende.
De aard van een ent ry- exit - syst eem br engt m et zich m ee dat t ransport over een kort e afst and alt ij d relat ief duur en t ransport over langere afst anden relat ief goedkoop zal zij n. I n een kost engeoriënt eerde om geving kan GTS uit sluit end een dienst short haul m et lagere t arieven aanbieden onder gelij kt ij dige verhoging van de t arieven voor lange afst and t ransport . Vanuit het kost enveroorzakingsbeginsel is dit slecht s dan gerecht vaardigd indien alle kost en afst andsafhankelij k zouden zij n. Dit is echt er niet het geval. Handhaving van de dienst short haul in een ent ry- exit - syst eem dat kost engeoriënt eer d is, is dan ook niet m ogelij k.
Daarnaast voeren shippers de volgende bezw aren aan t egen de dienst short haul:
§ bij uit val van ent ry ( aan begin van short haul) m oet ook de exit om laag vanw ege balanceringseisen. Hierdoor w ordt de leveringszekerheid richt ing de klant t e laag;
§ gegeven een ( w isselend) afnam eprofiel van exit kan de j aarvolum everplicht ing van de bij behorende ent ry niet worden ger ealiseerd.
Voorgest eld w ordt deze dienst t e lat en vervallen.
Aangezien er t ot op heden voor het j aar 2007 geen verzoeken voor de dienst short haul bij GTS zij n binnengekom en ( en daar m ee een loopt ij d van 10 j aar voor short haul nog niet is t oegepast ) en GTS vanaf 1 j anuari 2008 het voorst el van 21 sept em ber 2007 zal t oepassen is deze discussie niet m eer relevant .
Overigens krij gen de GNB de indruk dat VEMW bew eert dat gasleidingen ook voor een proj ect duur van 3 t ot 5 j aar w orden aangelegd. Deze bew ering bevreem dt de GNB t en zeerst e. Volgens de GNB w orden nooit leidingen aangelegd voor een periode kort er dan 10 j aar. I n lij n hierm ee st ellen de
Blad 6 v an 1 7
GNB voor short haul ook een m inim ale loopt ij d voor van 10 j aar. De GNB zouden graag zien dat de Raad VEMW uit nodigt bovenst aande bew ering t e st aven.
Re a ct ie GN B op w ij z igin gsopdr a cht
De GNB gaan akkoord m et het voorst el van de Raad.
Blad 8 v an 1 7 Re a ct ie GN B op w ij z igin gsopdr a cht
De GNB verw ij zen naar de react ie op het schrappen van dit art ikel in het bezw aarschrift van GTS op bovenst aand besluit . Zie hiervoor de t ekst onder het kopj e “ Randnum m er 44 – 48” op blad 10 van het bezw aarschrift ( de t ekst van het art ikel is m iddels het w ij zigingsvoorst el van 20 m aart 2007, naar aanleiding van een w ij zigingsverzoek van de Raad, in art ikel 2.3.8 geplaat st ) .
De GNB verzoeken de Raad het art ikel conform het w ij zigingsvoorst el van 17 august us 2006 vast t e st ellen.
Blad 1 0 v an 1 7 Re a ct ie GN B op w ij z igin gsopdr a cht
Het prij zenm andj e vorm t een onder deel van het balanceringsregim e. I n het besluit
balanceringsregim e, d.d. 27 j uni 2006, is de t ekst van het prij zenm andj e vast gest eld. I n de beslissing op bezw aar van het balanceringsregim e, d.d. 16 m ei j l., is de t ekst van het
prij zenm andj e herbevest igd. De GNB m ocht en er daarom vanuit gaan dat het gebruik van het prij zenm andj e hierm ee w as geaccept eerd. I n het onderhavige w ij zigingsvoorst el w ordt inhoudelij k niet s gew ij zigd aan het pr ij zenm andj e; er w ordt slecht s voorgest eld de t oepassing van het
prij zenm andj e t e w ij zigen. De Raad ziet in deze gew ij zigde t oepassing blij kbaar een aanleiding om het prij zenm andj e geheel t e schrappen. De redenen die hiervoor nu w orden genoem d ( gebrek aan arbit ragem ogelij kheden en st uurinform at ie) zij n ook bij de behandeling van het balanceringsregim e aan de orde gew eest en hebben daar geen aanleiding gegeven het prij zenm andj e t e schrappen.
Waarom de Raad de onder havige wij zigingsopdr acht aangrij pt om alsnog het prij zenm andj e uit de codes t e schr appen ont gaat de GNB geheel.
Arbit rage
De Raad st elt dat arbit rage prakt isch onm ogelij k is. GTS heeft al t ij dens de hoorzit t ing over het onderhavige w ij zigingsvoorst el aanget oond dat arbit rage plaat svindt . De st elling van de Raad is dan ook onbegrij pelij k, zeker nu de Raad GTS ook niet benaderd heeft voor nadere inform at ie.
I n onderst aande grafische voorst elling w ordt onom st ot elij k duidelij k gem aakt dat er arbit rage plaat svindt t ussen de gasm arkt en van het Verenigd Koninkrij k en Nederland. I n de w int er van 2005/ 2006 w as de prij s in het Verenigd Koninkrij k veel hoger dan in Nederland; het gevolg w as een naar nul naderende ent ry flow op Zelzat e. I n andere periodes, b.v. m ei en sept em ber 2006, t oen de prij s in Nederland hoger w as, w as het gevolg een hoge ent ry flow op Zelzat e.
Prij sverschillen t ussen beide m arkt en beïnvloeden dus de flow t ussen deze m arkt en. Dit wordt arbit rage genoem d.
I n bovenst aande t ekst van de Raad w ordt een aant al keren bew eerd dat er onvoldoende st uurinform at ie beschikbaar is om t e kunnen arbit reren. De GNB onderschrij ven de st elling dat verbet ering van st uurinform at ie noodzakelij k is. Dit im pliceert echt er niet dat shippers t hans in het geheel niet zouden w et en w at hun posit ie is en daarm ee geen m ogelij kheid zouden hebben t ot arbit rage.
Onderst aand overzicht uit de evaluat ie van het balanceringsregim e 2006 laat zien dat de voorspelde heffingen uit onbalans in het j aar 2006 na april st erk dalen en laag blij ven. Volgens GNB kan een dergelij k pat roon alleen worden verklaard door het kunnen st uren door shippers ( nadat ze in het begin van het j aar ervaring hebben opgedaan m et de nieuw e sam enst elling van hun port folio) . Ook hieruit blij kt dat arbit rage m ogelij k is.
Resum erend hebben shippers w el degelij k m ogelij kheden t ot arbit rage. Om m isbruik t e voorkom en dient de bij de verrekening van gas een prikkel ingebouw d t e zij n.
0 100.000 200.000 300.000 400.000 500.000 600.000 700.000
01-10-2005 11-10-2005
21-10-2005 31-10-2005
10-11-2005 20-11-2005
30-11-2005 10-12-2005
20-12-2005 30-12-2005
09-01-2006 19-01-2006
29-01-2006 08-02-2006
18-02-2006 28-02-2006
10-03-2006 20-03-2006
30-03-2006 09-04-2006
19-04-2006 29-04-2006
09-05-2006 19-05-2006
29-05-2006 08-06-2006
18-06-2006 28-06-2006
08-07-2006 18-07-2006
28-07-2006 07-08-2006
17-08-2006 27-08-2006
06-09-2006 16-09-2006
26-09-2006 06-10-2006
16-10-2006 26-10-2006
05-11-2006
-8,00 -6,00 -4,00 -2,00 0,00 2,00 4,00 6,00 8,00 10,00
Netto flow Spread €ct/m3
Blad 1 2 v an 1 7 [ Uit : Evaluat ie balanceringsregim e 2006]
januari € 3.278.804 februari € 2.371.243 maart € 5.433.261 april € 3.040.063
mei € 616.415
juni € 176.974
juli € 542.067
augustus € 235.380 september € 200.714 oktober € 93.844 november € 522.458 december € 397.389
[ Einde evaluat ie balanceringsregim e 2006]
Toepassing Day Ahead I ndex Dut ch TTF volgens Plat t s
De Plat t s- prij s is m ogelij k de m eest liquide Nederlandse day- ahead index, echt er deze prij s kom t niet op een t ransparant e w ij ze t ot st and en is slecht s gebaseer d op een deel van de uit gevoerde t ransact ies. Ook kunnen part ij en de prij s beïnvloeden door onj uist e inform at ie t e verst rek ken aan Plat t s. Daarnaast geeft GTS de voorkeur aan de day- ahead index APX index voor APX Gas NL, om dat zij in lij n m et de w et sgeschiedenis van art ikel 66b van de Gasw et de beurshandel w il bevorder en. Het hant eren van een index in de verrekening van de net beheer der st im uleert het gebruik van de onderliggende handelsplaat s. GTS m aakt op dit m om ent ook zelf gebruik van deze handelsplaat s. Het int roduceren van een alt ernat ieve index doet afbreuk aan de relat ie t ussen prij svorm ing en de balansposit ie van het landelij k gast ransport net .
De GNB verzoeken de Raad de art ikelen conform het w ij zigingsvoorst el van 17 august us 2006 vast t e st ellen.
Ta r ie ve n Code Ga s
Blad 1 4 v an 1 7 Re a ct ie GN B op w ij z igin gsopdr a cht
Bij haar keuze voor de m aandfact oren hebben de GNB zich lat en leiden door t w ee beginselen:
1. het t arief voor het w int ergebruik dient qua orde groot t e overeen t e kom en m et het t arief voor een volledig j aar. Een deel van de capacit eit w ordt im m ers alleen t en behoeve van het
w int ergebruik ingezet ; en
2. st im ulering van de benut t ingsgraad van het landelij k gast ransport net leidt t ot een hogere econom ische efficiency. Dit recht vaardigt een lagere m aandfact or in de zom er t en opzicht e van flank en wint er. Als grondslag voor deze verlaging is het gebruik van capacit eit in de zom er, flank en wint er gekozen.
Door de keuze van 0,3 als m aandfact or voor de w int er w ordt t egem oet gekom en aan het eerst e beginsel; im m ers het cont ract eren van 3 w int erm aanden leidt t ot een t arief van 3 * 30% = 90%
van het j aart arief.
Het landelij k gast ranspor t net is zodanig gedim ensioneerd dat kan w orden voldaan aan de hoogst denkbare vraag naar capacit eit gedurende het j aar. De hoogst denkbare vraag ont st aat in de w int er, aangezien m et nam e kleinverbruikers gas gebruiken voor verw arm ing. Het profiel voor de capacit eit voor kleinverbruik kan w orden gevonden door de laagst denkbare t em perat uur
( referent ie t em perat uur) in een m aand in t e vullen in de profielen van de
verbruiksprofielenm et hodiek. Het zelfde profiel ( gecorrigeerd voor pieklevering) is ook gebr uikt in het m odel voor het cont ract eren van capacit eit op de RNB exit punt en, zoals voorgest eld in de w ij zigingsvoorst ellen van de GNB, d.d. 30 j anuari 2007 en 23 nov em ber 2007.
De verhouding van de vraag naar capacit eit is bij benadering 4: 2: 1, zoals in onderst aande figuur is t e zien. Daarom is deze verhouding ook gebruikt voor de verhouding van de m aandfact or en.
Daarnaast m erken de GNB nog op dat de nieuw e m aandfact oren m eer in lij n kom en m et w at int ernat ionaal gebruikelij k is. Voor een vergelij king m et door andere net beheerders gehant eerde m aandfact or en verw ij zen de GNB naar een docum ent van GTS, verzonden op 29 sept em ber 2006
maximale uurfracties van het SJV bij referentie temperatuur per maand
0 0,0001 0,0002 0,0003 0,0004 0,0005 0,0006 0,0007 0,0008 0,0009
-17 -17 -6 -1 3 7 10 10 6 0 -6 -17
Referentie temperatuur per maand
"4:2:1" maximale Uurfractie G1 maximale uurfractie G2
aan uw m edew erker de heer B.M. de Groot , t er voorbereiding op de hoorzit t ing van 5 okt ober 2006 w aarin het onderhavige w ij zigingsvoorst el is behandeld.
De t arieven van GTS dienen de kost en t e w eerspiegelen zo st elt de Raad. Om die reden hebben de GNB dan ook de plafondform ule ingebouw d. Daarm ee w orden net gebruikers enerzij ds gest im uleerd een profielboeking t e doen, anderzij ds represent eer t de kort ing op het t arief volgend uit de
plafondform ule de door GTS verw acht e inkom st en op basis van de door de profielboeking
vrij kom ende capacit eit . Een hogere kort ing dan op basis van de verw acht e inkom st en voor GTS zou leiden t ot subsidiering van profielboekingen, t erwij l een lagere kort ing niet de gew enst e prikkel zou vorm en voor een profielboeking. De plafondform ule is gebaseer d op het afnam epat roon van t em perat uur afhankelij ke afnem ers, veelal kleinverbruikers. De vrij kom ende capacit eit door
profielboekingen in dat segm ent is capacit eit in de flank- en zom erm aanden in het G- gas syst eem . Dit zij n m aanden w aarin t ransport capacit eit w einig schaars is, zodat de verw acht e ext ra inkom st en beperkt zij n.
De GNB zij n van m ening dat om de prikkel om overschrij dingen t egen t e gaan echt effect ief t e lat en zij n de hoogt e van de heffing om gekeer d evenredig zou dienen t e zij n aan het voorkom en van de ont w erpcondit ies. De GNB zien in dat een dergelij ke heffing ( 50 m aal het t arief) als disproport ioneel zou kunnen w orden beschouw d en m ogelij k zij n doel voorbij schiet . Zij st ellen daarom voor de heffing vast t e st ellen op 100% . De fact o w ordt daarbij aansluit ing gevonden bij de in het Besluit leveringszekerheid Gasw et geïnt roduceerde gem iddelde w int er van - 9°. Een
dergelij ke wint er doet zich st at ist isch gezien eens per t w ee j aar voor.
Een reden om de prikkel t e verkleinen zou kunnen zij n een aanpassing van het gedr ag van
cont ract ant en. Echt er, overschrij dingen van cont ract capacit eit en kom t nog st eeds r egelm at ig voor.
Er is door GTS nog geen gedragsw ij ziging in posit ieve of negat ieve zin geconst at eerd. Ook hierin valt derhalve geen recht v aardiging t e vinden voor aanpassing van de heffing.
De suggest ie van de Raad dat de hoogt e van de prikkel beïnvloed zou w orden door de
plafondform ule is onbegrij pelij k. De plafondform ule is w elisw aar aangepast , m aar deze heeft geen enkele invloed op de prikkel om overschrij dingen t egen t e gaan. Het t arief voor de overschrij ding is uit sluit end afhankelij k van de voor de m aand geldende m aandfact or en het t arief van de
bet reffende dienst .
De GNB hebben bew ust de w ij zigingen m et bet rekking t ot de m aandfact oren en de
overschrij dingsvergoeding niet in de art ikelen bet rekking hebbende op de dienst backhaul ent ry- en exit capacit eit ( 3.2.3.5 en 3.2.3.6) doorgevoer d. De reden hiervoor is dat de gecont ract eerde capacit eit onder deze dienst geen significant zom er/ w int er pat roon vert oont . Dit blij kt ook uit de vast gest elde t ekst van 3.2.3.5, w aarin een const ant e m aandfact or ( 0,125) gedurende het j aar van t oepassing is.
Blad 1 6 v an 1 7 Re a ct ie GN B op w ij z igin gsopdr a cht
I n het voorst el van de GNB van 17 august us 2006 is aangegev en dat de 90% t ranche van afschakelbare backhaul wordt vervangen door een 100% t ranche daar w aar uit het verleden is gebleken dat de kans op afschakeling “ nihil” is. Een kans op afschakeling gelij k nihil wil zeggen dat er t ot op heden nooit is afgeschakeld. De hist orische kans op afschakelen is dus 0% . Het t arief voor afschakelbare capacit eit dient conform Verordening 1775/ 2005 de kans op afschakelen t e w eerspiegelen. Door een t arief van 100% t e hant eren w ordt volledig recht gedaan aan de hist orische kans op afschakelen van 0% . Een ander t arief zou in st rij d zij n m et de Verordening.
De GNB ont gaat de door de Raad geconst at eer de onduidelij kheid over het van t oepassing zij nde t arief. Overigens is het de GNB ook volst rekt onduidelij k hoe, indien al sprake zou zij n van
onduidelij kheid in deze, dit het doelm at ig handelen van net gebruikers zou beïnvloeden. Hier w ordt w ederom zicht baar dat de Raad in zij n m ot ivering willekeurig lij kt t e kiezen uit de eisen van art ikel 12f Gasw et . Dit is voor de GNB onaccept abel. Een w ij zigingsopdracht vereist st rij d m et een of m eer van de belangen genoem d in art ikel 12f Gasw et die door de Raad draagkracht ig gem ot iveerd dient t e w orden.
De volgende t abel kan w ellicht deze verm eende onduidelij kheid w egnem en:
Ka n s op a fsch a k e le n Ta r ie f Nihil ( = 0% ) 100%
Tussen 0% en 5% 85%
Tussen 5% en 15% 70%
De groot t e van de verschillende t ranches op alle ent ry- en exit punt en m et afschakelbare capacit eit w ordt door GTS gepubliceerd op zij n websit e.
De GNB verzoeken de Raad art ikel 3.2.3.4 conform het w ij zigingsvoorst el van 17 august us 2006 vast t e st ellen.
Re a ct ie GN B op w ij z igin gsopdr a cht
Door de int roduct ie van afschakelbare kw alit eit sconversie is het risico voor GTS op overschrij dingen van de gecont ract eer de hoeveelheid ( afschakelbare) kw alit eit sconversie t oegenom en. I m m ers het niet m eew erken door shippers aan een opdracht van GTS t ot afschakelen van afschakelbare kw alit eit sconversie leidt t ot een onbalans ( overschot ) in het H- gas deel van het landelij k
gast ranspor t net en een onbalans ( t ekort ) in het G- gas deel van het landelij k gast ranspor t net . GTS heeft op dat m om ent geen m ogelij kheden om in t e grij pen in de port folio’s van de shippers die deze onbalansen veroorzaken. GTS acht daarom een prikkel voor shippers die aansluit bij de prikkels voor het voorkom en van onbalans sit uat ies binnen het basisbalanceringsregim e
noodzakelij k. Deze prikkels zij n in de beslissing op bezw aar van het balanceringsregim e van 16 m ei j l. door de Raad bevest igd.
Het basisbalanceringsregim e kent , w anneer t olerant ie buit en beschouw ing wordt gelat en, een heffing van 100% van de neut rale gasprij s verm enigvuldigd m et de onbalansgroot t e ( zie Transport voorw aarden Gas – LNB, art ikel 4.1.6.5) . Aangezien een overschrij ding van de
gecont ract eerde hoeveelheid ( afschakelbare) kw alit eit sconversie als hierboven aangegeven leidt t ot zow el een onbalans sit uat ie in het H- gas als het G- gas t ransport net recht vaardigt dit een heffing van 200% van de neut rale gasprij s verm enigvuldigd m et de over schrij ding.
