KNNV-kamp Binntal, Wallis, Zwitserland, 12 t/m 26 juli 2015
Inhoudsopgave
1 Voorwoord 4
2 Excursieprogramma 5
2.1 Maandag 13 juli . . . 5
2.1.1 Geologisch leerpad Lengenbach (1) . . . 5
2.1.2 Pad langs beek en via helling naar Binn (2) . . . 5
2.1.3 Heiligkreuz via Binn (3) . . . 6
2.2 Dinsdag 14 juli . . . 6
2.2.1 Rondwandeling over Saflischmatta (4) . . . 6
2.2.2 Brave Hendrik . . . 7
2.2.3 Langs de Binna naar Freichi en Halsensee (5) . . . 8
2.3 Woensdag 15 juli . . . 9
2.3.1 Twingi-Schlucht, door naar Am Wasen (Ernen) (6) . . . 9
2.3.2 Heiligkreuz - Saflischmatta (7) . . . 10
2.3.3 Camping - Binn (8) . . . 10
2.4 Donderdag 16 juli . . . 11
2.4.1 Oude Zwitser met boodschappen . . . 11
2.4.2 Camping via ImFäld - Mässersee (9) . . . 12
2.4.3 Van Ernen naar Mühlebach (10) . . . 12
2.5 Vrijdag 17 juli . . . 13
2.5.1 Riederalp, Riederfurka en Aletschgletsjer (11) . . . 13
2.5.2 Grüss Gott . . . 14
2.5.3 Aletschgebied via Riederalp (12) . . . 15
2.6 Zaterdag 18 juli . . . 15
2.6.1 Ernen - Mühlebach (13) . . . 15
2.6.2 Rhônedal Niederwald - Selkingen (14) . . . 15
2.6.3 Wandeling naar Binn . . . 16
2.7 Zondag 19 juli . . . 17
2.7.1 Rustdag . . . 17
2.8 Maandag 20 juli . . . 18
2.8.1 Griessee, Nufenenpas (15) . . . 18
2.8.2 Hoge nood . . . 19
2.9 Dinsdag 21 juli . . . 20
2.9.1 rondwandeling vanaf Am Wasen, via Alpe Frid (17) . . . 20
2.9.2 Camping - Hockbode (18) . . . 20
2.10 Woensdag 22 juli . . . 21
2.10.1 Brunnebiel - Binntalhütte (evt Albrunpas) (20) . . . 21
2.10.2 Furkapas en Rhônegletsjer (21) . . . 21
2.11 Donderdag 23 juli . . . 22
2.11.1 Schwalbenschwanz . . . 22
2.11.2 Sieben Seeënwanderung (22) . . . 22
2.11.3 Am Wasen via Trusera naar Mühlebach (23) . . . 23
2.11.4 Marmotten langs de Binna . . . 24
2.12 Vrijdag 24 juli . . . 24
2.12.1 Simplonpas (26) . . . 24
2.13 Vrijdag 25 juli . . . 25
2.13.1 Rondwandeling Natischerberg (28) . . . 25
3 Limericks, sonnetten en andere dichtkunst 26 4 Waarnemingen 29 4.1 Vlinders, door Frans Roozen, Toine Rommers, Annie van Dijk, Carla Kuit, Bart Vastenhouw, Ruud Kuipers, e.a. . . 29
4.1.1 Dagvlinders . . . 29
4.1.2 Nachtvlinders . . . 31
4.2 Vogels, door Hans van As en Jennie Schouten . . . 32
4.3 Zoogdieren, door Bart Vastenhouw . . . 36
4.4 Planten, door Bart Vastenhouw, Toine Rommers, Ruud Kuipers e.a. . . 37
4.5 Orchideeën, door Gerard Harteveld . . . 45
4.6 Paddenstoelen en schimmels, door Toine Rommers . . . 48
4.7 Libellen, door Ruben Winter . . . 48
4.8 Zweefvliegen, door Ruben Winter . . . 49
4.9 Insecten overig, door Toine Rommers . . . 52
4.10 Amfibieën en reptielen, door Bart Vastenhouw . . . 53
5 Literatuurlijst 54 6 De kampdeelnemers 55 7 Foto’s 56
Lijst van figuren
1 Oreina gloriosa (Chrysomelidae) - foto: Bart Vastenhouw . . . 42 Marieke, Hannah en Lotte - foto: Bart Vastenhouw . . . 5
3 Turkse lelie - foto: Bart Vastenhouw . . . 6
4 Eenzijdig Wintergroen - foto: Toine Rommers . . . 7
5 Brug over de Binna - foto: Bart Vastenhouw . . . 9
6 Heiligkreuz, Lengtal - foto: Connie Stumpel . . . 10
7 Stekende wolfsklauw - foto: Toine Rommers . . . 11
8 De hangbrug over de Rhône - foto: Hannah Biesaart . . . 12
9 De Aletschgletsjer - foto: Bart Vastenhouw . . . 13
10 Stapelingen - foto: Toine Rommers . . . 14
11 Adonisblauwtje (Polyommatus bellargus) - foto: Bart Vastenhouw . . . 16
12 Pannenkoekenfeest - foto: Toine Rommers . . . 17
13 Pannenkoekenfeest - foto: Tineke Schwab . . . 17
14 Gezellig bij het kampvuur - foto: Gerard Harteveld . . . 18
15 Lunchpauze boven de Griessee - foto: Bart Vastenhouw . . . 18
16 Klappersprinkhaan (Psophus stridulus) - foto: Toine Rommers . . . 19
17 Uitzicht op de Rhônegletsjer - foto: Bart Vastenhouw . . . 21
18 Rups koninginnepage - foto: Toine Rommers . . . 22
19 Alpenmarmot - foto: Bart Vastenhouw . . . 24
20 Diverse blauwtjes en parelmoervlinders langs de Binna - foto: Bart Vastenhouw . . . 29
21 Notenkraker (Nucifraga caryocatactes) - foto: Bart Vastenhouw . . . 32
22 Zwarte roodstaart - foto: Tineke Schwab. . . 33
23 Gems met jong (Rupicapra rupicapra) - foto: Bart Vastenhouw . . . 36
24 Voorjaarsgentiaan (Gentiana verna) - foto: Bart Vastenhouw . . . 37
25 foto: Gerard Harteveld . . . 45
26 foto: dr. Helmuth Zelesny . . . 45
27 foto: Gerard Harteveld . . . 46
28 Verspreidingskaart Zwarte vanilleorchis . . . 46
29 Verspreidingskaart Witte muggenorchis . . . 46
30 foto: Gerard Harteveld . . . 47
31 Venglazenmaker (Aeshna juncea) - foto: Ruben Winter . . . 48
32 Snorzweefvlieg (Episyrphus balteatus) - foto: Ruben Winter . . . 49
33 Pyamawants - foto: Bart Vastenhouw . . . 52
34 Aspisadder (Vipera aspis) - foto: Bart Vastenhouw . . . 53
35 Tineke wordt op russische wijze toegezongen voor haar verjaardag - foto: Connie Stumpel . . . 55
36 Eerste excursiedag - foto: Toine Rommers. . . 56
37 Lunch bij de Mineralengroeve - foto: Toine Rommers . . . 57
38 De Binna - foto: Hannah Biesaart. . . 57
39 Gerard en Mauk in serieus overleg - foto: Connie Stumpel . . . 58
40 Koffiepauze - foto: Connie Stumpel . . . 58
41 Lekker aan de limonade - foto: Connie Stumpel . . . 59
42 Grote Langlijf (zweefvlieg) op de knie van Toine - foto: Toine Rommers . . . 59
43 De Mineralengroeve - foto: Toine Rommers . . . 60
44 Vanaf de Hockbode - foto: Toine Rommers . . . 60
45 Camping Giessen in de ochtendzon - foto: Toine Rommers . . . 61
46 Volksdansen - foto: Toine Rommers . . . 61
47 Camping Giesen - foto: Annie van Dijk . . . 62
48 Koffiepauze bij de Furkapas - foto: Annie van Dijk . . . 62
49 Metaalvlinder - foto: Carla Kuit . . . 63
50 Blauwtje op teen - foto: Carla Kuit . . . 63
51 Koninginnepage - foto: Bart Vastenhouw . . . 64
52 Morgenrood - foto: Bart Vastenhouw . . . 64
53 Alpenkwastjesbloem - foto: Bart Vastenhouw . . . 65
54 Veldparelmoervlinder - foto: Bart Vastenhouw . . . 65
55 Bergkristal - foto: Bart Vastenhouw . . . 66
56 Campinglife - foto: Tineke Schwab . . . 66
57 Gezicht op Camping Giessen vanaf Fäld - foto: Tineke Schwab . . . 67
58 Witte muggenorchis - foto: Tineke Schwab . . . 67
59 De grootmeesters - foto: Tineke Schwab . . . 68
60 Tekenen en schilderen - foto: Tineke Schwab . . . 68
61 Ranonkels en viooltjes - foto: Tineke Schwab . . . 69
62 Paarse Parelmoervlinder (Boloria dia) - foto: Tineke Schwab . . . 69
1 Voorwoord
Een zomerkamp in de bergen heeft altijd iets bijzonders. Dat zijn natuurlijk de verlokkingen van het hoog- gebergte met hoge toppen, verre uitzichten, gletsjers met het blauwe ijs, maar ook de bergflora met zijn specifieke planten en de bergmarmotten.
Van al dit schoons was er voldoende aanwezig in het Binntal. Hoewel je voor het hoge werk toch eerst een flink stuk moet autorijden om het dal uit te komen. Dat moet dan door een twee kilometer lange smalle tunnel....
Rondom het kamp was floristisch veel te beleven en later in het kamp ook in hogere regionen. De echte klimgeiten hadden het er wel even moeilijk mee om op de eerste bergexcursie steeds weer stil te staan bij de bergflora.
Het weer was erg goed op een enkele onweersbui na en gelukkig hadden we de beschikking over de sleu- tel van het zaaltje, want op de laatste dag, met bonte avond, leek het onweer wel van alle kanten te komen maar konden wij droog zitten en genieten van verschillende acts, waaronder muziek van Lotte en Joost.
Rudolf
Oreina gloriosa (Chrysomelidae) - foto: Bart Vastenhouw
2 Excursieprogramma
2.1 Maandag 13 juli
2.1.1 Geologisch leerpad Lengenbach (1)
Marieke, Hannah en Lotte - foto: Bart Vastenhouw
Na de laatste tenten van de camping volgden we het pad langs de beek tot aan de brug bij Fäld. Meteen al vele planten gezien en gezamelijk op naam gebracht. Nog geen vlinders wegens gebrek aan zon en warmte.
Maar wel al de eerste orchideeën gezien. Vóór de brug en de asfaltweg een koffiepauze gehouden; jassen en truien gingen uit want de zon kwam door. Vanaf de brug het geologische pad gevolgd naar de steengroeve.
Hier en daar de informatie over de gesteenten tot ons genomen. En volop nieuwe planten gezien en noten- krakers in de dennenbomen.
De groeve zelf viel tegen maar verderop was een mooie plek dolomiet waar we lunchpauze hielden. Dit was tevens ons verste punt. Terug dezelfde weg tot de brug bij Fäld. Daar splitste de groep zich in snelle lopers naar de camping en minder snelle wandelaars via Fäld en de weiden op de berghelling.
Nu waren er volop vlinders te zien, onder andere Apollovlinder en Koninginnepage. Om kwart over twee waren we terug op de camping.
Gerard Verroen
2.1.2 Pad langs beek en via helling naar Binn (2)
Het was de eerste dag van het kamp. Alles was mooi en min of meer nieuw. Het weer was prachtig. Iedereen had het naar zijn zin.
De excursie liep wat uiteen doordat het determineren van planten tijd kostte en anderen doorliepen, maar dat was geen probleem. De wat steile afdaling door het bos was even pittig voor sommige ongeoefende Hollandse
benen.
Bij elkaar een prima sfeer.
Carla
2.1.3 Heiligkreuz via Binn (3)
De eerste excursiedag, deels met bekende, deels met voor (Mauk en) mij nieuwe mensen.
Doel was Heiligkreuz via Binn en weer terug, totaal 11 km en niet klimmend zei Rudolf en dat was bijna waar. Natuurlijk krijgen de planten en bloemen op deze 1e dag veel aandacht en Adri schreef alles ijverig op.
Adri heeft heel veel sprookjeskennis en zo leerde ze ons hoe het wilgenroosje aan zijn naam komt.
We zagen twee nesten jonge vogels: een rotszwaluwgezin en dat van een roodstaart.
Frans had ons eerder op een grote gele kwikstaart gewezen, Tineke nam alles wat maar enigszins de moeite was op de foto en heeft zelfs een rupsenpaar getroffen. Op de lunchplek bij Heiligkreuz had Jennie een ligstoel gereserveerd en bracht Rudolf een vlinder op naam. Op de terugweg splitsten we in twee groepen. De ene weer langs de forellenvrijver en Blausee en de andere via een hoger gelegen pad.
Het was een mooie wandeling met de mogelijkheid van een terrasje in Binn.
In de ochtend fris en bewolkt, circa 22°C en in de middag warm tot 28-29°C.
Connie
2.2 Dinsdag 14 juli
2.2.1 Rondwandeling over Saflischmatta (4)
Turkse lelie - foto: Bart Vastenhouw
We vertrekken met z‘n zessen om tien over negen vanaf de camping met twee auto‘s naar een parkeerplaats bij de Waterkrachtcentrale (GKW) bij Heilig- kreuz op een hoogte van 1458 me- ter.
Onze groep splitst zich al aan het be- gin in tweeën. Nel loopt het liefst ge- stadig door omdat dat minder vermoei- end is en Gert sluit zich bij haar aan.
Met z‘n vieren - Carla, Bart, Hannah, Wies - gaan wij in kruiptempo achter hen aan.
We volgen een gruisweg naar Saflisch- matta op ongeveer 1850 meter hoogte.
Het weggetje loopt geleidelijk omhoog.
Niet direct een geweldig leuk wandelpad, want we hebben het niet voor ons al- leen: diverse keren moeten we aan de kant voor een auto of fietsers. Dit wordt helemaal goedgemaakt door de zon die volop schijnt en veel vlinders op snoep- tocht brengt, onder anderen apollovlin- ders, veel morgenrood en blauwtjes. En- kele blauwtjes doen zich midden op het pad tegoed aan een niet meer te definiëren hoopje poep, het gaat hun vast om de mineralen die daarin zitten.
Toch wel raar hoor, van mestkevers en vliegen vind je dat gewoon, maar zulke mooie vlinders verwacht je niet op poep.
Langs de kant valt verder van alles te ontdekken. We nemen de tijd voor de Turkse lelies en bewonderen de netelereprijs. En als je even niet naar de grond of de helling tuurt, kun je van mooie vergezichten genieten.
Hannah ziet een slang wegschieten. Aan de hand van de door haar beschreven tekening van het dier, stelt
Bart vast, dat het een adder moet zijn geweest.
Pas om half twaalf treffen we de doorlopers weer. Gert toont ons een dode adder, die nog leefde toen hij hem vond, slachtoffer van een aanrijding. We houden een half uur koffiepauze en trekken nu samen ver- der. Kort voor het hoogste punt van onze wandeling lunchen we op een schaduwrijke plek. Na nog twintig minuten lopen vinden we het paadje waarlangs we over de beboste helling afdalen. Een mooi, smal, slinge- rend paadje, waar we al onze aandacht nodig hebben voor het lopen en maar af en toe stilstaan om van de prachtige omgeving te genieten. Bijna aan het eind van de tocht ziet Gert nog een adder.
Ik ben kennelijk zo onder de indruk geraakt van al dat slangengedoe (ik zag ze tot nog zelden buiten een terrarium), dat ik vergeten ben iets over de vogels te noteren. Die waren er zeker weten wel, maar minder zeker ben ik van de soorten op deze excursie, dat krijg je als je je verslag niet onmiddellijk maakt. We vinden ze wel terug in de waarnemingslijst, Bart heeft geen notities nodig om ze te onthouden.
Al met al was het een fijne excursie.
Wies
2.2.2 Brave Hendrik
Eenzijdig Wintergroen - foto: Toine Rommers
Door de hitte, waar ik slecht tegen kan, moest ik hier en daar wat aanpassingen doen. Vroeg weg bijvoorbeeld en op tijd terug op de camping. Het wandelingetje dat ik maakte was heel simpel. Stroomafwaarts langs de Binna richting Binn.
Zover kwam ik niet eens. De bermen eisten de aandacht op.
Waarom Brave Hendrik in Nederland ernstig wordt bedreigd is me een raadsel. Misschien is hij daarom wel naar Zwitserland gevlucht waar hij zijn naam heeft veranderd in ‘Guter Hein- rich’.
Een Fransman die zag dat ik de Moesdistel aan het fotogra- feren was stak belangstellend de weg over. Het woord ‘Moes- distel’ deed geen lampje bij hem branden en het Franse woord voor Moesdistel was me even ontschoten! Ik wist hem nog wel duidelijk te maken dat de plant eetbaar was. Dit tegen een Fransman te zeggen was uit het oogpunt van natuurbescher- ming misschien niet zo slim!
Eenzijdig Wintergroen is ook wel leuk om te vermelden. Vol- gens de Heukels Flora (2005) is die in 1939 voor het laatst in Nederland gevonden. Een paar Apollovlinders met weinig be- grip voor de situatie vlogen me in vliegende vaart voorbij. Geef mij maar de Watererebia. Die kwam me tijdens de rustpauze langs de Binna gezelschap houden. Hij was bijna zwart. De oogjes op de vleugels waren nog net te zien. Eerst ging hij op mijn pet zitten, toen op mijn knie en hij kroop zelfs in mijn rugzak. Toen hij me wat beter kende at hij zelfs uit mijn hand of beter gezegd ván mijn hand. Je zag hem met zijn roltong de huid aftasten. Ik gaf hem nog een paar druppels appelsap, maar daar moest hij niet veel van hebben. Hij liet nog wel toe dat ik voorzichtig het randje van zijn vleugel streelde. Ook op andere kampen heb ik erebia’s ontmoet die totaal niet schuw waren.
Apollo’s, niks voor mij!
Toine
2.2.3 Langs de Binna naar Freichi en Halsensee (5)
Vandaag gaan we veel sneller dan gisteren. Gek eigenlijk. De route is nu nog hetzelfde en de bloemen staan nog er nog net zo mooi bij.
Gisteren, de eerste excursiedag, kropen we langzaam omhoog naar de groeve: kijkers, fototoestellen en boek- jes in de aanslag. Vandaag is anders: we stellen ons in op een grote wandeling, dat is duidelijk. We nemen de leuke afstekertjes en komen langs het kapelletje van Sint Christoforus.
Vlak voor de groeve nemen we het paadje omhoog richting de Albrunpas. Wat een idyllisch landschap. Hou- ten hutjes en eeuwenoude muurtjes om het vee te kunnen leiden aan weerszijden van het pad. Langzamerhand komen we hoger. Wat fijn dat hier schaduw is. Onder de bomen vinden we een plekje voor de koffie. Niet iedereen heeft die bij zich maar er wordt gedeeld. Als we verder stijgen wordt het landschap opener en de begroeiing verandert. Er zijn hier meer planten in bloei dan in het dal. Het is dit jaar erg droog geweest, vandaar dat lager in het dal al veel planten zijn uitgebloeid.
We zien hier grote purperrode anemonen en glinsterende pluizen vallen op tussen de stenen. Vruchtpluizen van de Dryas. Mauk helpt me mijn plantennamengeheugen op te frissen. Langzaam komen er namen terug diep uit mijn brein. Dan komen we bij een woeste rivier; Josette helpt ons erover, met gevaar voor eigen leven. Dan is er opeens een schrikdraad en als ik eroverheen ben geklommen zonder aanraken zie ik grote grijze koeien om me heen. Enorme bellen om de hals en wat een grote hoorns. Dat ik hier nu net alleen loop... Eindelijk, daar is de voorhoede in zicht. De pauze is zeer welkom. We zitten bij een koele rivier.
Sommigen met voeten erin, maar niet te lang. Dat doet zeer! Het water is écht koud.
Een heel grote ‘libel’ komt een demonstratie geven en dropt bouwmaterialen voor een bruggetje ofzo. Na de lunch splitsen we de groep op. De ene helft aanvaardt de afdaling zoals de excursie aanvankelijk was gepland.
De andere helft gaat omhoog naar de Halsensee. Het heuveltje waar het op moet liggen oogt vriendelijk. Een sportieve klim en steeds als je denkt, achter dit hobbeltje ligt het meertje dan is er weer een hobben, en wéér een. Prachtige bloemen manshoog om je heen. Blauwe sla en veel Alpendost geven een prachtig doorzicht op de bergen. Helemaal boven is het geel van de Arnica, wat een slordige bloemen trouwens.
En dan eindelijk: het meertje, wat is dat aantrekkelijk. Ruben vangt er met zijn lens een pracht van een libel.
Vliegend in de lucht, haarscherp! Aan de andere kant dalen we af door een prachtig moerassig gebiedje vol mossen, bloemen en veenpluis (?). We gaan over een brug waar het water flink in de rots is ingesleten. Hoe lang stroomt dit water hier al? Hierna dalen we het weggetje af naar beneden. Het loopt makkelijk, maar we nemen afstekers. Hier en daar een weide met een boerderijtje of hutje en het is nog flink dalen door een sprookjesbos met gigantische larixen waar mooie baardmossen aan hangen. Dan komen we door de weiden boven Imfeld/Fäld. Het is best steil en warm maar we zijn er bijna. De excursie liep behoorlijk uit elkaar.
Als mijn groepje arriveert zit iedereen alweer voor de tent.
Alles bij elkaar een prachtige dag.
Wanda
2.3 Woensdag 15 juli
2.3.1 Twingi-Schlucht, door naar Am Wasen (Ernen) (6)
Brug over de Binna - foto: Bart Vastenhouw
Wandeling vanaf camping over noordelijke helling naar Binn door gemaaide en ongemaaide weides, in Binn over brug (Binna) naar Ze Binn en het stuwmeertje naar Twingi-Schlucht. Door de schlucht = 2,5 km, vlakke weg met enkele kleine tunnels die ook door fietsers gebruikt worden. Er zijn natte en droge rotswanden, de laatste met o.a. tripmadam en saxifraga pariculata. Landschappelijk heel fraai; wel zonovergoten. Bij einde gerestaureerde gedeelten eindigt ook de autotunnel; het brede pad duikt hier de vallei/kloof in en kruist het riviertje. Inmiddels lopen we in de schaduw van een heel gevarieerd bos met dito ondergroei en fraai begroeide rotswand- of gruishelling.
Dan komt een afsplitsing naar Wasen en Ernen en doorkruisen we het dal opnieuw door boerenbedrijfjes en droge graslanden op een pad dat wat minder vlot te belopen is.
Bij Wasen bij de autoweg aangekomen zien we de bushalte niet; deze is net om de bocht van de weg.
Ruud
2.3.2 Heiligkreuz - Saflischmatta (7)
Heiligkreuz, Lengtal - foto: Connie Stumpel
Per auto gingen 16 deelnemers naar de parkeerplaats bij Heiligkreuz. Vanaf het parkeerterrein volgen we een geleidelijk stijgend pad richting het Saflischtal. Het is al vroeg warm en zonnig, dus de schaduw die we af en toe hebben van de verspreid staande bomen en bossages is heel welkom.
Tijdens de wandeling hebben we regelmatig uitzicht over het Binntal. In de verte liggen hoge besneeuwde bergen. Onderweg vinden we veel vlinders, orchideeën en bijzondere planten op de grazige bermen en weiden.
De wandeling wordt afgesloten met een steile afdaling terug naar de parkeerplaats. Deze afdaling gaat voor- namelijk door bebost terrein waar we een heel andere vegetatie zien. Het hoogteverschil op deze wandeling is circa 400 meter.
Rudolf
2.3.3 Camping - Binn (8) Het weer is warm en wij zijn moe.
Is er voor ons een andere keuze?
Wij voelen ons een beetje kneuzen...
Dus kunnen wij naar Binn weer toe.
Wij doen dat zonder veel gedoe.
“Héél rustig aan” is onze leuze Zo’n houding die bevalt ons reuze.
Dat is genieten, nou, en hoe!
Want, ook al zijn wij wat vermoeid.
Onder het lopen met elkaar Nemen wij fraaie dingen waar Nee, onze dag is niet verknoeid.
Driehonderdzesenzestig jaar Ervaring is hier opgebloeid!
Adri
2.4 Donderdag 16 juli
2.4.1 Oude Zwitser met boodschappen
Stekende wolfsklauw - foto: Toine Rommers Rond 07.45 uur vertrokken voor een wandeling
die veel schaduw op zou leveren. Langs de Binna richting Fäld. Langs de in 1980 geres- taureerde St-Christophorus Kapelle richting mi- neraalgroeve. Als je daar verder loopt kun je een brede bosweg volgen richting Binn. Langs die bosweg kun je allerlei leuke plantjes vin- den. o.a. Klein Sterrenscherm, Bruine Kla- ver, Purpergentiaan, Veldgentiaan, Bruinrode Wes- penorchis, enz. Volgens de Zwitsers is de Wolfsklauw op de foto niet de stekende maar de Gewone. De stekende heeft veel kor- tere sporenaren en meer aangedrukte blaad- jes.
De camping ligt op een hoogte van 1458 me- ter. Het hoogste punt van genoemde bosweg ligt op 1819 meter. Heel geleidelijk klim je dus toch zo’n 350 meter. Een paar jonge vo- gels vlogen vanaf de grond een boom in. On- willekeurig dacht ik aan Patrijzen. De moe- der stond nog onder een boom en was gro- ter dan een Patrijs. Ze had een duidelijk kuif. Had ze die van zichzelf of had ze die van agitatie opgezet? In eerste instantie dacht ik aan een Korhoen, maar later hoorde ik van Hans van As dat het waarschijnlijk om een Hazelhoen ging. Die hebben een echte kuif.
Een paar honderd meter voor het einde van de bosweg ging de afdaling naar Giesse veel minder geleide- lijk. Binnen een halve kilometer 300 meter dalen is wat je noemt steil. Langs dat smalle paadje vond ik nog de Grijze Slanke Amaniet. De steel kwam uit een beurs tevoorschijn. Dat maakte het opzoeken van de naam wat eenvoudiger.
Bijna beneden kwam ik nog een oude Zwitser tegen die met twee volle boodschappentassen de steile hel- ling beklom. Ik vroeg of hij nog helemaal naar boven moest. (in dat geval had ik beter meteen de ambulance kunnen bellen) Een klein beetje hoger bleek echter nog een paadje naar een huis te lopen. Ik had hem graag even geholpen, maar dan de andere kant op. Hij vertelde nog dat het morgen 34 graden werd!
Toine
2.4.2 Camping via ImFäld - Mässersee (9) Via de camping naar de brug bij Fäld.
Daar begint de officiële wandelroute, eerst het geasfalteerde informatieve pad naar de groeve, dan een bergpad omhoog.
Maar eerst naar de lunchplek van de excursie van dag 1, want een van de deelnemers had daar iets laten staan, zat erom verlegen, en wilde het graag terughebben. En jawel, Nell’s thermosfles + mok stonden er nog. Nu het bergpad omhoog, niet al te steil, redelijk breed en zeer goed te belopen. Op bijna 1000 m (na 400 meter stijgen) hielden we een koffiepauze. Het pad door het bos ging verder tot de Mässeralp waar op 1980 m een splitsingspunt is. Ook verderop, op 2000 m is een splitsingspunt.
Wegens de koude wind besloten 3 personen hier in de dalkom te blijven en 2 personen gingen verder omhoog naar de Mässersee en vervolgens naar 2150 m vanwaar ze in de dalkom bij de anderen konden komen. Uit- eindelijk hebben 2 deelnemers de gehele route rechtsom, en 2 deelnemers de route linksom gelopen. Vanaf een uur of een werd het iets warmer en na de (gesplitste) lunchpauze kwam de zon flink door. Met z’n drieën daalden we vlot via een andere, veelal horizontale bosroute met steile afdalingen erin af naar Giesse en vervolgens over de weg naar de camping. Om 4 uur terug, de 2 andere deelnemers waren ook al terug.
Tegenvallend was de flora, vooral boven de 2000 m. Er was maar een kleine variatie aan alpiene planten. De wandeling zelf, en vooral de Mässersee, een natuurlijk bergmeertje waar gezwommen kan worden, was heel mooi.
Gerard Verroen
2.4.3 Van Ernen naar Mühlebach (10)
De hangbrug over de Rhône - foto: Hannah Biesaart
We zijn met twee auto’s naar Ernen gereden en zijn daar naar de hangbrug over de Rhône/Rotten gelopen.
Daarna nog door het dorp gewandeld en naar de mooie huisjes gekeken.
Koffiepauze hielden we op een bankje bij een waterrad. Vandaar een rondje gewandeld langs de galgenheuvel en onderweg hebben Lotte en ik nog een watergevecht gehouden bij een waterbak vanwege de hitte.
Na de mooie wandeling hebben we gezamenlijk boodschappen gedaan. In totaal hebben we 7,2 km gelopen.
Hannah
2.5 Vrijdag 17 juli
2.5.1 Riederalp, Riederfurka en Aletschgletsjer (11)
De Aletschgletsjer - foto: Bart Vastenhouw
We zijn met ongeveer twintig mensen naar Mörel gereden en zijn daar met de kabelbaan omhoog gegaan.
Het was een heel gedoe met de kaartjes en twintig mensen in groepen verdelen, maar het is uiteindelijk gelukt. Daarna een half uur zwetend naar Riederfurka lopen en onze groep heeft onderweg naar beneden een koffiepauze gehouden.
Het was een hele mooie tocht. We liepen omhoog en omlaag. Nadat we een eind omlaag zijn gelopen, hebben we geluncht met een adembenemend uitzicht op de gletsjer Aletsch. Daarna hebben we een tussenweg geno- men vanwege het tijdtekort. Later begon het te regenen en zelfs te onweren. Het was een mooi gezicht hoe de regen tussen de bomen door viel. We hebben natuurlijk geteld hoeveel seconden na de flits de donder kwam.
Hannah
2.5.2 Grüss Gott
Stapelingen - foto: Toine Rommers
Vandaag zocht ik weer zoveel mogelijk de schaduw op. De steile afdaling van een dag eerder moest dan wel voor een klein gedeelte in omgekeerde richting. Dat was nodig om op een bospaadje uit te komen dat (dalend!) richting Binn kronkelde.
De dag begon trouwens al goed met een Goudvink die op ca. 15 meter van mijn voordeur zijn veren zat te verzorgen. Verder hoorde ik tijdens de tocht het typische ‘kruu-kruu-kruu’ geluid van de Zwarte Specht. Dat geluid maken ze alleen als ze vliegen. Verder merkte ik dat alleen de Winterkoning boven het geluid van een bergbeek uit kan komen.
De baardmossen hingen van de sparrentakken. Ik vroeg me af of je dat in Nederland ook nog kunt zien. Ik vraag me altijd van alles af. Zin en onzin door elkaar. Een echtpaar dat omhoog klauterde zei vriendelijk
“Grüss Gott”. Ik vroeg me af waarom. We hadden elkaar toch gewoon kunnen groeten? God heeft het al druk genoeg.
Een leuke varen die je in het bos boven het kamp kunt vinden is de Lansvaren. De bladeren lijken wel een beetje op de onvruchtbare bladeren van Dubbellloof.
Langs de Binna stond nog een apart uitziende plant. De vijf gele kroonblaadjes waren naar binnen ge- rold en daar staken drie meeldraden bovenuit. Het werk moet immers door kunnen gaan. Ik nam een blad en een paar bloempjes mee en toen maar (tevergeefs) zoeken wat het was. Na verloop van tijd keek ik nog eens in mijn bekertje water waar de moeilijke planten in staan. Het bleek dat de gele bloempjes zich hadden ontvouwd. Vermoedelijk waren de kroonblaadjes door de warmte als een soort bescherming naar binnen gerold. Het blad leek op alpensla en in de flora vond ik hem daar ook in de buurt. Muursla!
De Zwitsers hebben de gewoonte om in bergbeken stenen op elkaar te zetten. Op de meest onmogelijke plaatsen kom je ze soms tegen. Ze hebben natuurlijk al zoveel land dat ze het op elkaar moeten stapelen, maar je moet niet overdrijven vind ik.
In Giesse stak ik de Binna over en werd meteen overvallen door blauwtjes, groentjes, geeltjes, bruintjes, witjes, enz. Dat vloog allemaal door elkaar heen. Als ik veel tijd heb moet ik de officiële namen er maar eens bij gaan zoeken. Eigenlijk moet ik nog eens terug naar die plek, maar als de rupsen van de Koninginnepage zo gulzig door blijven eten als dat ik ze bezig zag kom ik misschien wel voor een kale helling te staan.
‘s Avonds was er choc in de gezellige blokhut waarvan we de sleutel kregen.
Toine
2.5.3 Aletschgebied via Riederalp (12)
22 km met de auto gereden naar Mörel; aldaar gondelbaan naar Riederalp “West”. Groep (circa 25) gesplitst.
Deze groep loopt over Blausee naar Chotzenlecher - bijgesteld tot Alte Stafel- en daarna retour Riederalp en gondelbaan. In drukkend warm weer op zonnige droge helling. Weides niet heel bijzonder, wat intensief beweid, maar toch zwarte vanilleorchis aangetroffen. Gelunched op de kam, zittend op dwergwilgbegroeiing.
In verband met late uur en opkomend slecht weer terug richting Riederfurka resp. Riederalp door hoogste deel Aletschwald, naast en over “de zijmorene van de laatste ijstijd” tussen arven, larixen en struikbegroeiing.
Frequent geluid van en zicht op notenkrakers.
De gondellift tenslotte, geplaagd door te veel wind, gaat met horten en stoten. Tenslotte komen we pas 18.00 uur terug op de camping. Toch tevredenheid alom over mooie wandeling en uitzicht op Aletschgletsjer en vondsten van vogels en planten.
Ruud
2.6 Zaterdag 18 juli
2.6.1 Ernen - Mühlebach (13)
Met twee auto’s en 6 deelnemers zijn we naar Mühlebach gereden. Vanaf daar zijn we naar de Hängebrücke gelopen. Toen via de Galgenheuvel naar Ernen. In Ernen hebben we rond 11 uur koffiepauze gehouden tussen de mooie oude huisjes. Na de koffiepauze zijn we boodschappen gaan doen bij de Migros die er vlak bij zat en naar het kerkje gelopen. Jammer genoeg konden we niet naar binnen omdat er muziek geoefend werd binnen. Vervolgens zijn we via het wandelpad naar de auto’s in Mühlebach gelopen. Het was koud en er waren weinig vlinders en vogels wat wel jammer was.
Lotte en Marieke
2.6.2 Rhônedal Niederwald - Selkingen (14) Via Binn en Ernen naar Fiesch en Niederwald.
Na de auto’s bij het station van Niederwald geparkeerd te hebben, staken we de spoorlijn over en wandelden we over het fiets- en wandelpad eerst langs de spoorlijn en vervolgens naar de brug over de Rhône. Die blijkt hier in een nauw keurslijf van stenen wanden ingebed te zijn. Na de brug liepen we aan de oostzijde langs de rivier. Geen bijzondere waarnemingen op dit traject ook omdat het somber weer was met veel wind.
Vóór de brug bij Blitzingen hielden we een koffiepauze. We passeerden de brug, waren vanaf nu ook verlost van de fietsers en ontdekten enkele leuke plantensoorten. Maar de Rhône bleef ingebed tussen stenen muren.
Net voor de brug bij Selkingen was een brede, drooggevallen grintstrook. Hoewel nog erg vroeg besloten we hier onze lunchpauze te houden. Enkelen onder ons konden zich niet inhouden om een dammetje in een stroompje te maken.
We staken te Selkingen de Rhône weer over, wandelden door Selkingen en namen het wandelpad door de almen richting Pfafmatte. Nu begon het pad flink te stijgen, tot 1410 m om via een houten plank een beekje over te steken dat hier door een kloof naar beneden kwam.
Na Chastebiel volgde een steile afdaling naar 1300 m, in Blitzingen. Daar namen we het gemakkelijke Cäsar Ritz Lebensweg pad dat ons door hooilanden leidde naar Niederwald waar we middels een steile, ruim 100 m hoge afdaling om half 3 weer bij het station en de auto’s arriveerden.
En het was de gehele dag droog gebleven!
Gerard Verroen
2.6.3 Wandeling naar Binn
Adonisblauwtje (Polyommatus bellargus) - foto: Bart Vastenhouw
Vandaag met Hannah en Carla een mooie wandeling naar Binn gemaakt. Langs het fraaie pad tegenover de cam- ping aan de andere kant van de Binna zijn we heel rus- tig naar Binn gelopen. On- derweg heel veel vlinders en prachige flora. Onder andere mijn eerste aardbeivlinder ge- zien met dank aan Carla. Op zwarte toorts zaten rupsen van de helmkruidvlinder. Verder ook nog rupsen van de Ko- ninginnepage gezien. Voorbij Giesse ook mooi een grauwe klauwier wat hoger op de hel- ling bekeken. Zeer veel blauw- tjes waaronder adonis blauw- tje, bleek blauwtje en wit- streepblauwtje. In Binn gaan Hannah en ik aan het terras langs de beek en later terug naar de camping met de post- bus. Carla loopt ’s middag hetzelfde pad weer terug naar de camping.
Het was een heerlijke och- tend vlinderen met prachtig weer.
Bart
2.7 Zondag 19 juli
2.7.1 Rustdag
Zondag is rustdag maar de immer actieve pannenkoekencommissie heeft haar plannen voor een grote ge- zamelijke bak-actie succesvol bekokstoofd en ten uitvoer gebracht. Iedereen heeft zich rond gegeten aan pannenkoeken en fruitsalade.
Hulde!
Pannenkoekenfeest - foto: Toine Rommers
Pannenkoekenfeest - foto: Tineke Schwab
Gezellig bij het kampvuur - foto: Gerard Harteveld
2.8 Maandag 20 juli
2.8.1 Griessee, Nufenenpas (15)
Lunchpauze boven de Griessee - foto: Bart Vastenhouw
Deze dag vat Adri in een Ollekebolleke:
Dat was genieten zeg!
Boven de boomgrens gaan Sneeuw binnen handbereik Als een cadeau
Steenarend en vele Alpenverrassingen:
Uitzichten, flora, Geweldig niveau!
Adri
2.8.2 Hoge nood
Klappersprinkhaan (Psophus stridulus) - foto: Toine Rommers
Vanmorgen liep ik naar Unners Meili, ongeveer een kilometer voorbij Binn en weer terug. Dat was niet al te moeilijk over een langzaam stijgende, brede bosweg. Toch ontstond er nog een probleem. Ben je in Nederland aan de wandel en je moet heel erg, dan schiet je gewoon ergens een bosje in. Maar hier is dat niet altijd vanzelfsprekend. Rechts een rotswand en links een steile helling. Zomaar langs het pad doe je eigenlijk, om voor de hand liggende redenen, niet graag. Ik had aan de linkerkant wel over de rand kunnen gaan hangen, maar in verband met het evenwicht is dat niet helemaal ongevaarlijk. Je loopt immers de kans eerder beneden te zijn dan datgene waar je vanaf wilt. Maar als de nood het hoogst is!
Links naast het pad lagen wat oude boomstammen. Die vormden een soort buffer waardoor ik niet de helling af kon glijden. Wel kijk je tijdens de uitvoering van de werkzaamheden wat schichtig naar links en rechts. Je wordt niet graag betrapt in dit soort situaties. Maar tijdens heel de beklimming en de afdaling naar Binn heb ik niemand gezien. Een hoop gras erover en het klusje was geklaard. En ik moet zeggen, de
rest van de beklimming ging een stuk vlotter!
Voor een lipbloemige zien de bloempjes van Berggamander er wat eigenaardig uit omdat ze geen boven- lip hebben. Rondbladig Stalkruid zag ik ook voor het eerst. Het Rozenkransje was ook wel leuk, De Zwitsers noemen het Kattenpootjes.
De Morgenrood die ik even zag vliegen bleek de Psophus stridulus, een sprinkhaan (zie foto). De oranje kleur als hij opvliegt is buitengewoon opvallend. Als hij zijn vleugels vouwt is hij voor vogels die hem ach- terna zitten ineens verdwenen. Maar ik hield natuurlijk zijn landingsplaats in de gaten. Zelfs dan zie je hem op de rotsen nauwelijks zitten. Blijkbaar vertrouwen ze op hun schutkleur. Ik ging er met mijn wijsvinger naar toe en raakte hem voorzichtig aan. Hij ging alleen een beetje opzij, maar vloog niet weg.
Toine
2.9 Dinsdag 21 juli
2.9.1 rondwandeling vanaf Am Wasen, via Alpe Frid (17)
Bij parkeerplaats bij bushalte Am Wasen geparkeerd; hier begint wandeling langs de Trusera (oude, in ere herstelde waterleiding).
Gezien warme en drukkende weer vermijden we steile stijgingen of afdalingen en kiezen steeds voor de gelei- delijke stijging of daling, maar maken zodoende wel veel kilometers!
Maar we genieten van de wandeling langs de suone met mooi begroeide hellingwand, en de beschaduwde bospaden.
Ook komen we langs weiden met veel uitgebloeide bloemen maar veel vlinders.
Soms wisselt het frequent tussen lopen door bos en open plekken. Allemaal heel aantrekkelijk. Boven op de Alpe Frid weids uitzicht op het Aletschgebied, diep het Rhônedal in en op de Eggenhorn.
Het is een warm en droog gebied, waar geboerd wordt dankzij een tweetal suones die water aanvoeren uit het Rappetal. Het oorspronkelijke idee van een excursie via Alpe Frid naar het Rappetal hebben we laten varen in verband met het feit dat deze woeste, verlaten, nauwe vallei nog vol sneeuw met losgewoelde boomstammen e.d. ligt!
Ruud
2.9.2 Camping - Hockbode (18)
Vanaf het kamp gingen we met zijn drieën op stap richting mineralengroeve. Vandaar volgden we het brede, langzaam stijgende pad met voldoende schaduw. Bij een parkeerplaats aan het eind van dit brede pad hielden we een koffiepauze. Het was er doodstil, zelfs geen vogelgeluid te horen.
Na deze pauze nam een deelnemer afscheid en gingen we met ons tweeën verder. Omhoog ging het nu, door een bos - dus lekker in de schaduw. Het pad was smal, maar niet al te steil. We kwamen bij een berghut, Mässerschäller, en sloegen rechtsaf het smalle bergpad richting Hockbode op.
Nog steeds lopend door het bos veranderde de vegetatie snel: purpergentiaan en alpenroosje maar ook Val- kruid kwamen we nu volop tegen. Het bos werd dunner, we hoorden koeienbellen en bereikten de Dri Stafle, eenvoudige alpenhutten voor de veeboeren. De Hockbode is een open alm boven de boomgrens waar een kudde koeien liep, grote zwarte beesten met stevige hoorns.
Twee dames maakten ruzie om een pluk gras op ons pad dus weken we maar wat uit. Hier op de open alm, op bijna 2100 m hoogte was het zonnig en warm.
We daalden een stukje af naar een stevige, schaduwgevende lariks en lunchten er. Daarna volgde de terugweg naar het kamp. Eerst naar Kaffeestafel, dan via een zeer steil, slingerend bospaadje heel snel naar beneden.
Tussen Binnen en Giesse kwamen we uit op de verkeersweg en om 3 uur waren we terug. Het was een land- schappelijk aantrekkelijke wandeling; vanaf de Hockbode is de Aletschgletsjer evenals enkele 4000-ers van het Berner Oberland én de bergketen aan de noordkant van de camping te zien.
Gerard Verroen
2.10 Woensdag 22 juli
2.10.1 Brunnebiel - Binntalhütte (evt Albrunpas) (20)
09.30 uur met de bus naar Brunnebiel, 10.00 uur aan de wandel. Door sparren- en larixbos hoog langs de Binna. Later in open landschap met groene elsenstruwelen.
Hier veel geratel en gekwetter van barmsijzen. Hogerop boomloos en met steeds meer alpine planten. Veen- tjes met veenpluis en alpenzeggen etc. Fraaie uitzichten op de Gandhorn en diep het Saflischtal in tot aan de Saflischpas. Bij lunchen, en een half uur vóór de hut, gaat het even regenen en is steeds meer rommelen van onweer te horen. We gaan verder naar de hut en laven ons aan kruidenthee.
Omstreeks half drie gaan we terug. Dicht bij de bus laten stoeiende alpenmormotten zich rustig bekijken en ook zijn hier veel luidruchtige sneeuwvinken. Alpenkauwen laten zich eveneens regelmatig zien en horen. De tocht terug naar de camping valt tegen qua afstand; hals zes komen we vermoeid aan.
Fantastische tocht; wel vermoeiend.
Ruud
2.10.2 Furkapas en Rhônegletsjer (21)
Het was een grote groep, maar er was direct voor ieder wat wils. Hans en Jennie zagen alpenkauwtjes en een groep sneeuwvinken, je hoorde een raaf; Ruben vond een plasje waar libellen gezocht konden worden. Er waren nieuwe soorten planten om te bekijken en te fotograferen.
Uitzicht op de Rhônegletsjer - foto: Bart Vastenhouw
Het weer was goed, half bewolkt, genoeg zon voor de fotograaf en niet zo veel dat je van de helling schroeit.
Na een kort klimmetje kom je op een bijna horizontaal pad met vlak voor het zicht op de gletsjer nog een klimmetje. Mooie flora, dreigend onweer stuurde ons wat sneller weer de berg af en om 16.00 uur waren we voldaan terug op de camping.
Tineke
2.11 Donderdag 23 juli
2.11.1 Schwalbenschwanz
Rups koninginnepage - foto: Toine Rommers Over het onvolprezen mooie
pad ben ik aan de rechterkant van de Binna naar Binn ge- lopen. Vandaar richting Hei- ligkreuz en weer terug. Die richting was ik al meer uit ge- weest, maar als je hier tien keer hetzelfde pad loopt zie je de tiende keer toch weer wat anders. De rups van de Ko- ninginnepage had ik trouwens langs dit pad al eerder gezien.
Hij zat echter zo smakelijk van een Laserpitium blaadje te eten dat ik er weer maar een paar beeldjes aan waagde.
Een ouder echtpaar bleef even staan. Ze voelden zich blijk- baar niet bedreigd vanwege het feit dat mijn pet achter- stevoren stond. Bij flitsfoto’s moet ik dat doen omdat an- ders de klep van mijn pet voor
de flitser komt. Het echtpaar kende de rups wel. Hij zat ook bij hen in de tuin. Niet dezelfde nam ik aan!
Ze noemden hem ‘Schwalbenschwanz’ . Gezien het model van de vlinder kon ik daar wel inkomen. Ik vroeg me meteen af waar de naam Koninginnepage vandaan komt.
De wandeling sleepte zich voort. (in de goeie zin van het woord). Ik passeerde het terras van Hotel Ofenhorn in Binn waar ik met Nel, Adrie, Gerard en Harry, onder de schaduwrijke Essen, heerlijke thee heb gedronken.
Bij de tweede brug in Binn zat een Waterspreeuw op een groot rotsblok zijn veren te poetsen. Hij zat er prachtig met de stroomversnellingen om hem heen. De 300 mm telelens schoot tekort om hem vol in beeld te krijgen. Misschien dat het nog iets wordt met uitvergroten.
Vervolgens ben ik naar het witte kerkje geklommen. De voordeur was niet op slot. Een paar foto’s ge- maakt van het interieur. Ook wat in het offerblok gestopt zodat het kerkbestuur zich de komende jaren geen zorgen hoeft te maken.
Nu ik toch op de religieuze toer was besloot ik nog een eindje door te lopen richting Heiligkreuz. Naast het stuwmeertje achter Binn was de ingang zichtbaar van de 1875 meter lange, water doorlatende, mollenpijp die je nodig hebt om met de auto het dal uit te komen. Zo van op afstand kon er nog geen Dinky toy doorheen.
Langs het pad richting Heiligkreuz stonden een paar prachtige Bremrapen vlak naast elkaar. Wat de waard- plant was kon ik niet zo goed zien. Ze leken het meest op de Centauriebremraap. De Boshengel zag er toch duidelijk anders uit dan de bij ons bekende Hengel. Kleine, paarsgewijs staande bloempjes met een roze gevlekte onderlip en een soort wollige bovenlip.
Toine
2.11.2 Sieben Seeënwanderung (22)
Van de grote groep die de 7 merenwandeling wilde maken, waren er om half tien nog maar 2 over. Waar- schijnlijk was de wolkenlucht iets te dreigend?!
Met de auto naar Bellwald; weer een smalle weg met allemaal mooie bochten. In een berm in Bellwald stond de leukste vondst van de dag te bloeien: Alpentijloos, het kleine broertje van de herfsttijloos.
Met de stoeltjeslift naar Flesche, op 2064m. en daar begonnen aan de wandeling. Tegen de aanbevolen richting in omdat we liever klimmen dan dalen. Dat betekende uiteindelijk wel 700m. stijgen en maar 300m.
dalen.
Omringd door de bewolking, met soms een blik op het Rhônedal, een kleine 1000m. lager, over het ‘Pano- ramapad’ heel geleidelijk omhoog. De vegetatie viel wat tegen en bestond hoofdzakelijk uit heidesoorten:
blauwe- en rode bosbes, struikheide, veel rijsbes en daarnaast alpenjeneverbes.
Om 12 uur kwamen we bij een groot meer aan; de Spilsee, op 2400m. Om de Honeggerhorn te bereiken moest toen nog een flink eind worden gelopen. Tot hier was de bewegwijzering zeer goed, maar na de Spilsee ontbraken de gele wegwijzers. Om 3u. waren we op de Honeggerhorn, op 2750m. Het weer was ondertussen veranderd, de bewolking bijna verdwenen en er was een prachtig uitzicht op de besneeuwde bergen rondom.
De terugweg naar Furggulti, waar het liftstation staat, was veel rotsachtiger dan de heenweg en minder dui- delijk aangegeven. En hoe laat vertrok nu de laatste lift; was dat niet om 5 uur?! Kortom, de stress sloeg een klein beetje toe. We hadden nauwelijks nog tijd om de prachtige schapen die er rondliepen, met zwarte koppen en zwarte pootjes (net of ze sokken droegen), te bewonderen. Uiteindelijk bereikten we om 10 minu- ten voor 5 het liftstation. Toen we beneden aankwamen werd de lift gelijk stilgezet: we waren echt de laatsten.
Voor deze wandeling van 8 km. staat 3 uur aangegeven; we hebben er 6,5 uur over gedaan en nauwe- lijks stilgezeten. Misschien is het toch verstandiger de route andersom te lopen.... Maar het was wel een van de mooiste wandelingen van deze vakantie en zonder een druppel regen.
Ingrid en Jan
2.11.3 Am Wasen via Trusera naar Mühlebach (23)
Bij het begin van de wandeling lag het (Rhône)dal onder de parkeerplaats verscholen onder een dikke wolken- laag. Daardoor was het onwezenlijk stil. Maar al snel trokken de wolken op en kwamen de geluiden uit het dal weer omhoog. Het is een ontspannen wandeling langs de waterleiding door bos. Al snel een behoorlijk donkere eekhoorn gezien. En in de waterleiding op veel plaatsen dode regenwormen.
Koffiepauze langs ’t pad gehouden maar als we 100 meter verder waren gelopen hadden we op een uitste- kende bank kunnen zitten. Na een steile afdaling en een klein omweggetje in Mühlebach omdat de weide niet belopen mocht worden, de hangbrug over de Rhône overgestoken.
Aan de overkant boven het station van Fürgangen een mooie lunchplek op de helling gezocht en gevonden in een stuk tuin bij een huis. De eigenaresse bood ons zelfs stoelen aan!
Daarna de terugweg aanvaard, eerst weer de hangbrug over en vervolgens via de Dorfrundgang Ernen langs een heuvel waar vroeger de misdadigers werden gehangen en een kruidenleerpad.
Ondanks dat we een klein groepje hadden (4 personen) wisten we ons toch te splitsen: Ruben en Hans volgden de flink dalende route via Niederernen en terug naar Am Wasen. Jennie en Harry wilden op hoogte blijven en zijn in Aragon (illegaal) door een afrastering heengegaan en een steile alm beklommen en kwamen via de stal van 2 vriendelijke paarden op de weg uit. Het laatste stukje naar de parkeerplaats over de weg gelopen waar Ruben en Hans al een half uur zaten te wachten.
Moraal van het verhaal: gewoon de route blijven volgen!
Jennie
2.11.4 Marmotten langs de Binna
Alpenmarmot - foto: Bart Vastenhouw
Omdat ik deze vakantie nog geen marmotten had gezien en dat toch graag wilde, ben ik deze middag de helling opgeklommen aan de overkant van de Binna en ben daar een paar uur in de schaduw van een dennen- boom gaan zitten kijken naar de activiteiten van de marmotten op de hellling. De helling zat vol grote kuilen en gaten, dus er moest zeker wel iets zitten. Ook vanaf de camping was ’s ochtends het gefluit aan de overkant van het dal ook al goed te horen. Tijdens een paar uurtjes posten hebben vier marmotten zich mooi laten zien en ongeveer zes andere marmotten zich laten horen door middel van een schel gefluit. Het foerageren van de marmotten was mooi door de verrekijker te volgen. Tussen het eten van diverse plantensoorten door werd de omgeving scherp in de gaten gehouden. Bij het naderen van wandelaars verdwenen de marmotten in de hoge vegetatie of in een van de vele holen op de helling.
Bart
2.12 Vrijdag 24 juli
2.12.1 Simplonpas (26)
Met auto naar Simplon-pas: 55 km, 1 uur en 15 minuten.
10.30 gaan lopen = struinen, het padennetwerk is onoverzichtelijk; als vanzelf komen we op de Rundweg en bij de Hopschensee, via heuvels begroeid met ‘alle’ vacciniumsoorten, struik- en kraaiheide (vaak door elkaar heen). Daar tussen veentjes met veenpluis en allerlei zeggen. Bij het meer wordt de liefde geconsumeerd. Wij houden even afstand maar laten ons niet weerhouden. Overigens weinig wandelaars vandaag; in het weekend kan het druk zijn! Er wordt wat gezwommen in het meer. Wij vinden er een bijzondere Egelskopsoort.
Verder vandaag: 3 soorten wolfsklauw en leuke varens waaronder peterselievaren . Véél, helaas uitgebloeide, primula hirsuta. De grote schermen van Bupleurum staan er fraai bij. Weinig afstand gemaakt, veel planten gezien.
2.13 Vrijdag 25 juli
2.13.1 Rondwandeling Natischerberg (28)
Zeer afwisselende, eerste steeds stijgende route tussen oude huizen en boerenbedrijfjes door, langs rotswan- den, droge hellingen en rotsen en dan weer koel tussen bomen waar het soms tamelijk vochtig was.
Veel waterkanaaltjes, een watermolentje, een “muilezeldrinkplaats” uitgehold in de rotsen met toevoer d.m.v.
uitgeholde boomstammen. Veel bomen en planten die we twee weken lang niet (vaak) gezien hebben, enkele leuke varens, een nieuwe vlinder (boswachter).
Ruud Kuipers
3 Limericks, sonnetten en andere dichtkunst
Limericks
Kamperen, ik zal er geen doekjes om winden, is jezelf met de natuur verbinden,
maar ik kan zo nu en dan
nog geen appel in mijn rugzak vinden.
Zwitserland, wat een prachtig land, hoog en laag naar ieder zijn tand, en is er wat leed
omdat je de weg niet meer weet dan neemt Marieke je bij de hand.
Ik weet niet of ik dit al heb gemeld, dat geval met Gerard Harteveld.
In zijn venusschoen
zagen de kinderen geen bloem,
maar een “badeendje” werd vastgesteld.
“Kijk” zei het Dambordje, een vlotte,
“het is eigenlijk van de zotte, een zware last die ik draag en ik zeg het niet graag,
ik zie minder dambordjes dan Lotte”
De excursies verlopen veilig en wel zonder al te veel kommer en kwel.
Men komt efficiënt en vlug met mooie waarnemingen terug, maar ook met de thermosfles van Nel.
Op de hangbrug die daar hing te pronken liep ik in diep gepeins verzonken,
want het voelde in ene keer als de dagen van weleer
toen ik tien biertjes had gedronken.
Toine Rommers
Roodkapje
Zeg Roodkapje waar vlieg je hene Zo alleen, zo alleen
Zeg Roodkapje waar vlieg je hene Zo alleen
Ik ga naar de Grote Stadsreus Maar niet heus, maar niet heus Wil alleen maar voor mijn wasje Een Witte Reus
Pas maar op voor de Wilde Ruben Vliegensvlug voor je ‘t weet Heeft hij jou al in zijn netje En je pootjes beet
Ik ben niet bang voor de Wilde Ruben Grote jongen met zijn net
Want dan roep ik de fophommel En die bijt hem in z‘n vet.
Ingrid Andeweg en Jan Cevat
Het Binntallied (op de melodie van “Gregor”) In het mooie Binntal waren dertig bloemenzoekers Vogelaars en vlinderaars en zweefvliegonderzoekers Allemaal deskundig op hun eigen eigenwijze klein terrein Brengen zij de boel op naam, maar ‘t liefst in ‘t Latijn Leeftijd is er geen dilemma, zeven of haast tachtig Klimt er jong en oud elkaar na, stevig en daadkrachtig
Kinderen zijn hinderen zei onze vader Cats, maar daar klopt niets van Iedereen mocht willen dat ie zulke schatten had
Joost de slimme kikkervinder, Hannah net geen kind meer Is heel goed in sfeerverslagen, hoeft niets meer te vragen En Marieke dartelt als een vlinder overal maar tussendoor Met haar knietje in ‘t verband, maar ja dat geeft niet hoor Lotte kan je niet bedotten, zij is reuze slim
Nu nog jong, maart ‘t wordt een vlotte schoonheidskoningin En dan is er Ruud, altijd bedachtzaam, met de klimgeit saam bedenkt hij elke dag drie mooie routes, dankzij één banaan Wat is de moraal van dit verhaal, dat ga je horen
Niemand wist het van tevoren, maar de Duitse gentiaan
Die heeft slipjes smal en breed, een sterk vernauwde schede, ruwe aartjes, vijf kroonblaadjes met veel gaatjes, ‘t is maar dat je ’t weet
Ingrid Andeweg en Jan Cevat
Bedanklied voor het kampbestuur Binntal 2015 (Op de wijs van “Durp”, van Ivo de Wijs)
Wij zijn op het kamp in‘t dal van de Binne Het is hier zo mooi, er is veel te zien en Er zijn ook vier mannen die lof verdienen Ik heb het natuurlijk nu over ‘t bestuur De voorzitter, Rudolf, die houdt van vlinders Hij is ook de opa van die drie kinders Hij leidt onze choc vakkundig want immers Dat is een gezellig en aangenaam uur En Harry, admin, gaat over de franken Hem willen wij ook bijzonder bedanken Hij heeft ons voorzien van koeken en dranken En regelt de choc hier vol verve en vuur Die Ruud en die Gert, die zijn met hun tweeën Zij brengen ons steeds op goede ideeën
Excursies omhoog, of juist naar beneeën Ze regelen daaglijks een nieuw avontuur Dus, mannen, ik spreek nu namens ons allen Het is qua bestuur ons prima bevallen We laten nog eens de loftrompet schallen:
Bedankt voor het wijs en deskundig bestuur!
Adri
4 Waarnemingen
4.1 Vlinders, door Frans Roozen, Toine Rommers, Annie van Dijk, Carla Kuit, Bart Vastenhouw, Ruud Kuipers, e.a.
4.1.1 Dagvlinders
Diverse blauwtjes en parelmoervlinders langs de Binna - foto: Bart Vastenhouw
Vlinders behoren tot de Lepidoptera en er bestaan ongeveer 200.000 soorten waarvan ca. 20.000 dagvlinders.
Getalsmatig staan ze op de tweede plaats, want van de kevers (Coleoptera) bestaan meer dan 300.000 soorten.
Dus misschien hadden we wel meer kevers moeten zien dan vlinders! Op het Binntal kamp hebben we in totaal 68 soorten dagvlinders gezien (red).
Die naam ‘lepidoptera’ is eigenlijk goed gekozen. ‘Lepi’ komt van het Griekse ‘lepis’ en betekent schub. En
‘pteron’ betekent ‘vleugel’. Dus lepidoptera kun je vertalen als ‘schubvleugeligen’ .
Vlinderaars zijn over het algemeen geen luieriken! Zeker op warme dagen en dat waren bijna alle kamp- dagen, fladdert er van alles om je heen. Om dat allemaal op naam te brengen en te fotograferen moet je aan het werk! Bovendien hebben vlinders, hoe mooi ze ook zijn, maar weinig tijd om te poseren. Het seizoen in de bergen is immers maar kort. Overigens hebben veel vlinders in de bergen geraffineerde overlevingstechnieken ontwikkeld. Er zijn bijvoorbeeld soorten die hun biologische cyclus hebben aangepast aan het kortere seizoen.
Veel vlinders moeten zich tot 30°C opwarmen voor ze kunnen gaan vliegen. Erebia’s zijn dan in het voordeel met hun donkerbruine kleuren. Je ziet ze soms met uitgespreide vleugels gebruik maken van de ochtendzon.
Een rechtgeaarde KNNV ’er begint zonder dralen met het op naam brengen van Blauwtjes, Parelmoer- vlinders, Erebia’s, enz. Natuurlijk zijn sommige vlinders, net als sommige mensen, wat gemakkelijker in de omgang. Marieke ‘plukte’ zomaar een Sint Jansvlinder van een bloem die vervolgens op haar hand bleef zitten. Zelf heb ik een Erebia gestreeld. Probeer dat maar eens bij een Apollo!
Aan de hand van het boek “Schmetterlinge der Alpen” (Ferretti 2012) heb ik in de vlinderlijst naar de zeldzaamheden gekeken. Dat bleken er 6 te zijn.
• Erebia nivalis (Alpenglanserebia) komt voor in de Berner Alpen, In de grensregio Oostenrijk-Italië en in de Zuid Tiroler Alpen.
• Erebia sudetica (Gewone Zijde-Erebia) kent maar 2 geïsoleerd liggende arealen. Berner Oberland en Savoyer Alpen (Frankrijk)
• Hipparchia fagi (Grote Boswachter), Hipparchia genava (Zwitserse Boswachter) en Hipparchia alcyone (Kleine Boswachter) zijn drie soorten die alleen door organisch onderzoek van elkaar zijn te onderschei- den.
• Melitaea asteria (Dwergparelmoervlinder) komt alleen in Graubunden en Zuid Tirol voor.
• Polyommatus damon (Witstreepblauwtje) staat in genoemd boek als zeldzaam aangegeven, maar er wordt bij gezegd dat ze lokaal en soms vaak voorkomen. Bijvoorbeeld als er blauwtjeszwermen optreden.
• Boloria paphia (Zilveren Maan) wordt in het boek genoemd als Boloria selene (trouwens ook in het boek ‘Dagvlinders van Europa’ (Lafranchis 2007)
Toine
Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Waarnemingen
Dikkopjes Hesperiidae
Aardbeivlinder Pyrgus malvae Binntal
Zwartsprietdikkopje Thymelicus lineola Binntal, Natischerberg
Groot dikkopje Ochlodes sylvanus Binntal, Heiligkreuz, Natischerberg, Rotten Kalkgraslanddikkopje Spialia sertorius Binntal, Heiligkreuz
Groot spikkeldikkopje Pyrgus alveus Binntal
Grote pages Papilionidae
Apollovlinder Parnassius apollo Algemeen onder de boomgrens Zwarte apollovlinder Parnassius mnemosyne Binntal
Koningspage Iphiclides podalirius Binntal, Lengtal, Heiligkreuz
Koninginnenpage Papilio machaon Alpe Frid, Binntal, Heiligkreuz, Lengtal, Twingi-Schlucht
Witjes Pieridae
Boswitje Leptidea sinapis Algemeen onder de boomgrens
Oranje luzernevlinder Colias croceus Natischerberg
Zuidelijke luzernevlinder Colias alfacariensis Alpe Frid, Binntal, Lengtal, Heiligkreuz, Twingi-Schlucht Bergluzernevlinder Colias phicomone Natischerberg
Veengeeltje Colias palaeno Binntal
Citroenvlinder Gonepteryx rhamni Binntal, Lengtal
Groot geaderd witje Aporia crataegi Binntal
Groot koolwitje Pieris brassicae Binntal, Heiligkreuz, Rotten
Klein koolwitje Pieris rapae Twingi-Schlucht
Blauwtjes Lycaenidae
Morgenrood Lycaena virgaureae Algemeen onder de boomgrens
Violette vuurvlinder Lycaena alciphron Binntal, Lengtal
Heideblauwtje Plebejus argus Binntal
Vals heideblauwtje Plebejus idas Binntal, Heiligkreuz
Alpenblauwtje Plebejus orbitulus Binntal
Bruin blauwtje Aricia agestis Binntal
Klaverblauwtje Cyaniris semiargus Alpe Frid
Icarusblauwtje Polyommatus icarus Binntal
Bleek blauwtje Polyommatus coridon Alpe Frid, Binntal, Heiligkreuz, Rotten Witstreepblauwtje Polyommatus damon Binntall
Adonisblauwtje Polyommatus bellargus Binntal, Lengtal, Twingi-Schlucht
Aurelia’s Nymphalidae
Zandoogjes Satyrinae
Rotsvlinder Lasiommata maera Binntal, Heiligkreuz, Riederalp Alpenhooibeestje Coenonympha gardetta Binntal, Heiligkreuz, Lengtal
Hooibeestje Coenonympha pamphilus Natischerberg
Bruin zandoogje Maniola jurtina Alpe Frid, Binntal, Natischerberg
Zomererebia Erebia aethiops Lengtal
Kleine bergerebia Erebia melampus Heiligkreuz
Marmererebia Erebia montana Binntal, Lengtal
Zwitserse glanserebia Erebia tyndaris Nufenenpas, Riederalp
Alpenbergerebia Erebia eriphyle Binntal
Bont-oogerebia Erebia oeme Heiligkreuz
Karpatenbergerebia Erebia gorge Heiligkreuz
Gewone zijde-erebia Erebia sudetica Heiligkreuz
Amandeloogerebia Erebia alberganus Heiligkreuz
Dambordje Melanargia galathea Algemeen onder de boomgrens
Grote boswachter Hipparchia fagi Twingi-Schlucht
Zwitserse boswachter Hipparchia genava Natischerberg
Schoenlappers Apaturinae
Atalanta Vanessa atalanta Algemeen onder de boomgrens
Distelvlinder Vanessa cardui Lengtal
Kleine vos Aglais urticae Alpe Frid, Binntal, Riederalp
Gehakkelde aurelia Polygonia c-album Binntal, Heiligkreuz Parelmoervlinders Nymphalinae
Moerasparelmoervlinder Euphydryas aurinia Binntal Witbonte parelmoervlinder Euphydryas cynthia Nufenenpas Tweekleurige parelmoervlin-
der
Melitaea didyma Binntal
Knoopkruidparelmoervlinder Melitaea phoebe Binntal Veldparelmoervlinder Melitaea cinxia Binntal Bosparelmoervlinder Melitaea athalia Binntal
Dwergparelmoervlinder Melitaea asteria Binntal, Heiligkreuz
Keizersmantel Argynnis paphia Alpe Frid, Binntal
Grote parelmoervlinder Argynnis aglaja Binntal, Heiligkreuz, Lengtal, Twingi-Schlucht Bosrandparelmoervlinder Argynnis adippe Lengtal, Twingi-Schlucht
Duinparelmoervlinder Argynnis niobe Binntal, Lengtal Kleine parelmoervlinder Issoria lathonia Twingi-Schlucht
Zilveren maan Boloria paphia Binntal
Paarse parelmoervlinder Boloria dia Heiligkreuz Purperstreep parelmoervlin-
der
Brenthis ino Binntal
Woudparelmoervlinder Melitaea diamina Binntal Braamparelmoervlinder Brenthis daphne Natischerberg Titania’s parelmoervlinder Boloria titania Binntall
* zeldzaam
4.1.2 Nachtvlinders
Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Waarnemingen
Wolfsmelkuil Acronicta euphorbiae Binntal
Metaalvlinder Adscita statices Binntal
Brandnetelmot Antophila fabriciana Binntal
Erwtenuil (rups) Ceramica pisi Binntal
Smaragdgroene Zomervlinder Chlorissa viridata Binntal Helmkruidvlinder (rups) Cucullia scrophulariae Binntal Glasvleugelpijlstaart Hemaris fuciformis Binntal
Kolibrievlinder Macroglossum stellatarum Binn
Blauwrandspanner Plemyrea rubiginata Binntal
Sint Jansvlinder Zygaena filipendulae Binntal
4.2 Vogels, door Hans van As en Jennie Schouten
Notenkraker (Nucifraga caryocatactes) - foto: Bart Vastenhouw
De biodiversiteit van het Binntal zelf is beperkt. Grotendeels hangt dat samen met het feit dat het dal op ca. 1500 meter hoogte ligt. En zoals wellicht bekend neemt in het algemeen biodiversiteit met de hoogte af.
Reden is het beperkte aantal biotopen. Overigens zijn ook de aantallen per soort op hoogte kleiner dan op zeeniveau. Voor dieren heeft dat vooral te maken met een beperkter voedselaanbod.
Het aantal waargenomen soorten vogels per excursie wordt naast de aanwezige kennis bij de excursiedeelne- mers dus ook door het bovenstaande beïnvloed. Het totale aantal van rond 70 verschillende soorten geldt niet alleen voor het Binntal maar ook voor een aansluitend deel van het Rhônedal.
Opmerkelijk is het voorkomen van de huismus (Passer domesticus) in het Binntal. De ringmus, bij uit- stek bewoner van landelijke gebieden, is ondanks wat de naam doet vermoeden (Passer montanus) nergens te bekennen. Lager, in het Rhônedal bleek die wel voor te komen.
Bijzondere waarnemingen en spectaculaire soorten waargenomen tijdens de excursies zijn o.a. :
• Steenarend, vaak waargenomen maar het blijft een imposante vogel
• Zwarte wouw, grijskopspecht en roodmus tijdens 1 excursie in het Rhônedal tussen Niederwald en Blitzingen
• Kokmeeuw, 1 x een juveniel exemplaar bij het stuwmeer van Heiligkreuz
• Rotszwaluw, alom aanwezig, waarvan vele nesten met jongen konden worden gespot
• Waterspreeuw: in welke beek kwam hij niet voor!
• Braamsluiper, boven de boomgrens op 1800 meter in een struikje aan de Halsersee
• Notenkraker, waarvan we ook het gedrag goed konden waarnemen (o.a. bij de Riederalp/ Aletschglet- sjer).
Soorten die wel zijn waargenomen tijdens een groepsexcursie maar abusievelijk niet genoteerd op het groene formulier, die bij privé- en eenmansexcursies zijn waargenomen dan wel op het kampeerterrein en niet op de lijst staan zijn o.a. Hazelhoen, Europese kanarie, Houtduif en Gierzwaluw (totaal 4 soorten).
Zwarte roodstaart - foto: Tineke Schwab
Naam Wetenschappelijke naam Waarnemingen
Steenarend Aquila chrysaetos Binntal, Saflischmatta, Am Wasen, Nüfenenpas, Simplonpas
Zwarte wouw Milvus migrans Niederwald
Buizerd Buteo buteo Heiligkreuz, Twingi-Schlucht, Saflischmatta, Am Wasen, Nieder- wald, Alpe Frid, Naters
Wespendief Pernis apivorus Binntal, Twingi-Schlucht, Niederwald, Alpe Frid
Havik Accipiter gentilis Alpe Frid, Naters
Sperwer Accipiter nisus Lengtal, Saflischmatta, Niederwald, Alpe Frid Torenvalk Falco tinninculus Rhônegletsjer, Naters
Kokmeeuw Chroicocephalus ridibundus Heiligkreuz
Zilvermeeuw Larus argentatus Rhônedal
Houtduif Columba palumbus Binntal, Am Wasen, Niederwald
Gierzwaluw Apus apus Binntal, Mühlebach, Aletschwald, Niederwald, Alpe Frid, Trus- era, Naters, Rhônedal
Zwarte specht Dryocopus martius Binntal, Trusera
Groene specht Picus veridis Binntal, Niederwald, Alpe Frid, Trusera, Naters
Grijskopspecht Picus canus Niederwald
Grote bonte specht Dendrocopus major Riederalp, Halsersee, Saflischmatta, Alpe Frid, Trusera
Veldleeuwerik Alauda arvensis Rhônedal
Rotszwaluw Ptyonoprogne rupestris Binntal, Lengenbach, Heiligkreuz, Halsersee, Twingi-Schlucht, Saflischmatta, Am Wasen, Niederwald, Rhônedal, Trusera, Na- ters
Boerenzwaluw Hirundo rustica Niederwald, Trusera
Huiszwaluw Delichon urbicum Am Wasen, Aletschwald, Niederwald, Rhônedal Waterpieper Anthus spinoletta Nüfenenpas, Binntalhütte, Rhônegletsjer Boompieper Anthus trivialis Heiligkreuz, Saflischmatta
Grote gele kwikstaart Motacilla cinerea Binntal, Lengenbach, Heiligkreuz, Halsersee, Mässersee, Am Wa- sen, Niederwald, Nüfenenpas, Trusera, Naters
Witte kwikstaart Motacilla alba Binntal, Lengtal, Lengenbach, Heiligkreuz, Saflischmatta, Hal- sersee, Twingi-Schlucht, Am Wasen, Niederwald, Naters Waterspreeuw Cinclus cinclus Binntal, Lengtal, Lengenbach, Saflischmatta, Halsersee, Nieder-
wald
Heggenmus Prunella modularis Lengenbach, Heiligkreuz, Halsersee, Saflischmatta, Mässersee, Aletschwald
Alpenheggenmus Prunella collaris Nüfenenpas, Rhônegletsjer
Roodborst Erithacus rubecula Lengenbach, Halsersee, Twingi-Schlucht, Saflischmatta, Nieder- wald, Alpe Frid, Trusera, Naters
Zwarte roodstaart Phoenicurus ochruros Heiligkreuz, Halsersee, Twingi-Schlucht, Saflischmatta, Mässer- see, Am Wasen, Aletschwald, Mühlebach, Niederwald, Nüfenen- pas, Alpe Frid, Binntalhütte, Rhônegletsjer, Trusera
Tapuit Oenanthe oenanthe Rhônegletsjer
Paapje Saxicola rubetra Binntal, Am Wasen
Roodborsttapuit Saxicola rubicola Niederwald
Zanglijster Turdus philomelos Lengenbach, Heiligkreuz, Halsersee, Saflischmatta
Grote lijster Turdus viscivorus Binntal, Heiligkreuz, Saflischmatta, Aletschwald, Alpe Frid, Trusera
Kramsvogel Turdus pilaris Rhônedal, Niederwald
Merel Turdus merula Binntal, Lengenbach, Heiligkreuz, Halsersee, Twingi-Schlucht, Saflischmatta, Am Wasen, Aletschwald, Niederwald, Trusera, Naters
Rode rotslijster Monticola saxatilis Rhônegletsjer
Tuinfluiter Sylvia borin Binntal, Lengenbach, Halsersee, Saflischmatta, Mühlebach, Am Wasen, Niederwald, Nüfenenpas, Trusera
Zwartkop Sylvia atricapilla Binntal, Lengenbach, Heiligkreuz, Twingi-Schlucht, Saflisch- matta, Am Wasen, Aletchwald, Niederwald, Nüfenenpas, Alpe Frid, Trusera, Naters
Braamsluiper Sylvia curruca Halsersee
Bergfluiter Phylloscopus bonelli Lengtal, Halsersee, Twingi-Schlucht, Am Wasen, Alpe Frid, Trus- era
Tjiftjaf Phylloscopus collybita Binntal, Lengenbach, Saflischmatta, Mässersee
Goudhaantje Regulus regulus Heiligkreuz, Halsersee, Saflischmatta, Am Wasen, Aletschwald, Alpe Frid, Trusera
Vuurgoudhaantje Regulus ignicapilla Saflischmatta
Winterkoning Troglodytes troglodytes Binntal, Lengenbach, Heiligkreuz, Twingi-Schlucht, Saflisch- matta, Am Wasen, Aletschwald, Niederwald, Alpe Frid, Binn- talhütte, Trusera, Naters
Koolmees Parus major Binntal, Heiligkreuz, Halsersee, Twingi-Schlucht, Saflischmatta, Am Wasen, Aletschwald, Niederwald, Naters
Zwarte mees Periparus ater Binntal, Lengenbach, Twingi-Schlucht, Saflischmatta, Am Wa- sen, Aletschwald, Niederwald, Alpe Frid
Pimpelmees Cyanistes caeruleus Saflischmatta, Niederwald, Naters
Kuifmees Lophophanes cristatus Binntal, Heiligkreuz, Halsersee, Saflischmatta, Twingi-Schlucht, Am Wasen, Niederwald, Alpe Frid, Trusera, Naters
Glanskop Poecile palustris Twingi-Schlucht
Matkop Poecile montanus Heiligkreuz, Halsersee, Twingi-Schlucht, Saflischmatta, Am Wa- sen, Niederwald, Alpe Frid, Trusera, Naters
Staartmees Aegithalos caudatus Niederwald, Naters
Boomklever Sitta europaea Saflischmatta, Riederalp, Aletschwald, Alpe Frid, Trusera, Na- ters
Boomkruiper Certhia brachydactyla Binntal, Heiligkreuz, Saflischmatta Grauwe klauwier Lanius collurio Binntal, Am Wasen, Rhônedal
Gaai Garrulus glandarius Binntal, Lengenbach, Heiligkreuz, Halsersee, Twingi-Schlucht, Saflischmatta, Mässersee, Am Wasen, Mühlebach, Niederwald, Alpe Frid, Trusera, Naters
Ekster Pica pica Riederalp, Aletschwald, Niederwald, Naters
Notenkraker Nucifraga caryocatactes Binntal, Lengenbach, Saflischmatta, Riederalp, Aletschwald, Nie- derwald, Naters
Alpenkauw Pyrrhocorax graculus Halsersee, Lengtal, Saflischmatta, Nüfenenpas, Binntalhütte, Rhônegletsjer
Zwarte kraai Corvus corone Niederwald, Trusera, Rhônedal
Raaf Corvus corax Lengtal, Halsersee, Twingi-Schlucht, Am Wasen, Aletschwald, Niederwald, Alpe Frid, Rhônegletsjer, Simplonpas, Trusera, Na- ters
Huismus Passer domesticus Heiligkreuz, Mühlebach, Am Wasen, Aletschwald, Nüfenenpas, Trusera, Naters
Ringmus Passer montanus Naters
Sneeuwvink Montifringilla nivalis Binntalhütte, Rhônegletsjer
Vink Fringilla coelebs Binntal, Lengenbach, Heiligkreuz, Halsersee, Twingi-Schlucht, Saflischmatta, Mässersee, Mühlebach, Am Wasen, Aletschwald, Niederwald, Nüfenenpas, Binntalhütte, Trusera
Kneu Carduelis cannabinna Binntal, Heiligkreuz, Am Wasen, Rhônegletsjer
Barmsijs Carduelis flammea Binntalhütte
Putter Carduelis carduelis Am Wasen, Aletschwald, Trusera
Sijs Carduelis spinus Heiligkreuz, Saflischmatta, Aletschwald, Niederwald Goudvink Pyrrhula pyrrhula Binntal, Halsersee, Aletschwald, Trusera, Naters
Kruisbek Loxia curvirostra Binntal, Am Wasen
Roodmus Carpodacus erythrinus Niederwald
Geelgors Emberiza citrinella Binntal, Twingi-Schlucht, Aletschwald, Niederwald, Alpe Frid, Trusera
Grijze gors Emberiza cia Halsersee
4.3 Zoogdieren, door Bart Vastenhouw
Gems met jong (Rupicapra rupicapra) - foto: Bart Vastenhouw
Tijdens het kamp zijn er acht soorten zoogdieren waargenomen. Op camping Giessen, op het veld tussen de tenten werden vaak veldmuizen gezien, die vooral in de namiddag en avond actief werden en van vlakbij konden worden bekeken.
Op de camping in de avond werd bij de bosrand langs de Binna minstens een keer een jagende dwergvleermuis waargenomen. Bij gebrek aan batdetectors is deze zichtwaarneming op naam gebracht als Pipistrellus sp.
Gewone bospitsmuis werd op diverse plaatsen gevonden als verkeersslachtoffer.
Op een van de wandelingen op de Riederalp werden twee gemzen gezien, een geit met een jong van dit jaar.
Op een excursie van Jan en Ingrid naar de Rhônegletsjer werden twee steenbokken gezien.
’s Avonds werd tijdens de choc vanaf de camping Giessen een ree gezien op de helling boven het gehucht Giesse. De ree liep de helling vanaf de Binna omhoog en verdween in de bosrand.
Door diverse excursies werden her en der in het Binntal eekhoorns gezien.
Aan de andere kant van de Binna, op een helling tegenover de camping, ligt een akker met daarin zeer veel grote gaten. Op deze plek werden regelmatig marmotten gezien en gehoord. Tijdens een middagje tellen werden er door middel van zicht- en geluidswaarnemingen naar schatting tien exemplaren waargenomen.
Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Waarnemingen
Gewone Bosspitsmuis Sorex araneus Heiligkreuz, Twingi-Schlucht Dwergvleermuis spec. Pipistrellus spec. Camping Giesssen
Gems Rupicapra rupicapra Riederalp
Alpensteenbok Capra ibex Rhônegletsjer
Ree Capreolus capreolus Giesse, Binntal
Rode Eekhoorn Sciurus vulgaris Binntal
Alpenmarmot Marmota marmota Binntal
Veldmuis Microtus arvalis Camping Giessen
