• No results found

26 juli - 9 augustus 2009 Noord-Jutland KNNV-kamp

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "26 juli - 9 augustus 2009 Noord-Jutland KNNV-kamp"

Copied!
44
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

KNNV-kamp

Noord-Jutland

26 juli - 9 augustus 2009

(2)

1. VOORWOORD

Duingebied, kalkrots, natuurreservaten, aardige vissersdorpjes in ………….. Noord-Jutland?!

Dat lazen we in Kampnatura. De AKC kreeg deze zomer 41 KNNV-ers mee naar het noorden van Denemarken.

Terug in Nederland, denkend aan Jutland, zie ik zwermen lieveheersbeestjes zich gedreven naar nergens haasten. (Het strand had trouwens hun voorkeur). Zweefvliegen wilden niet achterblijven en deden aan deze wedstrijd mee. (Onbeslist geëindigd).

Maar ook grotere vertegenwoordigers van de Jutlandse fauna hebben we gespot. Fietsbereikbaar waren vier vogelhutten die spectaculaire waarnemingen mogelijk maakten: visarend, zeearend en kraanvogel.

Scherpoog en luistervink (lusterfink) wisten elke vogel bij zijn naam te noemen.

We zagen krabben en platvis op het strand brengen ter consumptie (wel zelf bakken).

Het zoute duingebied vormde een biotoop waar verschillenden van ons zich haast niet van los konden scheuren. Velen wisten ook het rijpe ooft op zijn waarde te schatten en kwamen met volle zakken terug.

We verbleven op een mooi, afgezonderd terrein van

camping Bjulberg. Een rustige omgeving waar zich weinig vakantiegangers ophielden.

Er is veel waargenomen, genoteerd en gefotografeerd.

Rob van Mook heeft veel van wat we gezien hebben in dit prachtige verslag verwerkt.

Ik hoop dat dit verslag een fijne herinnering zal zijn aan onze vakantie in het noorden van Jutland.

Harry van Haarlem

(voorzitter kamp Noord-Jutland)

(3)

2. INHOUD VERSLAG

1 Voorwoord van de voorzitter 2

2 Inhoud 3

3 Excursie-overzicht 4

4 Deelnemers 5

5 Sfeerverslagen en overige impressies 6

6 Schilderkunst 21

7 Bonte avond 23

8 Krantenartikel Thisted Dagblad 25

9 Geen waterhoen 26

10 Transect 27

11 Knoopmieren 29

12 Waarnemingen vogels 30

13 Waarnemingen planten 32

13b Deense plantenlijst 36

14 Waarnemingen insecten 37

15 Waarnemingen spinnen 40

16 Overige waarnemingen 43

(4)

1 27 juli 2009 Bulbjerg

2 28 juli 2009 Kruipexcursie rondom camping 3 28 juli 2009 Vogelhuttentocht Vejlerne 4 28 juli 2009 Fietstocht cultuur

5 29 juli 2009 Fosdalen

6 29 juli 2009 Wandeling vanaf camping

7 30 juli 2009 Kalkovenmuseum en kalksteengroeve Klimbjerg

8 31 juli 2009 Rondtour strand, bos, heide en meren 9 31 juli 2009 Ulvedybet & Bygholm Vejle

10 1 augustus 2009 Inventarisatie transect Bulbjerg 11 1 augustus 2009 Mors

12 1 augustus 2009 Fietstocht naar Hanstholm en Lild Strand 13 2 augustus 2009 Stenen beschilderen, pannenkoeken bakken,

concert

14 3 augustus 2009 Rondleiding door geologe op de Bulbjerg 15 3 augustus 2009 Vigsø Strand

16 4 augustus 2009 Mors 17 4 augustus 2009 Livø

18 5 augustus 2009 Fietstocht vogelhutten

19 5 augustus 2009 Fietstocht wildreservaat Hanstholm 20 5 augustus 2009 Torup- en Klimstrand

21 6 augustus 2009 Nationalpark Thy 22 6 augustus 2009 Fietstocht Amtoft

23 7 augustus 2009 Laatste excursie rondom de Bulbjerg 24 7 augustus 2009 Gemeenschappelijke maaltijd en bonte

avond

3. EXCURSIEOVERZICHT

(5)

4. KAMPDEELNEMERS

Michel van Adrichem Cheryl van Adrichem Johan Apeldoorn Hans van der Berg Jenny van Dorsten Andri Binsbergen

Dini Binsbergen-Buwalda Jarne Kompier

Vasco van der Boon Aille Erens

Alouette van der Boon Jirome van der Boon

Auke Cuiper

Anneke Cuiper-Pon Anne-Ciska Cuiper Harry van Haarlem

Erna van Haarlem-de Vries Adri Harteveld-Bol

Gerard Harteveld Theo Leussink Els Löhr-Licht Hans Lohr Ellen Luttmer Ruud Lutmer

Rob van Mook Marloes Lagcher Jan Cees Nauta Annie Nauta-van Dijk Ine Nijmeijer

Kitty van der Boom Aart Noordam Heleen van der Klift Tamin Noordam Frans Roozen Yolanda ten Thije Nico Selderbeek

Jan Westhuis

Corrie Westhuis-Maatkamp Margreet Wouda

Wim van Zuilen Rieke van Zuilen

(6)

5. EXCURSIEVERSLAGEN EN OVERIGE IMPRESSIES

Aankomst op de camping Zondag 26 juli 2009

In de loop van de middag arriveren de meeste deelnemers op camping Bulbjerg in Frøstrup. We hebben de beschikking over een apart grasveld, dat naast de camping ligt en een eigen toegangsweg heeft. Harry, de kampvoorzitter, heeft inmiddels ontdekt dat er maar één stekkerdoos op het veld ligt. Op een of andere manier moeten daar dus de caravans omheen gesitueerd worden. Onze voorzitter breekt zich het hoofd over een adequate indeling, maar de KNNV’ers hebben zo hun eigen ideeën.

Stroomsnoeren worden ‘doorgelust’ en na een paar uur staat iedereen tevreden op zijn/haar eigen verkozen plek. Er staat een grote camper op het veld en de bewoners schrikken wel van de invasie op hun - tot vandaag - zo rustige plekje. Ze schuiven wat op naar de rand, maar als ze horen dat we met 41 deelnemers zijn, en een convotent, besluiten ze hun heil elders te zoeken.

Ook hebben een paar deelnemers nog geprobeerd het grasveld bij hun tent te maaien (we konden een zeis lenen van de campingeigenaar), maar dat was niet zo’n groot succes. De zeis was bot, en niemand kreeg de slag echt te pakken.

Dan de eerste choc van het kamp, met veel bekenden maar ook een aantal nieuwe gezichten. Na een welkom door Harry volgt een speeddate om ook de nieuwe gezichten te leren kennen.

Bulbjerg

Maandag 27 juli 2009

De eerste excursie: natuurlijk met z’n allen naar de Bulbjerg. Het weer liet zich in eerste instantie niet van zijn beste kant zien, maar in de loop van de dag werd het droger.

Om half 10 vertrokken de fietsers, gevolgd door de auto’s, om de 5 kilometer naar de parkeerplaats van de Bulbjerg te overbruggen.

Vandaar ploeteren we door het mulle zand het duin op.

Het stuift hier behoorlijk, want het informatiebord

“Velkommen til Bulbjerg og Lild Strand” moeten we uitgraven.

Over het duinpannetje gingen we het strand op, waar we meteen de drieteenmeeuwen hoorden en zagen, die nestelden op de wand van de Bulbjerg. Op de richels zitten paartjes meeuwen innig te liefkozen, andere kokken voedsel op voor hun piepende jongen en weer andere kijken ons vanaf hun uitkijkpost belangstellend aan.

De afstand is niet groot en ze zijn goed te fotograferen.

Lopend onder de Bulbjerg over het strand werd er gezocht naar fossielen. Er zijn er een paar gevonden.

Het resultaat is beter in de

herfst omdat het dan vaak stormt en er dan weinig toeristen zijn.

Wel liggen er mooie keitjes tussen en terplekke besluit Anneke om een verzameling zwerfstenen in verschillende tinten aan te leggen.

(7)

De stenen die ik aan de zee onttrokken heb zijn in mijn broekzak gedroogd en op lichaamstemperatuur gekomen; de kleuren zijn flets geworden.

Een chocoladebruine steen met ‘witte stukjes’ wekt mijn aandacht. De aanblik van deze steen brengt meer speeksel in mijn mond.

Ik kwam als kind met mijn hoofd net boven het aanrecht uit en zag hoe mijn moeder gesmolten delfiavet, chocoladepoeder, suiker en gebroken biscuitjes mengde. Na stolling ontstond de (toen) bekende arretjescake: moddervette chocoladecake waarmee je overigens, is mijn schatting, goede sier zou maken tijdens onze avondchoc.

Een vriendelijke man die in mijn buurt loopt wijst me op een steen met verschillende bestanddelen.

“Kijk Theo”, zegt hij, “In deze steen zie je glimmer, kwarts en veldspaat. Hij toont me een steen met veel glimmende puntjes.

“Dat is de glimmer van de mica”, voegt hij er aan toe.

Ik zie als jong broekie weer de kolenkachel en de blauwachtige glans van de mica. Achter de kwetsbare dunne glaasjes lagen turven te branden en te gloeien.

Vandaag (12-8) heb ik mijn collectie droge stenen in mijn tuin gegooid.

Een regenfront is in aantocht.

De eerste druppels kleuren de stenen.

Theo

Johan heeft het ook druk, hij propt een grote plastic zak vol

met eigen en andermans vondsten: diverse wieren (blaaswier, knotswier, vingerwier en veterwier, zeesla en Iers mos),

mosdiertjes (harige vliescelpoliep), eierkluit van de wulk, zeeschuim (sepia) en een skelet van een hartegel of zeeklit.

We hebben eerst een poos over het duin gelopen en hebben aan de voet van het duin koffie gedronken. Na de koffiepauze zijn we door de duinen naar de top van de Bulbjerg gelopen.

Een voormalige bunker uit de Tweede Wereldoorlog is ingericht als informatiecentrum. Bovenop het platform heb je een prima uitzicht over duin, strand en zee. Binnen kan je in de vroegere observatiepost door een sleuf naar buiten kijken. In de toegang heeft een boerenzwaluw haar nest, ze is behoorlijk gestrest door alle bezoekers die in en uit lopen. Van het jong steekt een grote gele snavel en een randje punkhaar boven de nestrand uit.

De eerste dag zit erop, tevreden gaan we terug naar de camping, er valt nog van alles te determineren.

Bulbjerg – 1

De eerste maandagochtend (27 juli 2009) is een grote groep aanwezig aan de voet van de Bulbjerg.

Aan mijn voet ligt een warrig stuk scheepstouw in de snoepjeskleuren geel, mintgroen en roze.

We slenteren richting kalkberg. Aan de steile kant heeft een kolonie

drieteenmeeuwen zich genesteld op smalle richeltjes. In een van de nesten zit weer scheepstouw vervlochten en dit loopt door in een oranjekleurige sliert onder het nest.

Volop kiezel en keien; we schuifelen, lopen, bukken, rapen wat op en kijken;

aandacht voor verschillende kleuren en ronde vormen. Er is een grote schakering aan kleuren die loopt van donkerpaars naar rood en roze en gaat over naar lichtgeel en wit.

Ik pak een tiental natte stenen en sorteer ze op kleur en maak een reeks. Er

is snel te zien dat er nog veel kleurvariëteit tussenpast en, verrassend, overal

om me heen te vinden is.

(8)

Kruipexcursie rondom camping Dinsdag 28 juli 2009

De kruipexcursie is om 9 uur met elf personen gestart. Om 14.00 uur kwamen we met vier personen terug. We hebben ongeveer 4

beloond door het zicht op de kraanvogels en de zeearend op veel kortere afstand.

Hut nummer 3 en 4 liggen beiden tussen de Lund Fjord en Han Vejle, daar hoorden we kleine karekieten, baardmannetjes en enkele mensen zagen de roerdomp. De zwarte sterns zaten nog op hun nesten. Voor iedereen was het een geslaagde vogeldag.

Fietstocht cultuur Dinsdag 28 juli 2009

We hebben een fietstocht gemaakt van ca 35 km zuidwaarts langs de westkant van de Lund Fjord.

Onder een echte Deense lucht (blauw, schapenwolken, felle zon) en een stevige wind fietsen we over binnenweggetjes naar de Kærup Holme Skjulet. Een prachtige observatiehut met helaas op dit moment tegenlicht zodat de langsvliegende zwarte sterns en dwergmeeuwen wat lastig te volgen zijn. Vier buizerds duikelen in de lucht en 2 bruine kiekendieven scheren over het riet. Een boerenzwaluw, die zijn nest in de ingang heeft gemaakt, tuurt enigszins ongerust over de rand naar onze invasie. Een tweede hut, de Han Vejle Skjulet, ligt iets verder aan de voormalige kilometer afgelegd.

Na de eerste stop bij een ven (mooie plaats met een kleine slaaphut, wc en kampvuurplaats) hebben 5 mensen een andere route genomen om wat meer kilometers te maken. De anderen zijn al fotograferend en verzamelend verder gestruind. Het was vooral mooi weer voor vlinders;

er werd een groot aantal soorten gevonden.

Vogelhuttentocht Vejlerne Dinsdag 28 juli 2009

Na een natte avondchoc, er passen echt eenenveertig man in een convo van zes meter, begon de tweede excursiedag zonnig, en dat bleef zo de hele dag.

We bezochten met elf man/vrouw/kind, met vier auto’s, vier vogelhutten en zagen 64 soorten vogels.

Vreemd is dat je dan soorten als waterhoen, huismus, kauw en vink mist.

Bij de eerste hut aan de Bygholmvejlevej, waar ook een

informatiecentrum gevestigd is scoorden we onze eerste soorten, waaronder, eerst via de webcam maar later met de telescoop, de zeearend. Ook waren er lepelaars, kraanvogels, vele soorten eenden en steltlopers aanwezig. Bij de volgende hut moesten we één kilometer lopen voor we deze bereikten, we werden hier

spoordijk. We lopen over een plankier dwars door het rietveld, een prachtige wandeling die ook nog wat moerasplanten voor de lijst oplevert. Blauw glidkruid, grote watereppe, grote waterweegbree, knikkend tandzaad, moeraswalstro en de kleine liaan

bitterzoet.

(9)

Vanuit de ronde rietgedekte hut is weinig te zien en we wandelen door het dichte riet verder naar een platform met picknicktafel waar we heerlijk beschut tegen de wind onze koffiepauze houden. Boven het riet vliegen baardmannetjes en libellen. Ruud zet een felblauwe keizerlibel op de plaat. Het riet ruist en tussen de wuivende pluimen voelen we ons ver van de bewoonde wereld.

Terugfietsend over de voormalige spoorbaan zien we veel

knoopkruid, grote centaurie en beemdkroon. De greppel erlangs ziet geel, paars en wit van grote wederik, grote kattenstaart, moerasspirea en moerasrolklaver.

Boven op een heuvel (hijg, hijg) staat het vroeg middeleeuwse kerkje van Tømmerby, gewijd aan Sint Botulf, met een grandioos panorama op de fjord. De grauwige vogel in de boom ernaast blijkt toch na enig turen (toen hij zijn snavel open deed) een grauwe gors te zijn. Binnen is veel te zien, een prachtig scheepje dat aan het Romaanse gewelf hangt en een preekstoel met verguld houtsnijwerk van vrouwenkopjes met zedige of schalkse glimlachjes. In de buitenmuur van het koor steken gebeeldhouwde stenen uit; de mannenkoppen verbeelden de aristocraat en de plebejer en op de andere staan fabeldieren zoals een Basilisk.

de film met zijn ogen dicht. Het museum is een bijzonder aardige mengelmoes van in elkaar lopende, en later aangebouwde ruimtes.

Andere artiesten exposeren ook en er is een vrij grote ruimte waar geregeld concerten worden gegeven. Kirsten schilderde vrijwel alleen portretten, in een expressieve stijl met felle kleuren.

Verbazingwekkend zijn haar tekeningen, heel klassiek en subtiel.

Heel anders van uitstraling.

Na afloop doen we boodschappen in Frøstrup en dat betekent dat je met volgeladen fiets moeizaam de helling moet opklimmen naar de camping. Maar de korenvelden langs de weg zijn een feest, hier bloeit nog klaproos, korenbloem en kamille tussen de aren.

Ook de akkers staan vol onkruid, pardon, wilde planten: kromhals, varkensgras, schijfkamille en vergeet-mij-niet.

Bulbjerg – 2

Vanaf de Bulbjerg lopen we in westelijke richting.

Aan de voet van de kalkklif loopt een jonge drieteenmeeuw moeizaam rond.

Hij wordt makkelijk opgepakt. We zien dan goed de opvallende drieteen met tussenliggende vliezen.

We zijn deze ochtend vooral gericht op de kust- en zeevogels die met regelmaat voorbijkomen.

Enkele amateur-ornithologen in onze groep weten meestal trefzeker de namen van de vogels uit de lucht te plukken: mantelmeeuw, visdief, grote stern. Een enkele keer blijft de vraag hangen: waren dat nou noordse stormvogels?

Eén van ons tuurt de horizon af. Het zou de naam van mijn buurman kunnen zijn ware het niet dat we zomaar de zeevogel jan-van-gent in ons blikveld zouden kunnen krijgen.

Naast mij loopt op enig moment Hans: “De vogel die ik nog mis is de bontbekplevier”.

Een halve minuut later of 10 stappen verder roept hij: “Hier liggen 4 eieren van de bontbek!”

Over een beschut fietspad verder naar de Vikingbegraafplaats aan het Tømmerby Fjord. Een enorme kring stenen die in een ovaal staat opgesteld in de hei en doet denken aan de omtrek van een schip.

Er volgt nog meer cultuur: een bezoek aan het museum Kirsten Kjaers.

Vrienden hadden ter ondersteuning van de schilderes op haar 50ste verjaardag in l943 haar werk aangekocht. De schilderijen en tekeningen hebben zij in l981 aan dit museum geschonken, samen met de 200 schilderijen en 200 tekeningen uit het bezit van Kirsten zelf. Haar neef Harald Fuglesang en vriend John Anderson zijn nu behoorlijk op leeftijd maar beheren nog steeds de collectie. Ze ontvangen ons zeer hartelijk en zetten de videofilm met Engelse ondertiteling aan. Door de warmte in het kleine zaaltje worden we een beetje doezelig. Johan geniet van

(10)

Fosdalen

Woensdag 29 juli 2009

We begonnen de dag met een bezoek aan het natuurcentrum Fosdalen. Hier is een leuke doorlopende diapresentatie, die een algemene indruk geeft van het gebied. Voor meer diepgang moet je de zeer informatieve panelen (ook Engelstalig) bekijken. Je krijgt dan een goed inzicht in de wedloop tussen de zeespiegelrijzing en de bodemterugvering van met name Scandinavië. Zesduizend jaar v. C. was de zeespiegel ten opzichte van Noord-Denemarken op het hoogste niveau. Toen klotste de zee tegen een zandige en grindige hoogvlakte bij Fosdalen. De branding ondergroef steeds de zandhoogte en door opeenvolgende instortingen kreeg je uiteindelijk een loodrechte klif van circa zestig meter. Over een lengte van een tiental kilometers is deze klif nog goed te zien.

Zodra die kliffen ontstonden kwam het grondwater op diverse

plaatsen uit de klif vrij. In een proces dat ook nu nog doorgaat sleten deze bronnen sleuven en uiteindelijk volledige dalen met ook weer diverse korte zijdalen uit. Elke kilometer ontstond er wel zo’n uitstroomriviertje, dat in het algemeen tot één à twee kilometer in de hoogvlakte dringt. Deze van het klif afstromende beken hebben diepe stroomdalen gevormd.

Vanaf vierduizend jaar v. C. won de bodemterugvering het van de zeespiegelrijzing, waardoor tegenwoordig de benedenrand van de klif zo’n 6 meter boven het huidige zeeniveau ligt.

Vanuit het bezoekerscentrum, dat een kleine kilometer in de

vlakte vanaf de klif ligt, is de nu enigszins geërodeerde klif als een imposante wand te zien.

We gaan wandelen in het mooie dal Fosdalen, hier is een vlonderpad uitgezet naast een (nu) smal beekje. Bij het begin van de wandeling splitste we de groep in een doorstap- en een kruipgroep. De bedoeling was dat de langzame groep de

rondwandeling naar het kerkje linksom zou doen en de snelle groep rechtsom zou gaan. De langzame groep vergiste zich en ging ook rechtsom. Achteraf was dit een goed uitgepakt toeval, omdat nu de heenweg dicht lang het leuke beekje liep. Dit leverde een mooie waarneming op van het groot springzaad. De terugweg leidde langs de plateaurand van de kreek, en leverde voor de vermoeide wandelaars een paar prachtige uitzichtpunten op.

De vermoeidheid op de terugweg is ietwat overdreven, omdat beide groepen het rustig aan hebben gedaan. Maar toch, beide groepen hebben na een bezoekje aan Lerup Kirke een korte wandeling gemaakt in ofwel Fosdal Plantage, ofwel Langdal Plantage. Deze bossen zijn gevarieerder dan gebruikelijk in de natuurgebieden van dit deel van de streek. Dit is uitgelegd in het bezoekerscentrum.

Bij deze excursie hebben we een gevarieerde begroeiing gezien.

Een paar opvallende soorten: hengel, beemdkroon, groot

springzaad en akkerkool. We zagen niet bijzonder veel vogelsoorten en insecten. Wel hebben we het allemaal prima naar de zin gehad.

Hoewel we het rustig aan hebben gedaan waren we toch om half vijf terug op de camping.

Het is allereerst verrassend dat we na zijn opmerking zo snel getuige zijn van de aanwezigheid van deze plevier. Er is geen handleiding hoe je deze gecamoufleerde, gespikkelde eieren kunt vinden tussen een iets minder gespikkelde omgeving. Een tweetal bontbekplevieren laat zich nu horen en zien en cirkelt om ons heen.

De opeenvolging van incidenten krijgt nog meer glans als Hans vertelt over zijn ervaringen met het ringen van uitgerekend deze kustvogel.

“Coïncidentie”, is de reactie van Hans.

Tja, er zijn psychologische uitweidingen geschreven over dit fenomeen.

Iedereen kan waarschijnlijk putten uit eigen ervaring en beleving.

Iemand zei ooit treffend tegen me: “Het toeval is blind maar kan akelig goed mikken.“

Dat gebeurde m.i. deze ochtend op het strand; het blinde toeval trof ons in de roos.

Theo

(11)

Wandeling vanaf camping Woensdag 29 juli 2009

Op woensdag 29 juli vertrekken we met 5 personen (Harry, Hans, Erna, Theo, Margreet) om 9.10 uur vanaf de camping. Het weer is redelijk: het is droog, niet koud en de kans dat de zon gaat doorbreken lijkt groot.

Onze kampvoorzitter, Harry, leidt de excursie.

We lopen al snel in het bos en komen langs een openbare

kampeerplaats, met een hutje om te overnachten. Ook ligt er hout om een kampvuur te maken; er is zelfs spiritus aanwezig.

Het bos is zeer gevarieerd, mij vallen de verschillende soorten mossen op. We lopen ook langs een terrein waar 2 vrouwen

blauwe bessen aan het plukken zijn – de bessen zijn zeer talrijk en smakelijk.

Dan komen we aan bij de Bulbjerg. Het is vloed; we kunnen nog net onder de kolonie drieteenmeeuwen langs lopen zonder natte voeten te krijgen.

Zodra we aan de andere kant van de klif zijn zien we drie deelnemers van de tekenexcursie op het strand zitten, met het gezicht naar de Bulbjerg.

Ondertussen is het mooi weer geworden, af en toe breekt de zon door en kan het regenpak even uit.

Na een korte lunchstop, verluchtigd door anekdotes uit het onderwijs door Hans, lopen we verder op het strand. Hans verwondert zich over het feit dat hij nog geen bontbekplevieren heeft gezien; 10 seconden later ontdekt hij voor zijn voeten een nestje met 4 eieren, van de bontbekplevier! De moeder is niet ver weg en cirkelt om ons en het nestje heen, we lopen maar snel verder.

We gaan op een gegeven moment de duinen in en bereiken het dorpje Lild en het Lild Strand. Het dorp heeft de sfeer van een dorp met vakantiehuisjes op een Waddeneiland. Op het strand liggen een paar vissersboten, op een wagen en vastgekoppeld aan een tractor.

Hier geen (strand)recreatie maar bedrijvigheid (nou ja, er is geen mens te bekennen…).

We bezoeken een klein winkeltje met snuisterijen en beginnen aan

de laatste etappe, terug richting camping.

We lopen door een bos- en duinlandschap. In een dennenbos liggen veel grote, gebroken kegels afkomstig van de edelspar. Er zitten er ook een aantal in de bomen. De kegels zijn 20-25 cm hoog en staan recht op de takken, als kaarsen op een kandelaar. We besluiten er een paar mee te nemen om later te laten zien bij de choc.

Om 15.30 uur komen we aan op de camping; voldaan van alle indrukken.

Bulbjerg – 3

Voor de tweede achtereenvolgende dag ben ik op weg naar de zoetwaterplas aan zee.

Gistermiddag was het nog een gelukkige ontdekking van een bijzonder biotoop.

Vanaf de Bulbjerg loop ik naar het oosten. Mijn ogen schieten onrustig heen en weer in de massa gekleurde stenen. Zal ik, net als een aantal kampeergenoten, ook een eerste fossiele zee-egel vinden?

Vóór me ligt een lange kuststrook maar geen liggende badgasten. Enkel een visser houdt zich op langs de vloedlijn.

“Mackerel!”, is het antwoord als ik hem vraag waar hij op vist.

“De mackerel jaagt op de sardientjes die hier onder de kust zwemmen.

When the mackerels are there, you see them bubbling in the water.

Wanneer de temperatuur van het zeewater boven 15 graden is komen ze naar de kust toe”.

Het verhaal van de visser is kort.

De zee is kalm.

De zoetwaterplas dichtbij.

Riet en kleine lisdodde zijn de gezichtsbepalende planten van de plas. Zelfs een fonteinkruid heeft hier bodem gevonden.

Van de zee tot de zoetwateroever is 75 stappen!

(12)

Kalkovenmuseum en kalksteengroeve Klimbjerg Donderdag 30 juli 2009

Het is vandaag onstuimig weer. Er staat een stormachtige wind, nu uit een heel andere hoek dan zondag bij het opzetten van de tenten. De caravans en tenten schudden behoorlijk en voordat de excursie van start gaat, worden hier en daar stormbanden aangebracht en tentharingen bijgeslagen.

Als we bij de voormalige kalkbranderij aankomen, begint het te gieten. Geen nood, de uitleg is binnen in het nu als museum ingerichte fabriekspand. Aan de muren hangen posters met

afbeeldingen en informatie over de winning van de kalk en over het branden ervan. In nissen zijn vitrines met hier gevonden fossielen te bewonderen. Maar al snel wilde de gids zijn verhaal vertellen voor ”half price”, omdat hij vond dat hij niet goed Engels sprak.

Toch was het goed te volgen en hij vertelde ons hoe het hele proces van het verhitten van de kalksteen in de kalkoven verliep tot het uiteindelijke product cement.

Ook het ontstaan van deze kalksteen 65 miljoen jaar geleden door

strategieën leveren evenveel (weinig) op. Maar het plezier is groot.

Twee parende wijngaardslakken trekken zich niets aan van de drukte om hen heen en gaan op een slakkengangetje verder met hun liefdesspel.

Na de gevonden fossielen bekeken te hebben en in de groeve te hebben geluncht, begint het te regenen en te onweren en wordt het te onveilig in de open groeve. Sommigen haasten zich terug naar de camping, en een kleine groep maakt nog een boswandeling.

Daar wordt de eerste orchis gespot: de breedbladige wespenorchis.

Ook een groot veld eenbes en heel veel zwammen, de meeste aangevreten door de oranje wegslak. Er kruipen honderden rond, nog nooit heb ik zoveel naaktslakken op één dag bij elkaar gezien.

Het onweer zet niet door en op ons gemak plukken we een

mirabelboompje bij de kalkbranderij kaal. De pruimpjes zijn klein, rood en best lekker.

Behalve vloedmerkplanten als zeelathyrus en strandsilene zie ik ook de reukeloze kamille een opvallende plek innemen. Het bloemhoofd ter grootte van een margrietenbloem drukt zich als het ware tegen het zand. Haar bladeren zijn in verhouding tot de bloem klein en stevig; goed aangepast aan de dynamiek van de nabije zee. Haar binnenlandse soortgenoot kent deze omstandigheden niet en oogt heel anders. Liggend op het zand probeer ik ook mijn hoofd te drukken om op haar laagte te komen. Ik maak een opname.

En haar Latijnse naam? Tripleurospermum maritimum.

Met een lading kalkstenen, maar zonder zee-egelfossiel, loop en fiets ik terug naar het Bulbjerg brei- en basiskamp.

Theo

de opeenstapeling van Bryozo-skeletjes werd toegelicht.

De gids is heel enthousiast, en geeft uitleg met een nepfossiel als voorbeeld.

Hierna mogen we de, sinds 1977 verlaten, groeve in.

Ruud krijgt een emmer met beitels en hamers te dragen. Het is even droog. De echt fanatieken bestormen de wand van de groeve en beginnen vol overgave de steen te verpulveren. De meer bedachtzamen zoeken op de grond en beide

(13)

Rondtour strand, bos, heide en meren Vrijdag 31 juli 2009

Vandaag is er geen vast excursiegebied. Wel een zeer afwisselende fietstocht. Zo zijn we bij Torup naar het strand gereden. Een

prachtig stenenstrand, hoge branding en ratelende stenen bij het terugtrekken ervan. Breed duin en veel jonge duinvorming.

In het bos werden we verwezen naar een enorme kei uit de laatste ijstijd; 11 kubieke meter en 33 ton, opgegraven in 1962.

In het bos waren ook kunstenaars bezig geweest om

allerlei objecten te maken van hout, overigens een prachtig sprookjesachtig stukje bos.

Bij Klimstrand afgeslagen naar Klim. Halverwege kwamen we langs de groeve waar we eerder een rondleiding hebben gehad, daar hebben we ons brood gegeten en wat rondgekeken naar planten, insecten en vlinders.

Een leuke en (vooral op de terugweg) winderige tocht met als beloning een lange afdaling met de wind in de rug.

Ulvedybet & Bygholm Vejle Vrijdag 31 juli 2009

De 45 km die Jan-Cees als afstand tot Ulvedybet aangaf, klopte wel. We reden met 4 auto’s vlot heen en zaten voor tienen in de kijkhut die ons beschermde tegen regen en wind. De observatiehut

Jammer dat de vogels wat ver van de hut zaten; een telescoop was onmisbaar.

Rond het middaguur zijn we – nadat we vanuit de auto’s nog genoten hadden van een paar mooie dwergmeeuwtjes - naar de kijkhutten van Bygholm Vejle gegaan. Eerst naar die ‘dubbele’ op de dam. Een prachtige observatiehut met een interieur van blank hout en handige schuiframen die je aan leertjes kan laten zakken en ophijsen, zoals vroeger in de trein. En niet te geloven; in bakjes onder de ramen liggen fonkelnieuwe verrekijkers, keurig aan een dun kettinkje, en aan het plafond hangt een telescoop aan een zwenkarm. Ondanks het slechte weer zijn er leuke vogels te zien:

lepelaars, kleine zilverreiger, watersnip, bontbekjes, oeverloper, kemphaan, wintertaling en bruine kiekendief.

De volgende stop is bij de Kraptǻrnet aan de oostkant van Bygholm Vejle, waar we enige tientallen kraanvogels zagen, half achter de vegetatie weggedoken voor de wind.

Een geslaagde excursie met veel vogels!

MorsZaterdag 1 augustus 2009

Zaterdag 1 augustus vertrok een kleine excursie (twee auto’s met zeven personen) naar het eiland Mors. We zouden fossielen gaan kijken in het Moler museum in Hesselbjerg en ook proberen we ze zelf te vinden in de buurt. De dag begon goed met een warme ochtendzon en maar weinig bewolking aan de hemel.

Via rustige wegen en een aantal kleine dorpjes, reden we naar veerboot richting Mors. Onderweg zagen we nog een dode vos op de weg liggen. Bij de boot hadden we geluk: we konden gelijk aan boord. Op de boot een verrassing. Er had zich een kleine kolonie huiszwaluwen onder de stuurhut gevestigd. Hoewel hun kroost voortdurend van de ene naar de andere oever voer, hadden de oudervogels kennelijk geen enkele moeite met het mobiele karakter van hun tijdelijke woning. Ze brachten met grote regelmaat het gewenste voedsel aan, om de honger van hun jongen te stillen.

Van de veerboot reden we naar het strand bij de Skaerbaek Bjerg.

Op de parkeerplaats zagen we een grauwe gors. Lopend over het staat open en bloot op een dijkje

en via een trap of de loopbrug kan je naar binnen. De wind loeit om het bouwwerk en de deur gaat met moeite open. De regen striemt tegen de ruiten, we laten ze maar dicht.

Later op de dag was het met wat zon en mooie witte wolken best plezierig, maar de wind bleef hard waaien uit het zuidwesten.

(14)

strand gingen we op zoek naar bijzondere stenen en hopelijk ook fossielen. De bijzondere stenen vonden we volop, de fossielen waren zeer schaars. Als we het wier en de stenen op het strand

Als je het goed bekijkt, zie je vele fijne lijntjes; laagjes materiaal waaruit het gesteente in vele jaren is opgebouwd. Wat direct opviel als je het gesteente oppakt, is hoe licht het spul is. Het weegt maar een fractie van bijvoorbeeld klakzandsteen of gneis. Het is ook niet al te sterk. Een blok van enkele centimeters dik, is nog met de hand te breken.

Inmiddels was al na drieën en was de tijd om naar huis te gaan.

Bulbjerg - 4

De drie breiende dames - Handwerkwinkel -

Praten en breien -

Gedragen sokken van enkele kampeergenoten in een verzamelmandje (?) nou mmmmm… - Het verwijderen met

een pincet van een hinderlijk draadje rondom de linkervoorpoot van een boktorachtige kever - Tunneltent: heavy cotton - Ineengevlochten scheepstouw op het strand -

Draad in de hand - Breimand-

Theo

opzij schoven, sprongen vele

honderden springstaarten alle kanten op. Bij het passeren van een krakkemikkig bootje, kon Vasco het niet laten even te spelevaren op het Limfjord. We liepen verder over het strand en zagen een oeverzwaluwkolonie;

tientallen broedgaten in de steile klif. Wat verderop vormden de opgestuwde en geplooide aardlagen een mooi lijnenspel. Enorme

bogen van tientallen meters hoog in allerlei kleuren. We liepen terug en hielden een koffiepauze op een nieuwe steiger die een flink eind het water instak. Na de koffie namen enkele deelnemers nog een verkoelende duik in het fjord. Dat was de verstandigste keuze want degenen die besloten hadden nog een stukje in de omgeving te gaan wandelen, kwamen onder de kleine kriebelinsecten (trips) terug. Weer bij de auto’s, bleken die onder de lieveheersbeestjes te zitten. Tijd om hier te vertrekken!

Het museum had een uitgebreide collectie stenen en fossielen.

Er was een overzicht van de geologische geschiedenis van

Denemarken en uitleg over de winning van Moler (gesteente van kiezelgoer met klei) in de omgeving van Hesselbjerg. De bijschriften waren in het Deens maar er was een beknopte handleiding

beschikbaar in het Nederlands. En ook zonder begeleidende uitleg, zagen de verschillende geëxposeerde stukken er interessant genoeg uit. Na het museum ging een deel van de groep nog even door naar de tegenovergelegen groeve. Ook hier weer het prachtige lijnenspel van geplooide aardlagen. Hoog in de groeve zagen we onze tweede oeverzwaluwkolonie van de dag. Moler, het materiaal wat in deze groeve gewonnen werd, lag nog volop door de groeve verspreid.

Fietstocht naar Hanstholm en Lild Strand Zaterdag 1 augustus 2009

Wachtend op Ine zien we vlakbij de camping onder een bosje met ratelpopulieren een aantal rosse populierenboleten staan. Prachtige paddenstoelen, en eetbaar. Als Harry een dag later gaat kijken zijn ze allemaal verdwenen.

We fietsen door de Lild Klitplantage met vrij jong en wat ouder

(15)

naaldbos. Ertussen wat opgeschoten loofhout en stukken met struikhei en bochtige smele. Hier en daar wordt gestopt om te vlinderen. Na Mortens Bakker gaan we grindweggetjes op, dat is lastig fietsen over al die scherpe vuursteentjes. Hans krijgt prompt een lekke band. De buitenband (uit een goed, maar wel belegen

snelbinder en de hele weg terug wordt hij gevolgd door een zwerm begerige vliegen.

Stenen beschilderen, pannenkoeken bakken, concert Zondag 2 augustus 2009

De op het strand gevonden witte, platte stenen vormen een mooie ondergrond voor beschilderingen. Annie heeft enkele door haar beschilderde stenen laten zien en zoiets willen wij ook wel. Het is lekker weer, een beetje zon en we kunnen buiten zitten. Vlinders, planten en schelpen worden met verve neergezet. Allemaal

kunstwerkjes die het in de plaatselijke souvenirwinkels goed zouden doen. Authentiek en mooi.

Rond 3 uur rijden we naar het museum Kirsten Kjaers waar om 4 uur het concert zal beginnen. Het miezert als we arriveren, dus het komt er niet van om in de mooie tuin te zitten. Thee, koffie en koek zijn binnen vrij te pakken. De zaal zit stampvol. Het repertoire is modern en een aantal werken klinken voor mijn ongeschoolde oren luid en zonder herkenbare melodie. Maar het publiek is geschoold en zeer enthousiast. Hetzelfde geldt voor de (jonge) musici. Toch heb ik genoten, had het niet willen missen.

Rondleiding door geologe op de Bulbjerg Maandag 3 augustus 2009

jaar) zit aan de velg verkleefd, maar Ruud krijgt het zaakje los en plakt vakkundig de band, bijgestaan door andere routineuze plakkers uit de groep. Via een soms modderig en dan weer zanderig spoor door het duin (met de fiets aan de hand) komen we bij Punt nr.4 op het strand. We zoeken er naar barnsteen, schelpen of enig ander aanspoelsel. Maar

tevergeefs; de kust is woest en ledig. Maar na ons vertrek prijken 3 kunstwerken op het zand. Met witte stenen, zeesterren, een plastic waterlelie, zeeschuim en een serie aflopende ronde keitjes is iets moois tot stand gekomen.

Bij fietsroute nr. 1 gaat de helft van ons naar Frøstrup voor de boodschappen en met ons zessen fietsen we door naar Lild strand.

Hier helaas geen vissersbootjesromantiek meer. Een armoedig strandje en een trekker die een plastic bootje het strand optrekt.

Met 7 personen fietsen we verder, want Ine heeft ons eindelijk gevonden. We drinken koffie bij Galerie Tex in Lild, die speciaal voor ons open gaat, en bekijken wat schilderijtjes en de gewone toeristenrotzooi die in een hoekje ligt uitgestald.

Ellen en Ine kopen een leuk halssieraad met barnsteen. De

galeriehouder laat een snoer zien van grote stukken barnsteen. Hij heeft de stenen in de afgelopen winters hier verzameld. Het is niet te koop, maar Rieke mag het passen.

We zijn Wim al een uurtje kwijt. We vinden hem terug bij een krabbenkokerij. In een grote pot borrelend water drijven grote scharen van Noordzeekrabben. Wim heeft een kilootje gekocht.

Ruud zwicht ook voor een maaltje. Dat gaat mee onder de

Met 17 deelnemers (3 meer dan was toegestaan) lopen we achter de gids de traptreden over de duinhelling af. Eerst geeft ze uitleg over de geologie van de Bulbjerg. Een op 70 m diepte liggende zoutlaag werd opgestuwd tot een horst en de kalklaag daarboven werd de Bulbjerg. Na de IJstijd was

(16)

het lange tijd een eiland, en de strandlaagte aan de voet van het klif ontstond pas 6000 jaar geleden. De gids pakt uit, eerst een grote klomp zelf gevonden barnsteen en voorts een blokje metaal dat uit een meteoriet komt die in Thule (Groenland) is ontdekt. De meteoriet woog 64 ton en er was 6 jaar voor nodig om het ding naar de kust te transporteren.

Op een afgeplagd stukje staat tussen de heide moeraswolfsklauw, dwergzegge en blauwe zegge. Theo is reuze in zijn sas met de zegges.

Vigsø Strand

Maandag 3 augustus 2009

Met mooi weer en 9 personen op de fiets naar de meertjes langs de kust bij Vigsø.

Bij Hjardemål Plantage was het even zoeken naar een goed pad om bij het Vullum Sø meertje te komen. Na het pad gevonden te hebben kwamen we bij het eerste duinmeertje aan, maar konden er niet bij in de buurt komen door de moerassige omgeving en beplanting. Wel konden we een tapuit heel mooi van het ene paaltje naar het andere paaltje voor ons uit zien vliegen met zijn witte stuit. Even later zagen we daar ook een zeearend. Doorfietsend kwamen we bij Vigsø strand aan waar we heerlijk in een

duinpannetje onze boterhammen gegeten hebben. Op het strand nog even naar zee-egels gezocht, maar niets gevonden.

Toen hadden we de keus of het pad langs de kust vervolgen om de volgende meertjes te bezoeken en zo weer de weg terug te vinden, of via een omweg weer terug te fietsen. We kozen voor het eerste. Langs deze grindweg hebben we een show van de Op de duinhelling wijst ze allerlei

planten aan. Een aantal planten blijken andere soorten te zijn dan zoals wij ze hadden gedetermineerd.

Vaak blijkt het te gaan om een (alleen hier voorkomende) ondersoort. Een goed voorbeeld hiervan is de duinogentroost (Euphrasia dunensis).

Na de vegetatie op het droge duingrasland (met prachtige heldergele puntmutswasplaten en weidekringzwammen) is een klein moerasje tegen een duinhelling aan de beurt. Hoe nat dat is merken we pas als we een minuutje op één plek staan, tot over de enkels zakken we weg in de veenmoszomp. Niet stilstaan dus, maar blijven lopen. Over het sappige veenmos slingeren zich de ranken van de Kleine veenbes met vruchten in bleekroze tot scharlakenrood, ertussen de rode rozetjes van ronde zonnedauw. Er staat waterdrieblad (zo nat is het!), waternavel, moeraswespenorchis (al in vrucht), struikhei, dophei, rijsbes en uitgebloeide gevlekte orchis (zou ook purpurella kunnen zijn volgens onze gids).

zeearend gehad die vele rondjes boven onze hoofden bleef cirkelen. Vervolgens hebben we nog twee kraanvogels gezien, naast vele ganzen en meeuwen. Langs deze weg lagen mooie duinmeren en we hebben ook veel paddenstoelen gezien.

Uiteindelijk hield het pad op bij een meertje en hebben we zo’n twee kilometer een weg door de duinen moeten banen om weer een fietspad te vinden.

Na 50 km kwamen we vermoeid maar zeer voldaan weer op ons kamp aan.

(17)

MorsDinsdag 4 augustus 2009

Met 3 auto’s, waarin 9 deelnemers, varen we met een pontveer de smalle Feggesund over. Een op een zandplaat luierende zeehond kijkt ons na. Op de boot zien we de zwaluwnesten die al tijdens de eerdere excursie waren gezien. Via een lage smalle landtong rijden we Mors op.

Eenmaal op Mors gaan we regelrecht naar het fossielenmuseum.

Erg bezienswaardig. Een grote verzameling versteende bomen en fossielen van vissen, insecten, bladeren en schelpdieren.

De uitleg is in het Deens; we krijgen echter enige uitleg in het Nederlands mee. Alle fossielen die we inmiddels zelf verzameld hebben, zijn hier in grote getale aanwezig (een kruiwagen met zee- egels of zeemuizen, zoals de Denen zeggen).

Aan de overkant van het museum ligt de steengroeve waar veel vondsten gedaan zijn en waar de naastgelegen fabriek zijn grondstoffen vandaan haalt; de moler wordt hier verwerkt tot kattenbakvulling.

We gaan hier koffiedrinken en bikken in de moler. We hakken erop los maar echte vondsten worden er niet gedaan.

Het is ondertussen heerlijk weer geworden, goed voor allerlei insecten en vlinders.

Om 12.30 vertrekken we met de auto naar Skaerbaek Bjerge. In eerste instantie strijken we neer op een kiezelstrandje. Cherryl

Na verloop van tijd lopen we iets verder naar de klif van Skaerbaek Bjerge. Om 15.15 uur is het tijd om weer om te keren en na de overtocht met de veerpont gaat ieder zijn eigen weg.

Fietstocht vogelhutten Woensdag 5 augustus 2009

Mooi weer, we zijn om 9.15 uur vertrokken.

Eén lekke band, die snel werd geplakt.

Met name leuke vogelwaarnemingen bij de derde vogelhut waar we langskomen. We zien een zeearend landen en langdurig op één plek zitten. Verder gele kwikstaarten, 9 kraanvogels en een paartje

neemt een duik in het fjord. Wat is het hier toch opmerkelijk rustig; geen mens te bekennen. Els en Ellen scharrelen al snel weer langs de vloedlijn, op zoek naar “alles wat groeit en bloeit”. Vondsten: een zakpijp en sponzen.

zwaan met twee jongen.

Een heerlijke plek.

De vierde vogelhut was interessant vanwege de webcam bij de zeearend.

Onderweg terug een stel goudplevieren en zelfs een haas gezien.

Een mooie fietstocht, goed te doen; een dagtocht langs bezienswaardige vogelkijkhutten.

Torup- en Klimstrand Woensdag 5 augustus 2009

Met 9 personen op de fiets naar de stranden en het achterliggende land.

We volgden de fietsroute 1 naar de Bulbjerg en naar een steile klim bogen we daar af richting Torup strand.

Eerst een afslagje naar het Klimbjergstrand. Niet één van de geparkeerde fietsen staat hier op slot! Doorgefietst naar een haventje waar we langs de weg een kraampje zien met mooie zee-

(18)

egels (Søpindsvin 30KR). Dus hier komen de ‘vondsten’ van Ine en Kitty vandaan!

Het was heerlijk fietsen door het Vester Torup bos, waarna we het Torup Strand bereikten. Hier worden de vissersboten het strand op getrokken.

Bulbjerg – 5

Er staan vandaag 3 vogelkijkhutten op het programma.

We gaan naar hét vogelgebied van Jutland.

In de auto zijn mijn mederijders rond 09.30 uur in slaap gevallen. Ik luister naar ‘Haus am See’. Op mijn verzoek wordt dit populaire Duitstalige lied deze morgen nog een paar keer herhaald.

Ik vind de liedtekst wel passen bij de ochtend: wég van het kampeerterrein waar ik de naam van elke kampeergenoot al ken.

Op 9 januari van dit jaar zwerf ik vroeg in de ochtend in het gebied van de Langbroeker Wetering. In de zon en vrieskou loop ik door een sprookjesachtig berijpte natuur. Als ik bij een bosrand kom is de ochtendstilte als bij donderslag weg. Op enkele meters naast me fladdert een vogel op met een priemende snavel. Dat is ‘m: de houtsnip! Tot dan kende ik de vogel alleen van de verhalen en de plaatjes.

Dit is, beste lezer, eigenlijk het verhaal van de snip. Hoe deze aan het begin van dit decennium uit Nederland verdween en voor mij dit jaar in verrassende verschijning terugkwam.

Voor de derde keer worden statieven en kijkers tevoorschijn gehaald.

Raampjes van het ‘Haus am See’ gaan open. Een vriendelijke man klopt op mijn schouder: “Theo, ik heb een watersnip voor jou!”. Ik stoot mijn neus tegen het oculair van de forse vogelkijker. Een wilde eend glijdt door het beeld. Dan zie ik de watersnip bewegingloos staan op een klein weideperceeltje.

De kop van de vogel is gedraaid; de snavel tegen het verenkleed gedrukt. Ik kijk, observeer, neem het in me op en kijk. Achter me is een rijtje ontstaan.

Ja, ik doe het toch maar:

Dit decennium is voor mij, als het om vogels gaat, bij deze: ‘het decennium van de snip!’

Theo

Onze koffiepauze is op de

resten van de Atlantikwall in Torup Strand. Op de bunker is een picknicktafel neergezet.

Lieveheersbeestjes komen in horden op ons af. Op Jan kropen er ruim 40 rond, wat is de natuur toch boeiend.

Na onze koffiepauze zijn we vertrokken via fietsroute 1 naar Klim strand. Ook hier weer een zeer rustig strand. Vervolgens zijn we naar de kalkgroeve

gefietst om daar ons brood te eten. Theo en Annie willen graag de kalkgroeve bekijken, ze mogen er een poosje hakken. Hier hebben we ook ons brood gegeten. De rode mirabellen zijn verder gerijpt en nog lekkerder. Zakken vol worden geplukt.

Bij Klim hebben we de fietsroute 12 genomen naar Vester Torup.

We willen nog even naar vogelhut Kaerup Holme. We treffen het wel, op een paaltje zit een visarend. Op de rietstengels voor de hut zitten tientallen boerenzwaluwen en oeverzwaluwen. Op de dijk is een man op jacht, hij holt met een vlindernet achter een keizerlibel aan. Wijzelf gaan op jacht als we naast de weg een enorme struik met gele pruimpjes ontdekken. Die zijn eigenlijk nog lekkerder dan de rode. Dus nog meer zakken worden gevuld.

Na 40 km fietsen door het mooie en zeer rustige landschap kwamen we weer op de camping aan.

(19)

Nationalpark Thy

Donderdag 6 augustus 2009

De eerste stop is in de havenplaats Hanstholm. We wandelen de pier op en bekijken de aangemeerde vissersschepen en hun vangsten. Een visser heeft zijn net op de kade uitgespreid en herstelt kapotte plekken. In zijn net hangen krabbetjes, bladachtig hoornwier, fijn hoornwier en een paar kolonies dodemansduim.

Tevergeefs zoeken we in de Vilsbøl Klitplantage langs het Vester Vandet naar een begin van gemarkeerde wandelingen. We stranden in een dorpje aan de oostoever, vinden een bankje tegenover de kerk en lessen onze dorst uit eigen fles.

Op het strand van Norre Vorupør is een vissersbootje geland en de visser verkoopt zijn vangst aan de omstanders. Tien middelgrote schollen of scharren voor DKr. 100.-. De nog in het net vastzittende krabben worden door zijn collega achteloos losgerukt en in het zand gesmeten. De meeuwen weten dat er lekkere hapjes te verschalken zijn en rukken brutaal op. Er wordt driftig gevochten om een schol.

De uiteindelijke winnaar weet de voor hem zeer forse buit naar binnen te schuiven. Dat wordt uitbuiken! Het strand ligt vol met krabbenonderdelen en wellicht is dat de oorzaak van de duizenden, misschien wel miljoenen vliegen die ons tenslotte van het strand weten te verjagen.

In een gebouwtje aan het strand worden de vissen gesorteerd, sommigen gestroopt en schoongemaakt. Ruud koopt wat stukjes gerookte zalm en Els warme visburgers. Dat wordt onderweg bij een picknicktafel in Hvidberg Klitplantage opgegeten.

De Agger Tange is een prachtig natuurgebied. We rijden over de 40 km lange dijk naar het zuiden tot het vertrekpunt van de pont.

Links en rechts de platen Longholm en Svanholm. Volgens de folder is dit het rijkste rustgebied voor watervogels in Noord Europa.

Ook als broedgebied voor bedreigde watervogels is het van groot belang. Het ziet inderdaad ‘zwart’ van de vogels, alleen zijn de soorten zonder telescoop niet goed te onderscheiden. Duidelijk zichtbaar zijn de lepelaars, knobbelzwanen, grauwe ganzen, tureluurs, bontbekjes, kemphanen en eendensoorten.

Het wordt ineens bloedheet, meer dan 28 graden. En dan lokt het

zeewater. Vanaf een strandje lopen Michel, Cheryl, Frans, Yolanda, Harrie en Erna het glasheldere water in. Aan de fjordkant vinden een twintigtal zeehonden het echter lekkerder om in het zonnetje te luieren op een zandbank.

Laatste excursie rondom de Bulbjerg, gemeenschappelijke maaltijd en bonte avond

Vrijdag 7 augustus 2009

Ruud, Ellen, Theo, Johan en Els gaan naar het moerassige dalletje waar we afgelopen week met onze Deense geologe zijn geweest.

Ruud en Els fietsen even door naar de Tinghøje. Er zijn 2 heuvels, volgens overlevering ontstaan toen twee trollen ruzie kregen en

elkaar met stenen bekogelden.

Vanaf de Tinghoogte, waar tot in de 19e eeuw werd rechtgesproken (ting = geding), hebben we een prachtig uitzicht op het bos en het fjord beneden ons. We zien de vlinderaars op het andere topje. Aart klopt insecten uit de struiken en Ruud fotografeert een Bosmestkever. Teruglopend naar de fietsen zien we onder de sparren op de mosbodem een grote groep russula’s en een grauwe amaniet.

(20)

Ellen, Theo en Johan zijn ondertussen uitgedetermineerd en samen fietsen we de Bulbjerg op. Daar zitten de vogelaars in slagorde opgesteld aan de rand van het klif. Alle passerende vogels worden geteld en genoteerd. Met koffie en broodjes is het best uit te houden en de spotters zijn niet ontevreden met hun score.

Met de choc van 8 uur gaat de Bonte Avond van start. Vasco presenteert het Bulbjerger Dagbladet met plaatselijk nieuws over het smokkelen van WC-egels, Deense Arendengriep, verscherping van de Kustwacht vanwege het invasiegevaar van lieveheersbeestjes, enz. De stemming zit er gelijk goed in. We kijken naar sketches waarbij we stuk voor stuk voor aap worden gezet, luisteren naar liedjes die het kampleed bezingen en brengen onszelf danig in de knoop. We proberen vogelnamen te geven aan allerlei huishoudelijke voorwerpen van Dini, Hans speelt mee in Het Drama van de Lekke Band en Corrie brengt de tranentrekker

‘Jantje’. Het is dan allang stikdonker en bij de laatste onderdelen wordt een beroep gedaan op het voorstellingsvermogen van het publiek, want te horen valt er genoeg maar te zien is er weinig. Een lichtslang van Jan brengt enige uitkomst.

Om half twaalf zijn we door de onderdelen heen. We kijken nog door de telescoop die Jan op Pluto heeft gericht en zien duidelijk 4 manen. De echte maan is vol en het licht zo fel dat je er maar kort naar kan kijken.

Daarmee eindigt de laatste officiële excursiedag. Morgen (zaterdag) kunnen we op eigen houtje nog wel gaan wandelen of fietsen, maar dit is voor de meesten toch een dag van opruimen en klaarmaken voor vertrek.

Eronder, tegen de kalkstenen wand is nog een drukte van belang en we kunnen het niet laten om nog eens te gaan kijken bij de gezellige meeuwenkolonie.

In het begin van de middag verschijnt een fotografe om wat plaatjes te schieten voor bij het krantenartikel in het Thisted Dagblad. Rieke, Wim, Ellen en Els grijpen de kijkers en duiken het grasland in voor de actiefoto’s. Ook de beschilderde stenen en de strandvondsten in de Convo worden gefotografeerd.

Om 3 uur beginnen we groente en fruit te snijden voor de

gemeenschappelijke maaltijd. Als alle voorbereidingen klaar zijn gaan we om 5 uur met z’n allen naar het strand en wordt een groepsfoto gemaakt met de Bulbjergrots op de achtergrond. Het is nog steeds bloedheet en op het pad naar het strand worden we door tienduizenden lieveheersbeestjes besprongen. We zitten onder de beestjes, tot in ons haar toe. De radio in Nederland maakt melding van een gigantische invasie van miljoenen lieveheersbeestjes die vanuit Scandinavië oprukken.

Om half zeven zitten we in de kring te eten. Salades, gebakken rijst met groente, hamburgers, visburgers en worstjes van de skottelbraai en fruit met honingyoghurt toe.

(21)

6. SCHILDERKUNST

Hiernaast het schilderij dat Annie maakte van de Bulbjerg.

Op de volgende pagina het resultaat van de excursie stenen beschilderen van 2 augustus.

(22)
(23)

7. BONTE AVOND

(24)

Ons eigen Bulbjerer Dagbladet. Het laaste KNNV-nieuws uit Bulbjerg.

Met dank aan onze eigen verslaggever Vasco van der Boon.

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Egels zijn heel nuttige diertjes in je tuin, maar door het steeds meer plaatsen van schuttingen, muren en andere obstakels verdwijnt de egel uit de bewoonde omgeving..

We hebben vanavond bij 2 adressen aan de Meibloem verzameld, zo konden zelfs onze fietsen afstand houden van elkaar. Paul is met 13 dames op stap gegaan, enkele van hen liepen

rustiger en kleiner. Ik weet dat als ik dat maar voldoende doe, ik weer mijn oude tevreden zelf wordt die lichamelijk en psychisch weer in balans is binnen de kaders die

Zowel bij staal als goud (en dat zijn maar twee voorbeelden uit vele, wordt er nooit van kunst- stof gesproken hoewel de stoffen wel kunstmatig zijn verkregen... Dan de

Om de cumulatieve impact van de hier bovenstaande jaarlijkse kosten op de lange termijn winst te illustreren hebben we het resultaat berekend voor een periode van 10 jaar.. We gaan

Wij heten alle nieuwe leerlingen die deze week op onze school zijn begonnen, van harte welkom en wensen ze een fijne tijd op onze school.. HIEP HIEP HOERA De jarigen van deze

Dan maar wat door dit leuke stadje gedwaald en zijn we weer terug naar ons huisje in Hok-Yxenhaga gereden.. Vrijdag hebben we de openingswedstrijd van het Wk

Mijn grote motivatie in mijn dagelijks werk is het delen van mijn kennis over de rijke geschiedenis van mijn bedrijf.. Ook deel ik graag mijn ervaring met het opbouwen,